Download hier de briefing!

100% Duurzame energie voor iedereen! Hoe doen we dat?
Prijzengeld: €1.000,Deadline: 25 mei 2014
Battle type: Brainstorm Battle*
*Bij een Brainstorm Battle mag je zoveel concepten inleveren als je wilt. Houd er wel rekening mee dat je concept kort en bondig
wordt gepresenteerd op maximaal 1 A4.
Introductie
Hivos is een internationale ontwikkelingsorganisatie met haar werkveld in diverse landen in Afrika, Azië en LatijnsAmerika. Wij werken aan vraagstukken zoals kinderarbeid, open data en duurzame energie. Vraagstukken die niet
alleen daar maar ook hier om een oplossing en ander gedrag vragen. Meer informatie op www.hivos.nl
Duurzame Energie
Met de lokale bevolking, overheid en bedrijfsleven werkt Hivos samen
om de bewoners van het Indonesische eiland Sumba van 100%
duurzame energie te voorzien in 2023 (www.supportsumba.nl/).Hivos
gelooft dat energie opgewekt uit duurzame bronnen, i.p.v. energie uit
fossiele brandstoffen, de oplossing voor de toekomst is. Niet alleen op
Sumba, maar ook in Nederland kan duurzame energie een belangrijke
bijdrage leveren aan de mondiale oplossing tegen klimaatverandering.
De ambities van de Nederlandse overheid t.a.v. duurzame energie
liggen een stuk lager (14% in 2020) en zit daarmee in de Europese
achterhoede1. Wat Hivos betreft mag dat tempo omhoog. Hivos denkt
dat dat kan als we duurzame energie voor iedereen in Nederland
toegankelijk en bereikbaar maken.
Aanleiding
Naast de positieve effecten op klimaatverandering, maakt zelf duurzame energie opwekken mensen
zelfvoorzienend en onafhankelijk. Daardoor worden ze ongevoelig voor prijsstijgingen als de fossiele brandstoffen in
de nabije toekomst schaarser worden. Uit onderzoek blijkt ook nog eens dat het energieverbruik afneemt bij
mensen zodra ze zelf duurzaam energie opwekken. Een bijkomend voordeel dus.
Ongeveer 150.000 (bron: Greenchoice) (2%) huishoudens in Nederland voorzien in hun energiebehoefte door zelf
of samen met anderen duurzame energie op te wekken. Deze mensen zijn veelal hoger opgeleid en hebben een
bovenmodaal inkomen. Meer dan 75% van de mensen in Nederland zegt overigens geïnteresseerd te zijn in het zelf
opwekken van duurzame energie maar slechts weinig mensen voegen de daad bij het woord. Dat wil Hivos gaan
veranderen en we nodigen jou uit hierover mee te denken!
Omdat het zelf opwekken van duurzame energie juist voor de mensen met een laag inkomen interessant is
(uiteindelijk goedkoper en minder afhankelijk van prijsstijgingen, zie volgende pagina), wil Hivos zich op deze
doelgroep richten. Daarom zijn we op zoek naar aansprekende acties of manieren waarmee de latente behoefte van
deze doelgroep wordt aangesproken. Het idee moet hen zodanig aanspreken dat ze worden geactiveerd om zelf of
gezamenlijk (in groepsverband) duurzame energie op te wekken, of dat het hen makkelijker maakt om deel te
nemen aan een bestaand initiatief.
Bedenk een concept waarmee het zelf opwekken van duurzame energie
aantrekkelijk wordt voor mensen met een laag inkomen.
1
Zie cijfers Eurostat, 10 maart 2014, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_PUBLIC/8-10032014-AP/EN/810032014-AP-EN.PDF
Wat is duurzame energie?
Duurzame energie is het opwekken van energie uit hernieuwbare bronnen, wind, water of zon. De meest
voorkomende voorbeelden in Nederland zijn zonnepanelen en windmolens. Hivos ziet voor burgers twee
manieren om zich te verbinden met duurzame energie opwekking. In de eerste plaats door zelf duurzame
energie op te wekken. Zo zorgen zonnepanelen voor elektriciteit en zonneboilers voor warm water en centrale
verwarming. Beide zijn geschikt om op je huis te plaatsen en er individueel energie mee op te wekken. Ook kan
je ze op bijvoorbeeld een buurthuis plaatsen en er gezamenlijk energie mee opwekken.
Naast zelf opwekken, is het ook mogelijk om je aan te sluiten bij bestaande initiatieven voor duurzame
opwekking door bijvoorbeeld een aandeel hierin te kopen. Denk bijvoorbeeld aan winddelen waarbij je een
deeltje van een windmolen koopt. Voor Hivos geldt dat het moet gaan om energie die lokaal in Nederland is
opgewekt en waaraan je jezelf verbindt door (deel)eigenaarschap, huur of huurkoop van de apparatuur (zoals
zonnepaneel of windmolen) waarmee de duurzame energie wordt opgewekt.
Voor particulier gebruik zijn de meest gangbare vormen van duurzame energie opwekking op dit moment als
volgt:

Energieopwekking met zonnepanelen is de afgelopen jaren minder duur geworden en de
terugverdientijd (zonder overheidssubsidie) is over het algemeen niet meer dan 8 jaar. De panelen
gaan ongeveer 25 jaar mee en leveren dus na die 8 jaar nog 17 jaar gratis energie. Een pakket
zonnepanelen voor gemiddeld energieverbruik van een huishouden in Nederland (3500 kwh) kost
ongeveer €4.500,- (incl. installatie). Doordat je sinds begin dit jaar BTW terug krijgt op de aanschafprijs
en korting op de energiebelasting, zijn zonnepanelen nog interessanter geworden.

Zonneboilers worden steeds vaker geplaatst op daken van woningen. De aanschafkosten (incl.
installatie) liggen gemiddeld rond de €2.000,-. Een zonneboiler is een systeem dat werkt met een
zonnecollector waarmee je water opwarmt. Dit gebruik je voor de douche of kraan maar ook
ruimteverwarming is een optie. Zelfs in de winter als de zon maar een paar uur schijnt, kan zo’n boiler
voldoende warm water produceren. Het gebruik van een zonneboiler is interessant omdat hierdoor je
gasverbruik voor warm water voorziening afneemt. Bij een hoge gasprijs, zorgt dit voor een lagere
gasrekening.

Windenergie kan interessant zijn omdat je een deeltje van een (bestaande) windmolen kan kopen. Een
pakket winddelen voor het gemiddeld energieverbruik van een huishouden in Nederland (3500 kwh)
kost ongeveer €4.300,- . De terugverdientijd van windenergie is vergelijkbaar met die van
zonnepanelen.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden en eea is natuurlijk afhankelijk van leverancier, persoonlijk gebruik en
ontwikkelingen in de markt. Juist dat laatste – de duurzame energiemarkt - is continu in beweging.
“Meer dan 75% van de Nederlanders staat positief tegen het zelf opwekken van
duurzame energie maar slechts 2% van de Nederlandse huishoudens brengt dit in de
praktijk!”
De Battle
De groep mensen met een laag inkomen hebben een extra groot belang bij het zelf opwekken van duurzame
energie. Doordat de prijs van energie de afgelopen jaren met gemiddeld 7% is gestegen –en de kans groot is dat
deze op de langere termijn blijft stijgen– neemt de energierekening een steeds grotere hap uit hun maandelijks
budget. In Engeland is er al een aanzienlijke groep mensen die iedere maand moeten kiezen tussen het kopen van
eten of het betalen van hun energierekening; energy poverty.
Met het zelf opwekken van duurzame energie kun je de maandelijkse energiekosten voor verlichting en verwarming
aanzienlijk verlagen en bij gelijkblijvend gebruik zullen deze de komende 25 jaar ook niet stijgen. Juist voor hen is
het van belang dat ze mee kunnen doen, want juist zij zijn het meest kwetsbaar voor de gevolgen van prijsstijgingen
en zullen dat het hardst in hun portemonnee voelen.
Omdat het zelf opwekken van duurzame energie juist voor de mensen met een laag inkomen interessant is, wil
Hivos zich op deze doelgroep richten. De ideeën uit deze Battle kunnen uitmonden in een publiekscampagne. Hivos
is een ontwikkelingsorganisatie en haar expertise bevindt zich onder meer op het vlak van communicatie en het
uitrollen van sterke concepten (bijv. 100% duurzame energie voor Sumba). Hivos richt zich op het mobiliseren van
mensen om gezamenlijk bij te dragen aan mondiale vraagstukken. Houd bij de oplossing van je idee rekening met
de positie en expertise van Hivos. Hivos moet een logische afzender zijn of benoem welke samenwerkingspartij je in
gedachten hebt.
Hieronder staan een aantal redenen waarom mensen met een laag inkomen op dit moment nog niet zelf
duurzame energie opwekken of zich aan bestaande initiatieven verbinden. Houd bij het bedenken van een
oplossing rekening met deze omstandigheden. Redenen:
 Onvoldoende kennis over de mogelijkheden en de voordelen;
 Ontbreken financiële buffer of –mogelijkheden voor de investering en vormt daardoor een te groot
financieel risico;
 De vele mogelijkheden en -aanbieders van duurzame energieopwekking maakt het onoverzichtelijk;
 Niet bekend met goede voorbeelden in de directe omgeving.
Waar is Hivos naar op zoek?
Jij bent vrij in je oplossingsrichting; laat je fantasie de vrije loop. Het idee moet ze wel zodanig aanspreken dat het
hen activeert om zelf of gezamenlijk duurzame energie op te wekken of deel te nemen aan een bestaand initiatief.
Waar Hivos naar op zoek is:
 Oplossingen die (een van) deze drempels wegnemen om duurzame energie op te wekken.
 Ideeën die bestaande duurzame energie initiatieven dichterbij mensen met een laag inkomen brengen.
 Slimme instrumenten en creatieve acties of campagne onderdelen waarmee we deze doelgroep kunnen
aanspreken, interesseren en vervolgens activeren.
 Het idee kan een app, game, financieel instrument of complete toolkit zijn die deze doelgroep makkelijker
in staat stelt om zelf duurzame energie op te wekken of zich te verbinden aan een bestaand duurzaam
energie initiatief.
 Ook een samenwerking met (onverwachte) partners kan een onderdeel kunnen zijn, zoals slimme
manieren om mensen en partijen te verbinden. Denk bijvoorbeeld aan een sportvereniging die gezamenlijk
met leden energie opwekt. Of aan huurders die samen met andere huurders proberen de
woningcorporatie aan te sporen (6 van de 10 huurders wil graag zonnepanelen op het dak).
Zorg dat jouw concept in potentie grote impact heeft voor onze doelgroep!
Wat Hivos niet zoekt:
 Manieren om overheidsbeleid of -regelgeving te beïnvloeden en langs die weg het zelf opwekken van
duurzame energie voor onze doelgroep meer bereikbaar maken;
 Technische toepassingen die nog in een ontwikkelfase zitten en niet gemakkelijk toe te passen zijn voor
onze doelgroep;
 Aanvullingen op de redenen waarom mensen met een laag inkomen zich nog nauwelijks met duurzame
energie opwekking bezig houden;
 Acties met een negatief karakter (bijv. het belichten van de negatieve gevolgen van fossiele brandstoffen of
gericht tegen energiemaatschappijen);
 Oplossingen die geen duurzaam karakter hebben.
Jouw Concept (max 1 A4)
Bedenk een goed idee waarmee duurzame energie voor mensen met een laag inkomen in Nederland aantrekkelijk
wordt. We zijn op zoek naar een effectief instrument, actie of dienst met landelijk bereik die deze groep aanspreekt
en/of gemakkelijk maakt om zelf duurzame energie op te wekken of zich aan te sluiten bij een bestaand duurzaam
energie initiatief. Probeer je concept zo visueel mogelijk uit te werken.
De Beoordelingscriteria
De concepten worden op de volgende onderdelen beoordeeld




Innovatief: vernieuwende ideeën die aansluiten bij de doelgroep en drempels voor hen wegnemen.
Haalbaarheid: het idee moet op korte termijn en praktisch uitvoerbaar zijn.
Verwachte impact: heeft het idee de potentie om ook daadwerkelijk grootschalige verandering teweeg te
brengen?
Professionaliteit: met betrekking tot de uitwerking van het concept.
Het wedstrijdreglement
Jouw inzending
 Jouw inzending (inclusief eventuele afbeeldingen) bestaat uit maximaal één A4.
 Jouw inzending is een PDF-bestand (Klik hier voor gratis PDF converter) van maximaal 10 MB groot.
 Het is niet toegestaan om persoonlijke en/of studiegegevens in jouw inzending te verwerken. Inzendingen
worden anoniem aan de jury voorgelegd.
Deelname
 Deelname is uitsluitend mogelijk via de website van Battle of Concepts.
 De Battle is exclusief voor studenten en young professionals (HBO en WO t/m 30 jaar).
 Deelname in groepen (max. vier personen) is mogelijk. Het prijzengeld wordt aan de hoofddeelnemer
uitgekeerd. De punten worden gelijkmatig over de groepsleden verdeeld. Alle groepsleden dienen zich in te
schrijven i.v.m. uitnodigingen voor een eventuele prijsuitreiking/brainstormsessie.
 Medewerkers van Hivos zijn uitgesloten van deelname.
Inzending
 Een ‘Battle account’ is vereist om jouw idee in te zenden.
 Inzendingen moeten voor de deadline via de website van Battle of Concepts worden geüpload.
 Na de deadline 25 mei 2014 kunnen geen ideeën meer worden ingezonden.
 Te laat of anders ingediende inzendingen worden uitgesloten van deelname.
 Na succesvolle verzending ontvang je direct een bevestiging. Zo niet, stuur dan zo snel mogelijk maar
uiterlijk vóór de deadline een e-mail naar [email protected].
 Het is niet mogelijk om jouw idee na inzending te vervangen en/of aan te passen.
Uitslag








De uitslag van de Battle wordt drie weken na de deadline bekend gemaakt op de website.
Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd.
Uiterlijk twee weken na bekendmaking van de uitslag wordt het prijzengeld uitgekeerd.
Het prijzengeld is in totaal 1.000 euro en wordt verdeeld over de beste 10 inzendingen:
- 1e prijs
EUR 350,- 2e prijs
EUR 200,- 3e prijs
EUR 100,- nrs 4 t/m 10
EUR 50,-
Voorwaarden
 Door inzending ga je akkoord met de (dan geldende) algemene voorwaarden van Battle of Concepts. Zie:
http://www.battleofconcepts.nl/content.aspx?m=1&t=4&i=3&l=3.
 Ook ga je er mee akkoord dat jouw idee na inzending de CC0 licentie van Creative Commons krijgt
toegewezen. Met een CC0 licentie kan jouw idee door Hivos voor alle doeleinden gebruikt worden en
naamsvermelding kan daarbij niet worden geëist. Meer informatie:
http://www.battleofconcepts.nl/content.aspx?m=1&t=4&i=6&l.

Download Report