60 minuten pijn - Hans Vandeweghe

!
!
!
!
ZATERDAG 13 SEPTEMBER 2014 • DE MORGEN
Doe-het-zelf in
het Ikea-hotel
© MICHEL EULER / AP
© PHOTO NEWS
2005
Ondrej Sosenka (TSJ)
49,700 km
Moskou
FILIP MICHIELS
Eerst een dienstmededeling aan alle Ikea-haters. De kans dat u
binnenkort ook in uw hotelkamer een Billy-boekenkast aantreft,
is nihil. Ook voor Zweedse balletjes in de hotelbar hoeft u niet
meteen te vrezen. Laat dat dus een geruststelling wezen. Als we
de foto’s van het eerste, pas geopende Moxy in Milaan mogen
geloven, dan zullen de gelijkenissen tussen de Moxy-hotels en de
succesnummers uit de Ikea-catalogus bepaald ver te zoeken zijn.
Zowel de kamers als de hotellobby ogen bepaald jong, hip én
stijlvol. En laat die drie begrippen nu toevallig ook naadloos aansluiten bij het verwachtingspatroon van de doelgroep die
Marriott en Ikea voor ogen hebben: de jonge én behoorlijk prijsbewuste reiziger. Die niet wakker ligt van roomservice of gouden
kranen in de badkamer, en die zich telkens als hij een klassiek
zakenhotel binnenkomt hardop afvraagt wat die vreemde snuiter
bij de ingang, ook wel bekend als de portier, daar uitvlooit.
Leve het werelduurrecord:
een van de oudste
wielertradities in eer hersteld
Niks mooiers dan de originele
Merckx-fiets, waarop ‘onze Eddy’
in 1972 het werelduurrecord
reed. Daarna kwamen de technologische snufjes, die met ingang
van dit jaar niet allemaal meer
toegelaten zijn. © YUZURU SUNADA
Generation Y
Amy McPherson, topvrouw van Marriott Europe: “We hebben
een onderzoek laten doen bij jongeren uit de ‘Generation Y’, die
tegen 2020 zo’n 40 procent van alle zakenreizigers zullen uitmaken. Een comfortabel bed prijkt boven aan hun prioriteitenlijstje.
Op twee en drie volgen de aanwezigheid van technologische
snufjes en een hippe designlook. Met dat verlanglijstje in het achterhoofd zijn we gaan nadenken over een nieuw hotelconcept
waarvoor we in Europa een stevig gat in de
markt zagen.”
De aankleding van het allereerste MoxyHotelgigant
hotel, vlak bij de Milanese luchthaven
Marriott en
Malpensa, oogt trendy en tijdloos. Relatief
kleine kamers, maar wel voorzien van alle
Zweedse
nieuwe hebbedingen: moderne flatscreenmeubelreus
tv’s, usb-aansluitingen in de kamers, grote
mikken met
regendouche. In de publieke ruimte staan
hier
en daar computers ter beschikking en
Moxy-keten op
gratis wifi is standaard. Wie honger heeft,
jonge, hippe
kan er terecht voor een even gestandaardibudgetreiziger
seerde als gezonde hap, wie dorst heeft kan
zichzelf een – standaard – cocktail mixen.
Nu is een nieuwe hotelketen die vanuit
marketingoogpunt heel gewoontjes op alle
reizigers mikt natuurlijk niet zo interessant. Daarom hebben
Marriott en Ikea in hun campagne de mond vol van de
‘Generation Y’, jonge dertigers zeg maar. Want zeg nu zelf: een
hotel dat uitsluitend mikt op de trendy, jonge reiziger, dát is pas
vernieuwend. En, wie weet, wilt u als jonge veertiger of dynamische vijftiger stiekem ook wel in zo’n trendy hotel vol hippe jongeren verblijven?
Met een gemiddelde kamerprijs die tussen 60 en 80 euro zou
schommelen, bestaat de kans dat zowat alle prijsbewuste reizigers voor dit concept zullen vallen. Geen toeters en bellen, een
‘goedkope’ locatie buiten het stadscentrum én een restaurant dat
eigenlijk niet meer is dan een voedselbar waarin zelfbediening
het sleutelwoord is. Dat alles scheelt natuurlijk al een aardige
slok op de borrel in het prijskaartje voor een nieuw hotel.
U vraagt zich af: ‘Waar heb ik dit eerder gezien?’ Bij Ikea, juist.
Marriot en Ikea mogen dit concept dan al samen in de markt zetten, in de hotels zelf zult u van die Zweedse aanwezigheid weinig
merken. Het is vooral de Ikea-géést die bij Moxy rondwaart: zo
veel mogelijk besparen op personeelskosten, efficiëntie tot in de
details, en meesterlijk inspelen op noden waarvan u zelf het
bestaan nog niet ontdekt had.
Veel fundamenteler wordt het nooit, maar achter de schermen
spelen de Zweden echt wel een grote rol. De eigenaar van de gebouwen waarin de hotels onderdak zullen vinden, is Inter
Hospitality. Deze Ikea-dochter zag in 2012 het daglicht, met als
doel in heel Europa te investeren in hotels en studentenkamers.
Nog dit jaar zouden Moxy’s moeten openen in München, Berlijn, Keulen, Londen en Oslo. Op termijn zien de initiatiefnemers
ruimte voor 150 nieuwe hotels in Europa, onder meer in Brussel.
We namen zelf al even de proef op de som, en probeerden in Milaan een kamer te boeken voor volgende week. De prijzen lagen
tussen 70 en 90 euro per nacht. Dat is, zeker voor Milaan, nog
altijd behoorlijk goedkoop maar toch al een stukje boven de aangekondigde prijzen. Al kan dat ook aan onze leeftijd liggen.
!
60
MINUTEN
helse pijn
1993
Graeme Obree (VK)
51,596 km
Hamar
Volgende week is The Merckx voltooid
verleden tijd. Onze nationale Eddy was
de maat der dingen voor het
werelduurrecord, maar daar komt
verandering in als Jens Voigt op
18 september namens fietsenmerk Trek
een nieuwe standaard neerzet. Voigt is
de wegbereider voor de echte kanjers
zoals Fabian Cancellara, Bradley Wiggins
en Tony Martin. Hans Vandeweghe
!"#$%&&''&()*+','-.%'/($(&0$((0'123','/41525'/$.&&%6&'
'
1996
Chris Boardman (VK)
56,375 km
Manchester
1972
Eddy Merckx (BEL)
49,431 km
Mexico-Stad
U bent jong (van geest), tuk op technologische snufjes
en hebt een eerder beperkt budget? Dan zit u pal in
de doelgroep van Moxy, een nieuwe keten hippe
hotels waar u voor 60 tot 80 euro kunt overnachten.
Initiatiefnemers zijn hotelgigant Marriott en
meubelreus Ikea. Er zijn 150 hotels gepland.
ZENO • 13
DE MORGEN • ZATERDAG 13 SEPTEMBER 2014
© SERGEI ILNITSKY / EPA
12 • ZENO
© MICHEL EULER / AP
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
‘Nooit tevoren heb ik zo’n pijn gehad en ik heb
ook achteraf nooit meer die pijn gevoeld”, zei
Eddy Merckx later over zijn geslaagde recordpoging. Toen hij op 25 oktober 1972 klaar was,
in de ijle lucht van Mexico City, moesten zijn
manager en enkele omstanders hem krom van
verzuring van zijn fiets trekken.
Een werelduurrecord breken betekent een
uur lang fietsen aan 90 tot 95 procent van de
VO2max, de zogeheten maximale zuurstofopname. 80 procent van de arbeid die door zijn
spieren werd geleverd, was aeroob, met
gebruik van de aanwezige zuurstof in het bloed,
maar het waren die andere 20 procent anaerobe energie die het verschil maakten. Die zorgden ook voor de pijn, die van bij de eerste minuten optrad en steeds erger werd.
Na één uur had Merckx, ondanks de verzuring, 49,431 kilometer gefietst, 778 meter meer
dan de vorige recordhouder, de Deen Ole Ritter.
Het record zou 28 jaar staan, tot Engelsman
Chris Boardman in 2000 tien (!) meter beter
deed. Hadden de Merckx van 1972 en de
Boardman van 2000 samen gereden, het verschil was amper zeven tienden geweest.
Voor alle duidelijkheid, niet Merckx en ook niet
Boardman, maar de illustere Tsjech Ondrej
Sosenka bezit vandaag het record. Althans in
The Merckx-posture, de Merckx-houding, de
internationale standaard met een klassieke
baanfiets en een krom stuur. Sosenka reed in
2005 49,700 kilometer ver in zijn ene uur van
glorie.
Bidsprinkhaan
Op 11 mei 1893 werd voor het eerst door een
mens een uur lang rondjes gereden op een wielerbaan. Henri Desgrange, tien jaar later de
stichter van de Tour de France, reed 35 kilometer en 325 meter. Zijn record zou 35 keer worden verbeterd, al dan niet op dezelfde fiets.
Waarmee we meteen bij de verwarring zijn
beland. Hét werelduurrecord bestaat al dertig
jaar niet meer, sinds 19 januari 1984, toen
Francesco Moser op een ietwat vreemde fiets
met een kleiner voorwiel 50,8 kilometer ver
reed, ook in Mexico.
Er waren voortaan drie records. Eén volgens
Merckx (sinds 2000 officieel het UCI hour
record), één met een aangepaste aerodynamische fiets (sinds 2000 de UCI best human effort)
en een derde waarin alles is toegelaten zolang
de kracht maar van de mens komt. Dat laatste
record is een buitenbeentje en behoort sinds
2011 toe aan ene Francesco Russo, bedraagt
91,556 kilometer en werd gevestigd in een soort
rijdende sigaar op een ovaal autocircuit.
Het record van de Schot Graeme Obree, die
beter deed dan Moser en dat later zou worden
bijgeschreven in de categorie best human effort,
werd gevestigd op zijn experimentele fiets in de
zogeheten bidsprinkhaanhouding: de armen
samen en voor hem, maar dicht bij zijn lichaam.
Miguel Indurain en twee keer Tony
Rominger zouden in de tijdrithouding met een
klassiek triatlonstuur nog eens het record
scherper stellen, maar uiteindelijk zette Chris
Boardman op 6 september 1996 in de nieuwe
velodroom van Manchester 56,375 kilometer op
de tabellen. Hij deed dat – op een door Merckx
gebouwde tijdritfiets – in de zogeheten supermanhouding, waarbij hij zijn armen op een heel
lang tijdritstuur haast helemaal vooruitstak.
Lastig voor de rug en de heupbuigers is dat,
maar wel super-aerodynamisch, getuige zijn
prestatie toen hij vier jaar later op een klassieke
fiets het record van Merckx met maar tien
meter verbeterde.
Aan die verwarring met twee verschillende
records komt nu een einde. Het was een van de
eerste maatregelen die de nieuwe voorzitter van
de UCI, Brian Cookson, uitvaardigde: een
werelduurrecord mocht voortaan worden
gevestigd op een fiets die was goedgekeurd voor
om het even welke baandiscipline. In de praktijk
zal dat altijd de achtervolgingsfiets worden. Ook
de volle wielen mogen voortaan.
Zo wordt het werelduurrecord in eer hersteld. Ooit was het een jaarlijks fenomeen: de
zestig minuten durende strijd van de wielrenner
tegen zichzelf, de baan en de verzuring. Sinds
2000 was de lol er af, maar nu kan er weer naar
worden uitgekeken.
De kans is levensgroot dat Jens Voigt donderdag
in het Zwitserse Grenchen de afstand van
Sosenka overtreft. Verpulveren zal wat lastig
worden, want hoewel Voigt het dus mag doen
op een achtervolgingsfiets in een houding die
hem veel minder luchtweerstand oplevert, is hij
niet de tijdritmachine die Sosenka wel was. De
grens van 50 km per uur haalt Voigt bijna zeker.
Voigt is al 42 en reed vorige maand in de
Colorado Tour zijn laatste wedstrijd. Hij zegt dat
hij zijn naam op de tabellen wil bijschrijven,
“voor mijn kleinkinderen”. Dat zal wel, maar
Voigt doet het met de hele machinerie van Trek
achter zich en is de proefbuisbaby in het project
dat Fabian Cancellara ooit in gang heeft gezet.
De Zwitserse hardrijder had voor 3 augustus
van dit jaar in Mexico een recordpoging gepland, maar die werd door de plotse modernisering van de reglementen in pauzestand gezet.
Trek kon er niet om lachen dat ineens de regels
veranderden, maar bleef het plan toch trouw.
In de klassieke Merckx-houding zou
Cancellara bijna zeker de beste van de huidige
generatie hardrijders zijn geweest. Ook Bradley
Wiggins en Tony Martin hebben hun interesse
Ooit was het
een fenomeen
waarnaar werd
uitgekeken:
de 60 minuten
durende strijd
van de renner
tegen zichzelf,
de baan en
de verzuring
getoond in het werelduurrecord. Beiden zijn het
gewend een uur lang in een aerodynamische
houding te liggen, maar Cancellara rijdt ook bijzonder hard zonder tijdritstuur. Hij levert van
alle hardrijders het meeste pure vermogen.
Tijdrijden lijkt op bergop rijden: het is een
strijd om de watts, met dat verschil dat geen helling moet worden overwonnen en het vermogen niet moet worden gedeeld door je gewicht.
De discriminerende factoren zijn de frontale
luchtweerstand (de aerodynamica), en het vermogen dat het fysiologisch systeem kan leveren.
Elke tijdrijder behoort tot een categorie atleten die meer pijn kunnen verdragen dan anderen. Zij kunnen zich een uur lang kwellen. Hoe
ze dat doen, varieert nogal. Merckx reed met
een 54x15- verzet. Bij elke trap kwam hij 7,93
meter verder. Zijn gemiddelde trapfrequentie
bedroeg op kruissnelheid 105 per minuut, zeer
hoog voor zijn doen en voor die tijd.
Francesco Moser gooide er in zijn tijdrithouding telkens wat tanden bij, maar het was wachten tot Rominger (1994) en Boardman (1996)
om negen meter per trap te zien duwen. Donderdag is het te kloppen record officieel dat van
Sosenka, maar diep van binnen wil iedereen dat
Boardmans 56,375 km zo snel mogelijk wordt
verbeterd.
58x11
Eddy Merckx was onder die hardrijders overigens een superatleet: hij testte ooit in de Sporthochschule in Keulen en kwam uit op een vermogen van 455 watt gedurende een uur. In Mexico reed hij maar aan 366 watt, maar dat heeft
dan weer te maken met de ijle lucht. Er werd
gekozen voor minder luchtweerstand, maar dat
betekende ook minder zuurstof, waardoor zijn
fysiologie zwaar op de proef werd gesteld.
Zijn prestatie in Mexico is ooit herberekend:
op zeeniveau en op de Boardmanfiets zou hij tot
54 km/uur zijn gekomen. Merckx kende die
typische tijdrithouding evenwel niet. Hij reed
met de handen op het stuur, op de remmen of
(op de wielerbaan) diep in de stuurbocht.
Bij alle vergelijkingen moet ook het aspect
doping worden meegenomen. Toen Merckx zijn
record vestigde, zat zowat het hele peloton aan
de onopspoorbare en zelfs niet verboden anabole steroïden en corticosteroïden, al of niet in
combinatie met amfetamines. Dat kwam de pure kracht ten goede. Vanaf de jaren 80 werd de
zuurstofhuishouding ‘creatief’ beïnvloed en bleven de spierversterkende middelen ook in gebruik. Moser deed het met bloedtransfusies.
Vanaf de jaren 90 is bij alle recordpogingen ongetwijfeld het wondermiddel epo gebruikt, dat
het zuurstoftransport bevorderde.
Met de verscherpte controles worden de
komende jaren ontzettend boeiend, nu de grootste specialisten weer hun interesse hebben
getoond. Volgens wetenschappers zou de beste
hoogte voor een record 2.500 meter boven de
zeespiegel zijn, op voorwaarde dat de atleet zich
kan acclimatiseren. Alleen dateren die studies
uit volle epo-tijd. Voigt doet het donderdag op
451 meter hoogte in Grenchen, zeg maar op zeeniveau. Het ziet ernaar uit dat zowel Cancellara
als Wiggins daar ook voor zal kiezen.
De hele oefening van het werelduurrecord is
er één van fysica, aerodynamica en fysiologie
gecombineerd. Van Tony Martin is bekend dat
hij vooral van zijn kracht uitgaat. Hij rijdt zijn
tijdritten met een maximaal verzet van 58x11.
(Een wielertoerist die 53x16 rijdt aan 90 trapfrequentie haalt vlotjes 37 kilometer per uur.)
Op de weg heeft Martin op zijn tijdritfiets
uiteraard ook nog kleinere kroontjes zitten voor
als het even wat lastiger wordt. Op de wielerbaan mag niet worden geschakeld en is het een
uur lang dat ene gemonteerde verzet trappen.
Als hij het met een 58x11 zou doen, betekent dat
11,05 meter per omwenteling en aan 90 trapfrequentie zou hij dan op 59,67 meter uitkomen.
Met zijn klassieke 85 trapfrequentie van op de
weg zal hij Boardman niet kloppen.
Bradley Wiggins is dan weer de man van
56x11. Die moet ook minimaal negentig pedaalomwentelingen per minuut halen om Boardman maar net te verbeteren. Wiggins kan als
baanachtervolger makkelijk 110 omwentelingen
aan, maar de vraag is: met welk verzet en hoe
lang? Een uur duurt langer dan de vier minuten
van de achtervolging.
Fluitje van een cent
Aan de overjarige Jens Voigt om de aftrap te
geven, maar hij moet niet denken dat hij een
unicum is, zelfs niet dit jaar en zeker niet qua
leeftijd. Op 2 februari reed de Fransman Robert
Marchand op de nieuwe baan bij Parijs ook een
werelduurrecord. Hij kwam tot 26,927 kilometer, 2,5 kilometer meer dan bij zijn vorige
record. Robert Marchand is 102. Hij had een verklaring voor zijn spectaculaire verbetering: “Op
die nieuwe wielerbaan en beter getraind was dit
een fluitje van een cent.”
77789"#$%&&8:%','(&;6<9"#$%&&8:%'

Download Report