Huize Valckenbosch Zeist mei 2014

Rapport van het hertoetsbezoek
op 1 mei 2014
aan Huize Valckenbosch, locatie van Stichting Antroz,
te Zeist
Amsterdam
juli, 2014
V1001744
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
Inhoud
1
1.1
1.2
1.3
Inleiding 3
Aanleiding en belang 3
Methode 3
Toetsingskader 4
2
2.1
2.2
2.3
2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.4
Conclusies 5
Overzicht van de resultaten eerdere bezoek 5
Resultaten van 2 september 2013 onvoldoende 6
Resultaten hertoetsbezoek van 1 mei 2014 nog onvoldoende verbeterd 6
Dossierverbetering in gang gezet; tempo en professionaliteit moet nog beter 6
Medicatiedistributiesysteem onvoldoende veilig ontworpen met risico’s in uitvoering
6
Beleid en toepassing vrijheidsbeperkingen goed verbeterd 6
Meer reflectie is noodzakelijk; dit is een voorwaarde voor verbeteren 7
Conclusie 7
3
3.1
3.2
De inspectie
3.3
Handhaving 8
Door de zorgaanbieder te treffen maatregelen 8
Resultaatsverslagen 9
verwacht een resultaatsverslag waarin per norm staat:
Vervolgacties inspectie 9
4
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
Resultaten inspectiebezoek 10
Sturen op kwaliteit en veiligheid 10
Cliëntdossier 11
Deskundigheid en inzet personeel 13
Medicatieveiligheid 15
Vrijheidsbeperking 17
Bijlage 1
Geraadpleegde documenten 18
Bijlage 2
Overzicht wetten, veldnormen, circulaires en rapporten 19
Bijlage 3
Brief Verscherpt Toezicht Stichting Antroz, locatie Leendert Meeshuis en
Huize Valckenbosch 21
Bijlage 4
Brief Kwaliteit van Zorg 24
9
Pagina 2 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
1
Inleiding
Op 2 september 2013 bracht de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de
inspectie) een onaangekondigd bezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist (hierna:
Valckenbosch). Valckenbosch is onderdeel van Stichting Antroz, antroposofische
woonzorggroep. De inspectie constateerde dat een aantal normen niet nageleefd
werden. Het rapport van dit bezoek werd op 11 november 2013 vastgesteld en
toegezonden aan de bestuurder (kenmerk 2013-1005946/63170/MD/mj).
Op 1 mei 2014 heeft de inspectie deze normen opnieuw beoordeeld. De normen
waaraan Valckenbosch wel voldeed tijdens het bezoek op 2 september 2013,
zijn niet opnieuw beoordeeld. De rapportage van het onaangekondigde
hertoetsbezoek kan niet los worden gezien van de rapportage van het eerdere
bezoek.
In dit rapport wordt eerst het kader uiteengezet waarin de inspectie het bezoek
bracht. Vervolgens worden in de volgende hoofdstukken achtereenvolgens
beschreven de conclusie, de handhaving (met daarin de te nemen maatregelen)
en de resultaten.
1.1
Aanleiding en belang
De inspectie heeft als doel de risico’s op gezondheidsschade bij cliënten te
beperken door naleving te bevorderen van wet- en regelgeving,
(beroeps)normen, richtlijnen en standaarden bij ondertoezichtstaanden. De
inspectie kiest daarbij prioriteiten op basis van mogelijke risico’s op
gezondheidsschade voor de cliënt. Hierbij gaat extra aandacht uit naar
kwetsbare groepen. In dit kader verricht de inspectie binnen de langdurige zorg
een groot aantal aangekondigde en onaangekondigde bezoeken. De inspectie
heeft desgevraagd op respectievelijk 14 oktober 2013 en op 27 februari 2014
resultaatsverslagen ontvangen waarin per norm was aangegeven:
- Of binnen de gestelde termijn is voldaan aan de norm.
- De aanpak en verbeteracties waarmee is bereikt dat aan de norm is voldaan.
- De wijze waarop is gemeten dat aan de norm is voldaan dan wel voldaan zou
gaan worden.
Doelstelling
Doel van het inspectiebezoek aan Valckenbosch was te beoordelen in hoeverre
Valckenbosch na de verbeteracties voldoet aan relevante wet- en regelgeving,
(beroeps)normen, richtlijnen en standaarden die risico’s op gezondheidsschade
voor de cliënt beperken.
1.2
Methode
De inspectie gebruikte een bezoekinstrument waarin de te toetsen onderwerpen
en de normen zijn vastgelegd. De volgende onderwerpen zijn opnieuw getoetst:
Sturen op kwaliteit en veiligheid.
Cliëntdossier.
Deskundigheid en inzet personeel.
Medicatieveiligheid.
Vrijheidsbeperking.
De normen zijn gebaseerd op relevante wet en regelgeving, (beroeps)normen,
richtlijnen en standaarden (zie volgende paragraaf).
Pagina 3 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
Om tot een oordeel te komen heeft de inspectie:
Gesprekken gevoerd met cliënten/cliëntvertegenwoordigers.
Gesprekgevoerd met uitvoerend medewerkers.
Gesprek gevoerd met een behandelend arts.
Cliëntdossiers ingezien.
Documenten ingezien, genoemd in bijlage 1.
Een rondgang gemaakt door de locatie.
Gesprek gevoerd met het locatiemanagement.
1.3
Toetsingskader
De normen die de inspectie toetste zijn gebaseerd op de wet- en regelgeving en
de daarvan afgeleide veldnormen van de koepelorganisatie en
brancheverenigingen en aan zorgvuldigheidsnormen van de inspectie zelf
(zie bijlage 2).
Pagina 4 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
2
Conclusies
Dit hoofdstuk start met een schematisch overzicht van de bevindingen van het
eerdere bezoek. Daarna volgt een pagraaf met een terugblik op het eerdere
bezoek en een paragraaf over het huidige bezoek. In 2014 heeft de inspectie
besloten om bij het thema cliëntendossier een norm minder te toetsen.
In de afsluitende paragraaf geeft de inspectie haar conclusie.
2.1
Overzicht van de resultaten eerdere bezoek
Figuur 1. Overzicht resultaten eerdere bezoek op 2 september 2013
Voldoet
Thema's
Voldoet niet
Oordeel n.v.t.
Niet beoordeeld
Sturen op kwaliteit en veiligheid: 6
normen
3
2
4
Cliëntdossier: 10 normen
1
6
Deskundigheid en inzet van
personeel: 11 normen
9
Medicatieveiligheid: 10 normen 0
8
Vrijheidsbeperking: 11 normen
0
0
101
0
2
6
1
2
2
Aantal normen
Figuur 2. Overzicht resultaten hertoetsbezoek op 1 mei 2014
Voldoet
Thema's
Voldoet niet
Oordeel n.v.t.
Niet beoordeeld
Sturen op kwaliteit en veiligheid: 6
normen
Cliëntdossier: 9 normen
1
1
2
0
4
3
0
Deskundigheid en inzet van
010
personeel: 11 normen
Medicatieveiligheid: 10 normen
Vrijheidsbeperking: 11 normen
4
10
2
6
5
10
0
2
5
Aantal normen
Pagina 5 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
2.2
Resultaten van 2 september 2013 onvoldoende
Op 2 september 2013 toetste de inspectie 41 normen waarvan er 23 als
onvoldoende werden beoordeeld. Alle relevante thema’s waren daarin
vertegenwoordigd, maar met name de medicatieveiligheid was over de hele linie
onvoldoende en ook aspecten van de dossiervoering. Valckenbosch kampte al
langere tijd met veel wisselingen in het locatie- en stichtingsmanagement en had
ten tijde van het inspectiebezoek een toekomstperspectief waarin veel
veranderingen aan de orde zijn (nieuwbouw en fusieplannen).
2.3
Resultaten hertoetsbezoek van 1 mei 2014 nog onvoldoende verbeterd
Naar alle waarschijnlijkheid zal per 1 juli 2014 Stichting Antroz fuseren met een
andere zorgaanbieder.
Op 1 mei 2014 toetste de inspectie 22 normen, waarvoor Valckenbosch eerder
onvoldoende scoorde, opnieuw. Helaas voldeed Valckenbosch nog steeds niet of
onvoldoende aan 12 van deze 22 normen. Zwaarwegende thema’s zijn daarbij
‘dossiervoering’ en ‘medicatieveiligheid’. In hoofdstuk 4 zijn de details beschreven.
Vooruitlopend op deze rapportage heeft de bestuurder op 21 mei 2014 een
verbeterplan naar de inspectie toegezonden. Onderstaande beschouwing betreft de
situatie ten tijde van het inspectiebezoek.
2.3.1
Dossierverbetering in gang gezet; tempo en professionaliteit moet nog beter
In nieuwe cliëntendossiers wordt gewerkt met de vier levensdomeinen; in de
praktijk voldoen de dossiers nog niet omdat er verschillende zorgleefplannen tegelijk
gebruikt worden. Zo’n dubbele planvorming leidt tot verwarring en/of is een risico
voor inconsistente zorg. Naast het elektronisch en doelgericht vormgegeven
zorgleefplan worden ook de oude taakoverzichten gebruikt.
Ook worden de zorgleefplannen niet altijd ‘gevolgd’ door een doelgerichte
rapportage over verwachte en onverwachte resultaten. Zo kan de invoering snel tot
een papieren exercitie verworden. Professionele zorg kenmerkt zich door een
systematische methodische werkwijze waarbij doel en actie en ook het
(gerapporteerd) resultaat, logisch samenhangen.
2.3.2
Medicatiedistributiesysteem onvoldoende veilig ontworpen met risico’s in uitvoering
Het beleidsdocument is op bepaalde punten niet in overeenstemming met de veilige
principes in de medicatieketen. Er is meer ruimte nodig voor de professionele
adviezen en ondersteuning van de apotheker. Het beleidsdocument behoeft
aanpassing en overeenstemming is nodig tussen alle partijen.
Medicatieveiligheid staat of valt ook met een goede distributie- en administratieve
discipline. Een overzichtelijke opslagdiscipline is daarvan een voorbeeld. Adequate
faciliteiten horen daarbij. Om verder tijdig te kunnen signaleren wat nog niet goed
(genoeg) verloopt wordt – in het kader van goede kwaliteitszorg - spiegelende
auditinformatie van bijvoorbeeld onbevooroordeelde (externe) beoordelaars, node
gemist.
2.3.3
Beleid en toepassing vrijheidsbeperkingen goed verbeterd
Het stichtingsbrede Antroz beleid betreffende vrijheidsbeperking (nee, tenzij) is in
Valckenbosch voortvarend ingevoerd. Er is veel verbeterd constateerde de inspectie
zoals blijkt uit de gescoorde normen.
Pagina 6 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
2.3.4
Meer reflectie is noodzakelijk; dit is een voorwaarde voor verbeteren
Ten tijde van het inspectiebezoek had het locatiemanagement eigenlijk geen
hertoetsing meer verwacht en was men tevreden met de in gang gezette en
behaalde verbeteringen. Hierin schuilt een risico. Alleen met een kritische blik en
actuele kennis van voorwaarden aan en hedendaagse eisen van de zorgverlening,
kan men constateren wat er verbeteren kan. Reflectie werkt als een startknop.
Voor vlotte verdere verbetering blijft kritische reflectie nodig op de eigen kwaliteit
van zorg.
2.4
Conclusie
Valckenbosch voldoet niet aan alle getoetste normen en heeft onvoldoende
verbeterkracht laten zien.
Dit geeft risico’s op onverantwoorde zorg en gezondheidsschade voor de
cliënten. Om de risico’s te beperken wordt van de bestuurder van Antroz
verwacht dat deze maatregelen neemt. In hoofdstuk 3 staan de te nemen
maatregelen en vervolgacties van de inspectie.
De bestuurder van Stichting Antroz heeft de taak om binnen de gestelde
termijnen zoals beschreven in het volgende hoofdstuk de nodige maatregelen te
nemen om te voldoen aan de normen binnen de daarvoor vastgestelde termijn.
Pagina 7 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
3
Handhaving
Het hertoetsbezoek aan Valckenbosch op 1 mei 2014 volgend op het
inspectiebezoek gehouden op 2 september 2013 laat zien dat Valckenbosch nog
niet voldoet aan de normen. Ondanks het eerdere inspectieonderzoek en het
herhaald aandringen op verbeteringen sinds september 2013, is in mei 2014
opnieuw gebleken dat de organisatie en kwaliteit van zorg weliswaar op enkele
aspecten verbeteringen laat zien maar nog steeds niet voldoet aan de eisen die
hieraan gesteld mogen worden.
Omdat Valckenbosch nog steeds niet voldoet aan de hieronder genoemde
normen, heeft de inspectie besloten verscherpt toezicht in te stellen voor een
periode van zes maanden voor Valckenbosch van de Stichting Antroz.
Van de zorgaanbieder wordt verwacht dat er verbetermaatregelen genomen
worden. In de periode van het verscherpt toezicht kan de inspectie Valckenbosch
zowel aangekondigd als onaangekondigd bezoeken voor een herinspectie.
De inspectie gaat ervan uit dat hoofdstuk 2 en 4 voldoende informatie bevat om
de benodigde verbeteringen uit te voeren om te voldoen aan de hieronder
genoemde normen.
In dit hoofdstuk staat een overzicht van de wijze van handhaving, de te treffen
maatregelen door de zorgaanbieder en worden de vervolgacties van de inspectie
vermeld.
3.1
Door de zorgaanbieder te treffen maatregelen
Van Stichting Antroz wordt ten aanzien van Valckenbosch verwacht dat zij
uiterlijk 25 januari 2015 aan alle normen voldoet. De tabellen in hoofdstuk 4
betreft het geheel van deze normen. De inspectie gaat ervan uit dat hoofdstuk 4
voldoende informatie bevat om de benodigde verbeteringen uit te voeren om te
voldoen aan de hieronder genoemde normen.
Onderstaande normen bleken bij het inspectiebezoek op 1 mei 2014 niet
nageleefd.
Betreffende de sturing op kwaliteit en veiligheid
1.2 (bijna) Fouten worden systematisch en structureel gemeld, verzameld,
geanalyseerd en gebruikt voor verbeteracties.
Betreffende het cliëntdossier
2.4 Risico's voor de cliënt zijn geïnventariseerd door de zorgverleners en de
zorg en ondersteuning zijn hierop gebaseerd.
2.5 De in het zorg-/ondersteuningsplan beschreven zorg/ondersteuningsproblemen, de doelen, acties, rapportage en evaluaties
zijn congruent met elkaar.
2.7 In het cliëntdossier is de (dagelijkse) rapportage opgenomen
Betreffende de inzet van deskundig personeel
3.4 Medewerkers werken op een verantwoorde manier met relevante
richtlijnen, protocollen en/of werkinstructies.
Pagina 8 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
Betreffende de medicatieveiligheid
4.3 De zorgaanbieder bepaalt in dialoog met de cliënt of de medicatie geheel
of gedeeltelijk in eigen beheer wordt gegeven en legt de gemaakte
afspraken daarover vast in het zorg-/ondersteuningsplan.
4.4 De procedure rondom uitzetten, toedienen en registreren is beschreven in
een procedure farmaceutische zorg.
4.5 Medewerkers die hulp bieden bij de medicatie beschikken over een actueel
medicatieoverzicht en toedienlijst van de apotheker.
4.8 De medewerker past door de apotheek uitgezette medicatie alleen aan op
aantoonbaar voorschrift van de arts.
4.9 De medewerker parafeert de toegediende of aangereikte medicatie op de
(door de apotheek verstrekte) toedienlijst.
4.11 Er is geborgd beleid rondom de omvang, identiteit en opslag van de
voorraad geneesmiddelen
Betreffende vrijheidsbeperking
5.5 Een arts of een gedragskundige is verantwoordelijk voor het besluit om
over te gaan tot de vrijheidsbeperkende maatregel(en).
3.2
Resultaatsverslagen
De inspectie verwacht een resultaatsverslag waarin per norm staat:
- Of binnen de gestelde termijn is voldaan aan de norm.
- De aanpak en acties waarmee is bereikt dat aan de norm is voldaan.
- De wijze waarop is gemeten dat aan de norm is voldaan.
De inspectie ontvangt het resultaatsverslag uiterlijk 1 januari 2015.
3.3
Vervolgacties inspectie
Voordat de inspectie besluit of het verscherpt toezicht kan worden beëindigd,
beoordeelt de inspectie de resultaats- en voortgangsrapportages en voert de
inspectie één of meer onaangekondigde inspectiebezoeken uit om te beoordelen
of de risico’s op onverantwoorde zorg en gezondheidsschade voor de cliënt zijn
weggenomen.
Pagina 9 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
4
Resultaten inspectiebezoek
De inspectie beoordeelde tijdens dit bezoek alleen de normen die tijdens het
eerste bezoek ‘voldoet niet’ scoorden.
Dit hoofdstuk start met een overzicht per thema van de scores op de normen.
De inspectie geeft in dit hoofdstuk in principe alleen een toelichting als niet aan
de norm is voldaan. Niet van toepassing wordt gescoord als de situatie waarop
de norm van toepassing is, in deze locatie of binnen het team nooit voorkomt.
Niet beoordeeld betekent dat de situatie waarop de norm van toepassing is, op
de locatie wel voorkomt, maar niet aan de orde is geweest tijdens het bezoek.
De nummering van de normen is niet altijd opeenvolgend. Dit komt omdat de
normen uit een groter normenbestand komen en niet alle normen uit dit bestand
worden getoetst.
1.1
1.2
1.3
De zorgaanbieder verzamelt op structurele wijze
kwaliteitsinformatie en gebruikt dit voor
kwaliteitsverbetering.
Niet beoordeeld
x
(bijna) Fouten worden systematisch en structureel
gemeld, verzameld, geanalyseerd en gebruikt voor
verbeteracties.
De zorgaanbieder heeft een klachtenregeling
conform de wet en maakt deze bekend bij de cliënt
en/of zijn vertegenwoordiger.
Oordeel n.v.t.
Voldoet niet
Sturen op kwaliteit en veiligheid
Voldoet
4.1
x
x
1.4
De zorgaanbieder regelt
cliëntenmedezeggenschap.
x
1.5
De zorgaanbieder heeft in- en exclusiecriteria voor
cliënten.
x
1.8
De zorgaanbieder zorgt er voor dat zinvolle
dagbesteding in voldoende mate aanwezig is.
x
Toelichting per norm waaraan niet wordt voldaan:
1.2
Meldingen werden systematisch verzameld; daaruit werd sporadisch
(één melding per kwartaal) grondig methodisch geanalyseerd door minimaal
een persoon of commissie (bijvoorbeeld MIC).
Aantoonbaar vond geen of onvoldoende verbetering plaats op basis van deze
analyse.
Alleen kwantitatieve overzichten waren aanwezig, men zocht niet of
onvoldoende naar patronen en oorzaken.
Pagina 10 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
Niet beoordeeld
Oordeel n.v.t.
Voldoet niet
Cliëntdossier
Voldoet
4.2
2.1
Iedere cliënt heeft een zorg-/ondersteuningsplan.
2.2
De cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger is aantoonbaar
betrokken bij het opstellen van en heeft aantoonbaar
ingestemd met het zorg-/ondersteuningsplan.
x
De wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen
van de cliënt zijn de basis voor de zorg/ondersteuningsdoelen.
x
2.3
2.4
2.5
2.6
x
Risico's voor de cliënt zijn geïnventariseerd door de
zorgverleners en de zorg en ondersteuning zijn hierop
gebaseerd.
x
De in het zorg-/ondersteuningsplan beschreven zorg/ondersteuningsproblemen, de doelen, acties, rapportage
en evaluaties zijn congruent met elkaar.
x
In het cliëntdossier is informatie van betrokken
disciplines op een afgesproken plaats terug te vinden.
x
2.7
In het cliëntdossier is de (dagelijkse) rapportage
opgenomen.
2.9
In het zorg-/ondersteuningsplan is vastgelegd welke
disciplines met welke verantwoordelijkheden zijn
betrokken bij de verschillende onderdelen van de
zorgverlening.
x
De cliënt of de cliëntvertegenwoordiger is betrokken bij
de periodieke evaluatie van het zorg/ondersteuningsplan.
x
2.10
x
Toelichting per norm waaraan niet wordt voldaan:
2.4
2.5
Risico-inventarisaties waren niet voldoende opgenomen indien relevant (in de
nieuwe dossiermappen soms wel, in andere dossiermappen weer niet). De
inspectie trof - na een gerapporteerde valpartij - bijvoorbeeld geen nieuwe
inventarisatie aan van relevante aspecten die de risico’s op vallen verhogen.
Een ander voorbeeld was het niet (opnieuw) inventariseren van bepaalde
risicoaspecten voor gewichtsverlies nadat het gewichtsverlies (reeds) was
opgetreden en de arts betrokken raakte. Een risico-inventarisatie op huidletsel
is niet aangetroffen. Er was wel preventieve aandacht hiervoor.
De rapportage en de zorg-/ondersteuningsdoelen en acties hingen
onvoldoende logisch met elkaar samen. Door het niet rapporteren over
signalen en interventies waren er lacunes in de informatie en beeldvorming
over de voortgang van de zorg. Na een gewichtsverlies werden geen relevante
zorgdoelen gesteld. Er werd ook niet regelmatig gewogen.
Pagina 11 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
2.7
De (dagelijkse) rapportages waren niet of onvoldoende gekoppeld aan de
zorg-/ondersteuningsdoelen/zorgafspraken (zie ook 2.5). In diverse
cliëntendossiers bleek vaak alleen gerapporteerd wanneer bijzonderheden
gesignaleerd werden. In de laatste maand was in een cliëntdossier twaalf keer
gerapporteerd. In een ander dossier vijftien keer.
Pagina 12 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
Niet beoordeeld
Oordeel n.v.t.
Voldoet niet
Deskundigheid en inzet personeel
Voldoet
4.3
3.1
Medewerkers werken cliëntgericht.
3.2
Medewerkers kennen de impact van hun bejegening op het
gedrag van de cliënt.
x
3.3
Medewerkers hebben voldoende kennis van en vaardigheden
voor de doelgroep van cliënten.
x
3.4
Medewerkers werken op een verantwoorde manier met
relevante richtlijnen, protocollen en/of werkinstructies.
3.5
Alleen bevoegde en bekwame medewerkers voeren
voorbehouden en risicovolle handelingen uit.
3.6
Medewerkers krijgen de benodigde scholing om verantwoord te
kunnen werken met de doelgroep en de zorgproblematiek van
de cliënten.
x
x
x
x
De zorgaanbieder zet op de juiste momenten voldoende
deskundige medewerkers in ter uitvoering van de dagelijkse
zorg.
x
3.8
De zorgaanbieder regelt dat vakinhoudelijk specialisten in
voldoende mate beschikbaar zijn.
x
3.9
De zorgaanbieder verzamelt, analyseert en onderneemt zo
nodig acties met betrekking tot belangrijke contextuele factoren
van inzet van personeel.
x
Medewerkers en management kennen de grenzen van de
verantwoordelijkheden en bevoegdheden en schakelen tijdig
vakinhoudelijke specialisten in.
x
3.7
3.10
3.11
Medewerkers werken volgens relevante gedragscodes.
(gedrags-, meld)codes.
x
Toelichting per norm waaraan niet wordt voldaan:
3.4
Management zag er niet of onvoldoende op toe dat volgens protocol werd
gewerkt. Er waren twee systemen beschikbaar: in het elektronisch handboek
waren Vilans protocollen.
Voor jaarlijkse updates heeft de Stichting Antroz, in casu Valckenbosch
Antroz, een contract met Vilans afgesloten; evaluatie vindt plaats in
september 2014. Daarnaast was er ook een klapper met protocollen van
allerlei afkomst in gebruik die niet of onvoldoende actueel werd gehouden. De
inspectie trof een protocol gedateerd uit 2008 zonder recente evaluatiedatum.
Daarnaast wisten medewerkers onvoldoende met welke richtlijnen, protocollen
Pagina 13 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
en werkinstructies er gewerkt moest worden, waarom die nodig waren en hoe
ze gebruikt moesten worden. Voor medewerkers was niet helder welke
protocollen en instructies leidend waren: de e-versie of de klapperexemplaren.
Pagina 14 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
4.1
De arts en de apotheker verrichten jaarlijks een
medicatiebeoordeling voor alle cliënten.
4.2
De medicatie wordt alleen gemalen met schriftelijke
instemming per geneesmiddel van de arts of apotheker.
4.3
De zorgaanbieder bepaalt in dialoog met de cliënt of de
medicatie geheel of gedeeltelijk in eigen beheer wordt
gegeven en legt de gemaakte afspraken daarover vast in het
zorg-/ondersteuningsplan.
4.4
4.5
4.6
4.7
x
x
x
Medewerkers die hulp bieden bij de medicatie beschikken
over een actueel medicatieoverzicht en toedienlijst van de
apotheker.
x
Medewerkers signaleren werking en bijwerking van het
toegediende geneesmiddel.
x
x
4.8
De medewerker past door de apotheek uitgezette medicatie
alleen aan op aantoonbaar voorschrift van de arts.
x
4.9
De medewerker parafeert de toegediende of aangereikte
medicatie op (door de apotheek verstrekte) toedienlijst.
x
Er is geborgd beleid rondom de omvang, identiteit en opslag
van de voorraad geneesmiddelen.
x
4.11
Niet beoordeeld
x
De procedure rondom uitzetten, toedienen en registreren is
beschreven in een procedure farmaceutische zorg.
Niet GDS medicatie wordt door een tweede bekwaam
persoon gecontroleerd, of er is een afspraak met de
apotheek dat het geen risicovolle medicatie betreft voor deze
cliënt.
Oordeel n.v.t.
Voldoet niet
Medicatieveiligheid
Voldoet
4.4
Toelichting per norm waar niet aan wordt voldaan:
4.3
De zorgaanbieder had geen procedure om te bepalen of de cliënt de medicatie
geheel of gedeeltelijk op verantwoorde wijze in eigen beheer kan houden. Er
was geen formulier in gebruik voor het zorgvuldig inventariseren en afwegen
van risico’s voor Beheer Eigen Medicatie (BEM-formulier).
Daardoor was ook niet in de procedure opgenomen dat de cliënt en/of
cliëntvertegenwoordiger actief betrokken moet zijn bij het maken van
afspraken over het geheel of gedeeltelijk zelf beheren van medicatie.
In het zorgplan waren hierover geen duidelijke afspraken opgenomen die
werden geëvalueerd.
Pagina 15 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
4.4
Er was geen procedure volgens de “Veilige principes in de medicatieketen”
waarin de aspecten rondom gereedmaken, toedienen en de wijze van
registreren zijn vastgelegd. De instructies in de procedure Medicatie
voorschrijven en medicatie distributie HV komen niet altijd overeen met de
veilige principes, zoals: baxter zakjes openen en deels toedienen, eigen
aftekenlijsten maken etc.
4.5
Het medicatieoverzicht en de toedienlijst werden soms zelfgemaakt door de
medewerker. Bij de start van zorg was er niet altijd binnen 24 uur een nieuw
medicatieoverzicht van de apotheek beschikbaar. Ook omdat de eigen
huisartsen ook nog eigen dossier voeren en waar men ter plaatse geen inzicht
in heeft. Er is nog geen EVS in gebruik.
4.8
Wijzigingen liepen niet via arts en apotheek. Er werd iets gewijzigd en
toegediend zonder een gewijzigde toedienlijst en/of niet op voorschrift arts.
De inspectie trof bijvoorbeeld een handgemaakte oncontroleerbare opmerking
(want alleen mondeling doorgegeven) namens de oogarts over het toedienen
van oogdruppels. Ook werden geregeld (andere) handmatige wijzigingen door
de medewerkers op het medicatieoverzicht en de toedienlijst aangetroffen,
zoals ‘stop’ zonder paraaf van de arts. Het toewijzen van (voorraad)
medicamenten aan andere cliënten dan voor wie het middel oorspronkelijk
was voorgeschreven en uitgereikt, constateerde de inspectie
steekproefsgewijs, onder andere voor een insulinepen en een opiaat uit de
werkvoorraad.
4.9
Er was niet altijd per toegediend middel geparafeerd.
4.11 Er waren middelen niet op naam in voorraad en/of meer dan ‘de dokterstas’ in
kast. Bijvoorbeeld de retourmedicatie van cliënten die opnieuw in de ‘roulatie’
waren genomen. Verder viel op dat er grote voorraden waren van medicatie
op naam; zowel op de medicijnkar op de afdeling alsook in de medicijnruimte.
Sommige van deze voorraden werden wegens ruimtegebrek bewaard in de
bakjes van andere cliënten.
Er was inmiddels wel registratie van gebruik van de voorraad. Toch bleken er
geneesmiddelen aanwezig die over de vervaldatum waren. De inspectie trof –
naar zegge - een antroposofisch geneesmiddel dat geen enkel etiket had
waardoor van enige controle geen sprake kon zijn.
Er was een afspraak over de wijze van afvoeren van retourmedicatie. Volgens
deze afspraak werd oude medicatie verzameld in een open bak in een
afgesloten kast.
De datum van openen van dranken en druppels was niet altijd geregistreerd
op de (primaire) verpakking. Zo was onduidelijk hoelang ze houdbaar waren
na het openen.
Pagina 16 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
5.1
5.2
De zorgaanbieder beschrijft visie en beleid over preventie,
besluitvorming en uitvoering van vrijheidsbeperkende
maatregelen.
x
Voorafgaand aan de vrijheidsbeperkende maatregel(en) is
een (probleem)analyse verricht van het gedrag van de
cliënt.
x
5.3
Voorafgaand aan de inzet van de psychofarmaca vindt een
psychosociale- of gedragsinterventie plaats.
5.4
In dialoog met cliënt vindt multidisciplinaire besluitvorming
plaats over de vrijheidsbeperkende maatregel(en).
5.5
Een arts of een gedragskundige is verantwoordelijk voor
het besluit om over te gaan tot de vrijheidsbeperkende
maatregel(en).
Niet beoordeeld
Oordeel n.v.t.
Voldoet niet
Vrijheidsbeperking
Voldoet
4.5
x
x
x
5.6
De cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger geeft toestemming
voor de vrijheidsbeperkende maatregel(en).
5.7
Alle vrijheidsbeperkende maatregelen zijn opgenomen in
het cliëntdossier.
5.8
Medewerkers passen vrijheidsbeperkende maatregel(en)
zorgvuldig toe.
x
5.9
De zorgaanbieder zorgt voor toetsing van besluitvorming
en uitvoering, door een niet bij de behandeling betrokken
deskundige, als fixatie met onrustband, afzonderen in een
daarvoor bestemde ruimte of separatie worden toegepast.
x
5.10
De zorgaanbieder heeft werkinstructies (protocollen) over
het toepassen van alle vrijheidsbeperkende maatregelen.
x
5.11
De zorgaanbieder heeft een registratie van
vrijheidsbeperkende maatregelen op locatie- of
teamniveau.
x
x
x
Toelichting per norm waaraan niet wordt voldaan:
5.5
Het besluit en de verantwoordelijke was niet terug te vinden in het
cliëntdossier. De EVV-er of het hoofd zorg ondertekende veelal het besluit om
een vrijheidsbeperkende interventie in te zetten, in plaats van de
verantwoordelijke (huis)arts en/of specialist ouderengeneeskunde c.q. een
Bopz-arts.
Pagina 17 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
Bijlage 1 Geraadpleegde documenten
De onderstaande documenten zijn door de inspectie gebruikt bij het
uitvoeren van het inspectiebezoek en het opstellen van dit rapport.
De inspectie heeft de documenten niet in totaliteit beoordeeld, maar op
specifieke onderwerpen doorgenomen.
-
-
Beleidsnotitie vrijheidsbeperking in de zorg
(versie 14-4-2014)
Van klacht naar compliment; klachtenprocedure voor de bewoners van
Valckenbosch en het Leendert Meeshuis
(versie 005-klachtenprocedure – januari 2014)
Procedure medicatie voorschrijven en medicatie distributie HV
(versie 18-2-2014)
Diverse documenten en dossiers die bij het bezoek ter inzage zijn gegeven
Pagina 18 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
Bijlage 2 Overzicht wetten, veldnormen, circulaires en
rapporten
Wetgeving:
Algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ).
Kwaliteitswet zorginstellingen.
Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG).
Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO): Wijzigingswet
Burgerlijk Wetboek.
Wet klachtrecht cliënten zorgsector (WKCZ).
Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (WMCZ).
Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz).
Besluit klachtenbehandeling Bopz.
Besluit rechtspositieregelen Bopz.
Besluit middelen en maatregelen Bopz.
Besluit patiëntendossier Bopz.
Besluit vaststelling van de minimumeisen voor de (verplichte) meldcode
huiselijk geweld en kindermishandeling.
Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg.
Veldnormen:
Beleidsdocument veilig melden, KNMG, 2007.
Handreiking werkvoorraad geneesmiddelen, Actiz, GGZ Nederland, VGN,
2010.
Handreiking Veilige principes in de medicatieketen, ActiZ, KNMP, NVZA,
Verenso, BTN, LHV, LOC, NHG, NPCF, V&VN, 2012.
Intentieverklaring Zorg voor Vrijheid, samen naar minder vrijheidsbeperking,
CG-raad, LOC-LPR, Platform VG, NIP-NVO, NVAVG, NVVA, Sting, V&VN,
ActiZ, VGN en IGZ, 2008.
Klachtenrichtlijn gezondheidszorg versie 3.0, KNMG, 2005.
Kwaliteitsdocument 2013 Verpleging, Verzorging en Zorg Thuis.
Landelijke instructie voor Toediening Gereedmaken van medicatie in
verpleeg- en verzorgingshuizen, V&VN, 2008.
Nationale beroepscode van Verpleegkundigen en Verzorgenden, 2007.
Richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten, ActiZ, GGZ Ned.,
IGZ, KNMG, KNMP, LEVV, LHV, NFU, NHG, NICTIZ, NPCF, NVVA, NVZ, NVZA,
Orde, V&VN, VWS,ZN, FNT, NMT en VGN, 2008.
RIVM Hygiënerichtlijnen voor verpleeghuizen en woonzorgcentra, 20 12.
Richtlijn Probleemgedrag, Verenso, 2006.
Risicovolle medicatie in verband met dubbele controle, KNMG, 2013
Van incident naar fundament, Movisie, 2005.
Circulaires en rapporten:
Bulletin ‘Het mag niet, het mag nooit: seksuele intimidatie door hulpverle ners
in de gezondheidszorg’, IGZ, augustus 2004.
Cultuuromslag terugdringen vrijheidsbeperking bij kwetsbare groepen in
langdurige zorg volop gaande, duidelijke ambities voor 2011 nodig, IGZ,
december 2010.
De dagelijkse bezetting en kwaliteit van zorg in instellingen voor langdurige
zorg, Nivel, 2012.
Extra inspanning noodzakelijk voor terugdringen vrijheidsbeperking in
langdurige zorg, IGZ, 2012.
Pagina 19 van 24
Rapport van het inspectiebezoek aan Huize Valckenbosch te Zeist op 1 mei 2014
Medicatieveiligheid flink verbeterd in herbeoordeelde instellingen langdurige
zorg en zorg thuis, IGZ, 2011.
Richtinggevend kader vrijheidsbeperking, VWS, 26 maart 2008.
Verantwoord richtlijngebruik in de gehandicaptensector, NIVEL, 2010.
Pagina 20 van 24
Bijlage 3 Brief Verscherpt Toezicht Stichting Antroz, locatie
Leendert Meeshuis en Huize Valckenbosch
> Retouradres Postbus 20584 1001 NN Amsterdam
Stichting Antroz
T.a.v. mevrouw M. van Jaarsveld,
bestuurder
Postbus 185
3700 AD ZEIST
Datum
22 juli 2014
Onderwerp Verscherpt Toezicht Stichting Antroz, locatie Leendert Meeshuis en
Huize Valckenbosch
Geachte mevrouw Van Jaarsveld,
Bij dezen deel ik u mee dat de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de
inspectie) de locaties Huize Valckenbosch en het Leendert Meeshuis van de
Stichting Antroz voor een periode van zes maanden onder verscherpt toezicht stelt.
De bevindingen van de inspectiebezoeken van 24 mei 2013, 2 december 2013 en 5
juni 2014 bij het Leendert Meeshuis en de bevindingen van de bezoeken bij Huize
Valckenbosch van 2 september 2013 en 1 mei 2014, zoals vastgelegd in diverse
rapporten en brieven, maken duidelijk dat er structurele problemen zijn op de beide
locaties van Stichting Antroz.
Huize Valckenbosch
Op 2 september 2013 toetste de inspectie 41 normen waarvan er 23 als
onvoldoende werden beoordeeld. Aanleiding voor het instellen van het verscherpt
toezicht zijn de aanhoudend hoge risico’s bij Huize Valckenbosch op dossiervoering
en medicatieveiligheid. Daarnaast is er te weinig sturing en toezicht op de uitvoering
en borging van ingezette processen in de praktijk, om de door de inspectie geëiste
verbeteringen door te voeren en daarmee veilige en kwalitatief goede zorg te
waarborgen. Gelet op het bovenstaande zijn er risico’s op onverantwoorde zorg en
gezondheidsschade voor de cliënten.
Huize Valckenbosch kampte al langere tijd met veel wisselingen in het locatie- en
stichtingsmanagement en had ten tijde van het inspectiebezoek een
toekomstperspectief waarin veel veranderingen aan de orde zijn (nieuwbouw en
fusieplannen).
Op 1 mei 2014 toetste de inspectie de 22 normen waarvoor Huize Valckenbosch
eerder onvoldoende scoorde, opnieuw. Daarbij is vastgesteld dat Huize
Valckenbosch nog steeds niet of onvoldoende voldeed aan 12 van deze 22 normen.
Pagina 21 van 24
Het Leendert Meeshuis
Het hertoetsbezoek aan het Leendert Meeshuis op 5 juni 2014, volgend op de
inspectiebezoeken op 24 mei 2013, 2 december 2013 en 5 juni 2014, laat zien
dat het Leendert Meeshuis nog niet voldoet aan de normen. Ondanks de eerdere
inspectieonderzoeken en het herhaald aandringen op verbeteringen sinds mei
2013, is in juni 2014 opnieuw gebleken dat de organisatie en kwaliteit van zorg
niet voldoen aan de eisen die hieraan gesteld mogen worden.
Het laatste jaar kende de aansturing van het Leendert Meeshuis en Stichting Antroz
diverse personele- en managementwijzigingen. De hertoets laat op een aantal
normen verbetering zien, maar te weinig om te voldoen aan de normen. Een
aanzienlijk deel van de hertoetste normen (17 van de 21) scoort nog steeds
onvoldoende, al dan niet op onderdelen; naar het oordeel van de inspectie komt dit
doordat het verandertempo of soms te laag bleek of het effect maar moeizaam
bereikt werd waardoor, en/of het gevoerde beleid en/of de aansturing niet
toereikend was. Aandacht is noodzakelijk voor het kwaliteitssysteem. De
dossiervoering is nog onvoldoende, de koppeling met risico’s ontbreekt. In
december 2013 is nog benadrukt dat de inhoud van een papieren dossier effectief,
doelmatig en cliëntgericht moet zijn. Hierin laat het Leendert Meeshuis te weinig
verbetering zien. Met name rond de dossiervoering is meer accuratesse
noodzakelijk.
Er is prioritering nodig ten aanzien van zorginhoudelijke kennis. Het medicatiebeleid
is onvoldoende conform de veilige principes in de medicatieketen.
Het is het Leendert Meeshuis niet gelukt ,ondanks aantoonbare inzet van directie en
medewerkers, om te voldoen aan de normen en de opgelegde verbetermaatregelen
uit te voeren.
De inspectie gaat ervan uit dat hoofdstuk 3 en 4 van de beide rapporten
voldoende informatie bevat om de benodigde verbeteringen uit te voeren om te
voldoen aan de normen.
Toelichting op rapporten
Een toelichting per norm waaraan niet wordt voldaan, vindt u terug in hoofdstuk 4
van de respectievelijke inspectierapporten van de laatste bezoeken aan Huize
Valkenbosch en het Leendert Meeshuis. De definitief vastgestelde inspectierapporten
treft u als bijlage bij deze brief aan. De inspectie heeft de reactie op de feitelijke
onjuistheden van het rapport over Huize Valckenbosch in het conceptrapport
verwerkt. Deze aanpassingen in het conceptrapport hebben niet geleid tot een
gewijzigd oordeel van de inspectie.
De inspectie heeft geen reactie ontvangen op feitelijke onjuistheden in het
conceptrapport over het bezoek aan het Leendert Meeshuis.
In de inspectierapporten wordt in hoofdstuk 3 verwoord wat de inspectie van
Stichting Antroz verwacht. Daarnaast ontvangt de inspectie van u voor
1 januari 2015 een resultaatsverslag aangaande de verbetermaatregelen over de
normen waar op dit moment niet aan wordt voldaan.
Pagina 22 van 24
Vervolgacties inspectie
In de periode van het verscherpt toezicht kan de inspectie Huize Valckenbosch
en het Leendert Meeshuis zowel aangekondigd of onaangekondigd bezoeken voor
een herinspectie. Voor het einde van de periode van het verscherpt toezicht zal de
inspectie, op grond van haar bevindingen en conclusies naar aanleiding van een
(on)aangekondigd inspectiebezoek en de voortgangs- en resultatenrapportages,
oordelen of het verscherpt toezicht kan worden opgeheven, moet worden verlengd
of dat er verdere stappen genomen moeten worden in de vorm van
bestuursrechtelijke maatregelen.
Gesprek bestuurder Stichting Antroz
Op 7 juli 2014 heeft de inspectie de bevindingen van de bezoeken aan Huize
Valckenbosch en het Leendert Meeshuis met de bestuurder van Stichting Antroz
besproken. Een gespreksverslag van het gesprek op 7 juli 2014 heeft u separaat
ontvangen.
Openbaarmaking
Het instellen van verscherpt toezicht is geen besluit in de zin van de Algemene wet
bestuursrecht en derhalve niet vatbaar voor bezwaar en beroep.
Het besluit tot het instellen van verscherpt toezicht en de definitieve rapporten van
de bezoeken aan Huize Valckenbosch en Leendert Meeshuis op 1 mei 2014
respectievelijk 5 juni 2014 worden, samen met een persbericht, op 25 juli 2014 op
de website van de inspectie geplaatst.
U heeft tot uiterlijk donderdag 24 juli 2014, 13.00 uur de gelegenheid om uw reactie
op het rapport te geven,waarna het rapport met uw reactie vrijdag
25 juli 2014 op de website van de inspectie zal worden gepubliceerd.
De inspectie heeft u hierover op 18 juli 2014 mondeling op de hoogte gesteld. Zoals
toegelicht in het gesprek van 18 juli 2014 kunt u bezwaar maken tegen de
openbaarmaking. Dit diende u voor 21 juli 2014 om 16.00 uur schriftelijk aan de
inspectie kenbaar te maken. Wij hebben van u geen reactie vernomen.
De inspectie verwacht u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.
Hoogachtend,
senior inspecteur
Pagina 23 van 24
Bijlage 4 Brief Kwaliteit van Zorg
Pagina 24 van 24