Op expeditie naar innovatie Duurzame inzetbaarheid vraagt

Duurzame inzetbaarheid vraagt om sociale innovatie
Op expeditie naar innovatie
Hoe kunnen bedrijven een nieuwe slag maken op het gebied van
duurzame inzetbaarheid en sociale innovatie? Door het
potentieel van hun medewerkers beter te benutten. Door de
social intrapreneurs, mensen die bedrijven van binnenuit willen
verduurzamen, de ruimte te geven. Op expeditie te laten gaan.
Het avontuur aan te gaan. Wie gaat er mee?
Door Wim Oolbekkink
I
n 2011 organiseerde ik voor de internationale werknemersorganisatie EZA een
congres voor medezeggenschappers en
vakbondsleden met de titel ‘Change before
you have to’. Het congres bestond uit een
rondreis langs inspirerende voorbeelden
van duurzaam ondernemen. Onder meer
naar architect Thomas Rau. Hij ontwerpt
gebouwen die alleen water nodig hebben en
zelf energie produceren. En naar Interface,
de tapijtfabrikant uit Scherpenzeel, die er
actief aan werkt om in 2020 nul procent ne-
gatieve invloed op het milieu te hebben. Het
congres ging ook over het duurzaam inzetten van medewerkers in bedrijven. Over
veerkracht ontwikkelen en eigen regie. Het
ging om leren van elkaar. Leren door nader
kennis te maken met een goed voorbeeld,
een best practice. Een soort expeditie. En
tijdens een gesprek met Glenn van de Burg
van MVO Nederland ontdekte ik dat deze
organisatie een aanbod voor bedrijven heeft
dat expeditie heet. Zie daar de koppeling
naar een plan dat ik aan het einde van dit
artikel nader toelicht.
Het kan sneller
Duurzame inzetbaarheid en sociale innovatie zijn niet meer weg te denken uit het Nederlandse bedrijfsleven. Ze hebben zich stevig geworteld in het jargon dat klinkt in de
boardrooms van bedrijven. Ze worden zicht-
Bij een bergexpeditie ben je
letterlijk via een life line
met elkaar verbonden
34
OR informatie 7-8 | juli - augustus 2014
@orinformatief
www.orinformatie.nl
Tips voor een succesvolle expeditie
Een expeditie verlegt je grenzen en vergroot je wereld, las ik op een website van een bedrijf dat
reizen organiseert naar verre landen. Het is van belang om uit de vaste patronen van je dagelijkse
werk te stappen, om te zien en ervaren dat op andere plaatsen oplossingen zijn gevonden voor
problemen waar jij in jouw organisatie tegenaan loopt. Hierna enkele tips voor een succesvolle
expeditie naar duurzame inzetbaarheid en sociale innovatie van binnenuit.
1. Bedenk wat je doel is. Welke oplossing zoek je voor welk probleem?
2. Vraag geen toestemming voordat je met een plan begint. Begin gewoon.
3. Zoek de samenwerking met anderen, binnen en buiten je eigen organisatie.
4. Denk tactisch: wie in de organisatie heeft belang bij dit idee? Sluit allianties met hen.
5. Maak gebruik van social media om je idee te profileren.
6. Wees authentiek. Hoe persoonlijker je verhaal, hoe sterker.
7. Zoek positieve energie op. Steek tijd en moeite in mensen die interesse tonen.
8. Zorg voor verbinding hoog in de organisatie.
baar in jaarrapportages. En dat is goed. Tegelijkertijd gaat de verandering maar langzaam. Het mag en kan sneller. En wie
kunnen dat beter doen dan de mensen op
de werkvloer? De medezeggenschappers die
toch al met hun poten in de klei staan en
precies weten waar de schoen wringt? Mensen zoals u en ik die het initiatief nemen en
de verandering die nodig is kunnen versnellen. Die bereid en in staat zijn om nieuwe
wegen te verkennen. Op allerlei plekken in
de organisatie. Gewoon gaan.
Voorbereidingen treffen
De voorbereidingsfase is belangrijk. Je
maakt een plan, je weet wat er moet veranderen, je bereidt je fysiek en mentaal voor.
Maar het is nog niet
het echte werk. Dat
komt pas wanneer je
op pad gaat. Eenmaal
op reis loop je het risico te verdwalen, het
soms even niet te weten. Dan komt het er
op aan welke beslissingen je neemt. Dat is
het echte werk. Want je weet, ook in de werkomgeving, nooit precies wat er op je pad
komt. Dat maakt het spannend, maar ook
onzeker.
cultuurverandering: de waarden van het bedrijf die weer moeten kloppen met die van
de medewerkers. Over ongelijke beloning
tussen de top van het bedrijf en de werkvloer. En last but not least, de toenemende
werkdruk.
Het belang van samenwerking
In de metafoor van de expeditie zit nog een
waardevolle les. Het gaat om samenwerken,
samen resultaten behalen. Het gaat om het
besef dat je samen sterker staat dan alleen.
Dat je het in je eentje niet redt. Wanneer de
expeditie naar de bergen gaat, ben je zelfs
letterlijk via een life line met elkaar verbonden. Dan is samenwerken een kwestie van
leven of dood. Ieder expeditielid zal het beste van zichzelf moeten
geven om de reis tot
een succes te maken.
Er is geen vrijblijvendheid.
Er bestaan veel boeken
over samenwerken. En
het belang ervan
neemt alleen maar verder toe. Onderzoeksbureau Gallup meldde onlangs dat steeds
meer werkzaamheden alleen nog door middel van samenwerking met anderen met
goed resultaat kunnen worden uitgevoerd.
Samenwerken haalt het beste in jezelf en in
anderen naar boven. En dat is wat veel bedrijven hard nodig hebben. Medezeggenschap gaat in de kern over samenwerken.
Tussen or en bestuurder. Maar in dat samenwerken zijn nieuwe vormen denkbaar.
Bijvoorbeeld het samenwerken over de organisatiegrenzen heen. Ondernemingsraden
die een kijkje bij elkaar in de keuken nemen.
Uitkomst en proces niet
kennen is voor managers
vaak lastig
Veranderen doe je zelf
Welke thema’s worden vaak genoemd als
het gaat om duurzame inzetbaarheid en sociale innovatie in combinatie met medezeggenschap? Thema’s die met mensen in de
eigen werkomgeving te maken hebben. Bijvoorbeeld: hoe zorgen we ervoor dat mensen gezond aan het werk blijven? Maar ook
www.orinformatie.nl
@orinformatief
Expeditie als ecosysteem
De expeditie vertrekt en is daarna een zelfstandig opererend orgaan geworden. Afgescheiden van de bewoonde wereld. De mensen zijn op elkaar aangewezen en kunnen
niet even terug naar de basis. Daarmee
wordt die expeditie ook het beeld van een
soort nieuwe organisatie. Met een heel eigen
dynamiek, eigen leiderschap, nieuwe creativiteit. Je stapt als het ware uit je eigen organisatie en begint een avontuur. Je ziet deze
beweging bij een aantal organisaties plaatsvinden. Men organiseert zogenoemde vrijplaatsen, broedplaatsen, waar de geldende
regels, procedures, hiërarchische verhoudingen en structuren niet van toepassing zijn
en waar mensen spelenderwijs kunnen en
mogen experimenteren. In vrijheid, maar
beslist niet vrijblijvend. Want we moeten
wel nieuw land ontdekken, nieuwe rijkdommen ontginnen en nieuwe oplossingen voor
problemen verzinnen.
Mathieu Weggeman, hoogleraar Organisatiekunde aan de Technische Universiteit
Eindhoven, schrijft over kenniswerkers, vakmanschap en innovatie. Hij pleit ervoor dat
mensen opnieuw gaan doen waar ze goed in
zijn en dat ze de systemen en structuren
omzeilen die dat beknotten (zie de 8 tips).
Daarmee groeit de kans op succes.
Ga mee op expeditie!
Wanneer? Op 15 oktober, 6 november 2014
en 15 januari 2015 vindt er een expeditie
plaats onder leiding van SBI training en
advies en MVO Nederland.
Voor wie? Or-voorzitters, secretarissen,
HR-managers en andere sleutelfiguren
Wat gaan we doen? We brengen in kaart
hoe het met uw eigen duurzame inzetbaarheid is gesteld, wisselen ervaringen uit, nemen een kijkje in elkaars keuken en boeken
een concreet resultaat in de vorm van een
heldere visie op de duurzame inzetbaarheid
met concrete verbeterstappen. De plannen
worden gepresenteerd aan de directies van
de bedrijven. Het beste plan ontvangt de
Social Intrapreneurs Award.
Kosten? Deelname aan deze driedaagse
expeditie kost € 1.250,- per persoon.
Aanmelden of nadere informatie via [email protected] of 0343-473302.
OR informatie 7-8 | juli - augustus 2014
35