Protestantse Gemeente Bathmen 24 2014-2018 de Dorpskerk hét kloppend hart van de protestantse gemeente 24 Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen juni 2014 Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 1 van 24 24 Plek waar mensen God ontmoeten Een kerk kan vandaag alleen overleven en bloeien, wanneer zij een heel scherp beeld heeft van wat haar onderscheidt van anderen op de (religieuze) markt. Zij zal zich dus de vraag stellen: wat is het dat mensen alleen hier kunnen vinden en nergens anders? Dat hoeft niet per se te betekenen dat kerken zich moeten beperken tot simpele slogans. Het mag best een boodschap zijn van mysterie en diepgang, graag zelfs. Maar een kerk die denkt er te komen met ‘discussies’ over ‘spiritualiteit’ zal het niet lang maken. Dat kan overal, daar heb je de kerk niet voor nodig. Uiteindelijk zal de kerk een plek moeten zijn waar mensen God ontmoeten. En vervolgens zal zij streven naar kwaliteit. Zolang mensen toch wel komen, omdat het zo hoort of omdat er sprake is van zachte dwang, hoeft een kerk zich niet erg in te spannen om hen vast te houden. Zij kan een bevoogdende, paternalistische stijl ontwikkelen; zij kan genoegen nemen met slechte muziek en rommelige en saaie preken; zij kan de schouders ophalen over een kille, afstandelijke omgang met elkaar. Een kerk met een monopolie kan er de kantjes aflopen, zonder ervoor gestraft te worden. Het geld komt toch wel binnen. Dat is nu echter niet meer mogelijk. Prof. dr. S. Paas in Bries, voorjaar 2014, Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 2 van 24 24 Inhoud 0. 1. Inleiding 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. Profiel en visie Roeping Context Profiel Visie Missie 3. 3.1. 3.2. 3.3. Organisatie Klimaat Leiding Structuur 4. 4.1. 4.2. 4.2.1. 4.3. 4.4. 4.5. 4.5.1. 4.6. 4.7. 4.8. 4.8.1. 4.8.2. 4.9. 4.10. 4.10.1. Werkvelden De kerkenraad Diaconaat Zending, werelddiaconaat en ontwikkelingssamenwerking TG Pastoraat TG Vieringen - Eredienst TG Jeugd en Jongeren Catechese TG Vorming & Toerusting (TG) TG iKerk (Missionair werk) TG Oecumene en Samenwerking Kerk & Israël Ontmoetingen met moslims TG Communicatie Financiën en beheer De (kerk)gebouwen 5. 6. Beleidsvoornemens en prioriteiten (werkplan) Bijlagen Bijlagen Enquête Meerjarenbegroting Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 3 van 24 24 1 Inleiding De kerkorde bepaalt dat de kerkenraad telkens voor een periode van vier jaar een beleidsplan opstelt (ordinantie 4-8-5). Maar ook zonder dit voorschrift uit de kerkorde is het noodzakelijk dat de kerkenraad in een beleidsplan vastlegt wat de speerpunten zijn in de komende periode van 4 jaar. Met deze speerpunten als leidraad kunnen dan de komende jaren de juiste besluiten genomen worden. Dit beleidsplan is gebaseerd op zowel de rapportage van de beleidsplancommissie die in 2012-2013 een eerste aanzet gegeven heeft, als op de aanvullende gemeenteraadpleging die door een nieuwe regiegroep in 2013-2014 via een enquête is uitgevoerd. De rapportage van deze enquête is als apart document beschikbaar. In 1 Korintiërs 12 spreekt Paulus over de diversiteit in de gemeente. Uit de gemeenterapportage blijkt ook een veelheid aan mensen in en ideeën over de kerk. Uitdaging is om in het beleidsplan richting te kiezen voor de komende jaren maar tegelijk ook ruimte te bieden aan de verschillen in beleving tussen gemeenteleden. En daarmee de Protestantse Gemeente Bathmen een kerk te laten zijn passend in het dorp. Relevant en hedendaags! De kerkenraad van de protestante gemeente Bathmen heeft: na overleg gepleegd te hebben met het college van kerkrentmeesters, het college van diakenen en andere daarvoor in aanmerking komende organen van de gemeente en, na het beleidsplan in de gemeente gepubliceerd te hebben en, na de leden van de gemeente in de gelegenheid gesteld te hebben hun mening over het beleidsplan kenbaar te maken, dit beleidsplan vastgesteld op [plaats, datum] [voorzitter] Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen [scriba] Pagina 4 van 24 24 2 Visie De visie van de gemeente is richtinggevend voor het beleid. Het woord ‘visie’ betekent letterlijk: je kijk op iets. Of anders gezegd: zo zien wij het! Het is verwant aan de woorden ‘visioen’ en ‘vergezicht’ en krijgt daarmee een Bijbelse lading die te maken heeft met toekomstverwachting (het koninkrijk van God). ‘Visie’ in het kader van beleidsontwikkeling is het verbinden van de ‘roeping’ (zie § 2.1), de ‘context’ (zie § 2.2) en het ‘profiel’ (zie § 2.3) van de gemeente met elkaar, om zo een beeld te kunnen schetsen van de gemeente van de (nabije) toekomst. In een model ziet dat er als volgt uit (figuur 2.1). Figuur 2.1 2.1 Visie in het kader van beleidsontwikkeling Roeping De ‘roeping’ van de gemeente kan vertaald worden als haar ‘opdracht’. Om die roeping te kunnen vaststellen is een oriëntatie op Schrift en traditie en wat daarin als richtinggevend wordt bevonden essentieel: het gaat dan om het benoemen van de kern van het gemeente-zijn. In 2013 is in bijeenkomsten van de kerkenraad en gemeente de vraag voorgelegd waardoor we ons als kerkelijke gemeenschap geroepen voelen. De uitkomst laat zich vertalen in drie kernpunten: Kerk als geloofsgemeenschap met Bijbel als inspiratiebron. Sterke verbondenheid met elkaar. Praktische invulling van het geloof, zaken oppakken waar dat nodig is. Het Bijbels beeld dat hierbij het beste past, is Handelingen 2, 44-46 dat toegepast vertaald kan worden als: Onze gemeente is een geloofsgemeenschap: de plek waar we in Bijbelse verhalen en in contacten met elkaar God willen ontmoeten. In onze gemeente zijn we elkaars ‘noaber’: in delen, vieren, leren en dienen. 2.2 Context 2.2.1 Omgevingsanalyse Een omgevingsanalyse is een oriëntatie op van wat er in de (nabije) samenleving gaande is en een analyse van wat daarin kansrijk en bedreigend voor de kerkelijke gemeente is. Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 5 van 24 24 Bathmen is een typische dorpsgemeenschap waarin sociale samenhang nog sterk aanwezig is. Bewoners kennen elkaar en hebben veel gezamenlijke historie. De kerk maakt daar al vele jaren deel van uit, zonder daarin een sterk onderscheidende positie in te nemen. Getalsmatig neemt de kerk in Bathmen een steeds kleinere plaats in. Waar van de 60 tot 80 jarigen nog zo’n 50% van de inwoners lid is van de kerk is dat bij de 0 tot 20 jarigen nog maar zo’n 12%. Een ontwikkeling overigens die ook in andere gemeenten te zien is. De maatschappij (en dat merken we ook in Bathmen) kenmerkt zich daarbij door meer individualisering waarbij mensen doorlopend afwegingen maken om wel of niet aan bepaalde activiteiten deel te nemen. Persoonlijk nut is daarbij een belangrijk argument. Ook zien we een ontwikkeling waarbij het moeilijker is mensen voor structurele klussen (vrijwilligerswerk) te binden. Korte, afgeronde vragen of opdrachten zijn prima, langere tijd verantwoordelijkheid nemen voor taken is veel moeilijker. Recent speelt ook een ontwikkeling van een terugtredende overheid / verzorgingsstaat. Ouderen en hulpbehoevenden zijn meer aangewezen op hulp uit hun directe omgeving omdat ons sociale voorzieningen niveau onder druk staat. De economische recessie leidt er toe dat steeds meer mensen zijn aangewezen op een bijstandsuitkering. Met alle gevolgen en noden van dien. We leven in een tijd waarin we voor heel veel keuzes staan. Het aanbod van activiteiten is enorm, we doen aan veel dingen mee, agenda’s bepalen het leven. Quality time met familie en gezin leidt daar onder. In die afweging van keuzes staat de kerk steeds minder vaak bovenaan. Recent onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau laat zien dat in ons land de betrokkenheid bij kerk terugloopt maar de aandacht voor geloofsvragen blijft. 2.2.2 Sociale kaart Een sociale kaart is een overzicht met gegevens over de burgerlijke gemeente, de bevolking en voorzieningen op welzijnsgebied. Bathmen heeft circa 5500 inwoners. De leeftijdsopbouw is redelijk gespreid, hoewel de categorie 20-40 jaar wat ondervertegenwoordigd is. Er zijn veel sociale activiteiten, veel actieve en bloeiende verenigingen. Kortom Battummers treffen elkaar op veel plekken, waarvan de kerk één van de traditionele plekken is. De Bathmense gemeenschap kenmerkt zich door in doorsnee redelijke inkomens; een behoorlijk gemiddeld opleidingsniveau met daarbij passende huisvesting; een behoorlijke infrastructuur, voorzieningen, artsenposten, bereikbaarheid en woonvoorzieningen voor de oudere of minder valide medemens; een bloeiend sociaal en cultureel leven, een bloeiende sportvereniging; en men kijkt naar elkaar om. Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 6 van 24 24 2.3 Profiel 2.3.1 De biografie De PG Bathmen is een gemeente waarbij pluriformiteit en tolerantie een groot goed zijn. Het is geen gemeente van grote jubels of supersterk gedragen geloof volgens het boekje. Natuurlijk zijn er verschillen in geloofsbeleving tussen de verschillende gemeenteleden, afhankelijk van afkomst, herkomst, opvoeding, persoonlijke ervaringen en overtuigingen die gegroeid zijn door het leven zelf. De PG Bathmen is een gemeente van het midden, tamelijk behoudend, doe maar gewoon dan doe je gek genoeg. We lopen met ons geloof niet zo te koop. Velen voelen zich betrokken. Velen, zelfs niet direct "kerkelijken", dragen de kerk een warm hart toe. Nog steeds kan onze kerk een beroep doen op veel vrijwilligers die het kerkenwerk helpen floreren. Een kleinere groep mensen is gemotiveerd om langduriger klussen, en ambtswerk te verrichten. Specifieke mensen voor specifieke klussen zijn er nog steeds. De kerk in Bathmen vervult, als gebouw en als geloofsgemeenschap, een rol in de Bathmense samenleving. De kerk in Bathmen staat in een lange traditie. Al rond 500 na Christus werden er vieringen gehouden. Kerk en samenleving zijn in Bathmen als vanzelf samen ontwikkeld. Lidmaatschap van de kerk is in de lokale traditie eeuwenlang als vanzelfsprekend ervaren. Zorg voor elkaar was normaal en werd niet direct gezien als een kerkelijke opdracht. Daarmee is de geloofsstroming meer vrijzinnig van aard. Ook in het dorp komt dat tot uiting. Er is nooit gekozen voor een aparte christelijke lagere school, juist om als kerk en kerkleden niet in een uitzonderingspositie terecht te komen. 2.3.2 De kerkelijke kaart De ‘kerkelijke kaart’ geeft allerlei feitelijke gegevens over de gemeente. De gemeente kent anno 2013 1874 leden, waarvan1011 belijdend lid zijn en 763 dooplid. Er zijn zo’n 1000 pastorale eenheden. De leeftijdsopbouw is duidelijk scheef: veel leden in de categorie 40 jaar en ouder, weinig leden in de categorie onder de 40 jaar. Van de 1874 leden zijn er slechts 400 jonger dan 40 jaar. Belijdende leden zitten vooral in de leeftijdsgroepen boven de 60 jaar. In de categorie 40-60 is sprake van een forse afname van het aantal belijdende leden. Beneden de 40 jaar zijn er vrijwel alleen maar doopleden, waarbij het aantal sterk afgenomen is. De laatste jaren zijn er nauwelijks nog kinderen gedoopt. De scheve leeftijdsopbouw vertaalt zich ook in een scheve verdeling van de kerkelijk bijdragen. De leeftijdscategorie 60 tot 80 jarigen zorgt globaal voor de helft van alle bijdragen. Opnieuw, vooral de jongere leeftijdscategorieën ontbreken. Deze ontwikkelingen roepen de vraag op hoe de PG Bathmen hier op wil inspelen. Daarbij is het cruciaal om de focus vooral te richten op de jongere generaties. Zij dragen de toekomst van de PG Bathmen. Voor juiste beleidskeuzes is het daarom van belang met deze generaties het gesprek aan te gaan over geloven anno 2013 en de invulling die zij daaraan willen geven. Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 7 van 24 24 2.3.3 Een typering van de vorm van kerk-zijn Een ‘typering van de vorm van kerk-zijn’ is een korte omschrijving van waar een gemeente inhoudelijk accenten legt. De zondagse kerkdienst is gericht op kleine groep mensen die sterk betrokken is bij de kerk. Van belang is daarbij samen vieren, maar ook geïnspireerd worden. Ook wordt accent gelegd op liturgische vormen voor de eredienst. Pastoraat en diaconaat wordt bepaald door het omzien naar elkaar. Zorg voor elkaar staat ook in de kerk centraal, hetgeen vooral praktisch wordt ingevuld. Veel gemeenteleden zijn veel meer via dit praktische pastoraat en diaconaat bij de kerk betrokken dan via de zondagse kerkdiensten. 2.3.4 Een sterkte-zwakteanalyse Met een ‘sterkte-zwakteanalyse’ van de gemeente wordt in kaart gebracht waarin de gemeente goed functioneert en waarin de gemeente zou kunnen/moeten groeien. Het gaat hier om een eerste, globale inventarisatie. Sterktes De PG Bathmen heeft op dit moment ongeveer 250 gemeenteleden die actief zijn als contactpersoon, in taakgroepen, commissies en voor andere activiteiten. De PG Bathmen telt ruim 1700 leden De PG Bathmen heeft nog een ruim eigen vermogen Zwaktes Slechts een klein deel van de leden is op reguliere basis betrokken bij het gemeente-zijn. De leeftijdsopbouw is scheef: bijna 50% van de leden is ouder dan 60 jaar, 30% is tussen de 40 en 60, en slechts zo’n 20% is jonger dan 40. De laatste groep bestaat vrijwel volledig uit doopleden. Constatering is dat de groep vrijwilligers vooral uit oudere gemeenteleden bestaat, veelal boven de 50 jaar. Financieel kent de PG Bathmen al een aantal jaren een tekort op de begroting. In de meerjarenbegroting is aangegeven, dat bij ongewijzigd beleid dit tekort zal groeien en dat een belangrijk deel van de reserves zal moeten worden aangesproken. Kansen en bedreigingen De kerkenraad en gemeenteleden hebben tijdens bijeenkomsten aangegeven hoe ze aankijken tegen kerk-zijn in Bathmen. Belangrijke elementen die daarbij naar voren zijn gekomen: Wij zijn een geloofsgemeenschap met de Bijbel als inspiratiebron. We hebben een sterke verbondenheid met elkaar. We hanteren een praktische invulling van het geloof, zaken oppakken waar dat nodig is. Ook is in een (beperkte) enquête in 2013 gevraagd hoe gemeenteleden de kerkelijke gemeente in Bathmen beoordelen. Zo’n 20 reacties van overwegend betrokken gemeenteleden (vooral 60+) geven het beeld dat men tevreden is over hoe er invulling wordt gegeven aan gemeentezijn in Bathmen, maar dat er tegelijk zorg is over de ontwikkelingen, en dan vooral de betrokkenheid van (jongere) gemeenteleden. Afwezigheid van jongere generaties. Dit betreft in het algemeen de jongere generaties (20 tot 55 jaar). 2.4 Visie Onze protestantse gemeente te Bathmen weet zich geroepen om een Levende Kerk in Bathmen te zijn. De Dorpskerk als gebouw vervult daarbij al eeuwen een verbindende rol. Maar een kerkgebouw bestaat uit ‘dode’ stenen. Een Levende kerk zijn betekent voor ons: Levend: op zoek naar ontmoeting met God in de medemens Kerk: mensen zijn als ‘levende stenen’ actief betrokken bij de kerk, ze laten zien dat kerk zijn een serieuze maar vrolijke keuze is. Het Missionair Team van de Protestantse Kerk in Nederland presenteerde tijdens de eerste ronde (20092010) dertig kansrijke modellen voor de missionaire gemeente. De titel Levende Kerk sluit goed aan bij model 24: de gemeente met het kerkgebouw als missionair vertrekpunt. Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 8 van 24 24 De titel « Levende kerk » is vanuit diverse invalshoeken naar voren gekomen. 1. Allereerst vanuit de traditie en de cultuur van ons dorp Bathmen. De kerk heeft vanouds een centrale plaats in de belevingswereld van veel Battummers. Dat geldt zonder meer voor het kerkgebouw maar evenzeer voor de kerk als instituut. Op kruispunten van het leven, vooral als het erom spant in het bestaan, heeft de kerk voor velen een vanzelfsprekende positie. 2. Het kerkgebouw behoort tot een van de meest gezichtsbepalende gebouwen van Bathmen. De geloofsgemeenschap kan deze kenmerkende waarde bij uitstek benutten om letterlijk en figuurlijk zichtbaar te zijn in ons dorp als Levende Kerk. 2.5 Missie Missie, missionair is voor velen een vaag woord. Wat betekent missionair nu eigenlijk? “Missionair heeft te maken met ‘missie’. We zijn gezonden. De kerk is er niet voor zichzelf, maar is gezonden in de wereld. Geen gesloten kring, maar een gemeenschap die uitnodigend is. Naar buiten gericht, in getuigenis en dienst. In woord en daad.” Missionair betekent niet dat er (nog) meer gedaan moet worden. Het gaat vooral om een houding. De missionaire gemeente heeft weet van de bron die het Evangelie is en straalt dat uit. Missionair heeft te maken met het aanmoedigen van een houding waardoor het Evangelie een kans krijgt als nieuwe levensoriëntatie. Die houding is belangrijk. Of je wilt of niet, christenen zijn getuigen. Mensen in onze omgeving zien kerkgebouwen en ontmoeten mensen die geloven. Dat geeft een indruk. Positief of negatief. We hoeven ons dus niet af te vragen of we een missionaire gemeente zijn, we zijn het al. Dat kan ontspannen. Wel blijft de vraag: hoe dan? Het beleidsplan 2014-2018 geeft voor de komende 4 jaar een aanzet. In de PKN-map met 30 kansrijke modellen wordt over het kerkgebouw als missionair vertrekpunt gezegd: « Het gebouw kan ook een missionaire mogelijkheid zijn. Het gebouw is herkenbaar. Een vast punt in de wijk of op het dorp. Door iedereen gezien. Vaak is een monumentaal gebouw, geliefd bij iedereen, niet alleen bij de leden. ‘De kerk (lees: het gebouw) moet blijven!’ » Dit is vrijwel 1 op 1 van toepassing voor onze gemeente. Onze Dorpskerk biedt veel mogelijkheden en onze ‘missie’ voor de komende 4 jaar is om de mogelijkheden van ons kerkgebouw voluit te benutten. Het kerkgebouw als missionair vertrekpunt vertalen wij als de dorpskerk: hét kloppend hart van de gemeente. De Dorpskerk als bruisend, kloppend hart van de protestantse gemeente Bathmen! Dáár valt iedere dag wat te doen. Het gemeente-zijn vindt dáár plaats. Wanneer je de kerk nodig hebt dan kun je dáár terecht. De Dorpskerk is niet zomaar een monument. Het is het thuis van onze gemeente. Het is het centrum van onze gemeente waar allerhande activiteiten plaatsvinden, waar mensen samenkomen om elkaar te ontmoeten. De Dorpskerk? Dat is leven in de brouwerij! In de enquête is aan gemeenteleden gevraagd of de kerk een fijne plek is om uw geloof te beleven. 70% van de geënquêteerden antwoorde met: (heel) fijn. Deze positieve waardering van onze kerkgebouw kunnen we zonder meer benutten! Een levende kerk biedt de mogelijkheid om de betrokkenheid van mensen bij elkaar te vergroten en om onze geloofsgemeenschap te versterken: leve de kerk! Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 9 van 24 24 Beleidsmatig leidt deze visie grofweg tot drie speerpunten: 1. 2. 3. De Dorpskerk als hét centrum om geloof te beleven betekent dat de colleges, taakgroepen en commissie mogelijkheden voor activiteiten en ontmoetingen verbeteren of (op)nieuw ontwikkelen. Naast eigen activiteiten ook gericht blijven op verbinding met dorpsgemeenschap. De kerk wordt dan levend voor anderen in de gemeente. De Dorpskerk als hét centrum om je geloof te beleven betekent dat het gebouw hiervoor optimaal geschikt wordt gemaakt: praktisch, esthetisch en passend bij deze tijd, de eerste helft van de 21 ste eeuw. Deze drie speerpunten voor beleid vragen om een nadere uitwerking in raden, commissies en taakgroepen. In hoofdstuk 4 van dit beleidsplan worden, per groep, een aantal suggesties gedaan voor hoe deze speerpunten verder uitgewerkt zouden kunnen worden. Deze suggesties zijn bedoeld om de discussie in raden en commissies te stimuleren, zodat er in gezamenlijkheid een jaarlijks plan van aanpak wordt vastgesteld waarmee aan de visie en missie van de PG Bathmen verder invulling wordt gegeven. Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 10 van 24 24 3 Organisatie Over de Kerk wordt wel gezegd dat zij drie verschijningsvormen heeft: die van een gemeenschap, van een beweging en van een organisatie. Hetzelfde gaat op voor de plaatselijke gestalte van de Kerk, onze gemeente. Men onderscheidt vijf factoren die tezamen het gemeente-zijn bepalen (figuur 3.1). Klimaat Structuur Visie Leiding Taken Figuur 3.1 3.1 Vijf factoren die tezamen het gemeente-zijn bepalen Klimaat Naast de organisatiestructuur van onze kerk is de manier waarop we met elkaar invulling willen geven aan onze missie en visie van groot belang. We hebben het dan over mentaliteit of ook wel het klimaat in de kerk. Om met elkaar daadwerkelijk te bouwen aan onze visie en missie (als levende stenen) zijn een aantal waarden van groot belang. Daarbij hoort gedrag dat we bij elkaar willen aanmoedigen, en gedrag dat we willen afremmen. Waarden Aan te moedigen gedrag Af te remmen gedrag Zorgzaamheid & Samenwerking Ontmoeting Isolatie; terugtrekking Vertrouwen Directe communicatie: delen en openheid Indirecte communicatie: achterklap Enthousiasme Blijdschap Figuur 3.2 Elkaar succes gunnen; van elkaars succes genieten; met elkaar successen vieren Denken met het oog op de toekomst Het wordt toch nooit meer wat: “Ja maar vroeger…” Denken met het oog op het verleden Waarden en eigenschappen die bij de brugbouw van belang zijn Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 11 van 24 24 3.2 Leiding De kerntaak van de kerkenraad bestaat uit twee aspecten: ‘richting geven’ en ‘ruimte scheppen’. ‘Richting geven’ houdt in: het bewaren van de gemeente bij haar identiteit, bij waar zij voor staat en voor gaat. ‘Ruimte scheppen’ houdt in: het stimuleren van gemeenteleden om hun gaven in te zetten voor het geheel en het scheppen van voorwaarden waarbinnen de doelen van de gemeente gerealiseerd kunnen worden. De stijl van leiding geven kan verschillen. Wanneer het accent meer ligt bij het ‘richting geven’, dan geeft de kerkenraad vooral ‘sturing’, zet hij de kaders en de lijnen uit en bewaakt deze zorgvuldig. Dit zou je een hiërarchische stijl van leiding geven kunnen noemen. Als het accent meer ligt op ‘ruimte scheppen’, dan zal de kerkenraad zich meer dienstbaar opstellen ten opzichte van wat er uit de gemeente opkomt en zal hij zijn rol meer opvatten als ‘coördinerend’ en ‘coachend’. Dit zou je een dienende stijl van leiding geven kunnen noemen. De leiderschapsstijl is mede afhankelijk van de organisatie- en bestuursstructuur van de protestantse gemeente. De leiderschapsstijl die we de komende jaren nodig hebben zal gekenmerkt worden door ‘ruimte scheppen en inspireren die ruimte ook te benutten’ en niet door ‘strikte sturing en voorschrijven kaders’. 3.3 Structuur TAAKGROEP TAAKGROEP TAAKGROEP (kleine) kerkenraad COLLEGE COLLEGE TAAKGROEP Figuur 3.5 Eén kerkenraad met ‘werkgroepen’ Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 12 van 24 24 Sinds begin 2012 is de organisatiestructuur van de Protestantse Kerk in Bathmen gewijzigd. Het is bedoeld om op een toekomstbestendige weg de Protestantse Gemeente Bathmen levendig te houden Daarom is gekozen voor een kerkenraad volgens het model: kerkenraad met taakgroepen. Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 13 van 24 24 4 Werkvelden Voor alle raden en taakgroepen zijn hieronder een aantal mogelijke activiteiten benoemd: wat wordt er van de diverse raden en taakgroepen de komende tijd gevraagd. De benoemde mogelijkheden zijn vooral suggesties: waar het echt om gaat, is dat de raden en taakgroepen zelf een plan van aanpak uitwerken dat ze de komende periode écht gaan doen! De clou is dan natuurlijk wel dat dat aanpakplan bijdraagt aan de realisatie van de ‘Levende Kerk’. Daarvoor is het zetten van de concrete eerste stappen van het grootste belang. 4.1 De Kerkenraad 4.1.1 Terreinverkenning “De kerkenraad geeft leiding aan het leven en werken van de gemeente.” De kerkenraad heeft, onder behoud van zijn uiteindelijke verantwoordelijkheid, de zorg voor de opbouw van de gemeente gedeeld met ingestelde taakgroepen. 4.1.2 Beleidsdoelstelling De uitvoering van dit beleidsplan zal tot veel veranderingen leiden. Ongetwijfeld zal dat gepaard gaan met vragen, verwarring en soms ook onduidelijkheid. De kerkenraad is dé vergadering om hierop te reageren. Daarom zullen alle kerkenraadsleden actief deelnemen aan de vergaderingen om zodoende op de hoogte te blijven. Niet alleen van wat er allemaal in de kerk speelt. Kerkenraadsleden kunnen ook informatie geven wat en waarom iets wordt gedaan. Niet alleen de kerkenraad als vergadering maar vooral ook alle kerkenraadsleden geven zo sturing aan wat er in onze gemeente allemaal gebeurt. De kerkenraad zorgt ervoor dat de gemeente op koers blijft. De kerkenraad schets niet alleen voor iedereen het doel van onze gemeente helder voor ogen maar stimuleert gemeenteleden ook om aan het bereiken van die doelstelling mee te doen. Door mensen enthousiast te maken maar ook door aan de randvoorwaarden te voldoen, door bijvoorbeeld te voorzien in ruimte en middelen. De kerkenraad zorgt er voor dat gemeenteleden in beweging blijven. 4.1.3 Doelgroepen De kerkenraad houdt de gemeente betrokken bij wat er in en namens de kerk gebeurt door de gemeente te informeren en door verantwoording af t leggen. De kerkenraad houdt het beleidsdoel in het oog en ondersteunt de colleges en taakgroepen bij de activiteiten om dit doel te bereiken. 4.1.4 Aandachtspunten voor beleid a. Kerkenraadsleden dragen actief verantwoordelijkheid voor het werk van de kerkenraad en werken met elkaar samen om dat werk uit te dragen en uit te voeren. b. Duidelijke besluitvorming, heldere koersbepaling. c. Duidelijk en geregeld informeren van de gemeente. d. Enthousiasmeren van kerkenraadsleden, taakgroepen en gemeenteleden. 4.1.5 Werkwijze a. Kerkenraadsleden zijn actief betrokken door op de hoogte te blijven van wat er in de kerk gebeurt, door met elkaar samen te werken en door zelf initiatieven te nemen. b. Moderamenleden wonen jaarlijks een vergadering van elke taakgroep bij om zich op de hoogte te stellen van het reilen en zeilen én om te horen wat benodigd is. c. De kerkenraadsvergaderingen zijn inspirerend en doelmatig, stimulerend en gezellig. 4.2 Taakgroep Vieringen Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 14 van 24 24 4.2.1 Terreinverkenning De taakgroep Vieringen draagt verantwoordelijkheid voor alle kerkelijke vieringen en diensten, voor alle aspecten die daarmee samenhangen: beleidsmatig, inhoudelijk, organisatorisch, ruimtelijke, esthetisch, muzikaal, enzovoort, enzovoort. 4.2.2 Beleidsdoelstelling De taakgroep zal de diensten ‘verlevendigen’ door deze diensten bij de tijd te brengen. Door, bijvoorbeeld: a. diverse diensten te organiseren met medewerking van derden of voor speciale doelgroepen; b. door de ruimte zo in te richten dat mensen elkaar ontmoeten en zich ‘thuis’ voelen; c. door de ruimte zo in te richten dat mensen zich individueel kunnen terugtrekken maar ook in gezamenlijkheid kunnen vieren; d. door geluid en beeld te verbeteren en – vooral – te professionaliseren. Bovenal zal de taakgroep zich ontwikkeling als de organisatiespil van de kerkdiensten en al wat daarmee samenhangt. Niet de predikant maar de voorzitter van de taakgroep is hét aanspreekpunt voor het reilen en zeilen in en rond de eredienst. 4.2.3 Doelgroepen De taakgroep beperkt zich tot de reguliere groep kerkgangers en daarbij in het bijzonder tot de groep van 30 tot 60 jaar. De taakgroep laat zich vooral inspireren door groep 25-40 jarigen en hun belevingswereld. 4.2.4 Aandachtspunten voor beleid Uit de PKN-map met 30 kansrijke modellen: a. Kijk eens met de ogen van een gast. Wat maakt hij mee als hij voor het eerst onze kerk binnenstapt? Hoe wordt zij opgevangen? Wordt er op gasten gerekend? Waar blijkt dat uit? Vraag het ook aan nieuwkomers: hoe vinden jullie onze ontvangst? Wat kan beter? b. Als u gasten in uw huis ontvangt, zorgt u dat de zaak ‘op orde’ is. De rommel ruimt u op. U zorgt voor een persoonlijke sfeer waarin mensen zich thuis kunnen voelen. Voor de kerk is het niet anders. c. Worden gasten welkom geheten? Is er een gastvrouw/heer, herkenbaar aan een badge? d. Wat kan aan gasten mee worden gegeven? Een boekje, een dvd, een welkomstpakket? Een cadeautje schept makkelijker openingen voor een gesprek. e. Hoe is de wegwijs in het kerkgebouw? f. Mixed economy, doelgroep kerkdiensten: meer vieringen op één zondag (leerdienst, gespreksdienst, avondgebed, Taizé-viering, lofdienst, cantatedienst, theaterdienst, kinderdienst, gebedsdienst, dienst voor ouderen, enz., enz.) g. Startzondag voor het hele dorp! De kerk is de hele dag open. Kortom: Verlevendigen van de vieringen. Vergroten van de diversiteit aan diensten. Vergroten van de toegankelijkheid: in beeld en geluid en in de kerkruimte. En: Vergroten van de betrokkenheid van gemeenteleden bij de voorbereiding van de diensten. 4.2.5 Werkwijze a. De taakgroep verschuift haar werkzaamheden van ‘bezinning’ naar ‘coördinatie’ en ‘organisatie’ van kerkdiensten en al wat daarmee samenhangt. b. De taakgroep ontwikkelt nieuwe kerkdienstvormen en vernieuwt waar nodig de bestaande gang van zaken in en rond de eredienst. c. Met het oog op de eredienst werkt de taakgroep in samenwerking met het College van Kerkrentmeesters mee aan de herinrichting van de Dorpskerk. 4.3 Taakgroep Pastoraat 4.3.1 Terreinverkenning Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 15 van 24 24 Traditioneel wordt in de buitengebieden goed naar elkaar omgekeken – alhoewel niet altijd met een kerkelijke ‘bril’ – en zijn mensen bij elkaar betrokken in wel en wee. In het dorp is dat anders. Ook kan vastgesteld worden dat wanneer daar geen bijzondere aanleiding voor was gemeenteleden jarenlang niet of zelden iemand namens de kerk hebben gezien. Dit betreft vooral de gemeenteleden in de leeftijdscategorie 25 tot 60. 4.3.2 Beleidsdoelstelling De taakgroep stelt zich tot doel meer mensen met elkaar en met de kerk in ontmoeting te brengen. Dit doel kan worden bereikt door: a. Individueel huisbezoek geconcentreerd op een beperkte doelgroep, bijvoorbeeld alle gemeenteleden tussen de 30-45 jaar of 45-60 jaar. b. Organiseren van speciale bijeenkomsten in de Dorpskerk c. Aanwezig bij bijzondere activiteiten in het dorp (‘kerk op de markt’) 4.3.3 Doelgroepen De komende 4 jaar beperkt de taakgroep zich tot de min of meer betrokken gemeenteleden en daarbij in het bijzonder tot de groep van 30 tot 60 jaar. 4.3.4 Aandachtspunten voor beleid a. Sectieavonden organiseren in de Dorpskerk: veel mensen zijn daar al héél lang niet meer geweest. Door sectieavonden in de Dorpskerk te organiseren kan de drempel lager worden om er ook ‘ns op zondag binnen te lopen. b. Opzetten van thema-avonden en/of bijeenkomsten voor specifieke groepen. De aandacht is vooral gericht op ontmoeting, onbekommerd, gezellig én inhoudelijk, van mensen die van elkaar verschillen of juist veel met elkaar gemeen hebben (beroep, leeftijd, omstandigheden). Allerlei mogelijkheden voor ontmoetingen: spelletjesmiddag, ‘open huis’ voor de buurt, maaltijd op 2de kerstdag, nieuwjaarsreceptie voor het hele dorp, een ontmoetingsochtend voor vrouwen met jonge kinderen (inclusief oppas), koffieochtend, maaltijd voor singles, borreluurtje voor senioren, alleenstaande jonge ouders, buurtbewoners van de Dorpskerk, contactpersonen, gemeenteleden van wie de achternaam begint met een X, agrariërs, enzoort, enzovoort. c. Hoe kan het huisbezoek een nieuwe impuls krijgen? 4.3.5 Werkwijze a. De Dorpskerk als hét kloppend hart van de gemeente betekent dat alle activiteiten plaats vinden in de Dorpskerk; het interieur en faciliteiten moeten daarvoor eventueel worden aangepast: in samenwerking met het College van Kerkrentmeesters werkt de taakgroep mee aan de herinrichting van de Dorpskerk. b. De sectieteams worden eens in de drie maanden bijeen geroepen om de gang van zaken te bespreken en om nieuwe initiatieven te ontplooien; (deze bijeenkomsten vinden ook plaats in de Dorpskerk). 4.4 Taakgroep Jeugd en Jongeren 4.4.1 Terreinverkenning De taakgroep jeugd en jongeren is verantwoordelijk voor het jeugd- en jongerenwerk van de gemeente. Doordat er weinig jongeren de zondagse eredienst bijwonen, bestaat bij velen de indruk dat er geen jongeren bij onze gemeente betrokken zijn. Dat is een misvatting. In de afgelopen jaren is er met succes gewerkt aan het jeugdwerk en waar nu tientallen jongeren actief bij betrokken zijn. 4.4.2 Beleidsdoelstelling Als de Dorpskerk hét kloppend hart van onze gemeente is dan betekent dat ook dat jeugdigen en jongeren zich in dat huis zich welkom en thuis moeten kunnen voelen. Dat betekent dat er activiteiten worden georganiseerd die tot hun verbeelding spreken en dat het kerkgebouw kan beantwoorden aan hun belevingswereld. 4.4.3 Doelgroepen Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 16 van 24 24 De taakgroep beperkt zich tot de gemeenteleden van 0 tot 20 jaar en daarbij in het bijzonder tot degenen die nu min of meer bij de gemeente betrokken zijn. 4.4.4 Aandachtspunten voor beleid a. Doordat in het afgelopen decennium hard en voortvarend aan het jeugdwerk is getrokken, kan het beleid de komende 4 jaar voornamelijk beperkt blijven tot het voortzetten en het versterken van de bestaande activiteiten. b. Idealiter wordt er een ruimte in het kerkgebouw bestemd voor de jongeren en in overeenstemming met hun belevingswereld ingericht. 4.4.5 Werkwijze a. In samenwerking met de taakgroep Vieringen en/of de taakgroep Kerk en Samenleving worden eigentijdse vieringen voor en door jeugd en jongeren met een vaste regelmaat georganiseerd. b. Met het oog op jeugd en jongeren werkt de taakgroep in samenwerking met het College van Kerkrentmeesters mee aan de herinrichting van de Dorpskerk. 4.5 Taakgroep Kerk en Samenleving 4.5.1 Terreinverkenning De taakgroep Kerk en Samenleving is een samenvoeging van de voormalige taakgroep Oecumene en Samenwerking én de taakgroep iKerk. De taakgroep Kerk en Samenleving vormt enerzijds een overlegplatform voor verschillende groepen die met onze gemeente in relatie staan zoals Open Kerk, de Raad van Kerken, de Vespergroep, BOL, Kerk en Landbouw, CUNO, de Wereldwinkel en ZoZijn. Anderzijds is de taakgroep aangewezen om nieuwe vormen van gemeente-zijn te ontplooien. De taakgroep staat op dit moment nog in babyschoenen. De taakgroep zou meer moeten zijn dan alleen een overlegplatform, maar vooral bezig moeten houden met vraag hoe je als kerk zichtbaar kunt zijn in de samenleving. Wat laat je dan als kerk van je zien? 4.5.2 Beleidsdoelstelling De taakgroep streeft ernaar om minstens 1 keer per jaar de gemeenteleden die in de verschillende groepen vertegenwoordigd zijn bijeen te roepen. Daarnaast werkt de taakgroep aan het ontwikkelen van activiteiten bestemd voor een doelgroep die op dit moment niet (meer) bij de kerk betrokken is. 4.5.3 Doelgroepen In de eerste plaats gemeenteleden die in de verschillende groepen vertegenwoordigd zijn. In de tweede plaats zal in de komende 4 jaar de taakgroep zich eerder beperken tot minder dan meer betrokken gemeenteleden en daarbij in het bijzonder tot de groep van 30 tot 60 jaar. Niet gedacht moet worden aan leden die ‘niets’ meer met de kerk hebben maar wel aan leden die in de afgelopen jaren zijn afgehaakt. 4.5.4 Aandachtspunten voor beleid Bijvoorbeeld: a. Open Kerk in de zomer: aan een grote tafel kunnen tijdschriften en kranten worden gelezen; men kan door gemeenteleden gebakken taart/cake/koekjes kopen en koffie/thee/fris bestellen. b. Lunch/orgelconcerten. c. Zomeravondconcerten; evt. buiten op het gras d. Gemeenteleden exposeren (vakantie)foto’s. e. Doorlopende expositie (hele jaar) van kunstenaars. f. Aansluiten bij landelijke dagen: open monumentendag, boekenweek, festival van poëzie, letterenfestival, filmdagen. g. Kerkelijke kunstkring: schilderclub van gemeenteleden die ook (jaarlijks) exposeren. h. Preek door een leek. 4.5.5 Werkwijze a. Voor alles moet de taakgroep eerst door de kerkenraad worden samengesteld en benoemd. Daarbij moet de taakomschrijving en de opdracht voor de taakgroep helder geformuleerd worden. Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 17 van 24 24 b. c. In samenwerking met het College van Kerkrentmeesters werkt de taakgroep mee aan de herinrichting van de Dorpskerk. Niet het vele is goed maar het goede is veel: beter één ding goed en met een zekere regelmaat georganiseerd dan vele dingen éénmalig en matig van kwaliteit. 4.6 Taakgroep Communicatie 4.6.1 Terreinverkenning De taakgroep communicatie is verantwoordelijk voor de kerkelijke communicatie van de gemeente Bathmen. De taakgroep bepaalt zich op het communicatiebeleid binnen onze kerk en is verantwoordelijk voor de coördinatie en de uitvoering van het kerkblad, de website en de ‘public relations’. 4.6.2 Beleidsdoelstelling De levendigheid van onze kerk moet ook aftelezen zijn aan de kerkelijke communicatiemiddelen zowel wat betreft de inhoud als de vorm. Dat betekent dat de vormgeving zich kan meten aan eigentijdse standaarden en dat de inhoud actueel en behartigenswaardig is. 4.6.3 Doelgroepen De doelgroep is allereerst de gemeenteleden die in meer of mindere mate bij de kerk betrokken zijn. In tweede instantie degenen die geen lid zijn maar wel geïnteresseerd. Tenslotte degenen die noch betrokken noch geïnteresseerd zijn bij de kerk. 4.6.4 Aandachtspunten voor beleid a. Verlevendigen van het kerkblad. Hét communicatiemiddel naar de gemeenteleden is op dit moment het kerkblad. De vaste, trouwe kern zullen het kerkblad altijd wel lezen, hoe het er ook uitziet. De vraag is of leden die minder bij de kerk betrokken zijn dat ook doen, is het kerkblad ook voor hen aantrekkelijk, uitdagend en leuk om te lezen? b. De website is in het voorjaar 2014 helemaal vernieuwd. De uitdaging is om de inhoud van de website levendig en actueel te houden. Technisch zou de website nog verder uitgebouwd kunnen worden, bijvoorbeeld de mogelijkheid om via een web-button een contactformulier te openen, je in- dan wel uit te schrijven of om je te abonneren op het kerkblad. c. Verlevendigen van de informatiezuil in de Dorpskerk. De verlevendiging betreft zowel de presentatie alsook het informatiemateriaal. Hoe kan het informatiemateriaal zo gepresenteerd worden dat het uitnodigt om ernaar te kijken. Maar ook kan gedacht worden aan ‘rollup banners’ met een tekst als ‘welkom in e kerk!’. Daarnaast kan er goed en eigentijds informatiemateriaal geproduceerd worden over onze gemeente, de kerkenraad, over trouwen en rouwen in de kerk, enzovoort, enzovoort. d. Verlevendigen betekent ook dat meer mensen worden betrokken door – bijvoorbeeld – de reproductie (kopiëren, vouwen, nieten) en de verspreiding via vrijwilligers te laten plaatsvinden. 4.6.5 Werkwijze a. De taakgroep zou in beginsel vaker bijeen kunnen komen en onderling drie hoofdtaken kunnen verdelen: b. Een redactionele taak: het kerkblad wordt nu voor een groot deel gevuld door de predikant en de kerkelijk werker, het zou wenselijk zijn wanneer meer mensen – redactieleden – het kerkblad vullen door of zelf iets te schrijven dan wel anderen uit te nodigen om iets te schrijven (bijvoorbeeld, de voorzitters van de taakgroepen). De redactie kan zich ook toeleggen op het ontwikkelen van ander informatiemateriaal. De webredacteur kan deel uit maken van de redactie. c. Een vormgevingstaak: enkele leden – waaronder de webdesigner – kunnen zich toeleggen op de vormgeving van diverse publicaties. d. Een reproductietaak: goed denkbaar is dat er een reproductiecentrum in de Dorpskerk wordt gevestigd. Daar kan een groep vrijwillgers maandelijks bijeenkomen om het kerkblad te drukken, te vouwen en te nieten. Deze groep kan dan ook de coördinatie op zich nemen om het kerkblad door vrijwilligers te laten verspreiden. Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 18 van 24 24 Het is nadrukkelijk van belang dat de taakgroep ook een inhoudelijke bijdrage levert. De taakgroep kan zich op dit vlak meer als trekker opstellen door niet alleen zorg te dragen voor de uitvoering maar ook voor de inhoud. 4.7 College van Diakenen 4.7.1 Terreinverkenning “De diakenen zijn in het bijzonder geroepen tot de dienst aan de Tafel van de Heer en het inzamelen en uitdelen van de liefdegaven, de dienst van barmhartigheid en gerechtigheid in gemeente en wereld, de toerusting van de gemeente tot het vervullen van haar diaconale roeping en de verzorging van de vermogensrechtelijke aangelegenheden van de gemeente van diaconale aard.” 4.7.2 Beleidsdoelstelling De verlevendiging van het diaconaat wordt tot uitdrukking gebracht door in samenwerking met bijvoorbeeld de taakgroep Pastoraat nieuwe initiatieven in de kerk te ontplooien voor specifieke doelgroepen. 4.7.3 Doelgroepen De komende 4 jaar zou de diaconie zich kunnen beperken tot de groep ouderen, de groep die in zwaar financieel-economisch weer verkeren. Daarnaast zou de diaconie zich kunnen beperken door bijzondere activiteiten op touw te zetten zoals ‘samen eten voor 2 euro’, wekelijks/maandelijkse koffiemiddag in de Dorpskerk, ‘inloopspreekuur’ in de kerk of via de telefoon. 4.7.4 Aandachtspunten voor beleid De diaconie heeft een aantal vaste, succesvolle activiteiten. Deze activiteiten zouden ‘verlevendigd’ kunnen worden door ze meer bekendheid te geven – ook als activiteit van de diaconie – en door ze eventueel nog meer dan nu al het geval is plaats te laten vinden in de Dorpskerk. De diakenen zouden de komende 4 jaar zich toe kunnen leggen op een structureel, wekelijks of maandelijks terugkerende activiteit zoals een koffiemiddag, al dan niet gecombineerd met een maaltijd. Verlevendiging kan ook betekenen dat de weg naar de diaconie beter en nog gemakkelijker begaanbaar is voor mensen die in acute financiële nood verkeren. De ZWO zou zich de komende 4 jaar kunnen beperken tot bijvoorbeeld een ‘Fair Trade project’: gedurende 4 jaar kan de ZWO dan alle energie besteden aan allerhande Fair Trade activiteiten in onze kerk. 4.7.5 Werkwijze Om overbelasting van de diakenen te voorkomen zal er een groep vrijwillige medewerkers gevormd dienen te worden, denk bijvoorbeeld aan de groep die helpt bij het koffieschenken. Onder leiding van een coördinerend diaken kan deze groep bestaande en/of nieuwe activiteiten (nieuw) leven in kunnen blazen. In de kerk kan een ‘diaconaal loket’ worden gevormd, bijvoorbeeld door een ‘brievenbus’. Mensen kunnen daar allerlei hulpvragen in kwijt. De ZWO-commissie kiest een vaste, maandelijkse zondag waarop de ZWO speciale aandacht vraagt en krijgt of waarop de ZWO speciaal aanwezig is met behulp van materiaal. Daarnaast organiseert de ZWO – eventueel in samenwerking met taakgroep Vorming en Toerusting – eens in een 1 à 2 maanden een speciale avond over een ZWO onderwerp. 4.8 College van Kerkrentmeesters 4.8.1 Terreinverkenning Het College van Kerkrentmeesters is aangewezen “tot de verzorging van de vermogensrechtelijke aangelegenheden van de gemeente van niet-diaconale aard”. Wij kunnen niet ontkennen dat financiële middelen invloed hebben op het gemeente-zijn. Op dit moment overtreffen de jaarlijkse uitgaven de jaarlijkse inkomsten. Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 19 van 24 24 4.8.2 Beleidsdoelstelling De Levende Kerk betekent ook een financieel gezonde kerk. Bij ongewijzigd beleid zal het tekort in 2018 oplopen tot ruim 90.000 euro. Daarom zal ernaar gestreefd moeten worden om in de komende 4 jaar het verschil tussen de inkomsten en de uitgaven te verkleinen. A. Kerkgebouw en andere gebouwen Een kerkgebouw neemt in de kerkelijke gemeente en in haar omgeving een bijzondere plaats in. Ons principieel uitgangspunt is dat ons kerkgebouw ten dienste staat van het functioneren van de kerkelijke gemeente en haar omgeving. De kerkelijke gemeente functioneert vandaag anders dan 20 jaar geleden en we kunnen verwachten dat zij in de toekomst weer anders zal functioneren. Vroeger werden dan ook andere eisen gesteld aan een kerkgebouw dan vandaag. Een kerkgebouw is de expressie van een specifieke functie en een tastbaar teken van de kerkelijke gemeente in de samenleving. Dat vereist een grondige bezinning op die functies en tekens: waarom en waartoe hebben we een gebouw nodig? De Dorpskerk als hét kloppend hart van onze gemeente vereist een modernisering van ons kerkgebouw. Om aan deze beleidsvisie te kunnen beantwoorden is het nodig dat het interieur en de faciliteiten zodanig bij de tijd worden gebracht, dat het kerkgebouw de komende 20 jaar met de tijd waarin zij leeft mee kan komen. De Dorpskerk is niet een historisch of museaal monument van een gemeenschap die zichzelf op sterven na dood verklaart maar het huis van een Levende Kerk en dat kun je aan het gebouw aflezen! Naast het kerkgebouw bezit de gemeente nog twee gebouwen: de pastorie en de kosterij. Beleidsmatig valt er ten aanzien van de pastorie weinig tot niets uiteen te zetten. Voor wat betreft de kosterij zijn er op dit moment teveel onzekere factoren om de kosterij bij dit beleidsplan te kunnen betrekken. De mogelijkheid bestaat dat de functie van de kosterij de komende 4 jaar ongewijzigd blijft. Mocht dat niet het geval zijn, dan ontstaat er een scala aan mogelijkheden zoals verkoop of verhuur aan derden, herbestemming als pastorie of anderzijds, ontwikkeling missionair, diaconaal of gemeentecentrum. B. Predikant en de gesalarieerde medewerkers Naast een predikant en gesalarieerde medewerkers zijn er in de kerkelijke gemeente mensen werkzaam die tegen een financiële vergoeding bepaalde diensten verlenen. Op een rijtje: - predikant - kerkelijke werker - organist-cantor - koster - redacteur kerkblad - Kantoor der Kerkelijke Administraties (KKA) - accountant / controle jaarrekening C. Geldwerving De meerjarenbegroting vraagt om een proactieve houding van het college van kerkrentmeester om (meer) inkomsten te werven. 4.8.3 Aandachtspunten voor beleid A. Kerkgebouw en andere gebouwen Het kerkgebouw voldoet nu niet aan hedendaagse eisen. Het interieur moet bij de tijd worden gebracht. Gelet op de beperkte gebruiksruimte in de kerk, zal door middel van doelmatig meubilair en efficiënte opbergsystemen ruimte worden gewonnen. De kerkruimte zal dusdanig heringericht dienen te worden dat de ruimte allereerst geschikt is voor de eredienst van de gemeente en daarnaast praktisch voor andere doeleinden gebruikt kan worden. Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 20 van 24 24 Om het hart in de kerk te kunnen laten kloppen, zullen ook andersoortige voorzieningen aangebracht moeten worden, zoals bijvoorbeeld een voorziening om een warme maaltijd te bereiden. Een Levende Kerk betekent ook dat het kerkgebouw doorgaans niet gesloten maar open is! Als er al niet iets te beleven en te doen valt dan kun er minstens een kaarsje aansteken of er even in stilte zitten of een kopje koffie drinken. Het streven is daarom dat de kerk iedere ochtend of op vaste dagen in de week open is. Het ligt dan ook voor de hand dat het kerkelijk bureau in het kerkgebouw wordt gevestigd alwaar verschillende medewerkers hun werkzaamheden kunnen verrichten. Om al deze aanpassing te realiseren zal er geïnvesteerd moeten worden. Exacte bedragen zijn afhankelijk van de plannen die gemaakt worden. Te overwegen is om een budget (bijvoorbeeld 100.000 euro) uit het vermogen te reserveren voor aanpassingen in hert gebouw. B. Predikant en de gesalarieerde medewerkers Uitgangspunt is dat functies en werkzaamheden zo mogelijk door gemeenteleden op vrijwillige basis worden verricht, dat geldt zeker voor taken waarvoor geen specialistische deskundigheid is vereist. Dit uitgangspunt leidt ertoe dat in deze beleidsperiode de werkzaamheden van de gesalarieerde koster, redacteur, accountant en het KKA door niet-gesalarieerde gemeenteleden overgenomen kan worden. De aangestelde pastores voor 1.8 fte correspondeert min of meer met de landelijke richtlijn: 1 fulltime predikant op 1000 leden. Ten behoeve van de eredienst is een cantor-organist aangesteld. C. Geldwerving Het toenemende tekort dwingt toe extra en creatieve acties. Duidelijk is dat een folder bij de Actie Kerkbalans niet meer volstaat. Er zal meer gedaan moeten worden om gemeenteleden en dorpsbewoners er bewust van te maken dat er meer geld nodig is om de kerk en dus ook haar gebouw levensvatbaar te houden. 4.8.4 Werkwijze A. Kerkgebouw en andere gebouwen Er wordt een externe deskundige in de arm genomen voor de herinrichting van het gehele kerkgebouw. Een commissie bestaande uit ambtsdragers, kerkrentmeesters, vertegenwoordigers namens verschillende taakgroepen en gemeenteleden realiseren deze herinrichting binnen één jaar. B. Predikant en de gesalarieerde medewerkers Door het college wordt in samenwerking met de commissie menskracht actief gezocht naar gemeenteleden die de taken van de koster, de redacteur, de accountant en het KKA over kunnen nemen. C. Geldwerving Hierbij zou te denken zijn aan de Actie Kerkbalans met een duidelijke plaatselijke invulling: plaatselijke acties, kerkleden stimuleren om over te gaan op notarieel schenken, benadering van speciale groepen en het onderzoeken van subsidies. Daarnaast dienen er ludieke en creatieve acties op touw gezet te worden, als huur een kussen of lease een raam of koop je eigen orgelpijp, enzovoort, enzovoort. 4.9 Commissie menskracht: medewerkersbeleid In onze Levende Kerk worden werkzaamheden verricht door ambtsdragers en taakdragers. Een van de belangrijkste opdrachten van de commissie menskracht is om vraag en aanbod in het kerkenwerk zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. De volgende vragen staan daarbij centraal: - Welke gaven of kwaliteiten, aanleg of mogelijkheden hebben gemeenteleden in huis die zij graag tijdelijk of voor wat langere periode - willen inzetten voor de gemeente? Wat zijn concrete uitdagingen voor de kerk, gezien haar beleidsontwikkeling en beleidsplan? Passen de huidige taken die worden uitgevoerd daar nog bij? Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 21 van 24 24 - Zijn deze taken aantrekkelijk voor de vrijwilliger en passen die bij hun gaven of kwaliteiten die zij willen inzetten? Als iemand weinig tijd heeft, valt daar dan een mouw aan te passen (maatwerk)? Welke ondersteuning kan aan de vrijwilliger worden geboden? Denk aan een inwerkperiode, toerustingsavonden, een goede regeling voor onkosten (reizen, telefoon, materiaal). Het werk van de commissie menskracht bestaat uit drie onderdelen: 1. Werven 2. Vasthouden 3. Loslaten Dit betekent overigens niet dat dit werk allemaal door de commissie gedaan moet worden! Het kan gebeuren in samenwerking met andere amts- en taakdragers. Maar de commissie ziet erop toe dat dit werk gebeurt. 4.9.1 Werven Het werkt: om iemand aan te spreken op gaven, kwaliteiten en motivatie; om potentiële vrijwilligers ruim op tijd te benaderen en in te werken; om een duidelijke taakomschrijving te geven; om te vragen hoeveel tijd men beschikbaar heeft en aan te geven hoeveel tijd nodig is. 4.9.2 Vasthouden Bij vasthouden hoort: Inwerken: uitleg over de gang van zaken, procedures, manieren van werken. Misschien eerst proefdraaien? Iemand die meedenkt en beschikbaar is voor vragen? Toerusting: trainingen en cursussen, zodat kennis en vaardigheden vergroot worden. Samenwerken: bemoedigen, scheppen van een bevestigend klimaat. Evaluatie: hoe gaat het? Doen we het goed? Doen we de goede dingen? Zijn we nog betrokken bij het werk? 4.9.3 Loslaten Bij loslaten hoort Is het afscheid goed geregeld? Wordt er een punt gezet? Feestje? Hoe wordt er bedankt? Ook plenair? Wil men ingeschakeld worden voor opvolgers? Bijvoorbeeld als mentor? Kan iemand nog eens om hulp worden gevraagd? Is er een exitgesprek geweest met als standaardvragen: Wat inspireerde je en waar was je tevreden over? Wat stelde teleur, zou anders moeten en hoe dan? 4.9.4 Leve de Kerk! Iets doen voor en in de kerk kan leuk en inspirerend zijn! Maar om mensen zover te krijgen om dat te ondervinden gaat niet vanzelf. Dat kost soms heel veel moeite. Het is een taak voor doorzetters – én een taak voor gemeenteleden dat dit serieus willen aanpakken. Het werven, vasthouden en loslaten van medewerkers is niet iets wat je achteloos ergens bij kunt doen maar vereist een zorgvuldige en doordachte manier van werken. Menskrachtcommissieleden dienen te beschikken over mensenkennis: ze moeten niet alleen veel mensen kennen maar ook in staat zijn om in te schatten of iemand geschikt is voor een bepaalde taak. Commissieleden zullen een systeem op moeten zetten waardoor ze inzicht hebben in het aantal en soort vacatures. Daarnaast moeten ze kunnen beschikken over een ‘medewerkersdatabank’: wie doen er wat, wie hebben er wel ‘ns wat gedaan, hoe lang is dat geleden, wie beschikt over welke talenten en vaardigheden, wie heeft zich wel ‘ns ergens voor aangemeld, enzovoort, enzovoort. Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 22 van 24 24 Commissieleden dienen enthousiast te zijn over het kerkenwerk waardoor ze bereid zijn om mensen voor dat werk te verwerven hetzij door speciale actie op touw te zetten zoals bijvoorbeeld een ‘vacatureactiezondag’, hetzij door mensen actief en persoonlijk te benaderen om iets te doen. Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 23 van 24 24 5 Beleidsvoornemens en prioriteiten Prioriteit Beleidsvoornemens 2012-2016 Geplande realisatie A B C D E F G H I J Beleidsplan 2014-2018 Kerkenraad van de protestantse gemeente te Bathmen Pagina 24 van 24
© Copyright 2024 ExpyDoc
