Ontwerpproces - Gebouwschil ()

OPLEIDING
DUURZAAM GEBOUW:
PASSIEF EN (ZEER)
LAGE ENERGIE
Dag 5
Ontwerpproces
Gebouwschil
LENTE 2014
Pierre WILLEM
écorce sprl
[email protected] – www.ecorce.be
2 DOELSTELLING(EN) VAN DE PRESENTATIE
● De problemen (en de oplossingen) die bij het ontwerpen van de
gebouwschil opduiken, duidelijk onderscheiden
● De nauwe samenhang tussen isolatie en luchtdichtheid begrijpen
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
3 INHOUDSOPGAVE
GEHEUGENOPFRISSERS
ONTWERPPROCES GEBOUWSCHIL
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
4 GEHEUGENOPFRISSERS
ISOLATIE
BOUWKNOPEN
LUCHTDICHTHEID
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
5 GEHEUGENOPFRISSERS - ISOLATIE
● λ : warmtegeleidingscoëfficiënt van een materiaal – (W/mK)
● R : warmteweerstand van een isolatielaag – (m²K/W)
R = d / λ (voor een homogene laag)
● U : thermische transmissiecoëfficiënt – (W/m²K)
U = 1 / RT
Indien …
l [W/mK]
e [m]
is…
R
U
[m²K/W]
[W/m²K]












OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
6 GEHEUGENOPFRISSERS
ISOLATIE
BOUWKNOPEN
LUCHTDICHTHEID
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
7 GEHEUGENOPFRISSERS – BOUWKNOPEN
● Structurele
of
● Lineaire
of
geometrische
plaatselijke
Bron: Implementatie van bouwknopen – Module I, IBGE BIM
● http://www.youtube.com/watch?v=fFv75ZY2ZO0 van 1:45 tot 4:34
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
8 GEHEUGENOPFRISSERS
ISOLATIE
BOUWKNOPEN
LUCHTDICHTHEID
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
9 GEHEUGENOPFRISSERS – LUCHTDICHTHEID
● Definities
http://vimeo.com/77202109
N Blower Door
Luchtdrukverlaging
Luchtdrukverhoging
Luchtlekken in
het gebouw
(m³/h)
Luchtdruk in het gebouw (Pa)
Bron: écorce sprl
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
10 GEHEUGENOPFRISSERS – LUCHTDICHTHEID
● Definities
N Blower Door : www.epbd.be
Specificatiedocument, pagina 10
–
Luchtdichtheid
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
–
11 GEHEUGENOPFRISSERS – LUCHTDICHTHEID
● Definities
N Meetwaarden
V50
v50
n50
eenheid
m³/h
m³/h.m²
vol/h
gebruik
-
EPB
PHPP
12
0,6 – 1 – 3 -5/10
sleutelwaarde
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
12 GEHEUGENOPFRISSERS – LUCHTDICHTHEID
● Hoe luchtdicht maken?
N Massiefbouw
Ter plaatse gestorte betonelementen / Continue bepleistering zonder enige
scheurvorming
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
13 GEHEUGENOPFRISSERS – LUCHTDICHTHEID
● Hoe luchtdicht maken?
N Houtskeletbouw
OSB-platen/ folies
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
14 GEHEUGENOPFRISSERS – LUCHTDICHTHEID
● Hoe luchtdicht maken?
N Gevoelige punten
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
15 INHOUDSOPGAVE
GEHEUGENOPFRISSERS
ONTWERPPROCES GEBOUWSCHIL
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
16 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF
ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
(SO)
(VO)
(DO)
(I)
(W)
(OP)
(EX)
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
17 ONTWERPPROCES
Kwaliteitssysteem
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
18 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
19 ONTWERPPROCES – SO – Ambitieniveau
● Ambitieniveau afhankelijk van:
N technische mogelijkheden
• nieuwbouw versus renovatie
• omgeving van het gebouw
N financiële mogelijkheden
N andere aspecten van duurzame bouw
•
•
•
•
•
•
SO
comfort (thermisch, akoestisch en visueel comfort, luchtkwaliteit)
milieuaspecten
waterbeheer
afvalstoffenbeheer
bereikbaarheid/toegankelijkheid
mobiliteit
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
20 ONTWERPPROCES – SO – Ambitieniveau
● Geheugenopfrisser: de eisen
Type gebouw
Criteria
Eenheid
Huisvesting
LE
ZLE
P
LE
ZLE
P
30
15
45
30
15
-
-
15
-
-
0,6
Netto-energiebehoeften voor verwarming
kWh/m².jaar
60
Netto-energiebehoeften voor koeling
kWh/m².jaar
-
n50 [vol/h]
-
Luchtdichtheidtest
Waarschijnlijkheid van oververhittingsrisico
( > 25 C)
Criterium primaire energie (PE)
Tertiair
-
0,6
5
5*
45
902,5*c
%
kWh/m².jaar
150
95
Uittreksel uit het VADEMECUM versie 2012 van PHPP 2007 2.3.
*Te bewijzen door dynamische studie
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
21 ONTWERPPROCES – SO – Ambitieniveau
● Geheugenopfrisser: streefwaarden
Type gebouw
Criteria
Eenheid
Huisvesting
LE
ZLE
P
LE
ZLE
P
30
15
45
30
15
Netto-energiebehoeften voor verwarming
kWh/m².jaar
60
Netto-energiebehoeften voor koeling
kWh/m².jaar
-
n50 [vol/h]
3
Luchtdichtheidtest
Waarschijnlijkheid van oververhittingsrisico
( > 25 C)
Criterium primaire energie (PE)
Tertiair
-
1
0,6
150
95
3
1
5*
45
902,5*c
Uittreksel uit het VADEMECUM versie 2012 van PHPP 2007 2.3.
*Te bewijzen door dynamische studie
n50 <1/h => constructie met ventilatiesysteem van type D en warmterecuperator (NBN D 50-001)
50.001
n50 <3/h => constructie met ventilatiesysteem van type D of C (NBN D 50-001)
SO
VO
DO
I
W
0,6
5
%
kWh/m².jaar
15
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
22 ONTWERPPROCES – SO – Ambitieniveau
● Geheugenopfrisser: orde van grootte
Wanden
U-streefwaarden [W/(m²K)]
EPB BRUSSEL
LE
Passief
Gelijkwaard.
dikte PU [cm]
Gelijkwaard. dikte
cellulose [cm]
Muren
0,4 / 1
0,2
0,10
28
40
Vloer
0,4
0,2
0,15
19
27
Dak
0,3
0,10
0,10
28
40
2,5 (raamwerk)
1,6 (beglazing)
0,8
0,8
Venster
SO
VO
DO
I
Driev. beglazing en “passief”
raamwerk
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
23 ONTWERPPROCES – SO – Ambitieniveau
● Bij renovatiewerken is het niveau moeilijker te bepalen
N Bij zware renovatiewerken is het mogelijk hoge prestatieniveaus te
halen , zoals reeds uit tal van voorbeelden is gebleken.
N Bij lichtere renovatiewerken dient men voorzichtig te zijn bij het
stellen van de doelen. Er moet een onderscheid worden gemaakt
tussen volgende aspecten:
• isolatie: niet moeilijker
• beheer van thermische bruggen: kan moeilijker zijn, naargelang de
interventie
• luchtdichtheid: afhankelijk van de interventie (een reeks bestaande
verbindingen, bijv. de invoeging van de vloerbalken in het metselwerk,
kan tot vrij grote luchtlekken leiden).
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
24 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
25 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
Keuze van een bouwsysteem
Kosten
Definitie van de gebouwschil
Preverificatie van de eisen
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
26 ONTWERPPROCES – VO – Keuze van een bouwsysteem
●
Massiefbouw of houtskeletbouw
Houtskeletbouw
Massiefbouw
Dikte van de muren
Opvullen van skelet leidt tot
kleinere dikte, rekening houden met
houtsecties
Traditionele en dus gekende
bouwwijze, keuze van de isolatie
bepalend voor dikte
Thermische massa
Lichte constructie, thermische massa
van de vloer benutten, extra
aandacht voor zonnewinsten
Zware constructie, echter opletten
met bereikbaarheid van de
thermische massa
Milieu
Hout is een natuurlijk product en
daarom minder milieubelastend
De keuze van het isolatiemateriaal
(dikte vs. geleidbaarheid) bepaalt
in grote mate de milieubelasting
Kostprijs
Grotere materiaalkost, maar meer
prefabricatie mogelijk, kleinere
funderingskosten door licht gewicht
Traditionele bouwmaterialen,
opletten met standaardafmetingen
Luchtdichtheid
Meer aandacht nodig, maar
makkelijkere tussentijdse evaluatie
Pleisterlaag als luchtdichting,
details zijn meestal eenvoudiger
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
27 ONTWERPPROCES – VO – Keuze van een bouwsysteem
●
Massief- of
houtskeletbouw
Bron: Theaterfoyer, Gent
Bron: woning, Lokeren
Bron: havenbedrijf Gernt
SO
VO
DO
Bron: Massief-passiefhotel, Heusden-Zolder
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
28 ONTWERPPROCES – VO – Keuze van een bouwsysteem
●
Massiefbouw of houtskeletbouw
Verschillende soorten massiefbouw
Cellenbeton
Kalkzandsteen
Snelbouwsteen
Betonelementen
Bron: cellenbeton, Gert Broeckx
Bron: snelbouwstenen, Heusden-Zolder
SO
VO
Bron: kalkzandsteenblokken, Leuven, EVR-architecten
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
29 ONTWERPPROCES – VO – Keuze van een bouwsysteem
●
●
Massiefbouw of houtskeletbouw
Balloon frame of platform
Wachtfolie
Wachtfolie
Bron: WTCB
Bron: Be Passive 02
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
30 ONTWERPPROCES – VO – Keuze van een bouwsysteem
Platformmethode
Balloon-methode
Continuïteit van de buitenwanden wordt
systematisch onderbroken door de
structuur van de vloeren
Continuïteit van de buitenwanden wordt
niet onderbroken
Plaatsen van het skelet is makkelijker door
kleinere elementen
Structurele elementen zijn groter, de
afmetingen worden slechts beperkt door
de lengte van de stijlen
Luchtdichtingsfolies moeten op de
bouwplaats worden aangebracht tijdens
de montage van het skelet
Bijkomende luchtdichtingsfolies zijn niet
nodig als de OSB-plaat ononderbroken
wordt geplaatst
Systematische controle van het
condensatierisico, de luchtdichtheid en de
waarde van de koudebrug
Knooppunt is koudebrugvrij en de
damphuishouding verschilt niet veel van de
situatie in de wand
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
31 ONTWERPPROCES – VO – Keuze van een bouwsysteem
● Isolatiegraad en thermische inertie worden mee bepaald door de
constructiemethode
N Houtskeletbouw
N Massiefbouw
N Combinaties
● De mogelijke toepassingen, ingrepen zijn verschillend bij
nieuwbouw en renovatie
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
32 ONTWERPPROCES – VO – Keuze van een bouwsysteem
● Gevoelige punten: bijv. dak
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
33 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
Keuze van een bouwsysteem
Kosten
Definitie van de gebouwschil
Preverificatie van de eisen
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
34 ONTWERPPROCES – VO – Kosten
● Raming van de kosten per m² (1.000 – 1.500 €/m² ‘optimaal passief’
excl. BTW en honorarium)
● Integratie met de eventuele premies (opgelet op de duur van het
project  voorzorgen, bijv.: verlies fiscale aftrek)
Meer informatie op:
http://www.leefmilieubrussel.be/Templates/Particuliers/informer.aspx
?id=12193&langtype=2067
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
35 ONTWERPPROCES – VO – Kosten
ENE03
● Compromis tussen verschillende kosten
N Hogere investeringskost
N Lagere exploitatiekost (vooral eerste centimeters)
Bron : Infofiche ENE03
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
36 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
Keuze van een bouwsysteem
Kosten
Definitie van de gebouwschil
Preverificatie van de eisen
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
37 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Beschermd volume (BV) - (m³)
N Het geheel van de lokalen van het gebouw, de
gangen
inbegrepen, die men wenst te beschermen tegen warmteverlies
naar buiten toe, alsook de grond en de aanpalende ruimtes die niet
tot een beschermd volume behoren.
• Woonlokalen en andere verwarmde of geklimatiseerde lokalen of de
lokalen die bestemd zijn om verwarmd of geklimatiseerd te worden
N Het beschermd volume wordt omgeven door het verliesoppervlak.
● Verliesoppervlakte (AT) - (m²)
N De warmteverliesoppervlakte van een gebouw is de som van de
oppervlakten van alle wanden of delen van wanden (verticaal,
horizontaal of schuin) die het beschermd volume van het gebouw
van het buitenklimaat, van de grond en de aanpalende ruimtes die
niet tot het beschermd volume behoren, scheiden.
Bron: Ordonnantie van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 7 juni 2007 betreffende de energieprestatie en het binnenklimaat van gebouwen ( + wijziging)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
38 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Regel van het potlood: het moet mogelijk zijn op om het even welke
doorsnede of op om het even welk plan van het gebouw met behulp
van een potlood de omtrek van de gebouwschil te tekenen door de
dichtheidsbarrière te volgen zonder het potlood op te heffen.
● Beschermd volume = meestal het luchtdichte
volume
● Aandachtspunten: thermische bruggen
Bron: Matriciel
SO
VO
DO
I
W
Bron: WTCB
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
39 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische en architecturale elementen
N Trappenhuis
• Binnen het beschermde volume
Opgelet voor oppervlakken (isolatie en
luchtdichtheid) naar de niet-verwarmde
ruimten en de buitenomgeving toe
(schoorsteeneffect)
• Buiten het beschermde volume
Opgelet voor de verbindingen met de
verwarmde ruimten
Compactheid
Bron: Manuel PHPP2007
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
40 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische en architecturale elementen
N Trappenhuis
• Niet-verwarmde kelderverdieping
Bron: www.energiesparen.be
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
41 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische elementen
N Trappenhuis
• Minstens een ventilatie via de rook- en warmteafvoeren (RWA) voor
de afvoer van rook in geval van brand.
Standaard is deze ventilatie dus gelijk aan nul (zie in dit verband de
NBN S 21-208/3).
• Is alleen vereist bij brand, dus geen echt probleem bij dichte
rookafvoer.
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
42 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische en architecturale elementen
N Trappenhuis: het gehele gebouw of per eenheid?
• Het is mogelijk de luchtdichtheidtest alleen uit te voeren voor de EPBeenheid; hij hoeft echter niet zo uitgevoerd te worden. Het
minimumvolume dat moet worden getest, is de EPB-eenheid, maar de
test kan betrekking hebben op het volledige beschermde volume van
het EPB-gebouw of op een geheel van EPB-eenheden.
Het begrip ‘test’ kan niet worden gebruikt voor een
‘controle’appartement of een ‘controle’kantoorverdieping: het is
immers niet omdat de test al dan niet overtuigend is voor een bepaalde
EPB-eenheid dat hij dit noodzakelijkerwijze ook al dan niet voor andere
eenheden zou zijn. Slechts één test, met een testverslag ter staving, is
aanvaardbaar.
Meer
informatie
ter
zake
vindt
u
op
de
site:
http://www.epbd.be/index.cfm?cat=airtightnessmeasurement
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
43 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische en architecturale elementen
N Trappenhuis: het gehele gebouw of per eenheid?
• Als de test per eenheid wordt uitgevoerd (bijv. appartement per appartement
bij collectieve huisvesting), moeten het ontwerp van de dichtheidsbarrières en
de door de tests verkregen resultaten worden aangepast:
∙ Normaal gezien is het lekdebiet dat voor een enkele EPB-eenheid wordt
verkregen, groter dan het lekdebiet dat voor het gehele beschermde volume
wordt gemeten. De ingangsdeur, de liftschachten, enz. daarentegen zijn
minder problematisch omdat deze courante luchtlekken een beperkte impact
hebben. Ze hebben slechts invloed op de luchtdichtheid van de EPB-eenheid
bestaande uit de ‘gemeenschappelijke delen’.
∙ De luchtdichtheid tussen EPB-eenheden moet perfect zijn. […] De
overloopdeur van elk appartement in een collectief woongebouw moet als
een buitendeur worden behandeld. Gebeurt dit niet, dan kan er in theorie
geen correcte infiltrometrietest worden uitgevoerd door een ‘ventilatordeur’
in de opening van de overloopdeur te plaatsen, aangezien deze deur een
aanzienlijk luchtverlies vertegenwoordigt.
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
44 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische en architecturale elementen
N Liftschacht
• Ventilatie verplicht volgens het KB van 4/04/2003 § 6.1.2.,
aangevuld door het KB van 21/09/2012
• Verscheidene redenen: hygiëne, dissipatie van de warme lucht
bovenaan, brand…
• 2 oplossingen:
∙ Ventilatie naar een aangrenzend lokaal (bij brandwerende roosters
en toereikende ventilatie – te keuren door keuringorganisatie). Er
dient bijzondere aandacht besteed aan stof en vochtigheid.
∙ Automatische ventilatiekleppen indien nodig (rookafvoer,
luchtkwaliteit,…). Sinds 01/12/2012 dient er geen
afwijkingsaanvraag meer ingediend
te worden bij FOD Binnenlandse Zaken.
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
45 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
040
● Technische en architecturale elementen
N Liftschacht
Bijv.: Aeropolis II
(Bron : Matriciel - Infofiche)
http://www.youtube.com/watch?v=p74Pvh--QuE
(0:30 + 1:15)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
46 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Architecturale elementen
N Garages
• De ventilatie van garages wordt niet meteen behandeld in de EPBreglementering voor niet-residentiële gebouwen
• NBN EN 13779 (ruimten niet bestemd voor menselijke bezetting)
• Ze niet in het dichte volume plaatsen!
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
47 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Architecturale elementen
N Regenwaterpijpen
• Buiten!
• Bij renovatie niet altijd evident
058
(Bron: écoRce sprl)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
48 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische elementen
N Ventilatiegroep
• Mogelijk buiten of in het volume
• Lengte van kanalen/leidingen tussen de ventilatiegroep en de
dichtheidsbarrière beperken
• Rendement van de groep
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
49 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische elementen
N Verwarming
• Plaats van de verwarmingsketel
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
50 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische elementen
N Centrale verwarming
61-002
61-001
• Alle types verwarmingsketels: NBN B 61-002 en NBN B 61-001
naargelang het nominale vermogen van de verwarmingsketel kleiner
of groter dan 70 kW is
• Advies:
∙ Bij gesloten verwarmingsketel (type C)
en < 70 kW,
 in beschermd volume
∙ Anders buiten dit volume plaatsen
(Bron : WTCB)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
51 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische elementen
N Gasverwarming
51-003
51-004
51-006
• Installaties op aardgas  NBN D 51-003 en 004
• Installaties op butaan-/propaangas  NBN D 51-006
Type
toestel
Doorlaat van elke opening per type van ventilatie (cm²/kW)
Bestaand gebouw
Luchttoevoeropening direct naar buiten
Luchttoevoer
opening en één doorstroomopening
(twee openingen in het totaal)
Nieuw of vernieuwd
gebouw
Luchttoevoeropening direct naar buiten
A
13
18
13
B1
6
8
6
B2
3
4
3
Type toestel A : toestel dat niet bestemd is om te worden aangesloten op een kanaal of op een inrichting voor afvoer van de verbrandingsproducten tot buiten
de opstellingsruimte
Type toestel B1 : toestel dat bestemd is om te worden aangesloten op een kanaal voor afvoer van de verbrandingsproducten tot buiten de opstellingsruimte,
de verbrandingslucht wordt rechtstreeks ontnomen uit deze ruimte - uitgerust met een trekonderbreker
Type toestel B2 : toestel dat bestemd is om te worden aangesloten op een kanaal voor afvoer van de verbrandingsproducten tot buiten de opstellingsruimte,
de verbrandingslucht wordt rechtstreeks ontnomen uit deze ruimte - zonder trekonderbreker
• Advies: de toestellen van het gesloten type (type C) en < 70 kW
(geen ventilatieopeningen die niet kunnen worden gedicht) in het
beschermde volume plaatsen.
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
52 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische elementen
N Technische schachten
• Deze zijn bronnen van infiltratie wegens de na te leven
ventilatienormen.
∙ Technische kokers met leidingen: de vrije ventilatiesectie (doorlaat)
van de koker is minstens gelijk aan 10 % van de totale horizontale
sectie van de koker met een minimum van 400 cm².
∙ Liften - het geheel van schacht en machinekamer of de schacht moet
voorzien zijn van een natuurlijke ventilatie met inlaat van buitenlucht.
Koker met leidingen
Min. ventilatiesectie (cm²)
Lift – Geheel van schacht en machinekamer
geventileerd bovenaan
Lift – Schacht en machinekamer
onafhankelijk geventileerd
(Bron : Matriciel - Infofiche)
Oppervlakte van de koker (m²)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
53 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische elementen
N Technische schachten
Onbrandbaar
scherm met EI 30
Brandwerende
doorvoering
Brandwerende
en luchtdichte
doorvoering
Geen
brandwerendheid
vereist
A. Natuurlijke ventilatie
Brandwerende
doorvoering
C. Horizontale schermen
B. Horizontale compartimentering
(Bron : WTCB-contact)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
54 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische elementen
N Technische schachten
Gelotiseerde klep
Rookmelder
Kabel 4m
230V 50Hz
Kabel 4m
Rookkanaal
BK-TS-NM met
geïntegreerde T
Kabel 60m
Brandalarm
Onbrandbaar
scherm met EI 30
Brandwerende
doorvoering
Technisches
schacht
Brandwerende
en luchtdichte
doorvoering
Geen
brandwerendheid
vereist
A. Natuurlijke ventilatie
Brandwerende
doorvoering
C. Horizontale schermen
B. Horizontale compartimentering
(Bron : WTCB-contact)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
55 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische elementen
N Gasmeter
51-003
51-001
• NBN D 51-003
• NBN D 51-001 indien nominaal gasdebiet > 100 m³/h
• Buiten het BV, buiten in een ruimte die continu natuurlijk geventileerd
kan worden
• Een geventileerde technische ruimte inrichten (bijv. technische kast) in
een lokaal van het beschermde volume voor zover deze makkelijk
toegankelijk blijft.
(Bron : WTCB)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
56 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Technische elementen
N Algemeen laagspanningsbord (ALSB)
• Aantal kabels aan de uitgang > stroomopwaarts
• Indien in dicht volume, doorboring beperkt tot de elektrische voeding
afkomstig van het stroomnet
• Voor de doorboring van de dichtheidsbarrière stroomopwaarts
bestaan er EPDM folies waarmee de doorboring van de
dichtheidsbarrière makkelijk kan worden gedicht
(Bron : http://technique.astroqueyras.com )
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
57 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Architecturale elementen
N Brievenbus
• Afhankelijk van de situatie:
∙ Eengezinswoning: buiten het beschermde volume of specifieke inrichting
∙ Grote gehelen: sas toegankelijk voor de postbode in of buiten de dichte
gebouwschil
(Bron : Matriciel - Infofiche)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
58 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Architecturale elementen
N Zolderruimte
• Meestal buiten
• Toegangsluik
(Bron : definergie.fr)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
59 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
● Architecturale elementen
N Voordeur
• Eengezinswoning: dicht
• Grote gehelen: sas
• Garagepoort …?
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
60 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
040
● Voorbeelden
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
61 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
040
● Voorbeelden
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
62 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
099
● Voorbeelden
Slaapkamer
25,11 m²
Zithoek
Eetkamer
20,84 m²
14,20 m²
Hal
7,62 m²
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
63 ONTWERPPROCES – VO – Definitie van de gebouwschil
099
● Voorbeelden
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
64 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
Keuze van een bouwsysteem
Kosten
Definitie van de gebouwschil
Preverificatie van de eisen
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
65 ONTWERPPROCES – VO – Preverificatie van de eisen
● Gegevens invoeren in PHPP
N Op basis van de eerste gemaakte keuzes
N Met waarschijnlijke hypotheses
N Biedt de mogelijkheid zich een idee te vormen van hoe moeilijk
(of makkelijk) het is de doelstellingen te realiseren.
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
66 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
67 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
Ontwerp van de uitvoeringsdetails
Specifieke punten
Kostenraming van de inrichtingen
Verificatie van de eisen
Illustraties
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
68 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● Ontwerp van de uitvoeringsdetails
N Tekenen
N Kritieke punten (deze indien mogelijk lokaliseren en markeren in 2D
en 3D …)
N Voldoende details (ze allemaal in aanmerking nemen)
N Nauwkeurig werken (schaal, nummering)
N Rekening houden met de continuïteit van:
N de isolatie
N de luchtdichtheid
N … (vocht, esthetische aspecten, …)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
69 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
N Maar ook … aandacht besteden aan de andere belangrijke punten
N Dimensionering van de materialen
Bron: Passiefhuisplatform – www.bouwdetails.be
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
70 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
N Verwerking van de materialen
N Aansluiting tussen materialen
N Materiaalkosten (schuimglas versus het ‘verlengen’ van de isolatie)
- Elastomeer coating
- Plaat + PUR-schuim + plaat
- Geribde plaat
- Stalen structuur
- Gipsplaten
Isolatie : glaswol 45 cm dik
Elastomeer coating
Stalen structuur
Dichting
Plaat + PUR-schuim +
plaat 6 cm dik
Gipsplaten
Houten vloer
Geribde plaat
Voetlijst uit petit
granit
Stalen structuur
Plaat uit gewapend beton
GEVENTILEERDE KRUIPKELDER
Glaswol 10 cm dik
Gebetonneerde of gemetselde
ondermuur
Gipsplaten
Fundering
Bron : Guide pratique pour les architectes, Ministère de la Région wallonne
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
71 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
N Opeenvolging van de werken (planning)
Bron: Passiefhuisplatform – www.bouwdetails.be
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
72 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● Aandacht besteden aan condensatierisico
N Basisregel
N Sterkst isolerende en meest dampopen laag aan koude zijde
gebouwschil
N Minst isolerende en meest dampdichte laag aan warme zijde
gebouwschil
Absolute vochtigheid
DIAGRAM VAN MOLLIER
N Bouwtechnische beperkingen
N Na-isoleren langs de binnenzijde
N Platte dakconstructies
NEVEL
BUITENZIJDE
Internecondensatiezone
VOCHTIGE LUCHT
BINNENZIJDE
Dampdruk
Verzadigingsdampdruk
Temperatuur C
Dauwpunt
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
73 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● De belangrijke elementen duidelijk laten uitkomen
N In het algemeen (situatie van de knoop)
N En in detail!!!
(Bron: « Réussir l’étanchéité à l’air de l’enveloppe et des
réseaux ; Elaboration et application d’une démarche qualité
» ; CETE LYON + ADEME + AIR.h ; mei 2008.)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
74 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● Op de detailtekeningen zouden specifieke aanwijzingen voor de
verschillende bouwvakken moeten staan. In
het
volgende
voorbeeld zijn drie bouwvakken betrokken bij het plaatsen van een
vensterdeur!
• de schrijnwerker
• de stukadoor
• de schilder
-
Schrijnwerker
Continue
afdichtingstrip type
voorgecomprimeerde
voegband (1e
barrière)
Dichting uit
geëxtrudeerde
kit (2e barrière)
Verzorgde opvulling
m.b.v. thermische
isolatie
Stukadoor
(Bron: DROGUERIE)
Schilder
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
75 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
Ontwerp van de uitvoeringsdetails
Specifieke punten
Kostenraming van de inrichtingen
Verificatie van de eisen
Illustraties
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
76 ONTWERPPROCES – DO – Specifieke punten
● Algemeen
N Innoverende materialen gebruiken (€ vs. prestaties vs. uitvoering vs. …)
(Bron: EMG)
± 3,65 € incl. BTW per stuk
± 70,15 € excl. BTW voor 250 stuks…
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
77 ONTWERPPROCES – DO – Specifieke punten
● Algemeen
N Innoverende materialen gebruiken (€ vs. prestaties vs. uitvoering vs. …)
VS
code
dikte
lengte
breedte
€/m
m/pak
st./pak
Dikte
(mm)
Totale/nuttige afm.
(mm)
Verpakking (1 pal. = 20
kartons)
st./karton
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
m/karton
EX
Prijs/m
78 ONTWERPPROCES – DO – Specifieke punten
● Algemeen
N Innoverende materialen gebruiken (€ vs. prestaties vs. uitvoering vs. …)
VS
Luchtdichte doos
voor holle wand ELIA
Inbouwdoos
voor holle
wand
SPELSBERG
Ref.
4071150
Diepte
48 mm
Bestaat
ook in 61 mm
Ref.
1437639
Diepte
50 mm
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
79 ONTWERPPROCES – DO – Specifieke punten
● Algemeen
N Innoverende materialen gebruiken (€ vs. prestaties vs. uitvoering vs. …)
VS
2 tot 10 € excl. BTW/stuk,
naargelang aantal en type
SO
VO
DO
+ lijm
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
80 ONTWERPPROCES – DO – Specifieke punten
● Algemeen
N Innoverende materialen gebruiken (€ vs. prestaties vs. uitvoering vs. …)
VS
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
81 ONTWERPPROCES – DO – Specifieke punten
● Algemeen
N Innoverende materialen gebruiken (€ vs. prestaties vs. uitvoering vs. …)
Voor uitkragende balkons, isolatie aan buitenzijde
Benaming
Kenmerk van
product
Dikte
h
[cm]
Lengte
[m]
Aantal per
pallet
Prijs
[EUR/stuk]
Op
aanvraag
verankering
liggend 2HA12
Ter plaatse gestort beton
hoofdoverspanningsrichting
Isolatie
Uiteinde 2HA6
Breedplaat GB
steun uit GB of metselwerk
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
82 ONTWERPPROCES – DO – Specifieke punten
● Algemeen
N Innoverende materialen gebruiken
Bescherming tegen weersinvloeden
Dak
Ventilatiekanaal
Thermische isolatie
Liftschacht
3.000 tot 5.000 € excl. BTW
naargelang het type…
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
83 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● Algemeen
N Innoverende materialen gebruiken
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
84 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● Isolatie
N Thermische bruggen die (door aangepaste details) kunnen
worden verholpen, moeten worden vermeden
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
85 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● Isolatie
N Thermische bruggen die (door aangepaste details) kunnen
worden verholpen, moeten worden vermeden
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
86 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● Isolatie
N Thermische bruggen die niet kunnen worden verholpen (vloeren,
binnenmuren, fundering), moeten d.m.v. aangepaste details
worden beperkt
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
87 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● Luchtdichtheid
N De exacte aard van de dichtheid bepalen
N http://www.youtube.com/watch?v=6JXIJrlfazw (Québec – 4:00
-> 8:00)
Buiten
Binnen
Gleuf in de onderdorpel van de
deur
Bedieningsstift
van guillotinedichting
Guillotinedichting
Complete deurdorpel
Max. 5 cm
Bron: BatEx Aéropolis
Bron: Matriciel
SO
VO
Bron: Waals Gewest
DO
I
W
Bron: Matriciel
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
88 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● Luchtdichtheid
N De exacte aard van de dichtheid bepalen
• Opmerking: afzuigkappen
Kunnen tot (ver)storingen leiden
∙ Toevoer van grote debieten in de belangrijkste ruimten op momenten
waarop ze niet nodig zijn (vanwaar energieverlies)
∙ Inversie van de debieten in badkamers of wc’s (impact op de
luchtkwaliteit)
∙ Zeer lage druk in de hele woning (meer lucht die via spleten
binnenstroomt, slaande deuren, enz.)
∙ Slechte werking van de afzuigkap door slechte trek.
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
89 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● Luchtdichtheid
N De exacte aard van de dichtheid bepalen
• Opmerking: afzuigkappen
∙ Rechtstreekse verbinding met de buitenomgeving
 Onbalans tussen aanvoer- en afvoerdebieten
 > Aanvullende aanvoer van buitenlucht (openingssectie: 100 cm² per
100 m³/h debiet van de afzuigkap)
 Bijkomende doorbreking van de dichtheid
 Binnenstromen van koude lucht
∙ Verbinding met het ventilatiesysteem (C of D)
 Vrij beperkte debieten (maar luchtgordijn)
 De afzuigkap kan deel uitmaken van een ventilatiesysteem van type C als
ze permanent met kleine debieten kan werken (50 tot 100 m³/h) en als
ze wordt gekenmerkt door een geluidsarme werking
∙ Afzuigkap met kringloopwerking (met vetfilter en actieve koolstof)
 Geen vochtafvoer (eventueel GMV)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
90 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● Luchtdichtheid
N Een goede 3D-visie rendeert…
Bron: Matriciel
Bron: BIM
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
91 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● Luchtdichtheid
N Een goede 3D-visie rendeert …
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
92 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● Luchtdichtheid
N Een goede 3D-visie rendeert…
Bijv.: raamwerk
• Te hoge ramen vermijden (druk
sluitingsysteem is vaak ontoereikend)
• Gemotoriseerde sluitingen vermijden
overgebracht
door
het
Bron: Matriciel
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
93 ONTWERPPROCES – DO – Uitvoeringsdetails
● Luchtdichtheid
N Alle voor- en nadelen in aanmerking nemen …
Bron: BIM
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
94 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
Ontwerp van de uitvoeringsdetails
Specifieke punten
Kostenraming van de inrichtingen
Verificatie van de eisen
Illustraties
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
95 ONTWERPPROCES – DO – Kostenraming van de inrichtingen
●
●
●
●
●
●
Een goede uitvoering leidt niet tot extra kosten!
Doorgaans hogere kosten door verantwoordelijkheid
Oplossing: goed uitgevoerde details, duidelijke toelichtingen
Kosten Blowerdoortest (al of niet tussentijds) meestal te
verwaarlozen t.o.v. de kosten van het gebouw
Simulatie
door
een
aannemer:
plaatsing
van
het
luchtdichtheidsysteem van de liftschacht t.o.v. de aansluiting en
dichting van alle schachten… Verschil: factor 6 …
Advies: premiebeloften aanvragen
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
96 ONTWERPPROCES – DO – Kostenraming van de inrichtingen
●
Bijkomende materialen …
Percements
pour isolation
insufflée isolatie
dans freine-vapeur
Doorboringen
voor ingeblazen
in damprem DA
DA
1,8
Percements
pour isolation
insuffléeisolatie
dans freine-vapeur
Doorboringen
voor ingeblazen
in damprem DB+
DB+
3,6
Percements
pour isolation
insuffléeisolatie
dans plancher
en OSB
OSB
Doorboringen
voor ingeblazen
in vloer uit
0,9
Type dichtheid
Percements
pour
isolation
insufflée
dans
paroi en
OSB
Doorboringen
voor
ingeblazen
isolatie
in wand
uit OSB
20,7
Panneau
en OSB
gîtage
OSB-plaat
op sur
roostering
29,55
Raccord àmet
la dalle
de sol vloerplaat
en béton
Verbinding
betonnen
58,37
Menuiserie
extérieure(openend)
(ouvrant)
Buitenschrijnwerk
± 0,8 € BTW/30 m
212,03  8 € BTW
139,36
Menuiserie
extérieure
(raccordgeraamte)
ossature)
Buitenschrijnwerk
(verbinding
OSB-windverbandplaat
in wand
Panneau en OSB de
contreventement dans
paroi
296,49
Freine-vapeur
chevrons
DampremDB+
DB+sous
onder
kepers
138,56
Freine-vapeur DA sur
voligeage
apparents)
Damprem
DA(chevrons
op zichtbare
kepers
83,68
0
50
100
150
200
250
300
Hoeveelheid [strekkende meter]
Lengte van alle afdichtingen in het houtskelet-voorbeeldgebouw. Bron: FHW architectes
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
350
97 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
Ontwerp van de uitvoeringsdetails
Specifieke punten
Kostenraming van de inrichtingen
Verificatie van de eisen
Illustraties
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
98 ONTWERPPROCES – DO – Verificatie van de eisen
●
Gedetailleerde PHPP-invoer
N Bevestiging van de hypotheses
N Verfijning van de wandsamenstellingen en van de eventuele
details
N Preciseringen inzake de gebruikte technieken (ventilatie, naleving
van het PE-criterium) voor bestekbepalingen
●
Invoer in de EPB-software
N EPB ≠ PHPP
N Voornaamste te controleren punten:
•
•
•
SO
Oververhitting
(buiten gebouwschil) Ventilatienormen
(buiten gebouwschil) Technische eisen
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
99 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
Ontwerp van de uitvoeringsdetails
Specifieke punten
Kostenraming van de inrichtingen
Verificatie van de eisen
Illustraties
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
100 ONTWERPPROCES – DO – Illustraties
016
● Loossensstraat [016]
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
101 ONTWERPPROCES – DO – Illustraties
016
● Loossensstraat [016]
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
102 ONTWERPPROCES – DO – Illustraties
040
● Aeropolis II [040]
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
103 ONTWERPPROCES – DO – Illustraties
040
● Aeropolis II [040]
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
104 ONTWERPPROCES – DO – Illustraties
042
● Zeepziederij Heymans [042]
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
105 ONTWERPPROCES – DO – Illustraties
042
● Zeepziederij Heymans [042]
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
106 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
107 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
Een duidelijk bestek opstellen
Een zo correct mogelijke prijs opgeven
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
108 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Algemeen
N In elk perceel het specifieke karakter van het gebouw preciseren
N Niet bang zijn in herhaling te vallen
N Het geheel van de gebruikte middelen beschrijven.
•
SO
Voorbeeld:
∙ Schrijf niet:
De verbinding tussen de opening en het raamwerk moet dicht zijn.
∙ maar wel:
Tussen het raamwerk en het metselwerk moet zelfklevende
afdichtband worden aangebracht. De lijm van deze kleefband moet
verenigbaar zijn met de gebruikte materialen. Deze band moet
worden aangebracht voor het raamwerk wordt geplaatst…
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
109 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Algemeen
N In elk perceel het specifieke karakter van het gebouw preciseren
N Niet bang zijn in herhaling te vallen
N Het geheel van de gebruikte middelen beschrijven.
SO
VO
DO
I
W
Bron : VIBE – Passiefhuizen in massiefbouw – november 2010
OP
EX
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
110 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Algemeen
N De detailplannen (1/10 of 1/5) maken deel uit van het bestek
met duidelijke omschrijving/vermelding van:
de gebruikte materialen
de isolerende delen en de luchtdichtheid
• de aandachtspunten
• (idealiter) de bouwfasen, met vermelding van de verantwoordelijken
•
•
Gedetailleerde fiches
• Enhanced Construction Details (EDCs). Energy Saving Trust, UK
(www.energysavingtrust.org.uk)
• Accredited Construction Details (ACDs) for Part L. 2007 for England
& Wales (www.planningportal.gov.uk)
• Accredited Construction Details (Scotland). Scottish Building
Standards Agency (www.sbsa.gov.uk)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
111 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
112 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
113 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
114 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Algemeen
N Er bestaan typebestekken
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
115 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Isolatie
N De post ‘isolatie’ omvat alle materialen en werken vereist voor de
volledige isolatie van de gebouwschil volgens de prestatie-eisen
(passief-)
N
Te preciseren technische kenmerken/eigenschappen
Isolatiewaarde
Waterdampdiffusieweerstand
Mechanische prestaties
Specifieke warmte
• Milieueffect
•
•
•
•
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
116 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Isolatie
N Uitvoering
Verbindingen: volledig onlosmakelijk geheel
Doorboringen/doorbrekingen: vermijden of lucht- en winddicht
afwerken met behulp van soepele isolatie of isolatieschuim
• Thermische bruggen: constructie die thermische bruggen beperkt
• Montage
∙ Goede aansluiting tegen de structuur
∙ Verlijming van de naden
∙ Vochtwerende folie ter bescherming van de isolatie (indien
nodig)
∙ Verspringende naden
∙ Eerder dubbele laag dan een enkele
•
•
Bron: www.passiefhuisplatform.be
N
Voorzorgsmaatregelen
•
•
SO
De isolatie beschut tegen vocht opslaan en aanbrengen
Rekening houden met de bouwfasen (wachtfolie, enz.)
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
117 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Luchtdichtheid
N Niet noodzakelijk een n50/v50 eisen
N Beschrijven wat getekend is, met de juiste eisen
Bijv.: raamwerk
• Referentieteksten
∙ EN 12207 (mei 2000).
• Prestaties bereikt bij dubbele dichtheidsbarrière:
∙ Externe waterbarrière
∙ Interne luchtbarrière
∙ Over de hele omtrek van het raamwerk in hetzelfde vlak gelegen
∙ Gescheiden door een gedraineerde decompressiekamer.
• Afhankelijk van de blootstelling van het gebouw aan regen en wind
• Opgelet bij schuifraamwerk
∙ Borstelafdichtingen zonder samendrukking (>< venster met aanslag
met samengedrukte polymeer afdichting)
∙ Mogelijkheid van een til- en schuifsysteem
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
118 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Luchtdichtheid
N Niet noodzakelijk een n50/v50 eisen
N Beschrijven wat getekend is, met de
juiste eisen
Bijv.: raamwerk
PERMEABILITE AIR
LUCHTDOORLATENDHEID
Debit
Debietm³/hm²
(m³/hm²)
• Referentieteksten
∙ STS 52
Debiet
Debit(m³/hm)
m³/hm
100
80
20.0
10.0
40
Classe
1
Classe 1
20
Hoogte t.o.v. de vloer
0 tot 10 m
10 tot 18 m
18 tot 25 m
25 tot 50 m
> 50 m
Luchtdoorlatendheid
PA2B
PA2B
PA3
PA3
PA3
Waterdichtheid
PE2
PE3
PE3
PE4
PEE
5.0
Classe 2 2
Classe
2.5
2.0
8
Classe 3 3
Classe
4
1
0.5
2
1.6
1.2
0.8
Classe 4 4
Classe
0.1
0.4
50
10
100 150 200
Pression Pa
Druk Pa
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
600
119 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Luchtdichtheid
N Niet noodzakelijk een n50/v50 eisen
N Beschrijven wat getekend is, met de juiste eisen
Bijv.: raamwerk
∙ Bij onaangepaste prestaties (blootstelling / hoogte t.o.v. de vloer) is
verbetering niet altijd mogelijk  vervanging
∙ Soepele afdichting op de binnenste aanslag van de vleugel,
o
o
uit samendrukbaar schuim
uit siliconenkit die de vorm van het raamwerk volgt.
∙ Veroudering van de voorgevormde afdichting: vervanging. Opmerking: opgelet bij
onderhoud van houten raamwerk: geen latere overdekking door behandeling
∙ De afdichtingen in de hoeken lassen/ opnieuw vastlijmen
∙ Doorlopende afdichting in hetzelfde vlak over de hele omtrek van de vleugel
MAT07
 Meer informatie over de renovatie van het raamwerk:
http://guidebatimentdurable.bruxellesenvironnement.be/nl/g-mat07-duurzame-keuzevan-raamkaders.html?IDC=1048&IDD=6730
Opleiding "Buitenschrijnwerk: hoe kiezen?" JUNI 2014
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
120 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Luchtdichtheid
N Niet noodzakelijk een n50/v50 eisen
N Beschrijven wat getekend is, met de juiste eisen.
Bijv.: raamwerk
Illustraties
Dichtingskit voor
randafdichting
Schrijnwerk
Drukmeetpunt
tussenruimte
Drukmeetpunt
buiten
Differentieeldrukmeter
Tussenruimte
Debietmeter
Debiet instromende lucht
Ventilator
Dichtingsdoek
Steunkader van
dichtingsdoek
Ultraplatte
lintkabel
A/D-converterdoos
Analyse en
verwerking van de
gegevens
Ventilatorbediening
Vensterdorpel
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
121 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
099
Luchtdichtheid
N Niet noodzakelijk een n50/v50 eisen
N Beschrijven wat getekend is, met de juiste eisen
Bijv.: raamwerk
Illustraties
Bron: Daniel De Vroy
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
122 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
014
Luchtdichtheid
N Niet noodzakelijk een n50/v50 eisen
N Beschrijven wat getekend is, met de juiste eisen
Bijv.: raamwerk
Illustraties
Bron: A2M
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
123 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Luchtdichtheid
N Het geheel van de gebruikte middelen beschrijven.
Voorbeeld: voorbereiding in de werkplaats (de aannemer moet
op de hoogte zijn!)
Bron: André Baivier
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
124 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Luchtdichtheid
N Het geheel van de gebruikte middelen beschrijven.
Voorbeeld: bepleisteren van alle muren
Afb. 3 Binnendeur in de buurt van
een gevel
Geventileerde spouw
Mogelijk luchtlek
Gevelsteen
Thermische
isolatie
Dragend metselwerk
Binnenbepleistering
SO
VO
Te bepleisteren
openingretour
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
125 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Luchtdichtheid
N Nauwkeurige beschrijvingen van de specifieke elementen
bijv.: moffen,…
Te vermijden
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
126 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Luchtdichtheid
N Nauwkeurige beschrijvingen van de specifieke elementen
•
SO
In grote gehelen moet men op het niveau van de sassen automatische
dubbele deuren voorzien of een draaideur, wat thermisch
doeltreffender is maar tegelijkertijd ook moeilijker in het gebruik.
Minimale oplossing: automatische deursluiter.
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
127 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Luchtdichtheid
N Nauwkeurige beschrijvingen van de specifieke elementen
Dichte luiken als toegang tot dichte en geïsoleerde zolderruimte /
dichtheid artisanaal verbeteren (de in de handel verkrijgbare
producten worden beter)
• Dakvenster
∙ ‘Klassieke’ merken stellen dichtheidsproblemen
∙ Moeilijkere
verbindingen
(thermische
bruggen
en
luchtdichtheidcontinuïteit)
∙ Specifieke modellen voorzien
•
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
128 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Luchtdichtheid
N Controlemodaliteiten: 2 tests – zie verderop
•
•
SO
TIJDENS DE WERKEN
BIJ DE OPLEVERING (van ELK PERCEEL)
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
129 ONTWERPPROCES – I – Een duidelijk bestek opstellen
●
Luchtdichtheid (optioneel)
N Referenties vragen van gebouwen die de onderneming reeds
gerealiseerd heeft en waarin goede resultaten werden gehaald.
N De realisatie van een mock-up vragen voor geprefabriceerde
elementen
•
in grote gebouwen die momenteel worden opgetrokken of bij
renovatiewerken kan er ook een infiltrometrietest worden uitgevoerd
op een wandelement.
040
042
Bron: DEL Expertises sprl
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
130 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
Een duidelijk bestek opstellen
Een zo correct mogelijke prijs opgeven
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
131 ONTWERPPROCES – I – Een zo correct mogelijke prijs opgeven
● AANNEMERS
Het bestek aandachtig lezen!
Voor ogen houden dat het gebouw overeenkomstig de overhandigde
detailtekeningen (die goed moeten worden begrepen) moet worden uitgevoerd
N Bij gebruik van producten die een bepaalde kennis vereisen, is een specifieke
opleiding wenselijk
N De uitvoeringsvoorschriften nauwgezet volgen (lijm en tape zijn niet altijd
verenigbaar)
N
N
● ARCHITECTEN
N Nagaan of de voorgestelde producten voldoen aan de eisen/premies controleren…
• … in principe OK bij naleving van voorgaande
• laat toe conflicten bij de uitvoering van de werken te vermijden en de juiste
aannemer te kiezen (andere prijzen en keuzes maar gaat het wel over
hetzelfde?)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
132 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
133 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
Ontwerp van de uitvoeringsdetails
Communiceren
Werk van de interveniënten plannen
Bouwplaats regelmatig bezoeken
Oriëntatiemeting voorzien
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
134 ONTWERPPROCES – W – Uitvoeringsdetails
● Devies: tekenen!
● Rekening houdend met de wisselvalligheden en risico’s van de
werken (regen, technische oplossing, termijnen, enz.), altijd dichte
details
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
135 ONTWERPPROCES – W – Uitvoeringsdetails
● Voornaamste doelstelling op het vlak van de doorboringen/doorbrekingen: hun
aantal beperken.
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
136 ONTWERPPROCES – W – Uitvoeringsdetails
● Voornaamste doelstelling op het vlak van de doorboringen/doorbrekingen: hun
aantal beperken.
Verse lucht
Verse lucht
Vervuilde lucht
Vervuilde lucht
(Bron: Matriciel - Infofiche)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
137 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
Ontwerp van de uitvoeringsdetails
Communiceren
Werk van de interveniënten plannen
Bouwplaats regelmatig bezoeken
Oriëntatiemeting voorzien
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
138 ONTWERPPROCES – W – Communiceren
●
●
●
Met alle betrokken partijen om hen te informeren over de aard van
het gebouw;
N Voorbeeld: vergadering bij het begin van de werken om alle
actoren te sensibiliseren (zie Waarom luchtdicht maken?)
Met de aannemer (hoofdzakelijk):
N om de (bijgewerkte) detailtekeningen met de info voor de
verschillende bouwvakken te bezorgen
Met de architect (hoofdzakelijk)
N i.v.m. de uitvoeringswijzigingen ten opzichte van de voorschriften
(laat controle op de naleving van de EPB- en PHPP-eisen tijdens
de werken toe)
N i.v.m. de voortgang van het werk zodat hij zijn bezoeken kan
plannen
N om hem de technische fiches van de gebruikte elementen te
bezorgen (voor conformiteit van kenmerken/eigenschappen)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
139 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
Ontwerp van de uitvoeringsdetails
Communiceren
Werk van de interveniënten plannen
Bouwplaats regelmatig bezoeken
Oriëntatiemeting voorzien
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
140 ONTWERPPROCES – W – Werk van de interveniënten plannen
● Wie doet wat wanneer?
N Nagaan welke onderneming op welk moment aan het werk is.
N Nagaan vanaf welk moment het werk moet worden stilgelegd
om een visuele controle te kunnen uitvoeren.
De visuele controle moet toelaten de aard en de aanwending
van de materialen op het niveau van de aansluitingen (gevoelige
punten) te verifiëren.
Bron: FHW architectes
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
141 ONTWERPPROCES – W – Werk van de interveniënten plannen
● Voorbeeld: eerst de draagmuur optrekken, vervolgens isoleren en
afwerken met gevelstenen
Bron: www.energiesparen.be
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
142 ONTWERPPROCES – W – Werk van de interveniënten plannen
● Wie doet wat wanneer?
Bron: André Baivier
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
143 ONTWERPPROCES – W – Werk van de interveniënten plannen
● Wie doet wat wanneer?
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
144 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
Ontwerp van de uitvoeringsdetails
Communiceren
Werk van de interveniënten plannen
Bouwplaats regelmatig bezoeken
Oriëntatiemeting voorzien
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
145 ONTWERPPROCES – W – Bouwplaats regelmatig bezoeken
●
Talrijke voordelen:
N Betere visuele controle van
de uitvoering
N de opslag van de goederen
N (secundair) het beheer van de afvalstoffen
N
N
●
Veranderingen onmiddellijk aan het hele bouwteam melden en
de gevolgen voor de verdere werken specificeren
Nadeel: tijdrovend (vandaar dat het zo belangrijk is rekening te
houden met alle interveniënten)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
146 ONTWERPPROCES – W – Bouwplaats regelmatig bezoeken
●
Concreet gezien,
N De continuïteit van de isolatie
Bron: Passiefhuisplatform – www.bouwdetails.be
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
147 ONTWERPPROCES – W – Bouwplaats regelmatig bezoeken
●
Concreet gezien,
N De continuïteit van de isolatie
N Perfecte hechting tussen de isolatie en de draagmuur
rotatie
doorstroming
Bron: Infofiche ENE04, IBGE BIM
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
148 ONTWERPPROCES – W – Bouwplaats regelmatig bezoeken
● Rotatie en doorstroming
N Niet-aansluitende plaatsing van de isolatie
N Maatvariaties van de isolatie
N Krimp of vervorming van de isolatie
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
149 ONTWERPPROCES – W – Bouwplaats regelmatig bezoeken
●
Concreet gezien, de luchtdichtheid:
N De continuïteit van de dichtheid (folies, bepleistering,…);
N De
aansluiting
en
dichting
rond
alle
doorboringen/doorbrekingen (o.a. opletten op inplantingen van
het stroomnet);
N De dichtheid van de openingskleppen voor de manuele
ventilatie;
N De dichting rond de elektrische (wand)dozen;
N De materialen tijdens opslag en verwerking beschermen zodat
hun eigenschappen behouden blijven.
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
150 ONTWERPPROCES – W – Bouwplaats regelmatig bezoeken
● Bij gebruik van soepele isolatie, de draagstructuren volledig vullen om
luchtdoorstroming te verhinderen
Bron: Infofiche ENE03, IBGE BIM
Bron: Isoproc
● De luchtdichtheid langs binnen verzekeren
● De winddichtheid langs buiten verzekeren
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
151 ONTWERPPROCES – W – Bouwplaats regelmatig bezoeken
● Voorbeelden van vastgestelde zaken
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
152 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
Ontwerp van de uitvoeringsdetails
Communiceren
Werk van de interveniënten plannen
Bouwplaats regelmatig bezoeken
Oriëntatiemeting voorzien
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
153 ONTWERPPROCES – W – Oriëntatiemetingen
● Luchtdichtheid: Blower door
N Methode B met opsporen van lekken
N In welke omstandigheden?
• (NBN) Kleine temperatuurverschillen en lage windsnelheden vormen
ideale omstandigheden om de test uit te voeren
• (…) de tests mogen niet worden uitgevoerd bij hevige wind en bij
aanzienlijke temperatuurverschillen tussen de binnen- en de
buitenomgeving
∙ Indien de vermenigvuldiging van het temperatuurverschil van de lucht
tussen de binnen- en de buitenomgeving, uitgedrukt in K, met de
hoogte van de gebouwschil, uitgedrukt in m, een resultaat van meer
dan 500 m·K oplevert, is het onwaarschijnlijk dat men een goed
drukverschil verkrijgt bij nuldebiet
∙ Indien de windsnelheid meer dan 6 m/s bedraagt of 3 op de schaal
van Beaufort haalt, is het onwaarschijnlijk dat men een goed
drukverschil verkrijgt bij nuldebiet.
∙ Voorbeeld: http://www.dailymotion.com/video/xoe2yl_etancheite-a-l-air-des-batimentsle-test-d-etancheite_lifestyle
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
154 ONTWERPPROCES – W – Oriëntatiemetingen
●
Luchtdichtheid: Blower door
N Wanneer?
• Afhankelijk van het gebouwtype:
∙ Bij houtconstructies na de montage van het skelet (OSB-platen geplaatst
en afgedicht ter hoogte van de aansluitingen) en voor de afbouwwerken
∙ Bij massieve constructies moeilijker te voorzien omdat luchtdichtheid
meestal = bepleistering
∙ Eventueel mogelijk het gebouw in ‘zones’ te verdelen
Bron: écorce sprl
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
155 ONTWERPPROCES – W – Oriëntatiemetingen
●
Luchtdichtheid: Blower door
N Wie?
Voert de test uit?
∙ Informatiebalk op WTCB-site met info over wie welke tests uitvoert
∙ @
∙ PMP-PHP
• Woont de test bij?
•
Het is zeer belangrijk de aannemers uit te
nodigen de test(s) bij te wonen; zo raken
ze immers vertrouwd met de diverse
aspecten van de luchtdichtheid: ze zien
waar de fouten zitten en stellen de impact
van deze laatste op het algemene
resultaat van de globale dichtheid van het
gebouw vast.
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
156 ONTWERPPROCES – W – Oriëntatiemetingen
●
Luchtdichtheid: Blower door
N Wat?
Om fouten te detecteren,
∙ Rookgeneratoren,
∙ Anemometer…
∙ Infraroodbeelden ‘s winters
• Opgemeten fouten vastleggen (foto’s nemen kan nuttig zijn)
• Gepaste behandeling om deze fouten te verhelpen (samen ter
plaatse oplossingen zoeken)
•
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
157 ONTWERPPROCES – W – Oriëntatiemetingen
●
Luchtdichtheid: Blower door
N Aandachtspunten?
Plaats van de testdeur
Dichtheid van de testdeur
• Sifons gevuld?
• Overeenkomst ring software/ventilatorring
• Toestel geijkt?
•
•
Het meetsysteem dat bij deze testmethode wordt gebruikt, dient periodiek
geijkt te worden overeenkomstig de specificaties van de fabrikant of de
genormaliseerde kwaliteitszorgsystemen.
•
Buitendienststelling van de ventilatie-installaties (en afdichting)
De luchttoevoeropeningen van de mechanische ventilatiesystemen of
luchtbehandelingsystemen moeten worden afgedicht. De andere
ventilatieopeningen (bijv. de openingen voor natuurlijke ventilatie) moeten
worden gesloten voor methode A en methode B.
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
158 ONTWERPPROCES – W – Oriëntatiemetingen
●
Isolatie: thermografie
N Alleen in bepaalde weersomstandigheden
N Opletten voor interpretatie! (schaal, met verwarming of niet…)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
159 ONTWERPPROCES – W – Oriëntatiemetingen
●
Isolatie: thermografie
N Alleen in bepaalde weersomstandigheden
N Opletten voor interpretatie! (schaal, met verwarming of niet…)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
160 ONTWERPPROCES – W – Oriëntatiemetingen
●
Isolatie: thermografie
N Alleen in bepaalde weersomstandigheden
N Opletten voor interpretatie! (schaal, met verwarming of niet…)
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
161 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
162 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
Thermografie
Definitieve BD-test
Verificatie van de eisen
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
163 ONTWERPPROCES – OP – Thermografie
● Controle van de correcte plaatsing kan gebeuren door middel van
thermografie
N Opsporen van koudebruggen
N Zichtbaar maken van spouwconvectie
N Detectie van kieren en spleten
N Opsporen van waterinfiltratie
Bron : Be Passive 02
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
164 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
Thermografie
Definitieve BD-test
Verificatie van de eisen
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
165 ONTWERPPROCES – OP – Definitieve BD-test
● Verplicht (om rekening te houden met de waarde)
● Referentietekst:
N NBN EN 13829
N ‘Luchtdichtheidsmeting van gebouwen volgens de norm NBN EN
13829: enkele toelichtingen’; WTCB-dossiers – Nr. 1-2007Katern nr. 6
N ‘Bijkomende specificaties voor de meting van de luchtdichtheid
van gebouwen in het kader van de EPB-regelgeving’, WG, BHG,
VO; 2013
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
166 ONTWERPPROCES – OP – Definitieve BD-test
●
Aandachtspunten?
N Respecteren van de toegelaten openingen/sluitingen?
Bron: écorce sprl
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
167 ONTWERPPROCES – OP – Definitieve BD-test
●
Aandachtspunten?
N Plaats van de testdeur
N Overeenkomst ring software / ventilatorring
N Geijkt toestel?
Het meetsysteem dat bij deze testmethode wordt gebruikt, dient
periodiek geijkt te worden overeenkomstig de specificaties van de
fabrikant of de genormaliseerde kwaliteitszorgsystemen.
N
Buitendienststelling van de ventilatie-installaties (en afdichting)
De luchttoevoeropeningen van de mechanische ventilatiesystemen of
luchtbehandelingsystemen moeten worden afgedicht. De andere
ventilatieopeningen (bijv. de openingen voor natuurlijke ventilatie)
moeten worden gesloten voor methode A en methode B.
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
168 ONTWERPPROCES – OP – Definitieve BD-test
● Resultaataflezing
Datum test: 1/12/2010
Bestand test: Appartement 1
Technicus: Antony Thiebaut
Klant:
Adres van het gebouw:
Green Immo (woning 1)
Alsembergsteenweg 774, 776
B - 1180 Ukkel
Luchtdrukverlaging
Luchtdrukverhoging
Gemiddelde
65 (+/- 1.0%)
0.42
94 (+/- 0.3 %)
0.61
0.52
22.7 (+/- 5.8%)
38.0 (+/- 1.9 %)
30.3
11.3 (+/- 9.0 %)
20.6 (+/- 3.0 %)
15.9
3;8 (+/- 13.8 %)
3;9 (+/- 13.8 %)
0.721 (+/- 0.035 )
0.99072
7.8 (+/- 4.6 %)
8.0 (+/-4.6 %)
0;632 (+/- 0.012 )
0.99863
Dherte
RueLieutenant Cotton, 15
B - 7880 Flobecq
Tel.:
Fax:
Resultaten van de test bij 50 Pascal:
V50: Luchtdebiet (m³/h)
n50: 1/h Luchtverversing per uur
w50:
q50:
Lekoppervlakte:
Canadian EqLA bij 10 Pa (cm²)
LBL ELA bij 4 Pa (cm²)
Curve van de lekdebieten:
Luchtdebietcoëfficiënt (Cenv)
Luchtlekdcoëfficiënt (CL)
Exponent (n)
Correlatiecoëfficiënt
Aantal tests:
Type testmethode:
Uitrusting:
EN 13829
De controle heeft voldaan aan:
B
Model 4 (230V) Minneapolis Blower Door
Binnentemperatuur:
Buitentemperatuur:
Atmosferische druk:
Windklasse:
Blootstelling van het gebouw aan de wind:
Type verwarming:
Type klimaatregeling:
Type ventilatie:
SO
VO
80
DO
1 °C
-3 °C
100795 Pa
1 zeer licht briesje
Gewone bescherming
Volume:
154 m³
Gebouwschiloppervlakte:
Vloeroppervlakte:
Onzekerheden over de
afmetingen van het gebouw: %
Bouwjaar:
Bron: écorce sprl – Globe – Appartement nr. 1
2010
Geen
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
169 ONTWERPPROCES – OP – Definitieve BD-test
● Resultaataflezing
Luchtdrukverlaging
Luchtdrukverhoging
Luchtlekken in
het gebouw
(m³/h)
Bron: écorce sprl – Globe – Appartement nr. 1
SO
VO
DO
Luchtdruk in het gebouw (Pa)
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
170 ONTWERPPROCES – OP – Definitieve BD-test
● Strikt juridische kwestie van de aansprakelijkheid in geval van falen
N Polemieken.
N Verscheidene redenen:
• Geen akkoord
• Verschillende interveniënten: prestatiedoelstellingen
∙ Prestatiedoelstellingen vastgelegd door de opdrachtgever
∙ Middelen door de architect
∙ Goede uitvoering gerealiseerd door de aannemer.
• Dichtheidstests zijn niet altijd meteen overtuigend. Maar momenteel
wordt geen enkel dossier in rechte behandeld… Redenen?
∙ Aan te brengen correcties zijn miniem en meerkost is te verwaarlozen
(bij zorgvuldige uitvoering).
∙ Test zelf vertegenwoordigt geen grote kosten
∙ Regeling in der minne is interessanter
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
171 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
Thermografie
Definitieve BD-test
Verificatie van de eisen
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
172 ONTWERPPROCES – OP – Verificatie van de eisen
● Samenstelling van het technische dossier
N ‘As built'-plannen
N Technische fiches
● PHPP-update
N Bij opvolging van de bouwwerken, weinig werk (formaliteit)
N  Definitief PHPP-dossier met resultaat van de BD-test
● Definitieve EPB-verklaring
N Administratieve formaliteit
● Samenstelling van de dossiers voor premieaanvragen
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
173 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
174 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
Beschikken over 'as built'-plannen
‘Onderhoudsgids’ opstellen en verspreiden
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
175 ONTWERPPROCES – EX – Beschikken over 'as built'-plannen
● Het ‘as built’-dossier moet de werkelijke situatie weergeven
N Gebruikte materialen (technische fiches)
N Uitwerking van de details
EPB-verslag
PHPP-verslag
●
●
Conformiteit van de ‘as built’-plannen en/of de ‘as built’detailtekeningen van het bouwwerk verkrijgen.
Zo kan men nagaan of de onderhoudswerkzaamheden en de
herstellingen de oorspronkelijke dichtheid van het gebouw niet in
gevaar brengen.
Er dient bijv. vermeden te worden de dichtheidsbarrière te
doorbreken door bepaalde bevestigingen e.d.
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
176 ONTWERPPROCES
SCHETSONTWERP
VOORONTWERP
DEFINITIEF ONTWERP
INSCHRIJVING
WERKEN
OPLEVERING
EXPLOITATIE
Beschikken over 'as built'-plannen
‘Onderhoudsgids’ opstellen en verspreiden
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
177 ONTWERPPROCES – EX – Onderhoudsgids
● Naargelang het geval
● Veel in sociale woningen
● Biedt de mogelijkheid het gebouw waarin men woont, te begrijpen
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
178 ONTWERPPROCES – EX – Onderhoudsgids
060
● Voorbeeld: L’ESPOIR
N
N
N
N
De luchtdichtheid moet voldoende zijn om te voorkomen dat het binnenklimaat afkoelt door
koude buitenlucht. Deze luchtdichtheid wordt verzekerd langs de warme kant (binnenkant) van
de buitenwanden (gevels en daken). Het gaat om de OSB-platen in de muren achter de
pleisterafwerking en de speciale "INTELLO"-folie in de plafonds van de hoogste verdieping,
eveneens achter de gipsplaat.
Het doorboren/doorbreken van de OSB-platen of de INTELLO-folie dient dus absoluut
vermeden te worden wanneer er gaten in de gipsplaten worden gemaakt, bijv. om een rek, een
kapstok, een kader, een lamp of wat dan ook op te hangen.
Drie belangrijke kenmerken van de gebouwschil van dit gebouw:
1. De dikte van de gipsplaat (binnenafwerking) varieert van 12 mm tot 25 mm.
2. Achter deze plaat bevindt zich een holle ruimte – van 27 mm - die overeenstemt met de
bevestigingen van de plaat.
3. Achter het plafond van de hoogste verdieping (onder het dak) is er geen holle ruimte; hier
wordt de luchtdichtheid verzekerd door een speciale folie, "INTELLO" genoemd.
Daarom wordt in de gebruikshandleiding duidelijk vermeld dat het verboden is dieper dan 3 cm
te boren in de muren of plafonds (anders wordt de OSB-wand beschadigd) en dat er in het
plafond van de hoogste verdieping (onder het dak) helemaal niet mag worden geboord
(anders wordt de INTELLO-folie die rechtstreeks in contact staat met de gipsplaat, beschadigd).
SO
VO
DO
I
W
OP
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
EX
179 OM TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
● Er bestaat een oplossing voor elk probleem!
● De aspecten verbonden aan de gebouwschil wegen door
N bij alle ontwerpstappen
N op verschillende niveaus – met verschillend belang
● Belang van communicatie en planning om tot een goed presterende
gebouwschil te komen
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
180 TOOLS EN REFERENTIES - Isolatie
● Nuttige hulpmiddelen, websites, enz.:
N NBN B 62-002:2008: Berekening van de
warmtedoorgangscoëfficiënten (U-waarden) van
gebouwcomponenten en gebouwelementen
N Handleidingen laag energie en passief bouwen voor
woningbouw , Stad Gent, 2010
N Tertiaire gebouwen in passiefbouw, Stad Gent, 2010
N www.passiefhuisplatform.be
N www.maisonpassive.be
N www.bepassive.be
N www.nibe.org
● Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen:
N Praktische Gids duurzame gebouwen:
http://app.leefmilieubrussel.be/handleiding_duurzaam_gebouw
• Infofiche MAT 07 – BIM/IBGE
• Infofiche MAT 04 – BIM/IBGE
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
181 TOOLS EN REFERENTIES - Luchtdichtheid
● Nuttige hulpmiddelen, websites, enz.:
N http://www.cstc.be/homepage/index.cfm?cat=publications&sub
=infofiches&pag=55
N WTCB-site en WTCB-Contact nr. 12
http://www.wtcb.be/homepage/index.cfm?cat=publications&su
b=bbri-contact&pag=Contact12
N Energie+
http://www.energieplus-lesite.be/index.php?id=10337
N Norm EN 13 779 (te betalen)
● Referentie Gids duurzame gebouwen en andere bronnen:
N Praktische Gids duurzame gebouwen:
• http://app.leefmilieubrussel.be/handleiding_duurzaam_gebouw
Fiche: ENE03
N BIM-fiche
http://documentatie.leefmilieubrussel.be/documents/IF_RT_BATE
X_Fiche1.1._Luchtdichtheid_NL.pdf
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
182 CONTACT
Pierre WILLEM
Projectingenieur

: 04/226.91.60

: [email protected]
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
183
?
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014
184
DANK U VOOR UW AANDACHT
OPLEIDING « DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE » - BIM - lente 2014

Download Report