Een cheeta schiet het nooit in zijn rug

DE VOLKSKRANT
ZATERDAG 19JULI 2014
35
Wetenschap
Een cheeta schiet liet neoit in zijn rug
Van onze verslaggeefster
Rineke Voogt
AMSTERDA
ederlandse we
tenschappers hebben em elijk
de reden gevonden waarom zo
veel zoogdiersoorten allemaal
hetzelfde aan ruggewervels
hebben: snelheid. De noodzaak
om snel te zijn voorkomt veran
derlngenin het aantal wervels
tijdens de evolutle.
oewe diersoorten uiterlijk sterk uit
eenlopen, is het totaal aantal rugge
wervels bij vee soortengelij Wervels
worde in de baarmoeder één voor
n aangeleg en van ~dentiteitvoor
zien, van voor naar achter.
Een extra ruggewerv betekent
daarom dat ee lendenwervel op-
schuift en een heiligbeenwervel ners, dat de afwijldngde evolutie niet dit te maken heeft me zijn familie, be een tamelijkeenvormigewervel
wordt. Meestal gaat dat niet vlekke overleeft.
waarin alle soorten een ander aantal kolom. Bij andere gewervelden, zoals
loos: e ontstaat dan.een zogenoemde
‘De lendenwe eis zorge voor rugwervels ebben. aaruitditon re tielen, ijkenwervelsvee mee op
‘transitionele wervel’, die onregelma flexibiliteit’, vertelt ontwikkelingsbi derzoek blijkt zo’n stijver skelet niet elkaar. Reumer-~ ‘Het is een combina
tigvergroeidismethetheiligbeen en oloog Galis. ‘Bij de cheeta, een arde uniek te zij voor grote dieren: ook tie van biomechanica en ontwflcke
vaak maar aan ~én kant vastzit. Zo’n renner, zit de grootste beweging in het langzame waterdwerghert heeft ling. Dieren kunnen zich aanpassen
verandering komtweleens voor~ die het gedeelte tussen de lendenwervels een stijvere wervelkolom, me een
hun omgeving, maar alleen bin
ren als olifante en nijlpaarden heb en het heiligbeen’. Een verandering zeer variabel aantal suggewerve s.
nen enzen van nauwe aantallen; er
ben zelfs vrij vaak zo’n transitionele daarin zou fataal zijn, want cheeta’s
Evolutiebio oog Jelle Reumer, di duikt niet opeens een zoogdie op
wervel. Het dier s hierdoor minder leven van hun snelheid; daarmee recteurvan etNatuurhjstorjsch M
met35 wervels.’
flexibel en heeft een stijvere rug.
kunne ze p ooi vangen. ‘De essentie seum in Rotterdam en nietbetrokken
Ofde mens onder de snelle o~Iang
De Nederlandse onderzoekster van ons onderzoe is: er kan niet zo bij het onderzoek, noemt he een ~n zame ieren valt, is overigens lastig te
Frietson Galis van Naturalis Naturalis maar een wervel tussen ‘zegt Galis.
teressantevon st’ etaantalwervels zeggen, vindt onderzoekster Galis.
kwam met haar internationale colle
Langzamere dieren kunnen zich is enorm gefixeerd’, zegt hij. ‘Datsoort
an oudsher zijn mensen duurlo
ga’s tot de ontdekking dat transitio blijkbaar meervariatieveroorloven in dingen weet je ergens wel, omdat je
ers, maar u is dat niet eer van le
nele wervels nauwelijks voorkomen hun wervelkolom; van nijlpaarden het ziet, maar de vesbanden waren vensbelang. Transitionelewervels ko
in snelle zoogdieren. Galis en haar bezit bijvoorbeeld zeker de helft een nog niet aange oond. In dit onde
menookbij mensen voor-dievinden
team onderzochten hiervoor de ske extra stuk wervel. etenschap e s zoek laten zedie goed zien.’
bijvoorbeeld het dragen van een ko
letten van meerdan duizend zoogdie wisten alilanger datookveel olifanten
Reumerwijste overigenso datde fer moeilijker.’ Galis wil bij haar ver
ren. Blijkbaar vormt een extra wervel een afwijkend aantal ruggewe eis vorm van de wervels bij zoogdieren volgonderzoek ook primaten bes
zo’n grote handicap voor snelle ren- hebben. ot dusver nam men aan dat sterk uiteenloopt. Ookwalvissen heb- deren, waaronder mensen.
-
-
-
c~
~
-~;f-
,~
t.
Bij een extra ru ewe
met het heup e richt
wat een sri
sbe
zou oplevere
-
1~
IIê~~ø
st.S
‘S.
t’
*
4
••
Olifanten en nijlpaarden hebben vaak een extra ruggewervel, maar de cheeta nooit. Anders zou hij niet zo snel zijn.
Foto Stephen Morrison / EPA

Download Report