Maïsteler De jaargang 12 • nr 38 • augustus 2014 • Periodiciteit: 4 maal per jaar Hét vaktijdschrift voor de maïsteler Seizoen 2014: op weg naar een topjaar Marc De Bruyne, loonwerker van het jaar! Tips voor meer bodemvruchtbaarheid augustus 2014 | | 1 Alle maïskennis nu binnen handbereik De KWS-Maïsmanager App jaarrond praktische maïskennis vrij beschikbaar De KWS-Maïsmanagerapp biedt u altijd de meest actuele informatie over alle aspecten voor een optimale maïsteelt zoals maïsrassenkeuze, teelt, oogst en gebruik van silo- en korrelmaïs. Eenvoudig en toegankelijk, thuis, in het veld en op de trekker. Daar waar u de informatie nodig heeft, is deze te raadplegen. • Proefveldresultaten • Maïsanalizer • Maïsadvisor • Bemestingsbalans • Onkruidherkenning • Oogsttijdstip bepalen • Voederwaarde • en veel meer De informatie is gratis beschikbaar voor alle smartphones, tablets en personal computers. Bezoek de App Store of Google Play om de KWS-Maïsmanager App te downloaden of bezoek de site www.kws-maismanager.nl of www.kws-maismanager.be Voor meer informatie: Tel. B +32-(0)3-449 02 20 Tel. NL +31-(0)76-50 23 517 www.kwsbenelux.com Voorwoord Inhoud In afwachting van een fantastische oogst Nieuws Een volle agenda met demodagen en najaarsbeurzen, aandacht voor het gebruik van de KWS-Maïsmanager App, de lastige maïswortelboorder en een nieuwe website voor vraag en aanbod van maïs. Nog niet eerder had de maïs zo weinig opkomstproblemen. Nog niet eerder is de maïs zo snel gegroeid. Nog niet eerder stond vroege maïs de eerste week van juli reeds te bloeien en nog niet eerder stond er overal zo’n mooi gewas. Gedurende het hele groeiseizoen is de temperatuur gemiddeld 2 tot 3 graden hoger dan normaal en er is voldoende water gevallen. Het lijkt erop dat de silomaïsoogst de eerste week van september zal starten, alweer bijzonder. Zoals het nu lijkt, heeft de natuur zich geweldig aangepast aan de behoeften van de maïs. Als er de laatste paar weken niets misgaat, dan voorspelt het een fantastische oogst te worden. Maar de problemen liggen op de loer. Storm en hagel door de grote instabiliteit van het weer is een geweldige risicofactor. Hier en daar steekt ook de bladvlekkenziekte de kop op. Het is dus nog afwachten waar we aan het einde van het seizoen echt staan. Er is minder maïs gezaaid in 2014, helemaal tegen de regels van de behoeften in. Men mag niet produceren wat voor efficiënte dierlijke productie noodzakelijk is. Het is weer een voorbeeld van een kortzichtig politiek besluit dat zijn o orzaak heeft in gebrek aan cruciale r elevante kennis en zo de ontwikkelingen weer de verkeerde kant op stuurt. Ook milieu en lokale economie zijn hier niet bij gebaat. In de Benelux is er een tekort aan maïs, waardoor veel voor korrelmaïs gepland areaal als silomaïs onder het plastic komt. Tegen overigens andere prijzen dan de graanprijzen aangeven. Al dan niet terecht. De maïs is bijna rijp. Wat gaat u doen? Oogsten als silomaïs, droge korrelmaïs of pletten? Zorg in ieder geval voor het binnenhalen van de maximale zetmeelopbrengst. Oogst wanneer de korrels rijp zijn en voor rundveevoeder harddeegrijp. Er staat een goed gewas op het veld, haal het goed binnen. Alle telers een goede oogst gewenst! Colofon Hoofdartikel Het maïsjaar 2014 is nog in volle gang, maar het lijkt een topjaar te worden. Tenminste voor telers die in het voorjaar niet teveel water hebbengehad. Ook structuurschade werd door een milde winter pijnlijk zichtbaar. Aandachtspunten voor 2015 dus. Beeldverhaal Met een mooi gewas op het veld komt de volgende vraag in beeld: hoe krijg ik zoveel mogelijk van de hoogste k waliteit voor het vee? Door aandacht te schenken aan oogst, opslag, bewaring en uitkuilen. Tips en adviezen. Discussie Hoe staat de maïs erbij? We vroegen het drie teeltad- viseurs en ze zijn lovend over het maïsseizoen 2014. Maar niet overal staat de maïs top. Tips, met name rondom het verbeteren van de bodemstructuur, om het volgend jaar nog beter te doen. Resultaten Het verschil in zetmeelpbrengst tussen het éne en het andere ras kan wel oplopen tot 250-400 euro per hectare. Het loont dus om werk te maken van een goede rassenkeuze! Artikel Alhoewel de maïs nog niet van het land is, kijken we alweer vooruit naar het komende seizoen. Wat zijn interessante nieuwe rassen? Welke actualiteiten zijn van belang? Wat heeft nieuw onderzoek aan kennis opgeleverd? Bezoek daarom de demodagen bij u in de buurt. Bedrijf in beeld Marc De Bruyne is itgeroepen tot loonwerker van het jaar u 2014. Hij heeft zich gespecialieerd in de teelt van maïs. “Maar teeltbegeleiding doe ik niet en ook onkruidbestrijding in maïs laat ik aan anderen over. Schaalvergroten betekent specialiseren.” Artikel Met lagere bemestingsnormen komt het meer aan op de bodemvruchtbaarheid. Twee onderzoekers van Wageningen UR adviseren meer de grond in te duiken en maatwerk te leveren per perceel. “De tijd dat telers alle percelen hetzelfde kunnen bemesten is voorbij.” Oplage: Editie België: 12.650 ex. Editie Nederland: 19.850 ex. Layout, druk Drukkerij Leën www.leen.be Afgifte kantoor België Hasselt Nederland Sittard Coördinatie Comevent Schoolstraat 20 2240 Massenhoven www.comevent.be Redactiesecretariaat Alice Booij tel 0031 (0)6 532 564 56 e-mail [email protected] Redactie en fotografie Alice Booij Rob van Ginneken Marc De Bruyne 4 6 10 12 14 15 16 18 “De Maïsteler” wordt gratis op naam verstuurd aan alle telers met meer dan 5 ha maïs en de loonwerkers in Nederland en Vlaanderen. Gelieve bij onjuiste adressering of bij verhuizing ons hiervan per post, of per fax of e-mail op de hoogte te brengen. Nieuws De kever van de maïswortelboorder Schadelijke maïswortelboorder gevonden in België In de buurt van luchthaven Zaventem in België zijn op 24 juli maïswortelboorders gevonden. Het gebied is afgebakend om verspreiding tegen te gaan. De larven van de zwartgeel gestreepte, ongeveer 0,5 cm grote kever, lijken op de draadworm en kunnen in maïs grote schade aanrichten. In de zomermaanden tast de maïswortelboorder het wortelstelsel van maïs aan, waardoor de opname van water en voedingsstoffen en uiteindelijk de verdere ontwikkeling van de plant verstoord wordt. De uiteindelijke economische schade is groot doordat het hoofdwortelstelsel totaal vernield wordt en legering van de maïsplant het gevolg is. Soms kan wel tot 90 procent van het maïsgewas op een perceel vernield worden. In 1992 is voor het eerst in Europa in de buurt van Belgrado een maïswortelboorder (Diabrotica virgifera) aangetroffen. In 2005 zijn er ook maïswortelboorders aangetroffen in België. en de veiligheidszone uitgebreid. Aangezien de maïswortelboorder slechts één generatie per jaar vormt, de kevers maximaal 100 km per jaar afleggen en daarnaast een zo compleet mogelijke monitoring is aangelegd om een mogelijke indringing van de kever zo tijdig mogelijk te detecteren, bestaat de hoop dat verspreiding van de kever naar andere maïsteeltgebieden achterwege blijft. 65 maïstelers die zich in de veiligheidszone bevinden, hebben voor 2015 het verbod gekregen maïs te telen in deze zone. Bovendien gelden verder de nodige voorzorgsmaatregelen zoals het reinigen van de (oogst)machines voordat het perceel wordt verlaten en het niet mogen oogsten van de maïs voor 1 oktober. Deze stringente maatregelen zijn noodzakelijk om te voorkomen dat de kever het volgende jaar weer opduikt. Direct na de melding heeft het Voedselagentschap een gebied afgebakend en gemonitord. Nadat twee kevers zijn gevonden is er een tweede focuszone (< 1 km) afgebakend Door maïswortelboorder aangetast wortelstelsel Optimaliseer de maïsteelt met de KWS-Maïsmanager App De huidige (mest)wetgeving en de invloeden van het weer maken de teelt van maïs tot een uitdaging. De KWS-Maïsmanager App helpt als meest complete informatiebron met het optimaliseren van de maïsteelt. Het toepassen van de informatie op de App kan op uw bedrijf wel 300 tot 500 euro per hectare extra opleveren, dus op veel middelgrote maïsteelt bedrijven al snel 10.000 tot 15.000 euro. De info in de KWS-Maïsmanager App presenteert de info in vier seizoenen, zodat altijd de meest waardevolle en actuele info beschikbaar is. Veel maïstelers hebben zich dit voorjaar aangemeld voor het Maïs Optimalisatie Programma. Ze lopen actief het groeiseizoen van maïs door, vergroten de kennis en maximaliseren het maïssaldo. De deelnemers is gevraagd om een verslag te maken van hun bevindingen en in combinatie met een beoordeling van de opbrengst en het actieve gebruik van de KWSMaïsmanager App wordt de winnaar van een partij gratis maïszaad bepaald! Vraag en aanbod maïs Mensen die maïs willen aan- of verkopen kunnen gratis een advertentie plaatsen op de website www.maiscoach.nl/marktplaats. KWS-Maïsmanger App, beschikbaar op smart Phone, tablet en pc 4 | | augustus 2014 Agenda Overzicht maïs demo demodagen Overzicht KWS KWS maïs dagen 2014 2014 aanvang om 13.30u tenzij anders vermeld Noord-Nederland Midden-Nederland 8 september Ruinerwold Dokter Larijweg 60 4 september Hengevelde Slotsdwarsweg 6 9 september Hurdegaryp Rijksstraatweg 152 5 september Gendringen Miltseweg 9 september Wapse Ten Darperweg 120-122 8 september Albergen Zenderseweg 47 10 september Witmarsum Mulierlaan 2B 8 september Biddinghuizen Botweg 15 september Spier De Steegde 10 september Lichtenvoorde Twenteroute (bij Texaco) 17 september Nieuwleusen Westeinde 204 10 september Harfsen Haarbroeksteeg 19 september Bantega Middenweg 105 11 september Zuna Prov. Weg Rijssen-Nijverdal 12 september Neede Diepenheimseweg (bij molen) 11 september Aarle-Rixtel 10.00u-17.00u De Biezen 12 september Zeewolde Ossekampweg 9 15 september Oisterwijk Oirschotsebaan 17 september Gelselaar Geesterseweg 17 september Hoogeloon Molenweg Zuid-Nederland 19 september Roosteren Maaseikerweg 1 september Oosteind Heistraat 16 september Bocholt Brogerelweg 21 18 september Oostmalle Heikant oost West-België 9 september Gooik Drie Egyptenbaan Oost-België 2 september Montfort Vinkesteeg 7 september Sinaaï 10.00u-17.00u Hulstbaan 266 3 september Elst Mussenbergstraat 8 september Voeren Veurs 9 september Posterholt Provinciale weg N293 14 september Geel 10.00u-17.00u ring Geel, bij loonbedrijf Bens 10 september Sint Gillis Waas Baarstraat 34 11 september Voormezele Rijsselseweg 12 september Sint Amands kruising Oude Heirbaan en Provinciale weg KWSBenelux Beneluxisishet hetkomend komendnajaar najaarmet meteen eenstand standaanwezig aanwezigopopdedevolgende volgende KWS beurzen/evenementenom informerenover overde denieuwste nieuwsterassen: rassen: beurzen/evenementen om uuteteinformeren Nederland Gras- en Maïsmanifestatie 2014 Vredepeel, 4 September 2014, 9.00 – 17.00u, Vredeweg 1c, Vredepeel, www.wageningenur.nl Gras- en Maïsmanifestatie 2014 Marwijksoord, 11 September 2014, 9.00 – 17.00u, Marwijksoord 4, Marwijksoord, www.wageningenur.nl Agrarische Dagen Someren 2014, 20 t/m 21 september 2014, za 20 september 12.00 – 18.00u, zo 21 september 10.00 – 17.00u, Smulderslaan 40, Someren, www.agrarischedagensomeren.nl Beurs Landbouw Intensieve Veehouderij, 21 t/m 23 Oktober 2014, 13.00 – 22.00u, Evenemententenhal Hardenberg, www.evenementenhal.nl Rundvee en Mechanisatie Vakdagen, 28 t/m 30 Oktober 2014, 13.00 – 22.00u, Evenementenhal Hardenberg, www.evenementenhal.nl Rundvee en Mechanisatie vakdagen, 25 t/m 27 November 2014, 13.00 – 22.00u, Evenementenhal Gorinchem, www.evenementenhal.nl Holland Holstein Show, 12 en 13 December 2014, IJsselhallen, Zwolle, www.hollandholsteinshow.nl Rundvee en Mechanisatie vakdagen, 16 t/m 18 December 2014, 13.00 – 22.00u, Evenementenhal Venray, www.evenementenhal.nl België Interpom 2014, 23 t/m 25 november 2014, 9.00 – 18.00u, Doorniksesteenweg 216, Kortrijk, www.interpom.be Noteer de data alvast in uw agenda. U bent van harte welkom op onze stand! augustus 2014 | | 5 Hoofdartikel Goed weer voor maïs is ook goed weer voor bladvlekkenziekten Maïsjaar 2014 koerst af op topjaar Met drie weken voorsprong -vergeleken met andere jaren- gaat de maïsoogst dit jaar vroeg starten. Voeg hierbij de positieve kolfontwikkeling en het lijkt een topjaar te worden. Tenminste als de bladvlekkenziekten zich rustig houden. Ook de productie van maïszaad voor het volgende seizoen ligt op peil. Bij een zware Kabatiella aantasting kan men zo maar 10 tot 30% van de korrelopbrengst missen. Ook in een dergelijke situatie is het best uit te wijken naar de oogst van alleen de kolf of korrels. Oogst als MKS of CCM bij een zware besmetting met Helminthosporium en Kabatiella 2014 is het jaar van de hele beste maïs De maïs ziet er dit jaar goed uit. Hij heeft op tijd water en warmte gehad. Alleen de nutriëntenvoorziening is op een aantal plaatsen de kritieke factor. Soms hebben ook grote hagelstenen het succes verstoord. Op andere plaatsen is een plotseling teveel aan water spelbreker geweest. Zo lopen we gemiddeld 3 weken voor op de andere jaren. De vroeg gezaaide percelen kunnen begin september gehakseld worden of vanaf half september kan de dorsmachine het land in. Ook de kolfontwikkeling lijkt zeer positief zodat we een 6 | | augustus 2014 topopbrengst mogen verwachten. Ook goed voor bladvlekkenziekte We zijn er echter nog niet helemaal. De condities lijken namelijk ook goed voor de bladvlekkenziektes Helminthosporium en Kabatiella, die momenteel optreden. De eerste zal niet direct grote opbrengstderving in de korrel geven, maar kan de plant moeilijk inkuilbaar maken als silomaïs. In dat geval is het raadzaam om de wijze van oogst aan te passen naar bijvoorbeeld korrelmaïs of MKS. Denk bij de oogst wat men in de winter wil voederen. De keuzes zijn: een geconcentreerder basisrantsoen dat goed is voor 30-32 kg melk en een kostprijs van +/-22 cent per kg melk of een minder geconcentreerd basisrantsoen voor 20-22 kg melk en een kostprijs van +/- 29 cent per kilo melk. Wat optimaal is voor uw eigen bedrijf vraagt enige rekenarbeid. Dat is de investering in tijd zeker waard. U kunt in zo’n situatie ook altijd even een onafhankelijke adviseur in de hand nemen. Voordeel van een vroege maïsoogst is dat ook de groenbemester/het vanggewas vlot gezaaid kan worden. Dit geeft een grotere kans op het ‘vangen’ van reststikstof en opbouw van organische stof. Goed graanjaar, lagere prijzen De graanproductie dit jaar is overal redelijk goed tot zeer goed. Dit geeft een grote druk op de marktprijzen van graan en daarmee ook van maïs. Goede groeiomstandigheden zijn het ook voor verschillende typen bladvlekkenziekten Lokale buien hebben hier en daar de oogst vertraagd en daarmee de kwaliteit van het graan in gevaar gebracht. Er zal dus meer in de voedertarwe belanden, maar de prijs zal voorlopig laag blijven. Er is minder maïs gezaaid in heel de Benelux, terwijl de vraag naar silomaïs groot is. Dat houdt de silomaïsprijs in de benen. Echter, vervoer over grote afstanden kost geld. Een interessante oplossing is de maïs te dorsen, te pletten en samen met gras in het basisrantsoen te steken. De benodigde energie is dan gedekt en de hoge transportkosten vermeden. Daarbij is ook een lage kostprijs per kg melk zeker gesteld. En het land kan met de restplant en de bemestingsnormen volgend jaar weer een goed gewas voortbrengen. Misschien hier en daar uit de nood geboren, is dit wel een goede oplossing voor een toekomstige kostenefficiënte en concurrerende dierlijke productie in de Benelux. Maïszaadproductie op koers Net als bij de consumptiegranen zijn ook de maïszaadproducties voorlopig nog in goede staat. We hebben niet als in voorgaande jaren de koude in het voorjaar en de droogte of de overmatige regen in de zomer gehad. Voorlopig hoeven we ons dus geen zorgen te maken. Maar de prijzen worden pas u itgedeeld aan de eindstreep. In de meeste gebieden is er nog 1 tot 2 maanden te gaan en zo houdt de spanning nog even aan. De productie van zaaizaden en zeker van zaden die met een precisie zaaimachine gezaaid worden, vraagt veel tijd en aandacht. De producties van maïszaden vindt plaats in die gebieden met een passend klimaat: warm en droog genoeg in het najaar om rustig af te rijpen en te drogen. Ook ziektes en plagen en de r egionale aanwezigheid van GMO producties zorgen voor de nodige beperkingen. De vele rassen en de vele verschillen in gewenste zaadbehandelingen en de late bestellingen zorgen voor een extra grote stress in de voorziening van zaaizaad. Het grilliger worden van het weer is een andere onzekere factor waarmee we steeds meer te maken krijgen. Verleden jaar is veel maïszaad pas in november en zelfs december en januari geoogst, terwijl twee maanden later alles al gekeurd moet zijn, gekalibreerd, van zaadbehandelings middelen voorzien, opgezakt en voorzien van het kwaliteitslabel en naam en soms de halve wereld overgereisd, om klaar te liggen bij de vele telers in hoeveelheden van 3 zakken hier en 5 zakken daar tegen de beste prijs. Niet eenvoudig. Zeker niet wanneer men als teler vaak pas in maart aangeeft wat men eigenlijk wil hebben. De zaadbedrijven draaien daarom vaak vanaf december tot maart in drieploegendiensten, week in week uit, om de klus te klaren. Dan te bedenken dat voor ieder palletje maïszaad er een hectare grond nodig is, bij een collega landouwer, vaak in een ander land of zelfs een ander werelddeel. Maïsopslag in ronde balen Voor bedrijven met een lage voersnelheid of veehouders die op zoek zijn naar arbeidsgemak is het inkuilen van maïs in ronde balen een optie. De kosten bedragen tussen 17 en 20 per baal. Willy Verstraaten uit Wanroy heeft sinds vier jaar een machine om de maïs in te kuilen in ronde balen en te voorzien van plastic. „De maïs moet minimaal 35% drogestof bevatten“, noemt hij als één van de voorwaarden. „Anders zakt het natte gedeelte van de maïs onderin de balen.“ Meer drogestof is overigensgeen probleem. „We persen de lucht eruit zodat de conservering altijd goed is. De pH is hoger, de ammoniakfractie en het aantal mycotoxinen halveren, wat de smakelijkheid en de opname ten goede komt,”vertelt Verstraaten die aangeeft dat het kuilen in balen altijd ‘slaagt’. “Ze zitten strak in elkaar, de maïs zit zo vast als een huis, een conserveringsmiddel is niet nodig.“ Bij een vlotte aan- en afvoer van de balen maakt Verstraaten -door heel Nederland en Vlaanderen beschikbaar- tussen de 45 en 50 balen per uur. “Ze hebben dan een gewicht van ongeveer 900 kilo.“ De maïs in balen maakt investeren in opslag, zoals een sleufsilo, niet meer nodig en bovendien zijn de balen gemakkelijk verhandelbaar. Bij minimaal 35% drogestof is maïs in balen te wikkelen. De balen hebben een gewicht van ongeveer 900 kilo Voor meer info: google op Verstraaten en maïs voor youtube filmpjes. augustus 2014 | | 7 Hoofdartikel In twee maanden is maïszaad gekeurd, gekalibreerd, behandeld, opgezakt, voorzien van een kwaliteitslabel, de halve wereld overgereisd en ligt het klaar bij de teler Structuurschade in de herfst, amper winter en dan is dit het gevolg bij onvoldoende goede grondbewerking. Vroegbestelling beloond Daarom lanceren bedrijven als KWS interessante vroegbestelacties. Dat maakt een veel efficiëntere en dus minder kostbare processing mogelijk. Belangrijk is wel dat men exact aangeeft wat men wil en dat men het daarna ook niet meer tracht te wijzigen. Daarmee zou namelijk de hele planning een misplanning worden. Een vroegbestelling moet men dan ook zien als een vaste koop die klaargezet wordt. En daarom is dat een premie waard. Om ervoor te zorgen dat uw vroege bestellingen niet op het bureau van de handelaar of de KWS-medewerker blijft liggen, maar al in het productieprogramma worden meegenomen, wordt dit jaar de bestelling gedigitaliseerd. De handelaar en KWS worden geïnformeerd, de productie kan aan het werk. Het kiezen van een ras kan men doen zodra men weet op welke percelen, en voor welk doel men maïs gaat telen. Tachtig procent van de rassen zijn bekend. De laatste proefveldcijfers veranderen niets aan het ras en dus ook niet aan de rassenkeuze. Alleen een kleine hoeveelheid zaad van nieuwe rassen die men nog niet eerder heeft gezien, is daarop een uitzondering. Als teler kunt u dus eenvoudig in oktober of november de planning maken en de bestelling doorgeven. Dit helpt het zaadbedrijf in de planning en processing. Het verzekert de teler van het correcte product en gunstige condities. Uw maïszaadleverancier kan u hier meer over vertellen. Ook KWS plant vroeg, op basis van de tientallen proefvelden onder de meest uiteenlopende condities in heel Noord Europa. Na twee jaar proefveldervaringen wordt de mogelijke levensloop van de toprassen in de verschillende landen geschetst. Dan start de productie. Het bedrijf weet nu al wat het over 2 seizoenen zal verkopen. De productie van de zaaizaden h iervoor begint namelijk nu al. Minder maïs in Benelux zelfde grote rassen! In 2014 werd minder maïs gezaaid over heel de Benelux. In België zijn er meer granen en aardappelen en in Nederland is de veranderde derogatie de grote spelbreker. De verwachting is dat er ongeveer 5% minder maïs staat. Met name het areaal korrelmaïs is onderuit gegaan. De gezaaide rassen zijn veelal dezelfde als verleden jaar. Millesim is veruit het grootste ras van de Benelux geworden met bijna 50.000 ha, gevolgd door Ricardinio en Torres. Daarna komen er een groot aantal middenmoters en heel veel kleintjes. KWS is ook dit jaar weer marktleider en groeide tot rond 40% marktaandeel. In Nederland ligt dit aandeel zelfs nog hoger. Wat het areaal komend seizoen gaat doen, zal afhangen van de politieke richtlijnen, de economische berekeningen en de puzzeltechnieken van de telers. bron: onderzoeksbureau Kleffmann/ informatie uit de markt (handelaren) Dalende graanprijzen hebben ook effect op de maïsprijzen 8 | | augustus 2014 Alléén van de korrels produceren koeien melk en vlees! KWS-Maïs: 10 tot 20% méér korrelopbrengst/ha Deze rassen besparen je tonnen krachtvoer! Coryphee, Amagrano, Rivaldinio, Ricardinio, Genialis, Ronaldinio, Millesim, Sebasto, Colisee, Torres, Claudinio, Grosso, Ambrosini Voor meer informatie: Tel. B +32-(0)3-449 02 20 Tel. NL +31-(0)76 50 23 517 www.kwsbenelux.com Beeldverhaal Aandachtspunten voor het oogsten van zoveel mogelijk zetmeel Koester kostbare kwaliteit Als de groenbemester tijdens de teelt niet is ondergezaaid, dan dient dit zo snel mogelijk na de oogst plaats te vinden Oogst de maïs in ieder geval voor 15 oktober Het aandeel maïs in het rantsoen zal komende winter wellicht wat lager zijn, dankzij een heel goed grasjaar en onder invloed van de derogatie. In dit artikel tips en aandachtspunten rondom oogst en bewaring om de kostbare maïs zo maximaal mogelijk te benutten. In tegenstelling tot onbestendig zetmeel passeert bestendig zetmeel de pens en komt in de darm direct beschikbaar als glucose. Dit past energetisch gezien goed bij bedrijven die streven naar een gezonde rundveestapel en een hoge melkproductie per koe. Op bedrijven waar het aandeel maïs in het rantsoen kleiner wordt, blijft met maïs de inbreng van op darmniveau beschikbare energie nog enigszins op peil. Met name maïsrassen van het zogenaamde flint type in combinatie met de oogst op het juiste moment (harddeegrijpe stadium) geven voldoende bestendig zetmeel. Het maïsareeal in de Benelux staat door de derogatie en concurrentie met andere teelten onder druk. D aarnaast is er dit jaar door de gunstige weersomstandigheden een ruime gras opbrengst behaald. Het aandeel maïs in het rantsoen van melkvee zal in de meeste gevallen niet stijgen en daarmee zal het relatieve belang van (glucogene) energie afkomstig uit maïs groter worden. Het is dan ook gewenst om, naast voldoende graskuil,een goede maïsopbrengst en dus maximale droge stof- en zetmeelopbrengst te halen. 10 | | augustus 2014 Zoveel mogelijk zetmeel In maïs zijn koolhydraten veruit de belangrijkste leveranciers van energie bij melkvee. Het belangrijkste niet structurele koolhydraat is zetmeel. Zetmeel is uiteraard afkomstig uit de kolf. Dus simpel gezegd: zonder kolf geen zetmeel. Vandaar ook het belang te streven naar maïsrassen met zoveel mogelijk zetmeelopbrengst per hectare. Zetmeel kan op basis van snelheid van afbreekbaarheid worden opgesplitst in twee onderdelen, te weten het bestendig en onbestendig zetmeel. Naarmate de maïs langer in de kuil zit, neemt de verteringssnelheid en daarmee de kans op pensverzuring toe. Het aandeel onbestendig zetmeel Zetmeel uit maïs is belangrijk voor gezond en productief melkvee neemt door conserveringsprocessen tijdens de bewaring toe ten koste van het aandeel bestendig zetmeel. Anders gezegd: de samenstelling van de maïs in de kuil is in het najaar niet vanzelfsprekend gelijk aan die in het voorjaar. Het is dus belangrijk daarop te letten en eventueel in overleg met de voeradviseur bij te sturen om problemen te voorkomen. Maïs bevat veel zetmeel, maar relatief weinig ruw eiwit, darm verteerbaar eiwit, en de onbestendig eiwit balans (OEB) is dan ook negatief. Door dit relatieve tekort aan eiwit past maïs in een basisrantsoen goed naast eiwitrijk ruwvoer met een positieve OEB zoals weidegras of graskuil. met zetmeel, en ten laatste voor 15 oktober. Na 15 oktober is de kans op nachtvorst en daarmee opbrengstverlies te groot. Daarnaast is de extra netto produktie van zetmeel door de verder afnemende daglengte nihil. Er is sprake van een maximale droge stof- en zetmeelopbrengst en een optimale energiedichtheid, wanneer de korrel het harddeegrijpe tot volledig rijpe (zwartje puntje) stadium heeft bereikt. Het droge stofpercentage van de silomaïs bevindt zich dan normaal gesproken tussen de ideale 34 en 38%. Bij deze droge stofpercentages is silomaïs goed in te kuilen, te bewaren en te vervoederen. Oogsten voor 15 oktober Oogst, opslag en vervoedering Voor de hoogste zetmeelopbrengst komt het erop aan te oogsten wanneer de korrel volledig gevuld is Kies bij het hakselen de optimale haksellengte. Bij wat drogere maïs (36% of meer) is het verstandig om een haksellengte tussen de 6 en 8 mm te hanteren. Bij wat minder droge maïs mag dit met 8 tot 10 mm iets grover zijn. Bij deze haksellengtes is silomaïs ook goed aan te rijden. De mate en de intensiteit van aanrijden en daarmee het voorkomen van broei en schimmel tijdens de voerperiode bepaalt ook de uiteindelijke kwaliteit van de kuil. Zorg er daarom voor dat maïs ‘betonvast’ wordt aangereden.Een toevoegmiddel tijdens het hakselen of behandeling als toplaag geeft daarnaast extra zekerheid voor een geslaagde conservering. Zorg voor een glad snijvlak en voldoende voersnelheid om luchttoetreding bij het uithalen van maïs zoveel mogelijk te beperken. Deze voersnelheid moet minimaal 1 tot 1,5 meter per week zijn. Het meest ideaal is een maïskuil voor de winter en een aparte (lagere, kortere) kuil voor de zomer. Neem de tijd voor ‘betonvast’ aanrijden De korrel bepaalt het juiste oogstmoment, ook bij silomaïs Een glad snijvlak en voldoende voersnelheid houden de maïs broeivrij augustus 2014 | | 11 Discussieverhaal Vroege start en voorspoedige groei geven maïs prima uitgangspositie Groeiseizoen volgens het boekje Zelden was er zoveel tevredenheid over het groeiseizoen van de maïs als dit jaar, behalve over de percelen die overvloedige regenval te verduren kregen. Maar zelfs het overzaaien slaagde wonderwel. Ondanks deze structuurschade en krappe bemesting is half augustus de uitgangspositie voor het rijkelijk vullen van de kolf veelbelovend. “Vergeleken met vorig jaar rond deze tijd is het een wereld van verschil.” Wim Krajenbrink van AgruniekRijnvallei geeft aan dat in zijn werkgebied, midden Nederland, de maïs er heel goed bij staat. “We hebben vroeg kunnen zaaien, in april ging het maïszaad de grond in. Daarna is het heel voorspoedig gelopen met een goede opkomst.” Heel even zag hij wat paars en geel verkleurde plantjes. “Met name na de onkruidbestrijding, maar ook dat was snel verholpen omdat het weer prima heeft meegewerkt.” Ook die onkruidbestrijding heeft – in tegenstelling tot vorig jaar – goed zijn werk gedaan. “Percelen kwamen er mooi doorheen, hoewel de plantjes wel wat moeite hadden om over de bespuiting heen te groeien.” Krajenbrink wisselde van ruwvoerspecialist naar de biologische veehouderij en heeft zo ook een aantal klanten die op een biologische manier maïs verbouwen. “Die hebben ook goede maïs, maar ook het onkruid heeft een mooi groeiseizoen.” Zonder kunstmest én bestrijdingsmiddelen verhoogt dat de moeilijkheidsfactor bij de teelt van maïs. Met wiedeg en schoffelmachine Op tijd met de wiedeg en de schoffel machine het land op zorgde ervoor dat veel biologische maïstelers het onder controle kregen. “Degene die de teugels even lieten vieren, waren te laat en dan blijft het onkruid het hele seizoen parten spelen. Vooral omdat het in de b iologische teelt 12 | | augustus 2014 langer duurt voordat het veld helemaal gesloten is.” 200 mm in 14 dagen In het noorden van Nederland, onder meer in de kop van Overijssel en Drenthe, zijn in het begin van het groeiseizoen hele zware regenbuien gevallen waardoor jonge planten zijn verdronken. “Daar zie je wel percelen die enorme groei vertraging hebben opgelopen. Dat halen ze ook niet weer in en zo is er ook nog wel wat maïs nieuw- of bijgezaaid”, signaleert Krajenbrink, die bijval krijgt van Henry Altena, adviseur bij ForFarmersHendrix. “Er zijn percelen die in 14 dagen 200 mm water te verwerken kregen.” Het overzaaien heeft overigens wel heel goed uitgepakt. “Dan zie je weer hoeveel veerkracht maïs heeft, het is toch uitgegroeid tot een goed gewas. Nu nog afwachten of deze maïs ook genoeg tijd krijgt om af te rijpen en veel zetmeel in de kolf te leveren.” Gewas gezond en productief houden Altena signaleert dat steeds meer melkveehouders de teelt van maïs als akkerbouwgewas oppakken. “Door bladmeststoffen in het voorjaar te gebruiken voorkom je stress door neerslag en droogte. Dat wordt meer toegepast, alsook de bespuiting tegen schimmelinfecties. De kunst is het gewas zolang mogelijk gezond en p roductief Hendrik Cobbaert: “Een rijp maïsperceel heeft maximaal 10 dagen topkwaliteit” te houden voor een maximale zetmeelproductie.” Het is ook nodig de teelt van maïs serieus aan te pakken, zo merkte hij afgelopen voorjaar. “Door de derogatie is er minder maïs geteeld, ik schat tussen 5 en 8% minder. Terwijl er wel steeds meer ruwvoer op de bedrijven nodig is.” Hij ziet daarmee vooral uitdagingen voor de komende jaren. “Wellicht pakken akkerbouwers meer maïsteelt op, dat geeft weer ruimte voor groeiende melkveebedrijven.” Echter, de derogatiemaatregelen vragen om creativiteit. “Hoe vervangen we de fosfaat kunstmest het volgend groeiseizoen? Bij ForFarmersHendrix hebben we fosfaat vervangende producten, maar meer innovatie is nodig”, vindt Altena, die ook het opzetten van een bouwplan, het nieuwe GLB en de Kringloopwijzer noemt als aandacht vragende materie. “Telers vragen meer advies. Over hoe ze met al deze randvoorwaarden toch goede maïs kunnen telen en wat de nieuwe maatregelen betekenen voor hun bedrijf.” Topjaar in zicht Plan het hakselen In België staat de maïs ook goed, geeft zaaizaadleverancier Hendrik Cobbaert aan. “Het lijkt erop dat het een topjaar wordt voor zowel korrel- als silomaïs: op tijd gezaaid, prima omstandigheden, een vroege bloei. Dus als alles mee zit veel opbrengst én kwaliteit.” Toch ziet Cobbaert dat niet alle percelen er even florissant bijstaan. “Soms lijken het net schilderijen met verschillende kleuren en veel variatie in hoogte.” Hij weet ook het antwoord op de vraag waarom niet alle maïspercelen er egaal bijstaan. “Structuurproblemen. Landbouwers die aandacht hebben besteed aan de structuur van de grond zien dat positief terug in de opbrengst.” Het najaar van 2013 was wat dat betreft lastig door hevige regenval. “Dat betekent dat je meteen na de oogst moet nadenken over grondverbetering.” Voor de komende oogstperiode heeft hij nog wel een paar tips. “Loop regelmatig het maïsperceel door. Wanneer de kolven rijp zijn, kun je met de loonwerker een datum plannen om te hakselen.” Bij een rijpe plant is er nog een dag of 10 ruimte voor het beste oogstmoment. “Dat is ruim voldoende voor de loonwerker om dat in de agenda te zetten.” Elk maïsperceel heeft namelijk een optimaal aantal dagen voor het oogsten van de maximale kwaliteit. “In die 10 dagen moet je hakselen, anders verlies je voederwaarde.” Wintervragen Wim Krajenbrink: “Een wereld van verschil vergeleken met vorig jaar” Cobbaert noemt het ‘wintervragen’ die jaarlijks weer terug zouden moeten komen bij maïstelers. “Denk na over de bemesting, zorg dat tekorten in de bodem a angevuld worden.” Met name korrel maïstelers weten wat de grond opbrengt. “Dat is een belangrijk gegeven wanneer je de grond goed wilt onderhouden in de bemesting.” En ook nadenken over het verbeteren van de structuur hoort in dit rijtje thuis. “Afhankelijk van de grondsoort kun je kiezen voor lostrekken of ploegen. Zorg ervoor dat er voldoende zuurstof in de grond komt, dan kan de plant ook daadwerkelijk de voedingsstoffen uit de grond opnemen die ze nodig heeft.” Structuurschade is een onderschat probleem, geeft Cobbaert aan. “Het ontbreekt dan aan zuurstof en groeikracht voor de wortels. Hoe kan er dan een goed gewas groeien?” Henry Altena: “Hoe vervangen we fosfaatkunstmest het komend seizoen?” augustus 2014 | | 13 Resultaten Saldo maïs: de juiste maïsrassenkeuze maakt het verschil! Verbeteren door veredelen Combineer de juiste maïsrassenkeuze met optimaal management en u haalt het hoogste saldo in de maïsteelt. Veredeling zorgt ervoor dat maïs maximaal kan presteren, zelfs onder de lastigste omstandigheden. Het saldo per hectare van de teelt van maïs is afhankelijk van een heel aantal factoren. Een geslaagde teelt van maïs is afhankelijk van een goed samenspel van al deze factoren en kan geoptimaliseerd worden door de vakkennis van de teler in combinatie met de hem of haar ter beschikking staande informatiemiddelen. Een mooi voorbeeld hiervan is de in 2013 geïntroduceerde KWS-Maïsmanager App, waarop alle informatie over de teelt en het gebruik van maïs te vinden is. Een spelbreker in het geheel is ook dit jaar in een aantal gebieden het klimaat gebleken. Helaas heeft op die plaatsen de groei en ontwikkeling van maïs hieronder geleden. Samen met de ontwikkelingen op het gebied van de mestwetgeving maakt het dat teelt van maïs een ware uitdaging is geworden. KWS investeert als kweker ieder jaar ± 15% van haar omzet in onderzoek en ontwikkeling van nieuwe maïsrassen die niet alleen beter zijn in vroegrijpheid, kwaliteit en opbrengst, maar ook over betere landbouwkundige eigenschappen beschikken. Nieuwe rassen, betere eigenschappen Deze nieuwe maïsrassen zijn geselecteerd op extremere weerssituaties en beter bestand tegen onder meer kou, wind, maar ook droogte. De jaarlijkse inspanningen op het vlak van de veredeling komen tot uiting in moderne maïsrassen als Ricardinio en Millesim, die zich positief onderscheiden in landbouwkundige eigenschappen, korrelvroegrijpheid en korrel (zetmeel) opbrengst. Veel maïstelers hebben ondertussen de keuze gemaakt voor beide of één van beide rassen. In de teelt van maïs maken betrouwbare maïsrassen, waarvan in officiële proeven de meerwaarde is gebleken, het verschil in de vorm van een hoger saldo per hectare! De verschillen in financiële opbrengst bij de teelt van maïsrassen onder gelijke groeiomstandigheden kunnen al gauw oplopen tot 400 euro per hectare tussen een zeer vroeg maïsras en een middenvroeg maïsras. Ook de verschillen in financiële opbrengst tussen maïsrassen in dezelfde vroegrijpheidscategorie (FAO-klasse) kunnen oplopen tot wel 250 euro per hectare. Het loont dus echt de moeite om heel bewust de keuze voor het juiste maïsras te maken. LAGE KORRELOPBRENGST rel <---------> HOGE KORRELOPBRENGST rel KORRELOPBRENGST (= zetmeelopbrengst) van KORREL- EN SILOMAISRASSEN in relatie tot KORRELRIJPHEID 107 MILLESIM 105 VAGANT RICARDINIO 103 +7%= + 910 kg/ha = + 225 €/ha ES CIRRIUS AMBALL AMBROSINI 101 LG32.47 AMADEO ES DARINHA 99 KOLORIS LAPROMESSA 97 RODRIGUEZ ES MARCO 95 97 Bron: CSAR Aanbevelende Rassenlijst Korrelmaïs MIDDENVROEG (FAO240) | CORYPHEE 100 = 13,0 t/ha (16% vocht) 100 = 72,1 % 100 = A & N-rassen 95 14 | SUNSHINOS EMBELIXX augustus 2014 99 101 DS-GEHALTE rel <----------------------------> 103 105 ZEER VROEG (FAO 180) Artikel Maïs demovelden beste voorbereiding op seizoen 2014/2015 Kom, kijk, luister en beoordeel Demodagen zijn bij uitstek geschikt om kennis, nieuws en onderzoek uit te wisselen In september worden weer de KWS maïs demodagen georganiseerd. Ook op de demo bij u in de buurt heeft u niet alleen de mogelijkheid om naar de nieuwste, voor u meest interessante maïsrassen te kijken, maar wordt u door de adviseurs op de hoogte gebracht van de laatste ontwikkelingen in de teelt van maïs. De teelt van maïs in de Benelux wordt als gevolg van wetgeving steeds meer een uitdaging en daarom is de juiste kennis van de teelt heel belangrijk. De maïs demodagen worden met name georganiseerd om kennis te presenteren, gebaseerd op de nieuwste ontwikkelingen en meest actuele informatie. Zo worden op de maïs demodagen bijvoorbeeld adviezen gegeven hoe bij lagere drijfmestgiften ook in de toekomst toch een goede opbrengst en kwaliteit behaald kunnen worden. Ook diverse andere factoren die van invloed zijn op het saldo van de teelt, bijvoorbeeld de bepaling van het juiste oogsttijdstip, komen ter sprake. Beoordeling maïsplant Bij de beoordeling van de maïs op uw bedrijf is het aandeel van de kolf en meer nog de korrelopbrengst bepalend. Ook bij silomaïs. Hoewel lange maïs natuurlijk goed oogt en wellicht op stam gemakkelijker verkoopt, zegt de lengte van het maïsgewas in ieder geval niets over de uiteindelijke totale- en droge stofopbrengst. Het zijn de korrels in de kolf die bij harddeegrijpheid tot het volledig rijpe stadium het grootste deel van droge stofopbrengst bepalen en met name glucogene energie opleveren. Dit betekent dan ook dat rassen waarvan uit proeven bekend is dat ze hoge korrelopbrengsten geven, naast korrelmaïs ook zeer g eschikt zijn om als silomaïs te gebruiken. Dus, voor een juiste beoordeling van de maïsplant is het belangrijk om de vroegrijpheid van de korrel, de korrelopbrengst en de restplantgezondheid mee te nemen. Presentatie van de nieuwste maïsrassen Jaarlijks investeren kwekers veel geld in onderzoek naar nieuwe maïs rassen onder regionale condities. De doelstelling is uiteindelijk om u als teler die informatie te verschaffenen die maïsrassen te leveren, die het u mogelijk maken om ook in 2015 op een in economisch opzicht overtuigende manier maïs te telen. Dit gedegen onderzoek op eigen proefvelden, maar ook bij gerenommeerde onafhankelijke proefveldinstanties, resulteert in maïsrassen die uitblinkenin betrouwbaarheid en zekerheid van korrelvroegrijpheid, korrel (=zetmeel) opbrengst en restplantgezondheid. Op de KWS maïs demovelden kan u met eigen ogen de reeds bekende, maar ook nieuwe maïsrassen bekijken. U zult na afloop ervan overtuigd zijn van de meerwaarde van dit bezoek. augustus 2014 | | 15 Bedrijf in de kijker Loonwerker Marc De Bruyne, Assenede Marc De Bruyne (51) is loonwerker in het Oost-Vlaamse A ssenede, samen met zijn broer Philippe die verantwoordelijk is voor het technische gedeelte. Het loonbedrijf voert grond-, afbraak- en agrarische werkzaamheden uit. Naast het zaaien, oogsten en verwerken van maïs, is het loonbedrijf ook ingericht op het oogsten van gras en granen en het verspreiden en injecteren van drijmest. Het werkgebied strekt zich uit in een straal van 25 kilometer rondom Assenede. Meer info: www.debruynemarc.be Marc De Bruyne ziet steeds meer maïsrassen met minder massa, maar goede kolf Specialisatie essentieel bij schaalvergroting De Bruyne ook nog de nodige hectares maïs als silomaïs en de laatste snedes gras bij de veehouders. “Maïs is echt een streekgewas. Al vanaf midden jaren zeventig wordt er in deze regio maïs geteeld”, vertelt Marc. GPS uitgerust Maïs oogsten kan De Bruyne dankzij rupsen en bunkers onder alle omstandigheden Loonwerker Marc De Bruyne is gespecialiseerd in de teelt van granen en van maïs in het bijzonder. “Specialiseren wordt belangrijker als de schaalgrootte toeneemt.” Dat gaat niet alleen op voor loonwerkers, maar ook voor de vele veehouders in zijn klantenkring. De Bruyne heeft zich daarom volledig toegelegd op het zaaien, oogsten en verwerken, maar niet op teeltbegeleiding. We treffen Marc De Bruyne op het hoogtepunt van zijn seizoen. Met zes maaidorsers in bezit is de Vlaamse loonwerker van het jaar 2014 al vanaf eind juni in touw. Zijn seizoen 16 | | augustus 2014 begint met het dorsen van graszaad, vervolgens zijn de verschillende granen oogstrijp, om het seizoen vervolgens af te sluiten met de oogst van dorsmaïs. Tussendoor oogst Dat het machinepark van De Bruyne ingericht is op de teelt en verwerking van maïs is dan ook niet verwonderlijk. Naast de maaidorsers en de hakselaars, staat er een grote Dewa-maalinstallatie in de schuur en in het voorjaar trekt de loonwerker met vier maïszaaicombinaties erop uit; drie achtrijige zaaimachines en één twaalfrijige zaaimachine, waarvan de laatste uitgerust is met GPS. “Indien de omstandigheden goed zijn, is de capaciteit van de twaalfrijer zo’n 50-60 hectare per dag”, geeft Marc aan. “De klanten willen de maïs zo snel mogelijk de grond in hebben, dus capaciteit bieden is noodzakelijk.Met een twaalfrijer heb je die mogelijkheid.” De GPS-uitrusting op de maïszaaimachine zorgt voor een minimale overlap, met besparing van maïszaad als doel. Hoewel precisielandbouw in het werkgebied van De Bruyne nog maar beperkte aandacht Je kunt het niet maken om tegen een klant te zeggen dat je geen tijd hebt. Met onze drukke oogstwerkzaamheden in de zomer is dat niet te combineren, daarom voeren we geen gewasbescherming uit”, legt Marc uit, die benadrukt dat een wisselwerking met collega-loonwerkers daar een oplossing biedt. “We werken goed samen met andere loonwerkers. Zo besteden collega’s maalwerkzaamheden aan ons uit.” De Dewamaalinstallatie wordt niet alleen ingezet bij klanten van De Bruyne; ook collegaloonwerkers doen er een beroep op geniet van zijn klanten, verwacht de loonwerker meer interesse voor bijvoorbeeld opbrengstbepalingen op verschillende deelgebieden van een perceel. Mede daarom zijn twee van zijn maaidorsers alvast uitgerust met GPS. Specialisatie De Bruyne baseert de verschuiving naar precisielandbouw op de toegenomen schaalgrootte van de bedrijven. “Ook in onze regio is er een trend naar schaalvergroting onder veehouders, zowel in Vlaanderen als in het Nederlandse Zeeuws-Vlaanderen waar we veel klanten hebben. Dat brengt een vraag naar meer ruwvoer met zich mee. Om niet afhankelijk te zijn van marktprijzen willen de veehouders eerst een maximale opbrengst van eigen grond. Precisielandbouw kan daarbij helpen, maar veehouders moeten ook niet vergeten zelf het land in te gaan en het juiste oogstmoment te kiezen. Uit ervaring weet ik dat daar nog wel een verbeterpunt ligt voor veel veehouderijbedrijven.” Met het advies over het oogsttijdstip stopt de teeltbegeleiding van Marc De Bruyne. Hij begeleidt geen teelten en geeft geen rasadviezen. “Ook in de loonwerksector geldt dat je bij schaalvergroting moet specialiseren.We hebben altijd een voorraad met zakken maïszaad staan, maar dat is enkel om aan te vullen. Er zijn voldoende gespecialiseerde a dviseurs die meer verstand hebben van maïsrassen dan de loonwerker.” Om die reden spuit De Bruyne ook geen gewasbeschermingsmiddelen bij zijn klanten. “Het spuiten van de maïs dient op uur en tijd te gebeuren. Minder malen bij lage voerprijs Hoewel De Bruyne gespecialiseerd is in het zaaien en oogsten van maïs, ziet hij toch bepaalde trends ontstaan in het type maïs dat er gezaaid wordt. “We komen steeds meer rassen tegen die een goede kolf hebben, maar daarentegen wel minder massaal tonen. Er zijn voldoende gespecialiseerde adviseurs die meer verstand hebben van maïsrassen dan de loonwerker Dat maakt de plant minder kwetsbaar”, aldus De Bruyne, die refereert aan het vorige teeltseizoen. Bij het oogsten van de maïs bleek er veel maïs plat te liggen ten gevolge van een sterke beginontwikkeling. “Door het koude voorjaar kwam de maïs veel later op gang en groeide hij sneller door. Dat uitte zich in een zwakkere stengel en meer maïs die plat lag.” Naast het feit dat een kleinere plant minder legeringsgevoelig is, biedt het volgens De Bruyne ook meer oogstmogelijkheden. Sinds 1983 maalt de loonwerker maïs bij klanten die het vervolgens als CCM inkuilen. “Afhankelijk van de voer- prijzen besluiten veehouders, en varkenshouders in het bijzonder, om hun eigen geteelde maïs in te zetten als krachtvoer. Een maïs die meer naar het dorstype neigt, heeft dan meer voordelen.” Een echte trend wil Marc het echter niet noemen. “Bij lage krachtvoerprijzen is er minder vraag naar het malen en wordt deze maïs gewoon als silomaïs verkocht of ingekuild.” Omdat vorig voorjaar de groei drie weken heeft stilgestaan, trad het oogstseizoen ook later in. Dit jaar verwacht De Bruyne eerder met de oogst van silomaïs te kunnen beginnen, met de verwachting dat ook de structuur van de grond beter bewaard blijft. Mocht het onverhoopt toch een zwaar najaar worden, dan is De Bruyne in ieder geval goed uitgerust. Liefst twee hakselaars zijn uitgerust met een bunker en alle silagewagens hebben aangedreven assen. Ook staat een grote maaidorser continu op rupsen en heeft De Bruyne nog enkele losse rupsen die onder een hakselaar of maaidorser gemonteerd kunnen worden. “Maar het beste zijn gewoon droge omstandigheden om te oogsten. Dan wordt de structuur van de grond ook het minst beschadigd en wordt er een goede basis gelegd voor een efficiënte teelt in het volgende seizoen”, besluit Marc net voordat hij weer aan een nieuwe oogstdag begint. Broer Phillippe is verantwoordelijk voor het onderhoud en de reparaties en is juist bezig om een oude, maar nog steeds operationele, John Deere maïsdorser te onderhouden augustus 2014 | | 17 Artikel Lagere bemestingsnormen maken werken aan meer organische stof noodzakelijk Bodembeheer vraagt aandacht Continu maïs telen is een aanslag op de vruchtbaarheid van de bodem. Een lagere organische stof aanvoer in combinatie met lagere bemestingsnormen zetten de opbrengst van maïs ernstig onder druk. Werken aan een beter vanggewas, structuurproblemen oplossen en slim bemesten zijn het advies. door de loonwerker wordt uitgevoerd. “De teler kiest wel het ras en buigt zich over de bemesting, maar de loonwerker neemt vooral het voortouw.” De veehouder/maïsteler zal zich letterlijk ook meer in de bodem moeten gaan verdiepen, geven ze aan. “Anders wordt de bodem langzaamaan uitgeput.” Je kunt niet meer zonder een goed vanggewas Focus op OS Grasonderzaai zorgt ervoor dat het vanggewas na de oogst van de maïs meteen kan groeien Hoe krijg je nog een goede maïsopbrengst met een bemesting van 140 kilo stikstof per hectare? De vraag die de afgelopen jaren actueel was, krijgt een nog prangender vervolg in 2015 op de zuidelijke zand-en lössgronden. Lukt het ook met de nieuwe gebruiks norm van 112 kilo stikstof? “Een hele uitdaging”, zegt Brigitte Kroonen, onderzoeker in Vredepeel bij PPO van WageningenUR. “Een al te groot opbrengstverlies is te voorkomen als de bodemvruchtbaarheid en het bodembeheer top zijn.” “Een gezonde bodem is de basis voor gezond groeiende planten”, geeft John Verhoeven, projectleider onderzoeker bodem, water en bemesting bij Wageningen UR aan. “We zien de laatste 18 | | augustus 2014 jaren steeds meer maïs specifieke ziekten, plagen en onkruiden. Dat betekent dat de maïs kwetsbaarder is geworden.” De bodemvruchtbaarheid staat volgens hen hoog op de agenda van maïstelers. “Minder hectares moeten meer kilo’s opleveren, dat wordt een hele opgave.” Akkerbouwmatige teelt In het verleden konden onregelmatigheden in het management en problemen in de bodem ‘verholpen’ worden door een flinke bemesting. Die tijd is voorbij dus buigen de onderzoekers zich steeds meer over de vraag wat er moet gebeuren om met minder toch een goede opbrengst te halen. Zowel Verhoeven als Kroonen realiseren zich dat de maïsteelt vooral Het is met name de organische stof aanvoer waar de focus op ligt. Deze zorgt voor de binding van stikstof en geeft dat in de loop van het groeiseizoen weer af aan de planten. Bovendien zorgt het voor bewerkbaarheid, vochthoudend vermogen en verbetering van bodemlevenactiviteit. Bij jaar na jaar maïsteelt slinkt dit organische stofgehalte, waardoor de vruchtbaarheid van de bodem ook vermindert. Zorg voor een beter management van het vanggewas, oppert Verhoeven. “Daar is nog veel verbetering mogelijk en het kost relatief weinig extra energie. Een groenbemester heeft een functie en is meer dan alleen voldoen aan de wetgeving. Kies voor een vroeger maïsras, waardoor het vanggewas de kans krijgt zich te ontwikkelen.” Zeker op lagere, nattere percelen is dit aan te bevelen, geeft ook Kroonen aan. “De maïs kan dan ook nog onder betere omstandigheden geoogst worden.” Ze rekent de organische stof balans globaal voor: afbraak 2600 kg e.o.s. per ha (e.o.s. = effectieve organische stof = gedeelte van de toegevoegde organische stof dat na een jaar nog in de bouwvoor aanwezig is), de aanvoer is 1200 kg e.o.s. per ha van 40 m3 rundveedrijfmest en 650 kg e.o.s. per ha door de maïsstoppel. “Een geslaagde groenbemester/vanggewas is in staat het gat van 850 kg e.o.s. per ha te dichten.” Grasonderzaai Het onderzaaien van gras tijdens het groeiseizoen is een alternatief dat navolging verdient, vindt Verhoeven die in het noordelijke project ‘Grondig boeren met maïs’ al uitgebreid aandacht heeft besteed aan onderzaai. “Wanneer de maïs gaat bloeien, stopt de opname van nutriënten. Door de onderzaai van gras staan er al sprietjes meteen na de maïsoogst. Die kunnen zich in sneltreinvaart ontwikkelen en de mineralen binden die in het volgende groeiseizoen dan weer beschikbaar komen voor de maïs.” Zo leveren ze de broodnodige stikstof die het gat tussen behoefte en normen moet opvullen. “Je kunt niet meer zonder zo’n vanggewas, anders kom je gewoon tekort.” Toch zijn er nog maar weinig maïstelers die onderzaai van gras toepassen. “Maar het wordt meer. Telers knutselen zelf een machine in elkaar en als iedereen erom gaat vragen, dan komen de loonwerkers ook wel met apparatuur.” Belangrijk is wel rekeningte houden met het gras bij de onkruidbestrijding. “Het gras kan niet tegen alle onkruidbestrijdingsmixen.” Volgens Kroonen liggen er voor de zuidelijke zandgronden, met relatief hogere opbrengsten en dus meer concurrentiekracht van de maïs, nog een aantal vragen hoe de onderzaai gras tot voldoende slagingskans leidt. Door kweekbedrijven van gras wordt in ieder geval volop gewerkt aan rassen die kans van slagen hebben.” Het verhakselen van stro door het oogsten van MKS en CCM noemt Verhoeven niet meteen bij opties om het organische stofgehalte te verhogen. “Je loopt meer risico op structuurschade doordat je het gewas later in het seizoen gaat oogsten.” Overzicht van demo ‘Grondig boeren met maïs’ op PPO locatie Kooijenburg bij Rolde waar op verschillende momenten een groenbemester ingezaaid is Structuur en pH Kroonen noemt ook het verbeteren van de structuur van de bodem. “Dat hebben we dit maïsjaar wel weer gezien.” Wanneer er plassen blijven staan duidt het op ondoordringbare lagen in de grond. “Het water kan alleen maar weg doordat het afspoelt van het perceel, maar dan neemt het ook meteen waardevolle nutriënten mee. Dat kunnen maïstelers zich niet meer veroorloven. De grond moet zo doorlatend zijn dat het een bui van 20-30 mm gemakkelijk kan verwerken.” Verhoeven voegt hier nog aan toe dat een goede ontwatering ook de draagkracht van de grond ten goede komt. “En zo neemt de kans op structuurschade bij de oogst af.” Ook noemt Kroonen de pH van de bodem als aandachtspunt. Volgens BLGG AgroXpertus heeft zo’n 50 tot 80% van de maïspercelen waar een monster van ingestuurd was, een pH die lager ligt dan 4,8, terwijl dat hoger dan 5,0 moet zijn. “Dat betekent dat de bodemvruchtbaarheid niet optimaal is en dus levert de bodem minder fosfaat en stikstof na.” Voeg hierbij dan ook de techniek van drijfmest rijenbemesting. En je verbetert de efficiëntie van de bemesting heel sterk. Naast de managementmaatregelen voor het verbeteren van de grond geeft ze aan dat ook de maïsteelt in het complete bedrijfssysteem aandacht verdient. “Maak maïs onderdeel van de vruchtwisseling. Dit leidt tot meer bodemvruchtbaarheid. Het is bovendien allemaal maatwerk. Je kunt niet meer op elk perceel hetzelfde doen, die tijd is geweest.” In volgende editie van Resultaten maïsseizoen 2014: uit proeven én praktijk Hoofdredenen om in de jaren 70 met de teelt van maïs te beginnen gelden nu nog steeds Behoud van maïskwaliteit tijdens de voerperiode augustus 2014 | | 19 Uw KWS-maïszaad vroeg bestellen loont L ACTIE E T S E B en voor VROEG n e g a d ld kws-ve 4 = 5 punten * e d s n e Tijd ber 201 1 novem en voor punten * 4 = 4 1 0 ten * ber 2 1 decemari 2015 = 3 puunnten * 1 janu ri 2015 = 2 p heid 1 februa telde één * per bes De beste maïs voor de beste prijs! 10 tot 20% meer zetmeel (= korrelopbrengst) per hectare met KWS-maïs Nu KWS maïszaad bestellen Het is nu extra aantrekkelijk voor u als teler om gebruik te maken van de KWS VROEGBESTELACTIE. Op alle rassen uit het assortiment van KWS Benelux kunt u tot 1 februari profiteren van deze bijzondere vroegbestel-spaaractie. Maar… let op, de actie is strikt aan regels gebonden Om te kunnen deelnemen aan de spaarctie moet u de volgende regels in acht houden: voor alle vroegbestellingen geldt dat deze niet vrijblijvend kunnen worden afbesteld. Bestellingen omzetten naar een ander ras of andere ontsmetting geldt als nieuwe order en afbestelling van de reeds geplaatste opdracht (hieraan zijn kosten verbonden). Voor loonwerkers is het alleen mogelijk per teler een vroegbestelling door te geven (bestellingsdatum geldt als datum voor de actiepunten). Opdrachten via de handel worden ingegeven in de KWS Bestelportal. Het niet strikt houden aan voorgaande regels betekent geen deelname aan de vroegbestelactie. Spaarpunten Bij vroegtijdig bestellen ontvangt u uw voordeel in de vorm van spaarpunten. Deze punten kunt u eenvoudig omzetten in nuttige artikelen. In de webshop van KWS Benelux – www.kws-maisshop.com - vindt u een overzicht, van pet tot gratis maïszaad. U kunt hier zelf uw keuze maken. Extra voordeel Tijdens de KWS-velddagen die we dit najaar organiseren en tot uiterlijk 1 november 2014, is het ook mogelijk tot 5 punten per bestelde eenheid te ontvangen. De spaarpunten ontvangt u na validatie van uw aankoop. Voor meer informatie kunt u onze brochure aanvragen. Voor meer informatie: Tel. B +32-(0)3-449 02 20 Tel. NL +31-(0)76 50 23 517 www.kwsbenelux.com De verkregen spaarpunten hebben een geldigheidsduur van 5 jaar. Na deze periode komen de punten te vervallen.
© Copyright 2024 ExpyDoc
