Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 1 1 Kennis van genomen, in reacties hierna wordt inhoudelijk op deze punten ingegaan. 2 1 3 1 Inleiding op aantal inhoudelijke bezwaren met betrekking begrenzing: afstand tot de Oranjeplassen, kern van Maassluis en waterkering. Er is geen sprake van goede ruimtelijke ordening bij met name de meest oostelijke turbine omdat er onacceptabele gevolgen zijn voor natuur, landschap, veiligheidsaspecten en omwonenden. De locatie van de windturbines wijkt af begrenzing van het in 2001 ondertekende convenant 'Realisatie windnergie in de Rotterdamse haven' (begrenzing ver voor Oranjeplassen). De locatie wijkt af van de aangeduide strook tussen Hoek van Holland en Maassluis in het 2012 afgesloten convenant 'Realisatie windenergie stadsregio Rotterdam' (strook niet voorbij westgrens Oranjeplassen). De locatie is in strijd met de in dit convenant ondertekende afspraken en daarmee ook in strijd met een aantal beginselen van behoorlijk bestuur. Strijdigheid met provinciaal beleid. Huidige en nieuwe provinciale verordening duiden Oranjeplassen en strook erom heen aan als onderdeel van de EHS. Plas is in huidige visie en verordening aangeduid als 'Recreatiegebied in de Zuidvleugel' en in nieuwe veordening als 'Recreatiegebied rond de steden'. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten In het convenant, noch in de kaart is een exacte begrenzing aangegeven. De opgenomen kaart kan, gezien de schaal en detaillering niet anders worden geïnterpreteerd dan indicatief. Verder is in de tekst behorende bij deze kaart opgenomen dat de locatie Hoek van Holland geschikt is voor 10 windturbines en 30 MW opgesteld vermogen, maar dat nader onderzoek nodig is naar de inpassing in de omgeving. Door de uitvoering van een milieueffectrapportage, als basis voor de besluitvorming, is dit nader onderzoek uitgevoerd en geconcludeerd dat 8 windturbines geplaatst kunnen worden op de locatie. De Oranjeplassen en strook eromheen zijn aangewezen als recreatiegebied. De Oranjeplassen zelf vormen tevens onderdeel van de ecologische hoofdstructuur. De windturbines zijn gepositioneerd aan de zuidzijde van de spoorlijn en liggen daarmee buiten de ecologische hoofdstructuur. Het MER geeft geen reden om aan te nemen dat de windturbines een belemmering vormen voor de recreatiemogelijkheden in het gebied, beide functies kunnen gecombineerd worden. Uit recent onderzoek in Nederland naar de effecten van windenergie op toerisme en recreatie ('Windpark Fryslân Potentiële toeristische impact' European Tourism Futures Institute, 2014) is dit eveneens gebleken. De plassen en de omgeving blijven vrij toegankelijk voor wandelaars en andere recreanten, zoals dat nu ook het geval is. 1 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 4 1 Meest oostelijke turbine(s) passen niet in windenergiecontour van de oude en nieuwe provinciale Verordening Ruimte. De locatie is reeds lange tijd bekend en gesteund door de provincie. In artikel 2.4.1. van de Verordening ruimte 2014 is in lid 2 opgenomen dat de begrenzing van de locaties in beperkte mate kan worden aangepast, rekening houdend met lokale omstandigheden. De in deze aanvraag opgenomen locatie past voor het overgrote deel binnen de aanduiding "locatie windenergie" zoals de provincie die heeft opgenomen in de onlangs vastgestelde provinciale Verordening ruimte 2014. Alleen de meest oostelijke windturbine valt daar buiten. De totale lengte van de aangevraagde locatie is 3.700 meter, terwijl de meest oostelijke windturbine circa 150 meter buiten deze aanduiding is gesitueerd. Gelet op de totale lengte van de aangevraagde locatie is hier sprake van een geringe afwijking ten opzichte van de nieuwe provinciale verordening. Wij verwijzen u verder naar onze reactie bij nr. 237. 5 1 Strijdigheid met regionaal beleid. Het regionaal beleid (Regionaal Strategische Agenda en RSGP3) zetten voor de Oranjeplassen en omgeving sterk in op het behouden en versterken als recreatieve en natuurzone. 6 1 Strijdigheid met gemeentelijk beleid. De gemeente Rotterdam heeft ingezet op transformatie van het gebied tussen Hoek van Holland en Maassluis naar een gemengd agrarisch en recreatief gebied en recreatieve ontwikkeling van de Oranjebuitenpolder en -plassen. 7 1 Beleidsvoornemen van alle overheidslagen voor behoud en versterking van ecologische en recreatieve functie, dit wordt sterk belemmerd door de plaatsing van de twee oostelijke turbines. De windturbines zijn gepositioneerd aan de zuidzijde van de spoorlijn en liggen daarmee buiten de Oranjeplassen en de Oranjebuitenpolder. Ten aanzien van de effecten op natuur is door adviesbureau Arcadis een uitgebreid onderzoek uitgevoerd in het kader van de milieueffectrapportage. Uit dit onderzoek komt naar voren dat er geen aantasting is van de natuurwaarden. Het MER geeft geen reden om aan te nemen dat de windturbines een belemmering vormen voor de recreatiemogelijkheden in het gebied, ze kunnen gecombineerd worden. De plassen en de omgeving blijven vrij toegankelijk. Het zoeken naar combinaties van gebruiksfuncties is nadrukkelijk als doelstelling opgenomen in de Visie Ruimte en Mobiliteit van de provincie Zuid-Holland. In het MER zijn de milieueffecten van het voornemen onderzocht. De locatie van deze windturbines is afgestemd op de inrichting van het project Oranjebonnen, namelijk tussen de groen bosschages en de spoorlijn Rotterdam-Hoek van Hoek van Holland. Ook is de meest westelijke windturbine voorzien van een oplaadpunt van groene stroom voor passerende recreatieve fietsers. Het MER, maar ook onderzoek elders in Nederland geeft geen reden om aan te nemen dat de windturbines een belemmering vormen voor de recreatiemogelijkheden. Een combinatie van functies is in dit gebied goed mogelijk. Zie reactie 6. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten 2 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 8 1 Uit MER wordt niet duidelijk waarom de locatie bij de Oranjeplassen gebruikt moet worden voor windturbines. Juist deze locatie zal relevante hinder veroorzaken op gebied van flora & fauna, natuurwaarden van de Oranjeplassen, landschap en waterveiligheid, maar ook voor de inwoners van Maassluis. Er zijn andere geschikte locaties die een minder gevoelige omgeving kennen, aan dat aspect wordt voorbij gegaan. Tussen het Rijk en de provincie Zuid-Holland is afgesproken dat 735,5 MW opgesteld vermogen moet worden gerealiseerd in 2020. Dit betekent dat veel locaties in de provincie nodig zijn. Windpark Nieuwe Waterweg is één van deze locaties. In het Convenant realisatie Windenergie Stadsregio Rotterdam is de locatie eveneens opgenomen en is een vermogen van 30 MW toegekend aan de locatie. Verkleining van de locaties, betekent dat de doelstelling afgesproken tussen het Rijk en de provincie Zuid-Holland niet gereailseerd zullen worden tenzij elders nieuwe locaties worden gevonden. In het MER zijn de milieueffecten van het voornemen op de locatie Nieuwe Waterweg onderzocht, onder andere op flora en fauna, landschap, (water)veiligheid en geluid- en slagschaduweffecten op woningen (aan de rand van Maassluis). Uit het MER blijkt dat deze effecten passen binnen het (ruimtelijk) beleid en de wettelijke kaders die van toepassing zijn. De commissie m.e.r. heeft in haar toetsingsadvies aangegeven dat de effecten goed zijn beschreven en de locatie goed is gemotiveerd. 9 1 De komst van de windturbines, zo dicht tegen de Oranjeplassen aan, zal grote negatieve gevolgen hebben voor deze aanwezige ecologische waarden. Dit betekent dat een significant deel van die waarden naar alle verwachting zullen verdwijnen op deze plek. De turbines worden gepositioneerd buiten de Oranjeplassen. Ten aanzien van de effecten op natuur is door Arcadis een uitgebreid onderzoek uitgevoerd in het kader van de milieueffectrapportage, waaruit naar voren komt dat van een significante aantasting van de natuurwaarden geen sprake is. 10 1 Er zijn twee buizerdnesten aanwezig waarvan de aanwezigheid een significante belemmering vormt voor het project. Voor de effecten op natuur is door adviesbureau Arcadis een uitgebreid onderzoek uitgevoerd in het kader van de milieueffectrapportage. Hierbij is tevens veldonderzoek uitgevoerd in 2012 en 2013. Tijdens dit onderzoek zijn geen vaste rust- en verblijfplaatsen van de buizerd (of andere roofvogels) aangetroffen. Destijds was er dus geen reden om aan te nemen dat dit een belemmering zou kunnen vormen voor het project. In 2014 is een nieuw veldonderzoek uitgevoerd waaruit is gebleken dat er twee roofvogelhorsten aanwezig en in gebruik zijn. Het gaat om één buizerdnest, van het andere nest kan niet met zekerheid gezegd worden of het om een buizerdnest gaat, wat het meest waarschijnlijk is, of om een haviknest. Voor deze nesten wordt momenteel een mitigatieplan opgesteld en een ontheffing in het kader van de Floraen Faunawet aangevraagd door de initiatiefnemer. Hiervoor worden alternatieve nestlocaties aan de noord- en oostzijde van het windpark gerealiseerd met behulp van kunsthorsten. Inmiddels is aangetoond dat deze goed gebruikt worden door buizerds. Dit pakket mitigerende maatregelen dient als onderbouwing voor de aanvraag voor de ontheffing van de Flora- en faunawet. Er is geen reden om aan te nemen dat deze ontheffing niet kan worden verkregen. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten 3 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 11 1 De onzekerheden / leemten in kennis voor vleermuizen vormt een significante belemmering voor het project omdat het onzeker is of deze de uitvoerbaarheid van het plan in de weg staat. 12 1 De effecten in het MER zijn niet goed onderbouwd en daarmee vormt de lepelaar een significante belemmering voor het project. 13 1 Er is een oplossing / alternatief (twee oostelijke turbines opschuiven) voorhanden waardoor mitigerende maatregelen voor ecologie niet nodig zijn en aangesloten wordt bij de systematiek van de Flora- en Faunawet. Bovendien sluit dit aan bij de eerder gemaakte afspraken. 14 1 Conclusie natuurwaarden is dat de locatie niet verenigbaar is met de natuurwaarden die de Oranjeplas heeft en is daarmee in strijd met de systematiek van de Flora- en Faunawet. Ten aanzien van de effecten op natuur is door adviesbureau Arcadis een uitgebreid onderzoek uitgevoerd in het kader van de milieueffectrapportage. Hieruit is naar voren gekomen dat voor de effecten op vleermuizen nader onderzoek nodig was. Dit (veld)onderzoek is gedurende 2013 uitgevoerd. Hieruit is gebleken dat na het nemen van mitigerende maatregelen (het stilzetten van de windturbines op specifieke tijden en omstandigheden wanneer het risico op aanvaringen van vleermuizen het grootst is) geen significante effecten optreden. Wel is een ontheffing in het kader van de Flora- en faunawet aangevraagd voor eventuele incidentele vleermuisslachtoffers. Er is daarmee geen sprake van leemten in kennis die uitvoerbaarheid van het plan in de weg staan. In het onderzoek van Arcadis voor het MER zijn de effecten op de lepelaar beschreven. Naar aanleiding van de zienswijze is door Arcadis in opdracht van de initiatiefnemer een aanvullend memo opgesteld dat nader ingaat op het rapport van Groenteam op dit punt. Hieruit blijkt dat de aanleg en exploitatie van het windpark niet leidt tot significante effecten op de lepelaarspopulatie. Deze soort vormt geen belemmering voor het project. De systematiek van de Flora en Faunawet vereist dat reële alternatieven moeten worden onderzocht voor het voornemen, die geen of minder effecten op de betreffende soort hebben. Het geschetste alternatief wordt echter als niet reëel gezien, omdat het buiten de huidige gemeentelijke en provinciale beleidskaders voor windenergie valt en er bestaat bovendien geen bestuurlijk draagvlak voor de geschetste alternatieve locatie. Er wordt daarmee voldaan aan de systematiek van de Flora enFaunawet. In het verleden zijn voor andere windenergieprojecten (o.a. windpark Noordoostpolder) ontheffingen verleend voor de genoemde soorten, waaruit blijkt dat er geen reden is om aan te nemen dat een ontheffing niet kan worden verkregen. Tot slot wordt opgemerkt dat de mitigerende maatregelen die worden genomen in het kader van de Flora- en Faunawet tevens voor de overige windturbines in het project van toepassing zijn. De turbines worden gepositioneerd buiten de Oranjeplassen. Voor de effecten op natuur is door adviesbureau Arcadis een uitgebreid onderzoek uitgevoerd in het kader van de milieueffectrapportage. Vanuit ecologisch perspectief zal er uiteraard minder verstoring optreden in de Oranjeplassen als de windmolens niet geplaatst worden, dit geldt echter overal. De effecten van de windmolens op de natuurwaarden zijn echter niet in strijd met de natuurwetgeving. Er is een ontheffing Flora en Faunawet aangevraagd voor incidentele slachtoffers onder vleermuizen en voor het verstoren van roofvogelnesten. Van andere overtredingen van de Floar en Faunawet of strijdigheid met de systematiek van deze wet is geen sprake. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten 4 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 15 1 Er is geen sprake van goede ruimtelijke ordening en het is geen goede locatie uit oogpunt van landschap. Dit komt door de landschappelijke en visuele hinder voor bewoners van Maassluis en grote invloed op de ruimtelijke kwaliteit en belevingswaarde van de Oranjeplassen. 16 1 17 1 De windmolens staan op 625 meter van de woningen en daardoor letterlijk in het zicht van de woningen in de wijk Steendijkpolder in Maassluis. Door verschuiving van de meest oostelijke molen in westelijke richting wordt de visuele hinder beperkt. Uit oogpunt van landschap moeten de afstanden tussen de verstedelijking aan beide zijden van de Maeslantkering en de windmolens gelijk zijn. In de ruimtelijke onderbouwing en voor het MER zijn de landschappelijke effecten van het project onderzocht.Visuele hinder is geen (landschappelijk) beoordelingscriterium, visuele rust (hoeveelheid beweging), openheid en zichtbaarheid zijn dat wel. Het alternatief dat wordt voorgesteld leidt op deze punten niet tot een significante verandering in effect (noch een verbetering, noch een verslechtering). In het landschappelijk onderzoek in het MER is gebleken dat geen onaanvaardbare effecten ontstaan op het landschap, te meer aangezien er al windturbines in de directe omgeving aanwezig zijn, namelijk op de landtong van Rozenburg. Zie antwoord 15. De windturbines zullen zichtbaar zijn vanuit de woningen in Steendijkpolder. De zichtbaarheid verandert niet significant wanneer de turbine op een grotere (zij het beperkt) afstand wordt geplaatst. De afstand tot de woningen bedraagt nu circa 680 meter. 18 1 Dit betekent ook een meer evenredige verdeling van de nadelige gevolgen van de windturbines Bijlage: de lijst met namen van reclamanten De onderbouwing van de (gelijke) afstand van 1.000 meter is onduidelijk en lijkt niet te zijn ingegeven vanuit een landschappelijke beoordeling, maar eerder vanuit een getalsmatige beoordeling die bovendien vanaf een plattegrond in plaats van in het veld is gedaan. Verder wordt hierbij genegeerd dat lokale landschappelijke elementen beide afstanden verschillend kunnen beïnvloeden. Bovendien rijst de vraag of het gelijk houden van deze afstanden door de waarnemer daadwerkelijk als zodanig zal worden gezien én herkend in het veld. Het waarom van het gelijk houden van beide afstanden wordt niet nader toegelicht. Ook in het voorgenomen alternatief is er sprake van een vide ter hoogte van de Maeslantkering. In het MER is aangetoond is dat de herkenbaarheid van die vide beperkt is. De abstracte modellen die Bosch Slabbers op pagina 30 tot en met 39 van zijn rapportage hanteert, tonen net zo zeer aan dat de herkenbaarheid van de vide beperkt is wanneer er schuin op de lijnopstelling of in het verlengde van de lijnopstelling wordt gekeken. De standpunten die Bosch Slabbers loodrecht en op grotere afstand inneemt om de herkenbaarheid van de vide in het alternatieve voorstel te onderstrepen, zijn te theoretisch. De vraag is of vanuit die standpunten de door hen voorgestelde vide wel wordt gezien en herkend, maar belangrijker is dat in de modellen al bestaande windturbines en andere grootschalige verticale elementen achterwege zijn gelaten. In werkelijkheid is het landschap niet zo ‘leeg’ als de modellen suggereren. Uit het MER en de ruimtelijke onderbouwing is gebleken dat het voornemen voldoet aan alle vigerende wet en regelgeving. Er is geen reden een andere afstand ten opzichte van de woonkern van Maassluis te hanteren. 5 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 19 1 De windturbines hebben een negatieve invloed op de recreatieve beleving door slagschaduw. Door de twee meest oostelijke windturbines in westelijke richting te verplaatsen verdijnt de hinder voor een groot deel 20 1 Uit onderzoek door Witteveen en Bos blijkt dat de plannen op een aantal aspecten niet voldoen aan de wettelijke eisen of normen ten aanzien van de waterkering. Dit betreft de aspecten zettingsvloeiing, piping, stabiliteit, veiligheidsanalyse windturbine. 21 1 Zettingsvloeiing vormt een groot en daarmee niet acceptabel risico op overstroming van achterlegen gebied dat gevormd wordt door dijkkring 14 22 1 In het MER is onderzoek naar slagschaduw uitgevoerd, waaruit blijkt dat met toepassing van een stilstandvoorziening kan worden voldaan aan de norm. Vanuit de Activiteitenregeling (Rarim) art 3.12 dient hierbij de optredende slagschaduw op de gevel van gevoelige gebouwen te worden onderzocht. Het recreatiestrand/gebied is geen gevoelig gebouw en er geldt daarom geen norm voor het optreden van slagschaduw op een recreatiestrand. In gevallen waar een windturbine op grond van rijkswaterstaat wordt geplaatst, of waar een blad(deel) over het eigendom van RWS draait, verleent RWS namens de minister van Infrastructuur en Milieu, de vergunning. Hierbij hanteert RWS haar "Beleidsregel voor het plaatsen van windturbines op, in of over rijkswaterstaatwerken". Het activiteitenbesluit verwijst voor de constructie-eisen van windturbines naar de IEC61400. Deze norm hanteert drie (wind)klassen (I =zee,II = kust, III =land). Windturbines worden conform deze norm gecertificeerd. Het certificaat moet gelden voor de combinatie van Turbine(gondel+wieken) en mast. Voor het rijnmondgebied wordt door de DCMR tenminste klasse-II geëist. De voor windpark Waterweg-noord beoogde windturbines zijn van het type Vestas V112. Conform het Activiteitenbesluit art. 3.14 lid 2 van de Activiteitenregeling milieubeheer wordt voldaan indien voor de windturbine een certificaat is afgegeven door een certificerende instantie waaruit blijkt dat de windturbine aan o.a. IEC-61400 voldoet. De activiteitenregeling volstaat in deze. Er is veelvuldig overleg over de dijkveiligheid geweest tussen Pondera Consult en het Hoogheemraadschap van Delfland. In het kader van het MER is door Fugro onderzoek gedaan naar dijkveiligheid. Uit dit onderzoek is gebleken dat geen reden is om aan te nemen dat zettingsvloeiïng tijdens de aanleg van windturbines tot onoverkomelijke problemen voor het project kan leiden, omdat mitigerende maatregelen kunnen worden genomen. Voor de inschatting van het risico op zettingsvloeiing gedurende de productiefase zullen voorafgaand aan de bouw nog nadere onderzoeken moeten worden uitgevoerd, die ter goedkeuring aan het Hoogheemraadschap moeten worden voorgelegd. Er is dus geen sprake van een onacceptabel risico. Zie reactie 21. Het plan voldoet niet aan eisen ten aanzien van piping en de gehanteerde uitgangspunten zijn niet van toepassing. 23 1 Mogelijk risico van standzekerheíd waterkering door het optreden van erosie van de waterkering. 24 1 De veiligheidsanalyse is niet correct uitgevoerd doordat het rsicio op piping en zettingsvloeing zeer groot en niet acceptabel zijn Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Uit onderzoeken van Save en NRG blijkt dat de kans op een dergelijke calamiteit zeer klein is en binnen de daarvoor geldende normen blijft. Zie reactie 23. 6 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 25 1 De omwonenden, met name in de Steendijkpolder, ondervinden op groot aantal aspecten hinder door plaatsing windturbines Kennis van genomen. Zie onder andere reactie 15, 16, 19, 29. 26 1 De windturbines op 625 meter van woningen staan centraal in het uitzicht waardoor er signiificante visuele hinder is. In de ruimtelijke onderbouwing en voor het MER (hoofdstuk 5) zijn de landschappelijke effecten van het project onderzocht. Visuele hinder is geen (landschappelijk) beoordelingscriterium, visuele rust (hoeveelheid beweging), openheid en zichtbaarheid zijn dat wel. De term 'Centraal' is in deze een relatief begrip en afhankelijk van de kijkrichting van de waarnemer. Ook het aantal waarnemingen is hierbij relevant. Wat voor (enkele) bewoners van de bebouwing aan de westrand van Maassluis als 'centraal' zal worden ervaren, zal door anderen (bijvoorbeeld passanten) weer niet als 'centraal' worden beschouwd. 27 1 Door de plaatsing van windturbines gaat de recreatieve waarde van de Oranjeplassen achteruit en wordt de natuurwaarde negatief beinvloed. Hierdoor ontstaat een minder aantrekkelijke leefomgeving voor de bewoners van de naastgelegen wijk. Zie reactie 6. 28 1 De grootte van de turbines zorgt er voor dat er grote schaduwhinder zal optreden op de woningen van Steendijkpolder. Het betreft een grote groep mensen en betreft niet alleen hinder van slagschaduw, maar ook schaduw als de wieken niet bewegen. In het MER beschreven hinder en normstelling is niet correct. V.w.b. slagschaduw is uitgegaan van een zonnestand van 5°, terwijl het hanteren van een stand van 3° gebruikelijker is . In het MER is onderzoek naar slagschaduw uitgevoerd. Vanuit de Activiteitenregeling (Rarim) art 3.12 dient hierbij de optredende slagschaduw op de gevel van gevoelige gebouwen te worden onderzocht. Stilstaande schaduw vormt geen onderdeel van deze beoordeling. In het Rarim is eveneens vastgelegd dat de turbines op gemiddeld meer dan 17 dagen per jaar gedurende meer dan 20 minuten slagschaduw mogen veroorzaken op een gevel met ramen van gevoelige gebouwen/functies. Alle overige dagen mag derhalve 19 minuten of minder worden veroorzaakt. Door uit te gaan van een maximale belasting van 6 uur per jaar (17x21 minuten is 5:57 minuten, afgerond 6 uur), legt de initiatiefnemer zichzelf een strengere norm op dan wettelijk gezien vereist is. Het hanteren van een zonnestand van minimaal 5 graden is zeer gebruikelijk en in verschillende windenergieprojecten gehanteerd (o.a. Uitspraak ABRvS 201100875/1/R2). Onder deze zonnestand zullen bomen en begroeiing de zon onttrekken aan het zicht en is het licht diffuus en het schaduwcontrast te klein of geheel niet aanwezig. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten 7 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 29 1 Er is geen sprake van een acceptabel woon- en leefklimaat omdat de geluidsapecten een belemmering vormen In het MER en de onderliggende akoestische onderzoeken zijn de effecten van windturbines op de omliggende woningen bepaald. Hierbij is getoetst aan de vigerende wet- en regelgeving uit het Activiteitenbesluit. De windturbines voldoen, na toepassing van mitigerende maatregelen, aan de normen vastgelegd in het besluit. Er is geen reden om aan te nemen dat geen sprake is van een goed woon- en leefklimaat. Save en NRG niet kunnen beschouwen en kan daardoor niet bevestigen dat de kans op een een dergelijke calamiteit zeer klein is en binnen de daarvoor geldende normen blijft. Uit het akoestisch onderzoek volgt dat de door de windturbines veroorzaakte geluidsbelasting ter plaatse van de woningen in Maassluis beperkt blijft tot maximaal circa 42 dB Lden. Hoewel hiermee niet is uit te sluiten dat het geluid van de windturbines af en toe hoorbaar kan zijn, wordt de invloed van het windturbinege-luid op het woon- en leefklimaat hiermee voldoende beperkt geacht. 30 1 Voor de berekening van het laagfrequente geluid zijn onjuiste uitgangspunten gebruikt waardoor er naar verwachting een andere/ hogere geluidsbelasting is. Voor de berekening van het laagfrequente geluid zijn ons inziens correcte uitgangspunten gebruikt: - Ten tijde van het opstellen van de aanvulling was het exacte bronvermogen van de Vestas 3,3 niet bekend. Inmiddels is dit bronvermogen wel bekend. De verschillen tussen de Vestas 3,0 en 3,3 blijken minimaal te zijn. - De geluidwering van de gevel van de woningen is gebaseerd op de gebiedssystematiek, zoals toegepast in Rotterdam Rijnmond. Gezien het detailniveau van een MER is deze systematiek voldoende geacht. - In de aanvulling op het akoestisch onderzoek d.d. 24 maart 2014 met kenmerk S11091 S WP Nieuwe Waterweg V8 is, voor de mate van bescherming tegen laagfrequent geluid, de Vercammen curve toegevoegd aan de toetsingcriteria. De Vercammen curve wordt bij geen enkel toetspunt overschreden. 31 1 Doordat de bepaling van het bronniveau van de windturbines niet nauwkeurig is bepaald kan niet met zekerheid worden gezegd dat wordt voldaan aan de normstelling uit het Activiteitenbesluit. In het akoestisch onderzoek met kenmerk Bijlage 6 S11091 AS WP Nieuwe Waterweg V6 is beschreven hoe de bronbepaling is uitgevoerd. Deze methode voor windturbines is overeenkomstig de ministeriële regeling (Reken- en meetvoorschrift windturbines, Staatscourant nr 19592, 23 december 2010). Uit de zienswijze wordt niet duidelijk waarom dit niet juist zou zijn. Opgemerkt wordt dat de geluidsmetingen aan de windturbines zijn uitgevoerd conform ISO 61400-11 'Wind turbines. Acoustic noise measurement techniques' . Deze methode is een internationaal geldende methode voor het meten van windtubines. Het Reken- en Meetvoorschrift Windturbines sluit goed aan bij deze methode. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten 8 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 32 1 Doordat in de uitgangspunten voorde gecumuleerde geluidbelasting te lage geluidemissies te lijken zijn gebruikt treedt er naar verwachting een hogere gecumuleerde geluidbelasting op. Dit veroorzaakt ongewenste effecten voor natuur en woon- en leefklimaat. Voor de gecumuleerde geluidsbelasting op de woningen zijn de volgende uitgangspunten voor scheepsvaart en het treinverkeer aangehouden. Scheepvaartlawaai: Voor het toetsen van scheepvaartlawaai bestaat geen wettelijke kader. Bij de berekening voor de MER is gekeken naar het aantal scheepsbewegingen en de gemiddelde geluidproductie daarvan. Voor het doel van de MER wordt deze werkwijze voldoende nauwkeurig geacht.Het aangehouden uitgangspunt voor scheepslawaai is 75 dB(A) op 25 meter, wat een bronvermogen betekent van 112 dB(A). Deze waarde kan gezien worden als een gemiddele tussen zeeschepen en binnenvaartschepen, hetgeen in deze MER voldoende geacht wordt. Treinverkeer: In het geluidregister zijn de plafond-punten genummerd 30113 en 30111 gelegen op 50 m afstand van het spoor tegenover de woningen aan de Polderhaakweg. Voor deze punten geldt vanaf 24-6-2014 een plafond van 58,4 dB en 58,5 dB. De woningen liggen op een afstand van circa 200 m vanaf het spoor, waardoor een afname van 7 dB wordt verwacht van het spoorgeluid. In het akoestisch onderzoek is uitgegaan van een geluidbelasting bij deze woningen van 50,6 dB Lden, circa 1 dB lager dan de waarde op basis van het geluidregister. Rekenend met een 1 dB hogere geluidbelasting ten gevolge van spoorlawaai verandert de gecumuleerde waarde niet, omdat spoorlawaai de minst relevante bron van geluid is in de cumulatie. 33 1 Diverse wetenschappelijke studies hebben een relatie aangetoond tussen de komst van windturbines bij een woonwijk en het ontstaan van ziektes bij omwonenden. Door het RIVM is onderzoek gedaan naar mogelijke gezondheidseffecten van windturbines. Het RIVM concludeert in haar rapport (RIVM rapport 200000001/2013) Windturbines: (invloed op de beleving en gezondheid van omwonenden) dat geen bewijs is voor een relatie tussen windturbines en gezondheidsklachten. 34 1 Geeft aan dat het recht wordt voorbehouden zienswijze aan te vullen. Kennis van genomen. 35 2, 15 Er wordt niet of nauwelijks rekening gehouden met de belangen van de inwoners van Maassluis, het plan wordt grotendeels bekeken vanuit optiek van Hoek van Holland, dus Rotterdam. Dit heeft er toe geleid dat enkele aspecten onderbelicht blijven. In het MER zijn de effecten van het plan beschreven en beoordeeld aan de hand van vigerende wet- en regelgeving ten aanzien van windturbines en aan een goede ruimtelijke ordening. In deze beschrijving en beoordeling is de woonplaats of gemeente waarin effecten optreden niet relevant. Het gehele gebied is beschouwd. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten 9 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 36 2, 15 De MER maakt geen melding van onderzoek naar restanten oorlogstuig uit de Tweede Wereldoorlog. Er zijn bij de Oranjeplassen zware gevechtshandelingen geweest. Het is niet uitgesloten dat er nog bommen liggen op plekken waar de windturbines gepland zijn. De initiatiefnemer heeft in het kader van de ruimtelijke onderbouwing contact opgenomen met de gemeente Rotterdam als verantwoordelijk bevoegd gezag over Niet Gesprongen Explosieven (NGE). In 5.12 van de ruimtelijke onderbouwing (GRO) is dit opgenomen. Hier wordt geconcludeerd dat op basis van de nog uit te voeren sonderingen, in overleg met het bevoegd kan worden besloten of aanvullend opsporingsonderzoek van CE nodig is. Een dergelijk onderzoek en eventuele verwijdering van aangetroffen CE is goed mogelijk en vormt daarom geen belemmering voor realisatie van het voorgenomen windpark. Indien daarbij explosieven worden aangetroffen worden deze eerst geruimd door de EOD voordat het bouwproject van start kan gaan. 37 2, 15 Er is geen onderzoek gedaan naar de invloed van de windturbines op radars die op schepen staan. Dergelijk onderzoek werd wel gedaan bij aanleg van windparken langs bijv. het Noordzeekanaal en de Westerschelde, maar niet bij de Nieuwe Waterweg, waar veel meer schepen passeren. Scheepsradar is bedoeld om andere schepen, obstakels en de oever van de nieuwe waterweg waar te nemen onder slechte zichtomstandigheden. Als er al radarbeïnvloeding door windturbines optreedt (wat niet wordt verwacht) kan deze tweeledig zijn: er kan schaduw optreden (de turbine blokkeert het zicht) en er kunnen schijndoelen optreden. Schaduw is niet relevant, aangezien de turbines op land staan en het zicht op land, achter de windturbines niet relevant is voor de scheepvaart. Moderne radarsystemen, waarover de (zee)schepen die gebruik maken van de Nieuwe Waterweg redelijkerwijs beschikken, zijn toegerust om deze schijndoelen niet als echte doelen waar te nemen, door middel van de zogeheten zijlusonderdrukking. Effecten op de scheepvaart zijn tevens in het kader van het MER onderzocht. Ook is contact opgenomen met het Havenbedrijf Rotterdam als nautisch beheerder van de Nieuwe Waterweg. Uit de onderzoeken en contacten is gebleken dat verstoring van scheepsradar niet aan de orde is. 38 2, 15 In het MER wordt nauwelijks aandacht besteed aan de gevolgen van het afbreken van een wiek in relatie tot het vervoer van gevaarlijke stoffen over de Nieuwe Waterweg danwel cruiseschepen. In hoofdstuk 6 van bijlage 5b ( Risicoanalyse van bureau Oranjewoud/SAVE) van de MER, is onder andere de trefkansberekeningen gemaakt van een afgebroken blad en een langsvarend zeeschip. De trefkans blijkt niet significant bij te dragen aan de risico's. 39 2, 15 De geluidsberekeningen hadden moeten worden gebaseerd op de nieuwe metro/treinstellen, die binnen afzienbare tijd gaan rijden. Deze maken meer lawaai dan de huidige treinstellen waardoor het mogelijk is dat de voorziene geluidschermen voor het spoor moeten worden verhoogd. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten In het akoestisch onderzoek dat in het kader van het MER is uitgevoerd is tevens de cumulatieve geluidsituatie bepaald. Hiervoor zijn de ten tijde van het onderzoek beschikbare cijfers gehanteerd en is een effectbeschrijving gemaakt. Er is geen wettelijke norm waaraan getoetst kan worden of voldaan moet worden. Uit dit onderzoek komt naar voren dat de akoestische situatie in het gebied op dit moment 10 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze 40 2, 15 41 2, 15 42 2, 15 43 2, 15 44 3 Zienswijze samengevat Twijfel of de geluidmetingen correct zijn omdat de DCMR bij het bij de gemeente Bernisse gelegen windparkproject geen juiste geluidsmetingen kon doen. Aanvullend onderzoek is noodzakelijk. De mogelijkheden voor de bewoners van Maassluis om direct te recreëren in hun omgeving neemt af doordat de recreatiemogelijkheden bij de Oranjeplassen achteruit gaan door de windturbines. Tevens wil de Provincie Zuid-Holland de Oranjeplassen onderdeel laten zijn van de Ecologische Hoofdstructuur, terwijl Rotterdam juist windturbines wil plaatsen. In het MER wordt ten onrechte verwezen naar het onderzoek van de Vogelwacht Delft. Zij heeft vogeltellingen verricht aan de westzijde van de Oranjeplassen, dus niet in het gebied waar de windturbines gepland zijn. Afstand ten aanzien van de meest oostelijk geplande windturbine t.o.v. ons appartementencomplex bedraagt ongeveer 800 meter. Er is onvoldoende onderzoek gedaan naar alternatieve locaties. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Reactie matig tot tamelijk slecht is, conform de gehanteerde methode Miedema. Na toevoeging van de windturbines blijft de situatie nabij de toetspunten matig tot tamelijk slecht. Met andere woorden, andere geluidbronnen zijn overheersend (industrielawaai en scheepvaart). In de tussentijd zijn de plannen voor de spoorlijn Hoek van Holland Rotterdam gewijzigd, waardoor het railverkeerslawaai in de toekomst mogelijk anders kan zijn. De initiatiefnemer heeft daarom een aanvulling op het akoestisch onderzoek laten uitvoeren om te bepalen of dit effect heeft op de beoordeling. Hieruit blijkt dat railverkeerslawaai in vergelijking met andere geluidbronnen een beperkt en niet bepalend aandeel heeft. Door met andere (hogere) emissies voor de treinen te rekenen, wordt geen andere conclusie getrokken ten aanzien van de aanvaardbaarheid van de geluidproductie die de windturbines in de cumulatieve situatie toevoegen. De DCMR beschikt inmiddels over specifieke geluidmeetapparatuur die geschikt is om geluidsmetingen te verrichten bij hoge windsnelheden, bijvoorbeeld aan windturbines. Zie reacties 6 en 54. Naast de gegevens van de vogelwacht zijn tevens telgegevens van het Natuurloket en Sovon gebruikt en zijn eigen veldwaarnemingen toegevoegd. De gegevens waarmee is gerekend zijn daarmee voldoende solide, zo stelt ook de commissie m.e.r. Verspreidingsgegevens voor vogels worden gebruikelijk in Nederland verzameld op vastgestelde plaatsen. Deze gegevens zijn representatief voor een bepaald gebied. Deze afstand is aanzienlijk groter dan vanuit geluid- en slagschaduw normering vereist is. De locatie is reeds aangewezen in achtereenvolgens de Nota Wervelender en Structuurvisie van de provincie. Beide documenten zijn destijds onderbouwd door milieuonderzoek. De locatie is tevens altijd gesteund door de gemeente Rotterdam. Het initiatief sluit daarmee aan bij bestaand beleid. In 2012 is de formele procedure gestart met het uitvoeren van een project-m.e.r. In dit kader is geen nader 11 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie locatiealternatieven onderzoek vereist, dit heeft namelijk al in het kader van het beleid plaatsgevonden. Wel is een inrichtingsalternatieven onderzoek uitgevoerd, dat in het MER is beschreven. (Een deel van) de voorgenomen lijnopstelling zal vanaf meerdere standpunten vanuit Maasdijk zichtbaar zijn. De gemiddelde afstand tot de dorpskern bedraagt echter ruim 2 kilometer, van horizonvervuiling is geen sprake. De hier veronderstelde openheid langs de Nieuwe Waterweg kan vanuit de dorpskern van Maasdijk niet worden gezien, alleen al door het tussenliggende glastuinbouwgebied. Bovendien zijn er langs de Nieuwe Waterweg al tal van opgaande landschapselementen zoals, industrie, bosschages en bestaande windturbine opstellingen aanwezig. 45 3 Vanuit kern Maasdijk gezien is er sprake van horizonvervuiling. Het unieke karakter langs de Nieuwe Waterweg als open gebied wordt geweld aangedaan. 46 3 Zie reactie 21. 47 3 Er is onvoldoende garantie dat het windpark in de bouw- en gebruiksfase, de stabiliteit van de dijken langs de Nieuwe Waterweg niet in gevaar brengt. De gevolgen voor de regionale economie en de waardevermindering van de huizen in Maasdijk zijn onvoldoende onderzocht. 48 3 Onderbouwing met onafhankelijk onderzoek naar effecten op cultuurhistorie en landschappelijke waarde van de Oranjepolder en het dorp Maasdijk. Zie reactie 46. Belangrijk is te constateren dat ook Bosch Slabbers aangeeft dat het plangebied en zijn omgeving de afgelopen decennia een enorme transformatie hebben ondergaan hetgeen een belangrijk (landschappelijk) kenmerk is van het plangebied. Verder betoogt Bosch Slabbers terecht dat de schaal van moderne windturbines passend is bij die van andere elementen in en om het plangebied (waaronder reeds aanwezige windturbines). 49 3 Zijn die gevaren voor fietsers/voetgangers meegewogen bij het gebruik maken het fietspad door het bouwverkeer van de windturbines. Het windpark zal een eigen, private toegangsweg vanaf de zijde van het Oranjekanaal krijgen voor bouw en onderhoud. Fieters en of voetgangers hebben geen toegang tot deze weg. Daarom zijn de genoemde risico's niet aan de orde. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Wanneer u het vermoeden heeft dat de verkoopwaarde van uw woning lager wordt door de komst van windturbines in uw nabije omgeving, kunt u een proces voor planschade starten bij de gemeente. Dit moet binnen vijf jaar gebeuren nadat het besluit over de komst van de windturbines is vastgelegd en onomkeerbaar is. Bij het bepalen van de planschade vergelijkt men de situaties voor- en na de wijziging van het bestemmingsplan en wordt het verschil berekend tussen de maximale bouw- en gebruiksmogelijkheden in de huidige en nieuwe situatie. Het bevoegd gezag van de planologische verandering, beslist ook op een verzoek om planschadevergoeding. Doorgaans wordt het besluit pas genomen nadat een onafhankelijke beoordelingscommissie een advies heeft uitgebracht. 12 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 50 3 Klimaatverandering leidt tot tornado's in 2050. Welke risico's zijn er voor de windturbines ook in relatie tot hoogspanningsmasten en het TenneT-station. Invloed van tornado's zijn niet bekend. In het "handboek risicozonering windturbines" wordt de leveringsplicht van TenneT onderschreven: "TenneT zal bezwaar maken tegen plaatsing van een windturbine in de nabijheid van hun hoogspanningsinfrastructuur, als naar het oordeel van TenneT de leveringszekerheid in gevaar wordt gebracht." Overigens zullen in het jaar 2050 de nu aangevraagde windturbines al zijn afgeschreven en mogelijk vervangen. Volgens de initiatiefnemer is met TenneT overleg geweest over de plaatsing van de windturbine nabij het station, waarin TenneT heeft aangeven geen bezwaren te hebben tegen de bouw van de turbine aldaar. Ook stelt de initiatiefnemer dat bij extreem hoge windsnelheden (> 25 m/s) de windturbines automatisch worden uitgeschakeld. 51 3 Op welke wijze worden de eigenaren en de gemeente Westland gecompenseerd voor een lagere WOZ-waarde? 52 3 53 3 Waarom wordt afgeweken van onderzoek in andere landen waaruit blijkt dat windturbines op minstens 2,5 km van de bebouwing moeten staan. Voldoet het onderzoek wel aan de voorwaarden omdat er in het MER oude kaarten van de omgeving zijn gebruikt. De eigenaar van een pand kan een beroep doen op planschade, zie reactie 47. Inkomstenderving van een gemeente heeft geen direct causaal verband met mogelijke waardevermindering van de woningen, te meer daar de gemeente haar eigen financiële belangen op diverse wijzen kan behartigen. De geplande windturbines voldoen aan Nederlandse wet- en regelgeving. 54 3 55 3 Op basis van landelijk beleid mogen geen windmolens worden geplaatst in EHS- verbindingszones. Verzoek om het MER aan te passen gelet op alle bezwaren. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten In het MER en bijbehorende onderzoeken zijn ter illustratie kaarten opgenomen om effecten toegankelijk te verbeelden. Enkele kaarten zijn weergegeven op een oude ondergrond, waardoor in sommige gevallen nieuwe gebouwen ontbreken. Dit heeft echter geen inhoudelijke consequenties omdat het hier geen maatgevende woningen of gebouwen in de buurt van het windpark betreft. Desondanks heeft de initiatiefnemer ons bij brief van 28 augustus 2014 bericht dat er nieuwe kaarten zijn vervaardigd. Deze zijn bij het dossier gevoegd. De turbines worden gepositioneerd aan de zuidzijde van de spoorlijn Hoek van Holland - Rotterdam en dus buiten de Oranjeplassen (EHS) of de verbindingszone. In het MER zijn de milieueffecten van het voornemen onderzocht, onder andere op flora en fauna, landschap, (water)veiligheid en geluid- en slagschaduweffecten op woningen van derden (woningen aan de rand van Maassluis). Uit het MER blijkt dat deze effecten passen binnen de wettelijke kaders die hiervoor zijn vastgelegd en dat de locatie past binnen het ruimtelijke beleid. De commissie m.e.r. heeft in haar toetsingsadvies aangegeven dat de effecten goed zijn beschreven en de locatie goed 13 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie is gemotiveerd. Er is geen reden om aan te nemen dat er relevante informatie voor het te nemen besluit niet bekend is. In alle publicaties over de omgevingsvergunning voor het Windpark Nieuwe Waterweg staan de afmetingen van de beoogde windturbines aangegeven. In het aanvullende slagschaduwonderzoek (kenmerk S11091 S WP Nieuwe waterweg V7) behorende bij het MER is in de tekst per abuis de aanduiding wijk “De Gouden Kom” opgenomen. Deze wijk bestaat niet, maar betreft de wijk “Steendijkpolder” in Maassluis. De opgenomen toetspunten en adressen zijn correct opgenomen, waardoor dit inhoudelijk geen gevolgen heeft. 56 4, 16, 36, 38 Informatievoorziening. Met het woord "windpark" wordt voorbij gegaan aan het feit dat het gaat om windturbines van Euromastachtige afmetingen. Daarnaast consequent niet vermeld dat WNW tegen westelijke gemeentelijke grens van Maassluis ligt. Verder naamsverwarring van de wijk. 57 4, 16, 36 58 4, 16, 38 Windturbines met dergelijke afmetingen horen niet in buurt van woonomgeving thuis. Geen onomkeerbare besluitvorming aangezien veel informatie over windturbines nog niet bekend is Nimby gedrag van Hoek van Holland heeft, zonder de buurgemeenten te betrekken, geleid tot deze locatie. 59 4, 16, 36, 38 Ruimtelijke onderbouwing moet aantonen dat project in omgeving past. Er moet meer gewicht toegekend worden aan beschermen en ontwikkelen van bepaalde waarden. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Zie reactie 55. Er is geen aanleiding om te veronderstellen dat nu geen besluit kan worden genomen. Deelgemeente Hoek van Holland en initiatiefnemer hebben vanaf 2011 bestuurders van Maassluis betrokken bij de planontwikkeling. Zo is er op 6 december 2011 overleg gevoerd door initiatiefnemers met bestuurders Maassluis; in februari 2012 is de Nota Reikwijdte en Detailniveau gepresenteerd en gepubliceerd. Op 24 april 2012 is telefonisch overleg tussen het DB-lid De Koning wethouder Eitjes over windmolens 19 maart 2013 gesprek bestuurders De Koning en Eitjes 23 mei 2013 gesprek weth. Van Huffelen en Eitjes 3 juni 2013 telefonisch overleg bestuurders De Koning en Eitjes 17 juli 2013 deelname wethouder Keizer aan de bestuurlijke fietstocht langs de windmolens in Hoek van Holland met de bestuurders De Koning en Van Huffelen 8 januari 2014 gesprek weth. Van Huffelen en Eitjes 11 februari 2014 gesprek weth. Van Huffelen en Eitjes 6 maart 2014 gesprek weth. Van Huffelen en Eitjes 3 april 2014 gesprek weth. Van Huffelen en Eitjes 17 juli 2014 gesprek wethouders Langenberg en Eitjes Ter ondersteuning van de ruimtelijke onderbouwing is een MER opgesteld. In het MER worden de huidige waarde en bescherming daarvan in wet- en regelgeving beschreven en wordt de toekomstige situatie beschouwd en beoordeeld. De kaders voor de diverse aspecten in de ruimtelijke onderbouwing en het MER zijn wettelijk bepaald. Het 14 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie bevoegd gezag maakt op basis van het MER en de ruimtelijke onderbouwing een afweging van belangen en verleent al dan niet een vergunning in afwijking van het bestemmingsplan. In dit kader is ook overleg gevoerd met de overige bevoegde gezagen (zoals de provincie, de buurgementen, het Havenbedrijf Rotterdam, het Hoogheemraadschap en Rijkswaterstaat). Bij het nemen van het besluit wordt zoveel mogelijk gezocht naar een combinate van functies en belangen, binnen een goede ruimtelijke ordening. 60 4, 16, 38 Niet eerder dergelijk groot windpark vergund, dus geen referentiekader beschikbaar. In Nederland zijn diverse projecten van een soortgelijke of grotere omvang gerealiseerd of vergund, waaronder windpark Eemshaven, Windpark Noordoostpolder, windpark Den Tol en windpark Dinteloord. Bovendien is in de onderzoeken voor windpark Nieuwe Waterweg altijd een realistische 'worst case' situatie gehanteerd, om onderschatting van effecten te voorkomen. 61 4, 16, 36, 38 4, 16, 36, 38 4, 16, 36, 38 Uitzichtbelemmering door plaatsen windturbines Zie reacties 16 en 26. De aanwezigheid van windturbines zal het recreatiegenot beïnvloeden Waarom is er geen maatwerkvoorschrift toegepast Zie reactie 6. 62 63 Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Conform artikel 3.14a tweede lid van het Activiteitenbesluit kan het bevoegd gezag bij maatwerkvoorschrift teneinde rekening te houden met cumulatie van geluid als gevolg van een andere windturbine of een andere combinatie van windturbines, normen met een lagere waarde vaststellen ten aanzien een van de windturbines of een combinatie van windturbines. Het dichtstbijzijnde windpark, Windpark Landtong, ligt ten westen van het windpark. Conform het overgangsrecht artikel 6.21a tweede lid wordt bij de toepassing van artikel 3.14a tweede lid geen rekening gehouden met windparken die voor het van kracht worden van dat artikel in 2011 zijn gerealiseerd. Windpark Landtong is gerealiseerd in augustus 2008 voor het in 2011 van kracht worden van artikel 3.14a tweede lid. In 2013 is een maatwerkbeschikking gegeven voor Maaslandwind Energie beschikkingnummer 21493015/434994 voor de realisatie van 2 windturbines op de Landtong. Op grond van artikel 3.14a tweede lid zouden maatwerkvoorschriften vastgesteld kunnen worden met lagere waarden dan in art. 3.14a eerste lid. Dit zou betekenen dat de geluidsproductie van windpark Nieuwe Waterweg met 1 dB beperkt zou moeten worden ten opzichte van wat nu in de rapportages staat. Echter, op de landtong staat een groot aantal windturbines waarop het overgangsrecht van toepassing is. De invloed van een 1 dB lagere bijdrage van windpark Nieuwe 15 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie Waterweg op de totale geluidsbelasting vanwege windturbines is hierdoor praktisch verwaarloosbaar. Om deze reden is het opstellen van maatwerkvoorschriften niet noodzakelijk geacht. 64 4, 16, 36, 38 Effect op gezondheid De geluidproductie van de windturbine neemt toe met de windsnelheid. In het meet- en rekenvoorschrift voor het bepalen van windturbinegeluid is dit meegenomen. Concreet betekent dit dat windturbinegeluid in de cumulatieve geluidberekeningen een strafcorrectie krijgt en daarmee zwaarder wordt meegewogen. Het onderzoek van TNO is bovendien door de wetgever meegenomen in het bepalen van de norm Lden=47 dB en Lnight=41 dB. Daarnaast is door het RIVM onderzoek gedaan naar mogelijke gezondheidseffecten van windturbines. Het RIVM concludeert in haar rapport (RIVM rapport 200000001/2013) Windturbines: invloed op de beleving en gezondheid van omwonenden) dat geen bewijs is voor een relatie tussen windturbines en gezondheidsklachten. 65 4, 16, 36, 38 Bouwkundige staat woningen is anders dan aannames onderzoek. Onderzoek op zijn plaats Over laagfrequent geluid van windturbines heeft het Ministerie van Infrastructuur en Milieu de Tweede Kamer geïnformeerd per brief met kenmerk IENM/BSK-2014/44564 d.d. 31 maart 2014. In deze brief staat onder andere dat het feitelijke aandeel laagfrequent geluid in het brongeluid van een windturbine gering is. Daarom is ook het aandeel in de geluidbelasting op een woninggevel gering. Ook anderszins zijn bij de DCMR geen gegevens bekend waaruit blijkt dat de windturbines waar het hier om gaat een bovenmatige hoeveelheid laagfrequent geluid zouden produceren. Daarom zijn geen nadere eisen gesteld met betrekking tot laagfrequent geluid. Volledigheidshalve zijn in de aanvulling de immissieniveaus voor het laagfrequente geluid van de turbines op de dichtstbijzijnde woningen berekend. Er is geen algemeen geaccepteerd normstelsel voorhanden waarmee laagfrequente geluidhinder kan worden geobjectiveerd. De resultaten zijn afgezet tegen de ‘NSG-Richtlijn laagfrequent geluid’ en de DCMR curven. De conclusie van het onderzoek is dat hoewel de geluidsniveaus buiten de woning de NSG en DCMR curven overschrijden, als gevolg van de geluidwering van de gevel het laagfrequent geluid voldoende tegen gehouden wordt. Gezien de rekenresultaten is het voldoende aannemelijk dat de binnenniveaus voor laagfrequent geluid beneden de toetswaarden zullen blijven. De wonigen van de indieners van de zienswijze liggen op een grotere afstand waardoor laagfrequent geluid niet relevant geacht wordt. 66 4, 16, In cumulatie voorbijgegaan aan aanwezige geluidbronnen in Bijlage: de lijst met namen van reclamanten In de recreatiegebieden komen geluiden voor afkomstig van schepen, wegverkeer, 16 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 36, 38 havengebied, scheepvaart, zwaar verkeer, spoorlijn grote industieterreinen, treinen en andere windturbines. De invloed op het bestaande omgevingsgeluid is beperkt tot een gebied rondom de nieuwe windturbines. Deze invloed is toelaatbaar geacht. 67 4, 16, 36, 38 Het bronvermogen van de windturbines is gemeten door de fabrikant. Op grond van deze gemeten waarden en jaargemiddelde gemeten meteorologische gegevens is berekend hoe de akoestisch situatie bij de dichtstbijzijnde woningen zal zijn. 68 4, 16, 36, 38 Geluidberekeningen zijn gestoeld op aannames en niet gemeten waarden. Bij bouw moet een akoestich rapport worden overlegd waarvan initiatiefnemer aangeeft dat die er niet zijn omdat er nog geen vergelijkbare windturbines geplaatst zijn. Overlast van obstakellichten 69 70 4, 16 4, 16, 36, 38 Waardedaling woningen Hinder tijdens bouwfase. Er bestaat een groot risico dat de verkeersdruk op de Schenkeldijk zal verhogen vanwege aan- en afvoer van zware materialen door vrachtverkeer en transport van leveranciers en personeel. Dit leidt tot geluidhinder en risco van trillingen waardoor weg en appartement schade lijdt. Toename verkeer zal ook schade aanrichten aan flora en fauna van aangrenzend natuurgebied. 71 4, 16, Destructief effect op aanwezige flora en fauna Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Het is verplicht om objecten die 150 meter en hoger zijn (tiphoogte bij een windturbine) te voorzien van verlichting zodat piloten zien waar de hoge objecten staan(AC 70/7460-1K - Obstruction Marking and Lighting) . De verlichting moet in principe zowel op de mast als bovenop de gondel worden toegepast. Voor omwonenden kunnen deze lichten hinderlijk zijn. De windbranche overlegt met de overheid (o.a. de luchtvaartautoriteit) over maatregelen om de zichtbaarheid van de verlichting te verminderen. Veiligheid staat uiteraard voorop. Bij windparken die in 2013 gebouwd zijn, zijn de volgende maatregelen toegepast: • De mastverlichting is komen te vervallen; • Een kap rondom de lamp bovenop de gondel zodat er geen directe lichtstraling naar beneden is. De verlichting is nog wel van verdere afstand te zien; • Beperking van het aantal lampen: niet alle windturbines, maar de twee buitenste en de middelste binnen een lijnopstelling worden voorzien van verlichting. Voor de toekomst wordt bekeken of het mogelijk is te werken met sensoren, zodat de verlichting alleen aan gaat wanneer een vliegtuig of helikopter binnen een bepaalde afstand van de windturbine komt. Zie reactie 47. Bij de planuitwerkingsfase wordt een verkeersplan opgesteld betreffende de transportroutes. Dit zal tijdig worden besproken met omliggende bewoners en bedrijven. Momenteel is er geen sprake van risico’s en schade. De initiatiefnemer brengt de eventuele risico’s en schade eerst in beeld. Ten aanzien van de effecten op natuur is door Arcadis een uitgebreid onderzoek 17 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat 38 Reactie uitgevoerd in het kader van de milieueffectrapportage, waaruit naar voren komt dat van significante aantasting van de natuurwaarden geen sprake is. In Nederland zijn diverse onderzoeken uitgevoerd naar windparken en effecten op flora en fauna, zie bijvoorbeeld Windpark Noordoostpolder. De barrièrewerking kan er toe leiden dat vogels een andere vliegroute nemen. Dit vermindert het aantal ’potentiële aanvaringen’ en kan dus als positief gezien worden. Omdat de helft van de Oranjeplassen in de verstoringszone van 450 meter van de windmolens valt, kunnen juist meer vogels die nu rond de windmolens vliegen bij de Oranjeplassen terecht komen. 72 4, 16, 36, 38 De ontwerpvergunning wemelt van de voorschriften waaraan nog moet worden voldaan. Ten aanzien van een groot aantal toetsingselementen zijn extrapolaties gemaakt en aannames gedaan, waardoor 'nog net' of ’nog net niet’ wordt voldaan aan normen, voor zover deze al bekend zijn. Deze cumulatie van ’nog net voldoende' gemaakte of ‘nog steeds onvoldoende’ scores doet het ergste vrezen voor de negatieve effecten van het windturbinepark WNW. In het MER zijn de milieueffecten van het voornemen onderzocht. Waar met aannames is gewerkt is hiervoor een realistische 'worst case' gehanteerd om een onderschatting van effecten te voorkomen. Uit het MER blijkt dat deze effecten passen binnen de wettelijke kaders die hiervoor zijn vastgelegd en dat de locatie past binnen het ruimtelijke beleid. De commissie m.e.r. heeft in haar toetsingsadvies aangegeven dat de effecten goed zijn beschreven en de locatie goed is gemotiveerd. Er is geen reden om aan te nemen dat er relevante informatie voor het te nemen besluit niet bekend is. 73 4, 16, 38 Verlenen bouwvergunning is voorbarig omdat er aan groot aantal voorwaarden nog niet voldaan is In bouwprojecten wordt gewerkt met voorschriften in de vergunning. Daarnaast is de algemene bouwregelgeving uit het Bouwbesluit en Bouwverordening van toepassing. Het bevoegd gezag is binnen de wettelijke kaders vrij om voorschriften op te nemen in de vergunning. 74 4, 16, 36, 38 4, 16, 36, 38 Er moeten meer evaluatiemomenten na de bouw worden opgenomen zoals de commissie MER aanbeveelt. Rekening houden met kosten amoveren windturbines indien ze te veel hinder veroorzaken / het niet rendabel is. Wij achten dit niet nodig. 4, 16, 36, 38 Visuele hinder als gevolg van beweging van de wieken, slagschaduw en lichtschittering 75 76 Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Uit het MER en de ruimtelijke onderbouwing is gebleken dat het voornemen voldoet aan alle vigerende wet- en regelgeving en dat het plan voldoende rendabel is. Er is geen reden om aan te nemen dat tijdens de exploitatie anders zal blijken. Tevens zijn verdere mitigerende maatregelen mogelijk, waardoor van amovatie geen sprake zal zijn. In het MER is onderzoek naar slagschaduw uitgevoerd. Vanuit de Activiteitenregeling (Rarim) art 3.12 dient hierbij de optredende slagschaduw op de gevel met ramen van gevoelige gebouwen te worden onderzocht. De groene ruimte ten westen van het Appartementencomplex valt hier niet onder. Uit het slagschaduwonderzoek blijkt dat lichtflikkeringen als gevolg van slagschaduw pas als hinderlijk worden ervaren vanaf 18 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat 77 4, 16, 36, 38 Geluid/maatwerkvoorschriften. Uit tabel op blz. 31 van het akoestisch onderzoek d.d. 23 september 2013 blijkt dat dat de waarden genoemd in art. 3.14a, eerste lid van het Activiteitenbesluit worden overschreden. Waarom blijkt niet van het stellen van maatwerkvoorschriften op grond waarvan de vergunning op deze wijze niet kan worden verleend? 78 4, 16, 36, 38 79 4, 16, 36, 38 Waarom is aanvraag door HHS geaccepteerd zonder onderzoeksrapport naar gesteldheid bodem en vooral m.b.t. aanwezigheid blindgangers uit WOII Windturbines (afbrekende stukken, ijs) kunnen een gevaar betekenen voor de omgeving: fietser en /of wandelaars. 80 4, 16, De gemeente Rotterdam heeft geen veiligheidssituatie laten 36, 38 uitvoeren waarbij is gekeken naar de risico's voor gasten en Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Reactie een frequentie van 2,5 Hz. De windturbines blijven daar in alle gevallen onder. Ook is getoetst aan de norm van 6 uur slagschaduw per jaar op de gevel met ramen van gevoelige gebouwen (zie reactie 29) waaraan in alle gevallen wordt voldaan. De schaduw treedt dus niet dagelijks tussen 14:00 en 22:00 uur op. Om lichtschittering te voorkomen worden turbines, conform het Activiteitenbesluit, voorzien van een matte coating. Conform artikel 3.14a tweede lid van het Activiteitenbesluit kan het bevoegd bij maatwerkvoorschrift teneinde rekening te houden met cumulatie van geluid als gevolg van een andere windturbine of een andere combinatie van windturbines, normen met een lagere waarde vaststellen ten aanzien een van de windturbines of een combinatie van windturbines. Het dichtstbijzijnde windpark, Windpark Landtong, ligt ten westen van het windpark. Conform het overgangsrecht artikel 6.21a tweede lid wordt bij de toepassing van artikel 3.14a tweede lid geen rekening gehouden met windparken die voor het van kracht worden van dat artikel in 2011 zijn gerealiseerd. Windpark Landtong is gerealiseerd in augustus 2008 voor het in 2011 van kracht worden van artikel 3.14a tweede lid. In 2013 is een maatwerkbeschikking gegeven voor Maaslandwind Energie beschikkingnummer 21493015/434994 voor de realisatie van 2 windturbines op de Landtong. Op grond van artikel 3.14a tweede lid zouden maatwerkvoorschriften vastgesteld kunnen worden met lagere waarden dan in art. 3.14a eerste lid. Dit zou betekenen dat de geluidsproductie van windpark Nieuwe Waterweg met 1 dB beperkt zou moeten worden ten opzichte van wat nu in de rapportages staat. Echter, op de landtong staat een groot aantal windturbines waarop het overgangsrecht van toepassing is. De invloed van een 1 dB lagere bijdrage van windpark Nieuwe Waterweg op de totale geluidsbelasting vanwege windturbines is hierdoor praktisch verwaarloosbaar. Om deze reden is het opstellen van maatwerkvoorschriften niet noodzakelijk geacht. Zie reactie 36. In het externe veiligheidsonderzoek (zie 38) is tevens het IPR (passantenrisico) en groepsrisico getoetst. Hieruit blijkt dat het risico zeer klein en dus aanvaardbaar is. In het externe veiligheidsonderzoek (paragraaf 6.1 en bijlage 2) van Save is tevens het IPR (passantenrisico) en groepsrisico getoetst op passerende treinen en hun 19 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie passerende treinen. passagiers, op basis van beschikbare passagiersgegevens. Inmiddels zijn er plannen voor de uitbreiding van de capaciteit van de spoorlijn, maar exacte passagiersgegevens zijn (uiteraard) nog niet bekend. Daarom is door Save bekeken wat de effecten van extra passagiers zullen zijn op het risico. Hieruit blijkt dat zelfs bij een vertienvoudiging van het aantal passagiers geen significant risico optreedt. Hiermee is het risico voor passerende treinreizigers zeer klein en dus aanvaardbaar. In het kader van de ruimtelijke onderbouwing is een onderzoek naar radarverstoring door het windpark uitgevoerd door TNO. Vervolgens heeft toetsing door Defensie plaatsgevonden, waaruit blijkt dat het effect zodanig gering is dat er geen bezwaren zijn tegen de realisatie van het windpark. Zie reacties 36 en 38. 81 4, 16, 36, 38 Radarverstoring Defensie en graag kennis of het Ministerie van Defensie gebruik zal maken van haar vetotrecht 82 Veiligheid en scheepsradar 83 4, 16, 36, 38 5, 14 84 Door de korte afstand tussen woning en turbine (700 meter) vrezen de bewoners overlast door geluid en slagschaduw. Het effect van windturbines voor wat betreft het aspect geluid wordt aangeven op een plattegrond van een groot gebied rondom de windturbines. Hierdoor kan herleid worden voor ieder punt in de omgeving wat het effect van de windturbines is. Op de gevel van de woning van de indiener van de zienswijze wordt een Lden berekend van minder dan 42 dB. Bij deze woning wordt de geluidhinder voldoende beperkt geacht. 5, 14 Bewoners zijn bezorgd over mogelijke gezondheidsrisico's van laagfrequent geluid. Verwacht wordt dat geluidoverlast binnen en vooral buiten hinderlijk zal zijn. 85 86 5, 14 5, 14 87 6 Daling OZB waarde van de woning Produceer groene energie op plaats waar dit geen schadelijke gevolgen heeft voor de bevolking. Het MER gaat ervan uit dat geluid onder de wettelijke norm ligt. Dit is gezien recente revaringen niet te meten. Met de specifieke hinderlijkheid van windturbinegeluid is rekening gehouden bij zowel de geluidgrenswaarden van het Activiteitenbesluit als bij de weegfactoren ten behoeve van het bepalen van de gecumuleerde geluidsbelasting. Zie reactie 65. Zie reactie 47. Zie reactie 8. 88 89 6 6 90 6 Het uitzicht verslechtert Waardedaling woning door achteruitgang van de ligging, rust en uitzicht van de woning. Het gebied langs de Waterweg en / of de Oranjeplassen Bijlage: de lijst met namen van reclamanten De Activiteitenregeling (Rarim) schrijft, in bijlage 4, een reken- en meetmethode voor windturbines voor. Geluidsmetingen aan windturbines vereisen specifieke apparatuur en vragen een grotere inspanning dan veel andere geluidmetingen en kunnen door de DCMR worden uitgevoerd. De DCMR beschikt over specifieke geluidmeetapparatuur die geschikt is om deze geluidmetingen aan windturbines te kunnen verrichten. Zie reacties 16 en 26. Zie reactie 47. In de recreatiegebieden komen geluiden voor afkomstig van schepen, wegverkeer, 20 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie wordt minder aantrekkelijk als recreatiegebied. grote industieterreinen, treinen en andere windturbines. De invloed op het bestaande omgevingsgeluid is beperkt tot een gebied rondom de nieuwe windturbines. Deze invloed is toelaatbaar geacht. In hoofdstuk 6 van bijlage 5b ( Risicoanalyse van bureau Oranjewoud/SAVE) van de MER, is onder andere de trefkansberekeningen gemaakt van een afgebroken blad en een langsvarend zeeschip. De trefkans blijkt voor de risico's niet significant bij te dragen. Zie o.a. reacties 8, 15, 16, 19, 29, 33, 36 en 38. 91 6 Een ongeluk door bijvoorbeeld een afbrekende propeller bij noodweer kan verstrekkende gevolgen hebben als een voorbijvarende chemicalien tanker wordt geraakt. 92 7 Tekent bezwaar aan tegen alle negatieve bijverschijnselen, die deze bouw met zich meebrengen, zoals bv. de aanwezigheid van eventuele bommen, de geluidshinder, het gevaar voor de scheepvaart, de slagschaduwen, de waardevermindering appartement, enz., enz. 93 8, 10 Geluidoverlast verwacht door de afmetingen van de windturbines en de korte afstand tot woningen. Het effect van windturbines voor wat betreft het aspect geluid wordt aangeven op een plattegrond van een groot gebied rondom de windturbines. Hierdoor kan herleid worden voor iedere punt in de omgeving wat het effect van de windturbines is. Op de gevel van de woning van de indiener van deze zienswijze wordt een Lden berekend van minder dan 42 dB. Bij deze woning wordt de geluidhinder voldoende beperkt geacht. 94 8, 10 Bewoner voorziet waardedaling van de woning door de nabijheid en zichtbaarheid van de windturbines. Zie reactie 47. 95 8, 10 Achtergebleven bommen vormen een veiligheidrisico. Zie reactie 36. 96 8, 10 De draaiende wieken vormen een veiligheidsrisico voor de scheepvaart. Zie reactie 38. 97 8 De turbines geven overlast voor recreanten in recreatiegebied De Oranjeplassen. Zie reactie 6. 98 9, 11 Door de korte afstand (85 meter) tussen eigendom en windturbine onstaat schade door geluid, (slag)schaduw en gevaar bij breuk van een rotor of mast. De PR 10-5/jr risicocontour, van een windturbine met rotordiameter van 112m, is 65 m. Indien het eigendom bestaat uit een "beperkt kwetsbaar object" (zie: Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi)) dan worden de risico's op 85 meter aanvaardbaar Bijlage: de lijst met namen van reclamanten 21 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie geacht. Voor een "kwetsbaar object" geldt de PR 10-6/jr risicocontour als grenswaarde voor de aanvaardbaarheid van de risico's. 99 9, 11 Inspreker maakt zich zorgen over de gezondheid (windturbinesyndroom en vibro acoestic disease) en veiligheid van mensen die moeten werken in de nabijheid van de windturbines. 100 9, 11 Windenergie is geen goed alternatief voor fossiele brandstoffen omdat er gedurende 15 jaar subsidie voor nodig is. 101 10 De turbines geven overlast voor broedende vogels en recreanten in recreatiegebied De Oranjeplassen. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Het activiteitenbesluit verwijst naar de aanpak conform het "besluit externe veiligheid inrichtingen" (Bevi). Hierin geldt voor "beperkt kwetsbare objecten" zoals bedrijven, een maximaal aanvaardbaar risico van 10-5/jr (ic. 65 meter). Voor "kwetsbare objecten" ligt deze grens op 10-6/jr (ic. circa 160 meter). Genoemde afstand van 400 meter komt in de buurt van de "maximale werpafstand bij 2x het nominale toerental" (ic. het invloedsgebied). Ook ten aanzien van slagschaduw en geluid zal aan het gestelde in het Activiteitenbesluit moeten worden voldaan. De beleidskeuze voor duurzame energie is op Europees en Nationaal niveau gemaakt en staat niet ter discussie in het project. Er zijn twee belangrijke redenen. De eerste is het tegengaan van klimaatverandering. De energieopwekking met behulp van fossiele bronnen leidt tot uitstoot van onder meer CO2. Te veel CO2 is een belangrijke oorzaak van klimaatverandering. De tweede reden is dat de fossiele bronnen opraken en Nederland steeds meer energie importeert uit het buitenland. Door zelf duurzame energie op te wekken, wordt Nederland minder afhankelijk van deze import. Op dit moment (medio 2014) wordt ongeveer 4,5% van de energie duurzaam opgewekt. Nederland heeft met de Europese Unie afgesproken om in 2020 14% van het totale energieverbruik duurzaam te realiseren en de CO2-uitstoot met 20% te verminderen ten opzichte van 1990. In het ‘Energieakkoord voor duurzame groei’ (september 2013) is vastgelegd dat het aandeel duurzame energie 16% moet zijn in 2023. In dit energieakkoord hebben 40 belangenorganisaties, onder leiding van de Sociaal Economische Raad (SER), afspraken gemaakt over het verduurzamen van de energievoorziening in Nederland. Om de doelstelling van duurzame energieopwekking (zie vraag 1) te bereiken, zijn verschillende duurzame energiebronnen nodig. De belangrijkste in Nederland zijn: bio-energie, windenergie (op land en zee), zonneenergie, en aardwarmte. De landelijke doelstelling voor wind op land is 6000 MW opgesteld vermogen in 2020. Er staat nu (juni 2014) ongeveer 2500 MW. Windenergie op land is momenteel één van de meest kostenefficiënte technieken. Op dit moment is de SDE+ regeling van toepassing op duurzame energieprojecten. Hiermee kan de exploitant subsidie krijgen voor zijn of haar project. In het kader van het MER is door Arcadis uitgebreid ecologisch onderzoek uitgevoerd, waarin onder andere de effecten op broedvogels zijn beschreven. Het gaat om een voorspelbaar karakter van zowel geluid als slagschaduw, de aanwezige vogels zullen 22 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze 102 Zienswijze samengevat De windmolen die het dichtsbij Maassluis staat zal door de kleine afstand tot bebouwing en de meest voorkomende windrichting voor geluidoverlast zorgen. De combinatie met de wijzigingen aan het spoor is onvoldoende beschreven. 103 12 104 12 Bewoner voorziet waardedaling van de woning. Er zijn mogelijk nog onontplofte bommen in het gebied, dit kan tot gevaarlijke situaties bij werkzaamheden leiden. 105 12 De windmolens vormen een gevaar voor het fietsverkeer en recreanten die het fietspad gebruiken en voor de scheepvaart op de waterweg. Veel schepen hebben een chemissche of andere gevaarlijke lading. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Reactie hier aan wennen en geen hinder van ondervinden. Omdat recreanten niet permanent, maar relatief kort (maximaal enkele uren) binnen het gebied verblijven zijn er geen normen voor mogelijke schaduw of geluid effecten op recreanten vastgelegd en worden deze niet nader onderzocht. Recreanten (passanten) zijn wel meegenomen in het externe veiligheidsonderzoek. Het effect van windturbines voor wat betreft het aspect geluid wordt aangeven op een plattegrond van een groot gebied rondom de windturbines. Hierdoor kan herleid worden voor iedere punt in de omgeving wat het effect van de windturbines is. Op de gevel van de woning van de indiener van de zienswijze wordt een Lden berekend van minder dan 42 dB. Bij deze woning wordt de geluidhinder voldoende beperkt geacht. In het akoestisch onderzoek dat in het kader van het MER is uitgevoerd is tevens de cumulatieve geluidsituatie bepaald. Hiervoor zijn de ten tijde van het onderzoek beschikbare cijfers gehanteerd en is een effectbeschrijving gemaakt. Er is geen wettelijke norm waaraan getoetst kan worden of voldaan moet worden. Uit dit onderzoek komt naar voren dat de akoestische situatie in het gebied op dit moment matig tot tamelijk slecht is, conform de gehanteerde methode Miedema. Na toevoeging van de windturbines blijft de situatie nabij de toetspunten matig tot tamelijk slecht. Met andere woorden, andere geluidbronnen zijn overheersend (industrielawaai en scheepvaart). In de tussentijd zijn de plannen voor de spoorlijn Hoek van Holland Rotterdam gewijzigd, waardoor het railverkeerslawaai in de toekomst mogelijk anders kan zijn. De initiatiefnemer heeft daarom een aanvulling op het akoestisch onderzoek laten uitvoeren om te bepalen of dit effect heeft op de beoordeling. Hieruit blijkt dat railverkeerslawaai in vergelijking met andere geluidbronnen een beperkt en niet bepalend aandeel heeft. Door met andere (hogere) emissies voor de treinen te rekenen, wordt geen andere conclusie getrokken ten aanzien van de aanvaardbaarheid van de geluidproductie die de windturbines in de cumulatieve situatie toevoegen. Zie reactie 47. Zie reactie 36. In hoofdstuk 6 van bijlage 5b ( Risicoanalyse van bureau Oranjewoud/SAVE) van de MER, is het individueel passanten risico (IPR) en het maatschappelijk risico (MR) voor de verschillende transportmodaliteiten berekend. Zie ook reactie 2. 23 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 106 12 De windmolens hebben gevolgen voor de strook natuur tussen de waterweg en het spoor. De windmolens staan in de dagelijke vliegroutes van honderden zeemeeuwen. Hierdoor zal het aantal dode vogels per molen per jaar hoger liggen dan het statische gemiddelde van 28 dode vogels per jaar per molen. In het kader van het MER is door Arcadis uitgebreid ecologisch onderzoek uitgevoerd, waarin onder andere de effecten op vogels (broed en trekvogels) zijn beschreven. De aantallen aanvaringen van zowel de trekvogels als de (kleine mantel)meeuw met windturbines is zo laag dat dit geen effect heeft op de populatie van de verschillende trekvogels. Het aantal potentiele slachtoffers ligt ruim onder de 1% van de totale natuurlijke sterfte. Voor een onderbouwing van de berekening wordt verwezen naar de memo 'Trekvogelslachtoffers windmolenpark Waterweg', van 17 maart 2014, welke als aanvullende bijlage bij het MER is gevoegd. Hieruit blijkt dat geen significante effecten optreden op beschermde gebieden, noch op de gunstige staat van instandhouding van individuele soorten. 107 12 De meeste oostelijke windturbine staat ter hoogte van de Oranjeplassen Zie ook reactie 105. 108 12 De windmolens komen naast de Oranjeplassen. Dit is een tussenstop voor zwermen vogels. Dit zal voor een jaarlijkse slachting zorgen. Waarom wordt de laatste windmolen niet vervangen voor zonnepalen, deze zijn goedkoper en milieuvriendelijker 109 13 DCMR is niet voldoende geequipeerd voor de juiste geluidmetingen. Geluidoverlast is niet bevordelijk voor de gezondheid. De DCMR beschikt over specifieke geluidmeetapparatuur die geschikt is om geluidmetingen te verrichten bij hoge windsnelheden, bijvoorbeeld aan windturbines. Tevens is door het RIVM onderzoek gedaan naar mogelijke gezondheidseffecten van windturbines. Het RIVM concludeert in haar rapport (RIVM rapport 200000001/2013) Windturbines: invloed op de beleving en gezondheid van omwonenden) dat er geen bewijs is voor een relatie tussen windturbines en gezondheidsklachten. 110 111 13 13 Waardedaling van huizen in de nabijheid van woningen. De windmolens betekenen een extra risico voor risicogebied De nieuwe Waterweg. Zie reactie 47. Overal (en niet alleen in en rondom het havengebied) loopt men een bepaald risico. Criteria voor de beoordeling van de aanvaardbaarheid van die risico's zijn beschreven in wet- en regelgeving. Hieraan is getoetst bij de beoordeling van deze windturbinelocatie. 112 13 De mogelijkheden voor recreatie nemen af. Zie reactie 6. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Deze vraag is nu niet aan de orde; de meest oostelijke windmolen past volgens de milieu- en regelgeving op deze plaats. Per windturbine levert dit project circa 12 miljoen kWh elektriciteit op. Om dezelfde hoeveelheid met zonnepanelen te realiseren is een oppervlakte van circa 15 ha. (30 voetbalvelden) nodig en liggen de kosten een factor 3 keer zo hoog. 24 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 113 17 Zie reactie 57. 114 17 Bezwaar tegen plaatsing van windturbine(s) nabij de Oranjeplassen. Inspreker vindt dat er geen rechtwordt gedaan aan zijn / haar belangen als inwoner, de eis van goede ruimtelijke ordening, flora- en faunawet en aanwezige recreatieve, natuur en landschappelijke waarden bij de Oranjeplassen. Laagfrequent geluid is op verschillende methoden door Pondera Consult berekend. Daarbij is geen onderzoek gedaan naar de geluidwerende eigenschappen van de woning en er is geen rekening gehouden met de ruimte akoestiek . Daarom kan de conclusie dat het laagfrequent geluid mogelijk waarneembaar maar niet hinderlijk is niet serieus worden genomen. 115 17 Er zitten verschillen tussen de geluidemissiewaarden zoals gehanteerd door Pondera Consult en de datasheet van de fabrikant Vestas, deze zijn gebaseerd op de meetwaarden van Delta. Wanneer ook rekening wordt gehouden met de Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Over laagfrequent geluid van windturbines heeft het Ministerie van Infrastructuur en Milieu de Tweede Kamer geïnformeerd per brief met kenmerk IENM/BSK-2014/44564 d.d. 31 maart 2014. In deze brief staat onder andere dat het feitelijke aandeel laagfrequent geluid in het brongeluid van een windturbine gering is. Daarom is ook het aandeel in de geluidbelasting op een woninggevel gering. Ook anderszins zijn bij de DCMR geen gegevens bekend waaruit blijkt dat de windturbines waar het hier om gaat een bovenmatige hoeveelheid laagfrequent geluid zouden produceren. Daarom zijn geen nadere eisen gesteld met betrekking tot laagfrequent geluid. Volledigheidshalve zijn in de aanvulling de immissieniveaus voor het laagfrequente geluid van de turbines op de dichtstbijzijnde woningen berekend. Er is geen algemeen geaccepteerd normstelsel voorhanden waarmee laagfrequente geluidhinder kan worden geobjectiveerd. De resultaten zijn afgezet tegen de ‘NSG-Richtlijn laagfrequent geluid’ en de DCMR curven. De conclusie van het onderzoek is dat hoewel de geluidsniveaus buiten de woning de NSG en DCMR curven overschrijden, als gevolg van de geluidwering van de gevel het laagfrequent geluid voldoende tegenhouden wordt. Gezien de rekenresultaten is het voldoende aannemelijk dat de binnenniveaus voor laagfrequent geluid beneden de toetswaarden zullen blijven. De wonigen van de indieners van de zienswijze liggen op een grotere afstand waardoor LFG niet relevant geacht wordt. Voor de bouwkundige staat van de woningen is uitgegaan van een voor de regio Rijnmond specifiek gemiddelde. Bij bezoek aan het gebied is geen waarneming gedaan die reden geeft om van andere waarden uit te gaan. In Maassluis is geen toetspunt voor LFG opgenomen omdat alleen de punten met de hoogste geluidbelasting maatgevend zijn. De woningen in Maassluis vallen daar niet onder en zijn derhalve niet verder onderzocht. De indiener van de zienswijze geeft aan dat er grote verschillen zijn tussen tussen de door Pondera gebruikte geluidemissiewaarden en de datasheets van fabrikant Vesta. Echter, de indiener ondersteund zijn zienswijze niet met gegevens over de verschillen. Voor wat betreft de werkwijze met betrekking tot meetonnauwkeurigheden kan worden 25 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie variatie in productie en meetonnauwkeurigheid is de gebruikte emissiewaarden voor de Vestas turbines 3dB te laag. Een eenmalige gunstige meting kan geen leidraad zijn. Hierdoor is het vertrouwen in deze MER sterk gedaald. gesteld dat deze niet eenzijdig behoeven te worden toegepast. Dat er een meetonnauwkeurigheid kan zijn van bijvoorbeeld 2 dB, betekent dus niet dat 2 dB lagere grenswaarden gesteld moeten worden. 116 17 Het akoestisch onderzoek gaat ook in op cumulatie. Dit onderzoek bevat onjuistheden. Het Pondera rapport gaat uit van een rails met houten dwarsliggers. Dit is onjuist, het zijn betonnen dwarsliggers waardoor een hogere geluidemissie van het railverkeer onstaat. Mede door de grootschalige industrie, scheepvaartverkeer en Maasvlakte 2 is de kwaliteit in Maassluis West al zeer slecht. Aan deze bijzonder lokale omstandigheden mag niet licht voorbij worden gegaan. Inspreker wijst daarbij op de mogelijkheden van maatwerkvoorschriften. Hoewel uiteindelijk de jaargemiddelde geluidswaarden getoetst worden, kunnen uit het akoestisch onderzoek ook de maximale, momentane geluidseffecten worden afgeleid. De maximaal mogelijke geluidsproductie van de windturbines is aangegeven in het akoestisch onderzoek. De momentane geluidsniveaus kunnen logischerwijs enkele dB's hoger zijn dan de jaargemiddelde waarden. Met dit gegeven is rekening gehouden bij de totstandkoming van de grenswaarden voor de jaargemiddelde waarden. De veronderstelling dat betonnen dwarsliggers meer geluid produceren is niet correct. Betonnen dwarsliggers resulteren in een lager geluidemmissie dan houten dwarsliggers. Verder is in het akoestisch onderzoek bij de cumulatie van geluid rekening gehouden met het industieterrein Maasvlakte, scheepvaart, wegverkeerslawaai en railverkeerslawaai (op basis van geluidregister spoor), middels de methode Miedema. Ten aanzien van railverkeerslawaai is door de initiatiefnemer een aanvulling opgesteld, vanwege de wijziging van het type railverkeer in de toekomst. Deze wijziging heeft geen gevolgen voor de beoordeling. Zie ook volgnummer 63. 117 17 Er worden 2 typen windturbines vergeleken op milieueffecten, maar onderzoek maar de 'footprint' (energiekosten van de productie, onderhoudskosten, verwachte levensduur, etc) van het windmolenpark ontbreekt. De kleinere molens zijn vanuit oogpunt van duurzaamheid aantrekkelijk. De Enerercon E-82 geeft minder geluidbelasting dan de Vestas V112 3.0 MW. Een lagere molen met een kleinere diameter heeft een lagere tip snelheid en minder windschering. Dit laatste is niet door Pondera verwerkt. Hierdoor is de vergelijking tussen de varianten onvolledig. Wet milieubeheer (hoofdstuk 7) omschrijft de vereiste onderdelen van een milieueffectrapport. Daarnaast heeft de commissie voor de milieueffectrapportage een aanvullend advies (richtlijnadvies) gegeven omtrent de te onderzoeken punten. Energiekosten van productie, onderhoudskosten en levensduur zijn niet expliciet meegenomen in dit onderzoek aangezien dit niet vereist is volgens het besluit. Bovendien zijn de verschillen tussen de verschillende turbinemodellen zo gering dat dit niet zal leiden tot een andere afweging, zeker wanneer afgezet tegen de hogere energieopbrengst van de 'grotere' turbines. In het reken- en meetvoorschrift windturbines, zoals opgenomen in bijlage IV van het Barim, is de gevolgde methodiek voor de bepaling van de windsnelheid op ashoogte van belang voor het kunnen vaststellen van de geluidproductie geregeld. Hierbij is de hogere geluidemissie ten gevolge van de zwakkere koppeling tussen luchtlagen (vooral in de nacht) meegenomen. Beide windturbinetypes voldoen, na toepassing van mitigerende maatregelen, aan de norm. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten 26 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 118 17 Verzoek voornemen tot verlenen omgevingsvergunning terugnemen of na overleg park beperken tot 7 turbines van maximaal 80 meter hoogte. Er wordt voldaan aan wet- en regelgeving, er is dan ook geen aanleiding om aantal en/of hoogte van de turbines te beperken. 119 18 Genoeg vuil, stank en geluidoverlast 120 121 122 18 18 18 Waardedaling woning Onontplofte munitie en bommen uit de oorlog. Recreatiegebied Oranjeplas wordt verperst en tevens effect op vogels. 123 19 Het is de vraag of feiten overeenkomen met wat nu wordt berekend. Berekeningen voor gemiddelden geluidbelasting zeggen te weinig. Achter gemiddelden schuilen grote fluctuaties. Wat je op ene bepaals moment op een bepaalde plaats hoort is afhankelijk van de geluidsbron en andere omstandigheden. Een model is een sterke vereenvoudiging van de werkelijkheid, zeker waar het een innovatief type windturbines betreft. Uit het akoestisch onderzoek blijkt dat ter plaatse van de woningen in Maassluis, waaronder de woning van de indiener van de zienswijze, de akoestisch situatie nauwlijks verandert als gevolg van de windturbines. De toename van de gecumuleerde geluidsbelasting blijkt kleiner dan 1 dB. Deze toename van de geluidsbelasting is acceptabel geacht. Zie reactie 47 Zie reactie 36. Zie reactie 6. In het MER zijn de milieueffecten van het voornemen op de locatie Nieuwe Waterweg onderzocht, onder andere op flora en fauna, landschap. Zie o.a. reactie 10 en 72. Hoewel uiteindelijk de jaargemiddelde geluidswaarden getoetst worden, kunnen uit het akoestisch onderzoek ook de maximale, momentane geluideffecten worden afgeleid. De maximaal mogelijke geluidproductie van de windturbines is aangegeven in het akoestisch onderzoek. De momentane geluidsniveaus kunnen logischerwijs enkele dB's hoger zijn dan de jaargemiddelde waarden. Met dit gegeven is rekening gehouden bij de totstandkoming van de grenswaarden voor de jaargemiddelde waarden. 124 19 Ongerustheid over de berekende duur van slagschaduweffecten op woning. Zie reactie 19: Uit het uitgevoede onderzoek naar slagschaduw blijkt dat de windturbines, na toepassing van mitigerende maatregelen, voldoen aan de vigerende wet- en regelgeving ten aanzien van slagschaduw. Dit betekent dat er niet meer dan 6 uur slagschaduw per jaar zal optreden. De exploitant van het windpark zal de meest oostelijke windmolen stilzetten, wanneer in de praktijk zou blijken dat er meer dan 6 uur slagschaduw per jaar op een woning optreedt. 125 19 Door de windmolens zal het uitzicht van een groene omgeving veranderen naar een grootschalig industrieel uiterlijk. Wij menen dat ook met de komst van de windturbines het omliggende gebied een groene uitstraling blijft houden. De komst van de windturbines betekent niet dat het gebied een industriële uitstraling à la havengebied krijgt. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten 27 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 126 19 Zie reactie 47. 127 20 128 20 129 130 20 21 131 21 132 21 133 134 21 22 Bezwaar tegen plaatsing van windturbines vanwege aantasting van het woongenot en waardedaling. Er is al voldoende belasting. Er is geen medisch onderzoek verricht naar de effecten van windturbines op gezondheid, het gaat om o.a. laagfrequent geluid en geluidsoverlast. Veiligheid is onvoldoende onderzocht, onder meer doordat er geen onderzoek gedaan is naar mogelijke aanwezige onontplofte bommen en de invloed op scheepsradars. Bewoner voorziet waardedaling van de woning. Aandacht gevraagd voor geluidshinder en de bijkomende gezondheidsrisico's met name van laagfrequent geluid. Er wordt getwijfeld aan de juistheid van de informatie doordat er weinig ervaring is met het in kaart brengen van de geluidbelasting van hoge windtubrines en omdat recent in een andere situatie DCMR geen juiste geluidmeting kon uitvoeren. Veiligheid is onvoldoende onderzocht. Er is geen onderzoek gedaan naar mogelijke aanwezige onontplofte bommen uit WOII. Dit betekent een risico tijdens de bouwwerkzaamheden met gevolgen voor scheepvaartverkeer, de nabijgelegen woonwijk Steendijkpolder en industrie. Er is geen onderzoek gedaan naar de gevolgen van het windmolenpark op scheepsradars. Waardedaling van de woning voorzien. Waardedaling vastgoed en geluidshinder voorzien. 135 22 Poortershaven is gebombardeerd in de tweede wereldoorlog. Daarom is daar graven een risico voor de veiligheid van zowel bewoners als voor scheepvaartverkeer op de Waterweg. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Zie reacties 33, 64 en 65. Zie reactie 36. Zie reactie 47. Zie reacties 64 en 65, waarin nader wordt ingegaan op laagfrequent geluid. De DCMR beschikt inmiddels over specifieke geluidmeetapparatuur die geschikt is om geluidsmetingen te verrichten bij hoge windsnelheden, bijvoorbeeld aan windturbines. Zie reactie 36. Zie reactie 37. Zie reactie 47. Zie reactie 47 voor wat betreft planschade. Zie voor wat betreft geluidhinder onder andere reactie 29. Zie reactie 36 28 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 136 22 Recreatiegebied Oranjeplas wordt onaantrekkelijk door de windmolens. Uit het akoestisch onderzoek blijkt dat ter plaatse van de woningen in Maassluis, waaronder de woning van de indiener van de zienswijze, de akoestisch situatie nauwlijks veranderd als gevolg van de windturbines. De toename van de gecumuleerde geluidsbelasting blijkt kleiner dan 1 dB. Deze toename van de geluidsbelasting is acceptabel geacht. 137 23 Zie reactie 47. 138 23 139 23 140 23 141 23 Woningen binnen een straal van 2,5 kilometer dalen in waarde Is er rekening gehouden met feit dat gemeente de WOZ moet bijstellen. Is er rekening mee gehouden dat de grond nooit gesaneerd is en voorwerpen uit WO II voor gevaarlijke situaties kunnen zorgen Zijn er voldoende alternatieve locaties onderzocht waar windturbines uit het zicht staan, zoals Maasvlakte Is in kaart gebracht waar huizen precies staan. De windturbines staan te dicht op de huizen 142 24 143 24 144 25 Maakt bezwaar tegen plannen om onze omgeving te "vervuilen" met windmolens. U zit in het college namens burgers, dan mogen we er toch ook op vertrouwen dat u het belang van de burgers belangrijk vindt? Zij zijn tenslotte uw werkgever. Daarom bevreemd het ons dat u zulke grote windmolens langs de Waterweg wilt plaatsen, zo dicht bij bewoond gebied. U woont zelf zeker niet in deze buurt? Lijkt me logisch, anders had u het niet verzonnen.... Er zijn meerdere alternatieve plaatsen waar windmolens zouden kunnen staan, zoals Maasvlakte Door geluid kan er niet meer stil genoten worden van de natuur Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Zie reactie 51. Zie reactie 36. Zie antwoord 44. Volgens de eisen van de milieuwetgeving kan de meest oostelijke windturbine op circa 400 meter van de woonbebouwing van Maassluis worden ingepast. In de (ontwerp)omgevingsvergunning is de afstand tussen deze windturbine en de woonbebouwing echter circa 280 meter meer dan conform wet- en regelgeving vereist is; de afstand is namelijk 680 meter. Op basis van de MER eisen worden derden niet benadeeld. Wordt voor kennisgeving aangenomen. Zie reactie 44. In de omgeving van de Oranjeplassen komen geluiden voor afkomstig van schepen, wegen, grote industieterreinen, treinen en andere windturbines. De invloed op het bestaande omgevingsgeluid is beperkt tot een gebied rondom de windturbines. Deze invloed is toelaatbaar geacht. 29 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 145 25 Is er onderzoek gedaan naar gevolgen van afbreken vleugel voor scheepvaart (gevaarlijke stoffen). 146 25 147 25 148 149 25 26 150 151 26 26 Is er onderzoek gedaan naar effecten windturbines op radars van schepen Er is geen onderzoek gedaan naar niet ontplofte munitie gedaan. Waardevermindering van de woning De meest oostelijke turbine staat op slechts 850 m van woning waardoor waarde huis zal dalen Het effect van de (rode) verlichting van 2.000 candela Invloed geluidoverlast op slaap recreanten In hoofdstuk 6 van bijlage 5b ( Risicoanalyse van bureau Oranjewoud/SAVE) van de MER, is onder andere de trefkansberekeningen gemaakt van een afgebroken blad en een langsvarend zeeschip. Zie ook reactie 38. Zie reactie 37. 152 26 153 26 154 26 155 156 27 27 157 158 27 27 159 27 160 25 Zorgen over effect van windpark op recreatiegebied op grens van Maassluis, wat zeer belangrijk is in drukke leven. Mogelijk aanwezige ontontplofte bommen uit de tweede wereldoorlog vormen een risico. Wat is de invloed van windturbines op de radar van schepen. Bewoner voorziet waardedaling van de woning. Geluidoverlast Effect op uitzicht Plaatsing van windpark zal negatief effect hebben op flora en fauna, met name 't Sterrenbos en De Oranjeplassen Mogelijk aanwezige ontontplofte bommen uit de tweede wereldoorlog vormen een risico. Hier is nog geen onderzoek naar gedaan. De windturbines vomen een risico voor het Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Zie reactie 36. Zie reactie 47. Zie reactie 47. Zie reactie 68, wordt overigens voor kennisgeving aangenomen. Het effect van windturbines voor wat betreft het aspect geluid wordt aangeven op een plattegrond van een groot gebied rondom de windturbines. Hierdoor kan herleid worden voor iedere punt in de omgeving wat het effect van de windturbines is. Op de gevel van de woning van de indiener van de zienswijze wordt een Lden berekend van minder dan 42 dB. Bij deze woning wordt de geluidhinder voldoende beperkt geacht. Zie reactie 6. Zie reactie 36. Zie reactie 37. Zie reactie 47. Het effect van windturbines voor wat betreft het aspect geluid wordt aangeven op een plattegrond van een groot gebied rondom de windturbines. Hierdoor kan herleid worden voor ieder punt in de omgeving wat het effect van de windturbines is. Op de gevel van de woning van de indiener van de zienswijze wordt een Lden berekend van minder dan 42 dB. Bij deze woning wordt de geluidhinder voldoende beperkt geacht. Zie reacties 16 en 26. Zie reactie 6. Zie reactie 36. Zie reactie 38. 30 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat 161 27 162 27 163 164 165 166 28 28 28 28 scheepvaartverkeer op de Nieuwe Waterweg, deze vaarroute wordt ook gebruikt door schepen met gevaarlijke lading. Sinds bouw 3 torenflats aan de Merellaan in Maassluis veel hinder van weerkaatsing van het zonlicht. Dit zal door knipperend rood licht op elke mast en door slagschaduw erger worden. Aantasting leefomgeving als gevolg van hoogte windturbines, een knipperend rood licht, geluidsoverlast en slagschaduw De veiligheid m.b.t. afbreken (gedeelte) van wieken Waardaling woning Aanwezigheid oorlogstuig op de bouwlocatie. Geluidsoverlast 167 168 169 170 171 29 29 29 29 29 Waardedaling woning Mogelijke aanwezige bommen uit de tweede wereldoorlog Veiligheid afbrekende wieken op scheepvaart Recreatie wordt minder interessant. Te dicht tegen bebouwde kom. 172 29 173 30 Aantasting woongebied als gevolg van hoogte windturbines en een knipperend rood licht Geluidoverlast Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Reactie Zie reacties 16, 19 en 68. Zie reacties 16, 19, 29 en 68. Zie reactie 38. Zie reactie 47. Zie reactie 36. Het effect van windturbines voor wat beterft het aspect geluid wordt aangeven op een plattegrond van een groot gebied rondom de windturbines. Hierdoor kan herleid worden voor iedere punt in de omgeving wat het effect van de windturbines is. Op de gevel van de woning van de indiener van de zienswijze wordt een Lden berekend van minder dan 42 dB. Bij deze woning wordt de geluidhinder voldoende beperkt geacht. Zie reactie 47. Zie reactie 36. Zie reactie 38. Zie reactie 6. Volgens de eisen van de milieuwetgeving kan de meest oostelijke windturbine op circa 400 meter van de woonbebouwing van Maassluis worden ingepast. In de (ontwerp)omgevingsvergunning is de afstand tussen deze windturbine en de woonbebouwing echter circa 280 meter meer dan conform wet- en regelgeving vereist is; de afstand is namelijk 680 meter. Op basis van de MER eisen worden derden niet benadeeld. Zie o.a. reacties 16 en 26 voor wat betreft visuele hinder en reactie 68 voor wat betreft hinder door obstakellicht. Het effect van windturbines voor wat beterft het aspect geluid wordt aangeven op een plattegrond van een groot gebied rondom de windturbines. Hierdoor kan herleid worden voor iedere punt in de omgeving wat het effect van de windturbines is. Op de gevel van de woning van de indiener van de zienswijze wordt een Lden berekend van minder dan 42 dB. Bij deze woning wordt de geluidhinder voldoende beperkt geacht. 31 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 174 175 176 30 30 30 Zie reactie 47. Zie reactie 36. Zie reactie 38. 177 178 30 30 179 31 Waardedaling woning Gevaar ontontplofte bommen Risico's van afbrekende wiek voor scheepvaart met gevaarlijke lading nabij woongebied. Effect op recreatie Effect als gevolg van hoogte windturbines en een knipperend rood licht Overmatige geluidproductie vooral door de windturbine die het meest dichtbij staat. 180 31 Zie reactie 47. 181 31 182 31 183 31 Waardedaling van de woning (in de vorm van daling WOZwaarde). Geen onderzoek gedaan naar ontontplofte bommen blijven liggen. Dit is een veiligheidsrisico. Het onderzoek naar de risico's voor scheepvaart door de windturbine is in algemene termen besproken. Er vaart een groot aantal verschillende schepen, waaronder containerschepen, cruiseschepen en schepen met gevaarlijke lading (gastankers of chemicalientankers). Deze laatste worden niet genoemd in het onderzoek, terwijl brand of een ontploffing gevolgen kan hebben voor de veiligheid. Gevaar voor aanvaringen schepen op Nieuwe Waterweg. 184 31 De geluidsberekeningen hadden moeten worden gebaseerd op de nieuwe metro/treinstellen, die binnen afzienbare tijd gaan rijden. Deze maken meer lawaai dan de huidige treinstellen waardoor het mogelijk is dat de voorziene geluidschermen voor het spoor moeten worden verhoogd. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Zie reactie 6. Zie reactie 68. Het effect van windturbines voor wat beterft het aspect geluid wordt aangeven op een plattegrond van een groot gebied rondom de windturbines. Hierdoor kan herleid worden voor iedere punt in de omgeving wat het effect van de windturbines is. Op de gevel van de woning van de indiener van de zienswijze wordt een Lden berekend van minder dan 42 dB. Bij deze woning wordt de geluidhinder voldoende beperkt geacht. Zie reactie 36. Zie reactie 37. Zie reactie 37 voor relatie m.b.t. externe veiligheid tussen windturbines en scheepvaart. In het akoestisch onderzoek dat in het kader van het MER is uitgevoerd is tevens de cumulatieve geluidsituatie bepaald. Hiervoor zijn de ten tijde van het onderzoek beschikbare cijfers gehanteerd en is een effectbeschrijving gemaakt. Er is geen wettelijke norm waaraan getoetst kan worden of voldaan moet worden. Uit dit onderzoek komt naar voren dat de akoestische situatie in het gebied op dit moment matig tot tamelijk slecht is, conform de gehanteerde methode Miedema. Na toevoeging van de windturbines blijft de situatie nabij de toetspunten matig tot tamelijk slecht. Met andere woorden, andere geluidbronnen zijn overheersend (industrielawaai en 32 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie scheepvaart). In de tussentijd zijn de plannen voor de spoorlijn Hoek van Holland Rotterdam gewijzigd, waardoor het railverkeerslawaai in de toekomst mogelijk anders kan zijn. De initiatiefnemer heeft daarom een aanvulling op het akoestisch onderzoek laten uitvoeren om te bepalen of dit effect heeft op de beoordeling. Hieruit blijkt dat railverkeerslawaai in vergelijking met andere geluidbronnen een beperkt en niet bepalend aandeel heeft. Door met andere (hogere) emissies voor de treinen te rekenen, wordt geen andere conclusie getrokken ten aanzien van de aanvaardbaarheid van de geluidproductie die de windturbines in de cumulatieve situatie toevoegen. 185 31 Recreatie in de buurt van de Oranjeplassen wordt aangetast door overlast van geluid en slagschaduw. Vogels worden gedood door de wieken Zie reactie 5. De windturbines zijn gepositioneerd aan de zuidzijde van de spoorlijn en liggen daarmee buiten de Oranjeplassen. Ten aanzien van de effecten op natuur is door adviesbureau Arcadis een uitgebreid onderzoek uitgevoerd in het kader van de milieueffectrapportage. Uit dit onderzoek komt naar voren dat er geen aantasting is van de natuurwaarden. Het MER geeft geen reden om aan te nemen dat de windturbines een belemmering vormen voor de recreatiemogelijkheden in het gebied, ze kunnen gecombineerd worden. De plassen en de omgeving blijven vrij toegankelijk. Het zoeken naar combinaties van gebruiksfuncties is nadrukkelijk als doelstelling opgenomen in de Visie Ruimte en Mobiliteit van de provincie Zuid-Holland. En reactie 6: De windturbines zijn gepositioneerd aan de zuidzijde van de spoorlijn en liggen daarmee buiten de Oranjeplassen. Ten aanzien van de effecten op natuur is door adviesbureau Arcadis een uitgebreid onderzoek uitgevoerd in het kader van de milieueffectrapportage. Uit dit onderzoek komt naar voren dat er geen aantasting is van de natuurwaarden. Het MER geeft geen reden om aan te nemen dat de windturbines een belemmering vormen voor de recreatiemogelijkheden in het gebied, ze kunnen gecombineerd worden. De plassen en de omgeving blijven vrij toegankelijk. Het zoeken naar combinaties van gebruiksfuncties is nadrukkelijk als doelstelling opgenomen in de Visie Ruimte en Mobiliteit van de provincie Zuid-Holland. 186 31 Woon/leefgebied is al zwaar belast door tankoverlast van Abengoa en Vopak en door geluidsoverlast van de overkant i.v.m. werkzaamheden platforms Uit het akoestisch onderzoek blijkt dat ter plaatse van de woningen in Maassluis, waaronder de woning van de indiener van de zienswijze, de akoestisch situatie nauwlijks veranderd als gevolg van de windturbines. De toename van de gecumuleerde geluidsbelasting blijkt kleiner dan 1 dB. Deze toename van de Bijlage: de lijst met namen van reclamanten 33 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie geluidsbelasting is acceptabel geacht. 187 31 Plan is uitsluitend vanuit optiek Rotterdam bekeken. Er wordt onvoldoende rekening gehouden met belangen bewoners Maassluis. . Dit plan vloeit voort uit de doelstellingen aangaande het realiseren en de opbrengst van duurzame energie middels windturbines. Uit de verrichte milieuonderzoeken en de positieve beoordeling van het MER-rapport door de cie. MER kan worden afgeleid dat voldoende rekening is gehouden met de belangen van de bewoners van Maassluis. 188 32 Economische schade en inzichtelijk maken effect van slagschaduw op de teelt evenals het effect van het geluid van de windturbines op de mensen die op het veld werken. Het terrein van de indiener is een kas met kantoor. Beide functies worden door het Activiteitenbesluit niet beschermd tegen geluidhinder. Op het terrein van de indiener van de zienswijze wordt een Lden berekend van circa 42 dB. Hiermee wordt de geluidhinder voldoende beperkt geacht. Ten aanzien van mogelijke effecten van slagschaduw op de groei van gewassen kan het volgende worden gesteld: Slagschaduw is een bewegende schaduw (de aarde draait, dus de zon verplaatst aan de hemel). Dit betekent dat de schaduw nooit volledig is en verschuift gedurende de dag. 189 190 33 33 Waardedaling van de woning Bezwaar op grond van geluidoverlast. 191 33 192 34 193 34 Effect op het wandelen, fietsen en vissen langs Nieuwe Waterweg Waardeling van de woning en waarom de windturbines op deze locatie op korte afstand tot de woning komen (850 meter) Geen onderzoek naar de aanwezigheid van gevaarlijke bommen. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Een plant zal uds gedurende een beperkte hoeveelheid van de tijd schaduw ondervinden, waarbij de schaduw ook nog eens een zeer korte tijdsduur per passage heeft. Bovendien betekent schaduw niet dat donker wordt (immers bij bijvoorbeeld bewolkt weer is het ook niet donker) maar is er tijdelijk sprake van minder licht (contrast tussen licht en minder licht). Er is daarom geen reden om aan te nemen dat hierdoor effecten op de groei van gewassen ontstaan. Zie reactie 47. Het effect van windturbines voor wat beterft het aspect geluid wordt aangeven op een plattegrond van een groot gebied rondom de windturbines. Hierdoor kan herleid worden voor iedere punt in de omgeving wat het effect van de windturbines is. Op de gevel van de woning van de indiener van de zienswijze wordt een Lden berekend van minder dan 42 dB. Bij deze woning wordt de geluidhinder voldoende beperkt geacht. Zie reactie 6. Zie reactie 47. Zie reactie 36. 34 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 194 34 Zie wat betreft veiligheidaspecten samenhangend met scheepsradars reactie 37. 195 35 Bezwaar op grond van de eerder genoemde risico's en verstoring radar. Waardedaling huis omdat uitzicht belemmerd wordt 196 35 Geluidshinder Het effect van windturbines voor wat beterft het aspect geluid wordt aangeven op een plattegrond van een groot gebied rondom de windturbines. Hierdoor kan herleid worden voor iedere punt in de omgeving wat het effect van de windturbines is. Op de gevel van de woning van de indiener van de zienswijze wordt een Lden berekend van minder dan 42 dB. Bij deze woning wordt de geluidhinder voldoende beperkt geacht. 197 35 Zorgen over de veiligheid van de omgeving Zie reactie 13: Overal (en niet alleen in en rondom het havengebied) loopt men een bepaald risico. Criteria voor de beoordeling van de aanvaardbaarheid van die risico's zijn beschreven in wet- en regelgeving. Hieraan is getoetst bij de beoordeling van deze windturbinelocatie. 198 199 35 36 Overlast voor recreatiegebied in woonomgeving Er blijkt niet uit dat de locatie deel uitmaakt vande nationale doelstelling 200 36, 38 201 36 202 36 De locatie-afweging is toegeschreven naar de locatie. Locatie was eerder anders. Uit onderbouwing blijkt dat windpark door zijn omvang enorme impact heeft op het gebied. In onderbouwing wordt ook gesteld dat windpark zichtbaar is en invloed heeft op rust en openheid. Temeer reden een deugdelijke onderbouwing te geven, danwel het windpark niet toe te staan. . In ruimtelijke onderbouwing wordt gesproken over overschrijding van de normstelling van 6 uur slagschaduwhinder per jaar. Dit wordt teruggebracht tot binnen de normstelling door een stillstandsregeling. Op Zie reactie 6. Het Windpark Nieuwe Waterweg vloeit voort uit de doelstellingen die zijn opgenomen in rijks- en provinciaal beleid aangaande de realisatie en opbrengst van duurzame energie middels windturbines. De rijks- en provinciale doelstellingen zijn op regionaal niveau doorvertaald in een aantal convenanten, waar onder het Convenant realisatie windenergie Stadsregio Rotterdam. In dit convenant is onderhavige locatie indicatief opgenomen. Zie reacties 44 en 58. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Zie reactie 47. Zie onder andere reactie 26. Zie reacties 18 en 19. 35 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie welke wijze wordt dan voldaan aan wettelijke verplichtingen? Waarom is stillstandsregeling niet expliciet opgenomen in de vergunning. 203 36 204 36 205 36 206 36 207 36 Er is nog geen toestemming van het bevoegd gezag voor de aanleg van de windturbines en het bijbehorende grondverzet. Deze is nodig voor het verlenen van de vergunning. Er staat in ruimtelijke onderbouwing en bijbehorende documenten staat niets/bijzonder weinig over gezondheid en welzijn van mensen. Zie reactie 6. Turbines beperken recreatieve mogelijkheden van Oranjeplassen en gebied ten zuiden van spoorlijn. Geluidoverlast en daarmee aantasting woongenot Zie reactie 6. Het besluit is onvolledig omdat geluidreducerende maatregelen niet zijn opgenomen in omgevingsvergunning Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Met de specifieke hinderlijkheid van windturbinegeluid is rekening gehouden bij zowel de geluidgrenswaarden van het Activiteitenbesluit als bij de weegfactoren ten behoeve van het bepalen van de gecumuleerde geluidsbelasting. Het RIVM concludeert in haar rapport (RIVM rapport 200000001/2013) Windturbines: invloed op de beleving en gezondheid van omwonenden) dat er geen bewijs is voor een relatie tussen windturbines en gezondheidsklachten. Het effect van windturbines voor wat betreft het aspect geluid wordt aangeven op een plattegrond van een groot gebied rondom de windturbines. Hierdoor kan herleid worden voor iedere punt in de omgeving wat het effect van de windturbines is. Op de gevel van de woning van de indiener van de zienswijze wordt een Lden berekend van minder dan 42 dB. Bij deze woning wordt de geluidhinder voldoende beperkt geacht. Uit het akoestisch onderzoek blijkt dat ter plaatse van de woningen in Maassluis, waaronder de woning van de indiener van de zienswijze, de akoestisch situatie nauwlijks veranderd als gevolg van de windturbines. De toename van de gecumuleerde geluidsbelasting blijkt kleiner dan 1 dB. Deze toename van de geluidsbelasting is acceptabel geacht. Met de specifieke hinderlijkheid van windturbinegeluid is rekening gehouden bij zowel de geluidgrenswaarden van het Activiteitenbesluit als bij de weegfactoren ten behoeve van het bepalen van de gecumuleerde geluidsbelasting. De geluidreducerende maatregelen zijn opgenomen in het akoestisch onderzoek dat ten grond slag ligt aan de ontwerpbeschikking voor de omgevingsvergunning. In de motivering is opgenomen dat geluidreducerende maatregelen getroffen moet worden ten einde te voldoen aan de geluidsgrenswaarden van het Activiteitenbesluit. 36 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie In tabel 4-1 op blz 31 van het akoestisch onderzoek zijn de rekenresultaten opgenomen op de gevels van de dichtstbijzijnde woningen zonder het treffen van geluidreducerende maatregelen. Door het treffen van geluidreducerende maatregelen worden de grenswaarden opgenomen zijn in art. 3.14a niet overschreden zoals te zien is in de rekenresultaten in tabel 4-3 op blz. 32. 208 36 Uit onderzoek blijkt dat mitigerende maatregelen nodig zijn in het kader van de Flora- en faunawet. Welke zijn dat en hoe worden die geborgd? De realisatie van WNW zal de destructie van de schaars aanwezige flora en fauna tot gevolg hebben. In het kader van het MER en de ruimtelijke onderbouwing is door Arcadis uitgebreid ecologisch onderzoek uitgevoerd. In dit onderzoek, dat in hoofdstuk 8 is opgenomen zijn tevens de maatregelen besproken die genomen worden, waaronder het stilzetten van de turbines bij specifieke condities om effecten op vleermuizen te voorkomen en aanleg werkzaamheden buiten het broedseizoen uitvoeren. 209 36 Het welstandsadvies ontbreekt bij de stukken en er wordt getwijfeld of de welstandscommissie wel gekeken heeft naar de gevolgen. De Commissie Welstand heeft de aanvraag diverse keren besproken. Op 12 maart 2014 heeft de Commissie een positief advies uitgebracht. 210 36 Waardedaling van woning en planschadeclaim waardoor haalbaarheid project in gevaar komt Zie reactie 47. 211 36 Zie reacties 8 en 44. 212 36 De gemeente dient volgens de wet een goede ruimtelijke ordening na te streven Dit houdt onder andere in dat er een gedegen onderzoek moet plaatsvinden naar de alternatieve locaties voor een dergelijk initiatief.. Schets eisen van goede ruimteljke ordening waaronder verplichting tot onderzoeken alternatieve locaties. Strijdigheid met Verdrag van Aarhus, met name met bepalingen dat informatie zoveel mogelijk moet worden verspreid, bewoners moeten worden betrokken bij besluiten over milieuzaken Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Gedurende de looptijd van het project is op diverse manieren gecommuniceerd naar de omgeving. Op 12 december 2011 heeft een overleg plaatsgevonden tussen initiatiefnemer, portefuillehouder de Koning van Hoek van Holland en wethouder Eitjes van Maassluis, waarin de ideeen voor het project zijn toegelicht. De start van de m.e.r procedure is op 21 maart 2012 in de Maaskoerier en op 22 maart 2012 in de Hoekse Krant gepubliceerd en heeft van 23 maart tot en met 3 mei 2012 ter inzage gelegen. Op 17 maart 2012 is een openbare informatieavond gehouden bij de aanvang van de m.e.r. procedure. Tevens zijn op vrijdag 13 december en maandag 16 december 2013 informatiebijeenkomsten georganiseerd. Deze zijn nogmaals georganiseerd op 12 en 13 februari 2014 bij het indienen van de vergunningaanvragen en op 7 en 8 mei 2014 bij het ter inzage leggen van de ontwerpbesluiten. Ook is een projectwebsite opgezet 37 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat 213 36 Het ontwerpbesluit is onzorvuldig opgesteld en vertoont gebreken.. 214 37 Aantasting woongenot door ernstige geluidsoverlast, slagschaduw, vervuiling van het vrije uitzicht. 215 37 216 38 Bewoners voorzien waardedaling van de woning. Wie compenseert dit als het appartement onverkoopbaar blijkt? De documenten op windturbinepark Nieuwe Waterweg bevatten overwegend technische gegevens en gaat niet in op de gezondheid en welzijn van mensen die dichtbij de windturbines wonen. De windturbines leiden tot uitzichtbelemmering en beperken de mogelijkheden om vrij te wandelen. Bewoner voorziet dat geestelijke en lichamelijk welzijn zal worden geschaad door slagschaduw, geluidoverlast, waardedaling van de woning, obstakellichten,gevaar van vallende ijsbrokken, dode vogels en blindgangers uit WOII. 217 38 218 39 219 40 DCMR heeft klachten gekregen vanuit Geertvliet en Heenvliet bij draaien windturbines Het windpark en met name meest oostelijke zal leefomgeving permanent nadelig beinvloeden omdat hij op ongeveer 400 m staat Waardevermindering woning als gevolg van aantasting omgeving en recreatiegebied door plaatsing windmolens en vanwege geluidsaspecten Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Reactie met relevante informatie en is een informatiekrant verspreid. Hiermee is afdoende voldaan aan het verdrag van Aarhus. Zoals blijkt uit onze in deze tabel opgenomen reacties is er geen sprake van onzorgvuldig opgesteld ontwerpbesluit. Het ontwerpbesluit is voorzien van een GRO en een MER-rapportage waarin alle noodzakelijke onderzoeken zijn opgenomen. Het effect van windturbines voor wat beterft het aspect geluid wordt aangeven op een plattegrond van een groot gebied rondom de windturbines. Hierdoor kan herleid worden voor iedere punt in de omgeving wat het effect van de windturbines is. Op de gevel van de woning van de indiener van de zienswijze wordt een Lden berekend van minder dan 42 dB. Bij deze woning wordt de geluidhinder voldoende beperkt geacht. Zie reactie 47. De windturbines zijn gepositioneerd aan de zuidzijde van de spoorlijn en liggen daarmee buiten de Oranjeplassen. Ten aanzien van de effecten op natuur is door adviesbureau Arcadis een uitgebreid onderzoek uitgevoerd in het kader van de milieueffectrapportage. Uit dit onderzoek komt naar voren dat er geen aantasting is van de natuurwaarden. Het MER geeft geen reden om aan te nemen dat de windturbines een belemmering vormen voor de recreatiemogelijkheden in het gebied, ze kunnen gecombineerd worden. De plassen en de omgeving blijven vrij toegankelijk. Het zoeken naar combinaties van gebruiksfuncties is nadrukkelijk als doelstelling opgenomen in de Visie Ruimte en Mobiliteit van de provincie Zuid-Holland. In het MER zijn de milieueffecten van het voornemen onderzocht. Het MER, maar ook onderzoek elders in Nederland geeft geen reden om aan te nemen dat de windturbines een belemmering vormen voor de recreatiemogelijkheden. Een combinatie van functies is in dit gebied goed mogelijk. Zie verder ook onder andere reacties 8, 15, 16, 19, 29, 33, 36 en 38. Voor kennisgeving aangenomen. Zie reactie 8 en 29. Voor wat betreft planschade: zie reactie 47. Voor wat betreft aantasting recreatiegebied: zie reactie 6. Voor wat betreft geluid: zie reactie 6 38 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze Zienswijze samengevat Reactie 220 40 Zie reactie 47. 221 40 222 40 223 224 40 41 Waardevermindering woning als gevolg van aantasting omgeving en vanwege geluidsaspecten waardoor NS hogere geluidswand moet zetten Er dient een onderzoek te worden uitgevoerd naar de aanwezigheid van explosieven Er dient onderzoek te worden uitgevoerd naar mogelijke radarverstoring van scheepsradar. Waardedaling huis De windmolens maken meer geluid dan gemeld wordt in de beschreven verouderde methode 225 41 226 227 228 229 230 231 232 41 41 42 42 42 42 43 233 43 234 43 235 43 236 43 De windmolens zorgen voor hinderlijke slagschaduw in het recreatiegebied Oranjeplas en het Uilenbos Veiligheid voor scheepvaart Veiligheid: onontplofte bommen geluid veiligheid Effect op recreatie Waardedaling door horizonvervuiling Windturbines staan dicht bij woning, daardoor overlast. Dat zal leiden tot waardedaling. Vreest voor geluidsoverlast, gelet op de ervaringen bij het Hartelkanaal met een turbine die bij zuidwesten niet mag draaien Recreatie. Recreatiefunctie van het strandje zal flink te lijden krijgen, omdat de turbine haast boven dat strandje gepland staat Windturbines leiden tot (meer) gewonde vogels, zie ervaring met windturbines in Hoek van Holland Gevaar voor niet ontplofte munitie uit WO II, waardoor flinke Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Zie reactie 36. Zie reactie 37. Zie reactie 47. De indiener van de zienswijze geeft niet aan welke 'oude methode' bedoeld wordt. Als de methode waarmee het geluid is berekend is het volgende hierover op te merken: Het meten van de windturbine is uitgevoerd conform ISO 61400-11 'Wind turbines. Acoustic noise measurement techniques'. Deze methode is een internationaal geldende methode voor het meten van windtubines. Het Reken- en Meetvoorschrift Windturbines sluit goed aan bij deze methode. Zie reactie 8 en 19. Zie reactie 38. Zie reactie 36 Zie onder andere reactie 29. Zie reactie 38. Zie reactie 6. Zie reactie 47 Zie reactie 47. Het effect van windturbines voor wat beterft het aspect geluid wordt aangeven op een plattegrond van een groot gebied rondom de windturbines. Hierdoor kan herleid worden voor iedere punt in de omgeving wat het effect van de windturbines is. Op de gevel van de woning van de indiener van de zienswijze wordt een Lden berekend van minder dan 42 dB. Bij deze woning wordt de geluidhinder voldoende beperkt geacht. Zie reactie 6. Zie reactie 5. Zie reactie 36 39 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer Nummer zienswijze 237 44 Zienswijze samengevat schade aan fundering en opbouw kan ontstaan spreekt waardering uit voor feit dat er goede vorderingen worden gemaakt met de uitvoering van het Convenant Realisatie Windenergie Stadsregio Rotterdam. Constateert echter dat meest oostelijk gelegen windturbine wijkt af van kaart 15 (locatie windenergie) van de Verordening Ruimte. meldt dat in nieuwe Verordening Ruimte en Mobiliteit een artikel is opgenomen (art. 2.4.1) waarin opgenomen dat in bestemmingsplan de begrenzing van de locaties in beperkte mate kan worden aangepast, rekening houdend met de lokale omstandigheden. Wellicht kan hieraan in dit geval toepassing worden gegeven, waarbij het noodzakelijk is duidelijk te motiveren welke lokale omstandigheden daartoe nopen. Adviseert terzake ambtelijk in contact te treden. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Reactie Beleidsachtergrond Dit Windpark vloeit voort uit de doelstellingen die zijn opgenomen in rijks- en provinciaal beleid aangaande de realisatie en opbrengst van duurzame energie middels windturbines. De provincie heeft deze doelstelling eerder “vertaald” in de Nota Wervelender (2011). In de onlangs (2014) vastgestelde provinciale Structuurvisie Ruimte en Mobiliteit is de eerdere doelstelling aan te behalen vermogen nog verder aangescherpt. De rijks- en provinciale doelstellingen zijn op regionaal niveau “doorvertaald" in een aantal conventanten, waaronder het Convenant realisatie windenergie Stadsregio Rotterdam. Dit convenant is 2012 ondertekend door de Rijnmondgemeenten, de stadsregio Rotterdam, de provincie Zuid-Holland, Havenbedrijf Rotterdam, Natuur- en Milieufederatie Zuid-Holland en de Nederlandse Wind Energie Associatie. In dit convenant is ook indicatief het windpark Nieuwe Waterweg aangegeven, met daarbij de ambitie hier 10 windturbines van elk 3 MW ter realiseren. Bij de uitwerking van deze locatie is in de loop van 2013 geconstateerd dat de onderlinge afstand tussen de windmolens zodanig groot is dat er slechts ruimte is voor 9 windturbines. Ook is door Rijkswaterstaat aangegeven dat binnen de kernzone van de Maeslantkering om veiligheidsredenen geen windturbine geplaatst mag worden. Dit betekent dat er maximaal 8 windturbines gerealiseerd kunnen worden, één westelijk van de Maeslantkering en 7 ten oosten van deze kering teneinde een optimalisatie van de inrichting te bewerkstelligen. Uitgaande van het behalen van de doelstelling van een vermogen van 30MW duurzame energie en gelet op het gegeven dat er geen turbine mogelijk is binnen de kernzone van de Maeslantkering vanwege eisen van Rijkswaterstaat, ligt het voor de hand om de locatie vast te stellen welke nu in (ontwerp)omgevingsvergunning is opgenomen. Geringe afwijking De in deze aanvraag opgenomen locatie past voor het overgrote deel binnen de aanduiding "locatie windenergie" zoals de provincie die heeft opgenomen in de onlangs vastgestelde provinciale Verordening ruimte 2014. Alleen de meest oostelijke windturbine valt daar buiten. De totale lengte van de aangevraagde locatie is 3.700 meter, terwijl de meest oostelijke windturbine circa 150 meter buiten deze aanduiding is gesitueerd. Gelet op de totale lengte van de aangevraagde locatie is hier sprake van een geringe afwijking ten opzichte van de nieuwe provinciale verordening. 40 Nota van Beantwoording Windpark Nieuwe Waterweg Versie 20 september 2014 Volgnummer 238 Nummer zienswijze 45 Zienswijze samengevat Biedt expertise aan bij landschappelijke inpasing van windmolens. Bijlage: de lijst met namen van reclamanten Reactie Lokale omstandigheden De wijze waarop de gemeente Rotterdam is omgegaan met de overige zienswijzen is een onderdeel van de lokale omstandigheden. Naast de zienswijze van de Provincie Zuid-Holland zijn 43 schriftelijke zienswijzen ingediend, met name door de bewoners van Maassluis en de gemeente Maassluis. Deze zienswijzen betreffen aantasting flora en fauna, beperking recreatie, geluidsoverlast, slagschaduw en visuele hinder als gevolg van het windpark. Ook wordt ingegaan op eventuele veiligheidsaspecten. Wij zijn van oordeel dat uit de verrichtte milieuonderzoeken en het positieve oordeel van de commissie MER over de Milieueffectrapportage blijkt dat de in de schriftelijke zienswijzen aangevoerde bezwaren ongegrond zijn. Bovendien speelt een rol dat de initiatiefnemer een gebiedsgebonden bijdrage van € 800.000 levert ten behoeve van investeringen en beheer van het naastgelegen projectgebied Oranjebonnen, ten behoeve van de ontwikkeling van agrarische, recreatieve voorzieningen en natuurwaarden. MER-eisen Overigens tekenen wij hierbij aan dat volgens de eisen van de milieuwetgeving de meest oostelijke windturbine op circa 400 meter van de woonbebouwing van Maassluis kan worden ingepast. In de (ontwerp)omgevingsvergunning is de afstand tussen deze windturbine en de woonbebouwing echter circa 280 meter meer dan conform wet- en regelgeving vereist is; de afstand is namelijk 680 meter. Op basis van de MER-eisen worden derden niet benadeeld. Conclusie In het ambtelijk overleg met de provincie Zuid-Holland is gevraagd te motiveren welke lokale omstandigheden nopen de begrenzing in beperkte mate aan te passen voor de meest oostelijke windturbine Wij concluderen dat er binnen het beleid van het rijk, de provincie en de stadsregio in dit geval sprake is van lokale omstandigheden op basis waarvan gebruik wordt gemaakt van de afwijkingsmogelijkheid, die in artikel 2.4.1 lid 2 van de provinciale Verordening ruimte 2014 wordt genoemd. Deze meest oostelijk gelegen windturbine leidt niet tot een onevenredige aantasting van de leefomgeving en is daarmee aanvaardbaar. Met deze nadere onderbouwing wordt voldaan aan de eis van een goede ruimtelijke onderbouwing zoals verplicht voor toepassing van art 2.12 lid 1a sub 3 van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Wordt ter kennisname aangenomen. 41
© Copyright 2024 ExpyDoc