BouwendNL

12 | BOUWENDNL | Februari 2014 | thema | financiën
Tekst: Harm Dragt
EMVI als gunningscriterium neemt sterk toe
EMVI-kosten
rijzen
de pan uit
Na de inwerkingtreding van de aanbestedingswet op 1 april 2013 geldt het principe
‘EMVI, tenzij’. Het gunnen op de Economisch Meest Voordelige Inschrijving is sindsdien
sterk toegenomen. Op het eerste gezicht een positieve ontwikkeling omdat daarmee het
ongewenste gunningscriterium ‘laagste prijs’ verdrongen lijkt. De praktijk blijkt echter
weerbarstiger. Er gaat nog veel fout en dat leidt onder meer tot hoge transactiekosten en
frustraties. Kortom; er zijn nog genoeg kanttekeningen bij het gebruik van EMVI te plaatsen.
thema | financiën
Foto: René van den Burg
| Februari 2014 | BOUWENDNL | 13
Dat er groei zit in de toepassing van EMVI toonde het
Heldere uitvraag is essentieel
EIB al eerder aan. Direct in het eerste kwartaal na de
“Het is van wezenlijk belang dat de opdrachtgever duidelijk
inwerkingtreding van de wet was er bij 68 procent van
aangeeft wat hij van de inschrijvers verwacht,” aldus Joost
de openbaar aangekondigde werken sprake van EMVI
Fijneman, directeur van Aanbestedingsinstituut. “Het gaat
als gunningscriterium. Het percentage is daarna verder
bij EMVI-aanbestedingen om aanvullende wensen en de
gegroeid naar bijna 80 procent. In 2012 was dat nog
vraag welke partij de meeste van die wensen kan realiseren.
23 procent. Vooral de lagere overheden - gemeenten en
Daarvoor is het dus noodzakelijk dat de opdrachtgever
provincies - droegen bij aan deze groei.
duidelijk maakt wat belangrijk is. Dat levert betere voor-
Toepassen is echter één ding, goed toepassen is van een
stellen op van de inschrijvers. Door naast de schriftelijke
andere categorie. Er blijken namelijk de nodige knelpunten
uitvraag ook een openbare inlichtingen bijeenkomst te
bij het gunnen op basis van EMVI. Zoals een onduidelijke
beleggen kun je veel onduidelijkheid uit de wereld helpen.
uitvraag van de aanbesteder, onduidelijke gunningscriteria
Rijkswaterstaat heeft daar al goede ervaringen mee opge-
en te hoge kosten voor zowel aanbesteders als inschrijvers.
daan.” Hoe concreter en korter de uitvraag is geformuleerd
hoe beter de rest van de procedure loopt. “Alle afwegingen
De oorzaak van de hoge kosten zijn de hoeveelheid vragen
van een opdrachtgever zouden eigenlijk op een paar A4-tjes
naast de standaardofferte en onduidelijke communicatie
moeten passen. Daarmee kunnen beide partijen het beste
over wat er nu precies van de inschrijvers verwacht wordt.
uit de voeten en worden frustraties voorkomen.” >
Jos Haukes, Dusseldorp infra, sloop en milieutechniek
“...dus geen discussie over meerwerk!”
Dusseldorp heeft meegedaan in de selectie-
project. Op deze wijze heeft men, op basis van
De verantwoording voor de uitvoering ligt
procedure voor een plaats in het bouwteam
alleen kwaliteit, uit meerdere experts één partij
volledig bij ons als aannemer. Wij zijn vanaf
voor het project Willemskwartier in Nijmegen.
geselecteerd om deel te nemen in het bouw-
het allereerste moment actief bij het proces
“De selectieprocedure bestond uit het anoniem
team. “Natuurlijk zijn we blij dat wij er als
betrokken geweest, dus geen discussie over
indienen van een plan van aanpak met een
beste uitkwamen. Maar ik ben vooral gelukkig
meerwerk! Door deze bouwteam-aanpak
kansen- en risicodossier. Dit daagde ons uit
met de aanpak van de selectieprocedure.
kunnen opdrachtgever en aannemer actief
het project volledig te doorgronden. Als je echt
Een groot voordeel is dat het bedrijf dat het
kennis, ervaring en innovatieve ideeën
weet waar het over gaat, dan kun je kansen
project gaat uitvoeren, al vanaf het allereerste
inbrengen. Hierdoor worden het aandeel
aanreiken met toegevoegde waarde en ben je
ontwerp bij het project wordt betrokken. We
negatieve energie en faalkosten aan zowel de
in staat om specifieke risico’s te signaleren.”
werken echt samen met de opdrachtgever aan
kant van de opdrachtgever als aan de kant van
een ontwerp dat is afgestemd op de vereiste
de aannemer tot een minimum beperkt. En dat
Ook onderdeel van deze op Best Value
en gewenste functionaliteit. Met de hoogst
willen we toch allemaal.” <
Procurement gebaseerde selectieprocedure was
mogelijke kwaliteit tegen de laagst mogelijk
een interview met de kernpersoon binnen het
haalbare exploitatiekosten.
14 | BOUWENDNL | Maand 2014 |
thema | financiën
Frank van den Hoogen, gemeente Nijmegen:
Goed luisteren en van elkaar leren
Nijmegen wordt door menigeen in de markt als voorbeeld genoemd waar het de omgang met EMVI betreft. Zij voert
met een ruime 70 procent de lijst van gemeenten aan met het hoogste percentage EMVI-aanbestedingen.
Amersfoort volgt als tweede met 55 procent. Daarnaast zet de gemeente door gerichte bundeling en samenvoeging
een beperkte uitvraag in van vier A4-tjes; twee voor de risico’s en twee voor de kansen. Geen uitgebreide rapporten
dus die bij andere gemeenten schering en inslag zijn. Frank van de Hoogen: “Er wordt ook veel voeling gehouden
met de marktpartijen door middel van evaluaties. Die zijn zeer leerzaam ook voor onze eigen organisatie.
Wij hebben gehoor gegeven aan de vraag uit de markt om rond EMVI te blijven ontwikkelen.
We maken dus geen pas op de plaats. De bewust in 2012 gestarte pilots leveren ook dankbare informatie op.” Van der Hoogen is zich bewust dat de beoordeling ‘bottom line’
subjectief is, maar er wordt wel veel tijd voor ingeruimd. In zijn ogen is dat niet
meer dan billijk want de inschrijvers steken er ook veel tijd in. Hij stelt vast
dat een objectieve EMVI minder ruimte voor de inschrijvers biedt om
zich te onderscheiden. “Bij een zwart-wit keuzemogelijkheid
is grijs immers al niet meer aan de orde.” Nijmegen is
begonnen om haar aanpak regionaal te promoten.
Doel is dat andere gemeenten de werkwijze omarmen waardoor het voor
regionaal werkende aan
nemers gemakkelijker
wordt om in te
schrijven.
thema | financiën
| Februari 2014 | BOUWENDNL | 15
>
Kosten versus meerwaarde
Een groot probleem bij EMVI zijn de hoge kosten die de
inschrijvers moeten maken. Voor de opdrachtgever loont
EMVI. Bij een aanbesteding op basis van EMVI gaat een
groot aandeel van de opdrachten naar de aanbieder met
de laagste prijs. De totale kosten van het aanbesteden op
kwaliteit zijn daardoor beperkt tot minder dan 3 procent. De
baten (uitgedrukt in de waardering van de opdrachtgever)
zijn met 7 procent echter 2,4 keer zo hoog.
Beschrijving gunningsprocedure:
“Vaak gebrekkig en onzorgvuldig”
Paul Brandjes | De Raad Bouw
“EMVI
verre
van ideaal”
Paul Brandjes, algemeen directeur van de Raad Bouw
uit Katwijk heeft een heldere mening over EMVI. “Ik ben
er niet positief over. Vooral de hoge kosten zijn mij een
doorn in het oog. Omdat je voor je presentatie punten
krijgt ben je haast wel verplicht om een reclamebureau
in te schakelen. Je moet de kosten eens optellen van
Succesvol zijn bij EMVI-aanbestedingen
alle inschrijvers die denken daar punten mee te kunnen
scoren. Ik heb daarnaast meegemaakt dat ik uit de race
De ondernemingen die het meest succesvol zijn bij
viel voor de inschrijving van een brede school omdat ik
EMVI-aanbestedingen schrijven in met een relatief hoge
alleen ervaring kon aandragen voor de bouw van een
kwaliteit en een lage prijs. Ondernemingen die standaard
hogeschool. Absurd!”
deze mix aanbieden komen vaak boven drijven bij aanbestedingen. Dat betekent ook dat inschrijven met een hogere
kwaliteit en een hogere prijs dan wel een lagere kwaliteit
en een lagere prijs niet de opmaat is naar succes. Een
De Bouw-App
andere succesfactor is ervaring: partijen die vaak meedoen,
spelen het ‘spelletje’ gemakkelijker. Dat maakt meteen dat
Overheidsopdrachtgevers willen in toenemende mate dat
EMVI-aanbestedingen juist voor MKB-bedrijven, die daar
opdrachtnemers werk maken van gebiedscommunicatie.
maar af en toe aan deelnemen, extra moeilijk zijn. Echter,
Dit betekent dat de aannemer omwonenden, passanten
ook hier helpt het als aanbestedende diensten eenvoudige
en andere betrokkenen op de hoogte houdt van de
en doordachte EMVI’s opstellen. Als dat gebeurt, kan een
werkzaamheden die in uitvoering zijn en die nog verricht
kleine regionale partij juist ook voordeel hebben ten opzichte
moeten worden. De BouwApp vormt hierbij een mooie
van een geroutineerde, landelijke partij. <
nieuwe aanvulling op de meer traditionele middelen als
bouwborden en flyers.
Gratis te downloaden in de
App Store en Google play.
‘EMVI, tenzij’
Meer weten over EMVI
Lees meer over emvi
Het Aanbestedingsinstituut organiseert voor mede
in de uitgave
werkers van leden van Bouwend Nederland cursussen
‘emvi, tenzij’.
waarin dieper ingegaan wordt op EMVI als onderdeel
Deze vindt u op onze
van de nieuwe aanbestedingswet in de praktijk. Neem
website bij ‘Publicaties’:
daarom contact op met het Aanbestedingsinstituut via
http://bit.ly/1cYzgrj
079 - 325 22 46.

Download Report