Aards Paradijs

Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 1
Aards Paradijs
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 2
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 3
Seppe van Groeningen
Aards Paradijs
Roman
Uitgeverij De Arbeiderspers
Amsterdam · Antwerpen
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 4
Copyright © 2014 Seppe van Groeningen
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar
gemaakt, door middel van druk, fotokopie, microfilm of op
welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke
toestemming van bv Uitgeverij De Arbeiderspers, Singel 262,
1016 ac Amsterdam. No part of this book may be reproduced in any
form, by print, photoprint, microfilm or any other means,
without written permission from bv Uitgeverij De Arbeiderspers,
Singel 262, 1016 ac Amsterdam.
Omslagontwerp: Nico Richter en Tim Ost
Omslagillustratie: privécollectie auteur
isbn 978 90 295 8919 2 / nur 301
www.arbeiderspers.nl
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 5
Voor:
Isis & Mia
Felix & Bea & Jo
en
Mama Prassinos
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 6
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 7
Proloog
Eigenlijk had mijn naam John moeten zijn. Zo had vader
het gewild. Dan zou mijn leven eenvoudiger zijn geweest.
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 8
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 9
1
Ik sliep nog maar enkele uren, toen moeder me wakker
maakte. Dat was nieuw. Wij gingen slapen als we moe waren en opstaan deden we als we uitgeslapen waren. Of het
nu dag of nacht was. Een klok hadden we niet. Het uur
raadden we aan de stand van de zon en op grijze dagen was
ons tijdsbesef minder accuraat. Daar hadden wij lak aan.
En toch had moeder een wekker gekocht een paar dagen
geleden. Die werden sindsdien door tikkende wijzers netjes opgedeeld.
Ik veerde overeind. Moeder gebaarde dat ik stil moest
zijn. Waar ik ook keek, iedereen sliep. Ze wees naar mijn
kleren en verdween. Ik zat op mijn matras, in mijn eigen
hoekje op zolder. In dezelfde boerenhoeve als waar ik geboren was. Een boerderij, die te midden van uitgestrekte
maïsvelden achter een metershoge meidoornhaag van de
buitenwereld lag afgeschermd, met eromheen een weide
van enkele hectares groot, een ondiepe vijver en de gevarieerde boomgaard. Parallel met het woongedeelte stonden
de stallingen en daarachter een hooischuur. Ik kende iedere
vierkante centimeter. Opgelucht plofte ik achterover en
viel als een blok weer in slaap.
‘’t Is tijd,’ fluisterde moeder, ‘straks komen we te laat’, en
ze aaide over m’n wang. Als januarikind had ik eerder een
jaartje uitstel gekregen. Nu kon ik er niet meer onderuit. Ik
was zesenhalf en de leerplicht riep. Tenminste, zo had vader het begrepen.
9
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 10
‘’t Spijt me,’ had hij gezegd, toen ik halverwege de
maand juli bij een kampvuur tussen enkele vrienden in zat
en hij me samen met moeder in de keuken even apart nam,
‘je zal begin september toch naar school moeten, anders
komen ze je halen. We zullen je opvoeding zolang opschorten.’ Hij had me met zijn donkerbruine ogen doordringend
aangekeken en met zijn duim en wijsvinger langs zijn snor
gestreken. Daarna had hij zijn hand tot onder aan de punt
van zijn baard laten glijden. Ik had een vraag willen stellen,
maar ik kreeg haar niet over mijn lippen. Ik leek wel verlamd. Vader had z’n schouders opgetrokken, zich omgedraaid en was naar buiten gelopen.
‘’t Zijn de mannen van de staat,’ had moeder daarna gezegd, die nog steeds in de keuken naast me stond en mijn
vraag blijkbaar geraden had, ‘boze mannen zijn dat, die alle
kinderen die niet naar school willen thuis weghalen.’
Ik huiverde, telkens als ik eraan terugdacht. Het moesten
erg sterke mannen zijn. Vader gaf zich anders niet zo gemakkelijk gewonnen. Samen met moeder had hij ’t Aards
Paradijs eigenhandig uit de grond gestampt. Ik zat hier
goed en wilde nergens anders heen. Toch zou ik naar
school moeten, als ik thuis wilde blijven. De wereld leek
steeds gekker in elkaar te zitten.
‘Komaan,’ fluisterde moeder op dringende toon. Als ik
muisstil bleef liggen, zou ze me misschien vergeten. Maar
ze trok me met een ruk van onder mijn donsdeken vandaan. Ik zat met mijn blote billen op de ruwe plankenvloer.
Toen ik begon te protesteren keek ze me vermanend aan. Ik
mocht het in elkaar gestrengelde koppel dat naast mij in
bed lag niet wakker maken, noch de andere vrienden die bij
ons op zolder sliepen. ‘Maak voort, ik wacht op je beneden.’
10
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 11
Het was fris, zo vroeg ’s ochtends. Ik trok snel mijn Let
It Be-t-shirt aan, dat ik voor m’n verjaardag van vader had
gekregen. Ik was er trots op. Alleen mijn onderbroek kon ik
nergens vinden. Er viel hier en daar tussen de pannen van
het dak wel een enkele streep licht naar binnen, maar de
zolder was groot. Hij besloeg het hele grondoppervlak van
de hoeve. Zelfs op klaarlichte dag was het er vrij donker, en
nu ik een zwarte onderbroek zocht leek het nog donkerder.
M’n sandalen lagen er wel. En m’n sponzen broekje ook.
Met een zucht kwam moeder naar boven en hielp me
zoeken. Iemand was na een verkleedpartij de avond tevoren
met mijn onderbroek op z’n hoofd in slaap gevallen.
Moeder was druk in de weer. Buiten had ze al het nodige
water opgepompt en de geiten gemolken. In de open keuken stond ze nu met één hand koffie op te gieten en met
haar andere hand smeerde ze boterhammen. Twee voor nu,
met de zelfgemaakte confituur van frambozen die ik had
helpen plukken, en twee met kaas, voor de lunch later op
school. Samen met een appel stopte ze de laatste twee in
een oranje plastic lunchbox, die ze in mijn splinternieuwe
boekentas stak. Een vriend had die speciaal voor mij uit
Marokko meegebracht. Moeder benijdde me erom. Zo
eentje wilde zij ook wel. Er steeg een kwalijke geur uit op.
Geitenleer, zeker van een oudere bok, wil al eens naar urine ruiken. Maar die zou snel genoeg verdwijnen, beloofde
moeder. De verkoper in Marokko had dit tegen onze vriend
op het hoofd van zijn kinderen gezworen.
Ik ging op m’n vaste plek aan tafel zitten. Met m’n rug
naar de muur toe had ik zicht op zowel de keuken als de
woonkamer. Vader had alle tussenmuren in huis gesloopt,
toen ze ’t Aards Paradijs ontdekten. Ook op de estrade in
11
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 12
de woonkamer lagen mensen te slapen. Moeder schoof het
bord met de twee boterhammen en een glas geitenmelk
naar me toe. Ze schonk zichzelf een kop koffie in, greep
met haar andere hand de haarborstel en fluisterde toen ik
haar naar vader vroeg: ‘Misschien slaapt Benoit, maar de
kans is groot dat hij nog ergens buiten rondhangt. Je weet
hoe hij is. Zit stil, zo kan je niet naar school! Had jij je haar
deze zomer ook maar één keer geborsteld, je zou nu geen
enkele reden tot klagen hebben. Hou op!’
Buiten weerklonk vertrouwd gelach. Ik herkende Laurent en de Spons, de boegbeelden van ’t Aards Paradijs.
Geen feest kon voorbijgaan zonder dat het door deze virtuozen muzikaal werd opgeluisterd. Ze kenden het volledige Beatles-repertoire en ik kreeg van hen persoonlijk muziekles. Ik hoorde hoe zij de intro van ‘Sgt. Pepper’s Lonely
Hearts Club Band’ akoestisch inzetten. Ik sprong op.
‘Hier blijven,’ fluisterde moeder op besliste toon. Ze
hield mijn haar in haar vuist gekneld. Voor mijn argumenten bleef ze doof. Ik moest stil zijn. Vandaag zou zij mij vergezellen tot aan de grote baan, tot waar de schoolbus me
voortaan iedere ochtend zou oppikken. Hoorde ik háár
daarover klagen? Ze was zelfs vróéger opgestaan dan ik!
Ik at m’n boterhammen op en dronk gulzig van de nog
uierlauwe melk. Ik veegde m’n witte snor en m’n tranen
weg. Vroeger, toen ik nog werd opgevoed, mocht ik gaan en
staan waar en wanneer ik wilde. Ik vond het leuker toen.
Moeder vlocht mijn lange haren in elkaar. Ze had nog een
verrassing voor mij. Ze had een trui voor me gebreid, met
horizontale strepen, telkens in een andere kleur. Hij zat me
als gegoten. Het huilen stond me nader dan het lachen. Ik
wilde niet naar school. Ze kuste me, hing de boekentas aan
mijn schouders, stelde de gespen op de juiste lengte af en
12
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 13
duwde mij richting voordeur, het grote onbekende tegemoet.
Tussen het woonhuis en de stallingen in zat de harde
kern, of de diehards, om de nog smeulende resten heen van
wat een groot kampvuur was geweest. Beschut onder de
schaduwrijke kruinen van geurige notelaars lagen de wannabe’s. Zij die wel wilden maar voor het eerste ochtendgloren reeds gesneuveld waren. Vader kon ik nergens bespeuren. Laurent zag mij.
‘Zie daar, mijn jonge held,’ riep hij, waarna alle diehards
mijn richting uit keken. Hij stond op en legde uit dat ik in
de startblokken stond om als een marionet voor de kapitalistische maatschappij waarin we samenleefden te worden
klaargestoomd, in een verouderd schoolsysteem dat ten tijde van de industriële revolutie werd bedacht. Zijn discours
ging mijn begrip te boven maar werd op algemeen applaus
onthaald, waarna ze als één man opstonden en zelfs Loobus, onze hond, moeizaam overeind kwam. Ze kwamen
mij een hart onder de riem steken en zeiden dat ik me op
school niet mocht laten kennen, dat ik sterk moest zijn en
weerstand moest bieden tegen het systeem. Terwijl moeder
en ik hand in hand onder de twee gigantische kastanjelaars
door liepen die de natuurlijke toegangspoort vormden tot
’t Aards Paradijs, en terwijl ik nog een laatste keer omkeek
om te zien of ik vader ergens kon bespeuren, zetten Laurent en de Spons de speciaal voor deze gelegenheid door
hen aangepaste versie van het nummer ‘Ticket To Ride’ in.
Ze zongen de eerste strofe in duo en bij het refrein vielen
alle andere diehards in:
I think I’m gonna be sad,
I think it’s today, yeah.
13
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 14
The boy that’s driving me mad
Is going away.
He’s got a ticket to ride,
He’s got a ticket to ride,
He’s got a ticket to ride,
But he don’t care.
Moeder en ik liepen tot aan het eind van de slag, de aarden
landweg die ons dwars door de omliggende maïsvelden met
de rest van de wereld verbond. Loobus liep een eindje voor
ons uit. De spanning steeg. Moeder zweeg in alle stiltes en
ik kon niets bedenken waarover ik wilde praten. Eenmaal
bij de geasfalteerde weg raasde een auto rakelings voorbij.
Ik schrok en Loobus rende er blaffend achteraan.
‘Daar links,’ vroeg moeder, ‘zie je dat kleine gebouwtje
daar? Dat is bij Colette.’ Zo heette de dame die het kruidenierswinkeltje verderop langs de baan uitbaatte. Het lag er
eenzaam en alleen, met langs beide kanten van de weg
maïsvelden en moerassige weilanden die door de rijen
knotwilgen werden gedraineerd. Moeder sloeg er geregeld
grote voorraden suiker, koffie en andere levensnoodzakelijke middelen in.
‘En rechts,’ vroeg ik, ‘dat kleine stipje daar in de verte,
wat is dat?’
‘O nee, verdomme!’ Het was de schoolbus die aan de horizon verdween.
Met een uur vertraging stonden we in Poeke, het dichtstbijzijnde dorp, voor een gesloten schoolpoort. Moeder
had eerst geprobeerd te liften, maar er passeerden weinig
auto’s en met een kind en een hond erbij lukte het niet.
’t Aards Paradijs lag zo’n drie kilometer verderop. Die leg-
14
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 15
den we grotendeels achterwaarts lopend met opgestoken
duim af. Wat was de wereld groot. Ik zou nooit meer op
adem komen.
Moeder belde aan. Ik had het met die dikke trui aan veel
te warm. Er parelde zweet op mijn voorhoofd. Moeder
stond ongeduldig naast me. Ik kwam tot rust en keek om
me heen. Ik zag het dorpsplein en de kerk. De huizen stonden tegen elkaar aan, de kasseistenen blonken in de zon en
ze leken glad, in het trottoir was een betonnen tegel gebarsten. Er groeide nergens een sprietje gras. Alleen gevels,
geen enkel vergezicht. In bloembakken bij een raam verderop een paar geraniums. Er passeerde een auto, en op een
bankje bij de kerk zat een kromgebogen man. Ik kreeg het
hier benauwd. Ik greep moeders hand. De schoolpoort
ging open en een man in een grijze overall keek haar vragend aan. Moeder stak van wal. Ik zag zijn blik voortdurend naar haar borsten afzakken. Je kon ze door de lichte
stof van haar witte kleedje heen makkelijk zien. En terwijl
ze haar verhaal deed, wiebelden ze van links naar rechts.
De man werd zich van mijn bestaan bewust omdat moeder
mij aanwees. Hij brabbelde iets, greep me bij m’n schouder
en trok me door de schoolpoort, die hij met een knal achter
me dichtsloeg.
‘Dag Jules,’ hoorde ik moeder nog roepen, terwijl hij me
voor zich uit duwde. Ik raakte steeds verder van haar en alle
mensen in ’t Aards Paradijs verwijderd. Niemand zou ik
ooit nog terugzien. Daarvan was ik overtuigd.
Nu de klas eindelijk voltallig was, konden we beginnen.
Meester Oosthout wees me een plaats op de derde rij aan,
naast een blonde jongen. Ik liep tussen de rijen banken
door, ging zitten, knikte mijn buurman toe en merkte dat er
15
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 16
gesprongen adertjes rond z’n neus en op z’n wangen zaten.
Ze waren erg dun en delicaat. Ik zat er gedurig naar te kijken, het was sterker dan mezelf. Het leken wel onderhuidse
spinnenwebben. Hij rook een beetje zoals mijn boekentas,
zurig.
Om de beurt moesten we opstaan en ons voorstellen. De
andere leerlingen, die op de kleuterklas hadden gezeten,
leken met deze procedure vertrouwd. Voor mij was het
nieuw. Ik was onder de indruk en merkte niet dat de voltallig klas mij zat aan te staren. Zoiets hadden ze nog niet gezien: een jongen met lang haar in een vlecht, met een sponzen broekje aan en zo’n kleurrijke trui. Mijn buurman was
aan de beurt. Hij stond op, stelde zichzelf voor als SamPierre Vandendorpele en zijn ouders waren koeëkwiekers.
‘Nee,’ zei meester Oosthout, ‘jij heet Jean-Pierre en je
ouders zijn boeren. Hier, binnen de vier muren van mijn
klas, horen jullie proper te praten. Dialect zal ik niet dulden, begrepen? En dat geldt voor jullie allemaal, beste kinderen!’ Zelf beweerde hij Algemeen Beschaafd Nederlands
te praten, hoewel zijn tongval onmiskenbaar het lokale dialect, ’t Poekes, verraadde. Dat dit behalve in de klas overal
op school de gangbare taal was, zou ik snel genoeg leren.
En ook dat de taal die wij in ’t Aards Paradijs spraken geen
Standaardnederlands was maar doorspekt zat met woorden die vader uit andere Vlaamse dialecten ontleend had.
Ik was aan de beurt. Ik stond op en zei: ‘John Castro.’
‘John Castro, wie?’
‘John Castro, meester?’ En daarmee had ik geleerd dat
er buiten de grenzen van ’t Aards Paradijs met twee woorden wordt gesproken, al waren het er in dit geval drie geweest. Maar die redenering hield ik wijselijk voor mezelf.
Meester Oosthout doorliep met zijn vinger het lijstje dat
voor hem op zijn bureau lag. En toen nog eens.
16
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 17
‘John?’
‘Ja, meester.’
‘Een Jules Castro vind ik hier wel terug, maar géén
John?’ Hij keek me lange tijd aan, en wachtte. ‘Enig idee
waarom?’
‘John is mijn tweede naam, meester.’
‘Maar je heet Jules?’
‘Thuis noemt niemand mij zo.’
‘Ach zo. Waarom ook niet. En je ouders, John, wat doen
zij?’
‘Ze leven van de liefde, meester!’ En daarmee was de
toon gezet, want Sam-Pierre en de rest van de klas sloegen
dubbel en om de gemoederen te bedaren pakte meester
Oosthout met gemeenschappelijk strafwerk uit, hetgeen
me niet in dank werd afgenomen.
Amper de klas uit en voor het eerst een lange gang door
de speelplaats op, hoorde ik Sam-Pierre ergens achter mij
Dzón roepen. Hij riep het meerdere keren opnieuw en alsmaar luider. Alleen wist ik niet dat mijn naam in ’t Poekes
zo wordt uitgesproken en daardoor begreep ik niet dat hij
mij riep. Toen ik toevallig omkeek, kwam hij op me afgestormd, en in een mum van tijd werden hij en ik door alle
leerlingen van de school omsingeld. Met gebalde vuisten
zwaaiden ze vervaarlijk in het rond, sprongen uitgelaten tegen elkaar op en scandeerden en masse iets onbegrijpelijks.
Er steeg een soort algemene, gutturale oerkreet uit hun
midden op: ‘Ui-jeuh, ui-jeuh, ui-jeuh...’
Later zou ik leren dat dit er de gewoonte was, telkens
wanneer leerlingen met elkaar op de vuist gingen. In een
haag gingen ze om de kemphanen heen staan en ze duwden
en trokken elkaar en brulden elkaars trommelvliezen vol
furie aan flarden.
17
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 18
Sam-Pierre verkocht me, zonder dat ik me daaraan verwachtte, met een vlakke hand een klap in m’n gezicht, terwijl de hele school toekeek. Het werd me zwart voor de
ogen en ondanks alle diepgaande gesprekken die ik vader in
’t Aards Paradijs sinds jaar en dag hoorde voeren over vrede en zengedrag als basis voor de betere wereld waar wij
naartoe wilden evolueren, vloog ik Sam-Pierre in een vlaag
van oerrazernij naar de strot. Ik beet en krabde en sloeg op
alles wat ik om me heen kon vastgrijpen, tot de op sensatie
beluste omstaanders vol afgrijzen achteruitdeinsden. Het
resultaat was allesbehalve fraai. Sam-Pierre lag levenloos
tegen de grond en Kurt, een van z’n handlangers, lag ernaast te spartelen van de pijn. Dennis, een tweede handlanger, kroop traag op handen en voeten bij me vandaan. Hij
liet een kronkelend spoor van bloed na, dat op het ritme
van zijn hartslag uit z’n beide neusgaten spoot.
Gealarmeerd door het gekrijs en getier kwam meester
Oosthout de speelplaats op. Ik stond als enige nog overeind. Ik hijgde en pufte en produceerde op mijn beurt een
soort gutturale, gorgelende geluiden. Later zou ik daarom
door de andere leerlingen op school vol ontzag maar met
een zekere afkeer worden vergeleken met een in het nauw
gedreven en op hol geslagen orang-oetang. Er droop speeksel uit mijn mond en er sijpelde bloed uit mijn neus en
knokkels en uit mijn ogen stroomden dikke tranen van pure razernij. De wollen trui die moeder me net cadeau had
gedaan, hing uit elkaar. Er werd alarm geslagen. Andere
leerkrachten en Anneke ’t Kanneke, de verpleegster, kwamen aandraven. Er werd eerste hulp verleend, met armen
gezwaaid en met vingers gewezen, en later zou een intern
onderzoek worden gestart, dat dagenlang duurde. Alle betrokken partijen werden gesommeerd hun verhaal te doen
18
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 19
en toen dat nergens toe leidde, loofde de directeur een rijkelijke beloning uit aan diegene die nuttige informatie zou
verstrekken. Zonder resultaat. Zijn speech, waarin hij de
school vergeleek met een kist vol groene appels waaruit hij
de rotte, als dat moest, zonder aarzelen zou verwijderen,
maakte weinig of geen indruk. De voltallige school bleef
solidair en hield de lippen stijf op elkaar.
‘John, wat is er gebeurd?’ vroeg vader toen ik met een
blauw oog en een gekneusde elleboog thuiskwam. Hij tilde
me op en sloot me in zijn armen. Ik begon te vertellen. Een
aantal vrienden schaarde zich rondom ons. Toen ik klaar
was, vroeg iemand of ik de naam van die kwajongen kon
herhalen.
‘Sam-Pierre,’ antwoordde ik. Vaders vrienden schoten in
de lach. Op school had ik geen traan verpinkt, maar dit was
de druppel.
‘Genoeg!’ brulde vader. ‘Wat denken jullie wel?’ Dat zette een domper op de pret en ze dropen af. Daarna drukte
hij mijn hoofd tegen het zijne, sprak vertroetelende woordjes en droeg me naar binnen.
‘Wat is er aan de hand?’ vroeg moeder.
‘Jean-Pierre of zo heeft hem een oplawaai verkocht.’
Moeder nam me van hem over. ‘Mooie vrienden heb jij!’
‘Op schóól, Marie. Denk jij nu werke...’
‘Wat ik denk doet er niet toe, Benoit! Op school of hier,
het resultaat is hetzelfde! Wie is die Jean-Pierre?’
‘Hoe zou ik dat nu kunnen weten? Het is op school gebeurd, niet hier!’
‘Arme Jules toch!’ Moeder drukte me stevig in haar armen. ‘Vertel jij mij dan eens, wie is Jean-Pierre?’
‘Het is Jean-Pierre niet geweest,’ zei ik, toen ik me enigs-
19
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 20
zins uit haar greep wist te bevrijden, ‘hij heet Sám-Pierre!’
Ik ontdekte ter hoogte van moeders schouder dat er aan
haar bloes een geelachtig mengsel van tranen, speeksel en
snot was blijven hangen.
‘Wat ík wil weten is, heeft hij je pijn gedaan?’
‘Marie, serieus? Dat zie je toch, hij heeft een blauw oog!’
‘Benoit, alsjeblieft, kan je ons nu even alleen laten?’
Vader murmelde dat het allang goed was en liep kwaad
naar buiten. Ik probeerde me uit moeders greep los te wrikken.
‘Nee, schattebout,’ zei zij, ‘jij blijft hier, wij moeten even
praten.’ Daarna was moeder attent. Ze zei de juiste woorden, in de juiste volgorde. Ik vertelde haar alles, over SamPierre, over het gevecht en de directeur. Ze sloot me in haar
armen, en hoewel ze m’n gezicht opnieuw het plakkerige
goedje in drukte, wilde ik er voor de rest van m’n leven in
blijven vastkleven.
Als kleine jongen hing ik in ’t Aards Paradijs samen met al
onze vrienden aan vaders lippen. Van zijn verhalen kregen
we niet genoeg. Hij kon zo begeesterd vertellen dat sommige mensen hem met een goeroe vergeleken. Nadat moeder
m’n snoet had gewassen en mijn blauwe oog en gekneusde
elleboog had verzorgd, liep ik naar buiten. Vader ging net
boven op een tafel staan en ik schaarde me bij de groep
mensen die om hem heen ging zitten.
‘Dit is Het Verhaal Over Het Grote Begin!’ begon hij.
‘Daarvoor keren we terug in de tijd, naar het jaar 1967, en
als we precies willen zijn, naar de avond van 25 juni. Ik
woonde toen nog samen met de moeder van mijn eerste
zoontje, Bert, waar zij, noch ikzelf, ooit tijd voor hebben
gehad. Ik, omdat ik belang hechtte aan mijn carrière en zij,
20
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 21
nu ja, omdat haar tijd in beslag werd genomen door de vele
zorgen die ze dagelijks aan zichzelf te besteden had en door
het geboortegeschenk dat haar moeder als een bom te midden van ons huwelijk had gedropt. Mijn vrouw had haar
kind nog niet ter wereld geperst of daar had ze al gestaan,
in het ziekenhuis, met die buitenmaatse doos waaruit zij
dat misbaksel tevoorschijn had getoverd. Apetrots was ze
geweest, mijn schoonmoeder. En bizar genoeg mijn vrouw
ook, alsof er hormonaal iets was misgelopen en zij die opgeschoren prestigekoningspoedel, die ze voor het eerst te
zien kreeg toen ze bijna was bevallen maar nog net niet,
daarom als haar kind was gaan beschouwen. Veel méér dan
haar eigen kind.
Maar zie, ik wijk af. Ik woonde toen in een kast van een
huis in het Brusselse Ukkel en had geen flauw benul van
wat wij hier nu wél weten. Inderdaad, jullie horen het goed,
beste vrienden, ik was in die tijd slaaf van het systeem. Ik
had een televisietoestel en ging jaarlijks naar de Côte
d’Azur op vakantie, omdat ik dacht dat het de norm was,
maakte grote firma’s die schommelden op de rand van het
faillissement binnen de overzichtelijke termijn van drie
maanden terug rendabel, omdat het mijn job was, en aangezien ze meestal buitensporig lucratief werden, werd ik
binnen afzienbare tijd stinkend rijk. Ik reed in een antracietkleurige gestroomlijnde Jaguar, omdat ik daar belang
aan hechtte, stond op het punt vanuit Groot-Brittannië een
rode mg cabriolet in te voeren, omdat ik vond dat ik dat extraatje verdiende, en toch knaagde er iets. Ik kon me niet
ontdoen van het gevoel dat er iets primordiaals aan mijn leven ontbrak. Maar wat?
Die bewuste avond dus, had ik me na een vermoeiende
dag op kantoor een Talisker ingeschonken. Dat was mijn
21
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 22
dagelijkse opsteker. Ik zette het glas aan mijn lippen en genoot. De ruime woonkamer baadde in totale stilte en de
meer dan dertig jaar oude whisky beroerde meer smaakpapillen dan ik voor mogelijk hield. Het kamermeisje had
mijn zoon reeds naar bed gebracht en mijn vrouw had zich
voor haar wekelijkse pedicurebeurt à domicile in haar persoonlijke vertrekken teruggetrokken. Het was een avond
zoals alle andere. Ik draaide een van de eerste beeldbuizen
in kleur aan en trok mijn schoenen uit. Ik ging in mijn
Chelsea Chesterfield liggen, zonder het minste vermoeden
van de grote ommezwaai die mijn leven op het punt stond
te gaan maken, zonder dat ik me er bewust van was dat ik
naar het allereerste televisieprogramma zou gaan kijken
dat simultaan in meer dan vijfentwintig landen uitgezonden werd. Een staaltje van niet eerder gezien vernuft, waardoor ik het privilege kreeg om in de bescheidenheid van
mijn eigen huis, samen met zo’n slordige vierhonderd miljoen andere mensen, als een openbaring, de korte maar ondertussen wereldberoemd geworden performance te zien
van de man die meer dan wie ook de verdere loop van onze
levens hier heeft bepaald: John Lennon.
Het begon met een blazerssectie, die de eerste noten van
de Marseillaise inzette. Daarbovenop klonken heel even de
belletjes van een tamboerijn. Ringo zou die in latere versies laten vervangen door de meer militaristische snaardrumroffel. Maar nu, belletjes. Heel even. En daarna vielen
de backing vocals in met de simpelste boodschap ooit. Ze
herhaalden driemaal Love, Love, Love, tot een strijkerssectie heel even, vijf maten lang, het van hen overnam. De backing vocals zetten hun boodschap van liefde weer in, met
frêle daarbovenop nu plots de stem van niemand minder
dan: den John!
22
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 23
En met dit nummer, inderdaad, ‘All You Need Is Love’,
goed geraden, drong den John in één klap tot de harten van
al die miljoenen mensen door! Ik zat aan mijn téléviseur
vastgekluisterd. Aan het eind van de song veerde ik op en
verliet het huis in het Brussels Ukkel te voet, om er nooit
meer terug te keren. Ik liep meerdere dagen aan één stuk
door, het licht achterna. Ik liep tot Aalst en zelfs verder. Ik
bleef lopen, steeds hopelozer, steeds uitgeputter, tot ik niet
meer kon en me met mijn laatste krachten, ondertussen al
in het Gentse aangekomen, in een bolletje gerold voor jouw
moeders deur nestelde.’ Vader wees mij met een knipoog
aan, waarop alle hoofden zich naar mij toe draaiden. Ik
glunderde.
En toen ik later die avond toevallig even met vader alleen
was, raapte ik al mijn moed samen en vroeg hoe ze heette,
zijn vorige vrouw. Maar hij wilde niet aan haar herinnerd
worden. Toen duidelijk werd dat hij ondanks mijn smeekbeden niet zou toegeven, vroeg ik: ‘Hoe zag ze er dan uit?’
‘Hoe ze er uitzag?’ herhaalde hij geërgerd. ‘Wel, als een
foxterriër, maar dan met tieten en een bril!’ Vader stond op
en liet mij achter met een vraag die nog lang door mijn
hoofd zou spelen, want ik wist niet wat een foxterriër was.
23
Seppe van Groeningen - Aards Paradijs_Opmaak 1 03-09-14 15:07 Pagina 24

Download Report