Download hier de brochure voor meer informatie over

KWALITEITSNETWERKEN:
leren van elkaar
Een methode om de kwaliteit van forensische zorg te verhogen.
CONTACT
Voor meer informatie over de kwaliteitsnetwerken kunt u contact opnemen met:
Diewke de Haen ([email protected])
Jeantine Stam ([email protected])
Expertisecentrum Forensische Psychiatrie
Churchilllaan 11
3527 GV Utrecht
Tel. 030 29100 10
[email protected]
www.efp.nl
Een Kwaliteitsnetwerk;
wat is dat precies?
Sinds 2014 levert het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie
(EFP) een belangrijke nieuwe dienst aan het forensische zorgveld:
het faciliteren en begeleiden van kwaliteitsnetwerken. Het Kwaliteitsnetwerk is een van oorsprong Engelse methode, die door de
gezamenlijke FPA’s, ondersteund door het EFP, is vertaald naar de
Nederlandse forensische context. De methode kan in elke vorm van
zorgaanbod of bedrijfstak worden toegepast. De eerste ervaringen
met het werken volgens de methode zijn erg positief. Hoe het werkt,
en of u mogelijk iets aan deze methode heeft, leest u in deze folder.
WAT IS HET NIET?
Het is goed om te beginnen met benoemen dat een Kwaliteitsnetwerk
géén audit is. In tegenstelling tot HKZ- en inspectiebezoeken is het
geen controle en er worden geen ‘vinkjeslijsten’ afgewerkt.
WAT IS HET WEL?
Het Kwaliteitsnetwerk is een methode om kwaliteit van zorg te
verhogen, gedragen door professionals, waarbij leren van elkaar
voorop staat. Het is een cyclische methode, die start met het gezamenlijk bepalen van standaarden waarop professionals van instellingen elkaar bevragen. Op basis van die uitkomsten gaat men aan
de slag met verbeteringen en evaluatie, om vervolgens weer een
nieuwe cyclus te starten. De individuele stappen in de cyclus zijn
hierna nader toegelicht.
1
STANDAARDEN BEPALEN
Een adviesraad die bestaat uit een multidisciplinaire afspiegeling vanuit de instellingen
kiest elk jaar de standaarden. Voor de eerste cyclus wordt er doorgaans voor gekozen om
standaarden te formuleren aan de hand van bestaande visiedocumenten die binnen de
sector voorhanden zijn. Het is hierbij belangrijk dat het niet gaat om minimale eisen
waaraan een instelling in elk geval zou moeten voldoen. Gezocht wordt
juist naar een ambitieuze set SMART geformuleerde standaarden die
aanleiding is voor een gesprek rond de vraag ‘hoe pakken jullie dat
nu aan?’. Voor het bepalen van standaarden gebruikt de adviesraad
Standaarden
de uitkomsten van de evaluatie van de voorgaande cyclus. Ook
bepalen
wordt elk jaar een thema gekozen; dit is een onderwerp waarover
professionals graag met elkaar in gesprek willen, maar dat zich nu
nog niet in een standaard laat vangen. Ook deze uitkomsten worden
meegenomen bij het bepalen van nieuwe standaarden.
1
LANDELIJK RAPPORT EN LANDELIJKE DAG
Als alle instellingsrapporten gereed zijn, wordt een
landelijk rapport uitgebracht. Dit rapport geeft
een (geanonimiseerd) overzicht van de stand
van zaken in de sector: rond welke standaarden
Landelijk rapport
liggen er uitdagingen en op welke fronten doet
en bijeenkomst
de sector het al heel goed? Daarnaast beschrijft
het rapport de best-practices en noemt daarbij ook de contactgegevens van degene die er
meer over kan vertellen. Op de landelijke dag staat
uitwisseling voorop: best practices worden getoond en gedeelde
knelpunten worden besproken in brainstormsessies. Ook wordt
vooruit gekeken naar komend jaar: welke ambities hebben de instellingen? Hoe kunnen we die bereiken? En input wordt verzameld
voor de nieuwe standaarden voor de komende cyclus.
Reflectie en actie
6
5
REFLECTIE EN ACTIE
Naar aanleiding van de zelfreview, de reviewdag en het instellingsrapport, worden de deelnemende instellingen uitgenodigd om weer
met de teams om de tafel te gaan over de vraag ‘waar ligt onze ambitie
dit komende jaar?’. Gezien de specifieke doelgroep en context van de instelling wordt
besloten op welke fronten men zich wil ontwikkelen.
2
ZELFREVIEW
Met de set standaarden gaan de teams binnen elke instelling om de tafel om te bespreken
wat de stand van zaken is in de eigen organisatie. Belangrijk is daarbij niet alleen de uitkomst (voldoen we er helemaal, deels of niet aan?) maar met name het beschrijven: ‘hoe
geven wij dit vorm?’. Ook wordt in deze fase een patiënt bevraagd op de standaarden.
Dit gebeurt in een telefonisch interview met één van de patiënt-reviewers.
Dit kan worden uitgebreid met een vertegenwoordiger van de familie.
2
Zelfreview
Voor het invullen van de reviews is binnen het EFP software
ontwikkeld. Deze software maakt het uitvoeren van de zelfreview
eenvoudig. De software ondersteunt daarnaast de informatieuitwisseling tussen instellingen onderling.
REVIEWDAG
Na de zelfreview gaat een reviewteam een dag
langs bij de instelling. Het reviewteam bestaat
uit vier professionals vanuit andere instellingen, één patient vanuit een andere instelling en één centrale ondersteuner. Deze
Reviewdag
reviewers gaan op basis van de zelfevaluatie
in gesprek met afdelingsmedewerkers,
behandelaars, patiënten en directie over de
vraag ‘hoe doen jullie dat nu hier?’. Het doel van
de dag is om erachter te komen wat de instelling
uitzonderlijk goed doet en op welke fronten er nog ontwikkeling
mogelijk/wenselijk is.
3
4
Reviewrapport
voor instellingen
INSTELLINGSRAPPORT
Na het reviewbezoek ontvangt de instelling een (vertrouwelijk)
instellingsrapport. In dit rapport worden de uitkomsten op de
standaarden beschreven en wordt een overzicht gegeven van de
belangrijkste parels en uitdagingen met daarbij enkele suggesties.
3
Van wie is
het Kwaliteitsnetwerk?
HET KWALITEITSNETWERK IS VOOR EN DOOR HET VELD:
•
•
•
•
Een eigen multidisciplinaire adviesraad bepaalt de standaarden die de basis
vormen van het netwerk
Interne coördinatoren organiseren de interne review en de reviewdag binnen
de instellingen
Multidisciplinaire teams van reviewers gaan op reviewbezoek
Professionals geven gezamenlijk vorm aan de landelijke dag
De aansturing wordt vormgegeven door een stuurgroep of gremium vanuit de eigen
sector. Op termijn zal er een overkoepelende stuurgroep in het leven worden geroepen
die zorg draagt voor afstemming en kruisbestuiving tussen de netwerken. Deze zal
worden gevuld met leden uit de verschillende kwaliteitsnetwerken.
4
Wat doet het EFP?
Het EFP ondersteunt de opzet en de uitvoering van verschillende
kwaliteitsnetwerken. Het EFP voert het projectmanagement uit en
zorgt voor de olie die de motor van de netwerken soepel laat lopen.
HET EFP:
• Ondersteunt de adviescommissie bijvoorbeeld met het verzamelen van evaluaties,
het ondersteunen van de voorzitter van de adviesraad of door vastgestelde
standaarden te verwerken in software
• Traint de (patient-) reviewers
• Maakt afspraken voor bijvoorbeeld reviewbezoeken en terugkomdagen
• Onderhoudt en verbetert de gebruikte software, op basis van de wensen uit de kwaliteitsnetwerken
• Begeleidt de reviewdagen
• Stelt instellings- en landelijke rapporten samen
• Organiseert en coördineert de jaarlijkse landelijke studiedag
Naast deze taken kan het EFP indien gewenst ondersteuning bieden bij de cyclusstap 5
‘reflectie en actie’: hoe vertaal je een inspirerend instellingsrapport naar een heldere koers?
5
Een eigen Kwaliteitsnetwerk
starten?
Wilt u deze methode inzetten in uw eigen sector? We gaan graag met
u in gesprek. Een paar zaken om rekening mee te houden:
ONTWIKKELTIJD
Het Kwaliteitsnetwerk is voor de Nederlandse forensische context bewerkt door de
gezamenlijke FPA’s. Maar elke sector heeft een eigen doelgroep en context die specifieke eisen stelt aan aspecten van het kwaliteitsnetwerk. Alleen al als het gaat om
de standaarden waarop men elkaar wil bevragen, maar ook op onderdelen van de
methodiek zelf. Op welke wijze worden bijvoorbeeld patiënt-reviewers ingezet? Dat
vraagt bijvoorbeeld binnen de SGLVG-sector een andere aanpak dan binnen de FPC’s.
Ook rondom de eventuele inzet van naasten en de inrichting van de landelijke dag kunt
u zich voorstellen dat kwaliteitsnetwerken onderling verschillend te werk gaan.
Houd daarom rekening met een ontwikkeltijd van ongeveer 4 tot 6 maanden vóór
de eerste cyclus kan starten. Gedurende deze tijd gaat een kerngroep, bestaande uit
afgevaardigden vanuit de betrokken instellingen, aan de slag. Zij kijken welke aspecten
eventueel aangepast moeten worden, zij bepalen standaarden (idealiter op basis van
bestaande visiedocumenten) en als ambassadeurs werken zij mee aan het creëren van
draagvlak.
6
KOSTEN
Aan deelname aan het Kwaliteitsnetwerk zijn kosten verbonden. Dat zijn enerzijds
interne kosten voor de inzet van eigen medewerkers; reviewers, coördinatoren en
kerngroepleden. Deze professionals moeten jaarlijks voor een aantal uren worden
vrijgesteld om getraind te worden, op reviewbezoek te gaan elders en om het reviewbezoek binnen de eigen instelling bij te wonen of te coördineren.
Anderzijds zijn er kosten voor het beheer en onderhoud aan de software en de
ondersteuning vanuit het EFP. De hoogte van deze kosten is afhankelijk van een
aantal keuzes. Voor een overzicht en een indicatie op maat, kunt u contact met ons
opnemen.
7
ONDERZOEK
Parallel aan de implementatie van het Kwaliteitsnetwerk FPA is een onderzoek
gestart naar het effect van deelname op de kwaliteit. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door Stefan van Bokkem van GGZ Noord-Holland-Noord. Via de nieuwsbrief
Kwaliteitsnetwerk FPA houden we het veld op de hoogte van de resultaten. Meer
weten? Inschrijven kan op www.efp.nl/efp-projecten/kwaliteitsnetwerk-fpa. Ook voor
nieuwe kwaliteitsnetwerken kan het zinvol zijn om na te denken over effectonderzoek.
8
Ervaringen reviewers:
“Het is erg leuk en inspirerend om
bij een ander in de keuken te kijken.”
(reviewer)
“We hebben het als positief en leerzaam ervaren om met verschillende
disciplines stil te staan bij het werk
dat we doen.”(coördinator)
“Het is prettig en zinvol om
met reviewers te spreken
die weten waar ze over
praten, omdat ze zelf in de
sector werken.”(reviewer)
Echt ontzettend leuk om bij collegainstellingen binnen te mogen kijken,
zeer inspirerend. En het maakt dat je
ook kritischer gaat kijken naar je eigen
organisatie en daar kan je alleen maar
je voordeel mee doen.”(reviewer)
“Je hoort van collega`s situaties waar
jezelf ook tegen aan loopt. Geeft een
gevoel er niet alleen voor te staan.
Ook weer nieuwe ideeën opgedaan.
Het gevoel dat op deze manier het
wiel niet nog eens uitgevonden hoeft
te worden.” (reviewer)
9
Schrijf hier uw eigen ervaring:
Expertisecentrum Forensische Psychiatrie
Churchilllaan 11
3527 GV Utrecht
Tel. 030 29100 10
[email protected]
www.efp.nl

Download Report