SamenKerk
november 2014
9
Uitgave van het Bisdom Haarlem - Amsterdam
St. Franciscus van Assisi
pagina 4
Caritas en Kerk
pagina 8
Naastenliefde
Inhoud
Van de redactie
In dit nummer
4
6
8
14
22
26
Van de redactie
3
St. Franciscus van Assisi
4
Geroepen om te Dienen
6
Caritas en Kerk
8
Ontmoeting en gebed in het stadion van AZ
10
Paters, Zusters en Beatles II
12
Naastenliefde in actie!
14
Het sacrament van het huwelijk
16
’n Beetje crypto
18
Parels uit de schattengrot
19
Van onderop
20
Bisdombedevaart
21
De Zalige paus Paulus VI
22
Kerkwijding “Mozes en Aäron” Amsterdam
23
Kerkwijding van de Nieuwe Augustinus in Amsterdam
23
Vermeldenswaard
24
Kroniek en agenda
25
Jongerenpagina’s
26
Een stukje wijzer geworden
28
Gezinsdagen augustus 2014 t/m juni 2015
29
Personalia
30
Belicht
32
Colofon
Samen Kerk is het informatieblad binnen
het Bisdom Haarlem - Amsterdam
en verschijnt tienmaal per jaar
nummer 9 jaargang nr. 39
Verantwoordelijke redactie:
Christel Kerssens-van der Pijl
Wim Peeters, hoofdredacteur
Redactieadres:
Samen Kerk
Postbus 1053,
2001 BB Haarlem
Telefoon: (023) 511 26 60
Faxnummer: (023) 511 26 59
Giro 43509
E-mail: [email protected]
Internet: www.bisdomhaarlem-amsterdam.nl
Bij de voorplaat:
Lampion St. Martinus en
de Arme
2
Medewerkers:
Marcel Poorthuis (Parels uit de Schattengrot)
Hein-Jan van Ogtrop (Kerkengek)
Mirjam Spruit - Borst (Catechese)
Berry Klaassens
Marius van der Knaap (Jongerenpagina’s)
| SamenKerk | november 2014
Naastenliefde
“Wat gij aan de minsten der mijnen hebt gedaan, hebt gij aan mij gedaan”
(Mat. 25: 40).
Deze woorden van Christus zijn tekenend voor de naastenliefde. Het thema van
dit nummer van Samen Kerk.
In dit nummer het verhaal van Sint Franciscus van Assisi, de grote heilige die zijn
leven inzette voor de armsten van de samenleving. Ook vindt u een interview met
Diaken Ron Thè. Samen Kerk sprak met hem over zijn pastoraat bij verstandelijk
gehandicapten. Een boeiend en diepgaand interview. Verder bespreekt diaken
Eric Sengers een toespraak van Paus Franciscus over de kerk en de naastenliefde.
Verder in dit nummer:
De laatste informatie omtrent de Diocesane Bedevaart naar Rome.
Op 28 september was de kerkwijding van de St. Antonius van Padua (de Mozes en
Aäron) in Amsterdam en 12 oktober werd de Nieuwe Augustinus ook in de stad
Amsterdam gewijd. Beide kerkwijdingen vindt u in dit nummer terug.
Op 19 oktober was de Zaligverklaring van Paus Paulus VI in Rome. Een levensbeschrijving en het verslag van deze bijzondere Paus vindt u op pagina 22.
Abonnementsprijs:
€ 30,00 per jaar; buitenland: € 36,00 per jaar
Abonnementenadministratie: (023) 511 26 40
Advertenties:
Borgerpark Media
Postbus 8027
6060 AA Posterholt
Telefoon: (0475) 711 362
E-mail: [email protected]
www.borgerparkmedia.nl
Vormgeving/technische realisatie:
Novente vormgevers, Lunteren
De klok is weer verzet en dat betekent dat de dagen korter worden. Wij beginnen
aan de laatste maanden van dit jaar. De advent staat weer voor de deur en daarom
vragen wij uw bijzondere aandacht voor de Bisschoppelijke Adventsactie. Ook
dit jaar zijn er weer verschillende bijzondere Projecten geselecteerd. Wij hopen
natuurlijk dat u ook als teken van naastenliefde wilt bijdragen aan deze goede
werken. <
Redactie Samen Kerk
Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming worden overgenomen. Van sommige teksten en illustraties
is de herkomst niet te achterhalen. Verantwoordelijken
kunnen reageren via bovenstaand adres.
SamenKerk | februari 2014 |
3
St. Franciscus van Assisi
St. Franciscus van Assisi
Franciscus werd geboren als zoon van Petrus van Bernardone, een welgestelde lakenkoopman uit
Assisi. In zijn jeugdjaren leefde Franciscus, volgens zijn eerste biograaf Thomas van Celano, als een
wildebras: Hij zwierf met zijn kameraden door de stad en gaf veel geld uit aan feesten en kleding.
Bekering
Ontstaan van de orde
Na een veldslag, tussen zijn geboorteplaats Assisi en de stad
Perugia in 1202, werd Franciscus krijgsgevangen. Hij was toen
ongeveer 20 jaar oud. Na een jaar kwam hij vrij maar was daarop
lang en ernstig ziek. Weer aan de beterende hand werd Franciscus
bijzonder getroffen door het leed van de melaatsen, die in zijn
tijd volledig uit de samenleving werden verstoten. Volgens zijn
Testament bracht God hem in hun midden en bewees hij hun
barmhartigheid. Naar aanleiding daarvan bekeerde hij zich tot
een leven van armoede, gebed en dienstbaarheid aan de armen,
ontevreden over de leegheid van zijn leven.
In het jaar 1208 gaf de abt van de Abdij van Monte Subasio
het kerkje van Portiuncula in het dal bij Assisi in bruikleen
aan Franciscus om het tot het centrum van zijn nieuwe
beweging te maken.
Visioen
Later, in 1205, kreeg hij een visioen in het kerkje van San
Damiano. Hij wist zich aangesproken door de daar afgebeelde
Gekruisigde: ‘Franciscus, ga en herstel mijn huis’. Hij trok zich
als een kluizenaar terug in de eenzaamheid en wijdde zich aan
de melaatsen, het herstellen van kerkjes en aan het gebed. Zelf
wilde hij de allerarmste zijn. Hij bedelde zijn dagelijks voedsel
bij elkaar, daarvan delend met anderen die nog minder hadden
dan hij. Vanaf dat moment werd zijn enige geliefde ‘Vrouwe
Armoede’. Franciscus was het voorbeeld van verandering binnen
het Christendom, waarbij de ontwikkeling van het individu en
diens persoonlijke gaven en talenten van grote betekenis waren.
Tegelijk hechtte hij grote waarde aan het behoren tot een groep
gelijkgezinde gezellen, een broederschap, waarin men in elkaars
noden en behoeften kan voorzien.
4
| SamenKerk | november 2014
Inde jaren 1219-1220 ontstonden er problemen in de broederschap. Franciscus, die in het Midden-Oosten verbleef, keerde
daarom terug naar Italië en legde het ambt van ministergeneraal van de broederschap neer. Petrus Catani volgde hem
op, en na diens dood broeder Elias Bombarone. Franciscus
schreef intussen een nieuwe regelredactie die op 29 november
door paus Honorius III met een pauselijke bul werd bekrachtigd. Op 24 september 1224 ontving Franciscus stigmata.
Hij stierf op de avond van 3 oktober 1226. Op 4 oktober, de
dag na zijn overlijden, werd het lichaam van Franciscus in een
processie door de stad gevoerd naar de kerk van San Giorgio
in Assisi, waar hij begraven werd. In dezelfde kerk sprak paus
Gregorius IX twee jaar later zijn heiligverklaring uit. Op verzoek
van de paus begon Elias van Cortona met de bouw van de
Sint-Franciscusbasiliek boven zijn graf.
De dag waarop de processie plaatsvond (4 oktober)
werd gekozen tot zijn feestdag. In 1929 werd de dag van
Sint-Franciscus tevens Werelddierendag. <
SamenKerk | november 2014 |
5
Interview Ron Thè
Geroepen om te Dienen
Samen kerk mocht een interview hebben met Diaken Ron Thè. De diaken in ons bisdom
die werkzaam is in een speciale vorm van Pastoraat. Hij is werkzaam in het Pastoraat onder
mensen met een verstandelijke beperking.
Diaken Thè. U bent werkzaam in een heel bijzonder
categoriaal Pastoraat, wat was uw motivatie om juist
voor deze vorm van pastoraat te kiezen?
“Weet je, ik heb zelf nooit gedacht dat ik een diaken zou
worden die zich bezighoudt op dit gebied. Het is voor mij
een “wonder”. Er waren geen verstandelijk gehandicapten
in familie totdat wij bij de geboorte van onze Jeffrey aan
de lijve mochten ondervinden wat dit inhield.
Bij de geboorte van een kind met een handicap, ben
je in de praktijk veel met jezelf bezig, je emotionele
verwerking, je verdriet, je angsten. Er gaan allerlei vragen
door je hoofd, dus denk je niet zo gauw aan andere
dingen. Wij kunnen nu zeggen: Wij zouden hem voor
geen goud willen missen. Hij heeft ons zoveel geestelijke
rijkdommen geschonken en ons zoveel geleerd. Zijn
eenvoud, zijn overgave, tevredenheid, zijn warmte en
liefde. Wat mij in de periode na de geboorte van Jeffrey
het meest geraakt heeft is wel het feit dat er vanuit de
parochie geen hulp was. Men wist blijkbaar gewoon niet
wat te doen in ons geval. Wat kun je ook doen als er een
gehandicapt kind geboren wordt? Het was een turbulente
tijd. Uit de ervaringen die ik in deze periode mocht
opdoen is gaandeweg mijn roeping vorm gaan krijgen.”
Ziet u het werken met uw mensen als een voorrecht?
“Ja absoluut. Ik voel mij uitverkoren dat ik met deze
mensen mag werken. De dankbaarheid en de warmte die
je ontvangt kun je bijna niet in woorden uitdrukken. De
mensen zijn zelfs een voorbeeld voor mij geworden. Je
hoort ze nooit klagen hoe hun situatie ook is. Het heeft
mij getemperd in mijn eigen klagen. Toch moet ik ook
eerlijk zeggen dat het werken met verstandelijk beperkte
mensen ook een schaduwzijde heeft. Niet zozeer vanuit de
mensen zelf maar vanuit de maatschappij en de overheid.
Mensen met verstandelijke beperkingen hebben
nauwelijks talenten om op zich te beroemen. Zij
kunnen op economisch gebied, weinig bijdragen aan
de samenleving. Zij “kosten” te veel geld en vormen een
“belasting” voor de samenleving. Althans, dat denken
veel mensen in deze tijd. En in tijden van bezuinigingen
wordt er vaak rigoureus gesneden in de zorg. Ja, alles
wordt tegenwoordig vanuit het economische perspectief
beoordeeld. Puur vanuit de materiële kant, maar in
dit geval is het niet allèèn goud wat blinkt. In mijn
werk mag ik elke keer opnieuw de schatten van onze
kerk ontmoeten, zoals St. Laurentius ze voorstelde: “de
schatten van kerk.”
“Al wat gij voor één van de geringsten hebt gedaan, hebt
gij ook voor mij gedaan ” Een duidelijke boodschap en
opdracht die Jezus heeft gegeven.
Dat brengt mij op de kerk. Voor een diaken, maar ook
voor de priesters en bisschoppen, ligt hier juist een
prachtige mogelijkheid, maar de praktijk wijst uit dat
hier nauwelijks gebruik van wordt gemaakt. Een diaken
moet zich niet louter bezighouden met financiële kant,
met de PCI, de liturgie en het bestuur van een parochie,
maar ook met deze groep zwakkeren. Diaconaat is heel
breed terrein. Helaas zijn er in de praktijk praktisch geen
van de diakens priesters en bisschoppen daadwerkelijk
betrokken bij de geestelijke zorg voor mensen met
verstandelijke beperkingen en hun familieleden. Terwijl
dienstbaarheid en nabijheid juist erg nodig zijn. En alles
gebeurt vanuit de zuivere eenvoud. Je hebt geen dure
woorden nodig. Ik vind dat Paus Franciscus hier een
goed voorbeeld heeft gegeven. De eenvoud is een van
zijn voornaamste kenmerken.
U bent ook betrokken bij Geloof en Licht Nederland.
Een wereldwijde organisatie voor mensen met een
verstandelijke beperking. Kunt u hier iets meer over
vertellen?
“Geloof en Licht is de Nederlandse tak van de Katholieke
Internationale organisatie Faith and Light – Foi et
Lumière. Deze is in 1971 in Lourdes ontstaan, gesticht
door Jean Vanier en Marie-Hélène Mathieu. Foi et
Lumière bestaat uit gemeenschappen van ouders en
6
| SamenKerk | november 2014
vrienden rond mensen met verstandelijke beperkingen
die het hart van elke gemeenschap zijn.
Geloof en Licht is zich sinds haar oprichting meer en
meer bewust geworden van haar specifieke roeping in
de Kerk en Wereld, alsmede van haar oecumenische
zending. Geloof en Licht gelooft dat de zwakke en
gehandicapte mens een bron kan worden van eenheid
in de maatschappij en in de kerk en ook tussen de
religies en de volkeren. Mensen met verstandelijke
beperkingen kunnen juist door de uitstraling van hun
armoede en kwetsbaarheid, de inspiratiebron zijn voor
christenen van verschillende gezindten binnenleiden in
de zaligspreking van de armoede van geest, die het hun
mogelijk maakt de Geest van God terug te vinden.
Er in totaal zes gemeenschappen in Nederland. In ons
bisdom is er ook een afdeling van Geloof en Licht
onder de naam “De Zonnestraaltjes” . Onder leiding
van pastoor Niesten komen wij elke tweede zondag
van maand bijeen in de Pastoor van Ars kerk. Ik wil de
lezers van Samen Kerk dan ook oproepen eens kennis
te komen maken met Geloof en Licht. Wij hebben
altijd vrijwilligers nodig. Hard nodig mag ik wel
zeggen, Geloof en Licht draait volledig op giften van
de gelovigen. Het werken met en voor deze vergeten
groep mensen geeft je iets wat met geen goud te kopen
is. Oprechte liefde en genegenheid en de warmte die je
terugkrijgt. Als blijk van hun dankbaarheid. ” <
Voor meer informatie over geloof en licht verwijs ik
u naar de website: www.geloofenlicht.nl of
www.faithandlight.org of neem contact op met
Diaken Thè [email protected]
SamenKerk | november 2014 |
7
Kerk en naastenliefde
Item
Caritas en Kerk
De naastenliefde, de caritas, is een belangrijk element in het doen en
denken van Paus Franciscus. Maar caritas is ook een organisatie in de kerk.
In de parochie is dat de Parochiële Caritas Instelling PCI. Internationaal
is dat Caritas Internationalis: een samenwerkingsverband van nationale
caritasorganisaties dat wereldwijd hulp verleent waar nood is.
Op 16 mei 2013 hield Paus Franciscus een toespraak voor de medewerkers
van Caritas Internationalis. Delen van deze toespraak vindt u vertaald
(uit het Engels) hieronder. Wij kunnen ons de vraag stellen in hoeverre
wij in onze geloofsgemeenschap deze accenten ter harte nemen.
Zonder naastenliefde is er geen kerk. En de Caritasorganisatie is de kerkelijke institutie van
liefde, waar de kerk zichzelf institutionaliseert in caritas. Daarom heeft caritas een dubbele
dimensie: een dimensie van handelen, van ‘sociaal handelen’ omdat het ‘sociaal’ handelen is in
de breedste zin van het woord, en een mystieke dimensie, namelijk betrokken in het hart van
de Kerk. Caritas is de zorg van de kerk voor de mensen, de zorg van de moederkerk voor haar
kinderen. Het drukt haar tederheid en nabijheid uit. Caritas is direct. Het is de liefde van de
moederkerk die verbindt, zorgt en liefheeft. In deze zin zou ik zeggen dat de caritasorganisatie
de institutionele getuige van de liefde van de Kerk is.
de dag is de mensheid, de menselijke
persoon in gevaar. Het lichaam van
Christus is in gevaar. Wees Waakzaam!
Want voor ons zijn alle mensen, in het
bijzonder de gemarginaliseerden en
zieken, het Lichaam van Christus. Het
werk van de caritasorganisatie voor met
name de armen moet hierop betrokken zijn. Er is een onevenwichtigheid in
financiële investeringen wat een grote
tragedie is en er zijn grote internationale
conferenties over om dat op te lossen.
Maar als mensen van de honger sterven,
sterven door ziekte, dan is de reactie:
“Moge God je helpen!”. Onze beschaving
is in de war geraakt en in plaats van de
schepping zo te maken zodat mensen
gelukkiger en betere beelden van God
kunnen worden - wat de opdracht is
die we hebben - wordt de schepping zo
behandeld om een ‘wegwerpcultuur’ te
vormen. Als het niet bruikbaar is, gooi
het bij het afval: kinderen, ouderen en hier zien we heimelijk euthanasie
binnensluipen - en degenen die het
meest gemarginaliseerd zijn. Dat is de
crisis waar we doorheen gaan.
De zorg. Het beeld dat in me opkomt
is dat wat op zoveel schilderijen is
uitgedrukt: de hulp van vrouwen aan
de gewonden op het slagveld. Soms is
een situatie dusdanig dat wat er gedaan
moet worden simpelweg het neutraliseren is van dat wat verkeerd is. Mensen
zijn hongerig, geef ze eten. Daarna
kunnen we zien hoe we ze verder kunnen
brengen maar... op het moment hebben
we een noodgeval. Ze zijn gewond,
genees ze. Dit is een culturele oorlog,
die vele gewonden langs de weg laat
liggen. En de zorg van de Moederkerk
is genezing. Op dit moment kunnen we
deze arme man niet verder brengen, we
kunnen hem nu wel genezen. Iemand is
aan het sterven. Daarom: geef hem eerste
hulp, de zorg van de kerk. Geef hem
daarna de zorg om verder te komen.
Vooruitgang en ontwikkeling.
Ontwikkeling is dat God in mensen
tot bloei komt en wij zouden daartoe
moeten helpen. Ik moet denken aan Don
Bosco, zie pastoor was van een parochie
in tijden van grote crisis. Er was veel
armoede en veel jongeren, die natuurlijk
hongerig waren, zwierven over straat,
ze leerden zich slechte gewoontes aan
en eindigden als criminelen. Hij zag dit
en zei: we moeten deze mensen helpen.
Toen begon hij ambachts- en handelsscholen. Het idee van vooruitgang: geef
mensen de middelen om hun levensonderhoud te verdienen.
Spiritualiteit. De basis van de spiritualiteit van Caritas is jezelf te geven, om
buiten jezelf te treden, en om onophoudelijk ten dienste te staan van degenen
die aan de rand van de samenleving
leven. Jezus zal niet tegen ons zeggen - als
we voor Hem staan - ‘gefeliciteerd, kom
binnen omdat je zoveel gestudeerd hebt,
een succesvol leven hebt gehad, en veel
weet over theologie en zo’. Nee, dat is
allemaal mooi maar wat hij zal zeggen is:
‘ik was hongerig en jij gaf me eten, ik was
in de gevangenis en je kwam bij me, ik
was ziek en jij bezocht me, ik was alleen
en jij begeleidde me’. De spiritualiteit van
caritas is de spiritualiteit van tederheid,
en we hebben het begrip tederheid uit
de kerk gehaald. In bepaalde gevallen
leidt onze ‘ernst’, zoals dat staat tegenover
pastorale zorg, er toe dat we dit begrip
kwijtraken wat juist de ‘moederlijkheid’
van de Kerk is. En het begrip tederheid is
voor mij de lijn waarnaar de spiritualiteit
van caritas moet verwijzen: de tederheid van de kerk herontdekken. De Kerk
kwam altijd op het verkeerde spoor als
ze zichzelf te serieus nam en vergat te
zorgen en teder te zijn. De spiritualiteit
van caritas gaat in die richting. <
Tijdens de bisdomreis naar Rome is
Vier zaken hebben een onuitwisbare indruk op me gemaakt:
een bezoek aan Caritas Internationalis
voorzien, meer informatie bij de
De crisis. We leven in een tijd van zeer diepe crisis. Deze crisis is niet alleen economisch, wat
een onderdeel ervan is. Het is niet alleen cultureel, wat een ander aspect is. Het is ook niet alleen
een geloofscrisis. De crisis is dat mensen lijden onder de gevolgen van deze instabiliteit. Vandaag
8
| SamenKerk | november 2014
Dienst Caritas
[email protected]
SamenKerk | november 2014 |
9
Woord van de bisschop
Ontmoeting en gebed
in het stadion van AZ
‘The world is on fire...’ Met deze woorden beschreef de Amerikaanse
zender CNN de huidige situatie in de wereld. De Oekraïne crisis, ISIS
in het Midden Oosten, terreur en honger in Afrika, miljoenen mensen
op de vlucht, Gaza, Afghanistan, Noord Korea, atoomstrijd met Iran,
spanning tussen Japan en China, en wat al niet meer. Als je daar de vele
natuurrampen, epidemieën en economische crises bij optelt, dan kan de
moed je in de schoenen zakken. Gelukkig mogen we dit alles zien met de
ogen van het geloof.
Hoe moeten we dit alles duiden?
Als Jezus spreekt over de toekomst van de wereld, dan sust Hij z’n leerlingen niet in slaap, maar
geeft een reëel beeld. Naarmate de geschiedenis vordert, voorzegt Hij, zul je niet zien dat de
wereld langzaam verandert in een paradijs, maar integendeel dat de worsteling tussen goed en
kwaad heviger wordt. Hij gebruikt het beeld van tarwe en onkruid die samen opgroeien tot de
oogst. Als het einde nadert, zal het Licht scherper worden, maar ook de schaduwen dieper, tot
alles z’n climax bereikt en God zelf redding zal brengen. De Schrift spreekt over een drievoudige komst van de Heer. Ooit kwam Hij in eenvoud en verborgenheid in Bethlehem. Bij het
einde van de wereld zal Hij komen in macht en majesteit en het oordeel spreken. Maar er is
nog een belofte van een komst in de kracht van de Geest. De profeten Joël en Jesaja verhalen
het in grootse visioenen. Ook in katholieke profetische traditie is dit een veelvuldig thema. In
zulke “laatste tijden” leven we, zei recentelijk de paus in een preek. Niet het einde van de wereld,
maar van een tijdperk. De storm is opgestoken en zal kerk en wereld zuiveren, die steeds verder
wegzakt in verwording, rampen en oorlog. Maar ook Gods Geest zal aanzwellen tot een storm,
zodat ieder z’n eigen hart ziet in Gods Licht. Het is zaak ons door bekering, gebed en sacrament
voor te bereiden op de dingen die komen gaan.
komt ons met een liefde en barmhartigheid tegemoet
die geen grenzen kent. Nóg is het tijd van barmhartigheid. De hoogste tijd om God volop in ons leven toe te
laten. Om op de knieën te gaan, vergeving te vragen en
Hem met aandrang te vragen orde te scheppen in ons
eigen leven en in onze wereld. De bekende Amerikaanse
evangelist Billy Graham (inmiddels 95) heeft hiertoe
kortgeleden met kracht opgeroepen: “De huidige wereld
wordt meegesleurd in een historische vloedgolf, die ‘out of
control’ is... Tenzij de leiders van de naties tot God terugkeren in gebed, zullen al hun plannen falen, zoals de plannen
van hen die de toren van Babel bouwden. Er is slechts één
kracht beschikbaar om de loop van de gebeurtenissen te
wijzigen, en dat is de kracht van gebed door God vrezende
en in Christus gelovende mensen”.
Gebed met en rond Maria, voeg ik er als katholiek aan
toe. Voorafgaand aan de komst van de Geest, zegt de
Schrift, bleven de leerlingen eensgezind volharden in het
gebed “samen met Maria, de Moeder van Jezus”. Zij is, in
de woorden van Johannes Paulus II de “spirituele Moeder
van de gehele mensheid”. Paus Franciscus valt hem bij:
“Een kerk zonder Maria is een wees”. Haar taak is het om
de liefde van de Vader, en de Zoon met zijn Kruis terug
te brengen in onze verweesde wereld, en met en voor ons
“een nieuw Pinksteren” af te smeken. <
Een concreet initiatief
Daarom is dit bovenal een tijd voor een geestelijke ‘opwekking’, om maar eens een reformatorische term te
gebruiken, en voor een gebedsstorm om Gods Geest over onze gewonde wereld af te roepen. Dat is wat een initiatief vanuit enkele protestantse kerken beoogt. U heeft er wellicht van gehoord. Het plan is om tegen kerstmis
(13 december) christenen van alle denominaties – katholiek, protestant, orthodox – samen te brengen in het AZ
stadion in Alkmaar om samen kerst te vieren in een groots evenement, en getuigenis te geven dat God bestaat,
liefde is, en in Jezus mens geworden. Dat er in Hem verlossing en vergeving is voor iedere mens, en dat door zijn
Geest wonderen kunnen gebeuren in ons persoonlijk leven en in onze wereld, als we daarom vragen. Ieder die
gelooft, maar ook wie twijfelt en op zoek is naar God, is van harte welkom en zal zegen ontvangen. Bekende
artiesten en sprekers hebben hun medewerking toegezegd. Ook zelf heb ik dat gedaan, en ik nodig u van harte
uit dat ook te doen door uw aanwezigheid.
Wat moeten we doen?
Het is geen tijd meer om alleen toeschouwer te zijn, en onze hoop te stellen op politici en
wetenschappers. Eerst en vooral moeten de harten van de mensen veranderen. Daar wordt
primair de strijd tussen goed en kwaad gestreden. Daarvoor is Christus gekomen, om harten te
helen en zonden te vergeven. Velen zijn innerlijk gewond door de zonde. De Heer weet dat en
10
| SamenKerk | november 2014
Bisschop Jozef Marianus Punt
SamenKerk | november 2014 |
11
Kerkengek
De bedoeling van deze
serie artikelen is om
aandacht te besteden
aan de verbeelding
van de Bijbel (met
name van het Oude
Testament) in de
kerkelijke architectuur.
We behandelden al
menige kerk in binnenen buitenland. Ook in
ons eigen bisdom zijn
interessante kerken:
de uwe? Is er ooit een
boekje over verschenen?
We zijn geïnteresseerd.
Vandaag weer
oostwaarts van Hoorn
gereden. Nu naar
Oosterblokker waar de
Beatles waren!
Het Beatlesmonument
Paters, Zusters en Beatles II
Kerken en bijzondere monumenten in Oosterblokker
Een vorige keer bezochten wij Westerblokker, een dorp met een vrome geschiedenis: we troffen
de resten aan van maar liefst twee belangrijke middeleeuwse kloosters. Nu gaan we op weg naar
het een eeuw jongere (12e-eeuwse) Oosterblokker. Als we de slingerweg volgen die de overgang
van Wester- naar Oosterblokker vormt staat er rechts een bijzonder monument.
Een uniek monument
De oude Pancratiuskerk
(cultureel centrum)
Aan de ingang van het dorp treffen we rechts een uniek monument aan: het Beatlesmonument.
Het is een heel contrast: de herinneringen aan de engelachtige zang van de zusters in
Westerblokker en de herinnering aan de ruige sound van de gewone jongens uit Liverpool! U
verwacht het misschien niet in deze rubriek, maar toch is het goed even aandacht te besteden
aan een uniek gebeuren in 1964. De beroemdste popgroep ter wereld, The Beatles (die slechts
éénmaal optrad in Nederland) deed dat hier. Dat was tijdens hun eerste wereldtournee op 6 juni
1964. Nadat ze die dag hun legendarische rondvaart door de Amsterdamse grachten hadden
gemaakt, togen ze naar Blokker. Daar gaven de Beatles in Veilinghal ‘Op Hoop van Zegen’ twee
unieke optredens. Het middagconcert was niet uitverkocht, maar ’s avonds was de hal met z’n
7500 fans tot de nok toe gevuld. Beide keren speelden ze slechts 25 minuten. ‘I saw her standing
there’ was het spetterend openingsnummer. Andere nummers: All my loving, I want tot hold
your hand, She loves you, Twist and shout, Long tall Sally, Roll over Beethoven en Can’t buy me
love. John, Paul, George en drummer Jimmy Nicol, die de zieke Ringo verving zetten de tent
volledig op zijn kop. Het publiek was uitzinnig. ‘Meisjes barstten in tranen uit, schudden met
hun hoofd en gilden als bezetenen. Jongens klommen op elkaars schouders, rukten hun hemd
open en kronkelden over de vloer’, aldus dagbladjournalist Paul van Beckum. Dit was nog nooit
vertoond in Nederland! Na de concerten in Blokker ging de wereldtournee verder naar Hong
Kong en Sydney. In 1999 werd een door Harma Heikens (1963) uit Groningen ontworpen
monument onthuld. De stichting die het project lanceerde werd hartelijk gelukgewenst door
Paul McCartney. In het perkje bij het monument, tegenover de plek waar het optreden plaatsvond, zijn rozen geplant die de naam Yesterday dragen.
Interieur naar het altaar toe
De O.L.V. Visitatiekerk
Als we, de Beatles de Beatles latend, het
dorp inrijden hebben we verderop zicht
op de oude St. Pancratiuskerk die in
de verte ligt. Voor we daar aankomen
wordt ons oog getroffen door een iets
bescheidener kerk aan onze linkerhand:
de katholieke kerk van O.L.V. Visitatie.
Het is een ontroerend fraai kerkje van
Molkenboer (dezelfde die tien jaar later
de voormalige R.K. St. Michaëlskerk in
Westerblokker zou gaan bouwen). De
Oosterblokkerse kerk werd in 1845-1846
opgetrokken. Cuypers was geen fan
van de bouwmeester Molkenboer die
op vele plaatsen kwistig zijn kerkjes
rondstrooide. Maar dit is een aandoenlijk gebouw. Een gezellig torentje siert
de voorgevel en van binnen is het
Het raam met Maria en Elisabeth
helemaal een verrukking; je voelt je er
veilig en geborgen. Ook de naam van
de kerk ‘Onze Lieve Vrouw op bezoek’
(bij Elisabeth uiteraard) is huiselijk.
Een mooi raam beeldt dat uit. De lichtblauwe gewelven zijn laag en bescheiden. De kerk heeft een hoofdaltaar uit
1902 en uit de oude Communiebank
zijn fraaie voorstellingen genomen die
aan de koorbalustrade gehangen zijn.
Zo kun je de Ark van Verbond en de
Mannazoekers in het midden goed zien.
Bepaald heel waardevol zijn de sprekend
gebeeldhouwde kruiswegstaties van H.
van der Geld. Het lijkt wel of hij de stoere
westfriezen van hier als model heeft
genomen.
Afscheid
Uit deze twee artikelen bleek wel: er is
in Blokker meer te zien dan u denkt!
Dank aan de mensen die de met veel
fantasie uitgezette Cultuur Historische
Route bedachten. Naast de kerken
en kloosterresten vonden we zo het
Beatlesmonument en het uit 1969
daterende bronzen stierkalf. Toen het
in 2008 gestolen werd was het dorp in
diepe rouw. Des te groter de vreugde
toen het 2010 weer werd teruggevonden.
In de Bijbel heeft een stierkalf een slechte
naam. Hier niet: het symboliseert de
jeugdige kracht van het dorp! <
Een echte oude kerk
Verder doorrijdend komen we bij de
eerder gesignaleerde Middeleeuwse aan
Sint Pancratius toegewijde kerk. Hoewel
het een volmaakt bouwwerk met een
toren uit 1450, een schip uit 1475 en
een ruim dwarspand uit 1525 gebruikt
de protestantse gemeente van Blokker
en omstreken toch liever de kleinere
19e-eeuwse kerk (met middeleeuwse
toren) van Westerblokker. Binnenin
fraaie houten gewelven met oude beeldjes van de vier evangelisten en meerdere
(!) grafstenen uit de 12e eeuw van rode
Bremer zandsteen.
Een kruiswegstatie
Zie: ‘The Beatles in Holland’
Walburgpers 2014 blz. 125-154
Exterieur van de O.L.V. Visitatiekerk
12
| SamenKerk | november 2014
SamenKerk | november 2014 |
13
Adventsactie
Adventsactie 2014
Naastenliefde in actie!
Tien adventsactie projecten
Ook dit jaar zijn er weer tien projecten uitgekozen waar de vas-
nen voorzien. Deze bedrijfjes
tenactie extra aandacht voor vraagt. In hun grote verscheiden-
zullen zich organiseren op basis
heid hebben de projecten een ding gemeen: hoop geven voor de
van de ’economie van gemeen-
toekomst.
schap’: de winst uit de onderneming wordt met de gemeenschap
Vreedzaam samenleven in Bethlehem. bijzonder onderwijs-
Advent - de weken voorafgaand aan Kerstmis - is de periode van
verwachting, van uitzien naar een nieuw begin, naar God die mens wordt.
Een periode van hoop. Juist in deze hoopvolle tijd wil de Adventsactie een
vuist maken en deze hoop ook doorgeven. Dit doet de Adventsactie door
kleinschalige ontwikkelingsprojecten te steunen. Grote idealen worden
concreet in kleine daden van naastenliefde onder het motto: Groot denken.
Klein doen.
Beate Gloudemans is campagneleider van de Adventsactie: “Met Adventsactie geven we mensen
‘daar’, die moeten leven in moeilijke, mensonterende omstandigheden, via kleinschalige projecten hoop op een betere toekomst. Duizenden mensen ‘hier’ komen vrijwillig in beweging voor
anderen, ze voelen zich geraakt en ondernemen actie om mensen ver weg te helpen. Het zijn
gepassioneerde mensen die hun leven in dienst stellen van anderen en die hun talenten inzetten
voor hun diepste overtuiging: dat we één grote mensenfamilie vormen en elkaar dus niet mogen
loslaten.”
Force for good
Zo bezien is de katholieke kerk een ‘force for good’ in de wereld. Duizenden mensen in
Nederland spannen zich belangeloos in om mensen in de hele wereld te helpen met hun
ontwikkeling. Beate Gloudemans: “Onze Nederlandse katholieke kerk is altijd sterk geweest in
de missie. Dat zijn we nog steeds! We willen graag mensen helpen wereldwijd, maar we willen
nog liever dat zij leren om zichzelf te helpen. We geloven in de betrouwbaarheid van het kerkelijk netwerk: we weten wie we kunnen aanspreken. Onze projecten komen overigens ten goede
aan iedereen, ongeacht hun geloof, want ook dat hoort bij kerkelijk ontwikkelingswerk: het staat
open voor alle mensen in nood.”
Adventsactie werkt aan missie en ontwikkeling: “Missie omdat we onze inspiratie putten uit
het Evangelie van het Mens geworden Woord. Ontwikkeling omdat het Woord gedaan moet
worden: door mensen die geven om elkaar. Hier én daar,” aldus Beate Gloudemans. “Ik heb
het geluk dat ik mijn bezieling in daden kan omzetten en daarmee anderen verder kan helpen.
Christen-zijn betekent voor mij ‘op weg zijn’ en daarbij Christus als leidraad volgen. Het katholieke geloof en de enorme rijkdom ervan inspireren mij steeds opnieuw. Het geloof reikt me
diepe wijsheid en kennis aan over wie ik ben als mens, maar het laat me ook voelen hoe geliefd
we zijn en dat God wil dat alle mensen gelukkig zijn. Ik voel me gezegend dat ik daaraan via
Adventsactie kan bijdragen.” <
Beate Gloudemans, campagneleider Adventsactie
14
gedeeld.
programma : “Leven in het Heilig Land: verschillen respecteren”.
Dankzij dit onderwijsprogramma wordt er gebouwd aan een
Egypte. Veilig op weg...
nieuwe generatie Westbankbewoners, die open staan voor elkaar
Volgens de Wereldgezondheids-
en die respectvol met andere religies omgaan. Het helpt religieus
organisatie is circa tien pro-
extremisme te beteugelen én het bevordert het gemeenschapsge-
cent van de Egyptische bevol-
voel in dit geïsoleerde gebied.
king gehandicapt. Dat zijn maar liefst 8,5 miljoen mensen!
Adventsactie wil een helpende hand reiken aan het “Gezegende
Roemenië. Wij willen naar school! Xavier de Carmantrand en
Catherina Troiani-tehuis” . Dit tehuis biedt onderdak én ontwikke-
zijn team zorgen ervoor dat de Roma-kinderen naar school kun-
lingsmogelijkheden aan meisjes en vrouwen tussen de 7 en 40 jaar
nen. Zij betalen hun schoolgeld én de kosten voor een warme
met verschillende fysieke en verstandelijke handicaps.
maaltijd tussen de middag. Dit team begeleidt de kinderen bij
hun huiswerk, waardoor zij hun school willen afmaken. Daarmee
Guatemala. Voedsel en onderwijs voor de armste families.
hebben zij een beter toekomstperspectief.
Padre Felipe Caal en de leden van zijn parochieteam willen de
mensen van Tucurú steunen. Ze willen de emancipatie van Maya-
Bolivia. Een veilig thuis in de grote stad. Pater Theo
vrouwen verder helpen.
Raaijmakers is erg begaan met de straatkinderen in Cochabamba.
Hij is directeur van twee huizen: Casa Ana Maria en Casa
Veilig naar school in Kenia. De mensen in Migumomiri vragen
Jerusalén. Deze huizen bieden meer dan 55 jongeren tussen de
goed onderwijs voor hun kinderen in een veilige, schone omge-
14 en de 24 jaar een veilig thuis. Pater Theo leert hen op eigen
ving. Adventsactie wil hen graag helpen. We willen goede, veilige
benen te staan. De jongeren moeten studeren, werken én geld
klaslokalen laten bouwen, voorzieningen laten aanleggen zoals
sparen voor hun toekomst. De jongeren die geld verdienen,
schoon drinkwater en we willen een betere hygiëne bereiken
dragen ook bij aan de onkosten van het huis. Zo ontwikkelen ze
door deugdelijk sanitair te installeren. Daarmee krijgen de kinde-
financiële verantwoordelijkheid.
ren van Migumomiri een kansrijker toekomstperspectief.
Burkina Faso. Zandmannetjes naar school. In het straatarme
Togo. Een stralend, gezond gebit. In de stad Kpalimé loopt een
Burkina faso werken naar schatting 20.000 kinderen - ‘zandman-
uniek project: een schoolartsen- en consultatiebureaudienst voor
netjes’- in de goudmijnen, vaak onder erbarmelijke omstandighe-
de schoolgaande jeugd. Dit jaar concentreert het consultatiebu-
den. Adventsactie wil de bouw van een middelbare school onder-
reau zich op de gebitten van de kinderen. Met de bijdrage van
steunen, zodat de kinderen zichzelf kunnen ontwikkelen en een
Adventsactie wil het consultatiebureau tandenborstels en tand-
vak kunnen leren.
pasta uitdelen op 55 basisscholen. De kinderen leren dan meteen
hoe ze hun tanden moeten poetsen. Tandartsen en mondhygiënis-
Cuba. Een economie van
ten gaan alle scholen langs.
gemeenschap. Adventsactie
wil een aantal ondernemende
Vietnam. Zorg voor eenzame ouderen. De katholieke gemeen-
Cubanen de gelegenheid geven
schap in Saigon trekt zich het lot aan van de allerarmste, zieke
om in een Spaanstalig land een
ouderen. Ook deze uiterst kwetsbare mensen hebben immers
opleiding te volgen. Met de kennis
recht op een menswaardig bestaan. Adventsactie wil daarom een
die zij opdoen, kunnen de deelne-
voor Vietnam uniek initiatief steunen van de katholieke kerk in
mers bedrijfjes opzetten waarmee
Saigon. Het gaat om de bouw van een verzorgingstehuis waar
ze in hun levensonderhoud kun-
vrijwilligers zieke, alleenstaande ouderen kunnen verzorgen.
Adventsactie
Steun Adventsactie
In de weken voorafgaand aan Kerstmis, werft Adventsactie fondsen voor tien kleinschalige
U kunt uw bijdrage overmaken op rekeningnummer NL89INGB0653100000 ten name van Adventsactie, Den Haag. U kunt uw dona-
ontwikkelingsprojecten. Meer weten? Kijk op www.adventsactie.nl
tie ook via de website overmaken. Zie www.adventsactie.nl en kies voor de knop ‘Wilt u helpen?’
| SamenKerk | november 2014
SamenKerk | november 2014 |
15
Catechese
Dit geld overigens ook voor positieve ervaringen
zoals bijvoorbeeld bidden. Het is makkelijker of
gaat sneller als we zelf bidden, maar het is zoveel
beter als we ze helpen om het ook zelf te doen.
Het sacrament van het huwelijk:
de opvoeding van kinderen: een geschenk en een uitdaging
Lilian Pennings
(39 jaar, getrouwd, moeder van vier kinderen):
Open hart en huis
In de vorige Samen Kerk is gesproken over het sacrament van het huwelijk. In het huwelijk beloven man en
vrouw God te dienen, door speciaal een ander schepsel
van Hem lief te hebben en te eren en hun hart en huis
open te stellen voor anderen, in de eerste plaats voor
kinderen. Het katholieke huwelijk is een eigen unieke
roeping, naast het priesterschap en het religieuze leven,
om je leven te geven aan God en de ander. Het gezinsleven en werkende leven is een middel waardoor je meer
mens mag worden en mag groeien naar God toe. Met
name door trouw te zijn in de dagelijkse zorg en plichten
die je op je genomen hebt , ze goed en met liefde te doen.
Dat geldt heel speciaal bij het ontvangen en opvoeden
van kinderen.
gevlochten in mijn moeders schoot. Dank voor het ontzagwekkend wonder dat ik ben, voor het wonder van uw
werken; hoe ga ik U ter harte” (Psalm 139, 13 en 14) . Het
is goed om deze woorden uit de Bijbel tot ons te nemen
in deze tijd, die gekenmerkt wordt door een spreken
over kinderen in de trant van “kinderen nemen”, een tijd
van veel eenoudergezinnen en/of gescheiden ouders en
een tijd waar kinderen vaak als obstakel of last worden
gezien bij de zelfontplooiing van mensen. Hoe voed je
kinderen in deze tijd goed op? Hoe voed je ze gelovig op?
Dat is voor veel ouders een enorme uitdaging.
Peter van Hoof
(45 jaar, getrouwd, vader van vier kinderen):
Geschenk van God
Als we de Bijbel lezen, wordt duidelijk dat elk kind vanaf
het prille begin een wonderbaar geschenk van God
wordt gezien: “U hebt mijn nieren geschapen, mij samen-
Tips voor een goede (gelovige) opvoeding
Hierover wil ik graag onze paus Franciscus aan het
woord laten, evenals een vader en een moeder.
Paus Franciscus: Speel met kinderen
Dit artikel is een onderdeel van een reeks in Samen Kerk over
de sacramenten. Tijdens zijn leven sprak Jezus met mensen,
velen van hen genas Hij en ontvingen een nieuw perspectief.
In de sacramenten wil Jezus bij ons zijn en daarom kunnen
we in de sacramenten Jezus op bijzondere wijze ontmoeten
en van Hem de kracht ontvangen voor onze levensweg. Dit
veronderstelt van onze kant wel geloof, zodat Hij ons in de
sacramenten werkelijk kan bijstaan. Kortom: Welke sacramenten zijn er en wat betekenen ze? En wat is de relatie met
het dagelijkse leven? Deze keer staat het sacrament van het
huwelijk (deel II) centraal, en speciaal de zorg en opvoeding
van kinderen.
is moeilijk voor ouders die vroeg gaan werken en pas
thuiskomen als hun kroost al slaapt. Het is moeilijk,
maar het is te doen” (Bron: www.rkk.nl). Kortom, het
advies van de paus is: Neem de tijd voor kinderen!
Onlangs stelde een journaliste aan paus Franciscus de
vraag “Wat is het recept voor geluk?” Paus Franciscus
gaf 10 ingrediënten voor een gelukkig leven, waaronder het punt “Speel met kinderen”. De paus zegt
hierover: “Het consumentisme bracht ons de angst om
een gezonde vrijetijdscultuur te verliezen: lezen; van
kunst genieten. Tegenwoordig hoor ik weinig biecht,
maar in Buenos Aires hoorde ik veel biecht en aan jonge
moeders die kwamen vroeg ik: “Hoeveel kinderen heb
je? Speel je met hen?” Dat is een vraag die men niet
verwacht, maar dat was een manier om te zeggen dat
kinderen de sleutel zijn van een gezonde cultuur. Het
1. Nederigheid. Het valt me op dat ik (net zoals veel
anderen) door mijn kinderen en opvoeding geconfronteerd wordt met tekortkomingen in mezelf.
Mijn tip is dan ook om deze eerlijk te erkennen en
er (biddend) mee op weg te gaan.
2. Preach what you teach. Onze kinderen leren het
meeste als wij hetgeen we willen leren ook voorleven, dat geldt bijvoorbeeld ook ten aanzien van
bidden en naar de kerk gaan.
3. Zelf ervaren. Ik heb de neiging om onze kinderen
te willen beschermen voor negatieve ervaringen als
verdriet, pijn en teleurstellingen. Maar ik weet dat
het juist belangrijk is om ze de kans te geven om
deze ervaringen mee te maken en te doorleven, om
juist dan naast ze te staan en ze te ondersteunen.
1. In ons gezin wordt er gemakkelijk over ons geloof
gesproken. Zowel bij lastige vragen maar ook bij
dingetjes die onze kinderen op school tegenkomen.
Vraag je maar af wat Jezus in een bepaalde situatie
zou doen? Ieder kind heeft een favoriete heilige.
Samen bidden we iedere avond tot deze heilige.
Probeer geloven niet alleen iets van de zondag te
laten zijn, maar integreer het in het leven van alledag.
2. Kinderen doen niet wat jij zegt, kinderen doen wat
jij doet. Hiervan uitgaande is onze gelovige levenshouding van groot belang. Als wij in ons leven met
Jezus op pad gaan en ons doen en laten hiermee
laten corresponderen, leggen wij een belangrijke
geloofsbasis in de harten van onze kinderen.
3. Ons geloof beleven met andere gelovige gezinnen
is behalve voedend ook erg gezellig. Ga eens met de
kinderen naar een gezinsdag bij de Blauwe Zusters
in Heiloo. Ook bezoeken wij sinds een aantal jaren
de Celebrate Conferentie. Een fantastische week
in de zomervakantie waar ouders én kinderen veel
genade ontvangen.
Kortom, als je je kinderen iets mee wilt geven op het
gebied van het geloof, is het het beste om je eigen geloof
te (blijven)verdiepen. Zo leef je wat je zegt en ben je
beter in staat om bijvoorbeeld moeilijke vragen van
kinderen te beantwoorden. Tenslotte, God roept alle
mannen en vrouwen op tot geestelijk moederschap en
vaderschap. Dus ook als je geen kinderen hebt, kun je
toch voor velen een vader of een moeder zijn. <
Mirjam Spruit
16
| SamenKerk | november 2014
SamenKerk | november 2014 |
17
Puzzel
Parels uit de schattengrot
’n beetje crypto
Oplossing opsturen naar het
redactiesecretariaat Samen Kerk,
Postbus 1053, 2001 BB Haarlem
Horizontaal
1. Dat doen de Pieten voor Sinterklaas? 7. Versterken met behulp van de wind 9. Frans
woordje in Engeland, dat is aardig 10. Watermeisje in Duitsland? 11. Deel van het hoofd, waar
je ‘s avonds in valt 13. Liggen op die plank de godsdienstigen? 14. Klinkt als een aanvoerder
die ziek is 15. Een optisch hulpmiddel om op te zitten 17. Een ondeskundige plaats 18. Uw
lichaamsdeel aan de telefoon krijgen? Dat siert u 19. Jagen op spoken is toch heel saai
Verticaal
2. Het eerste stuk in de rivier kun je opdrinken 3. Als je goed met de boot overweg kan, brengt
het je voorspoed 4. Een fijngevoelige bijter? 5. Met het OV geld ophalen? 6. Een ingepakt
hoogfeest? 7. Geluidsapparatuur die vanzelf speelt 8. Vissen die later komen om bij te leren
11. Je hoort de slang reeds bij de bladvezels 12. Vader wordt geplaagd op de markt 16. Onze
gast in het theater 17. Klinkt als een blij bestaan
KRO-NCRV
Het is altijd een leuke sport om te kijken waarin KRO en NCRV
verschillen. Zoals bekend bestaan er studies naar bedrijfscultuur, waaruit blijkt dat protestantse organisaties graag afspraken
vastleggen en formele richtlijnen hanteren. Katholieke organisaties zijn ondoorzichtiger en vaak is het achter de schermen
de juiste personen kennen daar belangrijker. Meer concreet
is de KRO / RKK graag met rituelen en folklore doende –
de weg naar Compostella is inmiddels een soort religieuze
Kalverstraat – , terwijl de NCRV met bijbelse verhalen verrassend creatief uit de hoek kan komen. Dat zie ik de Roomse
programmamakers nauwelijks doen. De gave van het woord
lijkt nu eenmaal een protestants talent terwijl de gave van het
beeld de Romana kenmerkt. Zo tref ik nu weer op mijn buro
twee boekjes aan: Allemaal vrouwen, en Allemaal mannen.
Beide samenwerkingsprojecten tussen het NCRV-programma
Schepper & Co, Nederlands Bijbelgenootschap en museum
het Catharijneconvent. Zoiets moet wel multimediaal worden
en dat is het ook. Het eerste boekje gaat over vrouwen in de
bijbel en de voorkaft begint al goed: een uiterst verleidelijke
Maria Magdalena, met boek en doodskop, schitterend lang
golvend haar en ontblote borst. Hulde! Wat volgt zijn maar liefst
21 vrouwenportretten uit de bijbel, toegelicht door een zeer
deskundig team van ...allemaal vrouwen! En er is niet alleen
tekst: ook de NCRV weet dat we in een tijdperk van beeldcultuur leven en daarom sieren Rembrandt, Gustav Doré en tal
van anonieme talenten dit boekje. En dat is nog niet alles:
achterin vinden we een CD met bijbelfragmenten, gelezen
door beroemde acteurs zoals Carine Crutzen, Anna Drijver en
Halina Reijn. Dat heeft een heel speciaal effect: niet dat deze
mensen nu zoveel verstand van de bijbel hebben, maar doordat
zij de teksten voordragen krijgen die als vanzelf een culturele
en actuele uitstraling. De bijbel wordt weer spannend! U en
ik wisten dat wel, maar het kan geen kwaad dat aan het grote
publiek duidelijk te maken.
Geen wonder dat al snel een tweede boekje is verschenen:
Allemaal mannen. Adam, Job, David en Jonathan, Jezus, Paulus,
in het totaal weer 21 personen, nu door mannen toegelicht.
Ook hier liegt de voorplaat er niet om: Simson die de bek van
de leeuw openscheurt! De acteurs zijn wederom niet de minste:
Gijs Scholten van Aschat, Mark Rietman, Thijs Römer, zeg
maar gewoon weer de beste acteurs van Nederland. Dat het
met name voor jonge mensen uitermate belangrijk is dat deze
BN-ers erbij betrokken zijn laat zich raden: jongeren zijn als
de dood dat ze in een stoffig religieus hoekje terecht komen.
Kinderachtig natuurlijk, maar het zijn wel de feiten. Voor
stoffigheid hoeven ze hier in elk geval niet bang te zijn! Het is
en passant boeiend om te merken welke acteurs er het beste in
slagen om de oude teksten met nieuw leven te bezielen. Maar
dat is aan de lezer!
Intussen mogen we de fusie tussen KRO en NCRV met vertrouwen tegemoet zien, al is die fusie natuurlijk van buitenaf
afgedwongen. De bijbelse injectie zal de Roomse identiteit beslist
niet schaden. <
Marcel Poorthuis
Faculteit Katholieke Theologie
Prijswinnaars oktober 2014
Oplossing oktober 2014
18
W. Vriend, Zuidermeer
Mw. E. Peltzer, Amsterdam
Mw. C.M. Vriend, Avenhorn
| SamenKerk | november 2014
SamenKerk | november 2014 |
19
Van onderop
Bisdombedevaart
door Berry Klaassens
Wederom organiseert de Emmausparochie in Hilversum, op vrijdag 14 en vrijdag
21 november twee seniorendagen. Dit jaar zal in het teken staan van: “Heb jij
God gezien”. Het doel van de seniorendagen is elkaar beter te leren kennen en
waarderen en elkaar herkennen zowel binnen als buiten de muren van de kerk.
Pastor Wim Vlooswijk zal beide dagen openen met een overweging. Daarna zal het thema van die dag verder worden
ingeleid en besproken door Ko Schuurmans.
Bisdombedevaart naar Rome
in de meivakantie van 2015
• De dag duurt van 9.30 uur tot 14.00 uur.
Mocht u geïnteresseerd zijn om één van deze dagen of een gedeelte van die dag mee te maken dan bent u van harte
welkom. Wilt u dit dan per e-mail laten weten? Nieck Kok vz. wijkcontactgroep IV, E mail: [email protected]
De Kerstgroepenexpositie in de Martinuskerk ’t Veld viert haar zilveren jubileum. Het is dit jaar
voor de 25e keer dat er een kerstgroepenexpositie wordt georganiseerd in de Martinuskerk. De
expositie begint op zaterdag 6 december a.s. en duurt tot zondag 21 december, alle dagen open
Informatieavonden in diverse regio’s
De afgelopen maanden zijn er in veel regio’s/ parochies in het
hele bisdom informatieavonden georganiseerd om over de
bisdombedevaart naar Rome te informeren en deze te promoten!
De promotie vond plaats in Hoorn, Wieringermeer, Heerhugo-
waard, Schoorl, Egmond, Purmerend e.o., Heemskerk, Uitgeest,
Velsen-Noord, Amsterdam, Hilversum, Almere en op nog veel
meer plaatsen. Hieronder vindt u een aantal foto’s van de diverse
informatieavonden en promotieactiviteiten...
van 13.00 tot 17.00 uur. Vanwege deze zilveren jubileumviering zijn er dit jaar bijzondere koren
uitgenodigd. Tijdens de viering van 13 december zal het mannenkoor “De lofstem” uit Broek op
Langedijk een groot aantal liederen ten gehore brengen. Zondag 14 december a.s 13.30 uur “De
groeten uit Barsingerhorn”, 15.00 uur “De Havenstraatzangers uit Zijdewind’ Dinsdag 16 december “Nuance “uit Schagen en Zondag 21december zanggroep Mixt en een aantal solisten waaronder Fatima Ligthart. Op tal van dagen zal orgelspel te beluisteren zijn.
GOEDE DOELEN WINTER-MARKT in de KOEPELKERK in Hoorn
Evenals voorgaande jaren wordt in de Koepelkerk in Hoorn weer een goede doelen-markt georganiseerd. Het tijdstip is dit jaar wat vroeger in het jaar gekozen, zodat bezoekers de gelegenheid
hebben om zowel hun sinterklaas- als kerstinkopen op de markt te doen.
Deze wintermarkt wordt gehouden op
• zaterdag, 22 november, van 12.00 - 16.00 uur.
Tijdens de markt zullen weer veel instellingen aanwezig zijn. Deze instellingen beogen allen
een goed doel en de opbrengst van hun verkoop is voor dat doel bestemd. Zo zult u b.v. de
Wereldwinkel aantreffen, maar ook de Zonnebloem, Stichting West-Friesland voor Burundi,
Amnesty International, Sharing Fair Europe, Emmaus, Kiwanis en De Zuivere Bron. En natuurlijk ook
het actiecomité van de Stichting Koepelkerk.
Voorts zal de Kinderkledingbank aanwezig zijn, waar u overtollige kinderkleding en speelgoed kunt
achterlaten. Ook kunt u daar wat lekkers kwijt voor de Voedselbank; we denken daarbij aan pepernoten, speculaas en
kerstkransjes. In ieder geval lekkers dat past bij de aanstaande feestdagen.
Natuurlijk is ook aan muziek gedacht: tijdens de middag zullen enkele korte concerten te beluisteren zijn van o.a. het
Grote Waal-koor, de zangers en zangeressen van “Eigenwijs” en het kinderkoor. Wat zij ten gehore gaan brengen is
voor iedereen nog een verrassing, maar het wordt vast weer de moeite waard.
Vergeet dus niet op 22 november even binnen te lopen in de Koepelkerk aan de Grote Noord in Hoorn. U kijkt uw
ogen uit, kunt genieten van een van de concerten en een lekker kopje koffie of thee.
Tot ziens!
Kerststallenexpositie in de kapel van de R.K. Nicolaas en Antoniuskerk, Noordeinde 19 in
Monnickendam.
Mevrouw Rita van Bavel-Bakker verzamelt kerstallen en kerstgroepen. En inmiddels voor het 8e
jaar is deze verzameling uit de gehele wereld te bewonderen in de kersttijd in de kapel van de
Nicolaas en Antoniuskerk in Monnickendam. Er staan meer dan 380 kerstgroepen!!
• Vanaf zondag 14 december tot en met dinsdag 30 december van 12.00 tot 16.00 bent u van
harte welkom in de kapel. (Ingang via de kerk!)
Op 1e Kerstdag is men gesloten .
In Monnickendam is er dit jaar voor de tweede keer ook een kerststallenroute, een wandeling
door de oude binnenstad waarbij in winkels en bij particulieren een kerststal staat. Ook is de
levensechte kerststal van de kunstenaar Herman van Elteren onder de Waagh te bewonderen.
De route van de wandeling is verkrijgbaar bij SPW, stichting promotie Waterland op de Middendam, of in de kapel. Of
via de website www.waterlandseevenementen.nl
U bent van harte welkom!!!!
20
| SamenKerk | november 2014
Bisdombedevaart: vanuit de regio:
H. Nicolaas te Amsterdam:
De vijf kerken behorend tot de binnenstadsparochie van de H.
Nicolaas te Amsterdam hebben ten behoeve van de promotie de
handen in een geslagen.
Er is een werkgroep opgericht bestaande uit een pastor en
ambassadeurs die de vijf kerken met woord en daad ondersteunt. Parochianen hebben o.a. een brief met folders ontvangen, er worden informatiebijeenkomsten georganiseerd en
dat alles ondersteund met affiches en banners, informatie in
parochiebulletins enz. Voor de deelnemers aan de bedevaart
wordt een speciale kennismakingsavond georganiseerd welke
aanvangt met een eucharistieviering.
Op de foto is te
zien hoe een van de
ambassadeurs bij de
informatiedesk in
de Basiliek van de
H. Nicolaas informatie verstrekt aan
een parochiaan.
Foto: Jan Willem van de Wetering
In een brief aan
parochianen is door de administrator Mgr. Van Burgsteden en
kapelaan Jim Schilder het belang van de bedevaart onder meer
als volgt verwoord:
Wij hopen dat vanuit onze binnenstadsparochie zich velen zullen
aanmelden voor deze prachtige en zinvolle reis. Het is de hoop van
de bisschoppen dat deze bedevaart mag bijdragen aan vitaliteit en
betrokkenheid binnen de geloofsgemeenschappen in ons bisdom
en de saamhorigheid zal versterken. De bisschoppen hopen ook
dat de deelnemers zich meer verbonden zullen weten met de Kerk
van alle eeuwen, de wereldkerk en het bisdom. Wij bevelen deze
bedevaart van harte bij u aan!
De bedevaart met gezinnen: met je gezin een unieke
ervaring opdoen in Rome
In het volgende nummer van Samen Kerk zal hier uitgebreid
aandacht aan geschonken worden! Het gezinsprogramma van
de bedevaart zal ook gepromoot worden op de Gezinsdag te
Heiloo, op zondag 2 november a.s., aan het einde van de dag
(www.olvternood.nl). Van harte welkom!
Voor vragen hierover: vraag uw ambassadeur in de regio of
mail [email protected]
Meer informatie
In de meivakantie van 2015 het bisdom samen met reisorganisatie VNB een pelgrimage naar Rome organiseert! Onder
het motto “Op weg in verbondenheid, jong en oud, ga met ons
mee!” zullen we de eeuwige stad bezoeken. Er zijn twee reismogelijkheden: een 6-daagse vliegreis (2 t/m 7 mei 2015) of een
10-daagse busreis (30 april t/m 9 mei 2015).
Het aanvragen van folders, posters en aanmeldingskaarten voor
de bedevaart nog steeds mogelijk is via reisorganisatie VNB:
Emke de Bruijn: tel (073) 681 81 22 of per e-mail:
[email protected]
SamenKerk | november 2014 |
21
Paus Item
Paulus VI
Kerkwijdingen
De Zalige paus Paulus VI
Op 26 september 1897 werd er in Concesio bij Brescia een zoon geboren
in het gezin van Giorgio Montini en Giudetta Alghisi. De jongen kreeg de
namen Giovanni Battista Enrico Antonio Maria Montini. Wij kennen hem
beter als de Zalige paus Paulus VI.
de kroning van
paus Paulus VI
Mgr. J.M. Punt de Bisschop van Haarlem-Amsterdam voltrok de plechtige kerkwijding
en de consecratie van het altaar en heeft de kerk aan de gemeenschap van Sant’Egidio
toevertrouwd. De gemeenschap zal er dinsdag- en vrijdagavond het gebed van
Sant’Egidio zal houden en op zondagmiddag 17.00 uur de Eucharistie vieren.
Vanaf 1922 was hij verbonden aan het Vaticaanse staatssecretariaat. In 1937
werd Montini de rechterhand van staatssecretaris Eugenio Pacelli, de latere
paus Pius XII.
Hij concelebreerde samen met mgr. Leon Lemmens, hulpbisschop van MechelenBrussel, mgr. Jan Hendriks, mgr. Jan van Burgsteden sss, de provinciaal en viceprovinciaal van de Franciscanen, priesters uit de binnenstad van Amsterdam of
bijzonder verbonden met de Gemeenschap van Sant’Egidio bij de feestelijke viering.
Diaken Ronald Dashorst van Sant’Egidio Apeldoorn, assisteerde bij de viering. Tot
rector van de kerk is de oud-deken van Amsterdam, mgr. Joop Stam, aangesteld. <
Nadat Johannes XXIII gestorven was, werd Kardinaal Montini na een conclaaf
van nog geen twee dagen op 21 juni 1963 tot zijn opvolger gekozen. Als
opvolger van de populaire Johannes XXIII wachtte de Paus geen gemakkelijke
opdracht. Als zijn voornaamste taken zag hij de voltooiing van het concilie en
de doorvoering van het aggiornamento (= de aanpassing van het kerkelijke
leven aan de eigentijdse realiteit). Tijdens de opening van de Tweede Periode,
benadrukte Paulus het pastorale karakter van het concilie.
Paus paulus veranderde ook veel in de Romeinse Curie. Zo bepaalde hij
dat kardinalen van tachtig jaar en ouder geen deel meer mochten nemen
in het conclaaf. Ook bepaalde paus Paulus VI dat bisschoppen en hoge
Curiefunctionarissen geacht werden op hun vijfenzeventigste verjaardag
vrijwillig hun ontslag aan te bieden. Ook stelde Paulus een nieuw maximum
aan het aantal kiesgerechtigde kardinalen. Dat was sinds paus Sixtus V vastgesteld op 70, maar al door paus Johannes XXIII ruimschoots overschreden. De
nieuwe regel van Paulus betekende dat het kardinalencollege een werkelijk
mondiale uitstraling kreeg.
Paulus VI overleed aan de gevolgen van een hartaanval op het feest van de
Gedaanteverandering van Jezus op 6 augustus 1978 in het pauselijk buitenverblijf Castel Gandolfo.
22
| SamenKerk | november 2014
Op een stralende zondagmiddag 28 september was het rond het toch altijd al drukke
Waterloo plein drukker dan normaal. Vele honderden mensen waren gekomen voor
de plechtige Kerkwijding van de St. Antonius van Padua Kerk. In de volksmond beter
bekend als de Mozes en Aäron.
Na zijn studietijd werd hij op 29 mei 1920 tot priester gewijd. Hij behaalde
in hetzelfde jaar een doctoraat in het canoniek recht aan de Universiteit van
Milaan en vervolgde zijn studies in Rome. In 1921 promoveerde hij aan het
Gregorianum in de theologie.
In 1954 benoemde Pius XII Montini tot aartsbisschop van Milaan. Nadat
Angelo Giuseppe Roncalli door het conclaaf van 1958 tot paus Johannes XXIII
gekozen werd, creëerde de paus Giovanni Battista Montini op 15 december
1958 kardinaal-priester.
Pulus VI met Kardinaal
Luciani, zijn opvolger
Kerkwijding St. Antonius van Padua
“Mozes en Aäron” Amsterdam
Op 19 oktober 2014 werd hij door Paus Franciscus op het Sint Pietersplein
Zaligverklaard. <
Kerkwijding van de Nieuwe Augustinus in Amsterdam
Op zondag 12 oktober heeft Mgr. Punt de kerkwijding verricht
van de Nieuwe Augustinus kerk in Amsterdam. Deze voormalige Stefanuskerk is in het afgelopen jaar drastisch verbouwd
en gerenoveerd. Het resultaat mag er dan ook zijn. De bisschop
roemde de parochianen en het bestuur omwille van hun
voorbeeld in het bisdom als het gaat om samenvoeging van
parochies. Om van 5 naar 1 parochie te gaan is een lang en intensief proces. Maar de overvolle kerk laat zien dat deze parochie
nog levend en vitaal is. Tijdens de viering werd er door de provinciaal van de Augustijnen een beeld van de heilige Augustinus
aangeboden die een mooie plek in de kerk heeft gekregen. De
kerk en altaar wijding vond zijn voltooiing in het vieren van de
H. Eucharistie waarin de bisschop geassisteerd werd door Diaken
Visser en waarin Pastoor van de Peet samen met oud pastores en
Paters Augustijnen concelebreerde. Na afloop van de viering was
er een druk bezochte receptie waar iedereen de gelegenheid kreeg
om de kerk en het prachtige priesterkoor te bewonderen. <
SamenKerk | november 2014 |
23
Vermeldenswaard
Kroniek en agenda
1
>
< 1. Retraites bij O.L.V. ter nood
Locatie: Paushuize, Kromme Nieuwgracht 49,
Utrecht
Het heiligdom van Onze Lieve vrouw ter
Nood organiseert ook in de november en
Er is plaats voor max. 75 personen
decembermaand weer diverse retraites.
Aanmelden kan via:
Weekendretraite Vanuit de kracht van het
[email protected]
kruis – 13 tot 16 november 2014
(o.v.v. naam en “Adrianuslezing 2014”)
In november organiseert het Heiligdom een
Meld je aan via
weekendretraite (donderdagavond tot zon-
[email protected]
dagochtend) Vanuit de kracht van het kruis.
Entree: € 15 (studenten € 7,50),
Retraite Leven met de engelen van God –
inclusief borrel >
25 tot 29 november 2014.
3
>
Uit de kroniek en de agenda
• Op maandag 3 november is de bisschop aanwezig bij de
Willibrorddag op het Grootseminarie.
• Op donderdag 6 november vergaderen de bisschoppen met
de staf van het Bisdom.
• Op vrijdag 7 november zijn de bisschoppen aanwezig bij de
viering van de Jubilea van Mevr. Dea Broersen en dhr. Jeroen
Hoekstra.
• Op zaterdag 8 november celebreert de bisschop de
In november organiseert het Heiligdom de
< 4. Ida’s Koffiekamer
retraite Leven met de engelen van God.
Op zondag 12 oktober jl. heeft in Ida’s
Eucharistie bij gelegenheid van het Militair Requiem in Best.
Weekendretraite In Heilige Stilte – 11 tot
Koffiekamer een speciale gebeurtenis
• Op dinsdag 11 november vergaderen de bisschoppen met de
Nederlandse Bisschoppen Conferentie
14 december 2014
plaatsgevonden in aanwezigheid van het
In december organiseert het Heiligdom een
Pelgrimsbeeld van Onze Lieve Vrouw van
weekendretraite (donderdagavond tot zon-
Fatima dat is toevertrouwd aan de zorg van
dagochtend) In Heilige Stilte.
de Herauten van het Evangelie. Het pro-
Voor meer informatie omtrent de retraites
gramma omvatte gebeden, gezangen en
kunt u contact opnemen met het heiligdom
een uiteenzetting over Mariologie. Er was
op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag
een groot publiek aanwezig dat bijzonder
Diakenwijding toe aan zes kandidaten in Hilversum. De
tussen 9:00 en 15:00 en bereikbaar onder
geraakt werd door de schoonheid van het
Hulpbisschop en de Emeritus-Hulpbisschop concelebreren bij
telefoonnummer 072-5051288 of kijk op de
Pelgrimsbeeld dat momenteel rondreist in
website www.onzelievevrouwternood.nl >
Nederland en eerder de Filippijnen, Duitsland
• Op woensdag 12 november heeft de bisschop een bespreking
met het CSLK.
• Op vrijdag 14 november heeft de bisschop een bespreking
met de pastores van het klaverblad.
• Op zaterdag 15 november dient de bisschop de
deze viering.
• Op maandag 17 november viert de Hulpbisschop zijn 60e
verjaardag.
• Op woensdag 19 november vergadert de bisschop met de
Permanente Raad van de Bisschoppen conferentie.
• Op vrijdag 21 november is de bisschop aanwezig bij de studiedag voor Pastores in Heiloo
• Op dinsdag 25 november heeft de bisschop een ontmoeting
met het Bestuur van het Militair Ordinariaat en de verantwoordelijken van de Dienst Geestelijke Verzorging van het
Ministerie van Defensie
• Op donderdag 27 november is de bisschop aanwezig bij
het jubileum van de Dienst Geestelijke Verzorging van het
Ministerie van Defensie.
• Op dinsdag 9 december vergaderen de bisschoppen met de
Nederlandse Bisschoppen Conferentie
• Op vrijdag 12 december vergadert de bisschop met het
bestuurscollege van het Militair Ordinariaat.
• Op zaterdag 13 december is de bisschop aanwezig bij een
Oecumenisch Event in het AZ Stadion in Alkmaar.
en Engeland aandeed.
4
>
5
>
< 2. Rectificatie van onderop
september 2014
Ida’s Koffiekamer is een initiatief van de
Per abuis is een oud artikel uit In-Formatie
doel het organiseren van ontmoetingen,
geplaatst op pagina 12. Het artikel meldt
discussiegroepen en ook gebeden om de
een avondgebed voor Eenheid en Vrede uit
kennis van de boodschappen van de Vrouwe
Januari. Onze excuses hiervoor. >
van alle Volkeren meer bekend te maken bij
Oud Titularis Bernard Bartelink overleden
Bartelink werd geboren in Enschede en studeerde aan
het Amsterdams conservatorium. Bernard Bartelink was
tot 1989 hoofddocent voor orgel en improvisatie aan het
Sweelick conservatorium in Amsterdam en aan het Twents
Conservatorium te Enschede.
het publiek. >
< 3. De Stichting Katholiek Erfgoed
organiseert de Adrianuslezing 2014
rond het thema Lijden en geloof
< 5. Groots kerst-event in Alkmaar
Priester Johannes van Voorst tot Voorst en
Afas stadion in Alkmaar een groots kerst-
anesthesioloog Paul Lieverse spreken over het
event. Onder de naam “kerstspektakel, kerst
lijden in het licht van het geloof.
samen ervaren en beleven” organiseert Forza
Ieder mens krijgt in zijn leven te maken met
events een oecumenisch kerst event waarbij
fysiek en/of psychisch lijden, dat onszelf of
onder anderen Nick en Simon, Firechoir en De
mensen in onze directe omgeving overkomt.
Zandtovenaar hun medewerking zullen ver-
In de maatschappij draait het veelal om jeug-
lenen. Voor meer informatie kunt u contact
digheid en perfectie en lijkt lijden onbespreek-
opnemen met :
baar. Wanneer men met lijden geconfronteerd
Manuela Ambrosino
wordt roept het vragen op; hoe kun je hier
Forza
vanuit gelovig perspectief mee omgaan? En
E [email protected]
wat kun je doen voor de naaste die lijdt?
T +31(72) 7 44 00 88 <
Op Zaterdag 29 november 2014 in Paushuize
Utrecht
Doelgroep: studenten en jong werkenden
24
Stichting Vrouwe van alle Volkeren met als
| SamenKerk | november 2014
Op zaterdag 13 december 2014 is er in het
Na een kort ziekbed is afgelopen zondag 19 oktober de heer
Bernard Bartelink overleden. Hij zou op 22 november a.s. 85
jaar geworden zijn. Bartelink was van 1971 tot 2000 de titulair
organist van de Kathedrale Basiliek van Sint Bavo te Haarlem
en tevens vaste begeleider van het Kathedrale Koor.
Hij concerteerde veelvuldig in binnen- en buitenland, vooral
in de grote kathedralen, zoals o.a. de Notre Dame in Parijs. St.
Pauls en Westminster in London en The National Cathedral in
Washington D.C. Ook trad hij regelmatig op met het Koninklijk
Concertgebouworkest, waaraan hij tot 1994 verbonden was.
Bernard Bartelink schreef talloze composities voor koor orgelen kamermuziek. Recent is zijn bekende ‘Beati Mortui’ nog
door de Bavo-cantorij uitgevoerd tijdens het slotconcert van de
orgelserie en in zijn aanwezigheid.
Hij was regelmatig jurylid bij nationale en internationale
concoursen en heeft zelf diverse prijzen gewonnen.
Moge hij rusten in de Vrede van de Heer. <
SamenKerk | november 2014 |
25
Jongeren
}
}
Jongerenprogramma
bisdombedevaart (18-30 jaar)
Tienerprogramma
bisdombedevaart (14-17 jaar)
agenda
>> 15-16 november
Nationale jongerencollecte
>> 14 december
Kerstfeest voor jongeren
Wat hebben Paus Franciscus, de Romeinen, het Colosseum en piz-
>> 11 januari
Tienerdag
za’s met elkaar gemeen? Weet je het al? Ze zijn allemaal te vinden
Je hebt er vast al van gehoord: het tiener- en jongerenprogramma van de
in de Stad Rome. En daar willen wij met jou naar toe!
bisdombedevaart, maar wat staat je daar te wachten? Ter eerste: een hele bijzondere
Ben je tussen de 14 en 17 jaar? Dan is dit je kans, ga met ons mee
ervaring. Je komt op plekken waar je met een gewone reis niet zo snel zal komen,
op reis, op bedevaart met speciaal voor jou een programma vol
je hoort, ziet en ervaart hoe de eerste christenen de kerk opbouwden en hoe vele
avontuur, spektakel en diepgang. Ontmoet nieuwe vrienden en
gelovigen je in de afgelopen eeuwen zijn voor gegaan. Daarnaast neem je deel aan
bezoek samen met hun het prachtige Rome. Ontdek waar jij voor
een bijzonder reisgezelschap: kinderen, tieners, jongeren, vaders en moeders, opa’s en
wil gaan, wat jou passie is en wat je zelf in huis hebt. Op bedevaart
oma’s, priesters, zusters, priesterstudenten en onze eigen ‘Haarlemse’ bisschoppen!
zoals de eerst christenen dat ook deden, de reis van je leven?
>> 17 januari
Impulsdag Geloofsopbouw,
te Heiloo
>> 7 februari
Netwerkbijeenkomst
voor jongerenwerkers,
Haarlem
>> 21 maart
Jongerenprogramma Stille
Omgang, te Amsterdam
Doordat we met veel verschillende mensen op reis gaan krijg je een bijzondere kans
om meer van elkaars verhalen en levens te horen. Op een aantal momenten komen
Wat gaat er gebeuren?
we speciaal met de jongeren bij elkaar voor eigen programmaonderdelen. Bij terugkomst in Nederland ben je gelukkig
Met onze groep verblijven wij in een prachtig klooster, midden in de stad, bij de Paters
niet de enige die dit heeft meegemaakt. Je hebt nieuwe vrienden leren kennen en er een hele familie bij gekregen!
Theatijnen. Vanaf deze plek trekken wij er op uit, bezoek je het Colosseum en beklim je de
koepel van de Sint Pieter. Ook brengen we een bezoek aan het oude circus gebouwd door
Het Scavi
ste onder de twaalf leerlingen van Jezus: Petrus. Het is de man
de Romeinen zelf. Zet jezelf in het middelpunt op de plek waar gladiatoren vochten en het
Speciaal voor het tiener- en jongerenprogramma is er een
waarover Jezus zei: “En ik zeg je: jij bent Petrus, de rots waarop
spel van leven en dood werd gespeeld. Laat zien wat jij kunt en daag je vrienden uit in de
bezoek aan het Scavi gepland wat ook wel het Vaticaanse
ik mijn kerk zal bouwen..” (Mt. 16,18). Een bezoek aan het Scavi
spellen, speurtochten en andere uitdagingen die we aan gaan. Niet te vergeten ontmoeten
necropolis wordt genoemd. Het Scavi is alleen met een
is wel onder voorbehoud: het Vaticaan heeft altijd het recht om
we Paus Franciscus en zien we hem spreken tijdens belangrijke momenten. Met de tieners
erkende gids (op reservering) te bezoeken en per dag voor
de reservering bij bijzondere omstandigheden te annuleren.
brengen we een speciaal bezoek aan het graf van Petrus. (Zie kopje Scavi) Petrus, een leerling van Jezus is in Rome vermoord en begraven. Op zijn graf staat nu een enorme kerk, de
een beperkt aantal personen toegankelijk. Om het Scavi
te bereiken daal je zo’n 5 tot 12 meter af onder de grote
Sant’Egidio
St. Pietersbasiliek. Eenmaal aangekomen loop je op de
Voor het jongerenprogramma staat ook een bezoek aan de
originele grondlaag uit de tijd van de eerste christenen in
gemeenschap van Sant’Egidio op het programma. In 1968 was
>> 16 april
Ouderavond tienerprogramma Bisdombedevaart,
te Haarlem
>> 2-9 mei
Tiener- en jongerenprogramma Bisdombedevaart,
te Rome
>> 6-7 juni
KJD-Festival, Nieuwkuijk
Speciaal voor tieners
er een groep katholieke stu-
schil komt doordat de
denten in de wijk Trastevere
St. Pietersbasiliek op één
in Rome die zich afvroegen:
van de zeven heuvels
“Wat vraagt Jezus van ons, wat
Samen met enthousiaste jongeren en begeleiders die de stad goed kennen gaan we dit avon-
van Rome is gebouwd.
kunnen wij doen?” Voordat
tuur aan. Willen je ouders ook mee? Maak je niet druk, dat kan! Voor hen is ook een speciaal
Je loopt dus niet in een
ze naar hun colleges gingen
programma en er zijn verschillende momenten tijdens de reis waarbij je, je ouders kunt ont-
gangenstelsel ónder
kwamen ze in de ochtend bij
moeten. Voordat we op reis gaan is er op 16 april 2015 een ouderavond, waarbij je ouders meer
de grond, maar op de
elkaar om in de Bijbel te lezen
over het programma horen en kennis kunnen maken met de begeleiders.
originele heuvel waar
om te ontdekken wat Jezus van hen vroeg. Als de colleges voorbij
later Vaticaanstad op is
waren kwamen ze opnieuw bij elkaar om hun geloof in daden
Wil je meer weten of moet je je ouders nog overtuigen neem een kijkje op onze website
gebouwd. Het Scavi is te vergelijken met een kerkhof, maar
om te zetten. Hun belangrijkste doel is vriendschap aan te kno-
www.jongbisdomhaarlem.nl en bekijk daar de video over deze reis. Noteer 11 januari alvast in
niet zoals wij het kennen. De doden werden niet onder de
pen met de armsten van Rome.
je agenda. Deze dag organiseren we speciaal voor jou waar je andere tieners kunt ontmoeten
grond begraven, maar werden in marmeren kisten (boven
Al snel begonnen zij zich ook in te zetten voor de dialoog tus-
en je alles te weten komt over deze reis.
de grond) gelegd. Daar omheen bouwden men huisjes om
sen godsdiensten en vreedzame oplossingen van conflicten. Op
bij bijzondere gelegenheden de doden te kunnen bezoeken.
wereldschaal hebben ze daar inmiddels grote successen mee
Aangepaste leeftijden en inschrijven
Sommigen van die huisjes hadden zelfs een dakterras om
geboekt. Het eerste grote succes was hun sleutelrol als bemid-
Vanwege verschillende redenen is besloten de leeftijdsgrenzen voor het tiener- en jongerenpro-
met de familie bij elkaar te komen en zijn nog steeds te zien.
delaar voor de vrede in Mozambique in 1992. Inmiddels heeft
gramma aan te passen. Tieners tussen in de leeftijden van 14 t/m 17 jaar kunnen zich inschrij-
Het kerkhof lijkt dus meer op een soort dorpje met smalle
de lekengemeenschap meer dan 60.000 leden in 70 landen in
ven voor het tienerprogramma. Jongeren van 18 t/m 30 jaar kunnen zich inschrijven voor het
straatjes en kleine pleintjes. Wanneer je verder ‘de heuvel’
alle continenten van de wereld. In ons bisdom (Amsterdam) is
jongerenprogramma. Tieners van 12 en 13 jaar kunnen als zij dat willen ook aansluiten bij het
op loopt zal je wat moeten bukken om niet je hoofd te sto-
Sant’Egidio ook al enkele jaren actief. Op 28 september heeft
tienerprogramma. Inschrijven kan tot 1 februari 2015 via www.vnbreizen.nl. De kosten voor de
ten. Je staat dan bijna recht onder het grote altaar in de St.
onze bisschop mgr. Punt de gemeenschap een nieuwe kerk gege-
10-daagse busreis zijn € 999,- en voor de 6-daagse vliegreis € 839,-. Studerende kinderen, tie-
Pieter op een hele bijzondere en heilige plaats. Daar ligt het
ven aan het Waterlooplein: de bekende Mozes en Aäronkerk met
ners en jongeren onder de 25 jaar kunnen gebruik maken van de subsidieregeling. Zij kunnen al
graf van een eenvoudige visser. Het is de eerste paus, de eer-
het bijbehorende huis wat nu het huis van Sant’Egidio heet.
voor € 485,- mee met de busreis en voor € 325,- met de vliegreis.
| SamenKerk | november 2014
>> 29 maart
Wereld Jongerendag op
palmzondag
>> 23 mei
Diocesane vormselviering,
te Heiloo
Sint Pieter. De belangrijks kerk van de hele wereld.
Rome. Het hoogtever-
26
Jongeren
>> 13 juni
Netwerkbijeenkomst
voor jongerenwerkers,
te Haarlem
>> 21 juni
Jongerenprogramma
St. Jansprocessie, te Laren
Meer informatie over activiteiten in het volgende seizoen:
www.jongbisdomhaarlem.nl
[email protected]
023-5112635
SamenKerk | november 2014 |
27
Besturendag
Gezinsdagen
Een stukje wijzer geworden
Op zaterdag 20 september kwamen tegen de 70 leden van Parochiebesturen uit ons bisdom
naar het diocesaan centrum in Heiloo om zich te laten inspireren en informeren over allerlei
zaken die met het besturen van een parochie te maken hebben.
Ruim de helft kwam extra vroeg om eerst samen met Mgr.
Hendriks de Eucharistie te vieren.
In een korte homilie schetste Mgr. Hendriks hoe m.n.
de leken in Korea ( we herdachten namelijk Koreaanse
Martelaren) ondanks de christenvervolgingen in de negentiende eeuw het geloof levend hebben gehouden en hebben
doorgegeven zonder de aanwezigheid van priesters!
Op deze studiedag ging het vooral over de actieve leken in
de Kerk en waren de inleiders (2 mannen en 3 vrouwen)
ook ‘leken’ die de bestuurders wegwijs maakten in allerlei
onderwerpen.
In zijn inleiding gaf Mgr. Hendriks een toelichting op het
Algemeen Reglement van het bestuur van een parochie
en schetste een beeld van de missionaire kerk die we in
de toekomst steeds meer moeten worden. Bijzondere
aandacht gaat uit naar het betrekken van niet kerkbetrokken mensen bij activiteiten, naar de catechese, naar
vormingscursussen waarvan er heel wat door het bisdom
worden aangeboden en naar de bijzondere spirituele plaatsen in ons bisdom. Speerpunt voor het bisdom is daarbij
– behalve de geloofsopbouw – ook de caritas.
Daarna waren er een vijftal workshops:
• drs. Mirjam Spruit ging in op “Gemeenschapsopbouw
en evangelisatie”. Bestuursleden realiseerden zich goed
dat het bestuur van een parochie niet alleen een zakelijke
aangelegenheid is, maar ook faciliterend voor de kernopdracht van de Kerk.
• mr. Marieke Wijnbeld lichtte toe waarin het bestuur van
een parochie net even afwijkt van een willekeurig andere
vereniging en hoe de relaties liggen met het bisdom bij
28
| SamenKerk | november 2014
het aangaan van verplichtingen of het doen van grote
uitgaven etc.
• Joris van Gerven maakten de deelnemers wegwijs in de
“Automatisering en Navision”. De ledenadministratie is
een goudmijn voor pastoraal beleid en bij het voeren van
een goede actie kerkbalans.
• mr. drs. Reinier W.L. Russell sprak onder de titel “Goed
bestuur: bent U er klaar voor?” over het onderwerp
bestuursaansprakelijkheid, en
• mw. Baukje Stam gaf goede tips en trucs bij het onderwerp “Nieuwe impulsen voor Kerkbalans”.
Gezinsdagen augustus 2014 t/m juni 2015
Vanaf zondag 31 augustus 2014 t/m zondag 21 juni 2015, worden bij Onze Lieve Vrouw ter
Nood, met een frequentie van een maand, 10 zondagen georganiseerd voor gezinnen die zich
willen verdiepen in het katholieke geloof.
Na de viering van de Heilige Eucharistie op de Bedevaartplaats en het gebruiken van een
gezamenlijke warme maaltijd in het Missionair Centrum, worden en de ouders en de kinderen
meegenomen in een op de leeftijdsgroep afgestemd eigentijds vormend programma, waarin
voor de jeugd sport en spel worden gecombineerd met geloofseducatie. Om niveaugericht te
kunnen werken, worden de volwassenen, tieners en kinderen, opgedeeld in leeftijdsgroepen van:
• Volwassen: Geloofseducatie o.l.v. pater/zuster/rector
• 0 - 3 jaar:
Oppas, o.l.v. vrijwilligers
• 4 - 7 jaar:
Kindercatechese
• 8 - 12 jaar: Geloofseducatie voor kinderen o.l.v. zuster
• 13 - 17 jaar: Youth CaFE: Jonge tieners o.l.v. zuster
Data gezinsdagen
• 02 november 2014
• 14 december 2014
• 18 januari 2015
• 15 februari 2015
• 15 maart 2015
• 19 april 2015
• 17 mei 2015
• 21 juni 2015
Kosten Gezinsdagen
Om te voorkomen dat, zeker in
deze tijd, eventuele kosten een
De deelnemers waren over het algemeen heel positief over
de kennis en kunde van de inleiders. Het smaakte soms
naar meer. Enkele reacties:
“Het was een leerzame en aangename kennismaking met
de overige bestuursleden van andere parochies”. “Boven
verwachting”. “Door de vernieuwingen worden er vele
dingen naar ons toe uitgelegd en duidelijk gemaakt. Er
zullen nog wel meerdere workshops nodig zijn om het
allemaal je eigen te maken”. “Verder heb ik de workshop
over evangelisatie en missie gedaan. Dat was leuk en kan
wat mij betreft langer zodat er naast kennis ook meer
ervaringen van elkaar en het nadenken en plannen van
aanpak wat meer plek krijgt” “Bij de workshop over diocesane regelingen proefde ik dat te gemakkelijk omgegaan
wordt met het kerkelijk en het burgerlijk recht. Daarbij kijk
ik ook zelf in de spiegel die je je af en toe moet voorhouden”. “ Jammer dat er geen afsluitende “borrel” was”. “Ik
heb geen inhoudelijke thema’s gemist”. En zo meer.... Daar
kunnen we weer verder mee. <
Martin Frederiks, Stafmedewerker Kerkopbouw
Het Missionair Centrum ‘Het Julianaklooster’ heeft met de vele ruimten de mogelijkheid
om groepsgewijs onderricht te geven en aan ouders en aan kinderen en tieners. Dit is mede
mogelijk, daar het Missionair Centrum beschikt over drie daartoe opgeleide religieuzen, een
pater, een rector en vrijwilligers die op de allerkleinsten kunnen passen.
belemmering zouden kunnen
zijn om naar de Gezinsdagen te
komen, zullen er geen kosten in
rekening worden gebracht. Wel
is er de gelegenheid om anoniem
Programma Gezinsdagen
een vrijwillige bijdrage te leve-
Het dagprogramma ziet er als volgt uit (sommige tijden bij benadering):
ren in een daarvoor bestemde
collectebus.
• 10:30 uur: Eucharistieviering met kindernevendienst en oppas in de Bedevaartkapel
(de eucharistieviering kan natuurlijk ook in de eigen parochie worden gevolgd.)
• 12:00 uur: Warme maaltijd in het Missionair Centrum (voormalig Julianaklooster)
• 13:00 uur: Educatief programma voor alle deelnemers in de verschillende groepen.
• 14:30 uur: Korte, gezamenlijke afsluitende gebedsviering in de voormalige kloosterkapel.
Aanmelding Gezinsdagen
Voor aanmelding of voor meer
informatie kunt u contact met
ons opnemen via het volgende
e-mail adres:
Wij hopen deze vormende en gezellige dagen met u te mogen beleven, in Diocesaan
Missionair Centrum ‘Het Julianaklooster, grenzend aan de Bedevaartplaats van Onze Lieve
Vrouw ter Nood.
[email protected]
Met vriendelijke groet en Gods zegen toegewenst,
B.C. Beemster, pr.
Rector O.L. Vrouw ter Nood
SamenKerk | november 2014 |
29
Personalia
Personalia
BENOEMINGEN • ONTSLAG • ADRESWIJZIGINGEN
September 2014
ontheffing van de kerkelijke zending
Internationaal Diocesaan Missionair
gekregen om als pastoraal werker in de
Grootseminarie Redemptoris Mater te
Verpleeghuizen De Noordse Balk (intussen
Nieuwe Niedorp. Zijn adres is Paadje 22,
tember 2014 overleden in het Academisch
gesloten) te Wormerveer, Oostergouw te
1733 NE Nieuwe Niedorp, tel. 0226 - 41
2014 toestemming de Eucharistie te vieren
de personele unie van de parochies te
Haarlem, tel. 023 - 533 05 53, e-mailadres:
Medisch Centrum te Amsterdam. Hij is op
Zaandam en Guisveld te Zaandijk werk-
34 77.
in het bisdom Haarlem-Amsterdam onder
Driehuis, Haarlem-Noord, Santpoort en
[email protected]
3 oktober 2014 begraven in het familie-
zaam te zijn. Hij blijft als vrijwilliger ver-
de Oegandezen. Zij kerken in de H. Lucas
IJmuiden; het tweede e-mailadres pastor@
graf op het kerkhof in De Kwakel. Hij was
bonden aan een aantal verpleeghuizen in
benoemd tot rector van de H. Antonius
parochie te Amsterdam Nieuw-West. Zijn
olvab.nl vervalt. Het juiste e-mailadres is:
in ons bisdom werkzaam als pastor op de
de Zaanstreek. Zijn adres is Ramsbeek 4,
van Padua (Mozes en Aäronkerk) te
adres is Spoorstraat 159, Postbus 48, 6590
[email protected]
luchthaven Schiphol van 15 juni 1985 tot
1509 DA Zaandam.
Amsterdam. Zijn adres is Staringstraat 3-f,
OVERLEDEN
•d
rs. C.M.J. Bartels O.Carm. is op 28 sep-
1 juli 1990 en docent Spaans en Portugees
1054 VM Amsterdam, tel. 020 - 618 27 73.
BENOEMING
in Zaandam en Amsterdam. Daarnaast
18°
hou van Holland’-gevoel
het ware ‘ik
Op zoek naar
5
Relschopper-met-een-reden
Balilty
beeld ap / Oded
gisteren
tijdens zijn
Israël
In toespraken
naar Jordanië,
afgesloten reis
refereerde paus
en Betlehem,
aan de Bijbel
Franciscus veelvuldig
als
voor kinderen
en nam het op
en leven’.
‘teken van hoop
aan de
uitnodiging
Bij zijn verrassende Abbas en de IsraëPalestijnse voorzitter om bij hem in het
Peres
paus
lische president
om vrede, legde
een link
Vaticaan te bidden
in Betlehem
Franciscus zondag
‘Op deze
geboorteplaats.
naar Jezus’
is geboren,
de Vredevorst
geplaats waar
uit voor een intens het
nodig ik u beiden
huis in
om vrede. Mijn
bed tot God
bidstond.’
open voor zo’n
Vaticaan staat
tijdens zijn driedaagse
het
De paus verbond
gebed’ nadrukkelijk
‘bedevaart van
met de bescherming
christelijk geloof
Jezus een
Zoals het Kind
van kinderen.
kinderen
is, zo zijn de
teken van God
hoop en le‘een teken van
voor de
van vandaag
een graadmeter
ven, en tevens
de maatvan gezinnen,
gezondheid
hele wereld’.
schappij en de
eraan dat misFranciscus herinnerde
geweld en mensenbruik, dwangarbeid,
smoort van miljoenen
huilen
handel het huilen
hun moeders
Willen
kinderen. ‘Maar
moderne Rachels.’
en met
voor hen, als
zorgen, voor
we voor kinderen
hen, omdat
Of negeren wij
hen bidden?
onze eigen zahebben met
we het druk
Gerhard Wilts nd.nl/geloof
is Spitsbergenstraat 40 A,
Doper, H. Lucas, H. Marcus, Het Nieuwe
Amsterdam.
Grootseminarie Redemptoris Mater te
Verbond en de H. Paulus te Amsterdam
commentaar
advertentie
Geslaagd!
5
Origineel
feliciteren?
Balilty
beeld ap / Oded
Paus neemt
kerkken?’
de rooms-katholieke uit de
Vaak haalde
voorbeelden
in Jeruleider symbolische
de Heilig Grafkerk
relaBijbel aan. In
de weg naar
erkende hij dat
zalem
Kerk lang
Relschopper-met-een-reden
de Orthodoxe
tieherstel met
is.
pagina 7
▶▶ vervolg op
dinsdag 27
Paus
Soest nd.nl/binnenland
Aaldert van
CDA verliest aan
op 3
▶ Jeruzalem
commentaar
zijn gisteren
tijdens
Israël
In toespraken
naar Jordanië,
afgesloten reis
refereerde paus
en Betlehem,
aan de Bijbel
Franciscus veelvuldig
als
advertentie
voor kinderen
en nam het op
en leven’.
‘teken van hoop
aan de
uitnodiging
Bij zijn verrassende Abbas en de IsraëPalestijnse voorzitter om bij hem in het
Peres
paus
lische president
om vrede, legde
Vaticaan te bidden in Betlehem een link
Franciscus zondag
‘Op deze
geboorteplaats.
naar Jezus’
is geboren,
de Vredevorst
geplaats waar
uit voor een intens het
nodig ik u beiden
huis in
om vrede. Mijn
bed tot God
bidstond.’
open voor zo’n
Vaticaan staat
tijdens zijn driedaagse
het
De paus verbond
gebed’ nadrukkelijk
‘bedevaart van
met de bescherming
christelijk geloof
Jezus een
Zoals het Kind
van kinderen.
kinderen
is, zo zijn de
teken van God
hoop en le‘een teken van
voor de
van vandaag
een graadmeter
ven, en tevens
de maatvan gezinnen,
gezondheid
hele wereld’.
schappij en de
eraan dat misFranciscus herinnerde
geweld en mensenbruik, dwangarbeid,
smoort van miljoenen
huilen
handel het huilen
hun moeders
Willen
kinderen. ‘Maar
moderne Rachels.’
en met
voor hen, als
zorgen, voor
we voor kinderen
hen, omdat
Of negeren wij
hen bidden?
onze eigen zahebben met
we het druk
is.
pagina 7
▶▶ vervolg op
met
…Door een lijstverbinding het CDA zijn
behoudt
ChristenUnie/SGP Europees Parlement.
het
vijfde zetel in
verloren de christenin
…Op de Biblebelt
kiezers aan CU/SGP,
Twente
democraten veel
D66 en VVD, maar
Limburg aan
op Annie Schreijer.
stemde massaal
▶ Urk
donderdag
stemmen die
maar
Van de 5576
uitgebracht ging
op Urk werden
naar de ChristenUnie/
liefst 74 procent
was dat nog
jaar geleden
SGP-lijst. Vijf
in deze
CDA kelderde
58 procent. Het
commentaar
verloren de christenin
…Op de Biblebelt
kiezers aan CU/SGP,
Twente
democraten veel
D66 en VVD, maar
Limburg aan
op Annie Schreijer.
stemde massaal
▶ Urk
donderdag
stemmen die
maar
Van de 5576
uitgebracht ging
op Urk werden
naar de ChristenUnie/
liefst 74 procent
was dat nog
jaar geleden
SGP-lijst. Vijf
in deze
CDA kelderde
58 procent. Het
dinsdag 27 mei 2014
van de Klaagmuur
Rabinowitz, rabbijn af.
door Shmuel
gisteren
gadegeslagen
en Betlehem
in Jeruzalem,
Jordanië, Israël
bidt bij de Klaagmuurpaus sloot zijn bezoek aan
Paus Franciscus
Israël. De
plaatsen van
en de heilige
België betaalt
een hoge prijs
voor verlies
Vlaams Belang.
commentaar
Soest nd.nl/binnenland
Aaldert van
CDA verliest aan
op 3
advertentie
Geslaagd!
met
…Door een lijstverbinding het CDA zijn
behoudt
ChristenUnie/SGP Europees Parlement.
het
vijfde zetel in
verloren de christenin
…Op de Biblebelt
kiezers aan CU/SGP,
Twente
democraten veel
D66 en VVD, maar
Limburg aan
op Annie Schreijer.
stemde massaal
Origineel
feliciteren?
▶ Urk
donderdag
stemmen die
maar
Van de 5576
uitgebracht ging
op Urk werden
naar de ChristenUnie/
liefst 74 procent
was dat nog
jaar geleden
SGP-lijst. Vijf
in deze
CDA kelderde
58 procent. Het
Willeke
nd.nl/cartoons
CU en SGP
de stemmen
procent van
maar
daar met 44
stip de grootste,
nog steeds met
opzichte
procentje ten
verliest wel een
een half proCDA wint er
in
van 2009. Het
steeg de opkomst
cent en bovendien 43 naar 48 procent.
men.
van
nergens zo exRijssen-Holten
stemmenkaHoewel de beweging
het ‘Twentse
deze uitslag symbolisch
De oorzaak:
De numvertreem was, is
van de Europese
non’ Annie Schreijer-Pierik.
landelijk
voor de uitkomst
In de 55 geCDA-lijst kreeg
en
de Biblebelt.
mer 25 op de
de
kiezingen op
voorkeurstemmen in
ChristenUnie/SGP
bijna 110.000
meenten waar
op eigen kracht
structuwint de fractie
komt ruimschoots Twee derde van de
grootste werd,
CDA leprocenten. Het
ging
het Europarlement.
proreel een aantal
in Rijssen-Holten
overal een aantal
CDA-stemmen
vert juist vrijwel
uit Hengevelde.
naar de boerin
centen in.
pagina 2
op dit beeld:
▶▶ vervolg op
is
Er is een uitzondering
ChristenUnie/SGP
Rijssen-Holten.
18°
De
28 naar 10 procent.en
gemeente van
anderhalf procent
PVV verloor er
de stem11 procent van
kwam uit op
prijs € 1,40 zaterdag
4
met
MODE
bijlage!
€ 2,10
Op zoek naar het ware ‘ik hou van Holland’-gevoel 22
Gerhard Wilts nd.nl/geloof beeld ap / Oded Balilty
Verpleeghuis Oostergouw te Zaandam
werkzaam te zijn. De eerste tijd nog
ari.1985 tot 1 juli 1996 voor het dekenaat
2014 herbenoemd tot rector van het
gecombineerd met Zorgcentrum Sint
Haarlem, o.a. voor het ouderenpastoraat
Internationaal Diocesaan Missionair
Jacob te Amsterdam dat gaat sluiten. Haar
Grootseminarie Redemptoris Mater te
adres is Polkahof 34, 1507 VA Zaandam,
Nieuwe Niedorp. Zijn adres is Paadje 22,
tel. 075 - 616 17 34.
Paus neemt het op voor kinderen
dinsdag 27 mei 2014
▶ Jeruzalem
In toespraken tijdens zijn gisteren
afgesloten reis naar Jordanië, Israël
en Betlehem, refereerde paus
Franciscus veelvuldig aan de Bijbel
en nam het op voor kinderen als
‘teken van hoop en leven’.
Bij zijn verrassende uitnodiging aan de
Palestijnse voorzitter Abbas en de Israëlische president Peres om bij hem in het
Vaticaan te bidden om vrede, legde paus
Franciscus zondag in Betlehem een link
naar Jezus’ geboorteplaats. ‘Op deze
plaats waar de Vredevorst is geboren,
nodig ik u beiden uit voor een intens gebed tot God om vrede. Mijn huis in het
Vaticaan staat open voor zo’n bidstond.’
De paus verbond tijdens zijn driedaagse
‘bedevaart van gebed’ nadrukkelijk het
christelijk geloof met de bescherming
van kinderen. Zoals het Kind Jezus een
teken van God is, zo zijn de kinderen
van vandaag ‘een teken van hoop en leven, enRelschopper-met-een-reden
tevens een graadmeter voor de
gezondheid van gezinnen, de maatschappij en de hele wereld’.
Franciscus herinnerde eraan dat misbruik, dwangarbeid, geweld en mensenhandel het huilen smoort van miljoenen
Gerhard
Wilts nd.nl/geloof beeld ap / Oded Balilty
kinderen. ‘Maar hun moeders huilen
voor hen, als moderne Rachels.’ Willen
we voor kinderen zorgen, voor en met
hen bidden? Of negeren wij hen, omdat
we het druk hebben met onze eigen zaken?’
Vaak haalde de rooms-katholieke kerkleider symbolische voorbeelden uit de
▶ Jeruzalem
Bijbel aan. In de Heilig Grafkerk in JeruIn toespraken
tijdens
zijndegisteren
zalem erkende
hij dat
weg naar relaafgesloten
reis
naar
Jordanië, Israël
tieherstel
met
de Orthodoxe
Kerk lang
en Betlehem,
refereerde paus
is.
Franciscus
veelvuldig
▶▶ vervolg
op paginaaan
7 de Bijbel
en nam het op voor kinderen als
‘teken van hoop en leven’.
18°
4
dinsdag 27 mei 2014
met
MODE
bijlage!
nederlands dagblad
Amsterdam, tel. 020 - 684 48 03/ fax: 020
adres:
voor kin
[email protected]
- 684 48 14
4
met
MODE
bijlage!
voo•r kin
C
.E.J.
van
deren
Loon, diaken in de samenwer-
• drs. Th.H.R. Zunnebeld, gepensioneerd
5
Op zoek naar het ware ‘ik hou van Holland’-gevoel 22
Paus neemt het op voor kinderen
België betaalt
een hoge prijs
voor verlies
Vlaams Belang.
Bij zijn verrassende uitnodiging aan de
5
Op zoek naar het ware ‘ik hou van Holland’-gevoel 22
Palestijnse Relschopper-met-een-reden
voorzitter Abbas en de IsraëPaus Franciscus bidt bij de Klaagmuur in Jeruzalem, gadegeslagen door Shmuel Rabinowitz, rabbijn van de Klaagmuur
lische president Peres om bij hem in het
en de heilige plaatsen van Israël. De paus sloot zijn bezoek aan Jordanië, Israël en Betlehem gisteren af.
Vaticaan te bidden om vrede, legde paus
Franciscus zondag in Betlehem een link
naar Jezus’ geboorteplaats. ‘Op deze
plaats waar de Vredevorst is geboren,
Gerhard Wilts nd.nl/geloof beeld ap / Oded Balilty
nodig ik u beiden uit voor een intens geAaldert van Soest nd.nl/binnenland
bed tot God
om vrede. Mijn huis
commentaar
op in3 het
Vaticaan staat open voor zo’n bidstond.’
De paus verbond tijdens zijn driedaagse
‘bedevaart van gebed’ nadrukkelijk het
christelijk geloof met de bescherming
van kinderen. Zoals het Kind Jezus een
teken van God is, zo zijn de kinderen
▶ Jeruzalem
van vandaag ‘een teken van hoop en leIn toespraken tijdens zijn gisteren
ven, en tevens een graadmeter voor de
afgesloten reis naar Jordanië, Israël
gezondheid van gezinnen, de maaten Betlehem, refereerde paus
schappij en de hele wereld’.
Franciscus veelvuldig aan de Bijbel
Franciscus herinnerde eraan dat misen nam het op voor kinderen als
bruik, dwangarbeid, geweld en mensen‘teken van hoop en leven’.
handel het huilen smoort van miljoenen
kinderen. ‘Maar hun moeders huilen
Bij zijn verrassende uitnodiging aan de
voor hen, als moderne Rachels.’ Willen
Palestijnse voorzitter Abbas en de Israëwe voor kinderen zorgen, voor en met
lische president Peres om bij hem in het
hen bidden? Of negeren wij hen, omdat
Vaticaan te bidden om vrede, legde paus
Relschopper-met-een-reden
5
Op zoek naar het ware ‘ik hou van Holland’-gevoel 22
we het druk hebben met onze eigen zaFranciscus zondag in Betlehem een link
ken?’
naar Jezus’ geboorteplaats. ‘Op deze
Vaak haalde de rooms-katholieke kerkplaats waar de Vredevorst is geboren,
leider symbolische voorbeelden uit de
nodig ik u beiden uit voor een intens geBijbel aan. In de Heilig Grafkerk in Jerubed tot God om vrede. Mijn huis in het
zalem erkende hij dat de weg naar relaVaticaan
staatWilts open nd.nl/geloof
voor zo’n bidstond.’
Gerhard
tieherstel
met de Orthodoxe
Kerkbeeld
langap / Oded Balilty
De paus verbond tijdens zijn driedaagse
is.
‘bedevaart van gebed’ nadrukkelijk het
▶▶ vervolg op pagina 7
christelijk geloof met de bescherming
van kinderen. Zoals het Kind Jezus een
teken van God is, zo zijn de kinderen
van vandaag ‘een teken van hoop en leven, en tevens een graadmeter voor de
Paus Franciscus bidt bij de Klaagmuur in Jeruzalem, gadegeslagen door Shmuel Rabinowitz, rabbijn van de Klaagmuur
gezondheid
van gezinnen, de maat▶ Jeruzalem
en de heilige plaatsen van Israël. De paus sloot zijn bezoek aan Jordanië, Israël en Betlehem gisteren af.
schappij
en de heletijdens
wereld’.zijn gisteren
In toespraken
Franciscus
herinnerde
eraan
dat misafgesloten
reis naar
Jordanië,
Israël
bruik,
geweld enpaus
mensenendwangarbeid,
Betlehem, refereerde
handel
het huilen
smoort van
Franciscus
veelvuldig
aanmiljoenen
de Bijbel
kinderen.
en nam‘Maar
het ophun
voormoeders
kinderenhuilen
als
Aaldert van Soest nd.nl/binnenland
voor‘teken
hen, als
vanmoderne
hoop en Rachels.’
leven’. Willen
18°
4
met
MODE
dinsdag 27
mei 2014
bijlage!
nederlands dagblad
Geslaagd
G
eslaa
a
di!ë
België
B
ellg
lgg
lgië
gië
b
betaalt
een
ee
e
e
en
n hog
ho
h
hoge
og
ge prijs
ge
voor
vo
v
oor
o
or
o v
verlies
ve
e
Vlaams
Vllaa
V
ams
a
mss Belang.
m
B
CDA verliest aan
Willeke
nd.nl/cartoons
CDA verliest
en SGP
Paus neemt
het aan
op CU
voor
kinderen
18°
4
met
MODE
bijlage!
België
B
ellg
lg
lgië
gië
ië b
betaalt
Originee
O
Ori
rigin
een
ee
e
en
ne
en
ho
h
hoge
ellhog
og
ge prijs
ge
felicitere
fel
fe
elic
iciite
e
re
eor
voor
vo
v
oor
o
on?v
verlies
ve
e
Geslaagd
G
eVlaams
slaa
aa
gm
d!s Belang.
Vl
V
laa
ams
ms
B
pastoraal werker is verhuisd van Almere-
Haven naar Havenzicht 29, 1357 NG
VREEKER BEGRAAFPLAATSSERVICE
heeft een nieuw e-mailadres: cej.van-
België
B
ellg
lg
lgië
gië
ië b
betaalt
een
ee
e
e
en
n hog
ho
h
hoge
og
ge prijs
ge
voor
vo
v
oor
o
or
o v
verlies
ve
e
Vlaams
Vllaa
V
ams
a
mss Belang.
m
B
• J.G.M. Granneman, emeritus priester
CDA verliest aan
CU en SGP
[email protected]
Almere, tel. 036 - 531 88 88, e-mailadres:
Willeke
• P.U. MeerLiede, (Haarlemmerliede H.
CU en SGP
www.begraafplaatsservice.nl
Willeke
[email protected]
CDA verl
bisdom Haarlem-Amsterdam, heeft
een
O.L.Vrouw
iest aan CU en SGP Jacobus de Meerdere, Halfweg
Padverhardingen
Willeke
nd.nl/cartoons
CDA verliest aan CU en SGP
we voor kinderen zorgen, voor en met
zijn verrassende
aan de
hen Bij
bidden?
Of negeren uitnodiging
wij hen, omdat
Palestijnse
voorzitter
en dezaIsraëwe het
druk hebben
met Abbas
onze eigen
lische president Peres om bij hem in het
ken?’
om vrede, legde
paus
VaakVaticaan
haalde te
debidden
rooms-katholieke
kerkFranciscus
zondag
in Betlehemuit
een
leider
symbolische
voorbeelden
delink
naar
geboorteplaats.
deze
Bijbel
aan.Jezus’
In de Heilig
Grafkerk in‘Op
Jeruplaats
waarhij
dedat
Vredevorst
is geboren,
zalem
erkende
de weg naar
relanodig ik
u beiden
uit voor een
intens
tieherstel
met
de Orthodoxe
Kerk
lang geis. bed tot God om vrede. Mijn huis in het
Vaticaan
open
▶▶ vervolg
opstaat
pagina
7 voor zo’n bidstond.’
De paus verbond tijdens zijn driedaagse
‘bedevaart van gebed’ nadrukkelijk het
christelijk geloof met de bescherming
van kinderen. Zoals het Kind Jezus een
teken van God is, zo zijn de kinderenPaus Franciscus bidt bij de Klaagmuur in Jeruzalem, gadegeslagen door Shmuel Rabinowitz, rabbijn van de Klaagmuur
van vandaag ‘een teken van hoop en le-en de heilige plaatsen van Israël. De paus sloot zijn bezoek aan Jordanië, Israël en Betlehem gisteren af.
ven, en tevens een graadmeter voor de
gezondheid van gezinnen, de maatschappij en de hele wereld’.
Franciscus herinnerde eraan dat misbruik, dwangarbeid, geweld en mensen-Aaldert van Soest nd.nl/binnenland
handel
het huilen smoort
commentaar
opvan3 miljoenen
kinderen. ‘Maar hun moeders huilen
voor hen, als moderne Rachels.’ Willen
we voor kinderen zorgen, voor en met
hen bidden? Of negeren wij hen, omdat
we het druk hebben met onze eigen zaken?’
Vaak haalde de rooms-katholieke kerkleider symbolische voorbeelden uit de
Bijbel aan. In de Heilig Grafkerk in Jeruzalem erkende hij dat de weg naar relatieherstel met de Orthodoxe Kerk lang
is.
▶▶ vervolg op pagina 7
België betaalt
een hoge prijs
voor verlies
Vlaams Belang.
Willeke
nd.nl/cartoons
CDA verliest aan CU en SGP
België
B
ellg
lg
lgië
gië
ië b
betaalt
een
ee
e
e
en
n hog
ho
h
hoge
og
ge prijs
ge
voor
vo
v
oor
od!v
verlies
ve
e
Geslaagd
G
eslaa
ao
gor
Vlaams
Vllaa
V
ams
a
mss Belang.
m
B
Originee
O
Ori
rigin
neell
felicitere
fel
fe
elic
iciite
ere
en?
België betaalt
een hoge prijs
voor verlies
Vlaams Belang.
commentaar op 3
Geslaagd
G
eslaa
agd!
Originee
O
Ori
rigin
neell
felicitere
fel
fe
elic
iciite
ere
en?
Paus Franciscus bidt bij de Klaagmuur in Jeruzalem, gadegeslagen door Shmuel Rabinowitz, rabbijn van de Klaagmuur
en de heilige plaatsen van Israël. De paus sloot zijn bezoek aan Jordanië, Israël en Betlehem gisteren af.
Willeke
Aaldert van Soest nd.nl/binnenland
nd.nl/cartoons
CDA verliest aan CU en SGP
CDA verliest aan
CU en SGP
Groenbeheer
Boomverzorging
Beschoeiingen en keerwanden
Oplossingen voor grondwateroverlast
Knekelputten
Grafbekisting, loopplanken en transportkar
Natuursteen, Grafmonumenten
Willeke
Ori
Originee
O
rigin
neell
felicitere
fel
fe
elic
iciite
ere
en?
Maak nu gratis kennis met het Nederlands
d l d D
Dagblad.
bl d N
Natuurlijk
t
lijk h
heb
b jje di
die 2 weken
k
Ga naar nd.nl/2weken of bel 0342 411711
ook voor niks toegang tot onze website, het archief, de digitale editie en de app.
Maak nu gratis kennis met het Nederlands
d l d D
Dagblad.
bl d N
Natuurlijk
t
lijk h
heb
b jje di
die 2 weken
k
ook voor niks toegang tot onze website, het archief, de digitale editie en de app.
Maak
gratis kennis of
met
Nederlands
d411711
l d D
Dagblad.
bl d N
Natuurlijk
t
lijk h
heb
b jje di
die 2 weken
k
Ga
naarnund.nl/2weken
belhet
0342
ook voor niks toegang tot onze website, het archief, de digitale editie en de app.
Ga naar nd.nl/2weken of bel 0342 411711
nd
d
nd
d
nd
d
nd
d
Grafdelven
Graven ruimen
Op- en herbegraven
Grafkelders
Urnen bestemmingen
Aanleg en uitbreiding
Renovatie en herindeling
Onderhoudswerkzaamheden
Willeke
Maak nu gratis kennis met het Nederlands
d l d D
Dagblad.
bl d N
Natuurlijk
t
lijk h
heb
b jje di
die 2 weken
k
ook voor niks toegang tot onze website, het archief, de digitale editie en de app.
christelijk betrokken
Ga naar nd.nl/2weken of bel 0342 411711
NDc-adv-105x135-2wekengratis_Scherp.indd 1
NDc-adv-105x135-2wekengratis_Scherp.indd 1
NDc-adv-105x135-2wekengratis_Scherp.indd 1
NDc-adv-105x135-2wekengratis_Scherp.indd 1
1733 NE Nieuwe Niedorp, tel. 0226 - 41
tel. 020 - 331 17 66, e-mail-
met
MODE
bijlage!
nd.nl/gesla
d.
agd
Amsterdam, tel. 020 - 645 10 33.
naar de Van Ostadestraat 268, 1073 TV
Paus neemt
nd.nl/gesla
d.
agd
en zending om als pastoraal werkster in
tot parochievicaris van de samenwer-
€ 2,10
kerkken?’
de rooms-katholieke uit de
Vaak haalde
voorbeelden
in Jeruleider symbolische
de Heilig Grafkerk
Bijbel aan. In
naar relahij dat de weg
zalem erkende
Kerk lang
de Orthodoxe
tieherstel met
is.
pagina 7
▶▶ vervolg op
verhuist van de Spaarndammerstraat
4
met
MODE
18°
4
bijlage
!
s dagblad
nd.nl/gesla
d.
agd
West. Zijn adres is Badlaan 29, 1182 JJ
• T.Z. Tesfay is per 1 oktober 2014 benoemd
prijs € 1,40 zaterdag
nd.nl/gesla
d.
agd
parochiekerkhof van de H.Bavo kerk,
Joannes de Doper, H. Lucas, H. Marcus,
de stemmen
procent van
maar
daar met 44
stip de grootste,
nog steeds met
opzichte
procentje ten
verliest wel een
een half proCDA wint er
in
van 2009. Het
steeg de opkomst
cent en bovendien 43 naar 48 procent.
men.
van
nergens zo exRijssen-Holten
stemmenkaHoewel de beweging
het ‘Twentse
deze uitslag symbolisch
De oorzaak:
De numvertreem was, is
van de Europese
non’ Annie Schreijer-Pierik.
landelijk
voor de uitkomst
In de 55 geCDA-lijst kreeg
en
de Biblebelt.
mer 25 op de
de
kiezingen op
voorkeurstemmen in
ChristenUnie/SGP
bijna 110.000
meenten waar
op eigen kracht
structuwint de fractie
komt ruimschoots Twee derde van de
grootste werd,
CDA leprocenten. Het
ging
het Europarlement.
proreel een aantal
in Rijssen-Holten
overal een aantal
CDA-stemmen
vert juist vrijwel
uit Hengevelde.
naar de boerin
centen in.
pagina 2
op dit beeld:
▶▶ vervolg op
is
Er is een uitzondering
ChristenUnie/SGP
Rijssen-Holten.
De
28 naar 10 procent.en
gemeente van
anderhalf procent
PVV verloor er
de stem11 procent van
kwam uit op
nederlands dagblad
d.
nd.nl/geslaagd
november 2014 de kerkelijke opdracht
• Mw. drs. P.E.M. van Zaalen heeft per 1
18°
dinsdag 27 mei
2014
het op voor kin
deren parochies van Amsterdam-Oost
• P.U. Egmonden: het e-mailadres van het
kende
commentaar op 3
GOEDKEURING EN ZENDING
en de H. Paulus te Amsterdam Nieuw-
34 77.
4
met
MODE
bijlage!
Willeke
nd.nl/cartoons
CU en SGP
het op voor kinderen
met
…Door een lijstverbinding het CDA zijn
behoudt
ChristenUnie/SGP Europees Parlement.
het
vijfde zetel in
België betaalt
een hoge prijs
voor verlies
Vlaams Belang.
9 september 2014 te Heemstede op het
2014 eervol ontslagen als administrator
Paus neemt het
op
€ 2,10
mei 2014
18°
CDA verliest aan
Geslaagd!
Paus neemt het op voor kinderen
H. Lucas, H. Marcus, Het Nieuwe Verbond
• J .G.M. Visser ofm.conv. is per 1 november
prijs € 1,40 zaterdag
dinsdag 27
hou van Holland’-gevoel
het ware ‘ik
Op zoek naar
5
Soest nd.nl/binnenland
Aaldert van
op 3
Balilty
beeld ap / Oded
advertentie
▶ Jeruzalem
gisteren
tijdens zijn
Israël
In toespraken
naar Jordanië,
afgesloten reis
refereerde paus
en Betlehem,
aan de Bijbel
Franciscus veelvuldig
als
voor kinderen
en nam het op
en leven’.
‘teken van hoop
aan de
uitnodiging
Bij zijn verrassende Abbas en de IsraëPalestijnse voorzitter om bij hem in het
Peres
paus
lische president
om vrede, legde
een link
Vaticaan te bidden
in Betlehem
Franciscus zondag
‘Op deze
geboorteplaats.
naar Jezus’
is geboren,
de Vredevorst
geplaats waar
uit voor een intens het
nodig ik u beiden
huis in
om vrede. Mijn
bed tot God
bidstond.’
open voor zo’n
Vaticaan staat
tijdens zijn driedaagse
het
De paus verbond
gebed’ nadrukkelijk
‘bedevaart van
met de bescherming
christelijk geloof
Jezus een
Zoals het Kind
van kinderen.
kinderen
is, zo zijn de
teken van God
hoop en le‘een teken van
voor de
van vandaag
een graadmeter
ven, en tevens
de maatvan gezinnen,
gezondheid
hele wereld’.
schappij en de
eraan dat misFranciscus herinnerde
geweld en mensenbruik, dwangarbeid,
smoort van miljoenen
huilen
handel het huilen
hun moeders
Willen
kinderen. ‘Maar
moderne Rachels.’
en met
voor hen, als
zorgen, voor
we voor kinderen
hen, omdat
Of negeren wij
hen bidden?
onze eigen zahebben met
we het druk
rkegmond.nl
020 - 619 17 66.
ber 2014 overleden. Zij is begraven op
ONTSLAG
nd.nl/cartoons
CU en SGP
de stemmen
procent van
maar
daar met 44
stip de grootste,
nog steeds met
opzichte
procentje ten
verliest wel een
een half proCDA wint er
in
van 2009. Het
steeg de opkomst
cent en bovendien 43 naar 48 procent.
men.
van
nergens zo exRijssen-Holten
stemmenkaHoewel de beweging
het ‘Twentse
deze uitslag symbolisch
De oorzaak:
De numvertreem was, is
van de Europese
non’ Annie Schreijer-Pierik.
landelijk
voor de uitkomst
In de 55 geCDA-lijst kreeg
en
de Biblebelt.
mer 25 op de
de
kiezingen op
voorkeurstemmen in
ChristenUnie/SGP
bijna 110.000
meenten waar
op eigen kracht
structuwint de fractie
komt ruimschoots Twee derde van de
grootste werd,
CDA leprocenten. Het
ging
het Europarlement.
proreel een aantal
in Rijssen-Holten
overal een aantal
CDA-stemmen
vert juist vrijwel
uit Hengevelde.
naar de boerin
centen in.
pagina 2
op dit beeld:
▶▶ vervolg op
is
Er is een uitzondering
ChristenUnie/SGP
Rijssen-Holten.
De
28 naar 10 procent.en
gemeente van
anderhalf procent
PVV verloor er
de stem11 procent van
kwam uit op
van de Klaagmuur
Rabinowitz, rabbijn af.
door Shmuel
gisteren
gadegeslagen
en Betlehem
in Jeruzalem,
Jordanië, Israël
bidt bij de Klaagmuurpaus sloot zijn bezoek aan
Paus Franciscus
Israël. De
plaatsen van
22
en de heilige
België betaalt
een hoge prijs
voor verlies
Vlaams
Relschopper-met-een-reden
Belang.
Paus neemt
ap / Oded Balilty
2014
voor kin
deren
Amsterdam,
Op zoek naar het
ware ‘ik hou van
Holland’-gevoel
22
Pau
s neemt het op
1013
CM
nederlands dagblad
kerkken?’
de rooms-katholieke uit de
Vaak haalde
voorbeelden
in Jeruleider symbolische
de Heilig Grafkerk
Bijbel aan. In
naar relahij dat de weg
zalem erkende
Kerk lang
de Orthodoxe
tieherstel met
nd.nl/geloof
Gerhard Wilts 5
MODE
bijlage!
Bij zijn verrassende
uitnodiging aan
de
Palestijnse voorzitter
Abbas en de Israëlische president
Peres om bij hem
Relschopp
in het
er-met-ee
Vaticaan te bidden
n-reden 5
om vrede, legde
paus
Franciscus
Op zoek naar het
us zondag
zond in Betlehem
een link
ware ‘ik hou van
naar Jezus’ geboorteplaats.
ge
Holland’-gevoel
‘Op deze
plaats waar de
22
Vredevorst is geboren,
▶ Jeruzalem
18°
nodig
ik u beiden
beide uit voor een
intens getoespraken
bedIntot
Gerhard
God om
tijdens
Wilts vrede.
zijn
nd.nl/geloof
gisteren
Mijn
huis
inbeeld
afgesloten
het ap / Oded Balilty
Vaticaan
reis naar
staat open
op
Jordanië,
voor zo’n
Israël
bidstond.’
Betlehem,
De en
paus
verbond refereerde
tijdens zijn driedaagse
paus
Franciscus
‘bedevaart
vanveelvuldig
gebed’
g
aan de Bijbel
nadrukkelijk
en nam geloof
het
christelijk
het op met
voorde
kinderen
bescherming
als
van‘teken
kinderen.
van hoop
Zoals
Zo
en
hetleven’.
Kind Jezus een
teken van God Relschopp
er-met-een-reden
is,
i zo zijn de kinderen
vanBij
zijn verrassende
vandaag
5
‘een teken uitnodiging
Op
van hoop enaan
zoek naar het
le- de
Palestijnse
ven,
en
tevensvoorzitter
ware ‘ik hou van
▶ Jeruzalem
een
ee graadmeter
Abbas en
de de
voor
IsraëHolland’-gevoel
gezondheid
lische
president
In toespraken
van gezinnen,
Peres
omzijn
tijdens
22
bij
de hem
maatin het
gisteren
schappij
Vaticaan
en de
te bidden
afgesloten
hele
helreis
wereld’.
om vrede,
naar
legde
Jordanië, Israël
paus
Franciscus
Franciscus
us
enGerhard
herinnerde
herinn
zondag
zond
Betlehem,
in
Betlehem
eraan
refereerde
Wilts dat
nd.nl/geloof
mispauseen
linkap
bruik,
naar
dwangarbeid,
dwangarbei
Jezus’ geboorteplaats.
beeld
Franciscus
ge
/ Oded Balilty
geweld en
veelvuldig
mensen‘OpBijbel
aan
deze
handel
de
plaats
waar
huilen
en het
nam
smoort
s Vredevorst
hetde
op
voor van
miljoenen
is geboren,
kinderen
kinderen.
nodig
als
ik‘Maar
uvan
‘teken
beiden
beide
hun
h uit
moeders
hoop
voor
een intens
en
huilen geleven’.
voor
bed
hen,
tot als
God
moderne
mode
om vrede.
Rachels.’
Mijn huis
Willen
in het
weVaticaan
voor
kinderen
staat
Bij zijn
zorgen,
open
op
verrassende
voor
voor
zo’nen
bidstond.’
uitnodiging
met
henDe
bidden?
paus verbond
aan de
Of voorzitter
Palestijnse
negeren
neg tijdens
wij
hen,driedaagse
zijn
omdat
Abbas
we‘bedevaart
het
en
druk
de Israëhebben
lische
van gebed’
president
g met
onze
nadrukkelijk
Peres
za-in
om eigen
ken?’
bij hem
het
christelijk
het
Vaticaan
geloof
▶ Jeruzalem
met
te
bidden
bescherming
omde
Vaak
vrede,
haalde
legde paus
van
kinderen.
de zondag
rooms-katholiek
Franciscus
room
In
toespraken
Zoals
Zo tijdens
us
zond
hetBetlehem
Kind
kerkin
leider
zijneJezus
gisteren
symbolische
teken
eeneen
van
link
naar
afgesloten
Godgeboorteplaats.
Jezus’
is,
i voorbeelden
zo
reis
zijnJordanië,
ge
naar
de uit
deIsraël
Bijbel
kinderen
aan.
van
‘Op
In
vandaag
de ‘een
deze
Heilig
Hei
en
plaats
Betlehem,
Grafkerk
waar
teken
de refereerde
in
van hoop
Vredevorst
zalem
en lepaus
erkende
isJeruven,
geboren,
en ik
hij veelvuldig
tevens
Franciscus
nodig
dat
da de
een
ee
weg
u
beiden
graadmeter
beide
naar
relauit vooraan
tieherstel
voor
eende
de
gezondheid
Bijbel
intens
met het
de
geentot
Orthodoxe
bed
Or
nam
van
gezinnen,
op vrede.
Kerk
om
voor kinderen
lang
is. schappij God
de
Mijn
maathuis
als
in het
‘teken
envan
Vaticaan
de hele
hel
staat
hoop
open
op wereld’.
en
leven’.
▶▶ Franciscus
voor
vervolg
verr volg op pagina
zo’n bidstond.’
De paus verbond
herinnerde
herinn7 tijdens
eraan
dat miszijn driedaagse
bruik,
Bijdwangarbeid,
dwangarbei
‘bedevaart
zijn verrassende
van gebed’
g geweld
uitnodiging
en mensennadrukkelijk
handel
aan
Palestijnse
hetde
het huilen
christelijk
voorzitter
smoort
s met Abbas
geloof
vanbescherming
miljoenen
de
en de Israëkinderen.
lische
van
‘MaarZoals
president
kinderen.
h Peres
moeders
Zohun
om
het
bij Jezus
huilen
hem
Kind
in
voor
het
Vaticaan
hen,
een
teken
alste
moderne
mode
bidden
van
God
Rachels.’
is,
i zoom
vrede,
zijn
Willen
legde
de kinderen
we
paus
voor
Franciscus
kinderen
van
us zondag
vandaag
zond
in Betlehem
‘eenzorgen,
voor
teken
Paus
eneen
van
metlehoop
hen
link Franciscus bidt bij de
naar
bidden?
en
ven,
Of negeren
en Jezus’
neg
Klaagmuur in Jeruzalem,
geboorteplaats.
ge
tevens
wij hen, omdat
een
ee graadmeter
en de heilige plaatsen
‘Op
we
gadegeslagen door
plaats
voor deze
het
druk
de
gezondheid
waar
van Israël. De paus
hebben
de Vredevorst
Shmuel Rabinowitz,
met onze eigen
van
gezinnen,
sloot zijn bezoek
is geboren,
zaken?’
de
rabbijn van
nodig ik u beiden
maataan Jordanië, Israël
schappij
beide
en de
voor een intens
hele
hel uit
en Betlehem gisteren de Klaagmuur
wereld’.
geVaak
bed
haalde
tot God
Franciscus
af.
de
om vrede. Mijn
rooms-katholiek
room
herinnerde
herinn
e kerkeraan huis
in het
leider
Vaticaan
dat
missymbolische
bruik,
staat open
opvoorbeelden
dwangarbeid,
dwangarbei
voor
geweldzo’n
bidstond.’
uit de
en mensenBijbel
Deaan.
paus
handel
Inverbond
de Heilig
het
Heismoort
huilen
Grafkerk
zijnmiljoenen
s tijdens
coerkende
commen
co
commentaa
driedaagse
mm
mmentaa
m
in
mentaa
me
van
Jeru-Aaldert van Soest nd.nl/binnenla
e‘Maar
‘bedevaart
nvan
zalem
aa
agebed’
r op
kinderen.
3 naar
hija
ghun
dat
da
nd
nadrukkelijk
weg
h de moeders
rela-het
christelijk
tieherstel
huilen
voor
hen,met
de
Orthodoxe
Or metRachels.’
alsgeloof
de
moderne
mode
bescherming
Kerk
lang
is.wevan
kinderen. Zoals
Willen
voor
Zozorgen,
kinderen
het Kind Jezus
een
nd.nl/cartoons
voor en met
teken
▶▶hen
vervolg
ver
rbidden?
volgvan
God is,
op pagina
i 7 zo zijn de kinderen
advertentie
Of
negeren
neg
wij
omdat
wevan
‘een teken vanhen,
hetvandaag
druk hebben
hoop
met
en
leonze
ven,
eigen zaken?’ en tevens een
ee graadmeter
voor de
gezondheid van
Vaak
gezinnen, de maathaalde
…Door een lijstverbinding
rooms-katholiek
room
schappij ende
e kerkde hele
leider
met
hel wereld’.
symbolische
gemeente van 28
voorbeelden uit ChristenUnie/SGP behoudt
Franciscus
naar
herinnerde
herinn
de
10
het
Bijbel aan. In de
CDA zijn
eraan dat misvijfde zetel in het
PVV verloor er anderhalf procent. De
Heilig
Hei Grafkerk
daar met 44 procent
bruik, dwangarbeid,
dwangarbei
in Jeru- Paus
Parlement.
FranciscusEuropees
zalem
van de stemmen
procent en
erkende
bidt bij de
hij dat
mensennog steeds met
da geweld
uit op 11 procent
Klaagmuur inkwam
de weg en
handel het huilen
naar
stip de grootste,
Jeruzalem,
relavan de stemtieherstel
smoort
s
gadegeslagen
van miljoenen
…Open de heilige plaatsen
maar
men.
de Or
verliest wel een
door Shmuel Rabinowitz,
Israël. De paus
kinderen.met
Kerk lang de Biblebelt verloren van
procentje ten opzichte
‘Maar Orthodoxe
sloot zijn bezoek
de christenis.
hun
h
moeders huilen
democraten veel
Hoewel de
van de Klaagmuur
Jordanië, Israël van 2009. rabbijn
voor hen, als moderne
bewegingaan
kiezers aan CU/SGP,
CDA
en BetlehemHet
nergens zo exmode
▶▶ vervolg
verr volg op pagina
Rachels.’ Willen
in
gisteren wint
Limburg aan D66
treem was, is deze
cent en bovendien
af. er een half pro7
we voor
en VVD, maar Twente
kinderen zorgen,
uitslag symbolisch
steeg de opkomst
voor en stemde
voor de uitkomst
in
Rijssen-Holten van
massaal op Annie
met
hen bidden? Of
van de Europese
Schreijer.
43 naar 48 procent.
negeren
neg
wij
verhen,
kiezingen
De
omdat
oorzaak: het ‘Twentse
we het druk hebben
op de Biblebelt.
Aaldert van Soest com
commen
co
commentaa
In de 55 gemm
mmentaa
stemmenkamentaa
me
en a
Urk
aa
armetoponze
nd.nl/binnenlandmeenten waar ChristenUnie/SG
non’ Annie Schreijer-Pierik.
ken?’
3 eigen▶zaP de
De numVan de 5576 stemmen
grootste werd, wint
mer 25 op de CDA-lijst
Vaak haalde de
die donderdag
de fractie structurooms-katholiek
room
kreeg
op Urk werden
reel een aantal procenten.
e kerkbijna 110.000 voorkeurstemmlandelijk
leider symbolische
uitgebracht ging
Het CDA lemaar
voorbeelden uitliefst 74
en en
nd.nl/cartoons
Franciscus
komt ruimschoots
procent
de Paus
Bijbel aan. In de
naarbidt
bij de Klaagmuurvert juist vrijwel overal een aantal
de ChristenUnie/
advertentie
op eigen kracht
Heilig
Hei Grafkerk
in Jeruzalem,
en de
SGP-lijst.
in
centen
heilige
in Jeruhet Europarlement.
Vijf
in.
gadegeslagen door proplaatsen
zalem erkende hij
jaar geleden
vandat
Israël.
was
Twee derde van
Shmuel Rabinowitz,
dat
da de weg naar 58 procent.
nog De paus
slootuitzondering
Er is een
de
CDA-stemmen
zijn bezoek aan
relaHet CDA kelderde
rabbijn
tieherstel met de
van de Klaagmuur
in Rijssen-Holten
Jordanië,
op dit
in deze
Orthodoxe
Or
beeld: Israël en
ging
Rijssen-Holten.
Betlehem
Kerk lang
naar
de boerin
is.
gisteren
ChristenUnie/SG
uit Hengevelde.
af.
prijs € 1,40 zaterdag
…Door een lijstverbinding
P is
€ 2,10
▶▶ vervolg op pagina
▶▶ vervolg
verr volg op pagina
met
2
ChristenUnie/SGP
7
gemeente van 28
behoudt het CDA
naar 10
zijn
vijfde
PVV verloor er anderhalf procent. De
zetelvan
daar met 44 procent
Aaldert
in het
com
commen
co
commentaa
mm
mmentaa
Europees
mentaa
me
en a
Soest aa
Parlement.
ar op 3
van de stemmen
nd.nl/binnenla
nd kwam uit op 11 procent procent en
nog steeds met
stip de grootste,
van de stem…Op de Biblebelt
maar
men.
verliest wel een
verloren de christenprocentje ten opzichte
democraten veel
Hoewel
van
2009.
de
beweging
kiezers aan CU/SGP,
Het CDA wint er
nd.nl/cartoons
nergens zo exeen half proin
Limburg aan D66
treem was, is deze
advertentie
cent en bovendien
Paus Franciscusen VVD, maar Twente
steeg de opkomst
bidt bij de Klaagmuur voor de uitkomst uitslag symbolisch
stemde massaal
in
Rijssen-Holten van
op Annie
in Jeruzalem, gadegeslagen
van de Europese
en de heilige plaatsen
Schreijer.
43 naar 48 procent.
vervan Israël. De pauskiezingen op
De oorzaak: het
Shmuel
de Biblebelt.door
Rabinowitz,
sloot zijn bezoek
‘Twentse
In de 55 gestemmenkarabbijn van de Klaagmuur
▶ …Door
aan Jordanië,
Urk een
meenten waar ChristenUnie/SG
non’ Annie
Israël
Schreijer-Pierik.
lijstverbinding met
gisteren
P de en Betlehem
De numVan
af.
grootste
de 5576 stemmen
mer 25 op
ChristenUnie/SGP
werd,
gemeente
de CDA-lijst
die donderdag
vanwint
de fractie
behoudt
28 naar
kreeg landelijk
structuhet CDA zijn reel
10 procent.
opvijfde
Urk werden
bijna
een
De
aantalerprocenten.
PVV
zetel in uitgebracht
daar110.000
verloor
voorkeurstemm
met
het
44
Europees
ging
anderhalf
procent
Het
maar
CDA
Parlement. vert
van de stemmen
en en
procent en
liefst 74 procent
lekomt
juistuit
kwam
vrijwel
nog ruimschoots
naar de ChristenUnie/
Aaldert van Soest steeds met stip
com
commen
co
commentaa
op 11overal
mm
mmentaa
op de
mentaa
me
een
procent
eigen
en a
aantal
aa
krachtmaar
ar op 3
nd.nl/binnenland centen
van
proSGP-lijst.
grootste,
de stemin
het
…Op deVijf
Europarlement.
men. in.
jaar geleden
verliest
Biblebelt
wel een procentje
was christenTwee derde van
nog
58democraten
procent. Het CDAverloren dedat
ErHoewel
ten opzichte
de
is een uitzondering
CDA-stemmen
van 2009. Hetin
kelderde
de bewegingop
veel kiezers
Rijssen-Holten
dit beeld:
CDA
deze in Rijssen-Holten.
aaninCU/SGP,
nergens
wint er een ging
zo exnaar
Limburg aan D66
treem was, is deze
centdeenboerin
ChristenUnie/SG
uit Hengevelde. half pro- nd.nl/cartoons
prijs € 1,40 zaterdag
bovendien
en VVD, maar Twente
uitslag symbolisch
P is
€ 2,10
▶▶Rijssen-Holten
stemde massaal
vervolg op pagina steeg de opkomst in
advertentie
voor de uitkomst
op Annie Schreijer.
2 naar
van de Europese
van 43
48 procent.
verkiezingen op de
De oorzaak: het
Biblebelt. In de
‘Twentse stemmenka55 ge▶ Urk
meenten waar ChristenUnie/SG
non’ Annie Schreijer-Pierik.
P de
De numVan
grootste werd, wint
de 5576
…Door
mer 25 op de CDA-lijst
een stemmen
lijstverbinding
die met
de fractie structukreeg
op
Urk werden uitgebrachtdonderdag
reel
ChristenUnie/SGP
bijna 110.000 voorkeurstemmlandelijk
een aantal
gemeente
van 28
procenten.
behoudt het
naar 10 procent.
gingCDA
Het CDADe
maar
en en
zijn
liefst
levert
vijfde
74zetel
komt
PVVjuist
procent
daar met
verloor
vrijwel
ruimschoots
in het
naar
er anderhalf
44 procent
overal een
Europees
de ChristenUnie/
opvan
eigen
Parlement. centen
aantalen
procent
de kracht in
proSGP-lijst. Vijf jaar
kwam in.
het
nogEuroparlement.
uit op 11 procent
steeds met stip Twee stemmen
geleden was dat
de grootste,
derde van de
nog
58
…Op
procent.
Er
is een uitzondering van de stemmen.
CDA-stemmen
de Biblebelt
verliest wel eenin Rijssen-Holtenmaar
Het CDA
verloren
kelderde
procentje ten opzichte
op dit beeld:
dein
christendeze
ging
democraten veel
Rijssen-Holten.
Hoewel de beweging
naar
van 2009.
de
boerin
kiezers aan CU/SGP,
ChristenUnie/SG
Het
uit Hengevelde.
prijs € 1,40 zaterdag
CDA
nergens zoPexwint er een half
is
in
Limburg aan D66
treem was, is deze
pro€ 2,10
▶
▶ vervolg
cent
en bovendien
op pagina
en VVD, maar Twente
uitslag symbolisch
steeg
2 de opkomst
stemde massaal
voor de uitkomst
in
Rijssen-Holten van
op Annie Schreijer.
van de Europese
43 naar 48 procent.
verkiezingen op de
De oorzaak: het
Biblebelt. In de
‘Twentse
stemmenka▶ Urk
meenten waar ChristenUnie/SG 55 genon’ Annie Schreijer-Pierik.
P de
De numVan de 5576 stemmen
grootste werd, wint
mer 25 op de CDA-lijst
die donderdag
de fractie structukreeg
op Urk werden
reel een aantal procenten.
bijna 110.000 voorkeurstemmlandelijk
uitgebracht ging
Het CDA lemaar
en en
liefst 74 procent
vert juist vrijwel
komt ruimschoots
naar de ChristenUnie/
overal een aantal
op eigen kracht
proSGP-lijst. Vijf jaar
in
centen in.
het Europarlement.
geleden was dat
Twee derde van
nog
58 procent. Het
Er is een uitzondering
de
CDA-stemmen in
CDA kelderde in
Rijssen-Holten ging
op dit beeld:
deze
Rijssen-Holten.
naar de boerin uit
ChristenUnie/SG
prijs € 1,40 zaterdag
Hengevelde.
P is
€ 2,10
▶▶ vervolg op pagina
2
Calandlaan 196, 1069 LA Amsterdam, tel.
werkende parochies H. Joannes de Doper,
• L.D. Georges is per 23 september
nd.nl/geloof beeld
Willeke
nederlands dagblad
secretariaat is gewijzigd
in: secretariaat@
• Mw. C.J.C. Wijnker-Kroft is op 4 septem-
Herenweg 88. Zij was in ons bisdom werk-
€ 2,10
4
met
MODE
bijlage!
22
van de Klaagmuur
Rabinowitz, rabbijn af.
door Shmuel
gisteren
gadegeslagen
en Betlehem
in Jeruzalem,
Jordanië, Israël
bidt bij de Klaagmuurpaus sloot zijn bezoek aan
Paus Franciscus
Israël. De
plaatsen van
en de heilige
Nieuw-West. Zijn adres is Pieter
benoemd tot administrator van de samen-
te Gouda.
prijs € 1,40 zaterdag
mei 2014
18°
hou van Holland’-gevoel
het ware ‘ik
Op zoek naar
5
voor kinderen
neemt het op
Balilty
beeld ap / Oded
België betaalt
een hoge prijs
voor verlies
Vlaams Belang.
d.
nd.nl/geslaagd
1, 1411 CX Naarden, tel. 035 - 694 35 88.
• J.H. Fonck is per 1 november 2014
In toesprakenRelschopp
tijdens zijn gisteren
er-met-een-reden
afgesloten reis
naar Jordanië,
Israël
en Betlehem, refereerde
paus
Franciscus veelvuldig
aan de Bijbel
en nam het op voor
kinderen als
‘teken van hoop
en leven’.
Gerhard Wilts met
MODE
bijlage!
het op voor kinderen
▶ Jeruzalem
tijdens zijn gisteren
Israël
In toespraken
naar Jordanië,
afgesloten reis
refereerde paus
en Betlehem,
aan de Bijbel
Franciscus veelvuldig
als
voor kinderen
en nam het op
en leven’.
‘teken van hoop
aan de
uitnodiging
Bij zijn verrassende Abbas en de IsraëPalestijnse voorzitter om bij hem in het
Peres
paus
lische president
om vrede, legde
Vaticaan te bidden in Betlehem een link
Franciscus zondag
‘Op deze
geboorteplaats.
naar Jezus’
is geboren,
de Vredevorst
geplaats waar
uit voor een intens het
nodig ik u beiden
huis in
om vrede. Mijn
bed tot God
bidstond.’
open voor zo’n
Vaticaan staat
tijdens zijn driedaagse
het
De paus verbond
gebed’ nadrukkelijk
‘bedevaart van
met de bescherming
christelijk geloof
Jezus een
Zoals het Kind
van kinderen.
kinderen
is, zo zijn de
teken van God
hoop en le‘een teken van
voor de
van vandaag
een graadmeter
ven, en tevens
de maatvan gezinnen,
gezondheid
hele wereld’.
schappij en de
eraan dat misFranciscus herinnerde
geweld en mensenbruik, dwangarbeid,
smoort van miljoenen
huilen
handel het huilen
hun moeders
Willen
kinderen. ‘Maar
moderne Rachels.’
en met
voor hen, als
zorgen, voor
we voor kinderen
hen, omdat
Of negeren wij
hen bidden?
onze eigen zahebben met
we het druk
nederlands dagblad
nd.nl/geloof
Gerhard Wilts d.
nd.nl/geslaagd
op 28 oktober 2014 begraven op de R.K.
beeld ap / Oded
Balilty
▶ Jeruzalem
4
18°
de stemmen
procent van
maar
daar met 44
stip de grootste,
nog steeds met
opzichte
procentje ten
met
verliest wel een
een half proCDA wint er
…Door een lijstverbinding het CDA zijn
in
van 2009. Het
behoudt
steeg de opkomst
ChristenUnie/SGP Europees Parlement.
cent en bovendien 43 naar 48 procent.
het
men.
van
nergens zo exvijfde zetel in
Rijssen-Holten
stemmenkaHoewel de beweging
het ‘Twentse
deze uitslag symbolisch
De oorzaak:
De numverloren de christenvertreem was, is
in
…Op de Biblebelt
van de Europese
non’ Annie Schreijer-Pierik.
landelijk
kiezers aan CU/SGP,
voor de uitkomst
In de 55 geCDA-lijst kreeg
Twente
democraten veel
en
de Biblebelt.
mer 25 op de
de
D66 en VVD, maar
kiezingen op
voorkeurstemmen in
Limburg aan
ChristenUnie/SGP
bijna 110.000
op Annie Schreijer.
meenten waar
op eigen kracht
structustemde massaal
wint de fractie
komt ruimschoots Twee derde van de
grootste werd,
CDA le22
procenten. Het
ging
het Europarlement.
aantalHolland’-gevoel
proreel eenvan
in Rijssen-Holten
▶ Urk
overal een aantal
CDA-stemmen
die donderdag
‘ik hou
ware
vert juist vrijwel
5576 stemmen
uit Hengevelde.
het
maar
Van de
naar
naar de boerin
zoek
Op
uitgebracht ging
centen in.
pagina 2
op dit beeld:
op Urk werden
▶▶ vervolg op
naar de ChristenUnie/
is
Er is een uitzondering
liefst 74 procent
ChristenUnie/SGP
was dat nog
jaar geleden
Rijssen-Holten.
SGP-lijst. Vijf
in deze
CDA kelderde
58 procent. Het
De
28 naar 10 procent.en
gemeente van
anderhalf procent
PVV verloor er
de stem11 procent van
kwam uit op
Relschopper-met-een-reden
nd.nl/geloof
Gerhard Wilts Willeke
nd.nl/cartoons
Soest nd.nl/binnenland
Aaldert van
op 3
Relschopper-met-een-reden 5
Nieuwe Niedorp. Zijn adres is Marktstraat
mei 2014
van de Klaagmuur
Rabinowitz, rabbijn af.
door Shmuel
gisteren
gadegeslagen
en Betlehem
in Jeruzalem,
Jordanië, Israël
bidt bij de Klaagmuurpaus sloot zijn bezoek aan
Paus Franciscus
Israël. De
plaatsen van
en de heilige
België betaalt
een hoge prijs
voor verlies
Vlaams Belang.
Origineel
feliciteren?
van de samenwerkende parochies H.
Paus neemt het
op
samen-werkende parochies H. Joannes de
is.
pagina 7
▶▶ vervolg op
4
dinsdag
met
27 mei
Blokker naar Polderweg 108, 1093 KP
Op zoek naar het
ware ‘ik hou van
Holland’-gevoel
22
• Th.B.J. Beusink O.Carm., zijn juiste
adres
nede
rland
dinsdag 27
kerkken?’
de rooms-katholieke uit de
Vaak haalde
voorbeelden
in Jeruleider symbolische
de Heilig Grafkerk
Bijbel aan. In
naar relahij dat de weg
zalem erkende
Kerk lang
de Orthodoxe
tieherstel met
nds dagblad
nederla
CU en SGP
CDA verliest aan
Origineel
feliciteren?
zaam als dekenaal werkster van 1 janu-
het op voor kinderen
▶ Jeruzalem
Geslaagd!
Begraafplaats aan de Graaf Florisweg 126
Relschopper-met-een
-reden 5
22
Internationaal Diocesaan Missionair
oktober 2014 overleden te Gouda. Hij is
adres is [email protected]
dinsdag 27 mei
2014
4
met
MODE
bijlage!
Paus neemt
Haarlem-Amsterdam, zijn correcte e-mail• Secretariaat Spaanse Gemeenschap
dom Haarlem-Amsterdam is verhuisd van
18°
nd.nl/geloof
Gerhard Wilts • J.C. van der Plas, emeritus priester bisdom
mei 2014
nederlands dagblad
herbenoemd tot spirituaal van het
bisdom Haarlem-Amsterdam, is op 20
sadres is p.a. Bonhoeffervaart 16, 2033 AN
dagblad
2014 benoemd tot priester-assistent in de
dere parochies rond Amstelveen.
Vijfhuizen H. Augustinus) het secretariaat-
dinsdag 27 mei
2014
• M.M.J.B. Costa is per 1 oktober 2014
• A.H.G. Imbens, emeritus priester van het
ziggo.nl
• J .H. Hoogakker, pastoraal werker in
AA Gennep, tel. 0485 - 33 65 55.
.T.F. Koot emeritus priester van het bisnederlands • A
dinsdag 27
• J.G.M. Visser ofm.conv. is per 1 november
Geboorte, Spaarndam H. Adalbertus en
Nu 2 weken
Nu
2
gratis!
Nu
2 weken
weken
Nu 2 wekennederlandsdagblad
gratis!
gratis!
ADRESWIJZIGING
nederlands dagb
lad
gratis!
d.
nd.nl/geslaagd
assisteerde hij vrijwel wekelijks in meer-
• Mgr. J.W. Stam is per 28 september 2014
GOEDKEURING EN ZENDING
• J.B. Kamoga C.S.Sp. heeft per 3 oktober
nieuw e-mailadres: pastoor.granneman@
christelijk betrokken
christelijk betrokken
16-06-14
christelijk betrokken
De Hout 47, 1607 HB Hem
T: 0228-544484 • F: 0228-544651
BETROKKEN
DUURZAAM
VERNIEUWEND
13:11
Met zorg betrokken
16-06-14 13:11
16-06-14 13:11
16-06-14 13:11
INCARDINATIE
Bouwkundige inspecties en
adviezen aan particulieren,
ondernemingen, stichtingen en
• R. Medroso Torres is op 24 september
overheden over monumentale
2014 geïncardineerd in het bisdom
gebouwen in Noord-Holland
Het Nieuwe Verbond en de H. Paulus
kende parochies H. Nicolaas te Edam, H.
Haarlem-Amsterdam. Hij is parochievica-
• Beoordeling van offertes en
te Amsterdam Nieuw-West. Hij blijft als
Sebastianus te Ilpendam en H.H. Nicolaas
ris in de parochies H. Joannes Evangelist
prijsopgaven • Bereikbaarheids- en
priester bij de parochies betrokken.
en Antonius te Monnickendam. Zijn adres
te Buitenkaag en O.L.Vrouw Onbevlekt
- zie verder bij benoeming
is Oostzijde 12, 1502 BG Zaandam, tel.
Ontvangen te Nieuw Vennep. Zijn adres is
075 - 616 48 07. E-mailadres: atezigta@
Händelplein 59, 2151 NM Nieuw Vennep,
gmail.com
tel. 0252 - 79 38 94.
ONTHEFFING KERKELIJKE ZENDING
•d
rs. W.G.M. Waardijk heeft per 1 septem-
• J.M. Tercero is per 23 september 2014
ber 2014 op de meest eervolle wijze
30
| SamenKerk | november 2014
herbenoemd tot vice-rector van het
veiligheidsplannen
[email protected]
www.monumentenwachtnoordholland.nl
Monumentenwacht Noord-Holland
T: 075 6474588
F: 075 6474593
Veerdijk 32, 1531 MS Wormer
Postbus 79, 1520 AB Wormerveer
SamenKerk | november 2014 |
31
Belicht
allerzielen
Na het feest van Allerheiligen op
1 november viert de kerk de
gedachtenis van alle overledene
n op 2 november. De oude traditie van het verlichten van de
graven van onze dierbaren wor
dt
op deze foto prachtig weergeg
even. Het symboliseert onze verbondenheid met onze dierbare
overledenen die wij Bij God wee
r
mogen ontmoeten.
Uw foto in Samen Kerk?
Hebt u een mooie foto die u wilt delen met
de lezers van Samen Kerk?
U kunt uw bijdrage per e-mail sturen aan
[email protected]
Per post kan natuurlijk ook: Samen Kerk,
postbus 1053, 2001 BB Haarlem.
Vermeld kort bij welke gelegenheid de foto
genomen is en wie erop te zien is.

Aan de Bisschoppen van de Nederlandse R.K. Kerkprovincie Betreft

februari - Bisdom Rotterdam

Mediazondag

Artikel pater Frans Bomers.

Samenstelling van de gemeenteraad van Katwijk

Heilige Johannes Paulus II-roermond.indd

Franciscus als linkse rakker

Twaalf uur in Tirana

folder - De Emmaüsparochie