ZELFSTANDIGENTAB

Centraal Bureau voor de Statistiek
Centrum voor Beleidsstatistiek
Documentatierapport Personen met winst uit een
onderneming (ZELFSTANDIGENTAB)
Datum:
16 oktober 2014
Documentatierapport ZELFSTANDIGENTAB
Bronvermelding
Publicatie van uitkomsten geschiedt door het onderzoeksbureau of de opdrachtgever op
eigen titel. Verwijzing naar het CBS betreft uitsluitend het gebruik van de
microdatabestanden. Dat wordt als volgt geformuleerd:
“Eigen berekening [naam onderzoeksbureau, c.q. opdrachtgever] op basis van bij het
CBS beschikbaar gestelde microdatabestanden betreffende personen die in een
verslagjaar inkomen in de vorm van 'belastbare winst uit een onderneming' hebben
gehad.”
2
Documentatierapport ZELFSTANDIGENTAB
Beschikbare bestanden:
120426 ZELFSTANDIGENTAB 1999V2
120919 ZELFSTANDIGENTAB 2000V3
120426 ZELFSTANDIGENTAB 2001V2 t/m 2009V2
131104 ZELFSTANDIGENTAB 2010V3 t/m 2011V1
141016 ZELFSTANDIGENTAB 2012V2 en 2013V1
In de Versiegeschiedenis wordt een chronologisch overzicht gegeven over dit onderwerp.
De gebruiker dient rekening te houden met het volgende:


De omschrijvingen en toelichtingen op de variabelen, referentiebestanden en
codelijsten zijn voor de Remote Access en Onsite gebruikers te vinden in:
\8_Utilities\Code_Listings\SSBcodelijsten
\8_Utilities\Code_Listings\SSBreferentiebestanden
\8_Utilities\Code_Listings\SSBtoelichtingen
\8_Utilities\Code_Listings\SSBvariabelen
In verband met eventuele wijzigingen wordt de inhoud van deze mappen maandelijks
geactualiseerd.
Voor de persoonskenmerken en/of achtergronden dient u de beschikbare GBAbestanden te raadplegen. Deze staan in de catalogus van het Centrum voor
Beleidstatistiek onder de thema’s Bevolking of Sociaal Statistisch Bestand. Voor het
aanvragen van deze bestanden geldt de gebruikelijke procedure.
3
Documentatierapport ZELFSTANDIGENTAB
4
Documentatierapport ZELFSTANDIGENTAB
Inhoudsopgave
Bronvermelding....................................................................................................... 2
Beschikbare bestanden: .......................................................................................... 3
1.
Inleiding ........................................................................................................... 7
2.
Toelichting op het onderwerp.......................................................................... 8
Onderwerp microdatabestand(en) ............................................................................................ 8
Inhoud ...................................................................................................................................... 8
Eenheid en populatie ................................................................................................................ 8
Historie ..................................................................................................................................... 8
Bijzonderheden ........................................................................................................................ 8
Bronnen .................................................................................................................................. 10
Het Stelsel van Sociaal-statistische Bestanden (SSB) ............................................................ 11
3.
Bestandsopbouw en toelichting ..................................................................... 12
Bestandsopbouw van de microdatabestanden ........................................................................ 12
Toelichting op de variabelen .................................................................................................. 13
Versiegeschiedenis ....................................................................................................... 14
5
Documentatierapport ZELFSTANDIGENTAB
6
Documentatierapport ZELFSTANDIGENTAB
1. Inleiding
Het Centrum voor Beleidsstatistiek stelt, onder bepaalde voorwaarden, microdata
(geanonimiseerde data op persoons-, bedrijfs- en/of adresniveau) ter beschikking voor
onderzoek. Dit rapport beschrijft de inhoud en structuur over het onderwerp “personen
die in een verslagjaar inkomen in de vorm van 'belastbare winst uit een onderneming'
hebben gehad”.
Hoofdstuk 2 beschrijft in het algemeen de microdatabestanden zoals populatieafbakening
en herkomst van de gegevens.
In hoofdstuk 3 wordt allereerst de bestandsindeling gegeven. Daarnaast worden voor de
categoriale variabelen alle mogelijke scores en hun betekenis opgesomd.
7
Documentatierapport ZELFSTANDIGENTAB
2. Toelichting op het onderwerp
Onderwerp microdatabestand(en)
Dit onderwerp is afkomstig uit het Stelsel van Sociaal-statistische Bestanden (SSB).
Inhoud
Alle personen die in een verslagjaar winst uit onderneming hebben gehad.
Eenheid en populatie
Personen die in een verslagjaar inkomen in de vorm van 'belastbare winst uit
onderneming' hebben gehad. De aangiftegegevens inkomstenbelasting(IB) vormen de
basis. Zelfstandigen doen vanaf 2004 aangifte met een W-biljet (winstaangifte).
Historie
Beschikbaar sinds 1999. Voor de verslagjaren 1999 en 2000 zijn de gegevens van
zelfstandigen gebaseerd op een integraal bestand met definitieve aanslagen. Hierop
hebben geen bijschattingen plaats gevonden. Vanaf 2001 tot en met 2005 zijn de
gegevens van zelfstandigen gebaseerd op de aangiften inkomstenbelasting. Op de
aangiftebestanden vonden bijschattingen plaats. Vanaf 2006 tot en met 2008 zijn de
gegevens over zelfstandigen ontleend aan het Inkomens Productie Systeem (IPS). Vanaf
2009 zijn de gegevens gebaseerd op de nieuwe Basisregistratie Zelfstandigen (onderdeel
IPS).
Bijzonderheden
Omdat de IB-basisgegevens voor zelfstandigen vaak worden aangeleverd na
publicatiedatum van de inkomensstatistieken, is het noodzakelijk een deel van de
gegevens te imputeren.
Verslagjaren 1999 en 2000
Voor de verslagjaren 1999 en 2000 zijn de gegevens van zelfstandigen gebaseerd op een
integraal bestand met definitieve aanslagen. Hierop hebben geen bijschattingen plaats
gevonden. Om de economische activiteit van zelfstandigen (variabele SBIZLFJJJJVJJJJ)
vast te stellen, werden drie bronnen gebruikt.
Er werd ten eerste gebruik gemaakt van het Algemeen bedrijfsregister (ABR), vervolgens
van de Landbouwtelling (de sector landbouw is niet goed vastgelegd in het ABR) en tot
slot van het Beheer van Relaties van de Belastingdienst (BVR).
Bij het toekennen van een SBI wordt gebruik gemaakt van de bedrijfseenheid (BEID).
Wanneer er meerdere zelfstandigen op een adres staan ingeschreven, werd rekening
gehouden met de verschillende bedrijfseenheden op dat adres.
Voor de verslagjaren 2001 t/m 2005
Zelfstandigen werden ten eerste bijgeschat met behulp van het aangiftebestand van het
voorgaande verslagjaar. Er werd aangenomen dat personen met een aangifte als
zelfstandige uit het voorgaande verslagjaar, waarvan geen gegevens in het
8
Documentatierapport ZELFSTANDIGENTAB
aangiftebestand van het betreffende verslagjaar werden aangetroffen, ook in het
verslagjaar als zelfstandige actief zullen zijn.
Ten tweede werd bijgeschat met behulp van het ZFW-indicatiebestand van de
Belastingdienst, waarin door de Belastingdienst is aangegeven welke zelfstandigen voor
de Ziekenfondswet in aanmerking komen. De zelfstandigenrecords die werden bijgeschat
bevatten in eerste instantie geen winst- en overige bedragen. Voor bijgeschatte records uit
de aangifte van het voorgaande jaar werden de bedragen van het voorgaande jaar
overgenomen, eventueel gewijzigd voor veranderingen in de belastingwetgeving.
Voor records bijgeschat vanuit het ZFW-indicatiebestand werd een hotdeck
imputatiemethode toegepast, waarbij de zelfstandigenrecords afkomstig uit het
aangiftebestand van het verslagjaar als donorenrecords golden. In deze imputatie werd
rekening gehouden met de economische activiteit, leeftijd, geslacht, of de zelfstandige
volgens de Belastingdienst voor de ZFW in aanmerking kwam en of de zelfstandige ook
als werknemer actief is. Merk op dat geschatte records dus geschatte (winst)bedragen
bevatten. Het gebruik hiervan kent beperkingen, met name wanneer het aantal geschatte
records groot is. In het verleden leek het er sterk op dat de leveringen door de
Belastingdienst over 2004 en wellicht ook 2005 minder volledig waren dan over
voorgaande jaren waardoor, ook na bijschatting, het aantal zelfstandigen werd onderschat.
Er werd toen gestart met digitale aangiftes wat tot leveringsproblemen leidde.
Tijdens de SSB-revisie is overwogen een extra bijschatting uit te voeren voor de jaren
2004 en 2005. Eerst is echter een analyse uitgevoerd waarin geen aan wijzigingen werden
gevonden dat de populatie m.b.t. de verslagjaren 2004 / 2005 substantieel werd
onderschat. Daarom is uiteindelijk niet extra bijgeschat.
Om de economische activiteit van zelfstandigen (variabele SBIZLF1993VJJJJ) vast te
stellen, werden drie bronnen gebruikt. Er werd ten eerste gebruik gemaakt van het
Algemeen bedrijfsregister (ABR), vervolgens van de Landbouwtelling (de sector
landbouw is niet goed vastgelegd in het ABR) en tot slot van het Beheer van Relaties van
de Belastingdienst (BVR).
Bij het toekennen van een SBI wordt gebruik gemaakt van de bedrijfseenheid (BEID).
Wanneer er meerdere zelfstandigen op een adres staan ingeschreven, werd rekening
gehouden met de verschillende bedrijfseenheden op dat adres.
Verslagjaren 2006 t/m 2008
De gegevens zijn ontleend aan het Inkomensproductiesysteem (IPS). De IPS-gegevens
waren gebaseerd op aangiften van het verslagjaar, aangevuld met records uit de
voorlopige aanslaggegevens over t en t+1 en de definitieve aanslaggegevens uit t-1.
Aangezien de IPS-populatie was beperkt tot de bevolking van Nederland is een
aanvulling gemaakt met records over personen die in als zelfstandige aangifte deden,
maar niet tot de bevolking van Nederland behoorden. Deze aanvulling werd gebaseerd op
de ruwe aangiftegegevens over het verslagjaar. Voor “bijgeschatte” records was vanuit de
(voorlopige) aanslagen het fiscale winstbedrag bekend. Daarom hoefden alleen de
aftrekposten bijgeschat worden obv imputatie. Vóór 2006 werden zowel fiscale winst als
de aftrekposten bijgeschat obv imputatie.
9
Documentatierapport ZELFSTANDIGENTAB
Vanaf verslagjaar 2009
Vanaf 2007 is de aanlevering van de IB-basisgegevens sterk verbeterd. Voor de
zelfstandigen worden sindsdien de gegevens sneller aangeleverd en is de aanlevering
completer. Op basis van deze nieuwe gegevens kon voor 2007 worden vastgesteld dat de
niveauschatting van de bestaande reeks te hoog ligt. Om deze reden is besloten de
gegevens van zelfstandigen te herzien en een nieuwe methode voor het imputeren toe te
passen. De herziening is voorlopig beperkt tot 2009. Over de aanpassing van de bestaande
reeks tot en met 2008 zullen in 2012 besluiten worden genomen.
Voor de gegevens 2009 zijn allereerst de winstaangiften IB 2009 gebruikt. Een persoon is
als zelfstandige getypeerd als er sprake is van een winstaangifte. Hierdoor zijn ook
medegerechtigden in de onderneming als zelfstandige beschouwd.
Voor de personen waarvoor een aanslag IB 2009 wordt opgelegd, maar waarvoor nog
geen aangiftebiljet 2009 is ontvangen wordt nagegaan of:
- er een voorlopige aanslag IB is waarin winst is opgenomen
- de onderneming van de persoon in 2009 in het ABR is opgenomen.
Indien aan een van deze twee voorwaarden is voldaan, wordt de persoon als zelfstandige
beschouwd. Om deze methode te kunnen toepassen zijn koppelingen tot stand gebracht
tussen de personen en hun onderneming(en) met een rechtsvorm in de vorm van
eenmanszaken, maatschappen of VOF. Bij deze koppeling zijn de gegevens van ABR,
omzet en loon (per onderneming) en de gegevens inkomstenbelasting inclusief de
jaarstukken per onderneming (per ondernemer). Met deze gegevens kan de in- en
uitstroom van zelfstandigen beter worden vastgesteld. Verder is de ontwikkeling van de
omzet (of collectief loon) gebruikt om het winstgegeven van het laatst bekende jaar (2007
of 2008) te actualiseren naar het verslagjaar 2009.
Tot en met 2006 bestaat de populatie uit alle personen die in het verslagjaar winst uit
eigen onderneming hebben gehad. Bijvoorbeeld ook personen woonachtig in het
buitenland die in Nederland aangifte hadden gedaan. Vanaf 2007 is de populatie anders
afgebakend en zijn personen woonachtig in het buitenland niet meer in de populatie
opgenomen.
Bronnen
a. Winstaangiften IB.
De inkomensgegevens worden afgeleid uit de aangiften en aanslagen Inkomstenbelasting.
Deze worden wekelijks (later maandelijks) aangeleverd door de belastingdienst vanuit
een datawarehouse binnen de belastingdienst (EDW). De gegevens voor zelfstandigen
worden vastgesteld met de EDW-winstaangifte die beschikbaar zijn op de volgende
momenten:
•
Mei t+1 (voorlopig inkomen)
•
Augustus t+1 (nader voorlopig inkomen)
•
Augustus t+2 (definitief inkomen)
Op moment van samenstellen van de statistiek zijn nog niet alle winstaangiften zijn
ontvangen. Voor de voorlopige cijfers zijn nog nauwelijks winstaangiften ontvangen.
10
Documentatierapport ZELFSTANDIGENTAB
Voor de cijfers 'nader voorlopig' is 50% beschikbaar. Voor de definitieve cijfers (aug t+2)
is 95 tot 97% binnen.
De gegevens van de zelfstandigen zijn na 3 jaar wel volledig.
b. Voorlopige IB-aanslagen.
De voorlopige aanslagen voor zelfstandigen worden in het begin van het verslagjaar
opgelegd.
c. Gekoppelde gegevens ondernemer-onderneming op basis van ABR.
Van de in totaal 16 miljoen personen zijn er bijna 1,2 waarvan een relatie met een
onderneming is gelegd. Het betreft hier niet altijd een arbeidsrelatie. Ook relaties in de
vorm van recht op winstaandeel (bijvoorbeeld bij beschikbaar stellen van vermogen) zijn
opgenomen. De gekoppelde gegevens zijn momenteel nog in de vorm van een testbestand
beschikbaar en zullen nog verbeteringen ondergaan bij het omzetten naar een regulier
proces. Dit proces zal in 2012 verder worden ontwikkeld.
Het Stelsel van Sociaal-statistische Bestanden (SSB)
Het SSB bevat gegevens over alle personen, banen en uitkeringen in Nederland die op
microniveau aan elkaar relateerbaar zijn. Hiervoor zijn gegevens over personen uit
registraties en enquêtes op microniveau gekoppeld en waar nodig consistent gemaakt.
Een belangrijke doelstelling van het SSB is een gegevensbestand samen te stellen dat een
samenhangende, consistente beschrijving geeft van een aantal aspecten van de bevolking
van Nederland. Voor achtergrondinformatie over het SSB zie: SSB informatie.
11
Documentatierapport ZELFSTANDIGENTAB
3. Bestandsopbouw en toelichting
Bestandsopbouw van dit onderwerp
Onderstaand volgt een overzicht van alle variabelen.
Nr.
Variabele en omschrijving
Form.
1
RINPERSOONS
Soort rinpersoon
RINPERSOON
Samen met rinpersoons is dit de persoon
WINST
Inkomen uit eigen onderneming
ZELFAFT
Zelfstandigenaftrek
MEEWAFT
Meewerkaftrek
SBIZLF1993VJJJJ
Economische activiteit indeling 1993
SBIZLF2008VJJJJ
Economische activiteit indeling 2008
GEMHVZLFJJJJ
Vestigingsgemeente bedrijf
GKSBSZLF
Grootteklasse bedrijf sbs verordening
IMPZLF
Zelfstandigenbron
A1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
12
A9
F10
F10
F10
A5
A5
A4
A2
A2
Documentatierapport ZELFSTANDIGENTAB
Toelichting op de variabelen
In deze paragraaf wordt van de categoriale variabelen de waarden en hun betekenis
gegeven.
RINPERSOONS
R
RINPERSOON WEL IN GBA
S
RINPERSOON NIET IN GBA, WEL SOFINRPROEF
GKSBSZLF
-Onbekend
0
0
werkzame personen
10
1
werkzame personen
21
2
werkzame personen
22
3 - 4 werkzame personen
30
5 - 9 werkzame personen
40
10 - 19 werkzame personen
50
20 - 49 werkzame personen
60
50 - 99 werkzame personen
71
100 - 149 werkzame personen
72
150 - 199 werkzame personen
81
200 - 249 werkzame personen
82
250 - 499 werkzame personen
91
500 - 999 werkzame personen
92
1000 - 1999 werkzame personen
93
>= 2000 werkzame personen
IMPZLF
10
Zelfstandige, winstaangifte bekend.
20
Zelfstandige, winst uit basisregistratie zelfstandigen.
30
Zelfstandige, winst uit de voorlopige aanslagen of teruggaven (IB of Zvw).
40
Zelfstandige, winst uit hulpbestand zelfstandigen.
90
geen Zelfstandige, aangifte bekend.
91
geen Zelfstandige, aangifte van een voorgaand jaar bekend, winst op nul gesteld.
92
geen Zelfstandige, overig.
13
Documentatierapport ZELFSTANDIGENTAB
Versiegeschiedenis
Bestandsnaam
111110 ZELFSTANDIGENTAB 1999V1
111110 ZELFSTANDIGENTAB 2000V1
111110 ZELFSTANDIGENTAB 2001V1
111110 ZELFSTANDIGENTAB 2002V1
111110 ZELFSTANDIGENTAB 2003V1
111110 ZELFSTANDIGENTAB 2004V1
111110 ZELFSTANDIGENTAB 2005V1
111110 ZELFSTANDIGENTAB 2006V1
111110 ZELFSTANDIGENTAB 2007V1
111110 ZELFSTANDIGENTAB 2008V1
111110 ZELFSTANDIGENTAB 2009V1
120426 ZELFSTANDIGENTAB 1999V2
120426 ZELFSTANDIGENTAB 2000V2
120426 ZELFSTANDIGENTAB 2001V2
120426 ZELFSTANDIGENTAB 2002V2
120426 ZELFSTANDIGENTAB 2003V2
120426 ZELFSTANDIGENTAB 2004V2
120426 ZELFSTANDIGENTAB 2005V2
120426 ZELFSTANDIGENTAB 2006V2
120426 ZELFSTANDIGENTAB 2007V2
120426 ZELFSTANDIGENTAB 2008V2
120426 ZELFSTANDIGENTAB 2009V2
120426 ZELFSTANDIGENTAB 2010V1
120419 ZELFSTANDIGENTAB 2000V3
121217 ZELFSTANDIGENTAB 2010V2
121217 ZELFSTANDIGENTAB 2011V1
131104 ZELFSTANDIGENTAB 2010V3
131104 ZELFSTANDIGENTAB 2011V2
131104 ZELFSTANDIGENTAB 2012V1
141016 ZELFSTANDIGENTAB 2012V2
141016 ZELFSTANDIGENTAB 2013V1
Reden
Eerste plaatsing
Eerste plaatsing
Eerste plaatsing
Eerste plaatsing
Eerste plaatsing
Eerste plaatsing
Eerste plaatsing
Eerste plaatsing
Eerste plaatsing
Eerste plaatsing
Eerste plaatsing
SSB-revisie 2011/2012
SSB-revisie 2011/2012
SSB-revisie 2011/2012
SSB-revisie 2011/2012
SSB-revisie 2011/2012
SSB-revisie 2011/2012
SSB-revisie 2011/2012
SSB-revisie 2011/2012
SSB-revisie 2011/2012
SSB-revisie 2011/2012
SSB-revisie 2011/2012
Eerste plaatsing
Variabele GKSBSZLF is nu gevuld.
Definitieve inkomensgegevens
Eerste plaatsing
Aan circa 10 duizend records SBI toegevoegd
Definitieve inkomensgegevens
Eerste plaatsing
Definitieve inkomensgegevens
Eerste plaatsing
14

Download Report