Toeristischprogr
amma
Friese
Wadden
projecten
Toeristische Programma Friese Wadden
Horizon 2013 - 2020
Projectenboek
Gemeenten Vlieland, Terschelling, Ameland, Schiermonnikoog,
Dongeradeel, Ferwerderadiel, het Bildt, Franekeradeel,
Harlingen, Súdwest Fryslân en Provincie Fryslân
Opgesteld juni 2012 - oktober 2013
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
3
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
4
Inhoudsopgave
1 Inleiding ............................................................................... 7 2 Prioritaire projecten ...................................................... 15 2.1 Lijn 1. Aanbod hardware: ontwikkeling, transitie,
kwaliteit en beheer . ..................................................... 15 2.2 Lijn II Aanbod Software: wadbeleving,
gastvrijheid, digitalisering, arrangementen,
evenementen en promotie .......................................... 27 2.3 Lijn III Duurzaamheid en landschap .................... 37 2.4 Lijn IV Organisatie & monitoring ........................ 43 3 Projecten recreatieve infrastructuur ......................... 51 3.1 Inleiding ..................................................................... 51 3.2 Projecten (lijn I) ...................................................... 51 Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
5
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
6
1 Inleiding
In dit projectenboek worden de samengestelde en
afzonderlijke projecten beschreven en waar mogelijk
met referentiebeelden geïllustreerd.
Op het moment van oplevering van dit projectenboek
zijn van enkele projecten nog geen projectfiches
gemaakt. De redenen hiervan zijn verschillend van
aard: soms zijn projecten nog in de ‘ideefase’, soms is
het wachten op particulier initiatief en soms heeft het
gewoon aan tijd ontbroken. Deze ‘ontbrekende’
projecten zullen in de komende maanden alsnog
toegevoegd worden. Dit projectboek is immers een
‘werkend’ document waaraan steeds projecten kunnen
worden toegevoegd als ook projecten kunnen worden
uitgehaald bij de verdere ontwikkeling en uitvoering
van het programma.
De informatie over de projecten is afkomstig uit
verschillende bronnen. De projectbeschrijvingen met
betrekking tot de recreatieve basisinfrastructuur,
welke benoemd staan in tabel 4.3 van het
hoofdrapport en die in dit boek in hoofdstuk 3
beschreven staan, zijn afkomstig van de gemeenten die
deze projecten aangeleverd hebben op basis van
diverse aannames en op dit moment bekende
informatie.. Ook diverse zogenaamde prioriteiten
projecten, benoemd in tabel 4.2 en beschreven in
hoofdstuk 2, zijn door gemeenten beschreven. Deze
tabellen staan op de volgende pagina’s identiek en
nogmaals weergegeven.
Daarnaast zijn projectbeschrijvingen overgenomen uit
andere (beleids)documenten, zoals over de Afsluitdijk,
en over vaarrecreatie in NO Friesland. Veel projecten
in deze categorie zijn beschreven door de
onderzoekers en opstellers van het Toeristisch
Programma Friese Wadden. Tenslotte zijn er enkele
projectbeschrijvingen afkomstig van lokale groepen en
toeristische organisaties.
De kwaliteit van de beschrijvingen is hierdoor vaak
niet van hetzelfde niveau. Ook het niet beschikbaar
zijn van voldoende informatie heeft daaraan
bijgedragen. In veel gevallen worden er aannames
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
gedaan die zeker nog niet hard zijn; beschrijvingen zijn
daardoor niet compleet en dus slechts een eerste
indicatieve aanzet. Dat geldt met name op het gebied
van kosten en financieringsmogelijkheden; het zijn in
veel gevallen inschattingen. In een latere fase zullen
projecten, zeker als ze actueel worden, verder
uitgewerkt moeten worden in concrete
projectplannen. Het projectenboek is dus geen
document dat bestuurlijk vastgesteld is of zal worden
en er kunnen dan ook geen rechten aan ontleend
worden.
In ieder fiches worden de navolgende onderwerpen
beschreven:
1. Probleem/uitdaging; korte omschrijving en toelichting
van het project
2. Beoogd resultaat; de spreekwoordelijke stip op de
horizon
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden: De risico’s,
(planologische) voorwaarden en relaties van het
7
project met andere projecten, beleidsterreinen en/of
belangen.
4. Doorlooptijd project: tijdsduur om tot realisatie van
het project te komen.
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief); een
raming van de benodigde investeringen.
6. Co-financieringsmogelijkheden: voor zover er zicht op
is, een beschrijving van de financiële dekking van het
project.
7. Koppelkansen: Op welke wijze kan het project
worden gelinkt aan andere projecten teneinde
realisatie te bespoedigen.
8. Betrokken partijen: Welke
organisatie/ondernemer/overheid kan worden
beschouwd als trekker van het project en welke
andere partijen scharen zich eveneens achter het
project (of zouden dit moeten doen gezien de
inhoud).
9. Referentiebeeld: Voor zover voor handen worden
kaartbeelden, foto’s en/of andere illustraties of
vergelijkingen met ontwikkelingen elders toegevoegd.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
8
d. Onthaal in en
beleefbaarheid van
het Waddengebied
upgraden/
vergroten
Verbetering
routenetwerken
Ontwikkeling
havenfronten
Ontwikkeling
bezoekerscentra
Ontwikkeling
vaarroutes
Gemeentelijke rollen
Ontwikkeling
welnessvoorzieningen
Haalbaarheid
b. Toeristisch
keten van vermaak
en vertier
ontwikkelen
(innovatie en
transitie)
Investeringsomvang
Koepelprojecten
Transitie verblijfsaccommodaties op
de eilanden
Quick wins
Maatregelen
a. Aanpassing van
het verblijfsaanbod
aan de veranderende vraag
(innovatie en
transitie)
Noodzakelijkheid
Lijnen
I. Aanbod
Hardware:
ontwikkeling,
transitie,
kwaliteit en
beheer
Economische betekenis
Tabel 4.2: Prioritaire projecten
5
3
5
5
5
+++
+++
++
++
++
-
M
L
H
H
H
+
+
0
+
+
I, S
O
S, O
S, O
S, O
2
4
4
4
4
4
3
+++
++
+
+
++
+
+++
-
M
H
H
M
M
H
L
0
+
0
0
0
0
0
S, O
S, O
S, O
S, O
S, O
S, O
I, U
3
2
+++
+++
-
M
M
0
+
I, U
I, U
2
+++
-
M
0
Holwerd Poort tot de Waddenzee (Holwerd aan Zee), Dongeradeel
4
+++
-
H
0
I, U
I,U,S,
O
Concept ontvangst waddenbezoek ontwikkelen
3
+++
+
L
+
S, O
Diversificatie vervoer over Waddenzee: initiëren, stimuleren, ondersteunen
3
+++
-
H
0
S, O
Individuele projecten
Initiëren, stimuleren, ondersteunen meer bungalows, minder luchtbedden op
Vlieland
Studie transitie verblijfsrecreatie accommodaties eilanden
Marktconform maken kampeerboerderijen aanbod op Ameland
Ondersteuning transities op Schiermonnikoog
Ondersteuning transities op Terschelling
Zorgtoeristische voorzieningen: initiëren, stimuleren, ondersteunen: alle eilanden
Stimuleren en ondersteunen Kuuroord op Ameland
Stimuleren en ondersteunen Kuuroord/wellness faciliteiten op Terschelling
Stimuleren en ondersteunen Kuuroord/wellness faciliteiten op Schiermonnikoog
Stimuleren en ondersteunen Kuuroord/wellness faciliteiten op Vlieland
Stimuleren en ondersteunen Kuuroord in Dongeradeel
Oplossing voor structureel beheer: overal
Verbetering routenetwerken Terschelling, incl. geschikt maken voor rolstoelen,
elektrische fietsen ed.
Verbetering routenetwerken Schiermonnikoog
Verbeteren fietsroutes Ameland, incl. geschikt maken voor rolstoelen, elektrische
fietsen ed.
5 Blauw:
hoge score ‘economische betekenis’; rood: Noodzakelijke projecten.
De gemeentelijke rollen worden aangeduid met I=initiëren, S=stimuleren, O=ondersteunen of U=uitvoeren.
De ondersteunende rol wordt in projectfiches nader gespecificeerd middels een F=faciliteren (met subsidies of andere middelen), V=voorwaardenscheppend (beleidskaders om
ontwikkelingen mogelijk te maken) of I=intermediair (brugfunctie tussen verschillende partijen).
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
9
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Haalbaarheid
Gemeentelijke rollen
Ontwikkeling voorzieningen langs Elfsteden vaarroute: boothelling De Dwinger en
toeristisch-recreatief inrichtingsplan Bartlehiem (Ferwerderadiel)
Ondersteunen 5-sterren hotel hoek N31/Waddenzeedijk, Harlingen
Ontwikkeling
verblijfsaccommo- Stimuleren 3-4 sterren ‘waddenhotel’ Holwerd
daties langs de kust Ontwikkeling Eén waddentopattractie (verblijf): initiëren, stimuleren, ondersteunen
II. Aanbod
a. Digitalisering van
Ontsluiting cultuurhistorie, natuur en landschap middels ICT toepassingen (QRSoftware:
het waddengebied
codes, Apps, layar, ed.)
wadbeleving,
Ontwikkeling Wadden App
gastvrijheid,
Wifi op alle openbare locaties en accommodaties
digitalisering, b. Waddenbeleving
Ontwikkeling samenbrengen waddendagtochten, excursies, arrangementen
arrangement vergroten
eilanden/kustgemeenten (begin waddenbezoek concept)
en,
Ontwikkeling/samenbrengen arrangementenprogramma (eilanden &
evenementen
kustgemeenten; ook via en gericht op Culturele Hoofdstad 2018)
en promotie
Ontwikkeling/samenbrengen evenementenprogramma (eilanden & kustgemeenten;
ook via en gericht op Culturele Hoofdstad 2018)
Ontwikkeling
nichemarkten voor Via gerichte evenementen in voor en naseizoen nichemarkten trekken.
en naseizoen
Natuurliefhebbers, sporters, film, kunst en culturele festivals.
c. WaddenProject Gastheerschap: Cursussen in Harlingen ivm cruisevaart en Expeditie
gastheerschap
Waddengebied: waddengastengildes, individuele belevingsprogramma’s,
kwaliteitsverbetering & certificering ondernemers, feedback organiseren,
monitoring
Geïntegreerd bagagevervoer van voordeur (herkomst) tot accommodatie (op het
eiland)
d. WaddenWerelderfgoed
Wadden als één merk in de markt zetten onder de paraplu van het werelderfgoed
promotie
Waddenzee
Waddenzee
Volledige gezamenlijke marketing en promotie van de eilanden, incl. strategie
Nieuwe meerjarige marketingstrategie Waddeneilanden, incl. inzet social media
Gezamenlijke
marketing
Promotie bundelen en inzetten op primaire markten
Investeringsomvang
Ontwikkeling
vaarroutes
Quick wins
Koepelprojecten Individuele projecten
Noodzakelijkheid
Maatregelen
e. Wadden Watersportbestemming
versterken
f. Waddenkust
aanbod verder
ontwikkelen
Economische betekenis
Lijnen
I. Aanbod
Hardware:
ontwikkeling,
transitie,
kwaliteit en
beheer
4
4
4
5
++
++
++
++
-
M
H
H
H
0
0
+
+
I, S
S, O
S, O
S, O
2
2
2
++
++
+++
+ L
+ L
+ M
+
+
+
I, U
S, O
I, U
4
+++
+
L
+
S, O
4
+++
+
L
+
S, O
4
+++
+
L
+
S, O
4
+++
-
M
+
S,O
4
+++
-
L
+
S, O
3
+++
-
M
0
S, O
3
4
3
+++
+++
+++
+
+
L
L
L
+
+
+
S, O
S, O
S, O
5
+++
+
L
+
S, O
10
Quick wins
Investeringsomvang
Haalbaarheid
Gemeentelijke rollen
b. Periodiek overleg
tussen belanghebbende
partijen
c. Monitoring (Kencijfers
verzameld en besproken)
d. Toerisme is speerpunt
van beleid
Koepelprojecten
Noodzakelijkheid
Maatregelen
a. Stimuleren,
ondersteunen duurzame
bedrijfsvoering
b. Ontwikkeling duurzaam
vervoer
e. Milieuproblemen
oplossen
IV.
a. Vergroten
Organisatie & organisatiegraad sector
monitoring
Economische betekenis
Lijnen
III.
Duurzaamheid en
landschap
2
+++
+++
-
L
L
+
+
S, O
S, O
1
+++
-
M
0
3
3
+++
+++
- M
+ L
+
+
S, O
I, S,
O
S, O
4
5
+++
+++
+
+
L
L
+
x
I, U
I,S,O
3
+++
-
L
+
I, U
Kennisbijeenkomsten organiseren/stimuleren/initiëren
3
+++
+
L
+
S, O
Voorspellend en evaluerend meten met ondernemers (koppeling Toerdata)
Planologische ruimte bieden aan toeristische ontwikkeling (uiteraard binnen de
mogelijkheden en na gedegen afweging), m.n. in de kustgemeenten
Toeristisch beleid opstellen en actueel houden
Toerisme intrinsiek argument in politieke besluitvorming
4
+++
-
L
+
S, O
4
3
3
+++
+++
+++
+
+
L
L
L
0
+
0
I, U
I, U
I, U
Individuele projecten
Stimuleren en ondersteunen duurzame (biologische) agrarische bedrijven, incl.
streekproducten, beleving ed. (m.n. op de eilanden)
Stimuleren en ondersteunen duurzame bedrijfsvoering toeristische accommodaties
Initiëren, stimuleren en ondersteunen elektrisch (OV)vervoer op eilanden; bv.
verhuur e-cars & -bikes bij havens
Structureel oplossen baggerproblematiek eilanden; mede in relatie tot kosten en
Natura 2000 beleid
Ondernemers organiseren en vernieuwde positie in de sector geven
Aantrekken/aanstellen coördinatoren/trekkers toerisme: Schiermonnikoog; evt. alle
Waddeneilanden
Duurzame financiering Waddenpromotie
Moderniseren en optimaliseren toeristenbelasting eilanden en/of kustgemeenten;
invoering WOZ heffing en duidelijkheid over besteding middelen
3
5 Blauw:
hoge score ‘economische betekenis’; rood: Noodzakelijke projecten.
De gemeentelijke rollen worden aangeduid met I=initiëren, S=stimuleren, O=ondersteunen of U=uitvoeren.
De ondersteunende rol wordt in projectfiches nader gespecificeerd middels een F=faciliteren (met subsidies of andere middelen), V=voorwaardenscheppend (beleidskaders om
ontwikkelingen mogelijk te maken) of I=intermediair (brugfunctie tussen verschillende partijen).
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
11
Ontwikkeling
bezoekerscentra
Overig
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Gemeentelijke rollen
Ontwikkeling
havenfronten
Haalbaarheid
d. Onthaal in en
beleefbaarheid van
het Waddengebied
upgraden /
vergroten
Financiering (niet of deels)
Overig
Investeringsomvang
Verbetering
strandovergangen
Individuele projecten
Verbetering routenetwerken Terschelling, fietspad door polder (zie ook tabel 4.2)
Verbetering fietsroutes Ameland (zie ook tabel 4.2)
Ontwikkeling Kornwerderzand (recreatieve routes en infrastructuur) (Súdwest
Fryslân)
Rondje Lauwersmeer: versterken routes en kleinschalige recreatieve
voorzieningen; Dongeradeel
Ontwikkeling recreatieve routes en infrastructuur ter verbinding binnen- en
buitendijks, Ferwerderadiel
Buitendijkse wandelroutes, Ferwerderadiel
Verbinding (doortrekken) buitendijkse fietspaden buurgemeenten, Ferwerderadiel
Ontwikkeling Zurich (verbetering toegankelijkheid buitendijkse fietspaden)
Ontwikkeling verbindingen en routes in Driehoek Kornwerderzand - Makkum Harlingen
Verbetering strandovergangen, incl. faciliteiten Terschelling
Transitie badstrand – strandovergang Badhuys Vlieland
Herinrichting en toegankelijkheid verbeteren 3 strandovergangen, Ameland
Toeristische kop van herinrichting Lies (Terschelling)
Ameland voor iedereen; extra investering in toegankelijkheid voor mensen met
beperking
Entree van Ameland: verbetering veerdam en bedrijventerrein Nes
Herinrichting centrum Dorp en Badweg, Schiermonnikoog
Herinrichting Heereweg, Schiermonnikoog
Herinrichting Veerdam, Schiermonnikoog
Ontwikkeling, herinrichting haventerrein Terschelling: realisatie loods
havenfaciliteiten en herinrichting omgeving betonningsterrein
Herinrichting Havenplein en Veerdam Vlieland
Bezoekerscentrum op Nieuwe Willemskade (Harlingen); thema het maritieme
verleden van Noord-Nederland
Entrepotgebouw op de Willemskade restaureren en multifunctioneel inrichten
voor toeristisch-recreatief gebruik (Harlingen)
Quick wins
Maatregelen
Koepelprojecten
b. Toeristisch
Verbetering
keten van vermaak routenetwerken
en vertier
ontwikkelen
(innovatie en
transitie)
Noodzakelijkheid
Lijnen
I. Aanbod
Hardware:
ontwikkeling,
transitie,
kwaliteit en
beheer
Economische betekenis
Tabel 4.3: Belangrijke recreatieve basis infrastructuur projecten
3
2
+++
+++
-
M
H
d
d
+
+
I, U
I, U
2
++
-
L
n
+
I, U
3
++
-
M
d
+
I, U
2
2
2
2
++
++
++
++
-
M
M
M
L
n
n
n
n
+
+
+
+
I, S
I, S
I, S
I, U
2
1
1
1
1
++
++
++
++
+
+/+/+/+
M
M
L
L
L
n
d
d
d
d
+
+
+
+
+
I, U
I, U
I, U
I, U
I, U
2
2
1
1
1
++
++
++
++
++
-
M
L
L
M
M
d
n
d
n
n
+
+
+
+
+
I, U
I, U
I, U
I, U
I, U
2
2
++
++
-
M
M
d
n
+
+
I, U
I, U
2
++
+/-
M
n
+
I, U
2
++
+/-
M
d
+
I, U
12
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Quick wins
Investeringsomvang
Financiering (niet of deels)
Haalbaarheid
Gemeentelijke rollen
Maatregelen
Koepelprojecten Individuele projecten
e. Wadden Water- Ontwikkeling
Ontwikkeling opvaarten NO Fryslân, Dongeradeel en Ferwerderadiel
sportbestemming
vaarroutes
Ontwikkeling blauwe TOP’s Ferwerderadiel
versterken
Ontwikkeling voorziening langs Elfsteden vaarroute (Ferwerderadiel) (ook
genoemd in tabel 4.2)
Lytse Farwegen, Franekeradeel
Afmeervoorziening in Nieuwe Willemshaven tbv luxe zeewaardige cruisevaart
(Harlingen)
Ontwikkeling,
Ontwikkeling, verbetering, uitbreiding jachthaven, Schiermonnikoog
uitbreiding
Masterplan Waterfront Franeker (infra onderdelen), Franekeradeel
jachthavens
Verbetering, uitbreiding jachthaven Terschelling, fase 2: ombouw naar
boxensysteem en drijvende steigers voor bruine vloot
Herinrichting jachthaven Nes, verduurzaming en natuurontwikkeling (Ameland)
f. Waddenkust
Ontwikkeling
aanbod verder
verblijfsaccommo- Stimuleren/ondersteunen ontwikkeling kleinschalig verblijf bij Zwarte Haan (het
ontwikkelen
daties langs de kust Bildt)
III.
a. d. Natuur- en
Duurzaamlandschapsontwikheid en
keling tbv
landschap
waddenbeleving
Kwelder ontwikkelingsproject “Naar Buiten – Holwerd”, Dongeradeel
Noodzakelijkheid
Lijnen
Economische betekenis
Tabel 4.3 (vervolg): Belangrijke recreatieve basis infrastructuur projecten
3
3
++
++
-
H
L
n
n
+
+
I, U
I, U
3
2
++
++
+/-
L
M
n
n
+
+
I, U
I, U
4
+++
+
H
d
+
I, U
2
3
++
++
-
M
H
n
d
+
+
I, U
I, U
2
3
++
++
-
M
H
d
n
+
+
I, U
I, U
3
+++
+/-
L
n
+
S, O
1
++
-
M
D +
S,O
13
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
14
2 Prioritaire projecten
2.1 Lijn 1. Aanbod hardware:
ontwikkeling, transitie, kwaliteit en
beheer .
–
Project I.a.1
Koepelproject Ondersteunen transities
verblijfsaccommodaties op eilanden
Deelproject: Initiëren, stimuleren,
ondersteunen meer bungalows, minder
luchtbedden op Vlieland
Dit project is niet afzonderlijk beschreven. Het is net
als de projecten 1.a.4 en 5 (zie volgende pagina) in
feite een nadere lokale uitwerking van project 1.a.2.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Project I.a.2
Koepelproject Ondersteunen transities
verblijfsaccommodaties op eilanden
Studie transitie verblijfsaccommodaties
eilanden
1. Probleem/uitdaging
Uit onderzoeken en gesprekken met betrokkenen en
deskundigen komt het beeld naar voren dat het
aanbod verblijfsaccommodaties in kwaliteit en
kwantiteit niet meer aansluit bij de vraag. Als dit klopt
zou dat betekenen dat er een transitie moet
plaatsvinden. Het is echter enigszins onzeker of dit
beeld klopt (direct belanghebbenden geven ook aan
dat deze eventuele discrepantie wel meevalt) en zeker
onduidelijk is waar en in welke mate dan wel behoefte
aan is. Daarnaast hebben de gegevens meestal
betrekking op alle eilanden tezamen, waardoor niet
duidelijk is hoe het eventuele probleem precies op
eilandniveau speelt. Er zijn immers grote verschillen
tussen de eilanden, zowel qua aanbod als qua
bezoekersgroepen. Het zou dus nuttig zijn om per
15
eiland meer gedetailleerd in kaart te brengen welke
typen verblijfsaccommodaties er zijn en met hoeveel
bedden, welke de huidige en potentiële doelgroepen
zijn (uitgedrukt in de kleurenterminologie van
RECRON/Smart Agency Compagny) en in welke
verhouding en de wensen van deze doelgroepen met
betrekking tot verblijf. Pas dan zijn er goede conclusies
te trekken over de aansluiting van aanbod op vraag en
aanbevelingen te doen over de wenselijke
verbeteringen (wat en in welke mate). Bedrijven die
willen veranderen zijn dan ook veel beter te
helpen/adviseren en ondersteunen.
2. Beoogd resultaat
De goed inzicht in de noodzaak voor, de mate waarin
en de wijze waarop transitie van
verblijfsaccommodaties op de afzonderlijke eilanden
zouden moeten plaatsvinden, uiteraard in relatie tot
de doelgroepen nu en in de toekomst.
Als de noodzaak van transitie blijkt is het beoogd
effect dat ondernemers plannen gaan maken en
uitvoeren om tot de gewenste transitie te komen.
b. Financieringsmogelijkheden: Provincie en
gemeenten
6. Koppelkansen:
– Met evaluatie beddenboekhouding
– Nader onderzoek naar de aansluiting van het
aanbod overige recreatieve voorzieningen (horeca,
winkels, musea, sport, outdoor, routes ed) bij de
huidige en potentiële doelgroepen
– Ondersteuning transities verblijfsaccommodaties
op eilanden
7. Betrokken partijen:
a. Trekker: TPFW-projectleider
b. Overige partijen:
– Ondernemers
– RECRON
– Dataverzamelaars (VVV, Toerdata ed.)
– Gemeenten
– Provincie
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Ruim voldoende deelname door bedrijven
– Vertrouwelijke beschikstelling van gegevens
4. Doorlooptijd project: 1-2 jaar
Projecten I.a.3
Koepelproject Ondersteunen transities
verblijfsaccommodaties op eilanden
Deelproject: Marktconform maken
kampeerboerderijen Ameland
1. Probleem/uitdaging
Ameland heeft van oudsher veel kampeerboerderijen.
De laatste jaren veranderd de markt voor
kampeerboerderijen. Groepen komen minder en
blijven korter. De prijs wordt steeds meer een
obstakel. De bedrijven hebben te maken met twee
doelgroepen, grote groepen (Duitse jeugd,
Schoolreizen) en familie-uitjes. Voor de laatste groep
zijn de meeste bedrijven onvoldoende luxe. De
verwachting is dat de komende jaren de overcapaciteit
bij de groepsverblijven toeneemt. Dit project beoogt
een deel van de kampeerboerderijen te faciliteren met
een transitie naar een beter rendabel product. De
meeste bedrijven hebben onvoldoende kapitaal om
zelfstandig de transformatie te maken.
2. Beoogd resultaat:
De overcapaciteit aan kampeerboerderijen is
afgenomen en de bedrijven hebben een andere
rendabele functie gekregen.
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Eigenaren zijn zich bewust van de noodzaak tot
transformatie
– Financiering aanwezig voor transformatie (banken
/ subsidie)
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: € 15.000 per eiland
4. Doorlooptijd project: 3 jaar
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
16
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
– Kosten: ca € 1 miljoen
– Financieringsmogelijkheden: subsidieprogramma;
ondernemers
6. Koppelkans
– Toegankelijk maken van accommodaties voor
mensen met een beperking
7.
–
–
–
–
–
–
Projecten I.a.4 en 5
Koepelproject Ondersteunen transities
verblijfsaccommodaties op eilanden
Deelproject: Terschelling
Deelproject: Schiermonnikoog
Deze projecten zijn net als project 1.a.1 (Vlieland) nog
niet afzonderlijk beschreven. Het betreft nadere lokale
uitwerkingen van project 1.a.2.
Betrokken partijen:
Gemeente Ameland
Vereniging groepsverblijven
VVV (marktverkenning)
Provincie
Project I.a.6
Zorgtoeristische voorzieningen initiëren,
stimuleren, ondersteunen
1. Probleem/uitdaging
Zorgtoerisme is een groeimarkt kansen biedt. 15% van
de Nederlandse bevolking heeft in meer of mindere
mate een (permanente) beperking en deze groep zal
groeien. Ervaring leert dat mensen met een beperking
graag samen op vakantie gaan met vrienden, gezin
zonder beperking. Vooral een aanbod dat iedereen
bedient en uitgaat van zogenaamde ‘inclusieve’
benadering is gewenst. Hiertoe is vaak aanpassing van
het aanbod voor mensen met een beperking
noodzakelijk. Deze aanpassingen kunnen beperking
hebben op het fysiek aanpassen van accommodaties en
infrastructuur. Echter de aanpassing heeft ook te
maken met gastvrijheid en verzorgen. Gastvrijheid
door goede informatievoorziening over faciliteiten en
toegankelijkheid. En vooral ook door 'ontzorgen'; dat
voor de toerist vooraf duidelijk is dat als er zich een
calamiteit voordoet er adequate hulp voor handen is.
Daarnaast heeft een toenemende groep ook behoefte
aan praktische ondersteuning en/of medische
verzorging.
Veel aanbieders van toeristische voorzieningen (niet
alleen accommodaties, maar ook restaurants, fiets- en
wandelpaden etc) staan hier nog veel te weinig bij stil
en als ze iets willen doen is het vaak lastig om te
bepalen wat en hoe. Daarom is het zinvol om
bedrijven en organisaties hiertoe te stimuleren en ze
te ondersteunen. Dit project richt zich op die
stimulerende en ondersteunende rol door het
organiseren van bijeenkomsten, excursies naar goede
voorbeelden in het land, wet- en regelgeving
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
17
inzichtelijk te maken, bedrijven te adviseren en inzicht
te geven in de mogelijkheden en kosten.
2. Beoogd resultaat:
– Een goed toegankelijke waddenregio voor
recreanten en toeristen met en zonder een
beperking.
– Een goede en betrouwbare informatievoorziening
hierover
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Deelnemers betalen eigen kosten
– Uitvoering van activiteiten alleen bij voldoende
deelname
4. Doorlooptijd project: 3- 4 jaar
7. Betrokken partijen:
a. Trekker: TPFW-projectleider
b. Overige partijen:
– Ondernemers
– Recreatieve infrastructuur beherende
organisaties (bv. SBB)
– Gemeenten
– Zorginstellingen
Referentiebeelden:
– ECR Groot Stokkert bij Wapenveld (Gelderland)
– Brabant introduceerde de +zorg button.
Ondernemers plaatsen op hun site bij de
boekings- of reserveringspagina een + zorg button.
Daarachter zit een formulier waarmee de toerist
kan aangeven welke (thuis) zorg of hulpmiddelen
zij nodig heeft. Dit formulier gaat rechtstreeks
naar de zorgaanbieder in de regio
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: € 5.000 voor diverse acties + € 15.000
inhuur deskundigen
b. Financieringsmogelijkheden: Provincie,
gemeenten, ondernemers
6.
–
–
–
–
–
Koppelkans
Met andere beleidsvelden gemeenten/provincies
Toeristische koepeldatabase Provincie Fryslân
Transitie verblijfsaccommodaties
Projecten ‘Toerisme met zorg’ Wadden en SudWest Fryslân
Ameland voor iedereen; extra investering in
toegankelijkheid voor mensen met beperking
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Projecten I.b.1 t/m 5
Stimuleren en ondersteunen kuuroord/wellness
voorzieningen op Ameland, Terschelling,
Schiermonnikoog, Vlieland en in
Dongeradeel/Ferwerderadiel
Opmerking:
Deze vijf projecten zijn min of meer hetzelfde zijn qua
probleemstelling, beoogd resultaat etc. In alle gevallen
wachten gemeenten op particulier initiatief hiertoe.
Op Ameland ligt er al zo’n initiatief.
Project I.b.1
Kuuroord Nes-Ameland
1. Probleem/uitdaging
Er bestaan al heel lang plannen om het voormalige
zwembad in nes om te bouwen tot een kuuroord. Tot
nu toe sneuvelden de meeste plannen vanwege de op
verkoop van bungalows gebaseerde financiering. Een
kuuroord zou een enorme boost geven aan het imago
van Ameland en leidt tot nieuwe doelgroepen.
Momenteel is de gemeente in gesprek met een
ondernemer om het kuuroord te realiseren in
combinatie met de uitbreiding van hotel
accommodatie. Het is een project dat niet vanuit het
TPFW gerund zal worden maar dat door de
investeerder wordt getrokken. Gemeente en
provincie zijn vooral faciliterend, begeleiden van
procedures en afgeven vergunningen etc.
2. Beoogd resultaat:
Realisatie van een kuuroord bij Nes.
18
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Ondernemer bereid te investeren.
Project I.b.6
‘Verbetering routenetwerken’
Structureel beheer routenetwerken
oprichting van een Beleef en Geef fonds (is in de
Biesbosch daarvoor opgericht).
4. Doorlooptijd project:: 3 jaar
1. Probleem/uitdaging
Een van de meest uitgevoerde recreatie activiteiten in
het Waddengebied is fietsen en wandelen. Om dit te
faciliteren is er een uitgebreid netwerk aan fiets- en
wandelpaden, bewegwijzerde routes (meestal middels
het knooppuntensysteem) gecreëerd. Deze
infrastructuur, met name de paden, wordt meestal
onderhouden door de betreffende terreinbeheerders
(grondeigenaren), zoals Staatsbosbeheer, gemeenten
en waterschappen, Door bezuinigingen vanuit het Rijk
wordt het echter steeds moeilijker voor deze
organisaties om het beheer goed uit te voeren, om de
paden op kwalitatief niveau te houden. Aan
verbetering, vernieuwing, aanpassing aan specifieke
doelgroepen komen deze organisaties bijna helemaal
niet meer toe. Om dit probleem op te lossen moet
gewerkt worden aan structureel beheer en
financiering. Per gemeente kan uitgewerkt worden om
welke fiets- en wandelpaden het gaat en welke
onderhoudskosten daaraan verbonden zijn. Op het
Friese vaste land moet daar zeker ook Marrekrite bij
betrokken worden omdat zij een belangrijke rol
vervullen op het gebied van routerecreatie en vooral
wat betreft beheer en onderhoud van routebordjes.
Vervolgens kan er voor een periode van 10 jaar
bekeken worden hoe die onderhoudskosten
gefinancierd kunnen worden uit budgetten van
terreinbeherende organisaties en andere organisaties
en fondsen. Bij dat laatste kan gedacht worden aan de
instelling van een ondernemersfonds waaruit
bijgedragen gaat worden aan dit beheer. Maar ook
andere opties kunnen bekeken worden zoals de
2. Beoogd resultaat
Gegarandeerd onderhouds- en financieringsplan voor
fiets- en wandelpaden.
5. Kosten en Financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: pm
b. Financieringsmogelijkheden:
– ondernemer
– fondsen
6. Koppelkans
7. Betrokken partijen:
– Investeerder
– Gemeente
– Provincie
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
Bereidheid tot deelname bij terreinbeherende
organisaties.
4. Doorlooptijd project:: 1-2 jaar
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: planontwikkeling € 10.000 per
gemeente. Uitvoering: n.t.b.
b. Financieringsmogelijkheden: nader te bepalen. In
ieder geval bij uitvoering:
– terreinbeherende organisaties,
– gemeenten
– eventueel Provincie
– Bij planontwikkeling: ook Provincie
6. Koppelkans
– Verbetering en vernieuwing routenetwerken (bv.
geschiktheid voor rolstoelen, elektrische fietsen)
Op Terschelling en Ameland
– Verbetering routestructuren op alle eilanden
– Verbeteringen en nieuwe (buitendijkse) routes in
Dongeradeel en Ferwerderadiel
– Marrekrite
19
7. Betrokken partijen:
a. Trekker: TPFW-projectleider
b. Overige partijen:
– Provincie
– Gemeenten
– Terreinbeherende organisaties
(Staatsbosbeheer, Fryske Gea)
– Waterschappen (evt. Rijkswaterstaat)
– Ondernemersverenigingen
Projecten I.b.7 t/m 9
Verbetering routenetwerken Terschelling,
Schiermonnikoog en Ameland.
Het project I.b.9 (Ameland) staat beschreven in
hoofdstuk 3 als belangrijke basis
infrastructuurprojecten.
De projecten 7 (Terschelling) en 8 (Schiermonnikoog)
moeten nog nader uitgewerkt worden.
Referentiebeeld:
– Routebureau Brabant
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Project I.d.1
Koepelproject ‘Ontwikkeling Bezoekerscentra’
Holwerd Poort tot de Waddenzee (Holwerd
aan Zee), Dongeradeel
1. Probleem/uitdaging
“Oorspronkelijk lag Holwerd aan de kust. Hotel ’t
Amelander Veerhuis herinnert daar nog aan. Door
een reeks van aandijkingen is het terpdorp Holwerd
losgeraakt van de kustlijn. Per jaar passeren 450.000
mensen Holwerd op weg naar de boot naar Ameland.
Holwerd heeft daar niets aan, het hotel in het centrum
staat te koop. Het voorstel is om Holwerd weer een
belangrijke schakel te laten worden tussen het Friese
boezemsysteem en de Waddenzee. De
waterverbinding ligt er al vrijwel helemaal. De
Holwerter Feart is een prachtige aftakking van de
Dokkumer Ie, die nu bloedeloos doodloopt in
Holwerd. Door de opvaart door te trekken tot aan de
Waddenzee kunnen binnenwater en buitenwater weer
met elkaar verbonden worden. Een gemaal met sluis
biedt kansen voor landbouw, recreatie en ecologie.
Nieuwe vaarroutes ontstaan er in aansluiting op de
Noordelijke Elfstedenvaarroute, Ameland, het Súd Ieproject en het Lauwersmeer. De verbrede Holwerter
Feart met natuuroevers en wandelpad is een belangrijk
onderdeel geworden van een nieuw robuust
zoetwatersysteem voor de landbouw. Een groot meer
geeft Holwerd weer een gezicht aan het water, een
vizier op de Waddenzee en vormt een gastvrije poort
tot het Unesco werelderfgoed. De Friese waddenkust
is daarmee niet langer het gebied achter doodlopende
wegen en vaarten, maar intermediair geworden tussen
de Waddenzee en de Friese meren. De Friese
waddenkust is ontwaakt.” Citaat van Peter de Ruyter
uit zijn essay in het Friesch Dagblad 10 september
2013.
20
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
21
Het project bevindt zich op dit moment in de
initiërende fase waarbij mogelijkheden en haalbaarheid
nader onderzocht worden van diverse deelprojecten
waaronder:
–
Wadden Experience Centre (WICH)
–
Combi waddenmuseum en belevingscentrum met
doe-activiteiten (zie project I.d.2) en
Waddenwelness (zie project I.b.5)
–
Binnen- en buitenjachthaven
–
Waddenhotel Holwerd (zie project I.f.2)
–
Waddendorp Holwerd als recreatieve cultuur
historische trekpleister. (uitlichten historische
kernwaarde handelsdorp Holwerd, 12e stadje van
Friesland)
–
Naar buiten – Holwerd, kwelderontwikkeling (zie
project III.d.6)
–
Aansluiten nieuwe fiets- en wandelroutes op
bestaand netwerk (zie projecten I.b.12 en 13)
2. Beoogd resultaat:
Holwerd als aantrekkelijke entree tot het
Waddenzeegebied met als effect:
–
Vergroten toeristisch recreatieve
aantrekkingskracht regio
–
Dorpen bereikbaar voor waterrecreatie
–
Toenemende leefbaarheid en dynamiek in
krimpkernen
–
Meer bestedingen aan de wal
–
Katalysator voor lokale evenementen en
activiteitenkalender
3.
–
–
–
–
Infrastructurele mogelijkheden
4. Doorlooptijd project:
8 - 10 jaar.
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a Geld: € 50.000 inventarisatiefase
b Financiering:
– Waddenfonds
– Toeristisch programma Friese Wadden
– NUON gelden
6. Koppelkans
– Noordoost aan het Wad
– Duurzame Beschermde Dorpsgezichten
Dongeradeel
– Revitaliseren opvaarten naar het Wad
– Project ‘Naar Buiten - Holwerd’
(kwelderontwikkeling)
– Project Wetterskip ‘Nieuwe Dijk’ (verbreding van
de dijken ipv verhoging)
– Blauwe TOP's (+)
7.
–
–
–
–
Betrokken partijen:
Gemeente Dongeradeel
Dorpsbelang Holwerd
Wetterskip Fryslân
Provincie Fryslân
Randvoorwaarden/afhankelijkheden
Ontwikkeling sluis
Natura wetgeving
Waterpeil in combinatie met de agrarische sector
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Project 1.d.2
‘Ontwikkeling bezoekerscentra’
Concept ontvangst waddenbezoek ontwikkelen
1. Probleem/uitdaging
Het management van waddenbeleving -bezoek begint
met het nadenken over de aard en kwaliteit van
beleving die geboden kan worden en de wijze waarop
dat zou kunnen gebeuren. Niet iedere beleving hoeft
op iedere locatie, voor iedereen en overal te worden
aangeboden. Juist door heldere keuzes te maken, kan
een veelkleurig en divers palet van mogelijkheden
worden gecreëerd; aantrekkelijk en divers voor de
waddenbezoekers en met respect voor de
natuurwaarden in het gehele gebied.
Het nadenken dient uiteindelijk te leiden tot een
helder concept over de locaties waar waddenbeleving
wordt aangeboden als ook en in het algemeen tot een
keuze waar het bezoek aan de Wadden wordt
opgevangen en in welke ensemble van voorzieningen,
uitstraling, informatieverstrekking en symboliek dit
moeten gebeuren. Een aantal locaties liggen voor de
hand omdat daar simpelweg veel mensen/toeristen
naar toe komen voor een oversteek naar een van de
eilanden; Harlingen, Holwerd en Lauwersoog.
Daarnaast zijn er heel meer plaatsen/locaties die als
concentratiegebied voor waddenbeleving kunnen
worden benoemd.
Onderdeel van de ontvangst van bezoekers is de wens
door veel gemeenten geuit om een bezoekerscentrum
tot ontwikkeling te brengen. Bezoekerscentra zijn per
definitie kostbare voorzieningen waarbij het nog maar
de vraag is of ze anno 2013 ook de juiste
voorzieningen zijn om de bezoekersstromen naar de
Wadden goed te begeleiden dan wel in de juiste
22
behoefte voorzien. Sociale media en nieuwe
technologieën kunnen zo mogelijk een veel efficiënter
rol en functie vervullen in deze behoeften.
2. Beoogd resultaat
Een duidelijk concept voor waddenbeleving en bezoek
dat uitgewerkt is in heldere voorstellen en afgewogen
keuzes betreffende soorten beleving, de daarbij
behorende activiteiten, de ruimtelijke verdeling en
zonering en locaties c.q. entrees en secundaire
poorten tot het waddengebied.
3.
–
–
–
–
Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
Nauw overleg waddengemeenten
Natuurbeleid wadden
Betrokkenheid natuurbeschermingsorganisaties
Inbreng toeristische ondernemers,
wadloopverenigingen, etc.
–
–
–
Bezoekerscentrum Fryske Gea bij Marrum
Bezoekerscentrum Wadden beleef en informatie
centrum te Holwerd (WICH)
Promotie Werelderfgoedstatus Waddengebied
7.
–
–
–
–
–
–
–
–
Betrokken partijen:
Gemeenten rondom de Wadden
Provincie Friesland
Terreinbeherende organisaties
Toeristische ondernemers
Natuurbeschermingsorganisaties
Lokale gemeenschappen
Cultuurhistorische verenigingen
CWSS/International Waddensea School
Referentiebeelden:
– Veluwetransferia Gelderland
– Poorten tot de natuur Noord-Brabant
4. Doorlooptijd project: 1 jaar
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: PM
b. Financiering: Provincie
6. Koppelkansen
– Traject bezoekerscentra Vereniging van
Waddenzeekustgemeenten (vervolg
adviezen/rapporten o.a. Vandertuuk en ZKA)
– Project De Nieuwe Afsluitdijk
– Bezoekerscentrum Harlingen (Nieuwe
Willemskade (zie hoofdstuk 3)
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Project I.d.3
Diversificatie vervoer over Waddenzee
1. Probleem/uitdaging
Het vervoer over de Waddenzee is thans tamelijk
eenzijdig: reguliere veerdiensten vanaf de wal naar de
eilanden; watertaxi’s, een verbinding tussen Vlieland
en Terschelling (en tussen Texel en Vlieland), en wat
rondvaartboten (robben, zeehondentochten) vanaf
Ameland en Terschelling. Met uitzondering van de
laatst genoemde is al het vervoer over de Waddenzee
gericht op het zo snel mogelijk van de vaste wal naar
de eilanden te komen. Ook de toeristische uitstapjes
zijn met de bestaande rondvaarten weinig divers.
Beleving van het waddengebied is niet geïntegreerd in
het vervoer. Dit biedt ontwikkelingskansen want de
beleving van het wad zou voor bezoekers toch een
hoofdonderdeel van hun vakantie moeten zijn. Maar
alles bij elkaar beleven ze het wad nauwelijks. Er moet
meer nagedacht over en geëxperimenteerd worden
met andere vormen van vervoer over het wad in
combinatie met wadbeleving. Hierbij kan gedacht
worden aan combinaties van overtochten en
rondvaarten (met grotere en kleinere groepen), met
droogvallen, zeehondentochten met kleine groepen,
verbindingen/arrangementen over meerdere eilanden,
verhuur van boten waarmee mensen zelf naar de
eilanden (en/of terug) kunnen varen, inzet van de
bruine vloot voor overtochten met 1 overnachting op
het wad etc.
2. Beoogd resultaat
Meer vormen van vervoer over de Waddenzee in
combinatie met beleving.
23
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Meer ruimte voor alternatieve (duurzame)
overtochten buiten de concessies aan Doeksen en
Wagenborg
– Bereidheid bij ondernemers om te
experimenteren
– Ruimte in havens
4. Doorlooptijd project: 3-5 jaar
Project I.e.1
Koepelproject ‘Ontwikkeling vaarroutes’
Ontwikkeling voorzieningen langs Elfsteden
vaarroute
Het gehele gemeentegrensoverschrijdende
koepelproject is nog niet uitgewerkt. Op gemeentelijk
niveau zijn hiervoor al wel de eerste lokale aanzetten
gegeven: zie hoofdstuk 3 het project ‘Ontwikkeling
voorziening langs Elfsteden vaarroute: boothelling De
Dwinger (Het Bildt) en Bartlehiem (Ferwerderadiel).
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: budget voor een aanjager om enerzijds
ruimte te creëren (fysiek, juridisch) en
anderzijds om ondernemers hiertoe te
stimuleren, op te sporen en te ondersteunen:
€ 10.000 per jaar
b. Co-Financieringsmogelijkheden: uit ‘budget’
TPFW
6. Koppelkansen
– Vergroting waddenbeleving (excursies, dagtochten,
arrangementen)
7. Betrokken partijen:
a. Trekker: aanjagers TPFW
b. Overige partijen:
– Ondernemers
– Doeksen, EVT en Wagenborg
– VVV’s
– Havenbeheerders
– Overheden
– Natuurorganisaties
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
–
–
–
Project I.f.1-3
Koepelproject ‘Ontwikkeling
Verblijfsaccommodaties langs de kust’
Ondersteunen 5-sterren hotel hoek
N31/Waddenzeedijk
Stimuleren 3-4 sterren waddenhotel Holwerd
Ontwikkeling één waddentopattractie (verblijf)
Het koepelproject over dit onderwerp is nog niet
uitgewerkt. De eerste 2 deelprojecten daarbinnen ook
nog niet; de derde wel; zie hieronder.
1. Probleem/uitdaging
De grootste attractiewaarde in het Waddengebied is
uiteraard het gebied zelf met haar landschappelijke
kwaliteit, luchten, vergezicht, flora en fauna. Dat staat
garant voor publieke belangstelling. Afgezien van een
enkele onderneming zijn er aan de kustzijde van het
Waddengebied weinig grote verblijfsaccommodaties
met een eigenstandige kracht om deze publieke
belangstelling te verzilveren. Het is van belang om
actief op zoek te gaan naar ondernemers die bereid
zijn om te investeren in een bijzondere en attractieve
accommodatie die in alles van ‘Wadden-allure’ is.
Daartoe dient actief te worden ondernomen,
planologisch gezien voorbereiding te worden getroffen
en het ensemble van voorzieningen (wandel-,
fietspaden, wadbeleefmogelijkheden, aanvoerwegen,
etc.) in voorbereiding te worden genomen.
2. Beoogd resultaat
– De vestiging en stichting van bijzonder waddenonderkomen
24
3.
–
–
–
–
Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
Aanwijzen een of enkele locaties
Planologische voorwaarden en procedures
Bereidheid rode loper uit te leggen
Succesvol aantrekken ondernemers
4. Doorlooptijd project
2 Jaar vanaf start
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten:
– Planologische voorbereiding; onderdeel
van reguliere bestemmingsplanwijziging;
geen extra kosten
– Inzet bedrijfsmakelaar: 5.000 euro
– Aanleg voorzieningen: pm
b. Financieringsmogelijkheden: Deelnemende
gemeente, Provincie
6.
–
–
–
–
Koppelkansen
Ontwikkeling Entrees Wadden
Beleefprogramma’s
Grutsk op é Romte
Project III.a.2 Duurzame bedrijfsvoering
7. Betrokken partijen:
– Waddenkust gemeenten
– Provincie Friesland
– Ondernemers
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
25
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
26
2.2 Lijn II Aanbod Software: wadbeleving,
gastvrijheid, digitalisering,
arrangementen, evenementen en
promotie
Project II.a.1
Algemeen Waddengebied: Ontsluiting
cultuurhistorie, natuur en landschap middels
ICT toepassingen (QR-codes, Apps, layar, ed.)
–
1. Probleem/uitdaging
Smartphones, iPads en andere digitale
communicatiemiddelen zijn niet meer weg te denken
uit het dagelijks leven. Dat geldt ook voor de
informatieoverdracht naar en tussen bezoekers aan de
verschillende attracties in het Waddengebied. Niet
alleen kan direct informatie worden geboden maar
ook tijdlagen en anderszins boeiende informatie kan
op maat aan de geïnteresseerde bezoeker worden
aangeboden. Op deze manier kan de gastheerschapfunctie een stevige ondersteuning krijgen en de
Waddenregio op een eigentijdse, moderne manier
worden ontsloten. Tegelijkertijd vormt het de opmaat
tot digitale communicatie richting waddencommunities die achter deze vorm van
informatieverstrekking kunnen gaan ontstaan.
4. Doorlooptijd project:
Vanaf start in 2014 voortdurend bezig zijn met
ICT-ontwikkeling in de breedste zin van het
woord.
2. Beoogd resultaat
Een voortdurende bron van nieuwsoortige bronnen
van informatie die een betere beleving en
betekenisgeving aan het verblijf in de Waddenregio
mogelijk maken.
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Verdere ontwikkeling van hoogwaardige wifinetwerken in de regio.
– Nauwe relaties met de voorhoede in ICTontwikkelingen
– Bereidheid om de Wadden in deze voorhoede te
positioneren
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
–
Ieder jaar minimaal één vernieuwing als
doelstelling.
‘1.000 bloemen laten bloeien’
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: PM
b. Financiering: onderdeel van het collectieve
financiering van marketing en promotie
Waddenregio
6.
–
–
–
–
–
–
Koppelkansen
Wifi-ontwikkeling
Promotie en gastheerschap Waddenregio
Provinciale toeristische koepeldatabase
Actieplan Convenant Vaarrecreatie
Brede Wadden app van de VVV’s, zie II.a.2
Digitale historische Waddenontsluiting, Project
Fryske Akademy
7.
–
–
–
–
–
–
Betrokken partijen:
Provincie Fryslân
Gemeenten Waddengebied
Kabel Noord
Particuliere ontwikkelaars
Coalitie Wadden Natuurlijk
Fryske Akademy
27
Referentiebeeld:
September 2013 heeft Vogelbescherming Nederland
de app ‘waddenvogels’ gelanceerd met aantrekkelijke
en toegankelijke informatie over een aspect van het
Waddengebied voor de niets vermoedende maar
nieuwsgierige en betrokken bezoeker. Een goed
voorbeeld van nuttige informatieverstrekking.
Project II.a.1.
Deelproject NW Fryslân: Ontsluiting
cultuurhistorie, natuur en landschap middels
ICT toepassingen.
1. Probleem / uitdaging / Beoogd resultaat
Het aanbieden van attractieve recreatieve routes in
Noardwest-Fryslân met onderscheidende culturele
belevingselementen.
Het samenbrengen en verbinden van bestaande
(culturele) routes, zodat er een samenhangend en
herkenbaar beeld ontstaat voor toeristen en
recreanten.
2. Beoogd effect
– Bevorderen van nieuwe economische activiteiten
– Imago van de regio verbeteren door aantrekkelijke
recreatieve routes te bieden met cultureel
vermaak
– Toeristen en recreanten uit te nodigen om vaker
erop uit te trekken in deze regio.
– Huidig samenwerkingsverband
recreatieondernemers en culturele organisaties
versterken en continueren met als uiteindelijk doel
een actieve regio waar veel gebeurt, zodat meer
toeristen en recreanten hier eropuit trekken.
– De samenwerkingsverbanden in NoardwestFryslân intensiveren tussen diverse partijen en
belanghebbenden en andere gemeenten inspireren
tot soortgelijke samenwerking.
– Samenwerking met onderwijs intensiveren
– Studenten de mogelijkheid bieden om ervaring op
te doen met recreatieprojecten.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
4. Doorlooptijd
1 – 2 jaar
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief):
a. Kosten: € 20.000
b. Financieringsmogelijkheden:
Provincie
Waddenfonds
Streekagenda
6. Koppelkansen:
– Ontwikkeling/samenbrengen waddendagtochten
en excursieprogramma,
– aansluiting bij het netwerk in Leeuwarderadeel (en
mogelijke toekomstige uitbreiding in NW Fryslân),
– uitbreiding op het fietsroutenetwerk.
7.
–
–
–
Betrokken partijen
Culturele instellingen,
(recreatie)ondernemers
gemeente.
28
Project II.a.2
Ontwikkeling Wadden App
Project II.a.3
Vrije Wifi op alle openbare locaties en
accommodaties
–
4.
Project wordt hier niet verder beschreven, want is al
in uitvoering.
1. Probleem/uitdaging
Het aantal tablet en smartphone gebruikers stijgt
jaarlijks nog steeds. In 2013 hebben 5,6 miljoen
Nederlanders (44%) een tablet in hun bezit. In 2013
steeg het aantal tabletgebruikers met 1,3 miljoen. Die
groei was voornamelijk toe te schrijven aan jongeren
tussen de 13 en 17 jaar en aan ouderen van 65 jaar en
ouder. Ook het smartphonebezit neemt toe. Dat
aantal groeide met een miljoen, waardoor nu 8
miljoen Nederlanders een smartphone bezitten.
Daarbij is het opvallend dat het aantal 65-plussers met
een smartphone het afgelopen jaar is verdubbeld van
16 naar 32 procent. (bron: Intomart GfK).
In toenemende mate willen Nederlanders ook op hun
vakantieadres toegang tot internet via WIFI. Ook in
vakantiekeuze wordt is gratis WIFI in toenemende
mate een belangrijker keuzefactor.
Om recreanten en toeristen beter te bedienen is goed
toegankelijke WIFI zeer belangrijk.
2. Beoogd resultaat:
Snel en goed toegankelijk WIFI netwerk in de
Waddenregio. Betere informatieverstrekking over
toeristische recreatieve aanbod in de Waddenregio.
Faciliteren van recreanten en toeristen.
5.
aanleg glasvezelnetwerk
Doorlooptijd project: 2 jaar
Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: nog niet te bepalen
b. Financieringsmogelijkheden: Waddenfonds,
Provincie
6. Koppelkansen: :
De provincie Fryslân wil gratis Wifi in toeristische
kernen provinciebreed uitrollen en komt na de zomer
van 2013 met een voorstel hiervoor
7.
Betrokken partijen:
a. Trekker: provincie
b. Overige partijen:
– Provincie Fryslân
– Gemeenten
– Ondernemers (verenigingen)
– Kabelondernemingen
Referentiebeelden:
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Openbaar en eenvoudig toegankelijk
– Betrouwbaar en snel
– Bereidheid tot deelname ondernemers
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
29
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
30
Project II.b.1 + 2 + 3
Ontwikkeling/samenbrengen
waddendagtochten en excursie programma,
arrangementenprogramma, evenementen
(ook via en gericht op Culturele Hoofdstad
2018)
1. Probleem/uitdaging
Op tal van plaatsen worden waddendagtochten en
excursies op en naar het waddengebied uitgevoerd net
als dat er allerlei arrangementenprogramma’s bestaan
en er evenementen plaatsvinden. Er is geen overall en
actueel overzicht terwijl dit een probaat middel is om
de veelzijdigheid en alle mogelijkheden in het gehele
waddengebied te etaleren en de verkeer over het
gehele gebied te stimuleren; van de eilanden naar de
vaste wal en vice versa. De uitdaging is daarbij is om
voor het gehele gebied, op zo mogelijk alle hotspots
activiteiten, arrangementen, evenementen (groot en
klein) in beeld te brengen en waar ze er niet zijn te
organiseren. Dit laatste natuurlijk voor zover de markt
dit mogelijk maakt en er ook voldoende klandizie is.
2. Beoogd resultaat
– Een goed en zeer toegankelijk overzicht van alle
waddendagtochten, -excursies, -arrangementen en
evenementen, gepubliceerd via websites en andere
digitale media.
– Klaar zijn voor en versterken van Leeuwarden
Culturele Hoofdstad van Europa 2018
–
–
Bereidheid om door de tijd heen accurate
informatie aan te leveren
Aanwezigheid van een goede waddensite om deze
informatie te verspreiden.
4. Doorlooptijd project:
Start in 2014 en daarna gewoon doorlopend en
innoverend
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
Het is lastig om hierover een inschatting te maken
aangezien niet bekend is op welke wijze de informatie
voor handen is en op welke wijze deze bij elkaar kan
worden gebracht.
6.
–
–
–
–
Koppelkansen
Toeristische koepeldatabase provincie Fryslân
Project II.a.1, ontsluiting middels ICT
Onderdeel van de samenwerking tussen
verschillende VVV’s
Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018
7.
–
–
–
–
Betrokken partijen:
Provincie Fryslân
Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018
Gemeenten Waddengebied
VVV’s, marketingorganisaties
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Goede organisatie van informatiestromen
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Project II.b.4
Koepelproject ‘Ontwikkeling nichemarkten in
voor- en naseizoen’
Via gerichte evenementen in voor en naseizoen
nichemarkten trekken. Natuurliefhebbers,
sporters, film, kunst en culturele festivals.
(ook via en gericht op Culturele Hoofdstad
2018)
1. Probleem/uitdaging
Een probate strategie om buiten het hoogseizoen om
specifieke doelgroepen en nichemarkten aan te
spreken, is de organisatie van evenementen.
Verschillende gemeenten, waaronder de
Waddeneilanden, hebben dit mechanisme reeds
ontdekt en daar met succes invulling aan gegeven.
Teneinde het toerisme verder te laten groeien, vormt
de organisatie van meerdaagse evenementen een goed
instrument om extra bezoekers naar de Waddenregio
te trekken en bovenal te binden aan de regio.
Onderdeel hiervan is ook het gezamenlijk nadenken
over verduurzaming van evenementen (afvalstromen,
vervoer ed).
2. Beoogd resultaat
– Groei van het toerisme buiten het hoogseizoen.
– Klaar zijn voor en versterken van Leeuwarden
Culturele Hoofdstad van Europa 2018
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Capaciteit lokaal om evenement te organiseren
(menskracht, hulpdiensten)
– Draagkracht natuur, landschap, identiteit eiland
31
–
Vermogen om de evenementen over een langere
tijd te organiseren.
Referentiebeeld:
Oerol, Kunstmaand Ameland, ITGWO Vlieland, Wad
en Design Festival Schiermonnikoog, Berenloop
Terschelling
4. Doorlooptijd project:
Krachtige voortzetting en uitbreiding van reeds
bestaande activiteiten
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten:
– Initiëren verdere uitbreiding;
bijeenkomsten; strategieontwikkeling,
keuzes: 10.000 euro
– Uitvoering evenement afhankelijk van aard
en ambitie evenement: PM
b. Financiering: via KH 2018
6. Koppelkansen
– KH 2018 – Sense of Place (motor en paraplu voor
dit project)
– Project verduurzaming evenementen
Waddeneilanden
– Opstellen dagtochten, arrangementen en
evenementen programma
7.
–
–
–
–
–
–
Project II.c.1
Project Gastheerschap: waddengastengildes,
individuele belevingsprogramma’s,
kwaliteitsverbetering & certificering
ondernemers, feedback organiseren,
monitoring
Voor zo’n project zijn door diverse organisaties
beschrijvingen gemaakt, o.m. door:
– ‘Waddengoud’ (in het kader van een
subsidieaanvraag voor het Waddenfonds),
– project Ambassadeurs van Werelderfgoed
Waddenzee
– project bezoekerscentra
– gastengilde project Noord-Oost Fryslan
– Harlingen, gericht op ontvangst cruisevaart
Daarnaast zijn er koppelkansen met acties volgend op
Duurzame toerisme strategie Werelderfgoed
Waddenzee.
Vanuit al deze initiatieven en beschrijvingen moet er
eerst een goed gezamenlijk voorstel gemaakt worden,
eventueel met een aantal deelprojecten, anders gaan
er teveel vergelijkbare initiatieven naast elkaar opgezet
en uitgevoerd worden (dit komt de duidelijkheid en
efficiëntie niet ten goed).
Betrokken partijen:
Festival en evenementenorganisaties
Organisatie KH 2018
Ondernemers
Gemeenten
Programma organisatie TPFW
Rederijen
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
32
Project II.c.2
Geïntegreerd bagagevervoer van voordeur
(herkomst) tot accommodatie (in
Waddenregio en/of op het eiland)
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden
– Uiterst zorgvuldige en nauwgezette organisatie van
het vervoer.
– Een eveneens secure en voorkomende afhandeling
van eventuele klachten c.q. zoek raken van bagage
– Afspraken met rederijen
1. Probleem/uitdaging
Om het de aspirant bezoeker nog makkelijker te
maken en ‘gedoe’ uit handen te nemen, zijn
verschillende gedachten geuit om het bagagevervoer
te integreren en te verzorgen. Bij boeking kan de
bagage worden opgehaald en voorafgaand aan de
komst bij de desbetreffende accommodatie worden
bezorgd. Voor veel en steeds ouder wordende
mensen, kan daarmee de vakantie, het Waddengastheerschap en het ontstressen bij de voordeur
beginnen. Het niet hoeven sjouwen met bagage kan
vervolgens de ‘geestelijke ruimte’ bieden om op
duurzame wijze, met openbaar vervoer of anderszins,
naar de Waddenregio te komen en te verblijven. In
aansluiting op deze mogelijkheid, kunnen ook allerlei
vervoersarrangementen worden verzorgd wanneer de
vakantieganger eenmaal in het waddengebied verblijft.
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: PM
b. Financiering: Provincie
Over dit onderwerp is de afgelopen jaren al in diverse
studies en trajecten nagedacht, maar de stap naar
goede oplossingen blijkt lastig en complex. Niettemin
blijft iedereen het erover eens dat hier iets mee
gedaan moet worden, dus een vervolg stap is
noodzakelijk.
7.
–
–
–
2. Beoogd resultaat
Een efficiënt verlopend bagagevervoersysteem met als
afgeleide resultaten:
– Meer waardering voor het Wadden-gastheerschap
– Langer verblijf in de regio
– Vermindering van het autogebruik in het gebied.
4. Doorlooptijd project
– Vanaf start voortdurend.
6. Koppelkansen
– Uitkomsten eerdere onderzoeken (o.a. Mense,
Satish, Innovatief Bagagesysteem Terschelling)
– Duurzaam vervoer in de waddenregio
– Vergroten gastheerschap
Betrokken partijen
Ondernemers
Rederijen
Pakketdiensten / transporteurs
Referentiebeeld:
De oude vakantiekoffer die indertijd door de firma van
Gend & Loos werd opgehaald en bezorgd op de
vakantiebestemming.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Project II.d.1
Koepelproject ‘Werelderfgoed Waddenzee’
Wadden als één merk in de markt zetten
onder de paraplu van het werelderfgoed
Waddenzee
1. Probleem/uitdaging
Sinds 2009 is de Waddenzee werelderfgoed, een
fantastisch diploma en een kans voor de vermarkting
van het gebied. Echter er zijn veel producenten
betrokken bij de vermarkting van het werelderfgoed.
Het gevolg is dat de Waddenzee / het waddengebied
niet als één bestemming in de markt wordt gezet. De
provincies stemmen niet op elkaar af en ook de landen
hebben daar moeite mee. De uitdaging is om het
waddengebied internationaal als één gebied in de
markt te zetten. We moeten het werelderfgoed een
gezicht geven, daarna kiest de consument binnen het
merk Waddenzee wel voor de definitieve bestemming.
2. Beoogd resultaat:
– Alle marketingorganisties benoemen Waddenzee
werelderfgoed als een speerpunt.
– Blijvende promotie campagne voor Waddenzee
Werelderfgoed vanuit bestaande samenwerkende
marketing en promotieorganisaties
– Waddenzee werelderfgoed staat bekend als een
kwaliteitstoerisme merk en trekt een nieuwe
doelgroep. Bestedingen nemen toe.
3. Randvoorwaarden:
– Naast Fryslân dienen ook andere provincies en
Duitsland en Denemarken mee te doen
33
–
Een gezond financieel businessmodel en
organisatiestructuur vanuit gezamenlijke
verantwoordelijkheid
–
4. Doorlooptijd project:: Opstart 3 jaar; daarna continu
–
5. Kosten en Financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: PM, vooral meenemen in lopende
marketing en promotie acties
b. Financiering
–
Provincie Friesland
–
Provincie Groningen
–
Provincie Noord Holland
–
Nedersaksen
–
Sleeswijk Holstein
–
Ministerie EZ
–
Natioanle parken Duitsland
–
Ondernemers
–
National park Duitsland
–
Denemarken
6. Koppelkans
– Uitwerking Strategie duurzaam toerisme
Werelderfgoed Waddenzee
– Aanjager Werelderfgoed Waddenzee Ndl.
7. Betrokken partijen:
– Marketing en promotie organisaties op diverse
schaalniveaus, w.o. NBTC, CWSS Task Group
STS, Aanjager Werelderfgoed Waddenzee
– Ondernemers
– Overheden in alle drie landen
– Natuurorganisaties
–
Project II.d.2 +3 + 4
Koepelproject ‘gezamenlijke marketing &
promotie van de eilanden’
Deelprojecten:
Volledige gezamenlijke marketing & promotie
van de eilanden
Nieuwe meerjarige marketingstrategie
Waddeneilanden
Promotie bundelen en inzetten op primaire
markten
1. Probleem/uitdaging
De 4 Friese Waddeneilanden voeren thans nog voor
een flink deel een eigen marketing en promotiebeleid
uit. Er wordt wel samengewerkt in dit opzicht, zoals
binnen de Waddenfederatie (samenwerkende VVV’s
eilanden, incl. Texel) en met Beleef Friesland (de
provinciale marketing- en promotie-organisatie).
Echter gezien de veranderde marktomstandigheden,
de noodzaak om meer toeristen en nieuwe
doelgroepen aan te trekken (o.a. door teruglopende
verblijfsduur) en omdat de individuele
promotiebudgetten van de eilanden te gering zijn om
voldoende slagkracht te ontwikkelen, is het
noodzakelijk om een gezamenlijke marketingstrategie
te ontwikkelen, budgetten te bundelen en de
promotie-acties zoveel mogelijk gezamenlijk uit te
voeren. Om die bundeling van budgetten mogelijk te
maken zijn ook projecten beschreven onder Lijn IV
Organisatie & monitoring.
2. Beoogd resultaat
– Nieuwe gezamenlijke marketingstrategie
– Aanboren van nieuwe doelgroepen
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
–
–
–
–
–
Meer toeristen naar de eilanden, m.n. in voor en
naseizoen
Bundelen van middelen en meer slagkracht
Meer effectieve inzet van middelen
Voorzetting en versterken intensieve
samenwerking tussen VVV’s op de eilanden en
(opvolger van) Beleef Friesland, zoals in gang gezet
via campagneteam Wadden
Intensieve samenwerking tussen
ondernemersorganisaties op de verschillende
eilanden
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Inzien nut en noodzaak tot intensieve
samenwerking
– Overeenkomsten tussen eilanden voorop stellen
en niet de verschillen
– Krachtige ondersteuning vanuit de gemeenten en
de provincie (vanuit de organisatie die Beleef/TIF
opvolgt)
– Voldoende budget om daadwerkelijk het verschil
te kunnen maken
4. Doorlooptijd project:
– Opstart- en overgangsfase 2 jaar; daarna
permanent
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: PM , vooral vanuit bestaande budgetten
en op basis van goede samenwerking zoals in
Campagneteam Wadden
b. Financiering
–
Bestaande budgetten
–
Waddenfonds
34
6. Koppelkansen:
– Werelderfgoedpromotie (zie vorig project)
– Projecten ‘duurzame financiering
waddenpromotie’, ‘moderniseren
toeristenbelasting’ en monitoring
– Nieuwe ontwikkelingen rond Beleef Friesland en
VVV’s op eilanden
7.
–
–
–
–
–
Betrokken partijen:
VVV’s eilanden
(opvolger) Beleef Friesland
Gemeenten
Provincie
Ondernemersorganisaties
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
35
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
36
2.3 Lijn III Duurzaamheid en landschap
Project III.a.1
Stimuleren en ondersteunen duurzame
(biologische) agrarische bedrijven, incl.
streekproducten, beleving ed. (m.n. op de
eilanden)
1. Probleem/uitdaging
Het agrarisch landschap op de Waddeneilanden maakt
een integraal onderdeel uit van de natuur- en
landschapsbeleving. Daarom is het van groot belang dit
landschap in stand te houden en waar mogelijk te
versterken. Echter het agrarisch landschap staat van
verschillende kanten onder druk. De ontwikkelen in
de agrarische gaan snel, specialisatie en
schaalvergroting is aan de orde van de dag. Daar komt
bij dat door het loslaten van de melkquota in 2015 de
schaalvergroting in de melkveehouderij waarschijnlijk
een extra impuls zal krijgen. De melkveehouders op
de Waddeneilanden komen dan voor de keuze te
staan, daarin mee te gaan of niet. Daarbij is dan nog
voor de eilanden de vraag of die schaalvergroting
bedrijfseconomische wel haalbaar is. Indien agrariërs
er toch voor kiezen om mee te gaan in deze
ontwikkeling, zal het effect op het relatief kleinschalige
landschap groot zijn.
Voor agrariërs die niet mee gaan in deze ontwikkeling
rest de vraag, ophouden of kleinschalig verder boeren
en met nevenactiviteiten beginnen. In beide gevallen
zou dat kunnen leiden tot extra bebouwing in de open
ruimte. Ook dat doet het landschap geen goed.
De goede alternatieve weg om het huidige
aantrekkelijke agrarische landschap duurzaam te
behouden is de omschakeling naar duurzame,
(biologische) landbouw met inzet op streekproducten
en landschapsbeleving. De streekproducten hebben
nog een bijkomende voordelen, namelijk dat toeristen
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
daarna vragen, horeca er op zit te wachten en het een
uitstekend middel in de marketing is.
2.
−
−
−
−
Beoogd resultaat:
Verbeteren duurzame agrarische bedrijfsvoering
Behoud agrarische sector en landschap
Toenemend aantal producten en diensten uit
Waddenregio
Duurzame regio zichtbaar maken voor consument
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden
− Betrokkenheid gemeenten
− Betrokkenheid / bereidheid tot deelname
ondernemers
− Promotie voor keurmerken
4. Doorlooptijd project: 2-10 jaar
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: € 20.000 per gemeente
b. Financieringsmogelijkheden
– Bijdrage in de kosten van deelname aan het
keurmerk
– Waddenfonds
– Leader en andere EU landbouwsubsidies
– Subsidieprogramma’s zoals OP Noord en
Interreg (m.n. als het om innovaties en
duurzame energie gaat)
6. Koppelkansen:
Nader in te vullen
37
7. Betrokken partijen:
a. Trekkers:
– Waddengoud
– LTO Noord-Nederland
b. Overige partijen:
– Provincie Fryslân
– Gemeenten
– Ondernemers (verenigingen)
Project III.a.2
Stimuleren en ondersteunen duurzame
bedrijfsvoering toeristische
accommodaties/bedrijven
1. Probleem/uitdaging
In het vakantiekeuze proces van consumenten speelt
duurzaamheid in toenemende mate een rol. Ook is de
aandacht voor streekeigen producten en beleving van
toenemend belang. Het is van belang hierop in te
spelen en het zichtbaar te maken voor consumenten.
Keurmerken zijn hierbij een hulpmiddel. In de
toeristisch-recreatieve sector zijn de Green Key en
Blauwe Vlag de toonaangevende keurmerken. Green
Key voor horeca en recreatie en Blauwe vlag voor
schone stranden en jachthavens. In de Waddenregio is
voor duurzame producten en diensten uit de regio het
keurmerk Waddengoud. Voor het stimuleren van
duurzame bedrijfsvoering kan het afsluiten van een
convenant tussen overheden en ondernemers een
praktisch instrument zijn. Dit is toegepast in
Rivierenland en in Zeeland. Hier hebben gemeenten
een convenant gesloten met ondernemers. De
bedrijven spanden zich in om een keurmerk te halen
en de overheid spande zich in om de controle druk te
verlagen op bedrijven die over een keurmerk
beschikken.
Daarnaast is het nodig om bedrijven (toeristische,
maar ook agrarische) te stimuleren en te
ondersteunen bij planvorming, het uitvoeren van acties
ed. Bedrijven zien vaak de mogelijkheden en de
voordelen in. Goede voorlichtingsbijeenkomsten,
advies op maat en ondersteuning bij uitvoering kunnen
hierin van grote betekenis zijn om bedrijven over de
streep te trekken. Organisaties als Stichting KMVK en
Waddengoud kunnen deze ondersteuning bieden.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
2. Beoogd resultaat:
–
Verbeteren duurzame bedrijfsvoering
recreatiebedrijven
–
Toenemend aantal producten en diensten uit
Waddenregio
–
Duurzame regio zichtbaar maken voor
consument
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden
– Betrokkenheid gemeenten
– Betrokkenheid / bereidheid tot deelname
ondernemers
– Promotie voor keurmerken
4. Doorlooptijd project: 3-4 jaar
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: € 20.000 per gemeente
b. Financieringsmogelijkheden
– Bijdrage in de kosten van deelname aan het
keurmerk
– Waddenfonds
– Fiscale aftrekregeling MIA-VAMIL en EIA
– Subsidieprogramma’s zoals OP Noord en
Interreg (m.n. als het om innovaties en
duurzame energie gaat)
6. Koppelkansen:
38
7. Betrokken partijen:
a. Trekkers:
– Stichting Keurmerk Milieu, Veiligheid en
Kwaliteit (KMVK)
– Waddengoud
b. Overige partijen:
– Provincie Fryslân
– Gemeenten
– Ondernemers (verenigingen)
– Keurende instanties
– Brancheorganisaties
Project III.b.1.
Stimuleren duurzaam vervoer op eilanden
1. Probleem/uitdaging
Veel regio's zijn actief met het stimuleren van
elektrisch rijden onder het motto stiller, schoner en
zuiniger. Zeker in de waddenregio sluit het nauw aan
bij de beleving van schone lucht en de doelstelling om
als eilanden onafhankelijk te worden van fossiele
brandstoffen. Om het gebruik van elektrisch vervoer
te stimuleren is het doeltreffend verschillende
maatregelen te treffen en combinaties te maken;
varen, fietsen en rijden maar ook toeristisch vervoer
met woon-werk verkeer. Naast toepassingsmogelijkheden begint het stimuleren van elektrisch
voortbewegen met een dekkend netwerk van
laadpunten voor elektrisch varen, fietsen en rijden.
Overigens moet gerealiseerd worden dat elektrisch
rijden niet per definitie duurzamer is dan rijden op
benzine of gas. Immers als de elektriciteit afkomstig is
uit een kolencentrale in het Eemsmondgebied is dat
zelfs minder duurzaam. Met andere woorden
elektrisch rijden moet gekoppeld worden aan de
opwekking van duurzame, hernieuwbare
energiebronnen zoals zon, wind en getijde.
Er moet dus eigenlijk gewerkt worden aan een
geïntegreerd plan (bv. per eiland) waarin de
energiebehoefte, gekoppeld wordt aan kleinschalige
decentrale opwekking vanuit hernieuwbare bronnen,
aan het aanleggen van de noodzakelijk infrastructuur
(bv. oplaadpunten) en aan de aanschaf van elektrische
vervoersmiddelen (bus, auto, fiets). Bij de uitvoering
van zo’n plan hoeft niet het laatste op het eerste te
wachten; onderdelen kunnen zelfstandig opgepakt
worden maar wel vanuit een overall benadering.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
2. Beoogd resultaat:
Toename duurzame mobiliteit op de Waddeneilanden
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
Medewerking van een groot aantal partijen.
4. Doorlooptijd project: 5-10 jaar
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: nog niet te bepalen
b. Financieringsmogelijkheden:
– Subsidie oplaadpunten elektrisch varen
provincie Fryslân
– Subsidieprogramma’s zoals Waddenfonds,
OP Noord en Interreg
6. Koppelkans
Actieplan Duurzame Waddeneilanden
7. Betrokken partijen:
a. Trekker:
b. Overige partijen:
– Gemeenten
– Ondernemers
– Provincie
Referentiebeeld:
Tytsjerksteradiel verhuurt in de zomerperiode tegen
betaling haar elektrische dienstauto aan toeristen.
Hoorn City Tours verzorgt met een elektrisch
shuttlebus een rondrit door de stad, die tevens
fungeert als lijndienst van station naar centrum/ haven.
39
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
40
Project III.e.1
Structureel oplossen baggerproblematiek
eilanden; mede in relatie tot kosten en Natura
2000 beleid
Verder uitwerken op basis van onderzoek Project
bereikbaarheid en toegankelijkheid Kleine jachthavens
Waddenzee (Dhr. Danel in opdracht
samenwerkingsverband VAST).
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
41
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
42
2.4 Lijn IV Organisatie & monitoring
Project IV.a.1
Ondernemers organiseren en vernieuwde
positie in de sector geven
1. Probleem/uitdaging
Marketing, belangbehartiging, netwerken en
monitoring zijn enkele activiteiten die onder een
gezamenlijke noemer uitgevoerd dienen te worden en
die een gebundelde inzet van toeristische
ondernemers vraagt en voor een deel zelfs een
bundeling met ondernemers uit andere sectoren. Het
is daarom van groot belang dat ondernemers zich
georganiseerd weten en zich kunnen aansluiten bij een
organisatie die uitvoering kan (laten) geven aan
voornoemde taken. Verschillende landelijk opererende
belangenbehartigende organisaties zoals KHN,
RECRON, HISWA vervullen delen van voornoemde
taken maar staan niet voor het collectief van
ondernemers. Het is zaak om tot een bundeling van
individuele en/of groepen ondernemers te komen
waar iedere ondernemer, groot of klein, zich direct of
indirect door vertegenwoordigd weet dan wel bij kan
aansluiten. In het huidige digitale tijdperk kan op
flexibele wijze snel informatie worden doorgegeven,
standpunten ingenomen en gereageerd worden op
ontwikkelingen mits de voorwaarden van
zorgvuldigheid en begrip voor ieders positie worden
ingenomen. De wijze waarop is inzet voor nader
beraad.
2. Beoogd resultaat
Een (netwerk van) organisatie(s) van en voor
toeristische ondernemers die met slagkracht sturing
kan geven aan voornoemde collectieve taken
waaronder marketing en belangenbehartiging.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Verbindende geesten en krachten. Om
ondernemers bij elkaar te brengen is vereende
inzet nodig van vele partijen.
4. Doorlooptijd project:
– Te beginnen in 2014 een continue proces
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
PM. aansluiten bij bestaande eenheden waar
ondernemers zich verbonden mee voelen
(netwerksamenleving/ participerende overheid),
ondersteunen in uren en in digitale
randvoorwaarden tot samenwerking en
kennisdelen vanuit TPFW/ streekhuizen.
6. Koppelkansen
– Overige structuur verbeterende projecten
waaronder monitoring, regiomarketing, duurzame
financiering, kennisbijeenkomsten
7. Betrokken partijen:
– Toeristische ondernemers, lokale en regionale
ondernemersverenigingen
– RECRON, HISWA, KHN, MKB, KvK
– Gemeenten
– Provincie Fryslân
– Marketingorganisaties, VVV’s
43
Project IV.a.2
Aantrekken/aanstellen coördinatoren/trekkers
toerisme: Schiermonnikoog; evt. alle
Waddeneilanden
1. Probleem/uitdaging
Het probleem waarvoor Schiermonnikoog zich ziet
geplaatst en waar ook de andere eilandgemeenten
onder gebukt gaan, is een tekort aan functionarissen
die in staat zijn om ontwikkelingen/projecten van
allerlei aard op te zetten en ten uitvoer te brengen.
Dat is op de Waddeneilanden nijpender dan in de
kustgemeenten omdat op de eilanden het toerisme
een groter economisch belang dient. Het is dan ook
zaak om in deze leemte te voorzien, mogelijk vanuit
de programma organisatie TPFW dan wel door het
aanstellen van coördinatoren/trekkers die in staat zijn
om met de nodige inzet, kennis, energie en contacten
allerlei projecten op te tuigen en realiseren.
Desgewenst kunnen kustgemeenten eveneens
participeren in het ontwikkelen en laten opereren van
voornoemde uitvoerders.
Rekening houdend met doorlooptijd van grotere
projecten: 2014 - 2020. Bij gebleken successen kan
een tweede periode van 6 jaar worden afgesproken al
dan niet met nieuwe personen.
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
Wanneer het programma over de gehele regio wordt
uitgerold, vormt het een collectieve actie die door
gemeenten en provincie via het TPFW kan worden
gefinancierd.
6. Koppelkansen
– Overige structuur versterkende projecten
– Programma organisatie TPFW
7.
–
–
–
Betrokken partijen:
Provincie Fryslân
Gemeenten Waddengebied
Ondernemersorganisaties.
2. Beoogd resultaat
In lijn met de lokale (streek)agenda’s en die van het
Toeristisch Programma Friese Wadden, op
strategische wijze realiseren van projecten.
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Gemeentelijke besluitvorming
– Toeristische agenda individuele gemeenten
4. Doorlooptijd project:
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Project IV.a.3
Duurzame financiering Waddenpromotie
1. Probleem/uitdaging
Promotie is een essentieel onderdeel van de
economische keten in de toeristische sector. Kort
gezegd moeten ‘de terrassen en de bedden vol’. Ieder
toeristisch bedrijf verricht promotieactiviteiten om
zijn bestaan onder de aandacht te brengen. En in een
uiterst diverse en samengestelde sector die toerisme
nu eenmaal is, dient daarenboven regiomarketing
uitgevoerd te worden. De te verleiden toerist kiest
namelijk zelden voor enkel één accommodatie maar
baseert zijn keuze op onder meer het totale aanbod in
de regio. Kortom er is een collectief belang om dat
goed voor het voetlicht te brengen. Om dat mogelijk
te maken, ontberen de wettelijke kaders om eenieder,
werkzaam in toerisme en dus belanghebbend, te laten
meebetalen aan een duurzame financiering van
(wadden)promotie. En dus zijn er altijd ‘free riders’ die
hun verantwoordelijkheid niet zien en/of niet willen
nemen en profiteren van andermans inspanningen.
2. Beoogd resultaat
De ontwikkeling van een wettelijk aanvaarde grondslag
waarop alle ondernemers die direct of indirect baat
hebben bij toerisme een steentje bijdragen in de
noodzakelijke promotie van desbetreffende gemeente
èn de Wadden.
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Zeggenschap voor ondernemers over besteding
van de middelen
– Bereidheid overheid aanpassing wet- en
regelgeving
44
–
Organisatiegraad van ondernemers
4. Doorlooptijd project:
– 1 jaar ontwikkelen wetgeving
– 1 jaar politieke besluitvorming; Rijk, provincie en
gemeenten
– 1 jaar invoering
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: 50.000 euro
b. Financieringsmogelijkheden: Provincie in
combinatie met bijdrage gemeenten.
6. Koppelkansen
– Moderniseren en optimaliseren toeristenbelasting
eilanden en kustgemeenten (zie volgend project)
7.
–
–
–
Betrokken partijen:
Gemeenten
VVV’s
Ondernemersorganisaties
Referentiebeelden:
– Een vergelijking dringt zich op met de agrarische
sector waarin iedere agrarische ondernemers op
basis van zijn functioneren verplicht is een bijdrage
te leveren aan het productschap.
– Ondernemersfonds Leeuwarden (afdrachten via
verhoging OZB)
Project IV.a.4.
Moderniseren en optimaliseren
toeristenbelasting eilanden en kustgemeenten
1. Probleem/uitdaging
De toeristenbelasting is thans op alle eilanden
verschillend. Dat is uit concurrentieoverwegingen
vreemd, maar ook de toerist begrijpt dat niet. Voorts
is het systeem van toeristenbelasting verouderd, want
waarom alleen verblijfsaccommodaties en het vervoer
naar de eilanden belasten en niet de winkels, horeca,
de zeehondentochten, de aannemers etc. In diverse
gemeenten is men daarom overgestapt op de instelling
van een ondernemersfonds waarbij binnen een bepaald
gebied alle ondernemers via de zakelijke OZB
meebetalen (ook wel Business Improvement Districts
– BIDS – genoemd). Tevens worden in dit soort
fondsen door overheden en bedrijven gezamenlijk
bepaald waartoe de financiële middelen worden
ingezet (nu is het vaak zo dat de besteding van de
toeristenbelasting onduidelijk is). Hierdoor wordt de
vaststelling van de hoogte van de belasting meer een
gezamenlijke verantwoordelijkheid en afhankelijk van
de doelen waartoe de bedrijven en overheid de
middelen wil inzetten (meestal vooral voor promotie
en ondersteuning van evenementen, maar ook andere
bestedingen zijn denkbaar zoals bijvoorbeeld
onderhoud van fietspaden, monitoringsonderzoek ed).
Overigens kan er ook met een gecombineerd systeem
van toeristenbelasting en OZB gewerkt worden. In
2006 is daartoe een voorstel voor Ameland geheel
uitgewerkt, dat destijds ook de instemming had van
alle betrokken ondernemersorganisaties.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
2. Beoogd resultaat
Het beoogd resultaat is dus om te komen tot een
nieuw systeem van belastingheffing dat bij voorkeur op
alle eilanden op eenzelfde wijze wordt ingevoerd en
toegepast.
3. Randvoorwaarden/ afhankelijkheden:
– Medewerking van alle gemeenten
– Ruim voldoende draagvlak bij bedrijven (100% is
niet nodig)
– Vertrouwelijke beschikstelling van gegevens
4. Doorlooptijd project: 1-2 jaar
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: € 15.000 per eiland
b. Financieringsmogelijkheden: Provincie en
gemeenten
6. Koppelkansen
– Project structuur beheer fiets- en wandelpaden
– Gezamenlijke marketing & promotie
Waddeneilanden/ duurzame financiering
Waddenpromotie
– Ondernemers beter organiseren en vernieuwde
positie in de sector geven
7. Betrokken partijen:
a. Trekker: aanjagers TPFW
b. Overige partijen
– Gemeenten
– Ondernemersorganisaties
45
–
Doeksen, Wagenborg
Project IV.b.1
Kennisbijeenkomsten
organiseren/stimuleren/initiëren
–
1. Probleem/uitdaging
Goede en actieve netwerken vormen een vitaal
onderdeel van een goed functionerende toeristische
(deel)sector. Bij elkaar ‘over de vloer komen’, zien wat
de accommodatie is, horen van elkaar problemen en
oplossingen, door kunnen verwijzen, een gezamenlijke
vuist maken, uitkomsten van onderzoeken delen en
simpelweg delen in elkaars successen zijn enkele van
de vele thema’s en redenen waarvoor ondernemers
en overheden bij elkaar kunnen komen. Begrip wordt
gecreëerd voor ieders rol en functioneren, beter
inzicht wordt ontwikkeld waar met een vraag naar toe
gestapt kan worden en al met al een beter en reëlere
verwachting geschapen betreffende het oplossen van
problemen. VVV’s vervulden in het verleden deze rol
ten dele en doen dat op sommige plaatsen nog steeds
maar de behoefte is groter dan de aanzet door de
actieve VVV’s geboden.
4. Doorlooptijd project:
– Start 2014 en vervolgens bij voortduren en
een continue proces
–
Een of enkele ‘trekkers’; personen die bereid zijn
om het cement te vormen in de sector
Financiële ondersteuning
Referentiebeeld:
Voorstellen Ameland 2006
2. Beoogd resultaat
– Ontwikkeling en instandhouding van een
dynamisch en vitaal toeristisch
ondernemersnetwerk.
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: Inzet van een trekker/SPIN en mogelijk
incidenteel ondersteuning bij bijzondere
bijeenkomsten
b. Financiering: Collectieve middelen van de
sector hetzij via overheidswegen dan wel door
directe bijdrage (alle(!)) ondernemers.
6. Koppelkansen
– Overige structuur verbeterende projecten
– Marketing van de Wadden en Werelderfgoed
7. Betrokken partijen:
– Ondernemers toerisme en mogelijk ondernemers
uit andere sectoren
– Gemeenten
– Provincie Fryslân
– Marketingsorganisaties; VVV’s
– Kennisinstellingen/ ETFI
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Open mind en nieuwsgierigheid van alle
betrokkenen
– Besef dat de toeristische sector als geen ander een
sector is waarin - op grond van het gedrag van
toeristen - samenwerking een must is.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
46
Project IV.c.1
Voorspellend en evaluerend meten met
ondernemers (koppeling Toerdata), incl.
nulmeting 2014
1. Probleem/uitdaging
‘Meten is weten’ en dat geldt ook voor het toerisme.
Er is een grote behoefte aan actuele cijfers al dan niet
gekoppeld aan het functioneren van ondernemers en
de uitvoering van beleidsplannen. Idealiter zou het zo
moeten zijn dat de bedrijven in een soort regionale
benchmark met een zeker interval hun
bezettingsgraden en omzetontwikkeling kunnen
doorgeven zodat die geanonimiseerd een beeld
kunnen geven van de ontwikkeling. Een uitkomst
waaraan individuele ondernemers zich kunnen
spiegelen en bepalen of ze op koers liggen dan wel
voor of achter raken voor de desbetreffende periode
en extra inspanningen moeten doen om de
achterstand in te lopen. Hetzelfde kan ook worden
gedaan op gemeentelijk en regionaal niveau waarbij
deze informatie onderling vergeleken kan worden.
Data die verkregen zou moeten worden, betreft
onder andere:
– Kwantitatieve gegevens toerisme; aantallen
bedden, soorten en aantallen bedrijven, etc.
– Financiële gegevens; omzet
– Aantallen overtochten, overnachtingen,
bezettingsgraad, verblijfsduur
– Activiteiten die zijn ondernomen tijdens bezoek
– Periodiek (eens in de 5 a 10 jaar) herkomst-,
belevings- en waarderingsonderzoek
Het is voor de hand om het Toerdata onderzoek dan
wel de opvolger hiervan waar mogelijk uit te breiden
of te wijzigen om voornoemde data te verkrijgen.
2. Beoogd resultaat
– Nulmeting 2014
– Een zo actueel en accuraat mogelijk beeld van het
toerisme in de Waddenregio
–
–
Onderwijsinstellingen / onderzoeksorganisaties
ETFI
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Bereidheid van ondernemers tot deelname
4. Doorlooptijd project:
– Vanaf start in 2014 (nulmeting) een continue
programma
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: PM. eerst onderzoeken hoe lopende
monitoring benut/aangepast kan worden.
b. Financiering: collectief budget ondernemers,
aangevuld met bijdragen gemeenten en
Provincie.
6. Koppelkansen
– Monitoring is onderdeel van het TPFW
programma en kan met voornoemde
onderwerpen extra waarde krijgen.
– Toerdata
– Economische onderzoeken
7.
–
–
–
–
Betrokken partijen:
Provincie Fryslân; organisatie TPFW
Gemeenten
Ondernemers
Rederijen
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
47
Project IV.d.1
Planologische ruimte bieden aan toeristische
ontwikkeling (binnen de mogelijkheden en na
gedegen afweging), m.n. in de kustgemeenten
1. Probleem/uitdaging
De ontwikkeling van toerisme vraagt om positieve
besluitvorming in het toewijzen van mogelijkheden
voor uitbreiding en/of nieuwe vormen van
dienstverlening, accommodaties, enz.. Teneinde
aspirant-ondernemers te stimuleren, is het wenselijk
ruimtelijk beleid te ontwikkelen en gronden te
bestemmen zodat extra vrijheden worden geboden
aan toeristische bedrijvigheid. Ook voor toeristische
nevenfuncties kan binnen bestaande kaders meer
ruimte worden geboden. Daarnaast vormt
planologische wet- en regelgeving voor veel
ondernemers een welhaast te grote hindernis om te
nemen. Bijstand en begeleiding in het ontwikkelen van
plannen en doorlopen van procedures kan hierin
mogelijk stimulerend werken. Daarbij kan er door
vroegtijdige samenwerking tussen overheden en
ondernemers voor gezorgd worden dat
ontwikkelingen, in plaats van strijdig te zijn met natuur
en landschap, deze aspecten juist versterken.
2. Beoogd resultaat
– Planologische ruimte voor ontwikkeling en/of
uitbreiding van toeristische mogelijkheden in lijn
met Grutsk op ‘e Romte/ gedachtengoed
Waddenland aan Zee (Atelier Fryslân)
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Relaties met andere beleidsterreinen waaronder
landbouw, natuur, visserij
– Financieel beleid overheden en bancaire
instellingen
4. Doorlooptijd project:
Vanaf 2014; bij voortduren
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten:
– voor herbestemming zijn reguliere
gemeentelijke kosten en onderdeel van
bestemmingsplanprocedures.
– Kosten advisering in creëren extra
planologische ruimte: 30.000 euro
b. Financiering: Provincie
6. Koppelkansen
– Ontwikkeling in de natuur- en landbouwsector om
nevenfuncties te creëren
– B&B logementen
7.
–
–
–
Betrokken partijen:
Gemeenten Waddengebied
Provincie Fryslân
Ondernemers
Referentiebeeld:
Experimenteer gebieden NORT consulenten
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Project IV.d.2
Toeristisch beleid opstellen en actueel houden
1. Probleem/uitdaging
Toerisme vormt de voornaamste economische bron
van bestaan op de Waddeneilanden en voor veel
kustgemeenten een belangrijke bron van
werkgelegenheid, inkomsten en vermaak. Om deze
functie op waarde te houden is het van groot belang
bij voortduren na te denken over de toekomst van de
sector en de strategie om deze ‘stip op de horizon’
tegemoet te treden. Dit vraagt van de overheid door
de jaren heen een eindeloos wederkerig proces van
monitoren, overleg met stakeholders, beleid herzien,
opnieuw uitvoeren, stimuleren en uitdagen en in de
tussentijd ook de eigen rol naar behoren vervullen; te
weten onderhoud van openbare voorzieningen,
toezien op het juiste niveau van gastheerschap,
voorwaarden scheppen en bewaken inzake financieren
van collectieve functies waaronder promotie,
onderzoek, cursussen, etc. Voornoemde aspecten
dienen op gezette tijden te worden opgetekend en
over besloten binnen de Waddengemeenten en de
provincie.
2. Beoogd resultaat
– Voortdurend en dynamisch beleid dat periodiek
grondig wordt gewogen en van actuele input en
vergezichten wordt voorzien.
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Provinciaal, rijks en Europees toeristisch beleid
– Beschikbare middelen en informatie
48
–
–
Monitoring organiseren
Dynamisch en vitaal netwerk; continue dient
energie te worden gestoken in het bijeenbrengen
van ondernemers, feedback geven op cijfers
4. Doorlooptijd project:
Continue proces
Project IV.d.3
Toerisme intrinsiek argument in politieke
besluitvorming
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: 25.000 euro
b. Financiering: Individuele gemeenten
6. Koppelkansen
– Binnen de kaders van TPFW kan een actualisatie
van het beleid worden gestimuleerd. Voor het
overige is het een verantwoordelijkheid van iedere
gemeente.
– Planologische ruimte voor toerisme bieden
– Toerisme argument in besluitvorming laten zijn
– Instandhouding van natuur en landschap
1. Probleem/uitdaging
Het verleden heeft geleerd dat toerisme als
economische functies niet de waardering heeft
gekregen die het op grond van zijn belang zou moeten
krijgen. Nu anno 2013 de waarde van het toerisme
vaststaat dient in het verlengde van dit besef, een
vertaling te worden gegeven naar procedures in
politieke besluitvorming zodat ten alle tijden, bij ieder
besluit wordt nagegaan of en zo ja wat het effect is op
toerisme; de uitstraling, de dynamiek, het
gastheerschap, de waddenbeleving en de kwaliteit
(toegankelijkheid, bruikbaarheid, beleefbaarheid) van
natuur en landschap.
7.
–
–
–
Een tweede vertaling dient te worden gegeven naar
het scheppen van de juiste voorwaarden en beleid
opdat de toeristische sector met haar gecompliceerde
en veelvoudige structuren en netwerk maximaal en
bovenal duurzaam rendeert.
6.
–
–
–
–
Koppelkansen
Duurzame financiering promotie
Modernisering toeristenbelasting
Planologische ruimte bieden
Toeristisch beleid opstellen en actueel houden
2. Beoogd resultaat
– Een vitale, toekomstbestendige sector; competitief
en god georganiseerd.
7.
–
–
–
–
–
Betrokken partijen:
Ondernemers
Gemeenten
Marketingorganisaties
Provincies
Intermediaire organisaties; KvK’s, MKB, KHN,
RECRON, HISWA, etc.
Betrokken partijen:
Gemeenten Waddengebied
Provincie Fryslân
Ondernemers
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– ‘1.000 bloemen laten bloeien’; de sector kent vele
soorten ondernemers die allemaal onderdeel zijn
van de sector.
– Onbegrensd denken en besluiten; toerisme houdt
niet op bij de gemeente- of provinciegrens
– Communiceren, communiceren, etc.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
4. Doorlooptijd project:
Eindeloos
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
– Kosten en financiering: zijn niet eenvoudig te duiden.
Voor een deel bestaat inzet simpelweg uit
deelname van en door ondernemers. Deels
organiseren ondernemers dit zelf en deels dient
men uitgedaagd en/of gestimuleerd te worden.
49
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
50
3 Projecten recreatieve infrastructuur
3.1 Inleiding
De projectfiches in dit hoofdstuk hebben allemaal
betrekking op verbeteringen, innovaties en
ontwikkeling van de openluchtrecreatieve
infrastructuur in het Waddengebied.
Twee projecten, te weten ‘Verbetering
routenetwerken Terschelling, fietspad door de polder’
en ‘Verbetering fietsroutes Ameland’ staan ook reeds
vermeld in de gewone prioritaire projectenlijst (zie
hoofdstuk hiervoor en tabel 4.2 uit het hoofdrapport)
3.2 Projecten (lijn I)
–
Project I.b.7 en 9
Koepelproject ‘ Verbetering Routenetwerken’
Deelproject: Verbetering routenetwerk
Terschelling, fietspad door de polder
Dit deelproject is nog niet beschreven.
–
Deelproject: Verbeteren fietsroutes Ameland,
incl. geschikt maken voor rolstoelen,
elektrische fietsen ed.
1. Probleem/uitdaging
Op Ameland liggen veel fietspaden, ze zijn lang geleden
aangelegd, onderhouden en misschien een keer
verbreed. Tegenwoordig wordt er meer van de
fietspaden gevraagd, fietsen met karretjes, elektrische
fietsen, rolstoelen en scootmobiles vragen allemaal om
ruimte en een ander ontwerp. Om de veiligheid te
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
waarborgen en alle gebruikers een prettige ervaring te
bieden is een upgrading van de fietspaden
noodzakelijk. Daarnaast spelen er nog zaken met
betrekking tot de materiaalkeuze (beton of toch
kleischelpen) en de eigendoms en beheersituatie.
2. Beoogd resultaat:
– Fietspaden op Ameland geschikt voor alle
gebruikers
– Veiligere en prettigere fietspaden op Ameland die
ook toegankelijk zijn voor mensen met een
beperking
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Natuurwetgeving laat herinrichting en verbreding
toe
– Besluit over winning kleischelpen
– Cofinanciering derden.
4. Doorlooptijd project: 3 jaar
51
5. Kosten en Financieringsmogelijkheden (indicatief):
a. Kosten: € 3.000.000
b. Financiering
– Gemeente
– Provincie
– Andere beheerders fietspad
6. Koppelkansen:
– Ameland voor iedereen
7.
–
–
–
–
–
Betrokken partijen:
Gemeente
Staatsbosbeheer
Rijkswaterstaat
Fryske Gea
Provincie
Project 1.b.10
Versterking dagrecreatieve mogelijkheden
Kornwerderzand (cultuurhistorie, ecoeducatie, campervoorzieningen, beleving
sluizencomplex, passantenplaatsen
watersport), Súdwest Fryslan
Het icoon van de Nederland in de strijd tegen het
water, de Afsluitdijk, is aan vernieuwing toe. Het Rijk
verantwoordelijk voor de waterveiligheid, garandeert
door het verhogen en verbreden van de dijk de
veiligheid voor de toekomst.
De regio overheidspartijen zetten zich, gezamenlijk
met het bedrijfsleven en het onderwijs in, om de dijk
te ontwikkelen in een aantrekkelijke dagattractie, waar
ruimte, water, wind, zoet en zout een ware belevenis
zijn.
De plannen en ideeën op het gebied van duurzame
energie, ecologie, recreatie en toerisme en ruimtelijke
kwaliteit, dienen elkaar te versterken en te verbinden.
De oude oeververbinding van Fryslân naar Noord
Holland, ooit bedoeld als waterkering met een
verkeersverbinding, is in 2020 omgetoverd tot een
kraamkamer van duurzame en ecologische innovatie.
Het is een dagattractie op het gebied van
ontstaansgeschiedenis, omgaan met water, vismigratie,
energie uit water en recreëren op en bij het water.
De wereld beleeft en bewondert met hernieuwde
belangstelling De Nieuwe Afsluitdijk (DNA).
1. Probleem/uitdaging
De Afsluitdijk, is nu al een historisch en
(inter)nationaal icoon. Om het gebied beter te
positioneren en het zo in te richten dat inwoners en
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
gasten het spel van water, Wad en wind beter kunnen
beleven, zijn ontwikkelingen noodzakelijk bij
Kornwerderzand en Zurich en dienen recreatieve
routes te worden verbeterd en gerealiseerd.
Zo ontstaat een dagattractie van formaat.
In het Masterplan Waddenpark Afsluitdijk en de Visie
Toerisme en Recreatie van de gemeente SúdwestFryslân, zijn suggesties gedaan voor ontwikkelingen
voor de gehele driehoek Kornwerderzand, ZurichHarlingen en Makkum. Een van de projecten is om de
dijk een goede entree naar Fryslân te geven.
Daarnaast vindt in opdracht van het regionale
Stuurgroep De Nieuwe Afsluitdijk in de zomer/najaar
2013 een markconsultatie plaats om met als doel te
onderzoeken welke locatie en onder welke condities
is het voor marktpartijen interessant om een
educatieve toeristische attractie te exploiteren op een
van de vijf ‘knooppunten’ (Den Oever, het Monument,
Breezanddijk, Kornwerderzand of Zurich.
2. Beoogd resultaat
De Afsluitdijk als topattractie waarbij voorzieningen
op en aan weerszijden van de dijk en de
bezoekersgeleiding een logisch en attractief geheel
vormen.
Concreet valt hierbij te denken aan de volgende
ontwikkelingen bij Kornwerderzand:
– realiseren van camperplaatsen met voorzieningen
aan de Waddenzijde
– educatief informatiecentrum onder andere ten
behoeve van de vismigratierivier
– opwaarderen natuurstrand en kitesurflocatie
52
–
–
–
–
–
realiseren passantenhaven met horeca en
voorzieningen
realiseren aanlegplek ferryverbinding MakkumKornwerderzand-Zurich-Harlingen
verbetering bereikbaarheid Kazemattenmuseum
en ‘rondje’ Kornwerderzand.
onderzoeken verblijfsmogelijkheden kazematten
realiseren robuuste fiets/wandelverbinding
Kornwerderzand-Makkum via de Makkumer
Noordwaard.
7. Betrokken partijen:
– Gemeente Súdwest-Fryslân samen met andere
partners DNA ( De Nieuwe Afsluitdijk is een
samenwerking van vijf regiopartijen: provincie
Noord-Holland, Fryslân, gemeente Hollands
Kroon, gemeente Súdwest-Fryslân en de gemeente
Harlingen),
– Rijkswaterstaat, Ministerie van I&M,
– Programma Naar Een Rijke Waddenzee,
– diverse natuurorganisaties en marktpartijen.
3. Randvoorwaarden:
– Gericht op de beleving van de Wadden en de
Afsluitdijk
– Goede promotie
4. Doorlooptijd project:: tot 2020
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: PM
b. Financiering:
– project De Nieuwe Afsluitdijk
– Waddenfonds
– Provincie
– Regionale overheidspartners en
marktpartijen.
6. Koppelkans
Ontwikkeling koppelen met project De Nieuwe
Afsluitdijk. Zie ook www.denieuweafsluitdijk.nl
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Project I.b.11
Koepelproject ‘ Verbetering Routenetwerken’
Rondje Lauwersmeer: versterken routes en
kleinschalige recreatieve voorzieningen;
Dongeradeel
1. Probleem/uitdaging
De Stuurgroep Lauwersmeer bestaat uit de provincies
Fryslân en Groningen en de drie Lauwersmeergemeenten De Marne, Kollumerland en Dongeradeel.
De stuurgroep heeft een integrale visie ‘Koers voor
het Lauwersmeer’ vastgesteld. Vanuit de ambities van
dit koersdocument is een uitvoeringsprogramma 2013
– 2014 opgesteld. Het project Rondje Lauwersmeer is
hiervan een belangrijk onderdeel. ‘Het Rondje’
beantwoordt aan een deel van de volgende in het
Koersdocument geformuleerde ambities:
– De natuur in de randzones wordt aantrekkelijker
en toegankelijker gemaakt.
– De netwerken voor auto, fiets, wandelaars en
vaarroutes worden geoptimaliseerd.
– De belangrijkste entrees over land krijgen een
zelfde heldere uitstraling.
Het project Rondje Lauwersmeer bestaat uit
verschillende projectonderdelen. Alle
projectonderdelen zijn bedoeld om de toerist te
verleiden om langer te verblijven en meer te besteden
in het Lauwersmeergebied. Dit zal positief uitwerken
op ondernemers die actief zijn in de R&T branche:
logies & verblijf, horeca, boten- en fietsenverhuur etc.
etc.
53
2. Beoogd resultaat:
– Opwaarderen recreatieve fiets- en wandelroute
rond het Lauwersmeer
– Informatievoorziening langs de route
– Ontwikkelen nieuwe huisstijl
– Kleinschalige recreatieve voorzieningen
– Gebiedspoorten van het Lauwersmeergebied
– Hengelsportvoorzieningen / herintroductie
zeeforel
– Natuurontwikkeling
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
Medewerking van een groot aantal partijen.
4. Doorlooptijd project:
Het project wordt uitgevoerd in 2 fases. De
oorspronkelijke planning voor fase 1 is gericht op eind
2013 voor besluitvorming en een
Waddenfondsaanvraag, zodat financiering uit het
Waddenfonds 2014 e.v. kan komen. De verwachting is
dat het project kan worden uitgevoerd in de periode
2014 – 2018. Deze periode komt overeen met de
eerste programmaperiode van het Waddenfonds.
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: ca € 3,33 miljoen
b. Financieringsmogelijkheden:
– Provincie Fryslân: € 1 mln. Dit is voor 2/3e
te dekken uit het Friese Meren Project en
voor 1/3e uit gemeentelijke bijdrage van €
166.000,- per gemeente.
– Groningen € 1 mln. Dit is te dekken vanuit
het Investeringsbudget
–
Lauwersoog/Lauwersmeer van
provincie/gemeente De Marne.
De onder 1. en 2. benoemde gezamenlijke
regionale dekking van € 2 mln (=60%) kan
cofinanciering van een
waddenfondsaanvraag zijn. Het
waddenfonds zou de overige 40% kunnen
bijdragen = € 1,33 mln.
6. Koppelkans
In het rapport ‘Noardeast Fryslân, TOP lokaasje
tusken de marren’ zijn o.a. voor 4 locaties in het
Lauwersmeergebied mogelijke ontwikkelingsrichtingen
(‘fiersichten’) in woord en beeld gebracht. Deze
fiersichten zouden in een volgende fase gekoppeld
kunnen worden aan het uitvoeringsprogramma van de
Stuurgroep Lauwersmeer.
7. Betrokken partijen:
a. Trekker: Stuurgroep Lauwersmeer /
Programmateam Lauwersmeer
b. Overige partijen:
– Gemeenten
– Ondernemers
– Bewoners
– Staatsbosbeheer
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Project I.b.12
Koepelproject ‘ Verbetering Routenetwerken’
Ontwikkeling recreatieve routes en
infrastructuur ter verbinding binnen- en
buitendijks, Ferwerderadiel
1. Probleem/uitdaging
Dat het Waddengebied een bijzonder gebied is met
een zichtbare ontstaansgeschiedenis en een unieke
flora en fauna, wisten velen al lang. Ook de flora &
fauna van het gebied is noemenswaardig. Maar het
gebied is alleen zichtbaar als je het ook wilt zien. Met
de instelling van het Waddenfonds kwam er een
stroom van visies en initiatieven op gang om het
buitendijkse Waddengebied beter zichtbaar en
bereikbaar te maken. Na de benoeming van de
Waddenzee als werelderfgoed kwam deze stroom in
een versnelling terecht. Maar te midden van al deze
visies ontbreekt het nog aan concrete projecten om
het buitendijkse gebied van Ferwerderadiel
daadwerkelijk zichtbaar en toegankelijk te maken.
Voor de fysieke toegankelijkheid is een goede
recreatieve verbinding nodig van binnendijks naar
buitendijks en omgekeerd.
Dit project behelst een samenhangend geheel aan
nieuwe infrastructuur en routes ter verbinding van
binnen- en buitendijks.
2. Beoogd resultaat:
Meer mogelijkheden tot het beleven van het
Waddengebied en een substantiële toename van het
aantal (extensief-recreatieve) bezoeken aan het
buitendijks gebied, concreet:
– Toeristisch-recreatieve informatievoorziening
54
–
–
–
–
–
–
–
–
Herstel smalspoor buitendijks
Buitendijkse uitkijkpunten, bij blije en hallum (terp)
Voorzieningen vogelaars (o.a. Vogelkijkhutten)
Voorzieningen wadlopen
Blote voetenpad / laarzenpad
Fiets-/wandelverbindingen van lijndorpen
ferwerderadiel naar het wad (o.a. Blije)
Fiets-/wandelpad van ferwert naar hegebeintum
Top’s (w.o. Natuurlijke ‘poort’ naar het
buitendijks waddengebied en ‘zwevend pad’ bij
blije).
Een aantal infrastructurele voorzieningen om het
buitendijks gebied toegankelijk te maken, worden
reeds uitgevoerd binnen het project Gemaal Vijfhuizen
(fiets-/wandelverbinding van Hallum naar de zeedijk en
fietspad bij gemaal Vijfhuizen). Die worden in dit lijstje
niet genoemd. Het is zaak hierbij aansluiting te zoeken.
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Integrale aanpak
– Aansluiting op bestaande routestructuren zoals
ww, hwp, law’s, lf’s en fietsknooppunten
– Aansluiting op project gemaal vijfhuizen
– Gericht op beleving en toegankelijkheid van het
waddengebied
– Aansluitend bij agenda netwerk Noordoost
– Ruimtelijke randvoorwaarden
– Goede afstemming projecten en actoren; integrale
aanpak borgen
4. Doorlooptijd project:
Verschillend per activiteit.
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief):
a. Kosten: € 2.528.000, excl. BTW. Het project
dient gefaseerd te worden uitgevoerd, de
eerste fase i.c.m. de verkweldering buitendijks
door It Fryske Gea.
b. Financiering: Nader te bepalen. Mogelijk:
– Waddenfonds
– 2e fase ANNO
– Gemeenten
6.
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Koppelkans
TROP Ferwerderadiel 2004 t/m 2014
Visie waterrecreatie NO Fryslân
Noordoost aan het Wad
Dorpsvisies lijndorpen Ferwerderadiel
Terpen- en Wierdenlandschap in ontwikkeling
Waddenwandelen
Verkwelderingsplan It Fryske Gea
Bestemmingsplan buitendijks
Buitendijkse wandelroutes
Doortrekken buitendijks fietspad buurgemeenten
Versterken zeewering Wetterskip Fryslân
7. Betrokken partijen:
a. Trekker (afhankelijk van het project):
– Gemeente Ferwerderadiel
– It Fryske Gea
b. Overige:
– Provincie Fryslân
– Netwerk noordoost
– Wetterskip Fryslân
– Gemeenten het Bildt en Dongeradeel
– Landschapsbeheer Friesland
– Recreatieondernemers
– Dorpsbelangen / bewoners
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Project I.b.13
Koepelproject ‘Verbetering Routenetwerken’
Buitendijkse wandelroutes, Ferwerderadiel
1. Probleem/uitdaging
Het Waddengebied moet beter beleefbaar worden
gemaakt. Dit kan door in het buitendijks gebied routes
te ontwikkelen. Want daar kan het Wad in al zijn
aspecten worden beleefd: natuur, cultuurhistorie,
landbouw.
It Burmaniapaad is een fiets-/wandelroute die Ferwert
met het buitendijkse Waddengebied verbindt. De
route maakt deel uit van het wandelroutenetwerk
Historische Wandelpaden Noordoost Fryslân en is
wat betreft het te fietsen gedeelte opgenomen in het
fietsroutenetwerk met fietsknooppunten.
De route is in gebruik genomen in 2007, maar het
buitendijkse gedeelte (alleen te bewandelen) laat qua
voorzieningen te wensen over. Bij de
routebeschrijving staat dan ook de volgende
waarschuwing: “Deze route vergt enig klim- en
klauterwerk en de kans is aanwezig dat u paarden,
schepen en koeien tegenkomt. Let wel op de
beperkingen tijdens het broedseizoen!”.
Daarbij is de (wandel)route buitendijks niet
bewegwijzerd. Kortom, dit deel van It Burmaniapaad
behoeft verbetering als het voor een groter publiek zal
worden opengesteld.
2. Beoogd resultaat:
– toegankelijk en bewegwijzerd buitendijks
wandelpad
55
–
–
opname pad in routenetwerk Waddenwandelen
toename recreatief gebruik en beleving buitendijks
Waddengebied
3.
–
–
–
Randvoorwaarden/ Afhankelijkheden:
Gericht op beleving van het Waddengebied
Realisatie van informatievoorziening
Aansluiting bij verkwelderingsplannen It Fryske
Gea
Passend bij de aard en schaal van het buitendijkse
Waddengebied (o.a. broed- en stormseizoen)
Op te nemen in het routenetwerk van
Waddenwandelen
Ruimtelijke randvoorwaarden
Goede afstemming actoren
Weersomstandigheden (stormseizoen)
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Noordoost aan het Wad
Dorpsvisies lijndorpen, w.o. Blije Ferwerderadiel
Verkwelderingsplan It Fryske Gea
Infocentrum It Fryske Gea
Recreatieve verbinding binnen- en buitendijks
Waddengebied
Versterken zeewering Wetterskip Fryslân
7. Betrokken partijen:
a. Trekker:
– It Fryske Gea
b. Overige:
– Gemeente Ferwerderadiel
– Landschapsbeheer Friesland
– Wetterskip Fryslân
– Dorpsbelangen
4. Doorlooptijd project:
Jan 2014 – dec. 2014
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief):
a. Kosten: € 28.550 excl. BTW
b. Financiering: nader te bepalen. Bijdragende
partijen o.a.:
– It Fryske Gea
– Gemeente Ferwerderadiel
– Provincie Fryslân
6.
–
–
–
–
Koppelkans
Historische Wandelpaden NO Fryslân
Waddenwandelen
TROP Ferwerderadiel 2004 t/m 2014
IGO Ferwerderadiel
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Project I.b.14
Koepelproject ‘ Verbetering Routenetwerken’
Verbinding (doortrekken) buitendijkse
fietspaden naar buurgemeenten,
Ferwerderadiel
1. Probleem/uitdaging
Het buitendijkse fietspad in de gemeente
Ferwerderadiel loopt niet door naar de buurgemeente
het Bildt, althans niet buitendijks. Dit is een doorn in
het oog van gebruikers; men begrijpt niet waarom het
pad niet doorloopt. Er moet nu een lus binnendijks
worden gemaakt. De waddenbeleving wordt er door
beperkt.
Tot voor kort was doortrekken van het fietspad niet
mogelijk, om reden van de veiligheid (waterkering).
Nu het Wetterskip Fryslân bezig gaat met het
versterken van de zeewering zijn er koppelkansen.
2. Beoogd resultaat:
– Doorlopend fietspad buitendijks, voorzien van
bewegwijzering en informatievoorziening.
– Vergroten van de toegankelijkheid en
beleefbaarheid van het Waddengebied door het
invullen van een ontbrekende schakel in het
recreatieve routenetwerk.
3. Randvoorwaarden/ afhankelijkheden::
– opname in bestaande routestructuren: LF 10
Friese Kustpad / North Sea Trail en
Fietsroutenetwerk met fietsknooppunten
– Ruimtelijke inpassing
– Integrale aanpak
56
–
Medewerking alle partijen
4. Doorlooptijd project:
2014-2015
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief):
a. kosten: € 33.000,- excl. BTW
b. Financiering: nader te bepalen, bijvoorbeeld:
– Gemeenten Ferwerderadiel, het Bildt
– It Fryske Gea (r&t-component in
verkwelderingsplannen)
– Wetterskip Fryslân (gekoppeld aan
dijkversterking)
– Waddenfonds
– Provincie
– Rijksregelingen dijkversterking / natuur
7. Betrokken partijen:
a. Trekker:
– Gemeente Ferwerderadiel
b. Overige:
– It Fryske Gea
– Wetterskip Fryslân
– Gemeente het Bildt
– Provincie Fryslân
6. Koppelkans
–
TROP Ferwerderadiel 2004 t/m 2014
–
IGO Ferwerderadiel
–
Noordoost aan het Wad
–
Dorpsvisies lijndorpen Ferwerderadiel
–
Verkwelderingsplan It Fryske Gea
–
Gemaal Vijfhuizen
–
Recreatieve verbinding binnen- en buitendijks
Waddengebied
–
Versterken zeewering Wetterskip Fryslân
–
Infocentrum It Fryske Gea
–
Ontwikkelen cultuurhistorie buitendijks (o.a.
bunker, luchtoorlog)
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Project I.b.15
Ontwikkeling Zurich: verbetering
toegankelijkheid buitendijkse fietspaden,
Súdwest Fryslân
Het icoon van de Nederland in de strijd tegen het
water, de Afsluitdijk, is aan vernieuwing toe. Het Rijk
verantwoordelijk voor de waterveiligheid, garandeert
door het verhogen en verbreden van de dijk de
veiligheid voor de toekomst.
De regio overheidspartijen zetten zich, gezamenlijk
met het bedrijfsleven en het onderwijs in, om de dijk
te ontwikkelen in een aantrekkelijke dagattractie, waar
ruimte, water, wind, zoet en zout een ware belevenis
zijn.
De plannen en ideeën op het gebied van duurzame
energie, ecologie, recreatie en toerisme en ruimtelijke
kwaliteit, dienen elkaar te versterken en te verbinden.
De oude oeververbinding van Fryslân naar Noord
Holland, ooit bedoeld als waterkering met een
verkeersverbinding, is in 2020 omgetoverd tot een
kraamkamer van duurzame en ecologische innovatie.
Het is een dagattractie op het gebied van
ontstaansgeschiedenis, omgaan met water, vismigratie,
energie uit water en recreëren op en bij het water.
De wereld beleeft en bewondert met hernieuwde
belangstelling De Nieuwe Afsluitdijk (DNA).
1. Probleem/uitdaging
De Afsluitdijk, is nu al een historisch en
(inter)nationaal icoon. Om het gebied beter te
positioneren en het zo in te richten dat inwoners en
gasten het spel van water, Wad en wind beter kunnen
beleven, zijn ontwikkelingen noodzakelijk bij
57
Kornwerderzand en Zurich en dienen recreatieve
routes te worden verbeterd en gerealiseerd.
Zo ontstaat een dagattractie van formaat.
–
–
–
In het Masterplan Waddenpark Afsluitdijk en de Visie
Toerisme en Recreatie van de gemeente SúdwestFryslân, zijn suggesties gedaan voor ontwikkelingen
voor de gehele driehoek Kornwerderzand, ZurichHarlingen en Makkum. Een van de projecten is om de
dijk een goede entree naar Fryslân te geven.
–
–
Herinrichten Poort van Fryslân als streekstation
Realiseren aanlegplek voor ferryverbinding
Makkum-Kornwerderzand-Zurich-Harlingen
Realiseren vogelkijkhut/uitkijktoren op de
Waddendijk.
Plaatsen van waddentrappen met zitbanken op
Waddendijk bij Zurich-dorp.
Opwaarderen strand ten zuidwesten van de
Zuricher Polder
Daarnaast vindt in opdracht van het regionale
Stuurgroep De Nieuwe Afsluitdijk in de zomer/najaar
2013 een markconsultatie plaats om met als doel te
onderzoeken welke locatie en onder welke condities
is het voor marktpartijen interessant om een
educatieve toeristische attractie te exploiteren op een
van de vijf ‘knooppunten’ (Den Oever, het Monument,
Breezanddijk, Kornwerderzand of Zurich.
3. Randvoorwaarden:
– Gericht op de beleving van de Wadden en de
Afsluitdijk
– Goede promotie
4.
–
Doorlooptijd project:
Tot 2020
2. Beoogd resultaat
De Afsluitdijk als topattractie waarbij voorzieningen
op en aan weerszijden van de dijk en de
bezoekersgeleiding een logisch en attractief geheel
vormen.
5.
Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief):
a. Kosten: PM.
b. Financiering:
– Via project De Nieuwe Afsluitdijk
– Waddenfonds
– Provincie
– regionale overheidspartners en
marktpartijen.
Concreet valt hierbij te denken aan de volgende
ontwikkelingen bij Zurich-dorp en Zurich als poort
van Fryslân:
– Upgraden van camperplaatsen met voorzieningen
Zurich-dorp
– Realiseren van waddenhutten bij Zurich-dorp met
zicht op de Waddenzee
– Realiseren landmark op hoogte in zichtlijn
Afsluitdijk bij Zurich (locatie huidig wegrestaurant) als
poort van Fryslân mogelijk in combinatie met horeca
7. Betrokken partijen:
– Gemeente Súdwest-Fryslân samen met andere
partners DNA (De Nieuwe Afsluitdijk is een
samenwerking van vijf regiopartijen: provincie
Noord-Holland, Fryslân, gemeente Hollands
Kroon, gemeente Súdwest-Fryslân en de gemeente
Harlingen),
– Rijkswaterstaat, Ministerie van I&M,
– Programma Naar Een Rijke Waddenzee
– diverse natuurorganisaties en marktpartijen.
6. Koppelkans
Ontwikkeling koppelen met project De Nieuwe
Afsluitdijk. Zie ook www.denieuweafsluitdijk.nl
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
58
Project I.b.16
Ontwikkeling verbindingen en routes in
Driehoek Kornwerderzand-Makkum-Harlingen,
Súdwest Fryslân
Het icoon van de Nederland in de strijd tegen het
water, de Afsluitdijk, is aan vernieuwing toe. Het Rijk
verantwoordelijk voor de waterveiligheid, garandeert
door het verhogen en verbreden van de dijk de
veiligheid voor de toekomst.
De regio overheidspartijen zetten zich, gezamenlijk
met het bedrijfsleven en het onderwijs in, om de dijk
te ontwikkelen in een aantrekkelijke dagattractie, waar
ruimte, water, wind, zoet en zout een ware belevenis
zijn.
De plannen en ideeën op het gebied van duurzame
energie, ecologie, recreatie en toerisme en ruimtelijke
kwaliteit, dienen elkaar te versterken en te verbinden.
De oude oeververbinding van Fryslân naar Noord
Holland, ooit bedoeld als waterkering met een
verkeersverbinding, is in 2020 omgetoverd tot een
kraamkamer van duurzame en ecologische innovatie.
Het is een dagattractie op het gebied van
ontstaansgeschiedenis, omgaan met water, vismigratie,
energie uit water en recreëren op en bij het water.
De wereld beleeft en bewondert met hernieuwde
belangstelling De Nieuwe Afsluitdijk (DNA).
1. Probleem/uitdaging
De Afsluitdijk, is nu al een historisch en
(inter)nationaal icoon. Om het gebied beter te
positioneren en het zo in te richten dat inwoners en
gasten het spel van water, Wad en wind beter kunnen
beleven, zijn ontwikkelingen noodzakelijk bij
Kornwerderzand en Zurich en dienen recreatieve
routes te worden verbeterd en gerealiseerd.
Zo ontstaat een dagattractie van formaat.
In het Masterplan Waddenpark Afsluitdijk en de Visie
Toerisme en Recreatie van de gemeente SúdwestFryslân, zijn suggesties gedaan voor ontwikkelingen
voor de gehele driehoek Kornwerderzand, ZurichHarlingen en Makkum. Een van de projecten is om de
dijk een goede entree naar Fryslân te geven.
–
–
–
–
–
Daarnaast vindt in opdracht van het regionale
Stuurgroep De Nieuwe Afsluitdijk in de zomer/najaar
2013 een markconsultatie plaats om met als doel te
onderzoeken welke locatie en onder welke condities
is het voor marktpartijen interessant om een
educatieve toeristische attractie te exploiteren op een
van de vijf ‘knooppunten’ (Den Oever, het Monument,
Breezanddijk, Kornwerderzand of Zurich.
–
–
2. Beoogd resultaat
De Afsluitdijk als topattractie waarbij voorzieningen
op en aan weerszijden van de dijk en de
bezoekersgeleiding een logisch en attractief geheel
vormen.
4.
–
Concreet valt hierbij te denken aan de volgende
ontwikkelingen:
– Verbeteren recreatie
– Aanleggen buitendijks fiets/wandelpad
IJsselmeerzijde van Kornwerderzand naar Makkum
– Verbeteren aansluiting en toegankelijkheid fietspad
Afsluitdijk-Zurich-Harlingen (Noordzeekustroute)
– Verbetering/aanleggen fietspad van Afsluitdijk over
slaperdijk naar Zurich
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Realiseren dorpsommetje Zurich en wandelpaden
naar de dijk.
Verbetering plattelandswegen (verharding en
parkeervoorzieningen omliggende dorpen)
Verbetering verbinding naar de brug ‘Halsbân’ op
de route Pingjumer Halsbân (mogelijk verplaatsing
richting dorp Zurich)
Opstellen plan recreatieve routes met profielen
Waddenpark Afsluitdijk.
Vervangen en verplaatsen bebording en plaatsen
nieuwe bebording
Plaatsen informatiepanelen
Ontwikkelen wadloop en zeekanoroutes
3. Randvoorwaarden:
– Gericht op de beleving van de Wadden en de
Afsluitdijk
– Goede promotie
5.
Doorlooptijd project:
Tot 2020
Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief):
a. Kosten: PM
b. Financiering:
– Via project De Nieuwe Afsluitdijk
– Waddenfonds
– Provincie
– regionale overheidspartners en
marktpartijen.
59
6. Koppelkans
– Ontwikkeling koppelen met project De Nieuwe
Afsluitdijk. Zie ook www.denieuweafsluitdijk.nl
Project I.b.17
Koepelproject ‘Verbetering Strandovergangen’
Verbetering strandovergangen, incl. faciliteiten
Terschelling
7. Betrokken partijen:
– Gemeente Súdwest-Fryslân samen met andere
partners DNA ( De Nieuwe Afsluitdijk is een
samenwerking van vijf regiopartijen: provincie
Noord-Holland, Fryslân, gemeente Hollands
Kroon, gemeente Súdwest-Fryslân en de gemeente
Harlingen)
– Rijkswaterstaat, Ministerie van I&M
– Programma Naar Een Rijke Waddenzee
– diverse natuurorganisaties en marktpartijen.
1. Probleem/uitdaging
Terschelling heeft een Noordzeekustlijn met 5 officiële
overgangen naar het strand. Het strand is voor veel
gasten een belangrijk bezoekmotief. De badstranden
en de strandovergangen vormen één van de
visitekaartjes van het eiland. De huidige
strandovergangen zijn qua uitstraling, kwaliteit,
aanwezige faciliteiten, randvoorwaarden voor
activiteiten en veiligheid niet meer up-to-date.
2. Beoogd resultaat:
– Na de uitvoering kennen de strandovergangen en
de badstranden van Terschelling een hogere
verblijfs- en belevingswaarde. Ze zijn veilig en van
een hoog kwaliteitsniveau. Toegankelijkheid zal er
zijn voor een breed publiek (één toegeruste
strandovergang voor mindervaliden) en het
omliggende gebied van de strandovergangen wordt
beter beschermd.
– Door het concentreren van toegang en activiteiten
worden waardevolle flora- en faunagebieden
ontzien.
– Het project zal waar mogelijk gericht zijn op
duurzaamheid. Er zal gebruik worden gemaakt van
duurzame materialen en energiezuinige
toepassingen. Betrokken partijen worden
uitgedaagd hierin een duurzaam steentje bij te
dragen.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Betrokkenheid / bereidheid tot deelname overige
partijen.
– NB-wet.
4. Doorlooptijd project
2014
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: € 1.000.000,b. Financieringsmogelijkheden:
− Gemeente € 400.000,− Provincie
− Waddenfonds
6. Koppelkansen
7.
–
–
–
–
–
–
Betrokken partijen
Gemeente Terschelling
Rijkswaterstaat
Staatsbosbeheer
KNRM
Strandpaviljoenhouders
Outdoorbedrijven
60
Project I.b.18
Koepelproject ‘Verbetering Strandovergangen’
Transitie Badstrand / Strandovergang Badhuys
Vlieland
1. Probleem/uitdaging
Vlieland heeft langs de Noordzeekustlijn ter hoogte
van het Badhuys een druk en tevens bewaakt
strandgedeelte. Dit deel van het strand is voor veel
gasten een belangrijk bezoekmotief. De badstranden
en de strandovergangen vormen één van de
visitekaartjes van het eiland. De huidige
strandovergang bij het Badhuys is qua uitstraling,
kwaliteit, aanwezige faciliteiten, randvoorwaarden
voor activiteiten en veiligheid niet meer up-to-date.
−
4.
–
3.
−
Beoogd resultaat:
Na de uitvoering kent de strandovergang nabij
het Badhys op Vlieland en het bijbehorende
bewaakte strandgedeelte een hogere verblijfs- en
belevingswaarde. Het is er veilig en van een hoog
kwaliteitsniveau. Toegankelijkheid zal er zijn voor
een breed publiek (waaronder ook
mindervaliden) en het omliggende gebied van de
strandovergang wordt beter beschermd.
Het project zal waar mogelijk gericht zijn op
duurzaamheid. Er zal gebruik worden gemaakt
van duurzame materialen en energiezuinige
toepassingen. Betrokken partijen worden
uitgedaagd hierin een duurzaam steentje bij te
dragen.
Doorlooptijd project:
2014
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten:
200.000,b. Financieringsmogelijkheden:
− Gemeente
80.000,− Provincie
− Waddenfonds
6.
2.
–
NB-wet.
7.
−
−
−
−
−
−
Project I.b.19
Koepelproject ‘Verbetering Strandovergangen’
Herinrichting en toegankelijkheid verbeteren 3
strandovergangen, Ameland
1. Probleem/uitdaging
Ameland heeft een Noordzeekustlijn met meerdere
overgangen naar het strand. Het strand is voor veel
gasten een belangrijk bezoekmotief. De badstranden
en de strandovergangen vormen één van de
visitekaartjes van het eiland. De drie voornaamste
strandovergangen zijn qua uitstraling, kwaliteit,
aanwezige faciliteiten, randvoorwaarden voor
activiteiten en veiligheid niet meer up-to-date en
dienen aangepast te worden.
Koppelkansen
Betrokken partijen:
Gemeente Vlieland
Rijkswaterstaat
Staatsbosbeheer
KNRM
Strandpaviljoenhouder
Outdoorbedrijf
2. Beoogd resultaat:
– Na de uitvoering kennen de strandovergangen en
de badstranden van Ameland een hogere verblijfsen belevingswaarde. Ze zijn veilig en van een hoog
kwaliteitsniveau. Toegankelijkheid zal er zijn voor
een breed publiek (één toegeruste strandovergang
voor mindervaliden) en het omliggende gebied van
de strandovergangen wordt beter beschermd.
– Door het concentreren van toegang en activiteiten
worden waardevolle flora- en faunagebieden
ontzien.
– Het project zal waar mogelijk gericht zijn op
duurzaamheid. Er zal gebruik worden gemaakt van
duurzame materialen en energiezuinige
toepassingen. Betrokken partijen worden
uitgedaagd hierin een duurzaam steentje bij te
dragen.
Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
Betrokkenheid / bereidheid tot deelname overige
partijen.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
61
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Betrokkenheid / bereidheid tot deelname overige
partijen.
– NB-wet.
4. Doorlooptijd project
2014
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: € 600.000,b. Financieringsmogelijkheden:
− Gemeente € 240.000,− Provincie
− Waddenfonds
6. Koppelkansen
7.
–
–
–
–
–
–
Betrokken partijen
Gemeente Ameland
Rijkswaterstaat
Staatsbosbeheer
KNRM
Strandpaviljoenhouders
Outdoorbedrijven
Project I.b.20
Toeristische kop/verkeersveiligheid bij de
herinrichting van het dorp Lies (Terschelling)
1. Probleem/uitdaging
Gemeente Terschelling heeft de herinrichting van het
dorp Lies op de rol staan. De herinrichting van dorpen
vindt plaats als regulier onderhoud. Een dergelijke
herinrichting wordt vaak gecombineerd met
rioleringswerkzaamheden en beperkt zich tot het
weer in goede staat brengen van de straat.
Uit ervaring is gebleken dat de dorpen van
Terschelling een wezenlijk onderdeel vormen van het
toeristische product. Gasten hechten veel waarde aan
het uiterlijk aanzien en het leefklimaat van de dorpen.
Hier tracht de gemeente waar mogelijk bij
herinrichtingsprojecten rekening mee te houden. Wij
noemen dit de zogenaamde toeristische kop
bestaande uit onderdelen die voor toeristen van
belang zijn, maar waar wij in het meerjarig
wegenonderhoud geen budget voor beschikbaar is.
In het geval van de herinrichting van Lies betreft dit de
volgende onderdelen:
− het vanwege de verkeersveiligheid aan te brengen
snelheid afremmende voorzieningen aan het begin
van het dorp en het daarvoor het vervangen van
asfaltverharding door gebakken klinkers.
− de meerkosten van de keuze voor de authentieke
gebakken klinkers.
− het aanbrengen van beter bij het historische dorp
passende straatverlichting
Deze meerkosten bedragen € 600.000 (excl. btw)
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
2. Beoogd resultaat
Verbetering van de (recreatieve) infrastructuur.
Verbetering van de ruimtelijke toeristische fysieke
kwaliteit. Bevordering verkeersveiligheid en
leefbaarheid. Herstel authentieke uitstraling van het
dorp door het aantrekkelijker maken van het decor
voor toerisme dat Lies biedt.
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden
– Betrokkenheid / bereidheid tot deelname overige
partijen.
– Het daadwerkelijk vrijkomen van co-financiering
voor dit project.
4. Doorlooptijd project
2014
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: € 600.000,-.
b. Financieringsmogelijkheden:
− Gemeente
− Provincie
− Streekagenda
6. Koppelkansen
7.
−
−
−
Betrokken partijen:
Gemeente Terschelling
Buren van Lies
Ondernemers van Lies
62
b. Financiering:
– Gemeente Ameland (werkplek /
faciliteiten)
Project I.b.21
Ameland voor iedereen
1. Probleem/uitdaging
De gemeente Ameland financiert samen met de
provincie momenteel een projectleider “”Ameland
voor iedereen”. Deze projectleider stimuleert
gemeente en ondernemers om beter toegankelijk te
worden voor mensen met een beperking. Er is geen
geld voor investeringen. In de praktijk blijkt dat
ondernemers en gemeente veel kunnen doen maar
vaak hebben ze net even dat extra zetje nodig.
2. Beoogd resultaat:
– Ondernemers en gemeente krijgen financiële
ondersteuning bij het uitvoeren van
toegankelijksheidprojecten
– Aanspreekpunt en aanjager in vorm van
projectleider actief van 2015 tot 2017
– Mensen met een beperking kunnen volwaardig
vakantievieren op Ameland.
– Betere bezetting voor en naseizoen en daardoor
omzetstijging
6. Koppelkans
– Transformatie groepsverblijven
– Project I.a.6 Zorgtoeristische voorzieningen
stimuleren
7.
–
–
–
–
–
–
Betrokken partijen:
Gemeente Ameland
Stuurgroep Ameland voor iedereen
Ondernemers
VVV Ameland
Provincie
Belangenorganisaties / patiëntenverenigingen
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Ondernemers willen daadwerkelijk investeren
4.
Doorlooptijd project:: 4 jaar
5.
Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: € 500.000
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
Project I.b.22 (project past ook onder I.d
Ontwikkeling havenfronten)
Entree van Ameland
1. Probleem/uitdaging
De eerste en de laatste indruk die je krijgt van een
vakantiebestemming zijn erg belangrijk. Laat dit nou
net de slechtste kant van Ameland zijn. De veerdam is
een guur en onherbergzaam gebied waar je in regen
en wind op de bus staat te wachten. Éénmaal over de
dijk zie je aan de linkerkant een bedrijventerrein dat
de hele rondweg van Nes beslaat met allerlei loodsen.
Het is niet een aanblik die bij Ameland past. Het
probleem is onder andere dat ondernemers een
zichtlocatie willen en dus de begroeiing voor hun pand
weghalen. Verder zitten er enkele bedrijven die uit
zichzelf niet passen bij de locatie. De uitdaging is om
toch te komen tot het uit het zicht halen van de
loodsen en de veerdam aantrekkelijk te maken
2. Beoogd resultaat:
– Veerdam een aantrekkelijk transferium
– Bedrijventerrein bevestigt kwaliteit landschap van
Ameland
– Eerste en laatste indruk van Ameland zijn goed
waardoor er betere reclame voor Ameland
gemaakt gaat worden.
3.
–
–
–
–
–
Randvoorwaarden/Afhankelijkheden:
Ondernemers werken mee
Eigendomssituatie veerdam duidelijk.
Meewerken RWS
Meewerken Ondernemers
Meewerken Wagenborg
63
4.
5.
Doorlooptijd project:
3 jaar
Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief):
a. Kosten: € 650.000
b. Financiering:
– Gemeente
– Wagenborg
6. Koppelkans
– Ameland voor iedereen
7.
–
–
–
–
–
Betrokken partijen:
RWS
Ondernemers
Wagenborg
Gemeente
Provincie
Project I.b.23
Herinrichting centrum Dorp en Badweg,
Schiermonnikoog
1. Probleem/uitdaging.
Toerisme is de kurk waarop de economie van het
Friese Waddeneiland Schiermonnikoog drijft. Het
centrum van het dorp (Reeweg en Nieuwestreek) en
de Badweg, de enige toegangsweg naar het strand bij
Paal 3, zijn een belangrijk onderdeel van de
aantrekkingskracht van Schiermonnikoog.
Schiermonnikoog is dus aantrekkelijk voor zowel
recreanten als eilandbewoners. De aantrekkelijkheid
wordt voornamelijk bepaald door de natuurlijke
waarden van het eiland en het authentieke en
monumentale karakter van het centrum van het dorp.
Maar daarnaast ook door een volwaardig aantrekkelijk
geheel van voorzieningen die voor het toeristisch
product van belang zijn. Dit vormt voor veel mensen
een reden om een bezoek aan Schiermonnikoog te
brengen.
De inrichting van zowel het centrum van het dorp als
de Badweg is verouderd en voldoet niet meer aan de
hedendaagse eisen op het terrein van toeristische
aantrekkelijkheid, uitstraling van de openbare ruimte
en verkeersveiligheid. Deze situatie vraagt dan ook om
meer en nieuwe voorzieningen en mogelijkheden, die
een stimulans vormen voor een verdere toeristische
en economische ontwikkeling.
De herinrichting van de Badweg en het centrum van
het dorp leiden tot een verkeersveiligere situatie.
Daarnaast leiden de maatregelen tot een duurzame
ontwikkeling van recreatie en toerisme op
Schiermonnikoog, waarmee het toeristisch product
voor jaren weer “up to date is”. Daarmee
samenhangend leiden de maatregelen tot behoud en
wellicht uitbreiding van de werkgelegenheid.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
2. Beoogd resultaat.
Concrete verbetering van toeristische
aantrekkelijkheid, uitstraling van de openbare ruimte
en verkeersveiligheid van het centrum van het dorp
Schiermonnikoog en de Badweg.
–
aanbrengen van een uniforme bestrating in het
centrum van het dorp, dat past bij het
authentieke karakter van het dorp;
–
een herinrichting waarbij we uitgaan van een
multifunctionele invulling van het centrum, gericht
op het stimuleren van toeristische, recreatieve en
culturele activiteiten.
–
het realiseren van de mogelijkheid om bij
evenementen e.d. de terrassen van de aanwezige
horecabedrijven te kunnen uitbreiden;
–
realiseren van extra ruimte voor fietsenstalling;
–
verbeteren van de verkeersdoorstroming en
verkeersveiligheid;
–
door een verandering van de inrichting wordt
geprobeerd om het ‘rechte’ van de Badweg er uit
te halen.
–
verbeteren van de aankleding en inrichting van de
Badweg, waardoor je kunt zien dat het de weg
naar het Noordzeestrand is en de snelheid van
het gemotoriseerde verkeer wordt geremd:
o Aanbrengen van een aantal voorzieningen en
objecten langs de Badweg , die bij de omgeving
passen en iets over de omgeving ‘vertellen’.
Bijvoorbeeld het plaatsen van een aantal
boeien met een zitje bij kruisingen en afslagen,
het plaatsen van twee meerpalen bij het begin
en het einde van de Badweg en het realiseren
van twee “landschap schilderijen met een lijst
gemaakt van juttershout;
o Het aanbrengen van gele klinkers (oud
gebakken) nabij kruisingen en oversteken. Dat
64
verhoogt de aantrekkelijkheid en heeft tevens
een snelheid remmend effect;
o Het realiseren van een plein voor Hotel
Duinzicht en de afslag naar de
sportaccommodaties;
o Het realiseren van een soort van winkelplein
bij de fietsenverhuur, slijterij, delicatessenzaak
aan het begin van de Badweg in het dorp;
o Renovatie van de Badweg.
–
Beoogd effect: toename van het recreatief gebruik
en beleving van Schiermonnikoog in samenhang
met een multifunctionele invulling van de
omgeving, waarbij er een relatie is tussen
verkeersveiligheid en die omgeving.
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden.
– Onlosmakelijk met het eiland en zijn natuur
verbonden;
– Gericht op de beleving van de omgeving en de zee;
– In balans met de natuur, het maritieme karakter
van het eiland en het monumentale karakter van
het dorp;
– Uitgangspunt is de “shared space” gedachte.
– Verknoopt met fiets en wandel mogelijkheden;
– Aanpassing van de weginrichting, waardoor de
automobilist beter moet opletten en dus minder
hard rijdt;
– Goede afstemming met de bewoners en
ondernemers;
– Goede afstemming met de cultuurhistorische
vereniging op schiermonnikoog;
– Goede afstemming met de weggebruikers, zowel
professioneel als particulier.
4. Doorlooptijd project.
De planning is om de werkzaamheden in buiten de
zomerperiode in 2014 (centrum dorp) en 2015
uit te voeren.
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief).
a. Kosten:
– Badweg: € 310.000,-- (excl. btw)
– Centrum dorp: € 220.000,-- (excl. btw)
– Projectbegeleiding: 300 uren € 27.000,-- (excl.
btw)
b. Financiering:
– Gemeente Schiermonnikoog: € 160.000,--
6.
–
–
–
Koppelkansen:
Toeristisch Programma Friese Wadden;
Waddenfonds;
Nuon gelden.
7.
–
–
–
–
–
–
–
Betrokken partijen.
Provincie Fryslân;
Vereniging Natuurmonumenten;
Ondernemers in het centrum en langs de Badweg;
Cultuurhistorische vereniging “Heer en Feer”;
VVV Schiermonnikoog;
Vervoersbedrijven (Arriva, taxibedrijven,);
Gemeente Schiermonnikoog.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
65
Projecten I.b.24 en 25
Herinrichting Heereweg Schiermonnikoog
Herinrichting Veerdam Schiemonnikoog
Beide projecten zijn nog niet uitgewerkt; er is
vooralsnog geen financiering beschikbaar.
Project I.d.3
Koepelproject ‘Ontwikkeling havenfronten’
Toekomst Tonnenloods West-Terschelling
–
1. Probleem/uitdaging
In december 2011 heeft de gemeenteraad van
Terschelling ingestemd met de uitgangspunten voor
het museabeleid. Deze zijn opgeschreven in de notitie
‘Natuur en Cultuur, De Collectie Terschelling’.
Onderdeel van deze toekomstplannen is het vinden
van een vervangende locatie van het Centrum voor
Natuur en Landschap (CNL). De raad heeft het
college opdracht gegeven hiervoor in eerste instantie
de haalbaarheid van de loods van de betonning aan de
Willem Barentszkade te West-Terschelling als
onderkomen/locatie voor een Werelderfgoed
Centrum voor Natuur en Cultuur Terschelling
(WCNCT) te onderzoeken.
Voor de realisatie van dit ambitieuze project moet:
– een nieuwe loods worden gebouwd vanwege de
verplaatsing van de betonningswerkzaamheden uit
de huidige loods.
– een inhoudelijk programma voor het WCNCT
worden opgesteld. Dit programma moet vertaald
worden in een ruimtelijk plan van eisen. Daarna
moet worden bepaald wat bouwkundig aan het
pand moet gebeuren om dit plan van eisen te
kunnen realiseren.
– er een uitwerking komen van de volgende
zaken/bouwstenen:
o Marktonderzoek
o SWOT analyse
o Marketing- en communicatieplan
o Samenwerkingsvorm (bepalen en uitwerken)
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
o Uitwerken verschillende z.g. bidbooks, per
thema
o Financieel plan met exploitatiebegroting
o Investerings- en financieringsplan
er een herinrichting van het gebied rond de loods
van de betonning plaatsvinden. Binnen deze
herinrichting wordt ook een mogelijke clustering
van verschillende gemeentelijke havenfaciliteiten
meegenomen.
2. Beoogd resultaat:
Terschelling heeft een schat aan natuur en cultuur.
Deze schat moet bewaard worden, ontsloten zijn en
te beleven zijn voor eilanders en gasten. Het nieuwe
Werelderfgoed Centrum voor Natuur en Cultuur
Terschelling (WCNCT) heeft dit als opdracht. Het
centrum wordt een ontmoetingsplek, een locatie als
een soort portal voor de toeristen die naar het eiland
komen; een startpunt van waaruit ze het eiland
kunnen ontdekken. In het Centrum staat het thema
duurzaamheid en energie in relatie tot de natuur en
cultuur op het eiland en in de Noord- en Waddenzee
centraal.
Tenslotte voorziet het in de behoefte aan ‘slecht
weer’-accommodaties. Het toeristisch seizoen wordt
alsmaar langer, het aantal alternatieve
ontspanningsmogelijkheden bij slecht weer op
Terschelling zijn beperkt.
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Rondkomen financiering van dit ambitieuze
project.
– Betrokkenheid / bereidheid tot deelname overige
partijen.
66
4.
Doorlooptijd project:
2014 – 2018 (gefaseerd)
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: PM
b. Financieringsmogelijkheden:
– Gemeente
– Provincie
– Streekagenda
– Waddenfonds
– Nuon middelen
– Fondsen
– Publiek/private samenwerking
6. Koppelkansen
– Werelderfgoed Waddenzee
– Leeuwarden Culturele hoofdstad van Europa 2018
7.
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Betrokken partijen:
Gemeente Terschelling
Rijkswaterstaat
Provincie
Ministeries van I&M en EZ
Ondernemend Terschelling
Stichting Terschellings Oerol
Stichting Springtij
VVV-Terschelling
Waddenvereniging
Energiesector
Project 1.d.4
Koepelproject ‘Ontwikkeling havenfronten’
Ontwikkeling en/of herinrichting haventerrein
Vlieland
1. Probleem/uitdaging
Kwaliteitsimpuls aankomstgebied Vlieland door:
– Verbeteren afhandeling passagiers en auto's /
vracht / bagage rond de veerdam
– Verbeteren veiligheid voetgangers en fietsers rond
veerdam en havenweg
– Verbeteren toeristische voorzieningen rond
veerdam
– Verkleinen wateroverlast door hoog water en
kans op overstroming
Het gebied rond de aankomst van de veerboot moet
de 'foyer' van het eiland gaan worden.
2. Beoogd resultaat
– Veilige inrichting door scheiding passagiers- en
verkeersstromen
– Plein tussen veerdam en dorp ingericht voor
toeristisch gebruik (tribune dijk, verbinding met
wad)
– Afmeermogelijkheden recreatievaart in de geul
nabij de veerdam
– Duurzame verlichting en energie-opwek
– Fietsverbinding veerdam – jachthaven
– Verhoogde pleinen en kaden ivm zeespiegelstijging
– Riolering afgeschermd van instroom zeewater bij
stormvloeden, ophef overstort
– (hoogste ambitieniveau): verplaatsing terminal en
aanlegplaats snelboot
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
3. Randvoorwaarden / afhankelijkheden
– Betrokkenheid / bereidheid tot deelname overige
partijen
– Gemeente is eigenaar van een groot deel van het
uitvoeringsgebied
– Overige eigenaren / gebruikers moeten op
sommige punten instemmen
– Voor het overgrote deel van de maatregelen zijn
geen vergunningen nodig. Dit geldt wel voor het
hoogste ambitieniveau (verplaatsen terminal en
aanlegplaats snelboot)
4. Doorlooptijd project
2014-2016
5. Kosten en financieringsmogelijkheden
a. Kosten: € 1.500.000 – € 3.500.000, afhankelijk
van het te realiseren ambitieniveau
b. Financieringsmogelijkheden:
– Gemeente
€ 600.000 – …?
– 'Budget' TPFW
– Waddenfonds
– Rijkswaterstaat
– Wetterskip Fryslân
– Ondernemers toeristische sector
– Rederij Doeksen
6. Koppelkansen
Door integrale aanpak van het gebied kan veel
synergie-voordeel worden behaald.
Zo worden de verbeteringsmaatregelen bijvoorbeeld
gelijktijdig uitgevoerd met noodzakelijke
vervangingsinvesteringen op verschillende gebieden,
die met opzet gelijk in de tijd worden gezet. Zo
67
ontstaat een window of opportunity waarin vele
extra's kunnen worden gerealiseerd die niet of alleen
tegen hoge kosten mogelijk zouden zijn als alleen
daarvoor het gebied op de schop zou moeten worden
gezet. Een paar voorbeelden:
− De bekleding van de zeedijk is afgekeurd en moet
vernieuwd. Waar deze grenst aan het plein zal
deze worden vervangen door een zit-tribune van
steenblokken.
− Voor het aanleggen van duurzame verlichting
moeten nieuwe grondkabels worden gelegd. Dit
is aanzienlijk goedkoper als de bestrating toch al
moet worden vervangen.
− Dit geldt ook voor de ophoging van de pleinen.
− Verbeteren van de passagiers- en
verkeersstromen kan alleen door de inrichting te
veranderen; als er toch onderhoud gepleegd
moet worden is dat een ideaal moment.
7.
−
−
−
−
−
−
−
−
−
Project 1.d
Koepelproject ‘Ontwikkeling havenfronten’
Ontwikkeling en/of herinrichting Veerdam
Ameland
–
Project 1.d.5
Koepelproject ‘Ontwikkeling Bezoekerscentra’
Deelproject: Bezoekerscentrum/Experience
Nova Zembla op de Nieuwe Willemskade in
Harlingen
Dit project staat beschreven onder Project 1.b.22
‘Entree van Ameland’.
Betrokken partijen
Gemeente Vlieland
Rederij Doeksen
VVV
Rijkswaterstaat
Staatsbosbeheer
Wetterskip Fryslân
Omwonenden
Ondernemers toeristische sector
Transportbedrijven (zowel vracht- als
personenvervoer)
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
1. Probleem/uitdaging
Bezoekerscentrum ontwikkelen op de Nieuwe
Willemskade (Harlingen) met als hoofdthema het
maritieme verleden van Noord Nederland waarbij een
relatie gelegd wordt met het Wad.
De uitdaging van het Experience Nova Zembla is een
breed publiek op een geheel nieuwe, attractieve
manier kennis te laten maken met een van de
belangrijkste perioden van de Nederlandse maritieme
geschiedenis. De beroemde ontdekkingsreis van
Willem Barentsz in 1596 speelt een hoofdrol in deze
presentatie. Door gebruik te maken van de meest
moderne presentatiemethoden kan een groot publiek
geprikkeld worden zich in een tijdreis naar het eind
van de 16e eeuw mee te laten slepen. Daarnaast willen
wij de bezoekers via dit thema meer bewust maken
van het maritieme milieu van zowel de Poolzee als de
Waddenzee.
2. Beoogd resultaat
In de Friese Zeehaven Harlingen wordt gewerkt aan
het realiseren van een nieuw Experience centrum
NOVA ZEMBLA. Hierin staat centraal het verhaal van
de historische tocht van Willem Barentsz in 1596 op
weg naar een route over de Noord. Vindingrijkheid,
grenzeloze moed en een bijna bovenmenselijk
doorzettingsvermogen zorgden ervoor dat de
bemanning van Willem Barentsz de extreme
68
poolwinter op NOVA ZEMBLA overleefden. De
maandenlange overwintering in het zelfgebouwde
”Behouden Huis” en de barre terugtocht naar de
bewoonde wereld zijn huzarenstukjes die de kern
vormen van de belevenis in het Experience-centrum
NOVA ZEMBLA. In de expositie worden de
bezoekers meegenomen in een reeks
themaonderdelen waarin ze op spectaculaire wijze,
onder andere met 3D projecties, de reis van Barentsz
en zijn bemanning intens meebeleven.. Verder komt er
een film/theaterzaal waarin wisselende voorstellingen
over deze thema’s te zien zullen zijn.
Op het buitenterrein bevindt zich een historische werf
waar het schip van Willem Barentsz op ware grootte
herbouwd wordt. De beroemde Nederlandse
bouwmethode, een van de belangrijkste pijlers onder
de Gouden Eeuw, is hier voor het eerst sinds eeuwen
weer te zien. Na het voltooien van het schip wordt
het ingezet als ontdekkingsschip voor jongeren om de
Waddenzee te onderzoeken op wat er zoal leeft en
daarnaast voor toeristische pleziervaart. Er zal ook
aandacht gegeven worden aan het belang van de
Waddenzee als werelderfgoed. In een aantal
historische bijgebouwen wordt de geschiedenis van de
Harlinger haven en scheepswerven in beeld en geluid
uit de doeken gedaan. Tenslotte komt er een winkel
waar allerlei informatie te vinden is over Willem
Barentsz en de maritieme geschiedenis van Friesland
en het belang daarvan voor Nederland.
3. Randvoorwaarden / afhankelijkheden
– Steun van provincie, gemeente en Waddenfonds
– Subsidies van Fondsen en te werven sponsoren
4. Doorlooptijd project: > 1 jaar
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief):
a. Kosten: PM
b. Financieringsmogelijkheden:
− Plantontwikkeling: Impulz.nu: € 100.000
− Waddenfonds
− Provincie Fryslân
− Gemeente
6.
−
−
−
−
−
−
−
−
−
Koppelkansen:
Toeristische informatieplek
Verbeteren van bekendheid met Waddenzee
Film en theaterplek, catering/horeca
Informatie historische scheepswrakken
Werkplekken/flexplekken
Betrokkenheid gemeente met informatie over de
maritieme geschiedenis, waaronder de walvisvaart
Leerplek voor jongeren
Kantoor plek samen met Waddenvereniging
Horeca met speciale Waddenproducten: vis en
schaaldieren.
7. Betrokken partijen
a. Trekkers
– Impulz Creative Consultancy
– Stichting Expeditieschip Willem Barentsz
– Cum Grano Salis BV
b. Overige partijen
– Gemeente Harlingen
– Provincie Fryslan
– Waddenfonds
– Rijksdienst Cultureel Erfgoed, afd.
scheepsarcheologie
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
69
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
70
Project I.d.6
Entrepotgebouw op Nieuwe Willemskade
restaureren en multifunctioneel inrichten voor
toeristisch-recreatief gebruik (Harlingen)
Project I.e.5
Koepelproject ‘Ontwikkeling vaarroutes’
Ontwikkeling opvaarten Noordoost Fryslân,
Dongeradeel en Ferwerderadiel
Project moet nog beschreven worden.
1. Probleem/uitdaging
Om Noordoost Fryslân als vaarbestemming op de
kaart te zetten heeft de regio voldoende potentie.
Wel zal het bestaande netwerk op strategische punten
uitgebreid moeten worden en moeten slimme
verbindingen gemaakt worden. Zo zal een
vaarnetwerk met voldoende dwarsverbindingen en
vaarrondjes ontstaan. Een belangrijk onderdeel daarbij
vormen de ‘opvaarten’; de historische waterwegen
naar tal van dorpen. Het opnieuw bevaarbaar maken
van deze waterwegen completeert het routenetwerk
en daarmee het aanbod voor de sloepen- en
campervaarder.
De regio lager vroeger aan zee. De diverse op- en
trekvaarten naar voormalige ‘waddenkustplaatsen’ zijn
nog aanwezig in het landschap, alleen kennen deze
veelal barrières in de vorm van bruggen, ondiepte en
ook gedempte delen. Voor de toeristisch-recreatieve
aantrekkelijkheid, de beleefbaarheid van het wad en de
leefbaarheid en dynamiek in de kernen is het een
toegevoegde waarde deze opvaarten in ere te
herstellen
2. Beoogd resultaat:
Revitaliseren van opvaarten naar Holwerd en
Moddergat en die naar Hegebeintum/Ferwert (in
Ferwerderadiel). Het project dient te starten met een
nadere inventarisatie van de opvaarten en
bijbehorende kwaliteiten, obstructies en kosten.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
3.
–
–
–
Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
Medewerking van betrokken overheden,
afstemming en communicatie agrarische sector
bevaarbaar maken opvaarten voor Cm-klasse..
4. Doorlooptijd project:
– Kort (5 jaar) ; inventarisatie
– Lang (10 jaar>) : realisatie
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten voor inventarisatiefase: plm € 25.000
b. Financiering :
– gemeenten
– Waddenfonds
6. Koppelkans
– Noordoost aan het Wad
– Strategische Visie Waterrecreatie Noordoost
Fryslân
7. Betrokken partijen:
a. Trekker: gemeenten Dongeradeel en
Ferwerderadiel
b. Overige partijen:
– Provincie Fryslân
– Wetterskip Fryslân
– Dorpsbelangen
71
Project I.e.6
Koepelproject ‘Ontwikkeling vaarroutes’
Ontwikkeling blauwe TOP’s, Ferwerderadiel
1. Probleem/uitdaging
Een sterk toeristisch-recreatief merk van Fryslân
(USP) is de Elfstedentocht, in al zijn gedaantes. Medio
2013 is het project tot het bevaarbaar maken van het
noordelijke tracé van de Elfstedenvaarroute afgerond.
Binnen dit project is er uiteindelijk voor gekozen
aanpalende projecten die de spin-off van de vaarroute
zouden kunnen vergroten, niet mee te nemen. Er
ontstaat een kip-ei probleem: er is een vaarroute,
maar er zijn weinig voorzieningen voor de
vaarrecreant/-toerist. De gemeente Ferwerderadiel
heeft met recreatiedorp Burdaard een parel aan de
route. Daarnaast zou de gemeente graag inzetten op
de ontwikkeling van een terrein aan de Feinsumer
Feart, nabij het Elfstedenbruggetje in Bartlehiem. Hier
zijn in het kader van bovengenoemd project een
trailerhelling en verlengde aanlegsteiger gerealiseerd,
echter zonder het omliggende terrein verder in te
richten. De aanpalende bossage is eigendom van
Staatsbosbeheer, die heeft aangegeven wel mee te
willen denken over recreatieve inrichting van dit
perceel (extensief, onderhoudsarm), dan wel verkoop.
Bij het terrein komen diverse recreatieve routes
samen, waaronder LF 3 Rietlandroute. Het is een
locatie waar van nature routes samenkomen en dus
uitermate geschikt voor de realisatie van een Blauwe
TOP (= Toeristisch Overstap Punt), zoals genoemd in
het projectenboek van de Visie Waterrecreatie
Noordoost Fryslân. Hier kan de verbinding water met
land, en vice versa, worden gemaakt.
Aan de andere zijde van het Elfstedenbruggetje, in de
gemeente Leeuwarderadeel, is in 2013 een theetuin
geopend. Dit maakt de locatie zelfs geschikt voor een
Blauwe TOP+.
Bartlehiem is wereldberoemd geworden door de
Schaats Elfstedentocht. Het is het keerpunt in de
route en schaatsers passeren het dorp twee keer.
Veel mensen zullen zich de tv-beelden van het
bruggetje in Bartlehiem herinneren dat bijna bezweek
onder het gewicht van de vele toeschouwers. In het
dorp zelf is van deze bekendheid echter nauwelijks iets
terug te vinden. Dit heeft voor een deel te maken met
de inwoners, die door de jaren niet altijd evenveel
prijs hebben gesteld op een grote toeloop van
nieuwsgierigen. Het plannetje voor recreatieve
inrichting langs de Feinsumer Feart biedt een
bezoekpunt/doel voor bezoekers en reguleert
daarnaast de bezoekersstroom.
2. Beoogd resultaat:
– Realisatie Blauwe TOP+ / recreatieve voorziening
aan de Elfstedenroute, in Bartlehiem.
– Het langer vasthouden van zowel vaarrecreanten
als wandelaars en fietsers in het gebied door het
maken van de verbinding waterrecreatie en
landrecreatie en het realiseren van recreatieve
voorzieningen alsmede het benutten van de
naamsbekendheid van Bartlehiem teneinde een
grotere spin-off van de Elfstedenvaarroute in
Ferwerderadiel te realiseren.
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
– Planologische mogelijkheden
– Medewerking dorpsbewoners
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
–
–
–
–
Samenwerking overige partijen, o.a.
Staatsbosbeheer en Provincie Fryslân
Integrale aanpak
Medewerking alle partijen
Financiering
4. Doorlooptijd project:
Ca. 2 jaar, afhankelijk van planologisch traject.
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief):
a. Kosten: € 480.000,- excl. BTW
b. Financiering: cofinanciering nader te bepalen,
bijvoorbeeld:
– Waddenfonds
– Provincie
– 2e fase ANNO
6.
–
–
–
–
–
–
Koppelkansen:
TROP Ferwerderadiel 2004 t/m 2014
IGO Ferwerderadiel
Elfsteden als speerpunt R&T beleid provincie
Fryslân
Recreatieve verbinding binnen- en buitendijks
Waddengebied
Groenplan Ferwerderadiel
Visie Waterrecreatie Noordoost Fryslân
7. Betrokken partijen:
a. Trekker: Gemeente Ferwerderadiel
b. Overige:
– Staatsbosbeheer
– Wetterskip Fryslân
– Provincie Fryslân
– Bewoners Bartlehiem
72
Project I.e.7
Koepelproject ‘Ontwikkeling vaarroutes’
Ontwikkeling voorzieningen langs Elfsteden
vaarroute; boothelling De Dwinger (St.Annaparochie, Het Bildt) en in Bartlehiem
(Ferwerderadiel)
1. Probleem / uitdaging
Ten zuiden van St.-Annaparochie ligt de voormalige
gemeentelijke milieustraat De Dwinger. De ligging aan
de Blikvaart, onderdeel van de Noordelijke
Elfstedenvaarroute, maakt dat bij (her)ontwikkeling
van het terrein voornamelijk naar het toeristisch
potentieel van het terrein wordt gekeken. Helaas blijkt
een vergaande ontwikkeling van het terrein niet
haalbaar. De gemeente kiest daarom voor de minimale
variant, te weten opruimen van het terrein en de
aanleg van een boot-/trailerhelling met
parkeergelegenheid.
Ook in Bartlehiem zijn vergelijkbare initiatieven om
voorzieningen te creëren langs deze vaarroute (zie
project 1.e.6)
3. Randvoorwaarden/ Afhankelijkheden:
Project I.e.8
Koepelproject ‘Ontwikkeling vaarroutes’
Lytse Farwegen, Franekeradeel
4. Doorlooptijd
1-2 jaar
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief):
a. Kosten: PM
b. Financieringsmogelijkheden:
− gemeenten
− Provincie
− Waddenfonds
6. Koppelkans
Ontwikkeling/samenbrengen waddendagtochten en
excursieprogramma
7.
–
–
–
Betrokken partijen:
Gemeenten
Ondernemers
Lokale groepen
De Noordelijke Elfstedenvaarroute biedt (nieuwe)
kansen voor de regio. Niet alleen voor toeristen die
zelf de route gebruiken, maar ook voor recreanten uit
de nabije omgeving die hun boot te water willen laten.
2. Beoogd resultaat
– Voorzieningen treffen voor toeristen en
recreanten die het gebied per boot willen
ontdekken.
– Toeristen en recreanten uit te nodigen om vaker
erop uit te trekken in deze regio
– Bevorderen van nieuwe economische activiteiten
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
1. Probleem/uitdaging
De werkgroep Lytse Farwegen heeft een LEADER
bijdrage van Plattelânsprojekten Noard-West Fryslân
ontvangen voor een onderzoek naar Lytse Farwegen
in de driehoek Franeker-Bolsward-Oosterend. Doel
van het onderzoek is het uitvoeren van een
inventarisatie van de knelpunten in de vaarwegen en
een inventarisatie van de aanwezige verbindingen en
aansluitingen. Het resultaat is het rapport ’14 Doarpen
Inventarisatie Lytse Farwegen NW-Fryslân.
2. Beoogd resultaat
– Een door de 14 dorpen gedragen conclusie en
voorstel voor verbetering van de vaarroutes in
Noardwest Fryslân. Een projectplan opstellen voor
de realisatie voor het bevaarbaar maken van de
Lytse Farwegen. Uitvoering van 4 quick wins
(verhogen van 4 bruggen) voor het beter
bevaarbaar maken van vaarroutes.
– Doel van het project is om de vaarwegen voor
lokaal recreatief gebruik te verhogen en daarmee
de leefbaarheid in de regio. Daarnaast worden de
routes gebruikt door recreanten die ook gebruik
maken van de omliggende campings,
bootverhuurbedrijven en andere
recreatiebedrijven.
3. Randvoorwaarden/ Afhankelijkheden:
– Budget vrijmaken bij zowel gemeenten als
Provincie.
73
–
Wetterskip Fryslân kan aanvullende eisen stellen.
4. Doorlooptijd project
Verschillend.
Project I.e.9
Afmeervoorziening tbv luxe zeewaardige
cruisevaart, Nieuwe Willemshaven, Harlingen
Projectbeschrijving moet nog gemaakt worden.
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: In totaal € 264.545 exclusief BTW voor
het verhogen van 4 bruggen.
b. Financiering:
− Plattelânsprojekten
− Provincie Fryslân
− Bijdrage aanliggende dorpen
Project I.e.10
Koepelproject ‘Ontwikkeling en Uitbreiding
Jachthavens’
Ontwikkeling, verbetering uitbreiding
jachthaven Schiermonnikoog
Projectbeschrijving moet nog gemaakt worden; er is
vooralsnog geen budget beschikbaar.
6. Koppelkans:
7.
−
−
−
−
−
Betrokken partijen
Gemeente Franekeradeel
Gemeente Súdwest Fryslân
Gemeente Littenseradeel
Provincie Fryslân
Plattelandsprojecten
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
74
Project I.e.11
Masterplan Waterfront Franeker (infra
onderdelen), Franekeradeel
Hiervoor is geen apart projectfiche gemaakt omdat
het een groot aantal maatregelen betreft die al
uitvoerig beschreven staan in het Masterplan
Waterfront Franeker.
Project I.e.12
Koepelproject ‘Ontwikkeling en Uitbreiding
Jachthavens’
Verbetering, uitbreiding jachthaven
Terschelling, fase 2: ombouw naar
boxensysteem en drijvende steigers voor
bruine vloot
Bij de herinrichting wordt gebruik gemaakt van
duurzame materialen.
1. Probleem/uitdaging
In de Dellewalbaai van Terschelling is een jachthaven
gesitueerd. Deze druk bezochte haven vervult een
belangrijke rol als passantehaven. Bezoekende schepen
kunnen afmeren aan de aanwezige steigers. Op dit
moment kunnen schepen alleen gestapeld (langszij)
worden afgemeerd.
4.
Bezoekers van de haven geven aan dat luxe, gerief en
toegang tot de wal aanzienlijk beter is wanneer
rechtstreeks vanaf het schip op steigers kan worden
gestapt. Hiervoor is het nodig de haven uit te rusten
met zogenaamde vingerpieren. Ook uit het oogpunt
van veiligheid is dit een verbetering.
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
− Betrokkenheid / bereidheid tot deelname overige
partijen.
Doorlooptijd project:
2014
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: € pm. (de investeringskosten van de
opgestelde inrichtingsschets moeten nog
worden doorgerekend).
b. Financieringsmogelijkheden:
– Gemeente en Stichting Passantenhaven
Terschelling
– ‘budget’ TPFW
– Waddenfonds
Gemeente Terschelling is met de stichting
Passantenhaven Terschelling aan het bekijken of het
mogelijk is met behoud van het huidige aantal
ligplaatsen en binnen de huidige bestemmingsplangrens
vingerpieren te realiseren.
6. Koppelkansen
− Convenant vaarrecreatie c.q. Actieplan
vaarrecreatie Waddenzee
− Overige havenontwikkelingsprojecten in de
Waddenzee
2. Beoogd resultaat:
Een heringerichte jachthaven waarin door het
aanbrengen van vingerpieren op een kwalitatief betere
manier ligplaats kan worden ingenomen, zonder dat
dit ten koste gaat van de ligcapaciteit.
7. Betrokken partijen:
− Gemeente Terschelling
− Stichting Passantenhaven Terschelling
− Partners Actieplan vaarrecreatie Waddenzee
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
75
Project I.e.13
Koepelproject ‘Ontwikkeling en Uitbreiding
Jachthavens’
Herinrichting jachthaven Nes, verduurzaming
en natuurontwikkeling
Project moet nog beschreven worden.
Project I.f.3
Koepelproject ‘Ontwikkeling verblijfsaccommodaties langs de kust’
Stimuleren kleinschalig verblijf bij Zwarte Haan
2. Probleem / uitdaging
Zwarte Haan, gelegen aan de Waddenzee en de lange
afstandswandel- en fietsroute, biedt vele
mogelijkheden op het gebied van recreatie en
toerisme. Deze mogelijkheden worden slecht ten dele
benut. Het zicht vanaf de zeedijk op de Waddenzee is
de grote trekker voor het gebied. Zwarte Haan heeft
op dit moment een restaurant en recreatieterrein. Er
is niet de mogelijkheid, zoals die in het verleden wel
aanwezig was, om met een vaartuig het Wad op te
gaan en de eilanden te bezoeken.
Het recreatieterrein bij Zwarte Haan zal door de
ondernemer worden ontwikkeld tot locatie waar plek
is voor dag- en verblijfsrecreatie. Camperplaatsen,
trekkershutten en plekken voor caravans en campers,
maken deel uit van het aanbod.
5. Doorlooptijd
1 jaar
6. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief):
a. Kosten: PM
b. Financieringsmogelijkheden:
– ondernemer
7. Koppelkanse:
a. Ontwikkeling/samenbrengen
waddendagtochten en excursieprogramma
b. Ontwikkeling/samenbrengen
arrangementenprogramma (eilanden &
kustgemeenten)
c. Toeristisch Programma Friese Wadden,
Waddenfonds, Streekagenda
8. Betrokken partijen
– Ondernemer
– Gemeente
3. Beoogd resultaat
– Een toename van het aantal bezoekers (toeristen
en recreanten) aan Zwarte Haan en omliggende
regio.
– Uitbreiding van het aanbod kleinschalige
recreatieve verblijfsaccommodaties
– toename bestedingen
4. Randvoorwaarden
Niet bekend.
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
76
Project III.d.6
Kwelder ontwikkelingsproject “Naar Buiten –
Holwerd”, Dongeradeel
1. Probleem/uitdaging
In 2009 heeft Staatsbosbeheer met de vereniging
EcoLaNa plannen voor het buitendijkse gebied ten
oosten van de pier van Holwerd ontwikkeld. Op
verzoek van Dorpsbelang Holwerd en het
Gemeentebestuur van Dongeradeel is in 2011 een
proces gestart om te kijken of de kwelders ten oosten
van de pier van Holwerd toegankelijker zouden
kunnen worden voor de bewoners en recreanten. De
uitdaging van dit project is om de kwelder als
ecosysteem in zijn natuurlijke vorm te herstellen,
waarbij de zee weer invloed krijgt. Als nevendoel
wordt het gebied toegankelijk gemaakt voor
recreanten en landbouw. Dit totaal moet een prachtig
“beleefbaar” landschap opleveren met voor de
toekomst een verdienmodel waarmee het beheer &
onderhoud kan worden bekostigd.
2. Beoogd resultaat:
–
Aanleg van een laarzenpad
–
Uitvoeren verkweldering
–
Aanleg van een vogelkijkhut buitendijks
Door het uitvoeren van deze maatregelen wordt het
volgende bereikt:
– Er ontstaat een meer natuurlijke kwelder met inen uitstroom van zeewater,
– Beweiding in de zomer,
– Verbetering van de ecologie van de kwelders ,
– Zorgen voor drinkwater dobben en vluchtplaatsen
voor het vee,
–
Realiseren toegankelijkheid en info voor educatie,
bewoners en toeristen d.m.v. O.a. Slenkpassage,
laarzen- en vlonderpad, klaphekjes, bebording en
kijkhut.
3. Randvoorwaarden/afhankelijkheden:
Medewerking van een groot aantal partijen.
4.
–
–
–
–
Doorlooptijd project:
2013 - 2015
Fase 1: Laarzenpad
Fase 2a: Verkweldering, waarbij betrokken
wandelpad Grândyk
Fase 2b: Kijkhut buitendijks
5. Kosten en financieringsmogelijkheden (indicatief)
a. Kosten: zijn geraamd op 1,44 miljoen euro
b. Financieringsmogelijkheden:
– Fase 1 en 2a: Waddenfonds en gemeente
– Fase 2b: fondsen
6. Koppelkans
Holwerd aan Zee!
7. Betrokken partijen:
a. Trekker: Staatsbosbeheer
b. Overige partijen:
– Dorpsbelang Holwerd
– Ecolana
– Programma naar een Rijke Waddenzee
– Gemeente
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
77
Toeristisch Programma Friese Wadden | projectenboek | d.d. 10 10 13
78

- Bêste Partygenoaten Wa bin ik - Fryslân

Fryslân Fernijt IV - Europa decentraal

Algemeen bestuur Veiligheidsregio Fryslân Postbus 612 8901 BK

JA: JANNEWIETSKE! - Fryslân

b 27 NOV. 2014 - Provincie Fryslân

Uitnodiging Nieuwjaars Mixtoernooi vv Friese Boys 3 januari 2015

Ganzenschade biologisch melkveebedrijf

UITNODIGING Onderwerp: compostering

11-Com.Dorpskerk Huizum-themaavond Friese identiteit 30-10-2014

NIEUWSBRIEF kerst2014 - Grevinga Verhuur Ameland