Interlokaal 2014-10

HANS DISCH
TIMO KAMST
JAN-WILLEM ROODBEEN
“Met ambitie door
op ingeslagen weg”
“Lokale omroep is
perfecte springplank”
“Verleg je grenzen en
durf fouten te maken”
NUMMER 10 // NOVEMBER 2014 // JAARGANG 3
ALLE SEINEN
OP GROEN
EEN UITGAVE VAN OLON
HANS DISCH
TIMO KAMST
JAN WILLEM ROODBEEN
“Met ambitie door
op ingeslagen weg”
“Lokale omroep is
Perfecte springplank”
......
NUMMER 10 // NIVEMBER 2014 // JAARGANG 3
Op de cover
INTERLOKAAL #10
NOVEMBER 2014
03
Tijdens de volgende algemene ledenvergadering, in het voorjaar van 2015, vormt de oprichting van een stichting het
sluitstuk van de activiteiten voor een ware metamorfose van de lokale omroep. Programmamanager sectorverandering Hans Disch: “Juist nu de regionale en lokale journalistiek het zo moeilijk heeft, zijn de politieke seinen op groen
gezet om deze slag als publieke streekomroepen te maken.”
EEN UITGAVE VAN OLON
ALLE SEINEN
OP GROEN
Olon 10 Nov 2014.indd 1
29-10-14 10:56
Column
Think Global, Act Local
In het begin van mijn loopbaan schreef ik samen met toenmalig
minister Andriessen een aantal artikelen over globalisering.
Het was de tijd dat ook in The Economist verhalen verschenen
met geweldige titels als The Death of Distance.
Digitalisering en toenemende bandbreedte voor internet maakten het
mogelijk om productieprocessen op te
splitsen en de verschillende stukjes in
verschillende delen van de wereld te
laten maken. Fascinerend, die nieuwe
fase van globalisering die door het
ontluikende internet werd aangedreven.
Maar ook een beetje eng. Mensen gingen
vrezen voor hun baan, en nieuwe denkrichtingen ontstonden met het adagium
Think Global, Act Local.
“Nog steeds is
er behoefte aan
lokale binding”
Vandaag is het niet anders. De verwachte trends hebben sterk doorgezet, hele industrieën zijn van gedaante
veranderd, banen zijn verdwenen maar
vele nieuwe zijn ontstaan. En nog steeds
is er grote behoefte aan lokale binding,
precies waar de lokale omroep op is
gericht. Een herkenningspunt in het
dagelijkse nationale en mondiale
mediageweld dat tot ons komt via
zowel televisie als internet.
Dat er dringende behoefte is aan
herkenbare, lokale media wil niet zeggen
dat het bedje voor lokale omroepen is
gespreid. Integendeel. Juist op het
gebied van media, het werkterrein van
de lokale omroep, voltrekken zich funda-
mentele veranderingen. Met name
internet gooit de boel behoorlijk overhoop en het is echt een grote uitdaging
voor lokale omroepen om met relatief
beperkte middelen de juiste weg te
bewandelen, vindbaar en relevant
te zijn.
HELPEN
Ik volg met bewondering de inspanningen die lokale omroepen samen
met OLON doen in het kader van het
‘veranderprogramma’. De spirit om
synergie te vinden, daardoor samen
sterker te staan en samen antwoorden te vinden op de grote uitdagingen,
spreekt me erg aan.
Er is de kabelsector veel aan gelegen
om zo goed mogelijk te helpen, hoewel onze invloed natuurlijk beperkt is.
Daarom is op 22 september 2014 door
NLkabel, OLON en KPN een convenant
ondertekend. Hiermee wordt de ambitie
en intentie uitgesproken om de signalen
van de omroepen centraal te verzamelen en aan te bieden aan de pakketaanbieders. Daarmee vergroten de
omroepen hun bereik, krijgt de burger
meer mogelijkheden om lokale content
te consumeren en kunnen pakketaanbieders deze unieke content effectief en
efficiënt in hun zenderaanbod opnemen.
Think Global, Act Local, dat lijkt de lokale
omroep op het lijf geschreven. Ik wens
Rob van Esch is tot 1 februari 2015
directeur van NLkabel, de vereniging
van kabelbedrijven.
de lokale omroepen alle succes om
temidden van de fundamentele,
mondiale mediatrends de burger te
blijven voorzien van lokaal nieuws en
achtergronden.
Colofon
Interlokaal is een uitgave van OLON
3e jaargang, nummer 10, november 2014
Cöordinatie:
OLON, Janneke van der Beek
Eindredactie:
Jeroen te Nuijl
Fotografie:
Wim Kluvers, Maud Berger
Redactionele
medewerking:Janneke van der Beek, Marie-José van den
Berg, Oane Born, Ilja Geukers, Florence
Urlus, Vincent Weggemans
Vormgeving: Studio FC Klap
Adverteren:
[email protected] / 035-6210150
Contact
OLON, Postbus 62, 1200 AB Hilversum
Bezoekadres
Bart de Graaffweg 2, Hilversum
T (035) 820 03 83
[email protected] // www.olon.nl
“Voor de
publieke
streekomroep
staan alle
seinen op
groen”
Tijdens de volgende algemene ledenvergadering, in het voorjaar van 2015, vormt de
oprichting van een stichting het sluitstuk van de activiteiten voor een metamorfose van
de lokale omroepsector. Een ware revolutie, maar ook een traject “van stroop en azijn”,
constateert programmamanager sectorverandering Hans Disch, die vindt dat een lokaal
toereikend media-aanbod voor iedere Nederlandse burger als doelstelling dichterbij is
dan ooit. “Nu kunnen de omroepen met ambitie zelf door op de ingeslagen weg.”
Na drie jaar van activiteiten om lokale
omroepen te inspireren en een kwaliteitsslag te maken, is het tijd dat het sectorale
veranderprogramma onder de normale
bedrijfsvoering van de OLON komt te vallen, aldus Disch. Tijdens de laatste ALV is
het besluit genomen een stichting op te
richten voor de belangen van de sector als
geheel. Disch: “De stichting wordt opgericht door en voor de Nederlandse lokale
publieke omroepen, waarin alle collectieve
voorzieningen en faciliteiten worden
ondergebracht om als streekomroep een
lokaal toereikend media-aanbod te realiseren, zoals de MediaHub. Daarmee breekt
een nieuw tijdperk aan.”
“De afgelopen drie jaar hebben we ge-
werkt aan het stimuleren van de omroepen, onze maatschappelijke partners en
de politiek: tonen waar het naartoe moet.
Vervolgens hebben we die omslag gefaciliteerd met voorzieningen en beleid. En
daarna hebben we de vorming van streekomroepen geconditioneerd, door eisen
te stellen aan onszelf en aan anderen, om
ervoor te zorgen dat ook de randvoorwaarden voor de toekomst zijn ingevuld.
Dit stimuleren, faciliteren en conditioneren heeft geleid tot de oprichting van de
stichting en, uiteindelijk, de vorming van
streekomroepen. Nu kunnen de
omroepen door op de door hen zelf
ingeslagen weg.”
De stichting, die pas bij de oprichting
wordt voorzien van een naam, zal als
sectororganisatie optreden en verdere
ontwikkeling stimuleren. Dat varieert van
het exploiteren en optimaliseren van de
MediaHub en het aanbieden van opleidingen tot het uitdelen van het aangekondigde keurmerk voor lokale publieke
omroepen. Met dat keurmerk wordt
getoetst of een lokale omroep voldoet aan
de eis een lokaal toereikend media-aanbod
te verzorgen.
Disch: “De definitie van het begrip ‘lokaal
toereikend media-aanbod’, zoals de Mediawet onze taakopdracht beschrijft, is altijd
dé kapstok van het veranderprogramma
geweest. Dat aanbod moet aansluiten
bij de leefwereld van de burger, en die
INTERLOKAAL #10
NOVEMBER 2014
05
bestrijkt meer dan alleen een dorp of stad.
Door samen te werken in streekverband
kunnen de lokale omroepen gezamenlijk tot
een mooi media-aanbod komen dat aan alle
wettelijke voorwaarden en – belangrijker
nog – de wensen van de burger voldoet.
Bovendien biedt dat mogelijkheden om de
vele kwaliteiten van lokale omroepen en
van hun medewerkers te combineren in
één hoogwaardige en veelzijdige productieorganisatie.”
ONAFHANKELIJK
De OLON is als vereniging de optelsom van
alle belangen van lokale media-instellingen
met een vergunning. De vereniging zal
de belangen van individuele omroepen
verdedigen, terwijl de stichting die van de
sector behartigt. Disch: “Het is belangrijk
dat de stichting daarin onafhankelijk is. Om
het meest duidelijke voorbeeld te noemen:
Het niet-verlenen van een keurmerk is
altijd tegen het individuele belang van dat
specifieke lid, terwijl het wel verlenen
tegen het belang is van die leden die hoge
eisen stellen aan andere omroepen. Daarom moet een onafhankelijke instantie dat
doen. We moeten erkennen dat er soms
een verschil is tussen het belang van een
individuele omroep en een individueel lid
van de OLON enerzijds, en anderzijds het
collectieve belang van de sector. Wel zal
de OLON altijd invloed blijven uitoefenen
op het beleid van de stichting, zowel
operationeel via de klankbordgroepen
als formeel en strategisch door de
vertegenwoordiging in de Raad van
Toezicht van de stichting.”
INTEGRATIE EN
SAMENWERKING
Als de stichting een feit is, zal Disch zijn
dossiers overdragen aan de nieuwe bestuurder en afscheid nemen van de OLON.
Hij kijkt terug op interessante en bewogen
jaren, die veel hebben opgeleverd.
Lachend: “Ja, drie jaren waarin is gehakt
en waarin dus heus ook spaanders gevallen zijn, maar vooral drie jaren waarin we
als lokale omroepen een culturele en
radicale verandering in gang hebben
gezet, die door onze partners en door de
overheid voor onmogelijk werd gehouden.
Zelfs veel van de omroepen hadden niet
gedacht dat we zo’n omwenteling in
positionering zouden kunnen realiseren.”
“Het is een veranderprogramma geweest
met stroop en azijn, waarbij teugels
zijn aangehaald maar waarin ook veel
aantrekkelijke dingen voor omroepen zijn
Hans Disch:
“Streekomroepen
zijn straks onderdeel
van één publiek
omroepbestel met
één visie en één
publieke taak”
gerealiseerd. Niet alleen qua faciliteiten,
maar zeker ook in de politiek-bestuurlijke
positionering. In de maatschappij is een
zeer positief beeld ontstaan van wat lokale
omroepen zijn en wat ze kunnen doen. Met
onze fijnmazige infrastructuur en 20.000
participerende burgers is onze sector
cruciaal voor de continuïteit en kwaliteit
van de lokale en regionale journalistiek.
Daar is nu ook materiële erkenning voor
gekomen in de vorm van een fikse bijdrage
van het ministerie van OCW.”
“In de Mediabrief werden de lokale omroepen expliciet genoemd, de staatssecretaris roemde het proces dat we hebben
ingezet. Hij doet nu ook boter bij de vis: we
krijgen concrete ondersteuning om ervoor
te zorgen dat we onze taak daadwerkelijk
kunnen uitvoeren. Hij heeft aangegeven op
termijn toe te willen naar integratie van
NPO, de regionale omroepen en de lokale
omroepen. Wij delen dat uitgangspunt met
hem: één publiek bestel, vanuit één visie
en vanuit één regie op de invulling van
de randvoorwaarden daarbij. Volstrekte
autonomie voor alle omroepen en omroeplagen op de inhoud en content productie
als hun kerntaak, maar landelijke regie
op efficiënte en effectieve voorzieningen
buiten die kerntaak. De kwaliteitsverbetering van de lokale omroepen moet voor die
tijd zijn gerealiseerd, omdat we dan een
volwaardige partner binnen die samenwerking kunnen zijn. Juist nu de regionale
en lokale journalistiek het zo moeilijk heeft,
zijn de politieke seinen op groen gezet om
deze slag als publieke streekomroepen
te maken. Het is aan onze leden, aan de
OLON en aan de nieuwe stichting om die
kans met alle handen aan te grijpen en
de publieke omroep onderscheidender,
innovatiever en slagvaardiger te maken.
Noblesse oblige!”
De OLON MediaHub is er nu ook voor lineaire
contributie en distributie, wat betekent
dat naast een on demand platform ook een
gezamenlijk platform voor de doorgifte
van alle lokale radio- en tv-kanalen naar
alle pakketaanbieders kan worden gerealiseerd. Daarvoor sloot de OLON onlangs een
convenant, dat inmiddels is ondertekend
door KPN, UPC, Ziggo en Tele2. Van links
naar rechts Wendelien van den Hoek (KPN),
OLON-voorzitter Martijn Vroom en Rob van
Esch (NLkabel). Voor meer informatie zie:
www.olon.nl
INTERLOKAAL #10
NOVEMBER 2014
06
“Lokale omroep
is perfecte
springplank”
Ieder jaar stelt de OLON een uitgebreid en gevarieerd cursusaanbod samen, om de lokale omroepen op allerlei vakgebieden
te ondersteunen en zo samen te komen tot continue kwaliteitsverbetering. Dit gebeurt onder meer door middel van de OLON
Opleidingendagen en de OLON 3FM DJ Dagen. Daarnaast zijn
deze dagen een mooie gelegenheid om met andere omroepen
ervaringen uit te wisselen.
Timo Kamst (opleidingscoördinator van
3FM, NPO 6 en FunX), geeft in samenwerking met de OLON workshops voor
radiomakers tijdens de 3FM DJ Dagen
en cursussen bij de talentschool van
RMC Twente. Dagelijks analyseert Timo
de presentievaardigheden van talenten,
geeft persoonlijke feedback en luistert
dag en nacht naar lokale omroepen op
jacht naar nieuw talent. “Alles wordt in
de strijd gegooid in de zoektocht naar
nieuw talent. Hoe kleiner de omroepen,
hoe leuker ik het vind om ze te volgen.”
AL VIJF JAAR EEN SUCCES
De OLON 3FM DJ dagen zijn al vijf jaar
een groot succes en zitten elke keer
helemaal vol. Timo: “Deelnemers aan de
DJ Dag geven terug dat ze na het volgen
van deze dag opnieuw zijn begonnen met
presenteren. Ze zijn meer bezig met
het communiceren met de luisteraar.
Daarnaast leren de radiotalenten tijdens
de DJ Dag ook om hun radioprogramma
wat strategischer te maken. Tijdens
deze dagen ontdek ik heel wat talent:
3FM nacht-dj’s Herman Hofman en Kevin
van Arnhem zijn ook ontdekt op een 3FM
DJ Dag.”
NIET NA-APEN
Het is niet onlogisch dat Timo veel naar
de lokale stations luistert. Het gros
van de radio-dj’s die nu voor landelijke
zenders als 3FM en Radio 538 werken,
zetten hun eerste stappen bij een lokale
zender. “De mensen die niét van een
lokale zender komen, zijn op één hand
te tellen. Het is nu eenmaal de perfecte
springplank. Je leert er de basisfacetten
van het radio maken. Bijvoorbeeld hoe je
de techniek bedient en een muziekintro
volpraat, maar ook hoe je je liefde voor
muziek uit. Dat laatste vinden we bij 3FM
vooral belangrijk.”
Zijn voornaamste les: wees altijd jezelf,
ga niet iemand nadoen. “En dat leer je
in de 3FM DJ School: 100% als jezelf
klinken.”
MEER WORKSHOPS
Ook in 2015 organiseert de OLON workshops en opleidingen (waaronder de 3FM
DJ Dagen) voor haar leden. Deze zijn in
2015 vooral gericht op het versterken
van de inhoud en kwaliteit van het (Lokaal
Toereikend) Media-aanbod en het ondersteunen van de regionale samenwerking.
Dit betekent dat naast het bestaande
aanbod de activiteiten worden uitgebreid met onder meer op maat gemaakte
inhouse cursussen en workshops in de
regio.
EEN KLEINE GREEP UIT DE REACTIES OP DE OPLEIDINGENDAGEN
DIE DE OLON JAARLIJKS VERZORGT:
“Zeer informatief, leerzaam en perfect verzorgd!”
“Je krijgt goede handvatten om in de praktijk weer toe te passen.”
“Zelfs al denk je alles te weten, dan is het zeker de moeite waard.”
“Een hele dag met professionele cursusleiders en onbekende collega’s uit het
hele land maakt dat je je nog meer bevlogen gaat voelen dan anders.”
INTERLOKAAL #10
NOVEMBER 2014
07
“Sponsors en adverteerders komen nu naar óns”
Het was groot feest in ’s-Gravenzande, toen deze zomer de
WOS werd verkozen tot Lokale Omroep van het Jaar. “De sociale
cohesie is onze kracht.”
Met Aart den Haan als directeur werd het
roer vier jaar geleden helemaal omgegooid. De voormalige kledinghandelaar
reorganiseerde de Westlandse Omroep
Stichting, tegenwoordig gewoon de WOS,
en wist met zijn commerciële netwerk diverse bedrijven aan de omroep te binden.
Het aanbod op internet en radio werd
gemoderniseerd en nieuwe tv-formats
verzonnen, zoals een lokale versie van
Opsporing Verzocht. Daarin wordt 80
procent van de behandelde zaken ook
daadwerkelijk opgelost.
De kijk- en luistercijfers stijgen nog
steeds, de website trekt maandelijks
300.000 bezoekers en het nieuws heeft
12.000 volgers op Twitter: de WOS raakt
duidelijk de juiste lokale snaar. “Het was
bedelen, barteren en buffelen, maar
inmiddels zijn we een serieuze partij
in het Westland,” weet Den Haan. “De
sociale cohesie, dat ‘ons kent ons’, is
onze kracht. En niet alleen bij ouderen,
want ons publiek is bijvoorbeeld een stuk
jonger dan dat van TV West. En nu we
Lokale Omroep van het Jaar zijn, komen
sponsors en adverteerders naar óns toe.”
Arne Weverling, locoburgemeester van de
gemeente Westland: “De WOS bedrijft onafhankelijke journalistiek, maar biedt ook
een podium voor, bijvoorbeeld, onze gemeentelijke berichtgeving. Doordat ze die
twee formats zorgvuldig scheiden, staan
ze bekend als een betrouwbare nieuwsbron én een prettige samenwerkingspartner. Het Westland telt veel bedrijven en
kleine dorpen, die willen gezien worden.
Door die prijs weet nu iedereen dat WOS
daarvoor een mooi podium biedt.”
INTERLOKAAL #10
NOVEMBER 2014
08
Jan-Willem Roodbeen
leeft zijn droom
Meters maken en oefenen. Jan-Willem Roodbeen is hét praktijkvoorbeeld van zijn eigen advies. Op zijn negende ‘klooide’
hij op zijn kamer met bandjes en nog geen zes jaar later begon
hij bij de Lokale Omroep Veenendaal (LOV). Om vervolgens via
Midland FM, Vallei FM en Mega 105 FM bij de EO en AVROTROS
terecht te komen.
“Ik nam mijn radiohelden – Rob Stenders
en Peter Holland - altijd op en knipte hun
verhalen uit de fragmenten. De teksten
schreef ik op en die deed ik vervolgens
na. Ik kopieerde eigenlijk een compleet
radioprogramma. De radio en al mijn
opgenomen bandjes gingen zelfs mee op
vakantie. Zonder die bandjes was ik stik
chagrijnig.”
EIGEN PROGRAMMAATJE
“Mijn vriendje Wilbert kende iemand die
bij de Lokale Omroep Veenendaal werkte.
Ik had geen flauw idee waar ik aan begon,
want kende niemand bij de radio. Maar we
mochten stemtestjes doen om te kijken of
we geschikt waren. Spannend, want had
ik wel een goede radiostem? Bovendien
had ik net de baard in mijn keel en sloeg
mijn stem steeds bijna over. Maar blijkbaar was ik goed genoeg, want Wilbert
en ik mochten de Veenendaalse Top 10
presenteren. Wilbert achter de knoppen,
ik achter de microfoon. We waren vijftien.”
KLEIN EN GROOT TEGELIJK
“De regio Veenendaal was eigenlijk Hilversum in het klein. Er waren vier lokale
omroepen, de LOV was een soort plaatselijke NOS. De Top 10 paste er perfect
bij. Midland FM – waar ik ook heb gewerkt
– was de plaatselijke Veronica. Fred van
den Bol werkte daar als radiodiskjockey. Ik vond hem zo’n goede creatieve
radiomaker vanwege zijn taalvaardigheid
en leuke woordgrappen. Ik keek echt
tegen hem op. De magie van radio is dat
het klein en groot tegelijk is. Je zit één
op één in de studio, maar tegelijkertijd
luisteren er ‘s middags meer dan 300.000
mensen naar jouw programma. Waanzinnig. Het belangrijkste in mijn vak is timing
en taalvaardigheid en dat kun je eigenlijk
alleen maar leren door meters te maken.
Het fijne aan de lokale omroep is dat je
fouten mag maken en de ruimte krijgt je
ding te doen zonder dat er veel druk op
je ligt. Mijn advies aan collega’s bij een
lokale omroep die verder willen komen in
de radio: zoek je grenzen op, verleg ze en
durf fouten te maken.”
“Ik had geen flauw idee
waar ik aan begon”
DURF TE DROMEN
“Ik zou ooit nog eens een ochtendshow
willen maken. Maar ja, welke diskjockey
niet? Luisteraars beginnen nog blanco
aan hun dag en dit is het tijdstip dat je nog
het best tussen hun oren kunt kruipen.
Dan wil je als radiomaker het verschil maken. Maar ik vind het al te gek om iedere
dag radio te maken. Ik leef met Roodshow
op Radio 2 mijn droom al, hoor.”