Downloaden - Diakonessenhuis

Fysiotherapie na een operatieve
behandeling bij een nekhernia of
stenose
Inleiding
Locatiegegevens
U wordt binnenkort geopereerd aan een nekhernia of stenose. In deze folder
vindt u informatie over fysiotherapie na de operatie. Ook leest u over de
activiteiten en adviezen tijdens en na de opname. Meer informatie over de gang
van zaken rond de operatie kunt u lezen in de folder ‘Operatie bij een nekhernia
of kanaalstenose’.
Locatie Utrecht
Bosboomstraat 1
3582 KE Utrecht
Locatie Zeist
Prof. Lorentzlaan 76
3707 HL Zeist
Uw behandeling kan op bepaalde punten anders verlopen dan in deze folder
staat beschreven. In dat geval zal uw arts u dat vertellen.
Na de operatie
Na de operatie heeft u tot de volgende dag bedrust. De eerste zes uur na de
operatie moet u plat op uw rug blijven liggen. U mag hierbij wel gebruik maken
van een hoofdkussen. Na zes uur mag u ook op uw zij liggen en mag u de
hoofdsteun omhoog zetten. Twaalf uur na de operatie gelden er voor wat betreft
bedhoudingen geen beperkingen meer.
Fysiotherapie na de operatie
De dag na de operatie komt de fysiotherapeut bij u langs. U oefent samen met de
fysiotherapeut bij het uit bed gaan, zitten en lopen. Voordat u gaat lopen, doet u
zittend op bed de halskraag om. De halskraag ontziet uw nek en helpt u
herinneren voorzichtig te bewegen. De halskraag krijgt u voor de operatie van de
verpleging.
De fysiotherapeut maakt afspraken met u over de activiteiten die u zelfstandig
mag uitvoeren. De eerste dag mag u niet langer dan één uur achtereen uit bed.
Als alles goed gaat, mag u de volgende dagen zelfstandig de tijdsduur uit bed per
dag uitbreiden.
Diakonessenhuis, Fysiotherapie, folder FYSIO7/ 002
1
Locatie Doorn
Bergweg 2
3941 RB Doorn
T 088 250 5000
www.diakonessenhuis.nl
Pijn en stijfheid
Na de operatie kunt u pijn in de nek en tussen de schouderbladen hebben. Soms is er nog
gevoelsverandering van de huid (doof gevoel) of zijn er nog tintelingen in armen of benen. Ook komt vaak
stijfheid voor in de nek, schouders of armen. Houd er rekening mee dat pijn en/of stijfheid enkele dagen tot
weken kunnen aanhouden. Overleg met de arts over eventuele pijnstilling.
Douchen
De dag na de operatie mag u zich aan de wastafel wassen. De tweede dag na de operatie mag u douchen.
Eten
Vanaf de eerste dag mag u zittend eten.
Weer naar huis
Na de operatie zult u meestal twee dagen in het ziekenhuis verblijven. In overleg met de neurochirurg en de
verpleging bepaalt de fysiotherapeut wanneer u naar huis kunt. U krijgt een begeleidende brief en een
machtiging voor fysiotherapie mee. U dient zelf een afspraak te maken met de fysiotherapeut bij u in de
buurt.
Oefeningen
Voor alle oefeningen die u na de operatie doet, gelden de volgende instructies.
Algemene instructies
- Neem de houding aan zoals aangegeven op de afbeeldingen.
- Adem door tijdens de oefening (houd de adem niet vast).
- Oefen een keer samen met de fysiotherapeut en herhaal deze oefeningen zelf nog vijf keer per dag.
- Doe iedere oefening vijf keer waarbij u drie tellen aanspant, drie tellen vasthoudt en drie tellen ontspant.
- Oefen niet langer dan tien minuten achter elkaar.
- Verergert de pijn in de nek en of de armen tijdens of na een oefening? Stop dan met de oefening en
overleg met de fysiotherapeut.
Oefeningen liggend
- Beweeg uw onderarm door rustig te buigen en te strekken. Tik uw schouder aan.
- Strek uw armen langs uw hoofd.
- Leg uw armen (met uw handen tegen uw heupen) gestrekt naast u. Druk de schouders in het matras. Laat
rustig weer los.
- Strek uw nek. Trek uw kin licht in, maak uw nek lang en druk uw hoofd in het kussen.
- Draai uw hoofd naar links en rechts. Uw hoofd blijft op het kussen liggen.
Oefeningen zittend
- Maak uw nek lang (onderkin maken, kruin richting plafond). Knik langzaam ‘ja’.
- Maak uw nek lang (onderkin maken, kruin richting plafond). Draai uw hoofd rustig naar links en rechts.
Oefeningen staand
Maak uw nek lang (onderkin maken, kruin richting plafond), trek daarbij de schouders laag en licht naar
achteren. U oefent het traplopen met de fysiotherapeut. U kunt dit eventueel zelf ook oefenen.
Diakonessenhuis, Fysiotherapie, folder FYSIO7/ 002
2
Verschillende houdingen, activiteiten en adviezen
Liggen en draaien
- U mag alleen draaien en verplaatsen in bed op aanwijzing van de fysiotherapeut. U mag geen gebruik
maken van de ‘papegaai’ (handvat boven het bed).
- Wissel rug- en zijligging dan regelmatig af. De eerste zes weken mag u niet op uw buik liggen.
- Gebruik één kussen onder uw hoofd.
In en uit bed komen
Voer onderstaande bewegingen vloeiend uit. Zorg ervoor dat uw nek niet draait en dat uw schouders en
hoofd in één lijn blijven.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Ga op uw zij liggen, dicht bij de bedrand aan de kant waar u uit wilt stappen.
Leg uw gebogen knieën iets over de rand van het bed.
Span uw buikspieren aan.
Houd de knieën en voeten tegen elkaar en buig de knieën tot ongeveer 90 graden.
Uw voeten liggen nu over de rand van het bed.
Druk op met behulp van uw arm en elleboog. Ondersteun hierbij uw hals met een hand (zie afbeelding 2).
Laat uw romp omhoog komen terwijl u uw onderbenen over de rand van het bed beweegt.
Als u weer gaat liggen voert u de beweging in omgekeerde volgorde uit.
Diakonessenhuis, Fysiotherapie, folder FYSIO7/ 002
3
Zitten
- Zitten is belastend voor uw nek. Ga daarom regelmatig even staan of lopen. Ook als u hersteld bent,
adviseren we niet langer dan twee uur achter elkaar te zitten.
- Zorg voor een goede stoel. Bij een goede stoel kunt u met uw voeten bij de grond en zijn uw nek en rug
ondersteund zodat het gemakkelijk is rechtop te zitten.
- Uw schouders zijn ontspannen.
- Heeft u zittend werk, dan is advies door een ergocoach of fysiotherapeut over een werkplek op maat
belangrijk.
Opstaan: van zittend naar staand
- Zet beide voeten op de grond. Eventueel kunt u het sterkste been naar achter plaatsen, het andere wat
naar voren.
- Zet uw handen op uw knieën en breng uw schouders naar voren.
- Houd uw rug recht en sta op.
- Bij een stoel met armleuningen kunt u gebruik maken van de leuningen als u opstaat.
- Als u staat, let dan goed op de stand van uw nek (zie afbeelding 4).
Diakonessenhuis, Fysiotherapie, folder FYSIO7/ 002
4
Tillen en dragen
Na een nekoperatie is verstandig tillen belangrijk. In de eerste zes weken mag u alleen voorwerpen van
maximaal één kilo oppakken. Na zes weken kunt u geleidelijk het gewicht opvoeren. Tilt u meer dan een paar
keer per uur, til dan geen voorwerpen die zwaarder zijn dan 12 kilo. Tilt u een paar keer per dag of minder,
houd dan de grens van maximaal 20 kilo aan. Dit geldt ook als u volledig bent hersteld.
Dragen op heuphoogte
Draag niet meer dan 15 kilo op heuphoogte. Doe dit bovendien niet vaker dan één keer per 15 minuten en
loop niet verder dan 90 meter.
Algemene adviezen tillen
- Til rustig en beweeg gelijkmatig. Span de nekspieren aan en bouw de kracht in drie tellen op.
- Til de last zo dicht mogelijk bij het lichaam
- Til niet boven schouderhoogte.
- Vermijd een voorovergebogen houding, draaien en zijwaarts buigen.
Trekken, duwen en manoeuvreren
U mag de eerste zes weken na de operatie niet trekken, duwen en manoeuvreren met bijvoorbeeld een
winkelwagen of kinderwagen. Pas op met onverwachte bewegingen bijvoorbeeld als u de hond uitlaat, met
een paraplu loopt of met kinderen stoeit. Na zes weken kunt u deze activiteiten weer geleidelijk oppakken.
Ook als u bent hersteld, zijn er grenzen voor trekken en duwen. Duw geen voorwerpen die meer dan 20 kilo
wegen. Als u met één hand duwt, dan is het maximum gewicht wat u mag duwen 15 kilo. Als de kracht
tijdens het duwen alleen uit uw vingers komt, is het maximum gewicht 5 kilo.
Algemene adviezen
- Maak gebruik van uw lichaamsgewicht. Hang naar voren als u duwt en naar achteren als u trekt.
- Duw en draai nooit tegelijk.
- Duwen is beter dan trekken.
Diakonessenhuis, Fysiotherapie, folder FYSIO7/ 002
5
-
Als u draait, loop dan om het voorwerp heen en neem het in de beweging mee. Forceer uw nek niet door
het object om u heen te laten draaien.
Beweeg rustig en gelijkmatig. Neem drie seconden de tijd om het voorwerp, bijvoorbeeld een
winkelwagen of kinderwagen, in beweging te zetten.
Stop en start niet te vaak. Houd het voorwerp aan de rol bij langere afstanden.
Gebruik twee handen bij het duwen van een buggy of winkelwagentje.
Adviezen voor thuis
In de eerste zes weken na de operatie is het belangrijk om signalen van uw lichaam serieus te nemen.
Wondpijn is de eerste weken normaal. De eerste zes weken is de pijn in uw nek en/of armen een goede
graadmeter voor wat u wel en niet kunt. U doet teveel als de pijn toeneemt en/of meer uitstraalt naar de arm.
-
-
Neem de eerste zes weken, verdeeld over de dag, rust door te gaan liggen. Beweeg regelmatig uw hoofd
en armen, dit bevordert uw herstel. Wees niet bang om te bewegen. Angst kan leiden tot een gespannen
nek en schouderspieren.
Wissel uw houdingen en activiteiten af. Blijf niet te lang achtereen zitten, zeker niet in een gespannen of
gebogen houding. Dit veroorzaakt pijnklachten.
Handhaaf in alle houdingen de goede stand van de nek (onderkin maken, kin omhoog), met name bij
bukken, tillen en zitten.
U mag de eerste zes weken geen voorwerpen tillen die zwaarder zijn dan een kilo.
U mag de eerste zes weken niet fietsen, met het openbaar vervoer reizen en zelf autorijden. U mag wel als
bijrijder in een auto zitten. Draag dan uw halskraag.
Bouw uw conditie stap voor stap op. Wandelen of fietsen op een hometrainer met licht verzet is een
goede manier.
Na zes weken mag u buiten fietsen. Neem de eerste keer iemand mee en fiets een kleine afstand. Belast
uzelf niet door een paraplu of tas mee te nemen.
Bij gemeenschap gelden dezelfde adviezen als bij de andere activiteiten. U hoeft dit niet te mijden.
Huishouden
De eerste zes weken mag u geen zware huishoudelijke activiteiten uitvoeren omdat u niet meer dan één kilo
mag tillen. Licht huishoudelijk werk mag wel. Neem de volgende adviezen in acht:
-
Houd uw romp en hoofd recht. Ga dichtbij het schoon te maken voorwerp staan. Voer geen
werkzaamheden uit boven schouder- en onder heuphoogte.
Beweeg in een laag tempo met weinig kracht.
Neem regelmatig een pauze.
Schoonmaken met microvezelmateriaal reinigt grondig met weinig drukkracht en voorkomt sjouwen met
emmers water.
Was af in een afwasteil op het aanrecht. Zo zorgt u dat u rechtop staat.
Bij het uitstrekken van de hand naar voren, mag de afstand van schouder tot hand niet meer dan 50 cm
zijn.
Diakonessenhuis, Fysiotherapie, folder FYSIO7/ 002
6
Zware huishoudelijke taken
Voorbeelden van zware huishoudelijke taken zijn stofzuigen, in- en uitruimen van vaatwasser en
wasmachine, bedden verschonen, dweilen en ramen lappen. Tips:
-
Stofzuig met één hand en een lange steel. Dit voorkomt een gebogen houding.
Neem een schuttershouding aan bij het in en uitruimen van de vaatwasser, wasmachine en tijdens
bedden opmaken.
Zwemmen
Na zes weken mag u weer zwemmen. Begin rustig aan en bouw dit geleidelijk op. Rugzwemmen is minder
belastend voor uw nek dan borstzwemmen.
Sporten
U bepaalt, met de fysiotherapeut die u thuis behandelt, wanneer en hoe u weer kunt gaan sporten.
Werk
Bespreek uw werkzaamheden met de fysiotherapeut in het ziekenhuis of met de fysiotherapeut thuis.
Mogelijk kunt u tijdens de eerste zes weken al wat activiteiten oppakken. Werkhervatting kunt u ook
bespreken met de neurochirurg en/of uw bedrijfsarts.
Pijnmedicatie
Het toedienen van pijnmedicatie kan een onderdeel zijn van het herstelproces. Dit gebeurt in overleg met de
neurochirurg.
Controleafspraak
Zes weken na de operatie komt u voor controle terug bij de neurochirurg.
Meer informatie
Vragen
Hebt u vragen over oefeningen en activiteiten? Stel deze aan de fysiotherapeut die u thuis behandelt of bel
dan met de afdeling Fysiotherapie. Het telefoonnummer vindt u achter in deze folder.
Klachten
Het Diakonessenhuis streeft ernaar optimale zorg te verlenen. Toch kan het voorkomen dat u niet tevreden
bent. Wij stellen het op prijs als u uw klacht of ongenoegen met ons bespreekt. U kunt zich wenden tot de
direct betrokken medewerker of de leidinggevende. Als u liever een neutraal persoon inschakelt, kunt u
Diakonessenhuis, Fysiotherapie, folder FYSIO7/ 002
7
terecht bij de klachtenfunctionaris via telefoonnummer 088 250 6143 (Utrecht), 088 250 9313 (Zeist/ Doorn),
via e-mail [email protected] of via het klachtenformulier op www.diakonessenhuis.nl.
Opmerkingen over de tekst
Ontbreekt er informatie of is iets onduidelijk beschreven, dan horen wij dat graag. Met medische vragen over
uw behandeling kunt u bellen met de betrokken afdeling via de telefoonnummers achter in deze folder.
Opmerkingen over de tekst kunt u doorgeven aan de afdeling Communicatie via telefoonnummer 088 250
9705 of via [email protected].
Tot slot
Over het Diakonessenhuis Utrecht, Zeist, Doorn
Het Diakonessenhuis Utrecht, Zeist, Doorn is een vooruitstrevend algemeen ziekenhuis en het oudste
Diakonessenhuis van Nederland. Onze medewerkers zetten zich iedere dag in om de beste zorg dichtbij te
leveren. Dat wil zeggen dat kwalitatief hoogwaardige medische en verpleegkundige zorg en zorgzaamheid
voorop staan. Het Diakonessenhuis biedt een breed scala aan uitstekende zorg en specialisaties waaronder
zorg op maat voor ouderen, vrouw en kindzorg en zorg voor mensen met kanker. Locatie Utrecht, het
stadsziekenhuis, huisvest één van de meest uitgebreide bevallingscentra van Nederland, een uniek
kankerdagbehandelcentrum en een geavanceerd spoedzorgcentrum. Locatie Zeist is een vitaal
streekziekenhuis gespecialiseerd in zorg op maat voor ouderen en chronisch zieken. In Doorn staat een goed
toegankelijke buitenpolikliniek waar vrijwel alle specialismen spreekuur houden. Het Diakonessenhuis is ook
gespecialiseerd in kijkoperaties van liesbreuken, de behandeling van slaap- en snurkproblemen,
pijnbehandeling, keel- neus- en oorbehandelingen en in hoofd-halschirurgie.
Algemene voorwaarden
Op de dienstverlening van het Diakonessenhuis zijn algemene voorwaarden van toepassing. U vindt de
voorwaarden op www.diakonessenhuis.nl in de rubriek 'Naar het ziekenhuis'.
Telefoonnummers
Afdeling Fysiotherapie
088 250 6412
Diakonessenhuis, Fysiotherapie, folder FYSIO7/ 002
8