Persbericht - Arch

Persbericht
Wederom positieve verwachtingen bij de Nederlandse architecten
Rotterdam, 14 Mei 2014 - De ontwikkelingen in de bouwvergunningen voor Italië, Spanje, Frankrijk en Nederland waren in
2013 negatief. Samen met het nog steeds negatieve sentiment onder architecten, zal de bouwsector in deze landen naar
verwachting (licht) dalen in 2014. We zien echter ook lichtpuntjes in Spanje, Italië en Nederland. Het Verenigd Koninkrijk
kende het hoogste aantal architecten met een groeiende orderportefeuille in Q4 2013, maar de euforie is wel enigszins
getemperd. De Duitse en Belgische bouwsector zal eenzelfde groei laten zien als in 2013. Dit zijn enkele conclusies uit de Q1
2014 European Architectural Barometer, een driemaandelijks onderzoek onder 1.600 architecten in acht Europese landen.
Europese architecten dienen als een belangrijke graadmeter voor toekomstige bouwactiviteiten.
De Britse markt blijft zich verbeteren. Een van de redenen hiervoor is dat de bouwvergunningen voor utiliteitsbouw weer langzaam
toenemen. Ze liggen echter nog steeds op een lager niveau dan 2012. De bouwvergunningen voor woningbouw vertonen meer
positieve tekenen, maar aangezien de utiliteitsbouw groter is, zal dit meer invloed hebben op de totale bouwsector. Arch-Vision
verwacht geen negatieve cijfers voor het Verenigd Koninkrijk, als gevolg van het feit dat de renovatiesector het lichte verlies in
utiliteitsnieuwbouw compenseert en doordat het sentiment bij architectenbureaus positief is in Q1 2014: een sterke orderportefeuille
(+38) en omzet (+36) ontwikkeling. Desalniettemin zijn er ook signalen dat de euforie van het vorige kwartaal is getemperd: 1) in het
vorige kwartaal lieten tweederde van de architecten toenemende orderportefeuilles optekenen, dit kwartaal is dit percentage
teruggelopen tot 55% en 37% van de architecten gaf aan dat hun orderportefeuille gelijk is gebleven. 2) tevens zijn er dit kwartaal
beduidend meer architecten dan vorig kwartaal die een lege orderportefeuille verwachten over 12 maanden te weten 37%. Arch-Vision
verwacht daarom een lichte groei van de markt in (+2%) die zal doorzetten in 2015 en 2016.
Sinds Q3 2010 is er een gestage positieve ontwikkeling te zien geweest bij de Duitse architecten. In Q4 2013 waren zowel de
orderportefeuille als de omzetontwikkeling wederom positief, met slechts kleine wijzigingen ten opzichte van het vorige kwartaal. De
Rolling Order Book Barometer (219) groeide met 15 punten en de Rolling Turnover Barometer (116) met 9 punten). Het aantal
architecten met een toenemende orderportefeuille bleef vrijwel stabiel (33%). Slechts 2% van de architectenbureaus in Duitsland
verwachtte in Q1 een lege orderportefeuille in 12 maanden tijd. Deze graadmeter bleef ook vrij constant en is zelfs op het laagste
niveau aanbeland sinds de start van de Europese Architecten Barometer. Er zijn echter ook indicatoren die minder verbetering
vertonen: het bouwvertrouwen is afgenomen, maar ligt nog wel hoger dan het niveau van Q1 2013. De bouwvergunningen voor de
utiliteitsbouw zijn ook afgenomen, maar dit is mede te wijten aan het seizoenseffect welke we elk jaar zien. De nieuwbouw neemt circa
30% van de totale bouwvolume voor zijn rekening, terwijl de rest voor rekening komt van renovatieactiviteiten. Daarom verwacht ArchVision de volgende groeicijfers: 2014 (+2%), 2015 (+2%) en 2016 (+3%).
De voorzichtige tekenen van verbeteringen die we zagen bij de Franse architecten in Q3 2013 waren instabiel en van tijdelijke aard,
aangezien de Rolling Order Book Barometer voor Frankrijk in Q4 2013 en Q1 2014 weer een sterke daling liet zien. Er zijn veel meer
Franse architecten die te maken hebben met een afnemende orderportefeuille (43% dit kwartaal en 47% vorig kwartaal) dan
architecten met een toenemende orderportefeuille (19% dit kwartaal en 22% vorig kwartaal). De nieuwe dalingen in de ontwikkelingen
van de orderportefeuille (-19) en omzet (-30) tonen aan dat de Franse situatie zich verder verslechtert. Dit wordt nog eens bevestigd
door de ontwikkelingen van de bouwvergunningen. De vergunningen voor de woningbouw vertonen een negatieve trend over heel
2013 en is op het laagste niveau sinds 2010. Deze daling in bouwvergunningen heeft grote invloed op de Franse bouwsector
aangezien de woningnieuwbouw een aandeel heeft van ca. 28%. De bouwvergunningen voor de utiliteitsnieuwbouw (aandeel van 18%
in totale bouwsector) vertonen ook een daling en kunnen daardoor het verlies van de woningnieuwbouw ook niet goedmaken. ArchVision verwacht dan ook een daling van de Franse bouwsector van 2% in 2014, maar naar verwachting zal stabilisatie en verbetering
optreden vanaf 2015 (2015: 0% en 2016: +1%).
Voor de eerste keer sinds het onderzoek in Spanje startte, lijkt de dalende lijn een halt toegeroepen te zijn in Q1 2014: de uitkomsten
zijn zelfs licht positief aangezien meer architecten een toenemende orderportefeuille (32%) ervaren in plaats van een afnemende
orderportefeuille (25%). Met elk kwartaal in 2013 werden de Spaanse architecten positiever, daarmee aangevend dat de bodem was
bereikt en dat verbeteringen snel zichtbaar zouden zijn: in Q1 2013 verwachtte nog 49% van de architecten een lege orderportefeuille
in 12 maanden tijd, terwijl dit nu nog geldt voor ‘slechts’ 29% van de architecten. Helaas is het positieve gevoel bij architecten nog niet
zichtbaar in de ontwikkelingen van de bouwvergunningen, met name de utiliteitsbouw laat een dramatische daling in
bouwvergunningen zien. Gegeven deze constateringen concludeert Arch-Vision dat de ontwikkeling in 2014 (-7%) minder negatief zal
zijn dan die van 2013 (-9%). Een verbetering voor de sector wordt echter niet voor 2016 verwacht (0%).
Na een zeer slecht tweede, derde en vierde kwartaal in 2013 heeft Italië in Q1 2014 wederom te maken met een zware daling van de
orderportefeuille (-26) en omzet (-28). Er is echter ook een positieve ontwikkeling te zien. In de voorbije 3 kwartalen (Q2 – Q4 2013)
zag ongeveer 78% van de Italiaanse architecten een daling van hun orderportefeuille in vergelijking met het voorgaande kwartaal en
bijna geen enkel architectenbureau zag een stijging van in hun orderportefeuille. In Q1 2014 zag echter nog maar 46% van de
Italiaanse negatieve ontwikkelingen in hun orderportefeuille en 12% zag een stijgende orderportefeuille. Italië heeft inmiddels het lage
niveau bereikt van de Spaanse Rolling Order Book Barometer, maar een verbetering van de Italiaanse bouwsector lijkt ver weg te zijn.
De vooruitzichten voor de komende 12 maanden zijn niet erg positief. Arch-Vision verwacht, bovenop de sterke daling in 2013 (-11%),
een verdere krimp van de markt in 2014 (-9%) en 2015 (-4%). Pas in 2016 zal er een stabilisatie optreden (0%). Hoewel er nog geen
Arch-Vision BV - Max Euwelaan 51 - 3062 MA Rotterdam – The Netherlands
T: +31 (0)10 2066900 - F: +31 (0)10 2066901 - E: [email protected] – W: www.arch-vision.eu
Persbericht
gegevens beschikbaar zijn voor 2013 aangaande de bouwvergunningen, waren de cijfers voor 2011 en 2012 niet positief. Deze
vertoonden zware verliezen ten opzichte van 2010. Dit heeft uiteraard impact op de bouwproductie voor de volgende 2 tot 3 jaar na
afgifte van de bouwvergunningen.
Voor het tweede kwartaal op een rij waren de Nederlandse orderportefeuille (118) en omzet (105) ontwikkelingen positief. Dit is een
bevestiging van de verbeteringen die we in eerdere kwartalen zagen. Het percentage architecten met toenemende orderportefeuilles
(49%) is hoger dan het percentage architecten met afnemende orderportefeuilles (26%). Dit is voor de tweede keer sinds Q2 2011, de
eerste keer was Q4 2013. Op dit moment verwacht 19% van de Nederlandse architecten een lege orderportefeuille over 12 maanden;
dit is lager dan in het vierde kwartaal van 2013 (25%). Ondanks het positieve sentiment onder architecten vertonen andere indicatoren
zoals de bouwvergunningen een lichte daling ten opzichte van 2012. Om deze redenen verwacht Arch-Vision een kleine daling in 2014
(-1%), maar herstel in 2015 (+2%) en 2016 (+3%). De Nederlandse markt profiteert nog steeds van verlaagd btw-tarief op arbeid bij
renovatieactiviteiten. Verder geeft de huizenmarkt de laatste paar maanden ook weer positieve signalen af.
Sinds Q1 2013 was er een stabiele, positieve ontwikkeling zichtbaar in de orderportefeuilles van Belgische architecten. Dit kwartaal
lijkt deze ontwikkeling zich echter om te zetten in een meer neutraal scenario: we zien een vrijwel gelijk aandeel architec ten met
toenemende (29%) als afnemende (24%) orderportefeuilles. Daarnaast geeft bijna de helft van de architecten aan dat hun
orderportefeuille gelijk is gebleven (47%). Slechts 10% van de Belgische architecten verwacht over 12 maanden een lege
orderportefeuille. Hoewel dit percentage hoger is dan in voorgaande kwartalen, blijft het een relatief klein percentage. Dit komt ook tot
uiting in de kwartaal-op-kwartaal barometers aangaande de orderportefeuille (103) en de omzet (99), welke lager zijn dan in Q4 2013.
De bouwvergunningen, in het bijzonder die voor de woningbouw, vertonen positieve ontwikkelingen, terwijl die van de utiliteitsbouw
een daling laten zien. Dit alles leidt tot een verwachting van de Belgische bouwsector waarbij er sprake is van een gestage groei voor
de komende jaren: +2% (2014), +1% (2015) en +1% (2016).
Na de negatieve orderportefeuille ontwikkelingen in de voorgaande kwartalen, was de Poolse kwartaal-op-kwartaal orderportefeuille
barometer weer positief (103). Dit betekent dat er in het eerste kwartaal van 2014 meer Poolse architecten waren die hun
orderportefeuille zagen groeien dan architecten die een krimpende orderportefeuille zagen. Dit was te verwachten aangezien er in het
laatste kwartaal beduidend minder architecten een lege orderportefeuille verwachtten ten opzichte van een kwartaal eerder: van 31%
naar 20%. Dit kwartaal is dit percentage zelfs nog verder gedaald tot 14% van de architecten. Polen is een land wat erg afhankelijk s
van nieuwbouwactiviteiten in de bouwsector (73%). Het zou dus alarmerend kunnen zijn dat de cijfers van de barometers nog steeds
negatief zijn. Dit is tevens het geval voor de bouwvergunningen voor de woningbouw: deze vertonen voor het tweede jaar op rij een
negatieve trend, maar deze ontwikkeling lijkt zich nu wel te stabiliseren. Alles bij elkaar verwacht Arch-Vision dat de Poolse bouwsector
qua volume zal schommelen tussen de € 29 miljard en € 30 miljard: -1% (2014), 0% (2015) en +1% (2016).
Hoeveelheden in miljarden tegen 2012 prijzen
Schatting toekomstige bouwvolumes (woningbouw en utiliteitsbouw)
Verandering in % ten opzichte van het voorgaande jaar
EU
UK
GE
FR
SP
IT
NL
BE
NL
2013
€ 829 mljrd
-3%
1%
1%
-4%
-9%
-11%
-2%
2%
-1%
2014
€ 818 mljrd
-1%
2%
2%
-2%
-7%
-9%
-1%
2%
-1%
2015
€ 823 mljrd
1%
2%
2%
0%
-4%
-4%
2%
1%
0%
2016
€ 838 mljrd
2%
2%
3%
1%
0%
0%
3%
1%
1%
NB:
Dit kwartaal voor de tweede keer voorziet Arch-Vision ook voorspellingen voor België en Polen.
De Europese bouwvolumes zijn berekend aan de hand van de bouwvolumes van de acht landen.
De bouwvolumes bevatten woningbouw en utiliteitsbouw. Infra is buiten beschouwing gelaten.
Deze en vele andere resultaten en trends van de Europese bouwsector zijn terug te vinden in European Architectural Barometer, een
international onderzoek uitgevoerd onder 1.600 architecten in Europa. Dit onderzoek wordt door Arch-Vision vier keer per jaar
uitgevoerd in Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje, Verenigd Koninkrijk, Nederland, België en Polen. Naast indicatoren om de Europese
bouwvolumes te voorspellen wordt er elk kwartaal een thema uitgelicht. Het thema van Q1 2014 was “Beslissingsproces (DMU) en
media oriëntatie”. Architecten dienen niet alleen als betrouwbare bron van informatie voor toekomstige bouwvolumes, maar hun rol is
ook erg belangrijk aangezien zij veel invloed hebben op hoe projecten gebouwd gaan worden en welke materialen worden gebruikt.
Voor meer informatie over Arch-Vision kunt u contact opnemen met mevrouw Ralitsa Ruseva via [email protected] of
+31 (0)10 2066900.
Arch-Vision BV - Max Euwelaan 51 - 3062 MA Rotterdam – The Netherlands
T: +31 (0)10 2066900 - F: +31 (0)10 2066901 - E: [email protected] – W: www.arch-vision.eu

Download Report