Voorste kruisbandplastie

Patiënteninformatie
Voorste kruisbandplastie
Dr. T. De Baets
Dr. K. Pittoors
Heup-, enkel- en
voetchirurgie
Heupchirurgie
Dr. J. De Wachter
Dr. N. Ramrattan
Enkel- en
voetchirurgie
Dr. L. Hansen
Dr. J. Roos
Algemene
orthopedie
Bekken-, heup- en
kniechirurgie
Dr. R. Houben
Dr. E. Vanlommel
Schouder- en
elleboogchirurgie
Knie- en
schouderchirurgie
Dr. M. Mombert
Dr. P. Verstraete
Hand-, pols- en
elleboogchirurgie
Nek- en
rugchirurgie
Handchirurgie
www.orthopedie-turnhout.be
1
Inhoud
Praktische informatie............................................................................... 3
Inleiding .................................................................................................. 3
Informatie over het ziektebeeld ............................................................... 4
Voorbereiding op de ingreep ................................................................... 5
De verdoving ....................................................................................... 5
Medicatie ............................................................................................. 5
Handelingen voor de operatie .............................................................. 6
Hoe verloopt de ingreep? ........................................................................ 6
Het verloop na de ingreep ....................................................................... 7
Algemeen ............................................................................................ 7
Wat kunt u verwachten na de ingreep ................................................. 7
Pijn ................................................................................................... 7
Zwelling............................................................................................ 8
Stramheid ........................................................................................ 8
Temperatuur .................................................................................... 8
Revalidatie........................................................................................... 8
Verwikkelingen ...................................................................................... 11
Infectie ............................................................................................... 11
Flebitis ............................................................................................... 11
Ontslag uit het ziekenhuis ..................................................................... 11
Documenten ...................................................................................... 12
Medische attesten .......................................................................... 12
Brief huisarts .................................................................................. 12
Voorschrift medicatie...................................................................... 12
Voorschrift thuisverpleging ............................................................. 12
Voorschrift kinesitherapie ............................................................... 13
Controleraadpleging ....................................................................... 13
Richtlijnen en aandachtspunten voor thuis ............................................ 13
Tot slot .................................................................................................. 13
Wie contacteren bij vragen of problemen .............................................. 13
2
Praktische informatie
Opname
Datum:
…../…../…..
Uur:
……………u
Campus : …………….
Aandachtspunten
NUCHTER vanaf: ……………...u
Vooronderzoek door uw huisarts
Raadpleging anesthesie
………………………………………………………………………………....
Inleiding
Deze brochure biedt u de nodige informatie over de heelkundige
behandeling van een gescheurde voorste kruisband. U leest hierin meer
over de ingreep zelf, de verzorging in het ziekenhuis, aandachtspunten
en richtlijnen voor thuis. Het is onmogelijk om in deze brochure alle
details voor elke situatie te beschrijven. Aarzel daarom niet om zo nodig
bijkomende vragen te stellen aan uw arts of verpleegkundige.
Algemene informatie over administratie, wat u moet meebrengen, uw
verblijf in AZ Turnhout, ontslagprocedure, niet-medische begeleiding,
accommodatie, enzovoort vindt u op www.azturnhout.be of in de
onthaalbrochure hospitalisatie of daghospitalisatie die u bij inschrijving of
van de verpleging heeft ontvangen. Indien u geen onthaalbrochure heeft
ontvangen, vraag ernaar bij de verpleegkundige.
Breng deze brochure mee als u naar het ziekenhuis komt.
3
Informatie over het ziektebeeld
De voorste kruisband heeft een stabiliserende functie voor uw knie. Met
het scheuren van deze band is er een instabiliteit ontstaan die op termijn
door herhaald doorzakken aanleiding zal geven tot bijkomende letsels
(meniscusscheur, kraakbeendefecten). Dit
zal versnelde slijtage van uw knie tot gevolg
hebben.
Het plaatsen van een vervangkruisband is
een onderdeel van een strategie om deze
vervroegde slijtage van de knie te
voorkomen.
Even belangrijk als de operatie zelf is de correcte revalidatie van de
bovenbeenspieren. Zonder stevige spieren (motor van de knie) is de
plastie gedoemd om te falen.
De vervangkruisband wordt gemaakt uit pezen die uit uw dij worden
weggenomen. Gezien het om eigen materiaal gaat, verdraagt het
lichaam deze ent zonder problemen. Deze ent bevat echter geen
bloedvaten (door het verwijderen uit de dij). Er wordt dus dood materiaal
ingeplant. Uw lichaam zal deze dode band gebruiken als basis om een
nieuwe, levende band te bouwen. Hiervoor gaan nieuwe bloedvaten een
weg boren door de dode ent. Dit geeft tijdelijk een verzwakking van deze
structuur (ent is het zwakst ongeveer 4 maanden na de operatie).
Daarna wordt de ent volledig door het lichaam vervangen door levend
materiaal (ongeveer 6 maanden na de operatie).
Onvoorzichtig belasten van de knie vóór deze periode, zelfs met brace,
kan scheuren van de nieuwe band tot gevolg hebben.
4
Voorbereiding op de ingreep
Bij opname in het ziekenhuis dient u volgende zaken mee te brengen:









deze brochure (grondig gelezen en eventueel voorzien van vragen)
de uitgevoerde onderzoeken
het ‘pre-operatief dossier regio Turnhout’ ingevuld door uw huisarts
een lijst van de medicatie die u inneemt
de medicatie zelf (niet alle bestaande medicatie is namelijk in het
ziekenhuis voorradig!)
radiografieën (indien in uw bezit)
laboresultaten (indien in uw bezit)
de bundel met aanvragen voor uit te voeren onderzoeken
een paar krukken (te huur in de mediotheek, in de apotheek of bij
het Rode Kruis)
De verdoving
Deze ingreep gebeurt meestal onder algemene narcose.
Medicatie
Indien u - om welke redenen dan ook - geneesmiddelen inneemt om uw
bloed te ontstollen of te verdunnen (zoals Marcoumar®, Marevan®,
Sintrom®, Plavix®, Aspirine®, Xarelto®, Pradaxa® of Eliquis®), dient u
contact op te nemen met de arts die deze medicatie heeft
voorgeschreven. Samen met deze arts dient bekeken te worden hoe
deze medicatie tijdelijk gestopt en/of eventueel vervangen kan worden
door een ander geneesmiddel (bv. laag moleculair gewicht heparine). Op
de dag van de ingreep dient uw bloedstolling op peil te zijn. Zo niet,
bestaat het risico op ernstige bloedingen. Als uw stolling niet voldoende
geregeld is, dient de ingreep onverbiddelijk te worden uitgesteld.
5
Handelingen voor de operatie
De dag voor de ingreep mag u vanaf middernacht eten noch drinken.
Wanneer de voorbereiding op de ingreep begint, krijgt u nog de
gelegenheid om naar het toilet te gaan.
Juwelen, piercings (veroorzaken brandwonden!!), tandprothesen, bril,
contactlenzen, nagellak en make-up dienen verwijderd te worden.
Voor extra veiligheid mag u met een stift of balpen zelf een pijl tekenen
op het te opereren been.
De verpleegkundige zal u 15 tot 60 minuten voor de ingreep vragen een
operatiehemd aan te doen. Uw slip mag u aanhouden, een bh dient u uit
te doen (voor de elektroden voor de hartbewaking). Ter voorbereiding op
de verdoving (narcose) krijgt u een inspuiting. Hiervan kunt u slaperig en
duizelig worden. Daarom mag u na de inspuiting uw bed niet meer
verlaten. Ook een droge mond is normaal. U wordt afgehaald en per bed
naar de operatiekamer gebracht. Uw identiteit blijft verzekerd door een
armband aan uw rechterpols, waarop uw naam en kamernummer zijn
vermeld.
Hoe verloopt de ingreep?
Via een gaatje vooraan in de knie
wordt er in de knie gekeken (zoals bij
een klassieke kijkoperatie). Via een
tweede gaatje kan met kleine
instrumenten in de knie gewerkt
worden.
Via een insnede van ongeveer 6 cm,
vooraan op de knie worden twee
pezen uit uw dij genomen. Deze
pezen worden in de knie, op de plaats van de oorspronkelijke kruisband,
geplaatst. Deze pezen worden vastgezet met speciaal materiaal (een
EndoButton, een interferentieschroef en een kram).
Deze materialen worden niet terugbetaald door de ziekteverzekering en
zullen door het ziekenhuis aan u of uw extra verzekering aangerekend
worden (ongeveer € 700).
6
De ingreep duurt, voorbereiding bijgerekend, ongeveer anderhalf uur.
Na de ingreep wordt u wakker in de ontwaakruimte (recovery) waar ook
andere patiënten ontwaken na een ingreep. Wanneer u voldoende
bewust bent, brengt men u terug naar uw kamer. U zal dus ongeveer
drie uur uit uw kamer wegblijven.
Het verloop na de ingreep
Algemeen
Na de ingreep wordt u wakker in de ontwaakruimte (recovery) waar ook
andere patiënten liggen.
Van zodra u voldoende wakker bent, dient u met de benen te bewegen
(in de mate van het mogelijke door de pijn) en dit om flebitis
(bloedklonter in de aders) te voorkomen. Let er van bij het begin op dat u
de knie volledig kunt blijven strekken.
De eerste keren dat u het bed wenst te verlaten, moet u omwille van
duizeligheid (kans op vallen) de hulp van een verpleegkundige vragen.
Ongeveer 2 uur na de ingreep mag u een beetje water drinken.
Wanneer u voldoende bewust bent, brengt men u terug naar uw kamer.
U zal dus ongeveer drie uur uit uw kamer wegblijven.
Soms (vooral bij mannen) ondervindt u na de operatie (tijdelijk)
moeilijkheden om te urineren. Indien er problemen zijn, dient u dit te
melden aan de verpleegkundige. Eventueel kan de verpleegkundige
eenmalig een sonde plaatsen.
Wat kunt u verwachten na de ingreep?
Pijn
Elke ingreep op het bewegingsapparaat is pijnlijk. Daarom wordt er
steeds een pijnschema ingesteld. Het doel van dit schema is om de
pijn voor te blijven. Dit schema wordt pas afgebouwd als u zelf te
kennen geeft minder of geen pijn meer te voelen. Zo nodig kan het
schema opgedreven worden.
7
Zwelling
Tijdens de ingreep worden huid en spieren opzij getrokken. Dit
geeft kneuzing en zwelling. De zwelling kan tot maanden na de
ingreep aanwezig blijven. De eenvoudigste manier om deze
zwelling zo snel mogelijk af te laten nemen is het been in
hoogstand te brengen en meerdere malen per dag ijs (cold-pack)
aan te brengen. Vooral langdurig afhangen van het been (zitten,
stilstaan) dient vermeden te worden.
Stramheid
Rust roest. Dit geldt zeker voor geopereerde ledematen. Daarom
zullen we altijd proberen u zo snel mogelijk te laten bewegen
onder begeleiding van een kinesist. Dit zal niet zonder pijn kunnen.
Redelijkheid en samenwerking is hier geboden.
Temperatuur
Een lichte verhoging van de lichaamstemperatuur tot 38°C
(resorptiekoorts) is mogelijk en kan enkele dagen aanhouden..
Revalidatie
Onmiddellijk na uw operatie wordt uw been in een
spalk geplaatst omdat men na elke knieoperatie de
neiging heeft om de knie geplooid te houden (minder
pijnlijk). Hierdoor kan het later behoorlijk veel
inspanning vergen om uw knie opnieuw gestrekt te
krijgen. De belangrijkste taak van de spalk is deze
contractuur (niet kunnen strekken) te voorkomen. U
moet de spalk vooral 's nachts dragen.
Eenmaal u uw been vlot volledig kunt strekken, mag
de spalk definitief afblijven (meestal ongeveer 3
weken na de ingreep).
Het is wel de bedoeling van zo snel mogelijk de enkel en de knie te
bewegen en dit om klontervorming (flebitis) in uw been te voorkomen.
Daarnaast laat de spalk u toe om, de eerste keer onder begeleiding van
een kinesist of een verpleegkundige, recht te staan. U mag met de spalk
aan, indien de pijn dit toelaat, volledig doorsteunen. Indien uw knie te
pijnlijk is (wegens zwelling) bouwt u het steunen, in functie van de pijn,
8
geleidelijk op tot u comfortabel volledig kunt doorsteunen (meestal na
ongeveer 3 weken).
Vanaf de eerste dag wordt deze spalk enkele malen per dag afgenomen.
Eerst samen met uw kinesist om de knie voorzichtig te plooien en te
strekken, nadien doet u dat zelf. Naarmate de pijn vermindert, blijft de
spalk meer en meer uit. Na 1 week moet de spalk het grootste deel van
de dag uitblijven om te kunnen oefenen.
Vanaf ongeveer de 3° week (cfr. hierboven)
blijft de spalk definitief uit.
Indien nodig kan de chirurg beslissen om de
spalk te vervangen door een brace.
De krukken gebruikt u om de belasting op de
knie te verminderen en geen bruuske
draaibeweging te maken.
Slechts de eerste dagen stapt u met brace en
krukken. Binnen de week stapt u zonder brace
en met 2 krukken. Het gebruik van krukken mag geleidelijk verminderen,
in functie van de pijn, om ongeveer na 3 weken zonder of maximaal met
1 kruk te stappen.
De eenvoudigste manier om te oefenen is plaats te nemen op een tafel
of hoge kruk. U kan dan uw been laten loshangen en zachtjes op en
neer zwaaien, eventueel met ondersteuning van het niet geopereerde
been. Naargelang de pijn wordt de intensiteit van de oefeningen
geleidelijk opgedreven.
Fietsen wordt de hoeksteen van de revalidatie, eerst zonder en nadien
met toenemende weerstand. De kinesist legt u ook uit wat "gesloten
ketenoefeningen" en "hamstrings co-contracties" zijn. Als u deze
oefeningen correct kan uitvoeren, kan u eventueel in een fitnesscentrum
op eigen tempo, zonder te forceren, extra oefensessies inlassen. Dit zal
de kracht van de bovenbeenspieren ten goede komen! Uw kinesist zal u
evenwel onder controle houden om overdaad te voorkomen(overdaad
schaadt)
Sporthervatting hangt af van 2 zaken: de revalidatie van de
bovenbeenspieren en ook het ingroeien van de nieuwe kruisband die
allebei 6 maanden duren. Daarom blijven alle startstop sporten(volleybal,
basketbal,…) en alle contactsporten(voetbal, karate,… )verboden
9
gedurende 6 en bij voorkeur 9 maanden. Vóór deze periode is de kans
op scheuren van de nieuwe band erg groot!
Belangrijk:
Alle vermelde termijnen zijn richtinggevend, want iedere patiënt is
anders. Strikt hanteren van termijnen (schema's) zorgt voor frustratie en
pijn. Gezond verstand moet primeren. Revalidatie lijkt altijd vlotter te
verlopen bij andere (top)sporters.
Een controle wordt voorzien bij uw behandelend chirurg. Deze bespreekt
met u de resultaten van de ingreep en geeft uitleg bij eventuele
problemen.
10
Verwikkelingen
Hoewel we alles in het werk stellen om de kans op medische
verwikkelingen zo klein mogelijk te houden, kunnen bij elke ingreep toch
onverwachts neveneffecten optreden en dit zowel tijdens de ingreep als
in de herstelperiode. Meestal zijn ze echter zeldzaam en kunnen ze
behandeld worden. In dit geval zijn de voornaamste risico’s:
Infectie
Een infectie is een ernstige verwikkeling. Zelfs met onze modernste
apparatuur is de kans op een infectie nooit volledig afwezig.
Oppervlakkige infecties (wondproblemen) kunnen eenvoudig verholpen
worden. Diepe infecties veroorzaken grotere problemen maar ook deze
kunnen behandeld worden. Er zijn dan wel bijkomende ingrepen nodig.
Flebitis
In de periode rond de ingreep bestaat er een verhoogde kans op flebitis
(klontervorming in de bloedvaten). De belangrijkste manier om dit te
voorkomen is mobiel blijven. Daarom vragen we om vanaf het begin,
ondanks de eventuele pijn, de voeten en enkels zoveel als mogelijk te
bewegen en de kuitspieren samen te trekken. . Bijkomend wordt er
medicatie (laagmoleculairgewicht heparine type Clexane of Fraxiparine)
gegeven om de klontervorming te verminderen. Wel willen we
benadrukken dat deze medicatie de nood om vroegtijdig beginnen te
bewegen zeker niet vervangt!
Ontslag uit het ziekenhuis
Wat u mee krijgt bij ontslag en wanneer u het ziekenhuis mag verlaten
na de ingreep, leest u op www.azturnhout.be of in de algemene
onthaalbrochure hospitalisatie of daghospitalisatie die u bij de
inschrijving of van de verpleging heeft meegekregen. Indien u geen
onthaalbrochure heeft ontvangen, vraag ernaar bij de verpleegkundige.
In de regel is slechts één overnachting in het ziekenhuis nodig
(pijnbestrijding, wondzorg).
11
Documenten
De behandelende arts zal voor u de volgende documenten klaarmaken:
Medische attesten
De in te vullen attesten (mutualiteit -"vertrouwelijke"-,
verzekeringspapieren, attest werkverlet voor werkgever,…..)
worden best aan de verpleging overhandigd zodat deze bij het
dossier gevoegd kunnen worden. Deze documenten kunnen dan
vooraf ingevuld worden, wat de ontslagprocedure vergemakkelijkt.
Deze ingreep veroorzaakt een gemiddelde werkonbekwaamheid
van 4 weken. Het gemiddelde schoolverlet bedraagt 2 weken.
Brief huisarts
Een kopie van deze brief werd reeds naar uw huisarts gestuurd.
Deze brief kunt u voor eigen gebruik bijhouden (consultatie bij
controlerende geneesheer, persoonlijk dossier). Hierin staat
vertrouwelijke medische informatie. U dient er zelf over te waken
deze informatie enkel door te geven aan personen die er recht op
hebben.
U kan deze brief meenemen naar uw huisarts op het ogenblik dat
de wondhaakjes (14 dagen na de ingreep) door hem/haar
verwijderd mogen worden.
Voorschrift medicatie
Pijnstiller
Paracetamol 1 g /tabl
Ontstekingsremmer
Diclofenac Retard 75 mg /tabl
Indien u vroeger maagproblemen gehad heeft, dient u
alternatieve medicatie te krijgen.
Tromboseprofylaxie
Nadroparine 0.4 / spuit → dient 4 weken ingespoten te worden
(door een thuisverpleegkundige of zelf) en dit om flebitis
(klontervorming) te voorkomen.
Voorschrift thuisverpleging
Voor het dagelijks inspuiten met Nadroparine 0.4 gedurende 4
weken.
12
Voorschrift kinesitherapie
Controleraadpleging
bij de huisarts
na 14 dagen voor verwijderen van de hechtingen
afspraak zelf te maken
bij de orthopedische chirurg
zie afsprakenkaartje
Richtlijnen en aandachtspunten voor thuis
 U mag over de wondjes douchen. Let op met irriterende zeep. Dep
de wondjes droog (niet wrijven om de knoopjes niet los te trekken).
Op de wondjes wordt nadien een snelverband aangebracht.
 Blijf zolang de knie warm en gezwollen aanvoelt, 4 x per dag ijs
aanbrengen (cold-pack te verkrijgen bij de apotheker). Zorg er altijd
voor dat u een dunne, vochtige doek aanbrengt tussen de
koudebron en de huid. Indien u rechtstreeks contact maakt tussen
de huid en de ijspacking kan u vrieswonden veroorzaken. Ijs is een
zeer doeltreffend, goedkoop en onschadelijk medicament.
 Toename van pijn of stramheid is meestal het gevolg van
overbelasting.Terugschroeven van de activiteit is dan noodzakelijk.
Tot slot
Hebt u na het lezen van deze brochure nog vragen of opmerkingen, dan
kunt u terecht bij uw behandelend orthopedist of de verpleegkundigen
van de dienst. Wij hopen van harte dat deze brochure u wegwijs heeft
gemaakt in het verloop en de nabehandeling van een gescheurde
voorste kruisband. Uiteraard wensen wij u een aangenaam verblijf in AZ
Turnhout, een goede thuiskomst en een spoedig herstel.
Wie contacteren bij vragen of problemen?
Bij problemen die niet kunnen wachten tot op de controleraadpleging kan
contact opgenomen worden met het secretariaat orthopedie (campus
Sint-Elisabeth  014 40 67 85 of campus Sint-Jozef  014 44 44 30) of
13
tijdens de wachturen met de chirurg van wacht op de dienst
spoedgevallen ( 014 40 60 11). Indien deze het noodzakelijk vindt, zal
hij de behandelende chirurg contacteren.
Meer info op www.turnhout-orthopedie.be
Persoonlijke notities / vragen
Indien u vragen of opmerkingen hebt, kunt u die hier noteren. Zo hebt u
ze altijd bij de hand bij een gesprek met de arts of verpleegkundige.
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
14
AZ Turnhout vzw
www.azturnhout.be
[email protected]
Campus Sint-Jozef
Steenweg op Merksplas 44
2300 Turnhout
014 44 41 11
Campus Sint-Elisabeth
Rubensstraat 166
2300 Turnhout
014 40 60 11
V.U. : Jo Leysen  gedelegeerd bestuurder AZ Turnhout vzw  Steenweg op Merksplas 44  2300 Turnhout
Versie: 11/02/2014
15

Download Report