downloaden

Nalevingsonderzoek verkoop alcohol, 2014
Inleiding
De gemeenten Goes, Kapelle, Reimerswaal, Borsele, Noord-Beveland, Schouwen-Duiveland, Middelburg en Vlissingen willen inzicht in de mate waarin alcoholverstrekkers zich houden aan de wettelijke
leeftijdsgrens van 18 jaar voor de verkoop van alcohol. Daarvoor hebben deze gemeenten in
april/mei 2014 een nalevingsonderzoek laten uitvoeren door mysteryshoppers. Scoop en Inview
hebben gezamenlijk het onderzoek in opdracht van deze gemeenten uitgevoerd.
Eerder Zeeuws onderzoek
In 2011 is door Zeeuwse studenten een nalevingsonderzoek onder supermarkten en slijterijen
gehouden. Deze ervaringen - Scoop was in 2011 ook bij het onderzoek betrokken - zijn meegenomen
bij de opzet en de resultaten van dit onderzoek. Er zijn twee belangrijke verschillen tussen de aanpak
2011 en 2014: (1) het onderzoek in 2011 is alleen uitgevoerd onder supermarkten en slijterijen, in
2014 kwamen daar op verzoek van de gemeenten de categorieën 'commerciële horeca' en
'paracommercie' bij en (2) in 2011 waren de mysteryshoppers jonger dan 16 jaar (de toenmalige
leeftijdsgrens), in 2014 waren de mysteryshoppers 18 jaar of iets ouder, maar qua uiterlijk niet
onmiskenbaar ouder dan 18 jaar.
Aanpak 2014
De onderzoeksaanpak zag er als volgt uit:
1. Voorbereidende werkzaamheden (Scoop en Inview samen, i.o.m. opdrachtgever)
 opstellen en programmeren van een online observatieformulier
 afspraken maken, o.a. over geheimhouding, en een protocol opstellen
 werven / instrueren van mysteryshoppers
2. Veldwerk, op basis van het protocol (door Inview)
3. Analyse & rapportage (schonen databestand, analyseren resultaten en opstellen korte rapportage
door Scoop)
In totaal (over alle 8 gemeenten bezien) zijn 365 bezoeken door de mysteryshoppers afgelegd,
waarbij de paracommercie 2x (eenmaal binnen schenktijd en eenmaal buiten schenktijd) is bezocht.
Bij supermarkten en slijterijen gingen de mysteryshoppers alleen op pad, bij commerciële horeca en
paracommercie gingen mysteryshoppers in duo's op pad.
Werkwijze:
De jongeren gingen naar supermarkten/slijterijen (solo) en naar horeca/paracommercie (in duo’s) op
stap. De mysteryshopper(s) probeerde(n) een alcoholhoudend drankje te kopen en als hun ID werd
gevraagd gaven zij aan dat ze die vergeten waren en keken zij of zij het drankje alsnog konden kopen.
De drankjes werden niet opgedronken.
Voor het geval een verkoper vragen zou stellen aan de mysteryshoppers over het doel van de
aankooppoging, hadden de mysteryshoppers een brief van de gemeente op zak waarin het
onderzoek uitgelegd werd. I.v.m. de veiligheid van de mysteryshoppers was voor hen een
noodnummer beschikbaar. Bij de categorie paracommercie werd zowel een aankooppoging gedaan
binnen de tijdvensters als buiten de tijdsvensters. Dit leverde resultaten op over zowel de naleving
van regels voor leeftijdsgrenzen als voor schenktijden. Verdere details waren uitgewerkt in een
protocol.
1
Resultaten 2014
Binnen de acht deelnemende gemeenten zijn 365 bezoeken afgelegd. In totaal is daarbij 148 keer
(41% van de bezoeken) ten onrechte alcohol verstrekt aan de mysteryshoppers ( zij waren niet
onmiskenbaar ouder dan 18 jaar en lieten geen ID zien). Dit komt neer op een gemiddeld
naleefpercentage van 59% voor het totaal aantal bezoeken in de gezamenlijke 8 gemeenten.
Aantallen
Tabel 1. laat het aantal afgelegde bezoeken zien per categorie alcoholverstrekkers, per gemeente.
Tabel 1. Aantal afgelegde bezoeken
commerciële
paracommercie
horeca
*
slijterij
supermarkt
totaal
10
18
2
4
34
Borsele
24
20
5
10
59
Goes
13
8
2
4
27
Kapelle
28
30
2
10
70
Middelburg
6
12
3
4
25
Noord-Beveland
9
14
2
6
31
Reimerswaal
24
28
3
8
63
Schouwen-Duiveland
24
16
4
12
56
Vlissingen
365
Tabel 2. toont het aantal nalevers per categorie, per gemeente. D.z.w. het aantal alcoholverstrekkers
dat in het onderzoek ‘goed’ scoort en zich houdt aan de wettelijke leeftijdsgrens voor de verkoop
van alcohol van 18 jaar èn dat ook controleerde. De mysteryshoppers gaven aan dat ze geen ID bij
zich hadden en kregen bij deze alcoholverstrekkers geen alcohol.
Tabel 2. Naleving (aantallen)
commerciële
horeca
paracommercie* slijterij
supermarkt
Borsele
5
12
2
2
21
Goes
7
15
5
7
34
Kapelle
3
8
1
2
14
Middelburg
14
24
2
7
47
Noord-Beveland
4
4
1
2
11
Reimerswaal
2
11
0
4
17
SchouwenDuiveland
14
18
2
6
40
Vlissingen
9
12
2
10
33
217
2
Naleefpercentages
Tabel 3. geeft de naleefpercentages van alcoholverstrekkers weer. D.z.w. de percentages
alcoholverstrekkers die in het onderzoek ‘goed’ scoren en zich houden aan de wettelijke
leeftijdsgrens voor de verkoop van alcohol van 18 jaar èn dat ook controleerden. De
mysteryshoppers gaven aan dat ze geen ID bij zich hadden en kregen bij dit aandeel (%)
alcoholverstrekkers geen alcohol.
De totalen onderaan de kolommen (42%, 72%, 63%, 64%) zijn de gemiddelden per categorie
alcoholverstrekkers van de gezamenlijke gemeenten. B.v. het gemiddelde naleefpercentage bij
commerciële horeca is 42%. Goes, Kapelle en Reimerswaal zitten hier ruim onder.
Het totale naleefpercentage van 59% geeft het gemiddelde naleefpercentage van de 8 gemeenten
voor het totaal van alle bezoeken (dus alle categorieën bij elkaar opgeteld).
N.B. onderstaande percentages zijn soms (in sommige gemeenten, bij sommige categorieën
alcoholverstrekkers) gebaseerd op zeer kleine aantallen! B.v. de 0% die Reimerswaal in tabel 4.
scoort bij slijterijen gaat over in totaal 2 slijterijen, die beide negatief scoorden.
%
Borsele
Goes
Kapelle
Middelburg
Noord-Beveland
Reimerswaal
SchouwenDuiveland
Vlissingen
Totaal
Tabel 3. Naleefpercentages (% 'goed')
commerciële
horeca
paracommercie* slijterij
50
67
29
75
23
100
50
80
67
33
22
79
100
100
50
100
33
0
supermarkt
Totaal %
62
50
58
70
52
50
67
70
44
50
55
67
58
38
64
75
67
50
75
83
42
72
63
64
3
63
59
59
Grafiek 1. Verschillen tussen gemeenten
In de grafiek zijn de verschillen in naleefpercentages uit tabel 3. per categorie/per gemeente
weergegeven. De soms kleine aantallen bezoeken (in sommige categorieën bij sommige gemeenten)
vertekenen het beeld enigszins!
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
commerciële horeca
paracommercie
slijterij
supermarkt
Paracommercie
Tabel 4. Laat zien dat de categorie paracommercie, verdeeld over de 8 gemeenten, in totaal 146 keer
is bezocht: 73 keer binnen schenktijd en 73 keer buiten schenktijd.
Tabel 4. Paracommercie: aantallen bezocht per gemeente binnen en buiten schenktijd
Paracommercie
binnen schenktijd (paracomm.) buiten schenktijd (paracomm.)
Borsele
9
9
10
10
4
4
15
15
Noord-Beveland
6
6
Reimerswaal
7
7
14
14
8
8
73
73
Goes
Kapelle
Middelburg
Schouwen-Duiveland
Vlissingen
Totaal
Uit tabel 5. blijkt hoeveel alcoholverstrekkers binnen de categorie paracommercie in het onderzoek
‘goed’ scoren en zich houden aan de wettelijke leeftijdsgrens voor de verkoop van alcohol van 18 jaar
èn dat ook controleerden. De mysteryshoppers gaven aan dat ze geen ID bij zich hadden en kregen
bij deze alcoholverstrekkers geen alcohol. Bij de percentages geldt weer de opmerking dat het om
relatief kleine aantallen gaat en dat daardoor het beeld wat vertekend wordt.
4
Tabel 5. Naleving paracommercie: aantallen en percentages per gemeente
Paracommercie
Borsele
Goes
Kapelle
Middelburg
Noord-Beveland
Reimerswaal
Schouwen-Duiveland
Vlissingen
Totaal
naleving (aantallen ‘goed’)
naleefpercentage (% 'goed')
binnen
schenktijd
binnen
schenktijd
buiten
schenktijd
7
10
4
9
1
4
10
6
5
5
4
15
3
7
8
6
51
53
buiten
schenktijd
78%
100%
100%
60%
17%
57%
71%
75%
68%
56%
50%
100%
100%
50%
100%
54%
75%
71%
Het naleefpercentage buiten schenktijd geeft vanwege de leeftijd van de mysteryshopper slechts een
indicatie dat buiten de schenktijden anders wordt omgegaan met alcoholverkoop dan binnen de
schenktijd. Bovendien is de naleving binnen en buiten de schenktijden per gemeenten zeer divers.
Resultaten 2011 - 2014
In totaal zijn in 2011 142 supermarkten en slijterijen bezocht in de 13 Zeeuwse gemeenten. In 2014
deden 8 van de 13 gemeenten mee. Onderstaande vergelijking gaat dan ook over deze 8
gemeenten. In deze 8 gemeenten zijn in 2011 82 bedrijven bezocht: 19 slijterijen en 63
supermarkten. 47% van de slijterijen en 35% van de supermarkten leefden de regels na (geen
alcoholverkoop aan < 16 jaar).
Ook in 2014 zijn in de 8 gemeenten een vergelijkbaar aantal bedrijven bezocht: 81 bedrijven,
waarvan 23 slijterijen en 58 supermarkten. 65% van de slijterijen en 67% van de supermarkten
leefden de regels na , d.w.z. hielden zich aan de wettelijke leeftijdsgrens voor de verkoop van alcohol
van 18 jaar èn controleerden dat ook.
De tabellen 6. en 7. geven de verschillen weer tussen de naleving in 2011 en 2014.
Beide zijn het beter gaan doen ten opzichte van 2011: slijterijen stijgen van een naleefpercentage
van 47% naar een naleefpercentage van 65%, supermarkten stijgen van 35% naar 67%.
Tabel 6. Aantallen bezoeken slijterijen en supermarkten en naleving (aantallen) 2011
Onderzoek 2011
Aantal
Aantal
Aantal
Slijterijen
Supermarkten Totaal
Gemeenten
Slijterijen
supermarkten totaal
score goed score goed
score goed
Borsele
0
7
7
0
0
0
Goes
3
10
13
2
6
8
Kapelle
0
4
4
0
1
1
Middelburg
5
11
16
2
7
9
Noord-Beveland
1
5
6
0
0
0
Reimerswaal
1
5
6
0
1
1
SchouwenDuiveland
4
10
14
1
3
4
Vlissingen
5
11
16
4
4
8
19
63
82
9
22
31
5
2011
% goed slijterijen
% goed supermarkten
47%
35%
Tabel 7. Aantallen bezoeken slijterijen en supermarkten en naleving (aantallen) 2014
Onderzoek 2014
Aantal
Aantal
Aantal
Slijterijen
Supermarkten Totaal
Gemeenten
Slijterijen
supermarkten totaal
score goed score goed
score goed
Borsele
2
4
6
2
2
4
Goes
5
10
15
5
7
12
Kapelle
2
4
6
1
2
3
Middelburg
2
10
12
2
6
8
Noord-Beveland
3
4
7
1
2
3
Reimerswaal
2
6
8
0
4
4
SchouwenDuiveland
3
8
11
2
6
8
Vlissingen
4
12
16
2
10
12
23
58
81
15
39
54
2014
% goed slijterijen
% goed supermarkten
65%
67%
Korte algemene conclusie
De 8 Zeeuwse gemeenten scoren een gemiddeld naleefpercentage van bijna 60% voor alle
categorieën alcoholverstrekkers samen.
De paracommercie scoort opvallend positief: ruim 70% leeft de leeftijdsgrenzen voor alcoholverkoop
na. De commerciële horeca scoort juist wat minder goed: ruim 40% leeft de leeftijdsgrenzen voor
alcoholverkoop na.
Ten opzichte van 2011 is een verbetering zichtbaar: zowel slijterijen als supermarkten leven de regels
beter na.
6

Download Report