0
Tabel 1
SITUATIE
ANALYSE
ESTINEA
Project:
Advise an E-business solution
Projectgroep:
Peter Kruit
Marjolijn Venderbosch
Sjors Palm
Carlijn Roelofs
Joost Kuipers
Opdrachtgever:
Ria van Houwelingen (Estinea)
Begeleiding vanuit school:
Jan Hugo Wijbenga
Versie:
1.1
21-6-2013
Situatie Analyse
17 juni 2013
Product
Verantwoordelijke 1
Verantwoordelijke 2
Situatie Analyse
Sjors Palm
Marjolijn Venderbosch
Versie
0.1
Verandering
Opzet document
Persoon
Carlijn Roelofs
0.2
Subhoofdstuk ‘Het bedrijf’ beschreven.
Carlijn Roelofs
0.3
Subhoofdstuk ‘Personeel’ beschreven.
Carlijn Roelofs
0.4
Joost Kuipers
0.6
Subhoofdstuk ‘Strategie en structuur’
beschreven.
Subhoofdstuk
‘Systemen,
significante
waarden en Managementstijl’ beschreven.
Externe analyse beschreven.
0.7
Doelgroepanalyse beschreven.
Marjolijn
Venderbosch,
Sjors Palm en Peter Kruit
Peter Kruit, Joost Kuipers en
Marjolijn Venderbosch
Carlijn Roelofs en Sjors Palm
0.8
Feedback verwerken.
Iedereen
0.9
Managementsamenvatting en conclusie 7S- Carlijn Roelofs en Joost
model beschreven.
Kuipers
Nakijken document.
Sjors Palm, Carlijn Roelofs,
Marjolijn Venderbosch
Feedback verwerken.
Marjolijn Venderbosch
0.5
1.0
1.1
1
Situatie Analyse
17 juni 2013
INHOUD
Inleiding ................................................................................................................................................... 5
Managementsamenvatting ..................................................................................................................... 6
1.0 Het bedrijf.......................................................................................................................................... 7
2.0 Interne analyse .................................................................................................................................. 8
2.1 Strategie ......................................................................................................................................... 8
2.2 Systemen...................................................................................................................................... 10
2.2.1 Software ................................................................................................................................ 11
2.2.2 Hardware............................................................................................................................... 12
2.2.3 Netwerk architectuur ............................................................................................................ 12
2.2.3 Beheer ................................................................................................................................... 13
2.3 Structuur ...................................................................................................................................... 14
2.3.1 Organisatiestructuur ............................................................................................................. 14
2.3.2 Mintzberg .............................................................................................................................. 15
2.4 Significante waarde...................................................................................................................... 16
2.4.1 Online meting van organisatiecultuur: OCAI ........................................................................ 16
2.4.2 Resultaten online cultuurtest................................................................................................ 17
2.5 Stijl ............................................................................................................................................... 20
2.6 Staf ............................................................................................................................................... 20
2.6.1 Ziekteverzuim ........................................................................................................................ 22
2.6.2 Vrijwilligers ............................................................................................................................ 24
2.7 Sleutelvaardigheden .................................................................................................................... 25
2.7.1 Zelfsturende teams ............................................................................................................... 25
2.7.2 Woonlocaties ........................................................................................................................ 27
2.8 Conclusie ...................................................................................................................................... 28
3. Externe analyse ................................................................................................................................. 29
3.1 Branchepartners .......................................................................................................................... 29
2
Situatie Analyse
17 juni 2013
3.1.1. Zozijn .................................................................................................................................... 29
3.1.2. Pameijer ............................................................................................................................... 35
3.1.3. Promens Care ....................................................................................................................... 47
3.2 Middelen ...................................................................................................................................... 51
3.2.1. Interactief snoezelen............................................................................................................ 51
3.2.3. E-Learning (in combinatie met veranderingen WMO) ......................................................... 55
3.2.4. Tablets .................................................................................................................................. 57
3.2.5. Beeldzorg met iPad .............................................................................................................. 61
4. Doelgroepanalyse .............................................................................................................................. 67
4.1 Doelgroepen ................................................................................................................................ 67
4.1.1
Informatiebehoeften ......................................................................................................... 68
1.1.1
Overige wensen ................................................................................................................. 69
4.1.2
Communicatiematrix ......................................................................................................... 70
4.2 Methodes ..................................................................................................................................... 71
4.2.1 Proces .................................................................................................................................... 71
4.2.2 Cultuur................................................................................................................................... 72
4.2.3 Kennis & vaardigheden ......................................................................................................... 72
4.3 Middelen ...................................................................................................................................... 73
4.3.1 Analoog ................................................................................................................................. 73
4.3.2 Digitaal .................................................................................................................................. 74
5.0 Bijlagen ............................................................................................................................................ 75
5.1 Interview Daglocatie .................................................................................................................... 75
5.2 Interview Regiomanager .............................................................................................................. 77
5.3 Interview Woonlocatie ................................................................................................................ 79
5.4 Interview Dagcentrum ................................................................................................................. 80
5.5 Interview ICT ................................................................................................................................ 81
5.6 Interview Ria van Houwelingen en Wendy Grave ....................................................................... 83
3
Situatie Analyse
17 juni 2013
5.7 Interview Daglocatie .................................................................................................................... 86
5.8 Interview P&O.............................................................................................................................. 88
5.9 Interview Persoonlijk begeleider ................................................................................................. 90
5.10 Interview Bertus Kuipers............................................................................................................ 92
5.11 Interview LVBers ........................................................................................................................ 94
Bibliografie ............................................................................................................................................ 95
4
Situatie Analyse
17 juni 2013
INLEIDING
Dit rapport bevat een analyse over het bedrijf Estinea. Estinea is, om dit rapport op te stellen, intern
geanalyseerd door middel van gesprekken met medewerkers en cliënten te houden. De analyse is
opgedeeld in een interne-, externe-, en doelgroepanalyse.
De interne analyse bevat informatie over hoe de situatie nu intern is bij Estinea. Dit is aan de hand
van het 7S-model gedaan. Er wordt ingegaan op de onderwerpen strategie, systemen, structuur,
gedeelde waarde, managementstijl, personeel en sleutelvaardigheden.
De externe analyse bevat informatie over concurrenten van Estinea in de gehandicaptenzorg. Hierin
worden drie branchepartners uitgebreid beschreven. Eveneens wordt er in de externe analyse
ingegaan op de digitale middelen die branchepartners al hebben op het gebied van
cliëntcommunicatie.
De doelgroepanalyse bevat informatie over de cliënten van Estinea. Hierin wordt ingegaan op de
cliëntcommunicatie. De informatiebehoeften die de cliënten hebben worden beschreven, maar ook
de methodes van communiceren en de middelen waarmee wordt gecommuniceerd, worden
behandeld.
Een Situatie Analyse is noodzakelijk voor het tot stand brengen van een advies omtrend de
cliëntcommunicatie. De cliëntcommunicatie toepassingen die voor Estinea zijn onderzocht en het
advies dat wordt uitgebracht zijn te lezen in het hierop volgende document, de Visie Notatie.
5
Situatie Analyse
17 juni 2013
MANAGEMENTSAMENVATTING
Om een overzicht te krijgen wat er in de Situatie Analyse is beschreven, ondervonden en welke
conclusies er uit dit rapport zijn gekomen, is er een managementsamenvatting geschreven. Deze
managementsamenvatting bevat de belangrijkste aspecten van de Situatie Analyse.
Zoals in het Plan van Aanpak al is beschreven wordt er een onderzoek gedaan naar de
cliëntcommunicatie van Estinea. Om het hoofdprobleem, ‘de communicatie met elke cliënt verloopt
niet optimaal’, te kunnen oplossen is er een interne-, externe- en doelgroepanalyse uitgevoerd om
tot oplossingen voor dit hoofdprobleem te komen.
In de interne analyse is het bedrijf Estinea beschreven zoals de situatie tot op heden is. Dit is aan de
hand van het 7S-model gedaan. De belangrijkste conclusie die uit het 7S-model te halen is, is dat alle
zeven ‘S’-en bij Estinea de kant op wijzen van een professionele organisatie met een familiecultuur.
Ondanks dat Estinea een platte organisatie is en de lijnen kort zijn, heerst er wel wat hiërarchie. Door
extern opgelegde regels, procedures en berichtstromen onstaat bureaucratie. Estinea doet er alles
aan om dit verder zo weinig mogelijk in de organisatie terug te laten komen. Estinea kan hier niet aan
ontkomen, omdat dit een inkomstenbron is.
De externe analyse is gemaakt aan de hand van branchepartners van Estinea. Er zijn hier drie
branchepartners van Estinea beschreven: Zozijn, Pameijer en Promens Care. In deze analyse is de
nadruk gelegd op de toepassingen die branchepartners tot op heden gebruiken voor de
cliëntcommunicatie. Het belangrijkste aspect dat uit de externe analyse is gekomen, is dat er voor
Estinea het beste kan worden gezocht naar toepassingen voor de cliëntcommunicatie die uitgaan van
de cliënt zelf. De eigen regie van de cliënten van Estinea staat namelijk voorop.
In de doelgroepanalyse is er uitgezocht hoe de situatie tot op heden is omtrent de
cliëntcommuncatie. Deze is opgesplitst in drie cliëntgroepen: Ernstig Meervoudig Beperkt (EMB),
Matig Verstandelijk Beperkt (MVB) en Licht Verstandelijk Beperkt (LVB). Er is gekeken naar welke
informatiebehoeften de cliënten hebben. Met deze informatie kan er het beste gekeken worden
naar mogelijke toepassingen voor het optimaliseren van de cliëntcommunicatie. De drie
cliëntgroepen hebben informatiebehoeften die zeer overeenkomen. Wat het grootste verschil is, is
de hoeveelheid informatie die iedere cliëntgroep te weten wil komen.
LVB cliënten willen diepgaande informatie weten over activiteiten in de omgeving, sport in de
omgeving, zorgnieuws voor eigen belang en algemene zorginformatie.
MVB cliënten willen over dezelfde onderwerpen ook informatie verstrekken maar dan minder
diepgaand.
Voor EMB cliënten is vooral zorgnieuws voor eigen belang en algemene zorginformatie van belang.
Deze cliëntgroep kan niet of nauwelijks lezen en zal de gegeven informatie niet begrijpen. De
informatie die wordt gecommuniceerd naar deze cliëntgroep is voor familie en vrienden van de cliënt
van belang.
Dit zijn de belangrijkste aspecten en onderdelen die er in de Situatie Analyse naar voren komen.
6
Situatie Analyse
17 juni 2013
1.0 HET BEDRIJF
Estinea is een zorg- en dienstverleningsorganisatie voor mensen met een verstandelijke beperking in
de Achterhoek en Twente. Estinea heeft circa 1000 cliënten. Estinea heeft ruim 900 medewerkers en
250 vrijwilligers. Estinea werkt met zelfsturende teams. De teams werken nauw samen met ouders,
vertegenwoordigers, familie en vrienden van de cliënten. De teams zijn vrij om zelf afspraken te
maken met de cliënt over de ondersteuning en begeleiding.
Estinea bevindt zich in de Achterhoek en Twente. In dit gebied deelt Estinea haar werkgebied in zes
regio’s. In die regio’s werkt Estinea intensief samen met andere organisaties en instanties. Door de
samenwerking profiteren de samenwerkingspartners ook van de aanwezigheid in wijken en buurten
waar Estinea zich bevindt en daarbij is Estinea een meerwaarde voor de samenleving.
Estinea richt zich op cliënten individueel en wil mensen met een verstandelijke beperking tot hun
recht laten komen in de samenleving, wonen, werken en leven. Estinea verleent zorg aan cliënten,
variërend van 24-uur intensieve zorg tot een paar uur zorg of begeleiding per week. Estinea biedt op
het gebied van wonen, werken en zorg het volgende aan:
-
Kleinschalige woonvoorzieningen;
Crisisopvang;
Werk- en activiteiten;
Ambulante ondersteuning;
Deeltijdzorg.
7
Situatie Analyse
17 juni 2013
2.0 INTERNE ANALYSE
In deze interne analyse wordt het bedrijf Estinea intern geanalyseerd. Uit deze analyse zal blijken hoe
het bedrijf intern in elkaar zit. Deze interne analyse wordt gedaan aan de hand van McKinsey’s 7Smodel. Dit model meet de kwaliteiten van de prestaties die een bedrijf of organisatie levert. Het 7Smodel bestaat uit zeven factoren (de zeven ‘S’-en). Al deze factoren zijn hard, namelijk: strategy,
structure en systems, style, shared values, skills en staff.
In het Nederlands vertaalt het naar: Strategie, structuur, systemen, stijl, significante waarden,
sleutelvaardigheden en staf.
Uiteindelijk wordt gekeken of alle factoren overeenkomen en of er dus sprake is van een gezonde,
succesvolle organisatie of dat er nog verbeterpunten zijn op bepaalde gebieden.
Figuur 0 – Het 7S-model
(7s-Model van McKinsey)
2.1 STRATEGIE
In het 7S-model wordt met strategie gekeken naar de plannen die het bedrijf heeft voor de
toekomst. Wikipedia omschrijft het als volgt:
“De strategie dient de brug te vormen tussen het mission statement, dat wil zeggen de ‘rai- son
d’etre’ van het bedrijf, en de harde realiteit die dicteert dat met beperkte middelen niet alle doelen
tegelijkertijd gerealiseerd kunnen worden. Een strategisch plan maakt keuzes en zorgt dat alle delen
van de organisatie weten wat er van hun verwacht wordt om bij te dragen aan het succes van het
geheel.”
(Wikipedia)
8
Situatie Analyse
17 juni 2013
Bij strategie kijken we naar de missie, visie en het uiteindelijke doel van Estinea. De missie van
Estinea luidt als volgt:
“Estinea is er voor mensen met een (verstandelijke) beperking. We leveren een bijdrage aan het
levensgeluk van onze cliënten en helpen hen bij het verwerven en behouden van een eigen plek in de
samenleving. Hoe een gelukkig en waardevol leven er uitziet is voor iedereen anders. Wij helpen
cliënten om hun eigen keuzes te maken en ondersteunen hen bij wonen, leren en werken. Zo
gewoon en zo zelfstandig mogelijk.”
Bij deze missie hoort de volgende visie zoals beschreven op de website van Estinea:
“Mensen met een (verstandelijke) beperking doen mee in de samenleving. Ieder op zijn eigen niveau
en in zijn eigen tempo. Onze ondersteuning en begeleiding zijn afgestemd op de individuele
mogelijkheden van cliënten en gericht op persoonlijke ontwikkeling. Cliënten ervaren dagelijks dat
persoonlijke ontplooiing bijdraagt aan hun levensgeluk. Dat is waar wij ons voor inzetten. Dat doen
we samen met andere belangrijke personen uit het netwerk van de cliënt:
ouders/vertegenwoordigers, familie, buren, vrienden en vrijwilligers.
Meedoen lukt het beste als je midden in de samenleving woont, leeft en werkt. Als je een eigen plek
hebt waar je je thuis voelt, dicht bij je familie en vrienden. Cliënten wonen daarom meestal midden
in een woonwijk. De meeste cliënten hebben een eigen woning. We zijn ervan overtuigd dat dit altijd
meerwaarde heeft en bijdraagt aan zo gewoon en zo zelfstandig mogelijk wonen en leven. Ook in
hun werk willen cliënten graag meedoen in de maatschappij, en een steentje bijdragen aan de
samenleving. Estinea zoekt samen met cliënten naar de mogelijkheden. Bij een regulier bedrijf, op
een van onze kleinschalige werklocaties of, als dat niet mogelijk is, gewoon thuis.”
Naast de missie en visie heeft Estinea ook haar ambities online staan.
“Estinea wil begeleiding en ondersteuning bieden aan mensen met een (verstandelijke) beperking.
Ook als de financiering anders wordt en naar gemeenten (Wmo) gaat. We zijn stevig geworteld in
wijken en buurten en zorgen er steeds voor dat we daar de dienstverlening bieden die nodig is. We
nemen initiatieven en lopen voorop in het ontwikkelen van nieuwe, onderscheidende vormen van
dienstverlening. We nemen onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. We bieden niet alleen
ondersteuning aan mensen die een beroep op ons doen, maar voegen ook iets toe aan de lokale
samenleving. We doen mee in lokale projecten en in wijkcentra waardoor ook anderen profiteren
van onze aanwezigheid in wijken en buurten. We kiezen bewust voor een rol in de samenleving en
zijn daarmee een professionele en betrouwbare gespreks- en samenwerkingspartner voor
gemeenten, verwijzers en andere organisaties en instanties.”
(Missie en Visie)
9
Situatie Analyse
17 juni 2013
De strategie van Estinea bestaat uit de volgende punten, dit is gebleken uit een interview gehouden
met Wendy Grave en Ria van Houwelingen.
-
Methodische en gerichte ondersteuning voor cliënt en zijn systeem;
Estinea voorbereiden op de veranderingen binnen de WMO;
Actief profileren en positioneren als professionele organisatie;
Duurzaam ondernemen;
Groeien om de risico's in de wet- en regelgeving op te vangen;
Vereenvoudigde werkprocessen ondersteunen;
Bedrijfsvoering op orde houden.
(Houwelingen, 2013)
2.2 SYSTEMEN
De ICT binnen Estinea wordt voornamelijk uitbesteed aan een ander bedrijf. Estinea heeft hiervoor
gekozen, omdat ze zich 100% op de zorg voor de cliënten wil focussen. Het hoofd ICT binnen Estinea
is dan ook voornamelijk een beleidsmedewerker.
UNIT4 is hoofdleverancier van software gerelateerde zaken. Het motto van Estinea is dan ook
“UNIT4, tenzij…”. Dit laat goed zien dat de samenwerking tussen de twee bedrijven goed en
vertrouwd is.
Alle informatie over de ICT binnen Estinea is goed op te delen in drie categorieën:
Softwarepakketten, hardware en beheer van de voorgenoemde. Per categorie zal er kort beschreven
worden wat Estinea hier mee doet.
10
Situatie Analyse
17 juni 2013
2.2.1 SOFTWARE
Estinea maakt gebruik van verschillende modules uit het softwarepakket Cura van UNIT4. Dit zijn de
volgende onderdelen:
Module
Beschrijving
Financiële en logistieke F&L Administratie helpt Estinea bij het bijhouden van een centraal
administratie
Kasboek. Ook geeft het ondersteuning bij alles dat financieel gerelateerd
is. Verder zorgt het ervoor dat gegevens makkelijk geanalyseerd kunnen
worden en gerapporteerd.
ECD
Een Elektronisch Cliënten Dossier biedt steun bij alle zaken omtrent de
cliënten van Estinea. Alle informatie over de zorg aan cliënten wordt met
deze applicatie opgeslagen en bijgehouden.
HRM
Human Resource Management helpt de organisatie bij het beheren van
al het personeel dat voor Estinea werkt. Het zorgt ervoor dat Estinea een
goed beeld krijgt van wat er allemaal in hun bedrijf omgaat op het
gebied van personeel. Ook helpt een HRM systeem bij het coördineren
van de vrijwilligers.
BI
De essentie van een BI pakket is een verzameling computerprogramma's
dat er speciaal op gericht is de grote hoeveelheden ongesorteerde
gegevens die veel bedrijven toch al bewaren, om te zetten in heldere en
bruikbare managementinformatie.
Salaris
Met dit programma wordt precies bijgehouden hoeveel salaris elke
medewerker van Estinea zal ontvangen aan het einde van de maand.
Fluctuaties worden met deze applicatie makkelijk opgevangen.
Tabel 1 – Software modules
Daarbij komt dat ze binnenkort ook gebruik gaan maken van de Cliënt Self Service-module. Dit is een
nieuw product binnen Cura waarmee familieleden, wettelijk verantwoordelijken, maar ook cliënten
zelf hun persoonlijke dossiers in kunnen zien.
Daarnaast hebben de medewerkers de beschikking over een intranet die gebouwd is in SharePoint.
Dit gaat in de directe toekomst veranderen. SharePoint wordt dan vervangen door een nog
onbekend nieuw platform.
Voor tekstverwerking, mail en dergelijke maakt Estinea gebruik van het standaard Office-pakket. In
Outlook kunnen medewerkers hun eigen planning maken en beheren, maar ook die van collega’s
inzien en eventueel nieuwe afspraken inplannen.
Om deze programma’s op een veilige manier te kunnen bereiken en om de medewerkers niet
locatie-gebonden te maken, maakt Estinea gebruik van Citrix.
Bij de aanschaf van nieuwe software wordt eerst contact opgenomen met UNIT4. In overleg wordt
gekeken of UNIT4 de nieuwe software kan ondersteunen.
11
Situatie Analyse
17 juni 2013
2.2.2 HARDWARE
Estinea huisvest zelf haar eigen hardware. In de kelder staan vier grote serverkasten waarop alle
applicaties draaien en documenten zijn opgeslagen.
Van deze servers zijn er twee ingericht voor het Centraal Bureau (CB) van Estinea. Alle managers,
staffunctionarissen en ondersteunend personeel werken vanaf deze servers. De andere twee servers
zijn voor de teams op locatie. Begeleiders kunnen via Citrix verbinding maken met de servers op het
CB.
Alle medewerkers hebben de beschikking over een Thin Cliënt waarop ze via het internet en Citrix, bij
hun gegevens, de planning en dergelijken kunnen.
Om geen gegevens kwijt te raken maakt Estinea back-ups. Back-ups worden opgeslagen bij hun
systeembeheerder DLA.
In de toekomst wil Estinea haar servers geheel gaan outsourcen. Dit om problemen te voorkomen.
De zorg moet altijd door kunnen gaan. Dit plan staat echter nog in de kinderschoenen. Er moet nog
een kosten-baten overzicht worden gemaakt om te bepalen of dit rendabel en veilig is.
2.2.3 NETWERK ARCHITECTUUR
Estinea heeft de volgende netwerkstructuur:
12
Situatie Analyse
17 juni 2013
2.2.3 BEHEER
Beheer is bij Estinea in drie categorieën ingedeeld: Functioneel-, technisch- en systeembeheer.
Het functioneel beheer is in handen van twee administratief medewerkers die een werkplek hebben
op het CB van Estinea.
2.2.3.1 TECHNISCH
Het technisch beheer wordt gedaan door UNIT4. Dit bestaat uit het installeren van nieuwe versies
van de producten en het implementeren van nieuwe producten en diensten.
2.2.3.2 SYSTEEM
Voor het systeembeheer heeft Estinea DLA ingehuurd. DLA onderhoudt de servers, maakt en
controleert de back-ups en onderhoudt de overige hardware gerelateerde zaken zoals Thin Cliënts en
internetverbindingen.
13
Situatie Analyse
17 juni 2013
2.3 STRUCTUUR
In dit hoofdstuk gaat het over de inrichting van de organisatie, voornamelijk hoe de taakverdeling,
hoe de coördinatie verloopt en hoe het organigram eruitziet.
2.3.1 ORGANISATIESTRUCTUUR
Met de organisatiestructuur wordt de manier bedoeld waarop taken en processen op elkaar zijn
afgestemd. Deze taken en processen worden vervolgens opgesplitst en weer verder verdeeld. Met
behulp van een goede organisatiestructuur weet iedereen wat de verwachting is van zijn of haar
functie binnen een afdeling. Zonder goede organisatiestructuur kan een organisatie op lange termijn
moeite krijgen met goed functioneren.
De organisatiestructuur van Estinea ziet er als volgt uit:
In het Plan van Aanpak is deze organisatiestructuur al duidelijk uitgelegd:
“In dit organigram zijn de belangrijkste afdelingen genoemd. Om te beginnen de Raad van Toezicht
(RvT) en de Raad van Bestuur (RvB). De Raad van Bestuur vormt het belangrijkste beslisorgaan. De
raad van Bestuur houdt bij Estinea de Directeurbestuurder in. De Raad van Toezicht, zoals de naam
suggereert, houdt toezicht op de RvB. Zij kunnen hem, achteraf, om verantwoording vragen en hem,
bij wanbeleid, op het matje roepen of ontslaan. Belangrijk is dat zij geen invloed hebben op het
bestuur van de organisatie.
14
Situatie Analyse
17 juni 2013
Onder de RvB vallen de regiomanagers. Zij hebben vervolgens elk verschillende locaties onder zich.
De locaties bestaan uit zelfsturende teams. Een zogenoemde ‘PIP’er’ zorgt voor het contact met de
regiomanager. Verder zijn er nog meer, voor dit project, minder relevante functies binnen het team.
De rollen binnen teams veranderen eens in de zoveel tijd om geen machtsstatus te creëren.
De RvB wordt ondersteund door vijf afdelingen; het bedrijfsbureau, de controller, de secretaris van
de RvB, de beleidsmedewerkers en het bestuurssecretariaat. Zij ondersteunen de RvB en het
hoofdproces.”
Uit het organigram is ook duidelijk af te leiden dat binnen Estinea gebruik wordt gemaakt van een
geografische structuurvariant waarbij de verschillende afdelingen zijn gesorteerd op hun
geografische ligging.
2.3.2 MINTZBERG
Volgens managementwetenschapper H. Mintzberg zijn er een zestal soorten organisatiestructuren
die een bedrijf kan hebben. Deze zijn:
-
Ondernemende organisatie;
Machineorganisatie;
Professionele organisatie;
Divisie organisatie;
Innovatieve organisatie;
Missionaris organisatie.
(Stapper, 2012)
Bij Estinea is er sprake van een combinatie van een professionele en divisie organisatie.
Een professionele organisatie is een organisatie waarbij veel processen gestandaardiseerd zijn. Er
wordt gewerkt volgens procedures en beslissingen worden volgens een gestandaardiseerd proces
genomen (wanneer dit mogelijk is). Een verschil met een machineorganisatie is dat bij een
professionele organisatie veel hoog opgeleide professionals werken. Er is verder veel autonomie voor
de werknemers.
Een divisie organisatie laat zich kenmerken door een organisatie met verschillende divisies die
worden gesteund en aangestuurd door een centraal hoofdkantoor. Bij een divisie organisatie maken
de diverse divisies hun eigen beslissingen voor de korte termijn, terwijl het hoofdkantoor de
beslissingen maakt voor de lange termijn.
De diverse onderdelen van Estinea zijn verdeeld in verschillende (geografische) divisies, die ieder
haar eigen beslissingen kan nemen zonder afhankelijk te zijn van andere divisies. Er is echter geen
sprake van een diepe gelaagdheid van een organisatie (dit is een kenmerk van een divisie
organisatie), omdat Estinea geen verticale structuur heeft zoals te zien is in het organogram.
Binnen deze verschillende geografische divisies zijn veel processen gestandaardiseerd, hierbij moet
bijvoorbeeld gedacht worden aan cliëntencommunicatie of informatie over de cliënten.
15
Situatie Analyse
17 juni 2013
Niet alle medewerkers van Estinea zijn hoog opgeleid, dit is dan ook niet nodig voor het werk dat zij
moeten verzetten.
Op dit moment zijn de beslissingen die genomen worden verdeeld over de diversie geografische
divisies en het CB. De beslissingen die van strategisch belang zijn en over de lange termijn gaan
worden genomen door het CB. Alledaagse beslissingen en beslissingen met betrekking tot cliënten
worden per divisie apart genomen.
2.4 SIGNIFICANTE WAARDE
In dit hoofdstuk wordt de cultuur binnen Estinea besproken. Via het Organizational Culture
Assessment Instrument (OCAI) is er een test gedaan om zo de huidige en de gewenste cultuur binnen
Estinea in kaart te brengen aan de hand van het OCAI-model. Hier wordt op gereflecteerd.
2.4.1 ONLINE METING VAN ORGANISATIECULTUUR: OCAI
OCAI meet praktisch de organisatiecultuur. Ontwikkelt en gevalideerd door de Amerikaanse
hoogleraren Cameron & Quinn. OCAI is gebaseerd op het model van concurrerende waarden en is
door meer dan 10.000 organisaties wereldwijd gebruikt.
In 17 minuten wordt de huidige en de gewenste werkcultuur gemeten. Er worden twee keer 6 vragen
ingevuld en elke vraag bestaat uit 4 stellingen. Onder deze 4 punten moeten er 100 punten verdeeld
worden. De hoogste punten voor de stelling die de organisatie het beste vertegenwoordigt en de
minder of geen punten voor de rest van de stellingen.
De OCAI online cultuurmeting levert teams en organisaties:
-
Inzicht in de dominante organisatiecultuur;
Inzicht in hoe marktgericht, hiërarchisch, persoonlijk en/of innovatief uw organisatie werkt;
Een maat voor tevredenheid, door het verschil tussen huidige en gewenste cultuur;
Snel en makkelijk meetpunt voor en na reorganisatie, verandering of fusie;
Duidelijke visie op gewenste cultuur als start voor veranderingsplan;
Geobjectiveerde en gevalideerde cultuurbeleving: startpunt voor dialoog en verandering.
Op deze manier wordt het duidelijk hoe de Estinea scoort op resultaatgerichtheid, mensgerichtheid,
innovatie en beheersing van processen.
(Online meting van organisatiecultuur: OCAI, 2008)
16
Situatie Analyse
17 juni 2013
2.4.2 RESULTATEN ONLINE CULTUURTEST
De volgende twee profielen worden duidelijk:
-
Het profiel van Estinea;
Het profiel van de sector; het gemiddelde van alle resultaten in de gezondheids- en
welzijnszorg tot nu toe.
Figuur 1 - Bedrijfscultuur Estinea
(Resultaten online cultuurtest, 2008)
In Figuur 1 - Bedrijfscultuur Estinea is het profiel van de huidige bedrijfscultuur (roze) en de gewenste
bedrijfscultuur (paars) binnen Estinea te zien.
2.4.2.1 FAMILIE
Het is te zien dat Estinea erg ‘familiegericht’ te werk gaat. Dat wil zeggen dat de medewerkers de
visie uitstralen van Estinea, elkaar respecteren en goed kunnen samenwerken. Ongeschreven regels
vormen een behoorlijk ongedwongen sfeer, maar met een serieuze ondertoon. Uit het interview met
Ria van Houwelingen (bestuurssecretaris) en Wendy Grave (beleidsmedewerker Zorg & Innovatie)
blijkt dat de loyaliteit van de medewerkers richting Estinea groot is, net als richting de cliënt.
Overwerken is ook geen probleem voor de medewerkers. Uit meerdere interviews blijkt dat de
geïnterviewde medewerkers goed op de hoogte zijn van de visie en normen en waarden van Estinea.
17
Situatie Analyse
17 juni 2013
2.4.2.2 HIËRARCHIE
Als Figuur 1 - Bedrijfscultuur Estinea wordt vergeleken met Figuur 2 - Bedrijfscultuur sector
gezondheids- en welzijnszorg is er te zien dat de ‘hiërarchie’ binnen Estinea onder het landelijke
gemiddelde valt. Ondanks dat Estinea een platte organisatie is en de lijnen kort zijn, heerst er wel
wat hiërarchie. Door extern opgelegde regels, procedures en berichtstromen ontstaat bureaucratie.
Estinea doet er alles aan om dit verder zo weinig mogelijk in de organisatie terug te laten komen.
Estinea kan hier niet aan ontkomen, omdat dit een inkomstenbron is.
De managers zijn niet controlerend en coördinerend. De zelfsturende teams zijn zelf
eindverantwoordelijk. Estinea wil in plaats van een meer hiërarchische cultuur, een meer
adhocratische cultuur nastreven. Dit doen ze door begeleiders hulpmiddelen aan te reiken waarmee
zij zoveel mogelijk autonoom te werk kunnen gaan.
2.4.2.3 ADHOCRATIE
Adhocratie betekend voor Estinea dat medewerkers in zelfsturende teams werken. Ook op innovatief
gebied groeit Estinea.
Estinea vormt al een goede ‘adhocratie’1. De verschillende teams werken al zelfsturend, maar door
de medewerkers/teams meer zeggenschap en verantwoordelijkheid te geven wordt dit vergroot.
Er zijn goede dwarsverbanden tussen de teams. Ze denken mee over het organisatiebeleid, ze
werken nauw samen met ouders/vertegenwoordigers, familie en vrienden en maken zelf afspraken
met de cliënt over de ondersteuning en begeleiding van de cliënt. De denkkracht en creativiteit van
de medewerkers wordt hierdoor maximaal benut. Medezeggenschap van medewerkers is ook
geformaliseerd in de ondernemingsraad, die zich laat adviseren door commissies op het gebied van
zorg, financiën en HRM.
(Organisatie, 2012), (Medezeggenschap, 2012)
Uit het interview met Tineke (regiomanager) blijkt dat de regiomanagers ondersteunend zijn voor de
teams. Wanneer nodig begeleidend en/of coachend, maar ze worden gezien als gelijke. De managers
zijn de eindverantwoordelijke, maar nemen pas een besluit nadat er uitvoerig is overlegd met de
betrokken medewerkers.
Op het gebied van innovatie gebeurt er steeds meer om de ‘eigen regie’ van de cliënt te blijven
vergroten. Door nieuwe producten te ontwikkelen, kan Estinea andere doelgroepen bedienen
(mensen met niet aangeboren letsel, moeders met kinderen, ernstig meervoudig beperkten,
kinderen en ouderen). Nieuwe producten kunnen ook de ondersteuning aan bestaande doelgroepen
verbeteren. Door nieuwe middelen te introduceren wordt de adhocratie vergroot.
Estinea voert sinds 2012 minimaal één innovatieproject per jaar uit. Dit maakt Estinea nog meer
dynamisch en creatief.
(Samen leven, samen werken, 2012)
1
Adhocratie staat voor kleine flexibele projecten of ondernemingen waar beslissingen snel genomen kunnen
worden zonder dat er een lijn aan akkoorden moet verkregen worden. (Betekenis Adhocratie , 2011)
18
Situatie Analyse
17 juni 2013
2.4.2.4 MARKT
Wanneer een organisatie een marktcultuur heeft wordt er resultaatgericht en competitief gewerkt.
Dit doet Estinea ook, maar deze cultuur overheerst zeker niet.
Wel kiest Estinea bewust voor een rol in de samenleving. De vraag van de cliënt staat centraal in de
visie van Estinea. Om die vraag zo goed mogelijk te kunnen beantwoorden werkt Estinea op alle
niveaus samen met andere organisaties en instanties. Met woningbouwcorporaties,
wijkverenigingen, onderwijsinstellingen, welzijnsorganisaties, bedrijven, zorgverzekeraars, MEE,
gemeenten en collega-organisaties. Ze neemt haar maatschappelijke verantwoordelijkheid en doet
mee aan lokale projecten. Daardoor profiteren ook anderen dan alleen cliënten van de aanwezigheid
van Estinea in wijken en buurten en is Estinea van meerwaarde voor de samenleving.
(Samenwerking met andere organisaties, 2012)
Figuur 2 - Bedrijfscultuur sector gezondheids- en welzijnszorg
(Resultaten online cultuurtest, 2008)
In Figuur 2 - Bedrijfscultuur sector gezondheids- en welzijnszorg Fout! Verwijzingsbron niet
gevonden.is het gemiddelde profiel van de bedrijfscultuur te zien binnen de sector van de
gezondheidsen
welzijnszorg.
Figuur 1 - Bedrijfscultuur Estinea laat zien dat Estinea iets minder een marktcultuur heeft dan
gemiddeld, maar scoort gemiddeld hoger wat betreft familiecultuur. Er is minder een
hiërarchiecultuur binnen Estinea en al iets meer een adhocratiecultuur. Net als in de gehele sector,
wil Estinea meer adhocratie.
19
Situatie Analyse
17 juni 2013
2.5 STIJL
De regiomanagers binnen Estinea zijn integraal verantwoordelijk voor hun regio’s die uit
verschillende zelfsturende teams bestaan. Hiernaast zijn ze gezamenlijk verantwoordelijk voor regiooverschrijdende activiteiten. Om dit goed te laten functioneren zijn er coördinatiefuncties bij de
regiomanagers neergelegd met betrekking tot deze regio-overschrijdende activiteiten.
Belangrijk is dat de managementteamleden de cultuurdragers van de organisatie zijn. Zij vormen het
middelpunt in de samenwerking tussen lijn, staf en teams. In de loop van 2011 is een aantal
strategische portefeuilles van de bestuurder aan MT-leden overgedragen om zo meer ruimte te
creëren voor externe oriëntatie van de bestuurder. In de komende jaren zal gewerkt worden aan de
verdere ontwikkeling van een zelfstandig sturend managementteam met integrale
verantwoordelijkheden.
(Samen leven, samen werken, 2012)
Uit het interview met Ria van Houwelingen en Wendy Grave bleek ook dat teams zelf een planning
per dag, week, maand en jaar maken van de werkzaamheden die moeten gebeuren. Dit wordt
ondersteund door de managementtak van Estinea. Elke functie binnen een team neemt verschillende
taken op zich.
Op het moment is de manager de eindverantwoordelijke. De teams verantwoorden aan de manager.
2.6 STAF
In dit hoofdstuk wordt er gekeken naar het personeel van Estinea. Er wordt informatie gegeven over
het aantal medewerkers van Estinea, maar ook wordt er ingegaan op het ziekteverzuim en de
vrijwilligers van Estinea.
Estinea vindt het belangrijk dat het een goede werkgever voor haar medewerkers is. Estinea heeft onder andere hiervoor een HRM
onder andere hiervoor een HRM beleid waarin ruimte is voor persoonlijke ontwikkeling van haar medewerkers. Werken bij Estinea
medewerkers. Werken bij Estinea betekent werken met mensen en werken voor mensen. Niet alleen voor ruim 900 medewerkers, maar
voor ruim 900 medewerkers, maar ook voor veel vrijwilligers is dat een interessante uitdaging. Voor het exacte aantal medewerkers van
het exacte aantal medewerkers van Estinea zie Tabel 2 – Medewerkers EstineaTabel 1. De werkregio’s die in Tabel 2 – Medewerkers
Estinea staan, worden eveneens afgebeeld in
Figuur 3 – Werkregio’s Estinea.
MiddenNoord
Medewerkers 161
MiddenZuid
145
Westen Oosten NoordOost
176
171
170
Vrijwilligers Centraal
Bureau
241
81
Tabel 2 – Medewerkers Estinea
20
Totaal
1.145
Situatie Analyse
17 juni 2013
Binnen Estinea vormen de medewerkers
het
belangrijkste
kapitaal.
Iedere
medewerker van Estinea beschikt over zijn
eigen, unieke en waardevolle talenten die
bijdragen aan het behalen van de
organisatiedoelstellingen.
Figuur 3 – Werkregio’s Estinea
Het HRM beleid van Estinea is gericht op
de ontwikkeling van de kwaliteiten en het
inzetbaar houden van haar medewerkers.
Estinea heeft daarom continu aandacht
voor de wijze waarop zij kan faciliteren in
de werkgerelateerde wensen en belangen
van haar medewerkers, hier wordt continu
aandacht aan besteed om voortijdig
verlies van kennis en expertise van haar
medewerkers te voorkomen.
Estinea heeft in de praktijk ervaren dat vraaggerichte zorg en ondersteuning binnen de lokale
samenleving het beste te realiseren is met zelfsturende teams. Estinea werkt ook met deze
zelfsturende teams. Zelfsturing houdt in dat de medewerkers zelf verantwoordelijk zijn voor de eigen
bedrijfsprocessen en resultaten. Voor advies en/of assistentie kunnen zij terugvallen op het
bedrijfsbureau dat de primaire processen faciliteert. Door deze zelfsturende teams blijken de
cliënten maar ook de medewerkers zelf maximaal tot hun recht te komen.
Estinea wil met het werken in zelfsturende teams resultaat bereiken dat leidt naar een lerende
organisatie met als belangrijk kenmerk zelfsturend leren. Medewerkers van Estinea hebben geleerd
te reflecteren op hun eigen handelen en weten waar hun zwakke en hun sterke punten liggen.
Door het reflecteren kunnen de medewerkers van Estinea eigen leervragen formuleren. De
verantwoordelijkheid voor het leerproces ligt, net als voor de dagelijkse gang van zaken in het
werken van een zelfsturend team, in de eerste plaats bij het team en de medewerkers zelf. Het team
en ook de individuele medewerkers sturen het eigen leerproces door (in)formele leersituaties te
creëren en te benutten. Estinea zorgt waar nodig voor passende (bij)scholing.
Medewerkers van Estinea hebben in principe een geheimhoudingsplicht met betrekking tot
verkregen persoonsgegevens. Voor verstrekking aan derden is toestemming van de betrokkene
noodzakelijk. Voor arbeidsvoering en/of wettelijke verplichtingen kunnen wel zonder toestemming
gegevens worden verstrekt, bijvoorbeeld aan een zorgkantoor, het UWV en
ziektekostenverzekeraars.
(Samen leven, samen werken, 2012)
21
Situatie Analyse
17 juni 2013
2.6.1 ZIEKTEVERZUIM
Hieronder volgen een aantal grafieken die de ziekteverzuim van Estinea in vergelijking met de gehele
branche gehandicaptenzorg weergeven.
Binnen de branche gehandicaptenzorg
zijn de effecten van de griepgolf
duidelijk zichtbaar, zie
Figuur 4 –
Verzuimpercentage.
Wat opvallend is aan de grafiek, is het
ziekteverzuimpercentage per kwartaal.
Ieder jaar, in het 1ste en 2de kwartaal is
het ziekteverzuimpercentage opvallend
hoger dan in het 3de kwartaal.
Het ziekteverzuimpercentage binnen
Estinea ligt in het algemeen lager dan
het percentage in de gehele
gehandicaptenzorg branche.
Figuur 4 – Verzuimpercentage
In
Figuur 5 – Ontwikkeling verzuim
is de ontwikkeling van het verzuim
binnen Estinea te zien, ingedeeld in
leeftijdsklassen. De grafiek toont de
ontwikkeling over twee periodes: 2011
het 2de kwartaal t/m 2012 het 1ste
kwartaal en 2012 het 2de kwartaal t/m
2013 het 1ste kwartaal.
Het valt op dat het verzuimpercentage
in de meeste gevallen gedaald is.
De meldingsfrequentie2 is in alle
gevallen gedaald. De ontwikkeling met
de grootste positieve impact voor
Estinea is de leeftijdsklasse 36-45 jaar.
Figuur 5 – Ontwikkeling verzuim
2
De verhouding tussen het aantal verzuimgevallen en het aantal personeelsleden. (Meldingsfrequentie
ziekteverzuim)
22
Situatie Analyse
17 juni 2013
Een verzuimgeval binnen Estinea wordt
ingedeeld in een duurklasse. Deze wordt
bepaald vanaf de eerste verzuimdag tot en
met de hersteldatum of de einddatum van de
verzuimperiode.
Figuur 6 – Verzuimdagen vergelijkt de
verzuimdagen in de afgelopen vier kwartalen
van Estinea met de gehandicaptenzorg
branche.
Estinea heeft in de meeste gevallen de
verzuimdagen onder het percentage van de
verzuimdagen van de branche liggen. 15-91
verzuimdagen ligt als enige boven het
percentage van de verzuimdagen van de
branche.
2013 1ste kwartaal
Verzuimpercentage %
Figuur 6 – Verzuimdagen
Leeftijdsklassen
25 en jonger
26-35
36-45
46-55
56+
Totaal
Estinea
3.74
7.13
4.80
5.06
4.11
Branche
4.11
5.82
6.66
7.06
8.16
5.40
6.47
Tabel 3 – Verzuimpercentage
In Tabel 3 – Verzuimpercentage wordt het ziekteverzuimpercentage van Estinea vergeleken met de
branche. Dit zijn cijfers die zijn geconstateerd uit het 1ste kwartaal van 2013. Het
ziekteverzuimpercentage van Estinea is over het algemeen lager dan het percentage van de branche.
2013 1ste kwartaal
Totale verzuimkosten
Ziektejaren
1ste ziektejaar
2de ziektejaar
Totaal
€
€ 432.444, € 16.837, -
3
Kosten per FTE
€449.281, € 985, -
Tabel 4 – Verzuimkosten
In Tabel 4 – Verzuimkosten worden de totale ziekteverzuimkosten van het 1ste kwartaal van 2013
weergeven. Wat opvallend is, is dat de verzuimkosten in het 1ste ziektejaar hoger zijn als het 2de
ziektejaar. Ook zijn de kosten per FTE (fulltime-equivalent) weergeven.
3
fulltime-equivalent. Eenheid waarin de omvang van een baan of de totale personeelssterkte wordt uitgedrukt.
(FTE)
23
Situatie Analyse
2013 1ste kwartaal
Meldingsfrequentie %
17 juni 2013
Leeftijdsklassen
25 en jonger
26-35
36-45
46-55
56+
Totaal
Gemiddelde
verzuimduur
Estinea
1.04
1.02
1.42
1.19
0.92
Branche
1.66
1.79
1.78
1.64
1.57
1.17
25.0
1.70
15.8
Tabel 5 – Meldingsfrequentie
In Tabel 5 – Meldingsfrequentie is de meldingsfrequentie van het 1ste kwartaal van 2013 weergeven.
Opvallend is dat de percentages van Estinea veel lager zijn als die van de branche. De gemiddelde
verzuimduur is eveneens weergeven. Bij Estinea is de gemiddelde verzuimduur hoger dan die van de
branche.
(Personeelsperformance in perspectief , 2013)
2.6.2 VRIJWILLIGERS
Estinea heeft naast personeel ook nog vrijwilligers, die een bijzondere bijdrage leveren aan het
welzijn van de cliënten. Vrijwilligers van Estinea dragen bij aan de integratie van mensen met een
verstandelijke beperking in de maatschappij. Estinea biedt, afgestemd op de behoefte van de cliënt,
volop ruimte voor vrijwilligerswerk.
Estinea schat het belang van vrijwilligers voor het welzijn van haar cliënten hoog in. Vrijwilligerswerk
is hierdoor bij Estinea nooit vrijblijvend. De vrijwilligers van Estinea kiezen zelf om een activiteit op
zich te nemen en nemen dan gelijk de verantwoordelijkheid op zich om die activiteit of opdracht tot
een goed einde te brengen. Vrijwilligers van Estinea houden zich bij het uitvoeren van activiteiten
aan de richtlijnen van de organisatie en aan de aanwijzingen die door of namens een regiomanager
worden gegeven aan hen. Medewerkers en regiomanagers kunnen vrijwilligers hierdoor altijd op hun
verantwoordelijkheden aanspreken.
De vrijwilligers van Estinea worden gegroepeerd in twee verschillende groepen:
-
Groepsgerichte vrijwilligers.
Individueel gerichte vrijwilligers.
De groepsgerichte vrijwilligers bieden ondersteuning aan bij onder andere groepsvervoer,
internetcafés, werk en activiteiten. Individueel gerichte vrijwilligers zijn gekoppeld aan een
individuele cliënt. Zij ondersteunen de cliënt dan bij wandelen, fietsen, boodschappen doen en
dergelijke.
Niet ieder persoon kan zomaar vrijwilliger worden bij Estinea. Wanneer een persoon zich aanbiedt
als vrijwilliger voor Estinea wordt deze persoon op locatie volgens protocol ingewerkt door een
aandachtfunctionaris. Uit het protocol worden vervolgens de onderdelen die voor elke individuele
vrijwilliger van belang zijn geselecteerd.
24
Situatie Analyse
17 juni 2013
Op elke locatie van Estinea is er één vast aanspreekpunt voor de vrijwilligers. Vrijwilligers van Estinea
hebben de kans om deel te nemen aan trainingen en cursussen, in overleg met de manager kan een
vrijwilliger zich zo bijscholen en ervaring opdoen. Vrijwilligers worden via een jaarlijks
evaluatiegesprek geëvalueerd door de organisatie, maar ook evalueert de vrijwilliger zichzelf. In dit
gesprek worden de wederzijdse ervaringen en verwachtingen van de organisatie en vrijwilliger op
elkaar afgestemd.
(Vrijwilliger worden iets voor jou?)
2.7 SLEUTELVAARDIGHEDEN
In dit hoofdstuk wordt er gekeken naar de USP4 (Unique Selling Point) van Estinea. Er wordt
benoemd welke USP’s Estinea heeft en hoe zij daarmee omgaat.
De USP’s van Estinea volgens Ria van Houwelingen (bestuurssecretaris) zijn:
- Aparte woon- en werk plek voor cliënten en kleinschaligheid;
- Niet teveel cliënten bij elkaar;
o Maximaal 12 tot 18 cliënten.
- Cliënten leven en werken in de samenleving;
- Zelfsturende teams.
Uit afgenomen interviews met persoonlijk begeleiders en medewerkers van Estinea zijn er twee
belangrijke USP’s voortgekomen die Estinea onderscheidt tegenover haar concurrenten. Dit zijn de
zelfsturende teams en de kleinschalige woonlocaties van Estinea.
2.7.1 ZELFSTURENDE TEAMS
Estinea onderscheid zich van haar concurrenten door middel van het werken in zelfsturende teams.
Per regio zijn er 13 tot 15 zelfsturende teams. Er worden door Estinea opleidingen en cursussen
aangeboden om de medewerkers te scholen. Per zelfsturend team wordt er gewerkt met een eerste
en tweede PIP’er. De eerste PIP’er werkt de tweede PIP’er in en die neemt na twee jaar de taak weer
over. Zowel de PIP’ers als de begeleiders van een zelfsturend team hebben allemaal een eigen taak
en zijn daar zelf verantwoordelijk voor. Per zelfsturend team wordt er jaarlijks een TOP (team
ontwikkelplan) opgesteld. Iedere medewerker maakt eens per twee jaar een POP (persoonlijk
ontwikkelplan). Hierin wordt gereflecteerd door de medewerkers.
4
Unieke eigenschappen van een product of dienst voor de consument of klant, waardoor deze zeer bruikbaar
zijn als verkoopargument of reclame thema. (Unique Selling Point)
25
Situatie Analyse
17 juni 2013
De taken die voorkomen per team zijn:
-
Kwaliteit/protocollen/documentatie
Financiën
Medicijnen
Inwerken nieuwe medewerkers
Inkoop/bestellingen
Cliënten medezeggenschap
Registratie aanwezigheid
Sleutelbeheer
OR contactpersoon
Vervoer
-
Dienstroosterplanner
PIP’er (teamhoofd)
Arbo contactpersoon
Ethiek/bejegening/WBP/privacy
Hygiëne
Stage/leerling begeleiding
Vrijwilligers
Horizon
Bus beheer
Vrijheidsbeperking
(HRM)
Binnen de teams die op woon- en werklocaties werken heeft iedere medewerker een bepaalde
functie en een minimaal opleidingsniveau. Hoe de verhouding is tussen de functies van de
medewerkers, het aantal medewerkers en het minimale opleidingsniveau is te zien in Tabel 6 – werk
en woon medewerkers. Het is opvallend dat in dit team het gemiddelde opleidingsniveau MBO-3 is.
Functie
Huishoudelijk medewerker
Helpende
Activiteitenbegeleider
Assistent begeleider
Persoonlijk begeleider
Nachtzorg
Aantal medewerkers
64
28
44
271
313
10
Opleidingsniveau
Geen
MBO-2 Welzijn
MBO-3
MBO-3
MBO-4
MBO-3
Tabel 6 – werk en woon medewerkers
De medewerkers die op het CB werken, zijn ondersteunend aan het primair proces en zijn
weergegeven in Tabel 7 – medewerkers. Deze medewerkers zijn eveneens ingedeeld in functie,
aantal en minimale opleidingsniveau. Opvallend aan de tabel is dat de medewerkers van het CB over
het algemeen HBO geschoold zijn, een enkeling is MBO of Universitair geschoold.
26
Situatie Analyse
17 juni 2013
Functie
Aantal medewerkers
Opleidingsniveau
Regiomanager
Administratief medewerker
Salarisadministrateur
Medewerker finance en control
Personeelsconsulent
Secretaresse
Secretaresse Raad van Bestuur
Zorgconsulent
Orthopedagoog
Opleidingscoördinator
Beleidsmedewerker HRM
Beleidsmedewerker I en ICT
Beleidsmedewerker K en V
Beleidsmedewerker Zorg
Bewegingsagoog
Coördinatie cliëntmedezeggenschap
6
16
1
3
4
7
1
5
7
1
1
1
1
1
1
1
Directiesecretaris
Fysiotherapeut
Logopedist/communicatie medewerker
Medewerker. PR/Communicatie
Medewerker intake
Stagiair
1
3
1
1
2
29
HBO
MBO +
MBO/HBO
HBO
HBO
MBO
HBO
HBO
WO
HBO
WO
HBO
MBO+
WO
HBO
HBO pedagogisch/sociale
richting
HBO+/WO
HBO
HBO
MBO +
HBO
-
Tabel 7 – medewerkers
(Functies en opleidingsniveau Estinea)
Het werken in zelfsturende teams is voor Estinea een belangrijke USP. Het zorgt ervoor dat Estinea
zich onderscheid bij haar concurrenten op het gebied van werkmethode. Estinea streeft naar
toename van de zelfsturing waarin medewerkers steeds individueler opereren. Estinea zet zich
daarom sterk in om medewerkers in zelfsturende teams te laten werken, leren en te reflecteren,
zodat zij effectief en efficiënt hun taken uitvoeren.
2.7.2 WOONLOCATIES
Estinea onderscheid zich erg met haar concurrenten door de vele woonlocaties die zij aanbieden
voor cliënten. Estinea vindt het belangrijk om cliënten hun eigen woonomgeving aan te bieden met
eigen spullen. De cliënten hebben zelf de keuze waar en hoe ze willen wonen. Estinea geeft cliënten
zo de kans om te wonen op de manier die het beste bij de cliënt past.
Wonen zoals de cliënt dat wil, betekent in ieder geval altijd een eigen woonruimte met slaapkamer,
badkamer en keukenblok. Deze voorzieningen zijn ondersteuningen die nodig zijn om de cliënten
goed te laten functioneren. Estinea vindt het belangrijk om niet te veel cliënten in één woning te
laten wonen. Estinea heeft als doel om maximaal 12 cliënten per locatie te laten wonen. Zo blijven de
woonlocaties kleinschalig en overzichtelijk voor de cliënten, maar ook voor de medewerkers.
27
Situatie Analyse
17 juni 2013
Elke cliënt heeft andere zorg nodig. De ene cliënt heeft 24 uur per dag zorg nodig en de andere maar
enkele uren per week. Estinea biedt als dat nodig is ook ondersteuning op het gebied van
persoonlijke verzorging om zo ouders en familie te ontlasten. Estinea werkt samen met organisaties
voor onder andere thuishulp, gezinsverzorging en verpleging. Eveneens biedt Estinea begeleiding op
pedagogisch of psychosociaal vlak aan. Dat geldt voor zelfstandig wonende cliënten, maar zo nodig
ook voor het gezin waarin de cliënt is opgenomen. Om de persoonlijke verzorging van cliënten voor
ouders te minderen kunnen cliënten bij Estinea terecht om te wonen met begeleiding.
Doordat cliënten van Estinea, ongeacht hun niveau een eigen woonlocatie hebben met slaapkamer,
badkamer en keuken, onderscheid Estinea zich met haar concurrenten. Veel gehandicapten
zorgaanbieders bieden wel woonlocaties aan, maar daarbij horen gezamenlijke keukens en
badkamers. Op het gebied van wonen, zeker voor de EMB cliënten, loopt Estinea dus voor op haar
concurrenten en maakt het wonen bij Estinea ook uniek.
2.8 CONCLUSIE
Aan de hand van deze interne analyse is er een conclusie opgesteld. Dit is om te kijken of alle zeven
’S’en dezelfde kant op wijzen. Ook is er gekeken of de verschillende e-business toepassingen die
worden geadviseerd ook passe binnen Estinea.
Alle zeven ‘S’en wijzen bij Estinea de kant op van een professionele organisatie, met een
familiecultuur. Ondanks dat Estinea een platte organisatie is en de lijnen kort zijn, heerst er wel wat
hiërarchie. Er ontstaat bureaucratie door externe opgelegde regels, procedures en berichtstromen.
Estinea doet er alles aan om dit verder zo weinig mogelijk in de organisatie terug te laten komen.
Omdat dit een inkomstenbron is, kan Estinea hier niet aan ontkomen.
In de strategie van Estinea komt naar voren dat ze uiteindelijk streeft naar een organisatie waar veel
zelfstandigheid heerst. Niet alleen bij de cliënten die veel zelf keuzes kunnen maken, maar ook bij de
medewerkers zelf wordt veel zelfstandig gewerkt. Dit komt ook naar voren in de manier waarop de
organisatie werkt, de verschillende teams zijn zelfsturend en hoeven zich niet constant te
verantwoorden tegenover een manager.
De cultuur die heerst bij Estinea komt overeen met de culturen van andere organisaties in de
zorgsector. Een combinatie van een familie- en adhocratiecultuur. Medewerkers willen de visie van
Estinea uitstralen en dit zie je dan ook terug in de goede werksfeer. Doordat er zoveel loyaliteit is bij
de werknemers, werken de zelfsturende teams goed samen en misverstanden worden dan ook
binnen de teams zelf opgelost.
Estinea probeert haar cliënten te laten zien dat ze midden in de samenleving wonen en gaat over
naar individuele appartementen met eigen douches en woonkamers.
28
Situatie Analyse
17 juni 2013
3. EXTERNE ANALYSE
3.1 BRANCHEPARTNERS
In de gehandicaptenzorg zijn veel zorgaanbieders die allemaal op een eigen manier proberen mensen
met een verstandelijke beperking te ondersteunen. In de volgende paragrafen zijn drie van deze
aanbieders uitgewerkt. Het doel hiervan is de bedrijfsvoering te onderzoeken en om mogelijke
cliëntcommunicatiemiddelen van de betreffende organisaties uit te werken.
Het gaat om de volgende organisaties: Zozijn, Pameijer en Promens Care.
3.1.1. ZOZIJN
3.1.1.1 HET BEDRIJF
Zozijn is een professionele dienstverlener die kinderen en volwassenen met beperkingen
ondersteunt om te komen tot maximale zelfontplooiing en regie over hun eigen leven.
Het werkgebied van Zozijn ligt in Gelderland en Overijssel.
MISSIE
Zozijn ziet het als haar opdracht om op professionele wijze bij te dragen aan de ontwikkeling van
mensen met een beperking.
VISIE
Zozijn is een vraaggestuurde organisatie die, aanvullend op het netwerk van cliënten, op
professionele wijze ondersteuning biedt aan mensen met een beperking. Zozijn is een betrouwbare
organisatie die eerlijk en oprecht omgaat met de belangen van de mensen met een beperking en hun
netwerk.
INTEGER EN VINDINGRIJK
Zozijn vindt dat alle mensen gelijkwaardig zijn en moeten kunnen deelnemen aan de samenleving.
Zozijn ziet het als opdracht om, op een professionele wijze, een bijdrage te leveren aan de
ontwikkeling van mensen met een beperking. Zozijn streeft ernaar dat mensen met een beperking
zoveel mogelijk zelf de regie op hun eigen leven hebben. Daarom helpt Zozijn bij het (kunnen) maken
van eigen keuzes. De wijze waarop Zozijn dat doet kenmerkt zich door een integere en vindingrijke
houding.
Met de zorg en ondersteuning die Zozijn biedt wil Zozijn bereiken dat mensen met een beperking:
-
Kunnen (blijven) deelnemen aan de samenleving;
Zich ontwikkelen;
Goede gezondheid behouden of krijgen.
29
Situatie Analyse
17 juni 2013
STRATEGIE
Voor Zozijn is het belangrijk dat zij de komende vijf à tien jaar de volgende doelen nastreven:
-
Het leveren van goede en veilige zorg;
Versterkte contacten in keten/netwerk;
Voldoende gekwalificeerde medewerkers;
Consequent en gekwalificeerde medewerkers;
Eigenaarschap van loopbaan, functioneren en verbeteren;
Succesvol beheer van relaties met financiers;
Gezonde exploitatie en vermogenspositie;
Klaar voor het nieuwe zorgstelsel (WMO en kern-AWBZ);
Multifunctionele en betaalbare accommodaties;
Goede reputatie, sterk merk en grotere naamsbekendheid.
BEDRIJFSVORM
Zozijn is een stichting. Een stichting is een organisatie die erop gericht is, een bepaald doel te
verwezenlijken. Een stichting mag winst maken, maar de uitkering hiervan moet een ideële of sociale
strekking hebben.
Dit is aan de volgende punten te zien:
Naam: Bij de naam van het bedrijf dient het woord stichting opgenomen te worden. Volgens de
Kamer van Koophandel heet Zozijn officieel ‘Stichting Zozijn Zorg’.
Doel: Voor een stichting mag het doel niet inhouden; het doen van uitkeringen aan oprichters. Zozijn
houdt zich aan deze voorwaarde.
Wijze van benoeming: Bij een stichting ligt de wijze van benoeming en ontslag van een bestuurder
vast. Zozijn gebruikt hiervoor een Raad van Toezicht. In lijn staat de raad van toezicht boven de raad
van bestuur, maar begeeft zij zich meer in een adviespositie. Ook mag de raad van toezicht de
bestuurder benoemen en ontslaan.
30
Situatie Analyse
17 juni 2013
ORGANISATIESTRUCTUUR
Figuur 7 – Organogram Zozijn
LIJN-STAF ORGANISATIE
In een lijnorganisatie lopen informatiestromen via de lijn. Hierdoor raken lijnmanagers snel
overbelast. Ook wordt van deze lijnmanagers verwacht dat ze op alle gebieden, van administratie tot
technische dienst, deskundig zijn, wat bij deze zorgaanbieder niet kan. Om deze lijnmanagers te
ondersteunen en te adviseren zijn stafdiensten in het leven geroepen. De lijnhiërarchie verandert
hierdoor niet, de stafdiensten werken voor het hele bedrijf of een deel van het bedrijf, maar zijn niet
ondergeschikt aan de afdelingen. Ze staan hierdoor als het ware ‘buiten de lijn’. In Zozijn zijn de
stafdiensten: Financiën & Control, Vastgoed, Facilitair & ICT, Personeel, Organisatie & Opleiding,
Zorgadvies & bBehandeling en Bestuursbureau.
LOCATIES
Het bedrijf heeft 1 hoofdkantoor en 2 regiokantoren. Het hoofdkantoor staat in Wilp. De
regiokantoren bevinden zich in Zutphen en Doetinchem. Onder de regio’s Wilp, Zutphen en
Doetinchem vallen totaal ongeveer 170 locaties.
31
Situatie Analyse
17 juni 2013
MENSEN
In Tabel 8 - Personeel Zozijn is te zien dat Zozijn werkt met verschillende medewerkers. 2200 hiervan
leveren echt zorg. De overige medewerkers zijn leidinggevenden en staffunctionarissen.
Afdeling:
Totaal
Zorg
Aantal personeel:
2700 medewerkers
2200 medewerkers
Tabel 8 - Personeel Zozijn
MARKTEN EN KLANTEN
Zozijn begeleid in totaal 3000 cliënten. Zij richten zich op de volgende groepen:
1. Verstandelijk gehandicapten (volwassenen):
Mensen met een handicap bepalen zelf waar en hoe ze wonen, alleen of samen met
anderen. Ze bepalen ook zelf welke ondersteuning ze daarbij nodig hebben. Zozijn biedt deze
ondersteuning op verschillende manieren; van intensieve 24-uurs zorg tot een paar uur
begeleiding per week. Zij bieden deze ondersteuning in hun hele werkgebied.
2. Niet aangeboren hersenletsel & lichamelijk gehandicapten (volwassenen):
Niet aangeboren hersenletsel kan mensen uit balans brengen. Mensen met hersenletsel
hebben vaak het gevoel de grip op het leven kwijt te zijn. De ondersteuning die Op Pad biedt,
is er op gericht die grip weer terug te krijgen overal in Nederland.
3. Kind & jeugd:
Zozijn Kind & Jeugd biedt hulp en ondersteuning aan kinderen en jongeren met
ontwikkelingsproblemen in de leeftijd van 0 tot 18 jaar.
PRODUCTEN EN DIENSTEN
Voor deze 3000 cliënten heeft Zozijn meerdere diensten. Afhankelijk van de benodigde zorg, leeftijd
en financieel haalbare zorg, krijgt de cliënt één of meerdere diensten geleverd.
1. Verstandelijk gehandicapten (volwassenen):
- Wonen;
- Werken;
- Logeren;
- Leren;
- Ambulant.
2. Niet aangeboren hersenletsel & lichamelijk gehandicapten (volwassenen):
- Ambulante ondersteuning;
- Logeren;
- Trainingshuis;
- Wonen;
- Werk en dagbesteding;
- Kind en NAH;
- Scholing en cursussen;
32
Situatie Analyse
17 juni 2013
3. Kind & jeugd:
- Observatie, onderzoek en diagnostiek;
- Ambulante ondersteuning;
- Kindercentra;
- Voor-/naschoolse en vakantieopvang;
- Logeren;
- Wonen;
- Behandeling.
3.1.1.2 CLIËNTENCOMMUNICATIE
Zozijn heeft een aantal ondersteunende diensten om de communicatie te verbeteren.
DOMOTICA
Zozijn maakt gebruik van domotica (De integratie van technologie en diensten ten behoeve van een
betere kwaliteit van wonen en leven). Dit houdt het volgende in:
Domotica-producten:
-
Epilepsie detectie matjes;
Camera’s;
Bewegingsmelders;
Uit bed melders;
Akoestische melders;
Hals zenders;
Deur contacten.
Domotica-diensten:
-
Nachtbewaking;
Veiligheid en vrijheid voor cliënten;
Technische ondersteuning en vrijheid voor nachtdienstmedewerkers.
Momenteel is de gehele infrastructuur, met uitzondering van een paar oudere domotica systemen, IP
gestuurd. De printers, servers, werkstations en nieuwere domotica zitten allemaal aan het netwerk.
Er is een intern ‘Dark Fiber’-netwerk dat Zozijn huurt. Hier zitten de regiokantoren op aangesloten. In
het ziekenhuis in Deventer staan vier netwerkkasten, die door Zozijn worden gehuurd en waar alle
verbindingen van alle locaties binnenkomen via Beveiligd ADSL.
Vanuit het ziekenhuis loopt er een glasvezel verbinding naar het regiokantoor in Raalte. Tevens loopt
er een dubbele verbinding naar Wilp. De domotica-servers draaien namelijk in Wilp. De wens is
echter om dit virtueel te gaan doen en te centraliseren.
Vanuit Deventer loopt er ook nog een glasvezel verbinding naar het regiokantoor in Zutphen. Deze
verbinding loopt vervolgens ook door naar het regiokantoor in Doetinchem. Verder zitten alle
overige kantoren, woningen en dagbesteding locaties via een beschermde ADSL verbinding aan
elkaar. (ABI Project Zozijn, 2012- 2013)
33
Situatie Analyse
17 juni 2013
INZICHT MET VIDEOBEELDEN
Videobeelden van een dagelijkse gebeurtenis terugkijken, levert een waardevolle ondersteuning op
bij het oplossen van een probleem. De beelden laten letterlijk zien wat in een situatie goed en
minder goed gaat. Voor inzicht met behulp van video werkt Zozijn met twee methoden:
-
Video Home Training.
Video Interactie Begeleiding.
VIDEO HOME TRAINING (VHT)
“Video Home Training betekent professionele begeleiding voor uw gezin. Bijvoorbeeld wanneer u
een vraag hebt over de ontwikkeling en opvoeding van uw kind. Een medewerker van Zozijn maakt
korte video-opnames van een alledaagse gebeurtenis bij u thuis. Deze worden samen met u bekeken.
De videobeelden maken zichtbaar wat goed loopt in de communicatie en wat beter kan. De analyse
leidt tot inzicht en verbetering van de communicatie. 'Nu zie ik het het!' zegt een ouder dan vaak.”
VIDEO INTERACTIE BEGELEIDING (VIB)
“Video Interactie Begeleiding is vooral bedoeld voor de relatie tussen cliënt en ondersteuner. Deze
methode zetten we in om medewerkers te coachen en om hun deskundigheid te bevorderen. De
videobeelden geven inzicht in wat de cliënt nodig heeft en hoe de medewerker dit professioneel kan
vormgeven.”
(Inzicht met Videobeelden, 2013)
3.1.1.1 CONCLUSIE
Zozijn is een hiërarchische organisatie die veel leunt op managers, zorgdirecteuren en de stafafdeling
Vastgoed, Facilitair en ICT. Dit is terug te zien in de toepassingen. Zozijn gebruikt veel bewakende
domotica om cliënten een veilige omgeving te bieden en zo goed mogelijk te ondersteunen. Ze gaan
hierbij niet direct uit van de zelfredzaamheid, maar van goede zorg leveren. Het opnemen van
kinderen zorgt voor goede feedback voor medewerkers, maar gaat ook weer uit van medewerkers.
Voor Estinea is het van belang dat ze de regie van de cliënt en, in het verlengde, het team van
begeleiders vergroten en groot houden.
Zozijn heeft een andere cultuur en omgang met de cliënt. Zij gaan uit van het zorgen ‘voor’ cliënten,
Estinea gaat uit van het zorgen ‘dat’ cliënten zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren.
Er kan beter gezocht worden naar toepassingen die de cliënt ondersteunen.
34
Situatie Analyse
17 juni 2013
3.1.2. PAMEIJER
3.1.2.1 HET BEDRIJF
Pameijer is er voor kwetsbare mensen, jong en oud. Bijvoorbeeld met een (lichte) verstandelijke
beperking of met psychosociale of psychische problemen. In de regio Rijnmond en op de ZuidHollandse eilanden kunnen cliënten terecht bij ongeveer 200 locaties. Ook bieden ze in deze regio
ondersteuning bij mensen en gezinnen thuis. Dit noemen ze ‘ambulante ondersteuning’.
MISSIE
EEN SAMENLEVING WAARIN IEDEREEN ERTOE DOET
Pameijer ondersteunt mensen bij het versterken van hun eigen kracht en het omgaan met
belemmeringen. Hierbij betrekt Pameijer naasten, vrijwilligers en de lokale omgeving. Pameijer
stimuleert mensen om zich in te zetten voor anderen, zodra zij dat kunnen. Zo draagt Pameijer bij
aan een samenleving waar iedereen ertoe doet.
VISIE
MENSEN MET EEN BEPERKING HEBBEN RECHT OP ONDERSTEUNING
Mensen met een stoornis of beperking zijn vaak kwetsbaar in de samenleving. Bij Pameijer vinden ze
dat zij daarom recht hebben op ondersteuning, zodat zij als volwaardig persoon in én met de
samenleving kunnen leven. Dat betekent dat:
-
Zij zélf de regie over hun leven hebben;
Hun persoonlijk netwerk actief bij hun leven betrokken is;
Zij de kwaliteit van hun leven als zo goed mogelijk ervaren.
Bij Pameijer betrekken ze de samenleving bij het ondersteunen van cliënten en groepen cliënten. En
op Pameijers beurt bieden ze de samenleving ook inzet, als dat met meerwaarde kan worden
geboden bij sociale vraagstukken.
35
Situatie Analyse
17 juni 2013
STRATEGIE
STRATEGISCHE KEUZE 1:
Klantenpartner
Elke organisatie wil zich onderscheiden in de ‘markt’. Hierbij is veelal één klantbeeld leidend. Dit
beeld geeft antwoord op de vraag: ‘wat wil ik voor mijn klanten betekenen’? Het antwoord op deze
vraag kan herleid worden tot drie kernpunten:
-
De kostenleider wil de goedkoopste zijn;
De productleider wil de meest innoverende zijn;
De klantenpartner biedt de klant de beste totaaloplossing voor zijn vragen.
Dit laatste is voor de groep als essentie vastgesteld. Pameijer wil langdurige betekenisvolle relaties
met cliënten nastreven, uiteraard zijn daarnaast ook een redelijke kostprijs en nieuwe vormen van
dienstverlening van belang.
STRATEGISCHE KEUZE 2:
Marktbenadering
De organisatie richt zich op gematigde uitbreiding (groei) in de huidige regio en de aangrenzende
regio’s en wil haar klantenkring verbreden middels het bieden van dienstverlening aan nieuwe
doelgroepen, waarbij met name gedacht wordt aan personen met meerdere en complexe
problematiek, zowel in de gehandicaptenzorg als in de sociale psychiatrie.
STRATEGISCHE KEUZE 3:
‘Eigen kracht’ en samenwerking met relevante partijen. De organisatie wil de realisatie van
klantenpartnerschap en marktbenadering bereiken op eigen kracht en in samenwerking met andere
relevante strategische partijen.
ONDERSCHEIDEND VERMOGEN
De drie strategische keuzes geven Pameijer het vermogen zich te onderscheiden. Daarbij is ook
vastgesteld wat de belangrijkste kenmerken van het onderscheidend vermogen moeten zijn. Dit
onderscheidend vermogen is gebaseerd op:
-
Het ondersteunen van mensen met een beperking én hun sociale netwerk;
Het werken met een ondersteuningsmethode gebaseerd op het model Kwaliteit van Bestaan;
Maatschappelijk ondernemerschap en het maken van verbindingen met allerlei
maatschappelijke velden;
Breed dienstverleningspakket binnen de maatschappelijke context;
Gewaardeerde dienstverlening, het zijn van een klantenpartner.
Op basis van deze strategie zijn voor 2011 tot 2015 gouden doelstellingen geformuleerd die als
ontwikkelingsspeerpunten van de organisatie gelden. In de activiteitenkaarten worden deze
doelstellingen verder uitgewerkt in activiteiten per organisatorische eenheid.
36
Situatie Analyse
17 juni 2013
DEZE GOUDEN DOELSTELLINGEN ZIJN:
1. DUURZAAMHEID
Doel: Eind 2015 is er bij Pameijer meer evenwicht tussen economische, sociale en ecologische
belangen.
Toelichting
Nederland, en dus ook Pameijer, wordt zich steeds bewuster van de groeiende schaarste van
middelen en mensen. De zorgvraag van Nederlanders groeit en het aantal werkenden loopt terug.
Het is daarom belangrijk om keuzes te maken die ook op langere termijn bijdragen aan een goed
georganiseerde dienstverlening die betaalbaar is en geen schade toebrangt aan het milieu en
gewaardeerd wordt door cliënten, financiers en de overheid.
Economisch: Pameijer wil en moet doelmatiger gaan werken, meer onderling samenwerken en
andere vormen van dienstverlening ontwikkelen. Hiermee is al een start gemaakt bij dagbesteding en
ambulante woonondersteuning. Aan alle teams wordt gevraagd om kritisch te kijken of het zuiniger
en zinniger kan. Iedere vorm van dienstverlening moet minimaal kostendekkend zijn.
Sociaal: Het belang van inclusie en zelfredzaamheid wordt steeds groter. We willen daarom de kracht
van cliënten en de sociale omgeving beter benutten. Ook gaan we steeds meer samenwerken met
andere sectoren, zoals wonen, welzijn, de arbeidsmarkt en onderwijs. De Wet Maatschappelijke
Ondersteuning (WMO) biedt hiervoor mogelijkheden.
Ecologisch: Duurzaam organiseren betekent ook; kijken naar de gevolgen van onze aanwezigheid
voor mens en milieu. De organisatie en ontwikkeling van diensten en producten ontstaan vanuit een
duurzame en efficiënte manier van ondernemen en is geborgd in onze bedrijfsvoering binnen de
kerngebieden: dienstverlening, inkoop, personeel en omgeving.
2. INZICHT IN KWALITEIT EN RESULTATEN
Doel: Eind 2015 kan Pameijer op individueel, team- , regio- en organisatieniveau aantonen wat de
waardering van onze dienstverlening is en wat de individuele maatschappelijk toegevoegde waarde
is.
BEDRIJFSVORM
De Pameijergroep bestaat uit vier rechtspersonen:
-
Stichting Pameijer Bestuurscentrum (bestuursstichting);
Stichting Pameijer Gehandicaptenzorg;
Stichting Pameijer Sociale Psychiatrie;
Stichting Mozaïk (per 1 januari 2011 in de groep opgenomen).
Voor de Stichtingen Pameijer was in 2011 één groepsondernemingsraad actief. De Stichting Pameijer
SP heeft een Centrale Cliëntenraad en de Stichting Pameijer GZ een Centrale Verwantenraad, beide
conform de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ). Zowel binnen de Stichtingen
Pameijer GZ en Pameijer SP zijn op voorzieningenniveau medezeggenschapsraden actief in de vorm
van verwantenraden/bewonersraden.
37
Situatie Analyse
17 juni 2013
In 2010 is binnen de Stichting Pameijer GZ gestart met een Centrale Cliëntenraad die in 2011 is
doorontwikkeld en doorgroeit tot een volledig medezeggenschapsorgaan zoals bedoeld in de WMCZ.
Voor de Stichting Mozaïk moet de medezeggenschap nog formeel georganiseerd worden. De
Stichting heeft 34 medewerkers waardoor er geen verplichting bestaat voor het inrichten van een
ondernemingsraad. Nu Mozaïk onderdeel is van de Pameijer-groep wordt onderzocht of de
medewerker medezeggenschap in de bestaande groepsondernemingsraad kan worden opgenomen.
De cliëntmedezeggenschap van Stichting Mozaïk zal in 2012 worden georganiseerd.
De Stichtingen Pameijer GZ en Pameijer SP kennen beide een Klachtencommissie Cliënten en voor de
gehele groep is er een Klachtencommissie Medewerkers.
ORGANISATIESTRUCTUUR
Figuur 8 - Organisatiestructuur Pameijer
Stichting Pameijer Bestuurscentrum is formeel als rechtspersoon de bestuurder van de andere
stichtingen binnen de groep. De Stichtingen Pameijer GZ en Pameijer SP hebben beide dezelfde ‘
lijndirecteuren’ die integraal verantwoordelijk zijn. In de Stichting Pameijer GZ is een aparte directeur
bedrijfsondersteuning benoemd, verantwoordelijk voor de bedrijfsondersteunende activiteiten voor
de gehele groep.
Daarnaast is binnen de groep een tijdelijk projectdirecteur aangesteld die als portefeuille de
uitbreidingen en transitie WMO heeft. De lijndirecteuren zijn, naast lid van de directie,
verantwoordelijk voor een regio in het werkgebied en hebben ze ieder een aandachtsgebied en een
vertegenwoordigende functie binnen het GZ, GGZ en LVG domein.
38
Situatie Analyse
17 juni 2013
Binnen elke regio zijn managers verantwoordelijk voor de aansturing van meerdere teams. Deze
teams ontwikkelen zich tot meer zelforganiserende teams binnen wijken en (deel)gemeenten, zodat
een verankering binnen de lokale omgeving beter tot stand kan komen. De Pameijer organisatie kent
in totaal 209 teams en heeft in totaal 47 managers binnen de drie regio’s, te weten regio Noord 20
managers en 81 teams, regio Zuid 17 managers en 83 teams en regio Noordschil 10 managers met 45
teams.
Stichting Mozaïk valt onder het bestuur van Pameijer BC, maar treedt zoveel mogelijk op als
zelfstandige organisatie. Zij richt zich op een specifieke doelgroep, namelijk mensen met een
psychiatrische en/of verslavingsdiagnose en bijkomende sociale en/of psychosociale problematiek.
De Stichting heeft één directeur, een hoofdbehandelaar en een manager.
LOCATIES
Het bedrijf heeft 1 hoofdkantoor in Rotterdam. De Pameijer-organisatie kent in totaal 209 teams en
heeft in totaal 47 managers binnen de drie regio’s, te weten regio Noord (20 managers en 81 teams),
regio Zuid (17 managers en 83 teams) en regio Noordschil (10 managers met 45 teams).
MENSEN
In Tabel 9 - Personeel Pameijer is te zien dat Pameijer in totaal 2500 medewerkers heeft in en rond
de organisatie die de cliënten ondersteunen. 2000 hiervan zijn in loondienst. De overige 500 zijn
vrijwilligers.
Groep
Medewerkers
Vrijwilligers
Aantal
2000
500
Tabel 9 - Personeel Pameijer
MARKTEN EN KLANTEN
Pameijer ondersteunt dagelijks ongeveer 4000 cliënten. Dit doen zij voor mensen met een (lichte)
verstandelijke beperking of met psychosociale of psychische problemen, jong en oud.
39
Situatie Analyse
17 juni 2013
PRODUCTEN EN DIENSTEN
Pameijer biedt aan cliënten de volgende diensten:
1. Wonen & Logeren:
a. Groepswonen;
b. Individueel begeleid wonen;
c. Logeerhuizen;
d. Crisisopvang;
e. Thuis.
2. Ontmoeten & Doen:
a. Activeringscentra & ouderendagcentra;
b. Activiteiten;
c. Sociaal erotische bemiddeling.
3. Leren & Werken:
a. Activeringscentra & werkprojecten;
b. Bureau begeleid werken;
c. Kinderdagcentra;
d. Jongerendagcentra;
e. Ouderendagcentra;
f. Ontmoeten & doen.
4. Ondersteuning thuis & op school:
a. Ambulante ondersteuning thuis:
i. Crisis;
ii. Opvoedingscrisis;
iii. Opvoeding;
iv. Vaardigheden;
v. Omgeving;
vi. Wonen.
b. Ambulante ondersteuning op school:
i. Mattheusschool;
ii. Eigen school.
5. Diagnostiek & Behandelen:
a. Diagnostiek;
b. Ondersteuning & behandeling;
c. Dagbehandeling Multifunctioneel Centrum;
d. Naschoolse dagbehandeling.
6. Winkel.
3.1.2.2. CLIËNTCOMMUNICATIE
Pameijer heeft meerdere vormen van cliëntcommunicatie. De verschillende disciplines zijn
uitgewerkt in 3.2 Middelen. Het uitgangspunt staat hieronder.
40
Situatie Analyse
17 juni 2013
HET UITGANGSPUNT
“Pameijer: van 'Zorgen vóór' naar 'Zorgen dát'
‘Zorgen vóór’ is oud-denken, ‘zorgen dát’ is het nieuwe uitspraak bij steeds meer zorg- en
welzijnsorganisaties. Ook bij Pameijer in Rotterdam.
“Maar je kunt medewerkers dan wel de switch laten maken van ‘zorgen vóór’ naar ‘zorgen dát’, bij
de zorgopleidingen is dat nog niet goed doorgedrongen. Pameijer doet daar iets aan, opdat nieuwe
generaties begeleiders meteen de juiste snaar weten te raken. Zo werkt de organisatie samen met de
Hogeschool Rotterdam. Alle tweedejaars van de SPH-opleiding zijn op dit moment gekoppeld aan de
kwartiermakers van Pameijer en samen voeren zij met bewoners projecten uit die passen in de sfeer
van ‘zorgen dát’.”
‘PAMEIJER VERBINDT’
“Deze samenwerking met het zorgonderwijs is één van de schakels van een veelzijdige keten die
‘Pameijer verbindt’ heet. In voor zorg! is gevraagd om de keten van veranderingen te begeleiden,
niet zozeer inhoudelijk, maar als een proces gericht op praktische resultaten.
Pameijer is een begrip in Rotterdam en omgeving. De organisatie helpt mensen die met een
beperking leven. Pameijer is met 2.200 medewerkers een grote speler. Net als andere organisaties
op het snijvlak van zorg en welzijn heeft Pameijer te maken met grote veranderingen. Nu de
gemeente steeds meer financier wordt, betekend dat ook andere spelregels.
De visie van Pameijer past in dit verband helemaal bij de nieuwe tijd: naar buiten toe treden, van
zorgen voor naar zorgen dat, mensen stimuleren – zodra zij dat kunnen – zelf de regie te nemen en
om anderen te helpen.”
HOE DE VERANDERING BEGON
“De recente geschiedenis van Pameijer laat 2 redelijk parallelle bewegingen zien. Mirjam Althuisius,
programmasecretaris van Pameijer verbindt: ‘Pameijer was 7 jaar geleden een organisatie van
divisies. Overzichtelijk, maar niet samenhangend. Een jaar later, 2006, veranderde de samenhang en
werd Pameijer een regio-organisatie met 3 grote regio’s. Anno 2012 is dat verfijnd naar 7 kleinere
regio’s. Binnen die regio’s werken teams steeds zelfsturender én werken zij onderling steeds meer
samen. Tegelijk is de blik steeds meer naar buiten gericht en zijn de medewerkers én cliënten steeds
actiever en meer zichtbaar in de buurt waar zij wonen. Tot zover beweging 1. Beweging 2 is gericht
op een effectieve ondersteuning van mensen.
Mirjam Althuisius: ‘Aanvankelijk lag de focus op de kwaliteit van het bestaan. Dat verandert nu naar
de vraag "Waar is iemand goed in?" Door iemands talenten en vaardigheden naar voren te halen,
maak je mensen sterker en minder afhankelijk. Als mensen meer in hun kracht komen, heeft dat nog
een effect: iemand is niet eeuwig cliënt bij Pameijer. De inzet is om iemand zo snel als dat kan minder
afhankelijk te maken van professionele ondersteuners. Dat is niet alleen een omslag voor cliënten,
maar ook voor nogal wat medewerkers. Een deel van onze medewerkers doet dit werk om voor
mensen te zorgen, niet om ze onafhankelijk te maken.’ ”
41
Situatie Analyse
17 juni 2013
SAMENHANG TUSSEN DE PROJECTEN
“Werken in grotere zelfstandigheid en cliënten die onafhankelijk worden: deze 2 bewegingen lopen
in hoge mate parallel. Elk van de bewegingen heeft zowel een structurele als een culturele
component.
Uit beide bewegingen kwamen allerlei voorstellen en acties voort. Veelbelovende verbeteringen zijn
vervolgens vervat in 3 projecten:
-
Doelmatig werken;
Integraal en wijkgericht werken;
Empowerment.
De samenhang tussen de projecten is cruciaal. Mirjam Althuisius: ‘Het succes van het ene project
bepaalt mede het succes van de andere projecten. Voorbeeld: Meer empowerment vergroot de
slagkracht van wijkgericht werken van meer doelmatigheid.’
Bij dit alles treedt In voor zorg-coach Matthijs Kropman op als procesbegeleider. Hij initieert en
bewaakt kaders, behoedt mensen voor valkuilen en maakt boven alles door zijn kennis van de Leansystematiek de projecten hanteerbaar.”
DOELMATIG WERKEN
“Enikö Nagy is projectleider ‘doelmatig werken’ bij Pameijer. Ze vertelt: ‘Een teveel aan regels staat
doelmatig werken in de weg. Bureaucratie komt van buiten en van binnen. We hebben te maken met
regels die de inspectie en het ministerie opleggen. Maar we hebben ook zelf in de loop van de tijd
heel veel regels ingevoerd. Begeleiders weten meestal niet waar regels en bureaucratie vandaan
komen. Het helpt als ze dat wel weten. Welke regels hebben we en wat is de meerwaarde? En als je
zaken wil vereenvoudigen, waar loop je dan tegenaan?’
Ze wijst op de muur achter haar waar tientallen dozen staan met pakketten vol formulieren. ‘Dat zijn
de mappen voor de begeleidingsplannen. Voor elke cliënt één. Jarenlang hebben we steeds het
complete plan ingevuld. Steeds met de volledige geschiedenis van de betreffende personen, de
bijbehorende indicatie, enzovoort. Alles bij elkaar is het begeleidingsplan zo complex geworden dat
het voor de doorsnee-begeleider het werk niet verlicht, maar verzwaard. Het is – zeg maar – niet
meer helpend. Los daarvan kost het veel tijd om alles in te vullen. Er is dit jaar een projectgroep
ingesteld om het begeleidingsplan eenvoudiger te maken.’ “
DOORBREKEN VAN TRADITIES
“Over een eenvoudiger begeleidingsplan en andere praktische zaken organiseerde Pameijer
bijeenkomsten voor de werkvloer en voor ondersteunende afdelingen. Met Lean en Kaizen in de
gereedschapskoffer ontdekken begeleiders en andere medewerkers hoe je zonder kwaliteitsverlies je
werk slimmer en slagvaardiger kan maken. Vaak gaat het om het doorbreken van ingesleten tradities.
Enikö Nagy: ‘Neem nu het aftekenen van extra gewerkte uren. Waarom mag alleen de manager altijd
z’n handtekening zetten? Kan een medewerker geen verantwoordelijkheid nemen? Dát gaan we
veranderen.’ “
42
Situatie Analyse
17 juni 2013
INTEGRAAL EN WIJKGERICHT WERKEN
“Steven Mersch leidt de projectgroep die integraal en wijkgericht werken als thema heeft. Steven
Mersch heeft kwartiermakers aangesteld die lokaal met cliënten en wijkbewoners in gesprek gaan
om te zien hoe aansluitingen beter kunnen. Daarbij passen ook samenwerkingsafspraken met
buurtvaders, bewonersverenigingen, woningcorporaties en ondernemers. De kwartiermakers
proberen zo wensen en talenten van cliënten te verbinden met nieuwe samenwerkingsvormen in de
buurt. Ter inspiratie heeft Pameijer 6 praktijkvoorbeelden verwerkt in een filmpje voor de
medewerkers. Zo kunnen zij elkaar informeren en inspireren.
Steven: ‘De samenleving verhardt. Hoe redden onze cliënten het daar? Kwartiermakers van Pameijer
betrekken de buurt zodat er een netwerk ontstaat waar ook mensen met problemen en mensen die
makkelijk problemen kunnen krijgen welkom zijn.’
Overigens, de kwartiermakers richten zich niet alleen op de buurt, maar ook op begeleiders van
Pameijer die in buurten werken. Steven Mersch: ‘Een medewerker werkt nu meestal nog van 9 tot 5.
Als er een avondfeest van buurtbewoners is, is het zinvol dat zo’n begeleider daarbij aanwezig is.
‘Maar dat valt buiten mijn werktijden’, kan dan de reactie zijn. Kwartiermakers denken al anders en
geven met hun eigen flexibeler inzet hier het voorbeeld aan hun Pameijer-collega’s.”
EMPOWERMENT
“Het project waar Miriam Hopmans aan bijdraagt gaat over Empowerment. Samen met haar
collega’s vormen zij het empowermentteam. Dat bestaat uit medewerkers en vrijwilligers, veelal met
ervaringsdeskundigheid, die aan het begrip empowerment praktische betekenis geven.
Empowerment gaat niet over wat je niet kunt, maar over hoop en veerkracht. Die kun je hervinden
met talenten en vaardigheden die vaak langere tijd niet zijn aangesproken.
Miriam: ‘We hadden een keer een bijeenkomst waar iemand aan deelnam die een verstandelijke
beperking heeft. De ontmoeting stond in het teken van het maken van eigen keuzes. Deze persoon
ging al jaren naar een bepaalde kerk. Dit had hij van huis uit meegekregen. Op een gegeven moment
zegt hij in de bijeenkomst ‘Ik wil niet meer naar die kerk toe. Ik wil iets anders’. Niemand had
verwacht dat deze cliënt zo duidelijk keuzes wist te maken. Als je daarbij bovendien het netwerk van
mensen betrekt, kunnen zij ook weer hoop en geloof krijgen in de mogelijkheden van hun naaste. Ze
kunnen hem dan zelf ook beter ondersteunen.’
Ze vervolgt: ‘Ander voorbeeld: een mevrouw met pleinvrees. Ze woonde een aantal
herstelwerkgroepen van het project bij. Ze ontdekte dat ze lang niet de enige is met pleinvrees.
Doordat mensen elkaar steunen, tips geven en ervaringen delen, zie je dat zij gaandeweg groeien.
Op een dag kwam ze juichend binnen. "Ik ben met de bus gekomen!", riep ze. Ze zei ook: "Vanaf nu
ben ik niet meer afhankelijk van anderen en hoe eng ik het ook vind, ik heb weer de regie." Een
mega-overwinning dus.’ “
43
Situatie Analyse
17 juni 2013
EMPOWERMENTTEAM
“Pameijer heeft inmiddels een sterk gegroeid empowermentteam op de rails staan. Miriam: ‘2 jaar
geleden was dit team 2 mensen groot. Nu werken er 16 betaalde mensen en ruim 30 vrijwilligers, de
meesten cliënten van Pameijer. 3 cliënten hebben als ervaringsdeskundige een betaalde functie.
Cliënten worden door de empowermentbeweging bewust van hun eigen kracht en boren deze
(opnieuw) aan. Hierdoor zie je bij velen een herstel- of ontwikkelingsproces op gang komen. Dat is
het belangrijkste resultaat van het project. Van groot belang is ook dat Pameijer er voor heeft
gekozen dat de empowermentvisie uitgangspunt voor iedereen is. Ook voor medewerkers.
Medewerkers werken steeds meer vanuit deze visie. Een training empowerment voor medewerkers
legt hiervoor de basis.”
TOEWERKEN NAAR KANTELPUNT
“Wat Pameijer nu overkomt, speelt bij veel organisaties in de zorg. In het snel veranderende
zorglandschap wijzigen visies, kantelen aansturingsprincipes en krijgen nieuwe stakeholders het
meer voor het zeggen. Steeds is de opgave om nieuwe visies ‘uit te pakken’, opdat cliëntbenadering
en bedrijfsvoering beter aansluiten op de nieuwe verhoudingen.
In voor zorg-coach Matthijs Kropman: ‘De voorbeelden van Enikö, Steven en Miriam laten zien dat de
effecten alle Pameijer verbindt-trajecten beïnvloeden. Het gemeenschappelijk kenmerk is dat de
dienstverlening verandert van zorgen voor naar zorgen dat. Dat maakt de dienstverlening beter
betaalbaar en het geeft de cliënt meer grip op zijn of haar situatie.’
De coach helpt mee deze projecten op koers te houden. Matthijs: ‘Het is lastig om successen in harde
cijfers uit te drukken. Het kantelpunt zit vaak in de constatering dat goede voorbeelden beklijven en
dat cliënten het verschil merken en medewerkers voorbeeldgedrag als vanzelf overnemen. Dat
kantelpunt komt nu snel dichterbij.’ ”
(Es, 2013)
EMPOWERMENT
WAT IS EMPOWERMENT?
“Empowerment is het vinden en ontwikkelen van je eigen kracht. Elke dag zelf keuzes maken. Bij
empowerment kijken we naar wat je wél kan. Daarbij is niemand beter dan een ander. Want
iedereen heeft ervaringen, wensen en talenten. Van kleine tot grote dingen. Kiezen wat je op je
boterham wil, zelf met de bus, een passende baan. Het kan van alles zijn. Je kracht vinden gaat vaak
met kleine stapjes en is soms best een lastige zoektocht. Want het betekent ook: leren omgaan met
wat je niet kunt. En om hulp vragen. Maar zo doe je waar je goed in bent en waar je blij van wordt.
44
Situatie Analyse
17 juni 2013
EMPOWERMENT BIJ PAMEIJER
-
-
-
Praten en luisteren. Om elkaars krachten en wensen te zien, moeten we goed naar elkaar
luisteren en met elkaar in gesprek blijven. Cliënten én medewerkers. Elkaar steunen als dat
nodig is en elkaar ook aanspreken.
Ondersteuningsplan. Cliënten krijgen een eigen ondersteuningsplan Dat schrijven we samen.
Er staat in hoe jij stap voorstap naar een zo zelfstandig mogelijk leven gaan. Daarbij gaan we
uit van wat je wél kan.
Medewerkers. Empowerment is er niet alleen voor cliënten, maar ook voor de medewerkers
van Pameijer. Samen zoeken we waar onze krachten liggen en waar we blij van worden.
Zodat we werk doen dat goed bij ons past.
VOORBEELDEN VAN EMPOWERMENT
-
Herstelwerkgroepen;
Trainingen en cursussen met het thema empowerment;
Pameijer Ervaringsdeskundigen Promotieteam (PEP-team);
Gezamenlijk Overleg tussen medewerkers en cliënten op de voorzieningen.”
(Empowerment, 2013)
OP INTERNET
“Internet maakt je wereld groter. Er is veel nieuws en informatie te vinden. Leuke dingen, zoals
filmpjes en foto’s. En met sociale media kun je contacten leggen en onderhouden. Maar er zijn ook
risico’s. Belangrijk dus om internet slim en veilig te gebruiken.”
FACEBOOK GEBRUIKEN
“Op Facebook kom je in contact met andere mensen. Het is de grootste netwerksite ter wereld. Om
Facebook te kunnen gebruiken, moet je je eerst aanmelden.”
INTERNET VEILIG GEBRUIKEN
“We doen steeds meer online: van bankieren tot netwerken. Dit kan risico's met zich meebrengen.
Belangrijk dus om goed op te letten. Gelukkig kun je met een aantal maatregelen je gegevens
beschermen.”
EEN FILMPJE MAKEN
“Heb jij altijd al willen weten hoe je een eigen filmpje kunt maken? Bijvoorbeeld over je werk, over je
favoriete sport of een andere hobby of over een bijzondere dag in je leven. Dan is dit je kans. Een
filmpje maken is namelijk helemaal niet moeilijk en kan zonder (dure) apparatuur.”
MAAK EEN FOTOALBUM OP INTERNET
“Foto's roepen vaak mooie herinneringen op. Voor veel mensen zijn foto's erg waardevol. Het is leuk
om je foto's aan anderen te laten zien. Dat kan op je computer, maar ook via een fotoalbum. Op
internet kun je mooie fotoalbums maken. Als het album af is, laat je het afdrukken.”
(Op internet, 2013)
45
Situatie Analyse
17 juni 2013
3.1.2.3. CONCLUSIE
Pameijer heeft een overeenkomende visie met Estinea. De uitgangspunten en structuren zijn redelijk
in overeenstemming met Estinea. Het grote verschil is dat Pameijer tweemaal zo groot is. Dit heeft
tot gevolg dat zij een extra managementlaag hebben toegevoegd. In de werkwijze bij
cliëntcommunicatie laten zij zeer duidelijk merken dat eigen regie voorop staat. In 2.2.5.3. Pameijer
zal duidelijk worden dat dit ook blijkt uit de toepassingen die zij inzetten.
46
Situatie Analyse
17 juni 2013
3.1.3. PROMENS CARE
3.1.3.1 HET BEDRIJF
Promens Care is een zorgaanbieder in Groningen en Drenthe. Deze stichting is ontstaan na het
samengaan van de stichtingen RIBW-Drenthe en de Leite. Dit gebeurde op 1 januari 2007 en sinds
2010 zijn ook alle activiteiten van de twee stichtingen ondergebracht onder Promens Care. De
belangrijkste reden voor het samengaan van de stichtingen is het versterken van de deskundigheid
op het gebied van verstandelijke- en psychiatrische beperkingen
Promens Care is een door de AWBZ en WMO gefinancierde zorgorganisatie voor zowel kinderen als
volwassenen.
Promens Care is een organisatie die mensen met een beperking wil ondersteunen zodat zij een zo
normaal mogelijk leven kunnen leiden. Er worden ruim 3000 cliënten begeleid in meer dan honderd
klein opgezette woon-, werk-, en dagbestedingen.
MISSIE
Promens Care werkt met de volgende visie zoals te lezen is op haar website.
“Promens Care wil die mensen ondersteunen om een zo normaal mogelijk leven te leiden. Promens
Care biedt ondersteuning aan kinderen en volwassenen met een beperking, en is er ook voor mensen
die gebruik maken van de maatschappelijke opvang. Met circa 2000 professionele medewerkers
begeleiden wij ruim 3000 cliënten in meer dan honderd kleinschalig opgezette woon-, werk- en
dagbestedingsaccommodaties in de provincies Groningen en Drenthe, altijd dicht bij huis en
middenin de samenleving.”
(Onze Visie)
VISIE
Met de voorgenoemde missie willen ze uiteindelijk de volgende visie behalen.
“De ondersteuning van mensen met een beperking is in beweging. Visies, acties en zeggenschap
veranderen. Patiënt wordt cliënt, cliënt wordt klant en klant wordt burger. Het bevorderen en in
stand houden van de kwaliteit van het bestaan en eigen regie en verantwoordelijkheid van de
cliënt, zijn voor ons terugkerende, leidende principes met een eigentijdse vertaling naar vorm en
inhoud.
Wij gaan uit van de mens als geheel. De geestelijke, sociale en lichamelijke aspecten van een mens
staan niet los van elkaar, maar zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ze beïnvloeden elkaar
voortdurend. Deze samenhang, de invloed van de omgeving en al het andere waar een mens in zijn
leven mee te maken krijgt, maken iemand zoals hij of zij is. Rekening houdend met de beperkingen
van onze cliënten zal het burgerschapsmodel de komende jaren verder ingevuld worden, mede door
de verdere invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning waarbij de gemeenten steeds
meer de regie gaan voeren in de zorg en ondersteuning van mensen met een beperking.
47
Situatie Analyse
17 juni 2013
Promens Care wil haar cliënten de zorg en begeleiding bieden bij het invullen van een goed leven en
burgerschap, óók als burger zijn niet zo vanzelfsprekend is. Een gewoon leven, met een vorm van
begeleiding (niet teveel en niet te weinig) die bijzonder en toegespitst is op wat de cliënt vraagt en
nodig heeft; bijzonder gewoon dus.”
(Onze Missie)
STRATEGIE
Promens Care heeft een visie die draait om de vraag: ‘Hoe voegt Promens Care waarde toe aan haar
omgeving en hoe realiseren we dit?’. De thema’s ‘versterken van het primaire proces’ en
‘duurzaamheid’ staan centraal in deze strategie en hebben een prominente plek in de uitvoering van
Promens Care’s werkzaamheden gekregen.
(Jaarverslag)
ORGANISATIESTRUCTUUR
De organisatie van Promens Care heeft een simpele lijn-staf organisatie waarbij de verschillende
afdelingen zijn ondergebracht op basis van functie en regio. Dit is dan ook een combinatie van een
functionele en geografische structuur.
De organisatiestructuur van Promens Care is te zien in Figuur 9 - Organisatiestructuur Promens Care:
Figuur 9 - Organisatiestructuur Promens Care
48
Situatie Analyse
17 juni 2013
LOCATIES
Promens Care bevindt zich in Groningen en Drenthe. Binnen deze provincies heeft Promens Care in
totaal 136 locatie. De meeste van deze locaties bevinden zich in Drenthe, waarbij daarvan het
merendeel in Assen is.
De laatst geopende locatie bevindt zich op de Smetanalaan in Assen en hier is voor het eerst gebruik
gemaakt van Domotica, zoals beschreven is bij paragraaf 2.2 van Hoofdstuk 2.
MENSEN
Bij Promens Care werken circa 2000 medewerkers en specialisten. Zij zijn deskundig op allerlei
terreinen. Regelmatig kunnen ze opleidingen en trainingen volgen.
Promens Care heeft de volgende specialisten in dienst die de cliënten, familieleden en begeleiders
ondersteunen:
-
Gedragswetenschapper;
Teamarts;
-
Logopedist;
Fysiotherapeut;
Muziekagoog;
Speldeskundige;
Geestelijk verzorger.
(Onze Expertise)
PRODUCTEN EN DIENSTEN
Promens Care heeft haar producten en diensten op haar website verspreid over drie categorieën,
namelijk dagbesteding, ondersteuning en wonen.
1)
Dagbesteding
Vormen van daginvulling:
1. Orthopedagogische dagopvang;
2. Buitenschoolse opvang en vakantieopvang;
3. Zaterdagopvang;
4. Inloophuizen;
5. Werkprojecten;
6. Begeleid werken;
7. Vrijwilligerswerk;
8. Vrijetijdsbesteding;
9. Dagbesteding;
10. Belevingsgerichte dagbesteding;
11. Arbeidsmatige dagbesteding;
12. Begeleid werken;
13. Zorgboerderij.
49
Situatie Analyse
17 juni 2013
Ondersteuning
Vormen van ambulante ondersteuning:
1. Gezinshulp;
2. Ambulante begeleiding;
3. Ambulante woonbegeleiding;
4. Onderzoek;
5. Ondersteuning op school;
6. Woonbegeleiding jongeren.
3) Wonen
Vormen van wonen:
1. Woonvoorziening voor kinderen;
2. Wonen EMB;
3. Gezinshuis;
4. Meeleefgezinnen;
5. Ouderinitiatieven;
6. Logeren;
7. Woonvoorziening voor volwassen VG;
8. Wonen voor ouderen;
9. Woonwerkboerderij.
2)
(Onze Expertise)
CLIËNTCOMMUNICATIE
Uit een interview met Bertus Kuipers, coördinerend medewerker op woonvoorziening de Bosroos in
Assen, is gebleken dat het merendeel van de communicatie tussen cliënten en medewerkers bij
Promens Care analoog verloopt.
Net als bij veel andere zorginstellingen in Nederland gebruikt ook Promens Care voornamelijk picto’s
om dingen duidelijk te maken aan haar cliënten. Voor het maken van verhalen of instructies in picto’s
gebruiken zij een speciaal programma, namelijk Pictoword. Daarnaast gebruiken ze ook Google voor
het zoeken naar picto’s. Reclamefolders (van internet) worden gebruikt voor bijvoorbeeld het maken
van boodschappenlijstjes.
De cliënten bij Promens Care werken verder zelf weinig met computers, er zijn verder ook nog geen
of weinig systemen binnen Promens Care die het voor verstandelijk beperkten mogelijk maken om
gebruik te maken van digitale hulpmiddelen (zoals tablets of interactief snoezelen).
Met de komst van een nieuwe afdeling in de Smetanalaan in Assen, gebruikt Promens Care net als
Pamijer nu ook Domotica om haar cliënten te helpen.
De communicatie binnen Promens Care verloopt voor elke cliënt anders. “Afhankelijk van de
hulpvraag verwoordt in het zorgplan (mogelijkheden en onmogelijkheden, ook wel beperkingen
genoemd) van de cliënt wordt er door de persoonlijk begeleider een plan de campagne uitgewerkt
en op papier gezet, met tekst of door middel van picto’s.”
Promens Care maakt gebruik van e-Learning voor haar medewerkers. Voor cliënten maakt Promens
Care gebruik van cursussen. Deze worden echter niet digitaal gedaan. (Kuipers, 2013)
50
Situatie Analyse
17 juni 2013
3.2 MIDDELEN
In dit hoofdstuk worden verschillende middelen en mogelijke toepassingen om de
cliëntcommunicatie te verbeteren binnen Estinea besproken. De middelen zijn verdeeld onder de
volgende oplossingsrichtingen:
-
Interactief snoezelen;
E-Learning (in combinatie met veranderingen WMO);
Tablets;
Beeldzorg met iPad.
3.2.1. INTERACTIEF SNOEZELEN
Het communicatiehulpmiddel interactief snoezelen (door middel van oogbesturing) is bekend bij
RdgKompagne.
3.2.1.1. BEDRIJF RDGKOMPAGNE
RdgKompagne is de grootste leverancier in Nederland op het gebied van
communicatiehulpmiddelen,
computeraanpassingen,
omgevingsbediening
en
planningshulpmiddelen voor mensen met een handicap. RdgKompagne geeft advies bij de selectie
van hulpmiddelen en biedt een totaaloplossing die bestaat uit een optimale combinatie van
hulpmiddel, bediening en integratie in de leef- en werkomgeving van de cliënt.
RdgKompagne is al jarenlang marktleider in Nederland als het gaat om oogbesturing5 voor mensen
met een handicap. Al vele cliënten zijn door RdgKompagne geholpen met verschillende soorten
oogbesturing. In 1999 leverde RdgKompagne het eerste oogbesturingssysteem aan een van zijn
cliënten. Sindsdien zijn er verschillende systemen op de markt gekomen en is de techniek voor
oogbesturing steeds beter geworden. Door de verbeterde techniek is oogbesturing voor steeds meer
mensen een bruikbaar hulpmiddel geworden. Hierdoor heeft RdgKompagne ondertussen meer dan
100 cliënten geholpen met verschillende soorten oogbesturing. Die jarenlange ervaring met
oogbesturing is nu gebundeld in het Expertisecentrum Oogbesturing.
Het Expertisecentrum Oogbesturing adviseert, ondersteunt, optimaliseert, demonstreert, schoolt,
begeleidt en denkt mee voor iedereen die te maken krijgt met, of geïnteresseerd is in oogbesturing,
zoals gebruikers, therapeuten en instellingen, maar ook werkgevers, patiëntenorganisaties en
onderzoekscentra.
(rdg Kompagne), (Welkom bij Expertisecentrum Oogbesturing)
5
Oogbesturing is een techniek die communicatie, pc-bediening of interactief snoezelen mogelijk maakt voor
mensen die dit vanwege een motorische beperking niet op een andere wijze kunnen doen.
51
Situatie Analyse
17 juni 2013
3.2.1.2. LEVERANCIER TOBII
RdgKompagne werkt samen met de leverancier Tobii. Tobii is de wereldleider wat betreft Eye
Tracking en Blik Interactie. De technologie maakt het mogelijk voor computers om precies te weten
waar de gebruiker kijkt. Het is een revolutie in computer interactie en wordt ook veel gebruikt in
verschillende onderzoeksgebieden.
3.2.1.3. COMMUNICATIEHULPMIDDELEN
Tot voor kort werd oogbesturing nog alleen ingezet voor de bediening van dynamische
communicatiehulpmiddelen
en
computers
door
mensen
met
zeer
beperkte
bewegingsmogelijkheden. Dankzij de ontwikkeling van nieuwe toepassingen komt de techniek nu
ook binnen het bereik van personen met een zeer laag ontwikkelingsniveau.
Deze nieuwe doelgroep wordt bereikt via de methode ‘interactief snoezelen’. Waar de gebruiker bij
regulier snoezelen6 alle zintuigen worden geprikkeld, maakt interactief snoezelen het mogelijk de
snoezel omgeving zelf te beïnvloeden met behulp van de ogen. Dit geeft personen met een zeer laag
ontwikkelingsniveau de mogelijkheid een interactie te hebben met hun omgeving.
De volgende communicatiehulpmiddelen sluiten aan bij deze nieuwe mogelijkheid en zijn onder
andere beschikbaar en eventueel van toepassing voor Estinea:
EYEFX
EyeFX is een softwarepakket dat bestaat uit een reeks ‘sensorische toepassingen’, die
oogbewegingen vertalen naar audiovisuele effecten op het scherm. EyeFX biedt een breed scala aan
nieuwe werelden die gebruikers kunnen verkennen en beïnvloeden, door rond te kijken. Kalibreren is
hierbij niet nodig en het maken van fouten is onmogelijk. Plaats eenvoudig het beeldscherm met de
oogbesturingsmodule voor de gebruiker en de oogbewegingen worden direct vertaald naar effecten
op het scherm. Er verschijnen bijvoorbeeld kleuren op het scherm daar waar de gebruiker kijkt, of de
gebruiker kan met de ogen bloemen of blaadjes wegvegen, vissen wegjagen, tekeningen inkleuren,
een bal ‘wegschoppen’ en piano spelen.
(Interactief snoezelen, 2012)
PCEYE
De Tobii PCEye is een losse oogbesturingsmodule die onder het beeldscherm van een standaard
computer of laptop kan worden gemonteerd en wordt aangesloten op de usb-poort. De PCEye werkt
zeer eenvoudig en nauwkeurig. Ongecontroleerde bewegingen hebben geen invloed op de werking.
Voor het gebruik van de PCEye is geen speciaal voor oogbesturing geschikte software nodig, de
gebruiker heeft toegang tot de Windows omgeving. Oogbewegingen worden direct omgezet in
bewegingen van de muiscursor op het scherm. (Tobii PCEye)
6
Samentrekking van snuffelen en doezelen. Primaire activering van mensen met een beperking door middel
van motorische ervaringen en zintuiglijke waarnemingen; de patiënt bevindt zich daartoe in een ruimte met
voorwerpen, beelden, kleuren, geuren en geluiden die de zintuigen aangenaam prikkelen. (Nederlands
woordenboek)
52
Situatie Analyse
17 juni 2013
MAGIC CARPET
Magic Carpet is een interactieve vloerprojectie, die reageert op bewegingen en deze omzet in
audiovisuele effecten. Magic Carpet is een snoezelmiddel, dat de zintuigen prikkelt van kinderen en
volwassenen met zeer beperkte mogelijkheden.
Ook vormt het systeem dankzij de interactieve mogelijkheden een sensorische leeromgeving. Zo
kunnen bijvoorbeeld bladeren van de vloer geveegd worden, vissen worden weggejaagd, ballen
worden weggeschopt en er kan piano worden gespeeld, eenvoudig door liggend, zittend, rollend,
kruipend of lopend bewegingen te maken over de vloer.
Het systeem reageert op elke beweging in het projectiegebied, zodat ook groepsinteractie mogelijk
is. Het systeem wordt geleverd met een grote verzameling aan spellen, zodat er voor elk niveau een
geschikt spel te vinden is. Zo kan het bijvoorbeeld ingezet worden voor de ontwikkeling van de grove
of juist de fijnere motoriek. Het Magic Carpet kan ook gecombineerd worden met oogbesturing. In
deze combinatie kunnen kinderen met zeer beperkte bewegingsmogelijkheden de beelden
beïnvloeden met hun ogen en zo ook aan de interactie deelnemen.
(Magic Carpet)
OMIVISTA
OmiVista is, net als Magic Carpet, een interactieve vloerprojectie die reageert op bewegingen en
deze omzet in audiovisuele effecten. OmiVista is ook een snoezelmiddel, dat de zintuigen prikkelt van
kinderen en volwassenen met zeer beperkte mogelijkheden. En ook vormt het systeem dankzij de
interactieve mogelijkheden een sensorische leeromgeving.
OmiVista wordt standaard geleverd met vijf templates en meer dan 300 voorbeeldoefeningen.
Aanvullende templates zijn als optie verkrijgbaar. Met behulp van de templates kunnen ook eigen
oefeningen gemaakt worden, door eigen afbeeldingen en geluiden toe te voegen en diverse
parameters in te stellen. Zo kunnen de objecten worden aangepast die in de projectie te zien zijn,
maar ook wat er gebeurt wanneer ze worden aangeraakt. Dit maakt OmiVista ook geschikt voor
gebruik binnen motorische ontwikkeling en voor educatieve doeleinden, door bijvoorbeeld gebruik
te maken van kleuren, getallen, letters of dieren.
OmiVista kan, net als Magic Carpet, gecombineerd worden met oogbesturing.
(OmiVista)
TOBII COMMUNICATOR
Tobii Communicator is een programma waarmee op eenvoudige wijze dynamische
communicatiekaarten (paginasets) gemaakt kunnen worden. De kaarten kunnen uiteenlopende
vormen aannemen met letters, cijfers, volledige teksten, symbolen of andere plaatjes.
Communicator bevat een groot aantal kant-en-klare paginasets voor communicatie en tekstinvoer.
Zo zijn er voor tekstinvoer diverse schermtoetsenborden in verschillende lay-outs met
woordvoorspelling, die de gebruiker helpen snel en foutloos te typen. Ook zijn er speciale
toetsenborden voor het surfen op internet en voor het besturen van programma’s als Internet
Explorer en Word.
53
Situatie Analyse
17 juni 2013
Er zijn ook paginasets voor symboolcommunicatie en voor tekstgebaseerde communicatie, beide met
spraakuitvoer. In de Premium versie van Tobii Communicator kunnen pagina’s bovendien gebruikt
worden voor het versturen en ontvangen van e-mail en SMS, voor chatten en voor het aansturen van
een aangesloten infrarood apparaat voor omgevingsbediening. Ook zijn er nog verschillende
spelletjes, een agenda, een rekenmachine en een muziekspeler.
(Tobii Communicator 4)
3.2.1.3. LEERCURVE
Voor sommige gebruikers kan ‘interactief snoezelen’ bovendien de eerste stap zijn van een
communicatieve leercurve.
Voorheen waren er drie randvoorwaarden om te kunnen werken met oogbesturing:
1. De gebruiker moest een aantoonbaar begrip hebben van oorzaak en gevolg.
2. De gebruiker moest in staat zijn te categoriseren.
3. De gebruiker moest (cognitief) in staat zijn het systeem te kalibreren.
De communicatiesoftware op deze systemen vereiste immers dat de gebruiker bewuste keuzes kon
maken om wensen en gedachtes te formuleren. Bij de eerste stappen van het leren communiceren
konden deze systemen niet helpen.
Speciale toepassingen maken het mogelijk het systeem te gebruiken zonder eerst te moeten
kalibreren. Wanneer de gebruiker voor het systeem wordt geplaatst, worden de oogbewegingen
direct geregistreerd. Hierdoor kan oogbesturing op de volgende verschillende niveaus worden
toegepast:
-
Interactief snoezelen;
Vroege conversatie;
Actie-reactie-activiteiten;
Communiceren;
Computer-bediening.
Dankzij deze nieuwe benadering kunnen kinderen met behulp van oogbesturing dezelfde leercurve
volgen die normaalgesproken door baby’s, peuters en kleuters wordt doorgemaakt wanneer zij leren
communiceren.
(Leercurve, 2012), (Interactief snoezelen, 2012)
54
Situatie Analyse
17 juni 2013
3.2.3. E-LEARNING (IN COMBINATIE MET VERANDERINGEN WMO)
3.2.3.1 E-LEARNING
E-Learning is een leervorm via een digitaal platform waarbij een gebruiker kan inloggen en via het
internet en bijbehorende technologie gebruik kan maken van diverse leer- en nascholingsmodules.
(Glossarium kwaliteit van zorg)
3.2.3.2 STEFFIE
Steffie is een vorm van e-Learning. Het is een platform waar bezoekers bepaalde handelingen op een
eenvoudige en leuke manier ‘uitgelegd’ krijgen door Steffie. Steffie is een animatie die op het
platform steeds terugkomt en alles kan voorlezen. Steffie legt op een makkelijke manier uit hoe
dingen werken. Denk aan het gebruik van sociale media, e-mailen of bankzaken. Het platform is voor
mensen met een lichtelijk verstandelijke beperking.
(Welkom bij Steffie)
Er zijn verschillende modules, één ervan is: Wat doe jij in je vrije tijd?!
“Voor mensen met een verstandelijke beperking is het soms lastig om een passende
vrijetijdsbesteding te vinden. Zij weten niet altijd wat ze in hun vrije tijd kunnen doen of kunnen niet
goed meekomen.
Maar juist in hun vrije tijd kunnen zij zelf keuzes maken, zich uitleven en mensen ontmoeten.
Bovendien is iets leuks doen in je vrije tijd heel belangrijk. Ontspanning zorgt voor nieuwe energie.
Dat geldt voor iedereen!
Steffie Vrije Tijd helpt je om te ontdekken wat jij leuk vindt om te doen in je vrije tijd. Je krijgt
informatie en tips over activiteiten, hobby’s en uitstapjes.”
(Wat doe jij in je vrije tijd?!)
3.2.3.3 OOKJIJ.NL – TARAPLATFORM
STICHTING OOKJIJ.NL
Stichting Ookjij.nl maakt Internet toegankelijk voor mensen met een lichtelijk verstandelijke
beperking, die niet of nauwelijks kunnen lezen. Op de website kan de gebruiker zich laten
informeren, plezier maken en contacten leggen met anderen in zijn of haar vrije tijd.
De bezoeker doet informatie op over allerlei onderwerpen. De kennis die de bezoekers verwerven
draagt bij aan het ontwikkelen van een positief zelfbeeld, waardoor hij of zij beter in staat is te
integreren in de samenleving.
Het doel van Stichting Ookjij.nl is om te stimuleren, dat vele internet-applicaties geschikt worden
gemaakt voor mensen met beperkte verstandelijke en taalvermogens, waarin de doelgroep
zelfstandig zijn weg kan vinden. De kenmerken van de website zijn: veilig, herkenbaar, interessant en
leuk. (Doelstelling, missie en visie, 2012)
55
Situatie Analyse
17 juni 2013
TARA
Mensen met een (verstandelijke) beperking zijn gebaat bij een zo groot mogelijke zelfstandigheid,
omdat er in toenemende mate een beroep op die zelfstandigheid gedaan zal worden. Leren gebeurd
binnen deze doelgroep vooral door te blijven herhalen. Het ontbreken van tijd die een hulpverlener
ter beschikking heeft kan er voor zorgen dat het veelvuldig herhalen niet constant is. De stichting
Ookjij.nl heeft hier samen met zorgorganisaties een oplossing voor bedacht: TARA, een toegankelijk
digitaal platform.
Door middel van TARA kunnen de juiste middelen in een eigen online leeromgeving aangeboden
worden, aangevuld met modules voor het activeren en onderhouden van mantelzorg en het sociale
netwerk van de cliënt. Door gebruik te maken van dit platform kan de eigen verantwoordelijkheid
toenemen met als gevolg dat de touwtjes meer in eigen hand komen te liggen, wat de
zelfstandigheid ten goede kan komen. Hierbij is herhaling erg belangrijk voor de cliënt.
KENMERKEN TARA
Het platform ondersteunt verschillende manieren van navigeren; muis/toetsenbord, 2knopsbediening en 1-knopsbediening. Ook kan de bezoeker gebruik maken van audio-ondersteuning.
Applicaties zijn toepasbaar op gebruikersniveau en hebben een eigen unieke kleur.
De beheerkant is toegankelijk voor beheerders, begeleiders, coaches en familie en zijn eenvoudig en
te beheren. De TARApro variant biedt de mogelijkheid om een eigen identiteit aan het platform te
geven door middel van een eigen startpagina, een eigen logo en een eigen kleur in het hoofdmenu.
INDIVIDUEEL LEREN EN BEGELEIDEN
De TARA leeromgeving maakt gebruik van een leermethode die aansluit bij zowel onderwijs, als de
zorg. Het aangeboden materiaal is afgestemd op de doelgroep. TARA werkt met 9 verschillende
thema’s;
1. Sociale vaardigheden;
2. Voeding;
3. Zelfzorg en gezondheid;
4. Huishoudelijk werk;
5. Reizen;
6. Geld;
7. Administratie;
8. Stage en werk;
9. Vrije tijd.
De thema’s zijn onderverdeeld in leerobjecten welke bestaan uit fotoverhalen, gekoppeld aan
verschillende niveaus. De leerobjecten zijn zelfstandig te doorlopen en kunnen eindeloos herhaald
worden. Begeleiding en coaching kan plaatsvinden op afstand via e-mail of beeldbellen.
56
Situatie Analyse
17 juni 2013
SOCIALE OMGEVING
TARA kent het belang van sociale media bij mensen met een beperking. Het internet en de
bijbehorende gangbare communicatiemiddelen zijn vaak te onoverzichtelijk voor deze groep. TARA
biedt de mogelijkheid om vanuit een veilige omgeving te chatten, mailen of een video-chat uit te
voeren, wat kan bijdragen aan een positief sociale omgang met anderen.
(changinghealthcare, 2013)
3.2.4. TABLETS
Het gebruik van een tablet is ook een communicatiehulpmiddel. Er zijn verschillende toepassingen
die het mogelijk maken voor een gebruiker van een tablet met een beperking, om toegang te hebben
tot bijvoorbeeld sociale media, agenda en persoonlijke informatie, geheel afgestemd op zijn of haar
voorkeur en wensen. NoXqs Zorginnovatie biedt verschillende programma’s aan, ondere andere
SupportApps en Je Doet Mee!. Ook is er meer te lezen over de Emiliusschool die experimenteert met
OMNIDU.
3.2.4.1. BEDRIJF NOXQS
NoXqs is in 2004 opgericht door Jeroen van Schaik en Marcel Hurkens. Beiden met de zorg als
achtergrond. NoXqs richt zich voornamelijk op computer- en internet technologie. Het bedrijf staat
voor het ontwikkelen en exploiteren van internetdiensten en producten die kwaliteit toevoegen aan
het leven van mensen met een verstandelijke beperking. SupportApps is hier onderdeel van.
PLATFORM SUPPORTAPPS
SupportApps is een social media platform met computerapplicaties (apps) voor mensen met een
verstandelijke beperking, mantelzorgers en professionals. Zorgorganisaties gebruiken SupportApps
om gebruikers op maat van informatie te voorzien. SupportApps geven toegang tot sociale media,
agenda, muziek en persoonlijke informatie. Dit kan helemaal worden aangepast aan de
mogelijkheden en wensen van de gebruiker. Via het platform communiceren de eigen apps met
elkaar en met de apps van andere gebruikers.
Zo kunnen cliënten, mantelzorgers en professionals op een slimme manier samenwerken en digitale
ondersteuning bieden. SupportApps kunnen gebruikt worden op: Smartphones, tablets en
computers.
SupportApps kunnen op verschillende manieren worden gepresenteerd. Er is een eenvoudige
interface met slechts enkele knoppen die niet veranderen. De inhoud achter een knop wordt pas
zichtbaar als deze aangeklikt of aangeraakt wordt.
57
Situatie Analyse
17 juni 2013
Met het toepassen van SupportApps:
- zijn alle mensen met een beperking (jong of oud, licht of ernstig verstandelijk beperking) in
staat om gebruik te maken van digitale diensten;
- kunnen mensen met een beperking meer regie nemen;
- wordt de samenwerking tussen cliënt, professionele zorg en mantelzorg gefaciliteerd;
- zijn professionals in staat veelzijdig digitaal support te bieden;
- zijn professionals in staat onderling kennis te verzamelen en te delen;
SupportApps levert ook een bijdrage aan empowerment van mensen met een beperking. Door
gebruik te maken van SupportApps zijn mensen met een beperking in staat:
- Zelfstandig vrije tijd activiteiten te ondernemen;
- Zichzelf te uiten en daardoor de identiteit te laten zien;
- Toegang te krijgen tot informatie, vermaak en (op termijn) contact;
- De leefwereld te verbreden.
(SupportApps, 2012)
SPELPROGRAMMA JE DOET MEE!
Ook biedt NoXqs Je Doet Mee! aan. Dit is een spelprogramma waarmee de ontwikkeling van ernstig
meervoudig beperkte kinderen spelenderwijs en op systematische wijze gestimuleerd wordt.
Met Je Doet Mee! maken ernstig meervoudig beperkte kinderen sneller een ontwikkeling door dan
voorheen. Het stelt de kinderen in staat om op korte termijn keuzes te leren maken of zich motorisch
te ontwikkelen.
Je Doet Mee! bestaat uit spelletjes die afgestemd, ingericht en bijgesteld kunnen worden naar de
interesse en behoefte van de gebruiker. Kinderen kunnen het programma overal gebruiken waar een
computer aanwezig en beschikbaar is. Veel kinderen gebruiken een touchscreen, maar het
programma is ook te gebruiken met andere bedieningen.
Voor ouders, begeleiders en therapeuten is het mogelijk om ontwikkelingsdoelen te stellen en deze
aan de hand van GAS-scores7 te evalueren. De periodieke evaluaties kunnen met een druk op de
knop gemaakt worden. Aan de hand van de behaalde ontwikkelingsdoelen kunnen nieuwe doelen
gesteld worden.
(Je Doet Mee!, 2011)
3.2.4.2. EMILIUSSCHOOL EXPERIMENTEERT MET OMNIDU
De Emiliusschool in Son en Breugel (Noord-Brabant) is aan het experimenteren met de
mogelijkheden van tablets bij kinderen met een meervoudige beperking. De applicatie die daarvoor
wordt gebruikt is OMNIDU.
7
Met deze methode wordt vastgelegd in hoeverre het doel behaald is op een van te voren gemaakte schaal.
58
Situatie Analyse
17 juni 2013
De Emiliusschool wordt bezocht door leerlingen in de leeftijd van 4 tot 20 jaar met een meervoudige
beperking. Dit betekent voor de Emiliusschool dat er in ieder geval sprake is van verstandelijke en
motorische beperkingen. Deze beperkingen zijn, naast bijvoorbeeld epilepsie, zintuiglijke
beperkingen en gedragsproblemen, vooral aanwezig.
(Emiliusschool)
EDUCATIEVE SOFTWARE
Meervoudig gehandicapte kinderen en jongeren hebben zonder uitzondering te maken met
functiebeperkingen. Deze beperkingen op lichamelijk en verstandelijk gebied vereisen aangepaste
leermiddelen. Er wordt bijna geen rekening gehouden met de beperkte mogelijkheden van
gehandicapten (qua bediening en cognitief niveau). Met name oudere kinderen zijn cognitief
aangewezen op software in het leergebied zoals programma’s voor kleuters. De vormgeving en
inhoud van deze programma’s passen vaak niet bij het belevingsniveau van de doelgroep. Om in deze
tekortkoming te voorzien is het ontwikkelproject Op Maat van start gegaan met als doel software te
ontwikkelen die de beperkingen van leerlingen met een lichamelijke en verstandelijke beperking
zoveel mogelijk compenseren. Met behulp van de ontwikkelde educatieve software kan de deelname
aan het onderwijs verbeterd worden. De applicaties zijn uitgerust met een eenvoudige muis en/of 12 knopbediening en gaan uit van aanpassingen aan de handicap van de leerling. De educatieve
software bestaat uit een raamwerk dat op eenvoudige wijze gevuld kan worden met inhoud die
afgestemd is op de individuele kenmerken van de gebruiker.
ONTWIKKELING
Stichting Op Maat Eduware streeft ernaar om de software platform onafhankelijk aan te kunnen
bieden. Dat wil zeggen dat de software door alle browsers ondersteund wordt en ook als applicatie
afgespeeld kan worden op iPads en Android tablets. Het doel van de stichting is omschreven als het
ontwikkelen van relevante software voor leerlingen met een laag cognitief niveau en mogelijk fysieke
beperkingen. De software wordt ook mondiaal aangeboden. Daarom heet Op Maat vanaf 1 januari
2012 OMNIDU.
(Over het Op Maat Eduware Portal)
59
Situatie Analyse
17 juni 2013
OMNIDU
Online is OMNIDU, waar oefeningen kunnen worden gemaakt, gespeeld, gedeeld en hergebruikt, te
gebruiken door in te loggen op een computer of tablet met internetverbinding. De oefeningen
binnen OMNIDU worden OMNIDULES genoemd en kunnen als interactieve lessen worden ingezet
door een docent of begeleider. De volgende handelingen zijn onder andere mogelijk:
-
-
-
Afbeeldingen kunnen worden gecombineerd met audio. Het invoegen van een afbeelding
kan met één klik;
Audio koppelen aan een afbeelding kan op drie manieren: Uploaden van een beschikbaar
bestand, directe opname met een microfoon of geluiden gebruiken vanuit online
audiobibliotheek Freesound.org;
Een gratis te gebruiken fotobibliotheek van Flicker: Duizenden kwalitatief uitstekende foto’s
kunnen worden gebruikt in OMNIDULES;
Gemaakte OMNIDULES zijn direct online af te spelen binnen een grote variatie van
oefenvormen zoals: rubriceer- , puzzel-, volgorde, zoekplaat- , wat hoort bij wat-, memory- ,
lees- en luister oefening;
Onderdelen uit de verschillende OMNIDULES zijn eenvoudig her te gebruiken, ook kunnen
meerdere bestanden tegelijkertijd worden geïmporteerd binnen een oefening.
Een recensie in het vakblad Vives8 van een gebruiker van OMNIDU:
“OMNIDU is een prachtig en prettig werkende online omgeving om snel oefeningen ‘op maat’ te
maken. De OMNIDULES zijn simpel van opzet, binnen een duidelijke lay-out vormgegeven en
bruikbaar voor leerlingen tot een ontwikkelingsleeftijd van 8 jaar. Leerlingen van de midden- en
bovenbouw kunnen zelf super eenvoudig oefeningen maken of projecten binnen OMNIDU
vastleggen. Ze worden zo spelenderwijs ict-vaardig en komen met OMNIDU snel tot een mooi
resultaat. Ook binnen het speciaal- en passend onderwijs zijn ontelbare toepassingen voor OMNIDU
te bedenken. De portal zal de komende periode gevuld gaan worden en OMNIDULES van anderen
zijn dan te spelen of te hergebruiken. Maken, spelen, delen en hergebruiken zijn voor OMNIDU de
meest duidelijke trefwoorden om de kracht van deze online omgeving te benoemen. Scholen die
ontwikkelings- of themagericht werken, zullen enthousiast worden over de mogelijkheden die
OMNIDU hen biedt. Mijn handen jeuken in ieder geval om, ook samen met mijn leerlingen, lesstof
‘op maat‘ te gaan maken. OMNIDU is een welkome verrijking voor het onderwijs en voor andere
plekken waar geleerd wordt. Probeert u zelf OMNIDU eens uit en ervaar het gevoel van ‘klik, klik,
klik, en weer een digitale oefening gemaakt!’ Succes verzekert.”
(OMNIDU, 2013)
8
Een vakblad ten behoeve van (ict) vernieuwingen binnen het onderwijs. (OMNIDU, 2013)
60
Situatie Analyse
17 juni 2013
3.2.5. BEELDZORG MET IPAD
Beeldzorg betekend via beeld communiceren. Dit is een manier om cliënten beter in contact te
brengen met onder andere begeleider(s) en familie.
3.2.5.1 UMC ST RADBOUD
UMC St Radboud ziekenhuis maakt gebruik van beeldzorg. Het UMC St Radboud heeft eigen
applicatie tot haar beschikking in combinatie met het communicatiehulpmiddel FaceTalk wordt
gebruikt:
‘MIJN RADBOUD THUIS’ APP
De nieuwe applicatie ‘Mijn Radboud Thuis’ van het UMC St Radboud geeft patiënten de mogelijkheid
om (spoed)vragen te stellen aan het ziekenhuis.
In de app kan gebruik worden gemaakt van een rode knop voor spoedvragen en een groene knop
voor vragen aan de behandelend arts of verpleegkundig specialist. De app is bedoeld voor kinderen
met kanker en hun ouders. Op deze manier kunnen ze effectief contact leggen met hun
behandelteam van de afdeling Kinderoncologie.
Belangrijke onderdelen van de app zijn drie alarmknoppen:
-
Een groene knop voor vragen waarop de patiënt binnen twee werkdagen antwoord wil van
de eigen arts of verpleegkundig specialist;
Een oranje knop voor vragen die dezelfde werkdag worden beantwoord;
Een rode knop voor spoedvragen die binnen een kwartier beantwoordt worden.
ONDERDEEL FACETALK
‘Mijn Radboud Thuis’ maakt gebruik van FaceTalk, een hoogwaardige (HD), veilige videoverbinding,
niet alleen voor iPads, maar ook geschikt voor andere platforms zoals Android en Windows. Facetalk
biedt daarnaast de mogelijkheid om multidisciplinair overleg te voeren.
ANDERE ONDERDELEN
Andere onderdelen van de applicatie zijn ‘Mijn chillplek’, waar kinderen spelletjes kunnen spelen. De
ouders kunnen een blog bijhouden op ‘Mijn Dagboek’. En op ‘Mijn Behandelplan’, zijn roadmaps te
vinden, behandelschema’s met een koppeling naar een agendaoverzicht en met verwijzingen naar
uitleg over bepaalde handelingen, zoals een MRI-scan.
TESTEN
Vanaf januari 2013 testen vijftien gezinnen de applicatie. Zij krijgen van de afdeling een iPad in
bruikleen en mogen deze thuis gebruiken tot een half jaar na de behandeling. De afdeling volgt het
gebruik van de app en analyseert de toegevoegde waarde. Kinderoncoloog Annelies Mavinkurve:
‘We geven de iPads nu nog in bruikleen, om te onderzoeken hoe de applicatie bevalt. Steeds meer
mensen hebben zelf een tablet, in de toekomst bieden we dan ook alleen nog de app aan.’
(Nieuwe Radboud app voor vragen patiënten, 2013)
61
Situatie Analyse
17 juni 2013
WAT IS FACETALK?
FaceTalk is een zorginnovatieproject waarbij gespecialiseerde projectleiders helpen poli's virtueel te
maken voor bijvoorbeeld consulten op afstand. In zogeheten 'kraamkamerprojecten' van 30 dagen
wordt FaceTalk geïmplementeerd op ziekenhuisafdelingen, huisartsenpraktijken en bij
zorgorganisaties. Zij kunnen zich per e-mail melden bij het supportteam met informatie over hoe zij
FaceTalk zouden willen gaan toepassen.
FaceTalk is een innovatie van Radboud REshape & Innovation Center van het UMC St Radboud en
wordt ondersteund door de provincie Gelderland.
WAAROM FACETALK?
Voor een groeiend aantal patiënten is het lastig een afspraak met een zorgprofessional op locatie te
maken, bijvoorbeeld door tijdgebrek of verminderde mobiliteit. Het Radboud REshape & Innovation
Center heeft als missie de patiënt weer ‘in the driving seat’ te krijgen. Ofwel: aan het stuur van zijn
eigen gezondheid en als partner voor het zorgteam. FaceTalk maakt dit mogelijk met online
consulten en multidisciplinair overleg op afstand.
HOE WERKT FACETALK?
FaceTalk is net als een 'echt' consult face-to-face door een beeldverbinding. Daardoor kunnen
patiënten niet alleen vertellen wat voor een gezondheidsprobleem zij ondervinden, maar het
probleem ook daadwerkelijk laten zien. De zorgverlener kijkt mee via het beeldscherm. Ook is het
mogelijk om meer deelnemers uit te nodigen voor het gesprek, zoals een specialist, de eigen huisarts,
een lotgenoot of een mantelzorger.
Een FaceTalk-videogesprek komt eenvoudig tot stand via internet en een (ingebouwde) webcamera
van de eigen device. Voor FaceTalk volstaat een internetverbinding en een e-mailadres.
Vanuit een persoonlijk online Videobeladresboek kan direct videocontact worden gelegd met een
patiënt of collega, maar ook met een mantelzorger of dienstaanbieder.
(Waarom FaceTalk?)
3.2.5.2. SENSIRE
Sensire werkt ook met beeldzorg. Sensire in het kort:
“Sensire is al meer dan zestig jaar in de Achterhoek actief op het gebied van gezondheid, zorg en
welzijn. Van wijkzorg tot wonen met zorg, van thuishulp tot maatschappelijk werk en
thuisbegeleiding, van kraamzorg tot jeugdgezondheidszorg en zorg op afstand. Wij bieden
voorzieningen en denken mee in oplossingen. Daarbij maken we onder meer gebruik van
vernieuwende technieken. Samen voelen we ons verantwoordelijk voor een gezonde, goede en leuke
organisatie waarin we onze klanten en elkaar met plezier ondersteunen.”
(Over ons, 2011)
62
Situatie Analyse
17 juni 2013
BEELDZORG MET EEN IPAD
Klanten van Sensire met een AWBZ-indicatie kunnen naast thuiszorg via beeldzorg ondersteund
worden door hun wijkteam of door de verpleegkundigen in het Service Center van Sensire. Zo kan er
elk gewenst moment beeldcontact worden gemaakt met een verpleegkundige.
WAAROM BEELDZORG?
“Voor uw veiligheid, om zelf de regie over uw dag te hebben en voor ondersteuning van uw
mantelzorger.”
Veiligheid, omdat er 24 uur per dag en 7 dagen in de week een verpleegkundige geraadpleegd kan
worden met beeld. Gebleken is dat elkaar zien veel toevoegt aan het contact. Een verpleegkundige
kan op deze manier een betere ondersteuning bieden.
De klant heeft meer ‘eigen regie’, want hij of zij bepaalt wanneer er ondersteuning nodig is. Bepaalde
handelingen waar een klant normaal gesproken voor moet wachten tot dat er iemand langs komt,
kunnen nu via de iPad gecommuniceerd worden. De verpleegkundigen in het Service Center helpen
de klant via de iPad.
Een paar voorbeelden:
“Als u uw medicatie moet innemen terwijl er een verpleegkundige meekijkt. Om uw stoma te laten
controleren. Of als u regelmatig insuline moet spuiten maar het zelf niet meer zo goed kan zien. Via
de iPad kijken wij dan met u mee. Een klant die al beeldzorg ontvangt en vier keer per dag zelf spuit,
vertelde dat hij ‘zijn dag weer terug heeft’. Hij bepaalt nu immers zelf wanneer hij spuit én dus eet.”
Naast beeldzorg ontvangen met de iPad, is dit ook te gebruiken om te beeldbellen met familie of
vrienden. Op de iPad staat ook ‘Achterhoek Connect’. Voor leuke informatie uit de regio, om
gemaksdiensten te bestellen of spelletjes te spelen.
Pluspunten van beeldzorg wat betreft Sensire:
-
De gebruiker krijgt een iPad;
Er is geen computer nodig, indien in bezit van een iPad;
De wijkverpleegkundige leert de gebruiker met de iPad om te gaan;
De wijkverpleegkundige blijft de vertrouwde ondersteuning verlenen die er al was en
daarnaast kan de gebruiker elk moment een verpleegkundige zien door middel van de iPad;
De wijkverpleegkundige kan via beeld zijn of haar collega’s vragen om advies als ze aan huis
is;
De mantelzorger kan door ondersteuning via het beeldscherm vragen of een
verpleegkundige even kan meekijken.
(Beeldzorg, 2011)
63
Situatie Analyse
17 juni 2013
3.2.5.3. PAMEIJER
Pameijer, een zorgorganistie in Rotterdam, gebruikt ook beeldzorg, door middel van een iPhone.
ZORGORGANISATIE PAMEIJER
Pameijer is er voor mensen, jong en oud, met een (lichte) verstandelijke beperking of met
psychosociale of psychische problemen. Pameijer ondersteunt ruim 4.000 cliënten. Samenwerken
doet de organisatie graag met partners, sponsors en vrijwilligers. Er zijn 2.000 medewerkers en 500
vrijwilligers. Pameijer werkt nauw samen met Link4All.
(Over Pameijer)
ORGANISATIE LINK4ALL
Link4All ondersteunt mensen met een beperking bij deelname aan de digitale maatschappij. Door
intensief kennis te delen werken de bij Link4All aangesloten zorgorganisaties samen aan innovatieve
én betrouwbare digitale oplossingen voor hun cliënten. Link4all bundelt krachten, inspireert en
brengt innovatie bij zorgorganisaties. (Link4All Organisatie, 2013)
PILOT BLUECALL PHONE
Van maart tot en met juni 2011 heeft Pameijer de BlueCall Phone (BCP) getest onder haar klanten.
De BCP is een programma voor de iPhone en bedacht door Vzw Ithaka in België. Het doel van het
programma is het vergroten van de maatschappelijke participatie van mensen met een
(verstandelijke) beperking. Hierdoor worden mensen zelfstandiger en kunnen ze beter eigen keuzes
maken.
De BCP heeft vier hoofdfuncties:
-
Contactlijst met foto’s: Hiermee kan er eenvoudig contact worden opgenomen met de
begeleider, familie of andere mensen;
- Agenda: Deze bestaat uit een to do lijst, een planning en taakondersteuning;
- Camera met fotoalbum: Het fotoalbum helpt om een verhaal te vertellen aan andere
mensen.
- BlueAssist: Hiermee kan er om hulp worden gevraagd of een boodschap kan worden
doorgegeven. Met de knop ‘Bel mijn coach’ heb je snel contact met je begeleider.
(Meer zeggenschap met de BlueCall Phone, 2012), (BlueCall Phone)
Met deze pilot wilde Pameijer inzicht krijgen in de meerwaarde van de BCP voor de kwaliteit van
zelfstandig leven voor haar cliënten. Na de pilot is het gebleken dat cliënten van Pameijer minder
afhankelijk worden sinds ze gebruik maken van de BlueCall Phone. (BlueCall Phone, 2013)
64
Situatie Analyse
17 juni 2013
MIJN PAMEIJER CONNECT
Ook ondersteunt Pameijer ‘Mijn Pameijer Connect’.
Pameijer wil graag dat haar cliënten zoveel mogelijk zelf doen en zoveel mogelijk ‘eigen regie’
hebben. De inzet van hun eigen sociale netwerk is hierbij van groot belang. Pameijer gebruikt
hiervoor het communicatiehulpmiddel ‘Mijn Pameijer Connect’: een online applicatie, waarmee
cliënten ondersteuning op afstand krijgen. De applicatie is te gebruiken via de computer of
smartphone.
Met ‘Mijn Pameijer Connect’, te zien in Figuur 10 - Mijn Pameijer Connect, kan de cliënt contact
opnemen met de begeleider. Er kan gebeld worden of een bericht worden gestuurd. Zo is de drempel
laag om contact te zoeken met de begeleider als hij of zij niet in de buurt is. Met deze online
applicatie is veel dure ondersteuning thuis op afspraak niet langer nodig. Dat scheelt medewerkers
veel reistijd, waardoor ze meer tijd overhouden voor de ondersteuning.
(Mijn Pameijer Connect)
Figuur 10 - Mijn Pameijer Connect
CLIËNT AAN DE KNOPPEN
“De applicatie ’Mijn Pameijer Connect’ is een onderdeel van de begeleiding die we opnieuw
uitvinden’, zegt directeur van Pameijer Jan Alblas. ‘De komende tijd bekijken we per cliënt in
hoeverre we hiermee bestaande face to face-begeleiding kunnen vervangen. De cliënt krijgt hierbij
nog meer regie en zelfstandigheid. Want met MijnPameijer Connect zit hij bijna letterlijk ‘meer aan
de knoppen’; als de cliënt even ondersteuning nodig heeft, kan hij dat direct kenbaar maken.
Vervolgens moet Pameijer daar snel en flexibel op inspringen. We zullen dus veel minder
voorgeprogrammeerd gaan werken.”
65
Situatie Analyse
17 juni 2013
ONDERDEEL VAN ‘PAMEIJER VERBINDT’
Onder het motto ‘Pameijer verbindt’ werkte Pameijer de afgelopen jaren hard aan allerlei
organisatorische en zorginhoudelijke veranderingen. Pameijer staat bekend als voorloper in nieuwe
vormen van behandeling en begeleiding. Om koploper te blijven, en vanwege alle veranderingen en
bezuinigingen in de zorg, zoekt Pameijer voortdurend naar nieuwe vormen van dienstverlening. Dicht
bij de cliënt, aansluitend bij zijn individuele vragen en behoeften. En in de eigen wijk of buurt, om
aan te sluiten bij de WMO. ‘MijnPameijer Connect’ past helemaal in deze vernieuwing.
(Nieuw: Mijn Pameijer Connect, 2013)
66
Situatie Analyse
17 juni 2013
4. DOELGROEPANALYSE
In het doelgroepenonderzoek worden de cliënten van Estinea en de omgeving waarin zij wonen en
werken geanalyseerd. In dit hoofdstuk wordt de communicatie met de persoonlijk begeleiders,
familie en vrienden van cliënten beschreven. Eveneens wordt de communicatie van het hoger
management van Estinea naar haar cliënten beschreven. Het hoger management wil namelijk de
cliënt op de hoogte houden van veranderingen. Elke doelgroep heeft zijn of haar eigen wensen en
behoeften. Deze worden in dit hoofdstuk in kaart gebracht.
4.1 DOELGROEPEN
Voor het onderzoek wordt onderzocht en geanalyseerd hoe de ‘regie op eigen leven’ van cliënten
uitgebreid kan worden, door middel van een technische toepassing. Dit wordt gedaan aan de hand
van drie onderdelen: keuze behoeften, informatiebehoeften en mogelijke andere wensen.
Cliënten zijn echter niet over één kam te scheren. Iedere cliënt heeft zijn of haar eigen wensen,
behoeften en beperkingen. Om beperkingen in te delen, wordt er gebruik gemaakt van de DSM-IVTR-norm. Deze indeling heeft te maken met het IQ en de cognitieve ontwikkelingsleeftijd. Zie Tabel
10 - DSM-IV-TR voor een overzicht:
#
DSM-IV-TR
IQ
1
2
3
4
5
Zwakbegaafd
Lichte VB
Matige VB
Ernstige VB
Zeer ernstige VB
70-84
50-55 tot 70
35-40 tot 50-55
20-25 tot 35-40
<20-25
(Cognitieve)
ontwikkelingsleeftijd
> 11 jaar
± 6 – 11 jaar
± 3, 5 – 6 jaar
± 1,5/2 – 3,5 jaar
0 – 1,5/2 jaar
Tabel 10 - DSM-IV-TR
DSM staat voor ‘Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders’. Dit is een Amerikaans
handboek voor diagnose en statistiek van psychische aandoeningen dat in de meeste landen als
standaard in de psychiatrische diagnostiek dient. Het gaat hier om de 4e versie (IV) en een
tekstrevisie (TR).
(Kralingen, 2013), (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 2013)
67
Situatie Analyse
17 juni 2013
4.1.1 INFORMATIEBEHOEFTEN
Cliënten van Estinea hebben behoefte aan informatie. De informatie die cliënten graag verschaffen
hangt af van de interesses van de cliënten. Iedere cliënt heeft andere interesses. Per cliëntgroep zijn
er veel informatiebehoeften die overeenkomen.
De informatiebehoeften van de cliëntgroepen zijn te zien in Tabel 11 - Informatiebehoeften cliënten.
LVB
Sport in de omgeving
MVB
Sport in de omgeving (beperkte
informatie)
Activiteiten in de omgeving
Activiteiten in de omgeving
(beperkte informatie)
Zorgnieuws voor eigen belang
Zorgnieuws voor eigen belang
(familie)
Algemene zorginformatie per Algemene zorginformatie per
dag
dag
EMB
Zorgnieuws voor eigen belang
(familie)
Algemene zorginformatie per
dag (familie)
Tabel 11 - Informatiebehoeften cliënten
De informatiebehoeften van de cliënten van Estinea zijn bepaald door gesprekken die zijn gevoerd
met de cliënten en hun persoonlijk begeleiders. Uit die gesprekken is gebleken dat de LVB en MVB
cliëntgroepen ongeveer dezelfde informatiebehoeften hebben. De LVB cliëntgroep wil meer
diepgaande informatie hebben over sportonderwerpen en activiteiten in de omgeving, dan de MVB
cliëntgroep. De informatie die de MVB cliëntgroep wil is beperkt. Zij willen informatie over de plaats,
tijd en datum wanneer er bijvoorbeeld een activiteit in de buurt is. De LVB cliëntgroep wil echter
meer informatie weten over bijvoorbeeld de activiteit zelf. De LVB cliëntgroep is bijvoorbeeld
geïnteresseerd in informatie over artiesten die er komen en informatie over die artiesten.
Onder de algemene zorginformatie per dag valt de aanwezigheid van medewerkers op woon- en
werklocaties en takenroosters. Voor iedere cliëntgroep is deze informatie van belang en zij hebben er
ook behoefte aan. De algemene zorginformatie bij de EMB cliëntgroep is vooral noodzakelijk voor
familie en vrienden van de cliënten. Doordat de EMB cliënten een lage cognitieve
ontwikkelingsleeftijd hebben, begrijpen zij deze informatie niet of nauwelijks.
Veel informatiebehoeften van cliënten wordt gecommuniceerd met picto’s. Een picto is een
afbeelding en behoort tot een herkenbaar codesysteem voor cliënten. De picto’s van Estinea hebben
een zwart-wit contrast, wat voor cliënten vaak direct herkenbaar is. De picto’s voor de cliënten
duiden bepaalde handelingen en voorwerpen aan. Bij Estinea maken de teams veel gebruik van
picto’s. Estinea maakt gebruik van verschillende picto’s, zie Tabel 12 – Picto uitleg voor een overzicht
van de picto’s van Estinea.
68
Situatie Analyse
17 juni 2013
Picto’s
Uitleg
Picto agenda
Agenda waarin de activiteiten en taken van de
week ingevuld zijn met picto’s die voor de cliënt
herkenbaar zijn.
Eetprogramma picto’s
Een overzicht van picto’s met wat er gekookt en
gegeten wordt.
Takenschema
Een blad met taken die uitgevoerd moeten
worden die via picto’s worden uitgebeeld. Per
taak wordt er een bepaalde cliënt voor
aangewezen. Achter elke taak komt een foto van
de cliënt die het uit gaat voeren.
Aanwezigheidsrooster
Een rooster met picto’s van dag, middag en
nacht waarbij een foto van een medewerker
achter een dagdeel wordt geplaatst.
Tabel 12 – Picto uitleg
(Communiceren met pictogrammen)
1.1.1 OVERIGE WENSEN
De informatiebehoeften van de cliënten staan beschreven in Fout! Verwijzingsbron niet gevonden..
Cliënten maar ook hun persoonlijk begeleiders hebben naast die informatiebehoeften nog overige
wensen. Uit gesprekken met de cliënten en hun persoonlijk begeleiders is gebleken dat vooral EMB
begeleiders behoefte hebben aan meer persoonlijke tijd met hun cliënten. Persoonlijk begeleiders
van EMB cliënten vinden dat ze te weinig tijd hebben voor hun cliënten om écht verbonden met de
cliënt te zijn. Zij missen hierin het knuffelen en zorgtijd voor de cliënt. Meer persoonlijke tijd voor
cliënten met hun persoonlijk begeleiders zou gewenst zijn.
69
Situatie Analyse
17 juni 2013
4.1.2 COMMUNICATIEMATRIX
Tabel 13 – Communicatiematrix geeft een overzicht van de communicatie die verloopt tussen
verschillende partijen. Het beschrijft de communicatie die het meest voor komt, de inhoud van de
communicatie en het middel wordt beschreven.
Cliënt
Cliënt(en)
Persoonlijk
Begeleiders
Organisatie
(Estinea)
Familie/vrienden
(van cliënten)
LVB en MVB
cliënten
communiceren
met elkaar over
hun hobby’s en
interesses
PB’ers
communiceren
met hun cliënten
voornamelijk
over hobby’s
interesses en
zorg die de cliënt
nodig heeft.
Familie en vrienden
van cliënten
communiceren over
hobby’s, interesses,
zorg en dagelijkse
handelingen van de
cliënt.
Inhoud
Dit gebeurt
voornamelijk
face-to-face.
Dit gebeurt
allemaal face-toface
De organisatie
communiceert met
cliënten over zorg
informatie die voor
de cliënt van
toepassing is.
Eveneens wordt er
nieuws over de
organisatie naar de
cliënt
gecommuniceerd.
Dit gebeurt
voornamelijk via
nieuwsbrieven.
Dit gebeurt
voornamelijk face-toface wanneer zij op
bezoek komen bij de
cliënt.
PB’ers en
familie/vrienden van
cliënten hebben het
voornamelijk over de
voortgang en zorg
van de cliënten.
Middel
Dit gebeurt
voornamelijk face-toface.
De organisatie en
familie/vrienden van
cliënten hebben het
voornamelijk over
zaken wat betrekking
heeft tot de cliënt.
Dit gebeurt
voornamelijk via
brieven.
Middel
Persoonlijk
Begeleiders
Organisatie
PB’ers
communiceren
met elkaar over
de zorg van hun
cliënten.
Eveneens
communiceren
zij over
dagelijkse
handelingen.
Dit gebeurt
voornamelijk
face-to-face
PB’ers en de
organisatie
communiceren met
elkaar over
voortgang van woonen werklocaties, over
de teams en over
nieuws dat binnen de
organisatie en teams
speelt.
Dit gebeurt via E-mail
en face-to-face.
De organisatie heeft
het met
medewerkers over
werkgerelateerde
zaken.
Dit gebeurt via E-mail
en face-to-face.
Tabel 13 – Communicatiematrix
70
Inhoud
Inhoud
Middel
Situatie Analyse
17 juni 2013
4.2 METHODES
Elke cliënt communiceert, afhankelijk van de hierboven beschreven niveaus, op verschillende
manieren. De begeleiders van de cliënten moeten dit accommoderen, zodat de cliënten zich kunnen
uiten richting de begeleiders en hun behoeften kunnen uitspreken. Om te zorgen dat de begeleiders
precies weten hoe ze elke cliënt moeten benaderen, zijn er een aantal punten waar naar gekeken
moet worden.
4.2.1 PROCES
Zoals eerder benoemd zijn er veel verschillende soorten manieren waarop er met een cliënt
gecommuniceerd kan worden. Omdat elke cliënt een andere aanpak vereist, worden de processen
globaal beschreven per niveau (LVB, MVB en EMB). Hiermee wordt bedoeld in welke mate
begeleiders te werk gaan wat betreft de omgang met de cliënten en hoe ze communiceren met de
cliënten. Er wordt bij communicatie tussen twee partijen uitgegaan van communicatie tussen cliënt
en begeleider, tenzij anders vermeld.
LICHT VERSTANDELIJK BEPERKT
De LVBers hebben het meest simpele proces als het gaat om de communicatie. Deze groep is vaak
prima in staat om op een gewone manier te communiceren. Uiteraard gaan er nog steeds dingen
verkeerd in de communicatie tussen cliënt en begeleider. Denk hierbij aan misvattingen tussen
taalbegrip en taalgebruik (een cliënt zegt A, maar denkt dat hij B bedoelt). De processen voor de
communicatie tussen de LVBers en begeleiders/Estinea zullen nooit erg omvangrijk zijn en mogen
ook eigenlijk niet eens een proces genoemd worden. Het zijn feitelijk de meest simpele vormen van
omgang tussen twee personen.
MATIG VERSTANDELIJK BEPERKT
De processen die begeleiders doorlopen met MVBers lijken al iets meer op processen dan bij de
LVBers. Waar de LVBers de brieven en dergelijke communicatie gewoon zelf kunnen lezen, hebben
de MVBers hier beduidend meer moeite mee. Dit resulteert in een simpel proces dat lijkt op het
volgende:
Cliënt leest brief => Cliënt vraagt om hulp => Begeleider helpt de cliënt de brief te begrijpen
Dit is een heel simpel voorbeeld van een proces waar MVBers vaak mee te maken hebben. In dit
voorbeeld kan ‘brief’ natuurlijk vervangen worden voor iets anders dat met communicatie te maken
heeft. Dit is tevens wel iets waar de begeleiders de cliënten naar sturen. ‘Eerst zelf proberen, dan pas
vragen’. Dit geldt natuurlijk alleen voor de cliënten die het zelf zouden kunnen. Niet voor de cliënten
waar het enige resultaat verspilde tijd zou zijn.
Voor MVBers is er al meer een soort proces dat door de begeleiders doorgelopen moet worden om
bepaalde, dagelijkse, scenario’s begrijpelijk te maken voor de cliënt. De begeleiders zullen er geen
boekwerk op na slaan per situatie om het perfecte proces door te lopen. Wel gebruiken ze hun
eerder vergaarde kennis tijdens cursussen en dergelijke, en natuurlijk hun ervaring.
71
Situatie Analyse
17 juni 2013
ERNSTIG MEERVOUDIG BEPERKT
Als men kijkt naar de processen die gebruikt worden tijdens de communicatie met EMBers,
vergeleken met de LVB- en MVBers, valt op dat richtlijnen strakker nagelopen worden. De cliënten
die onder het EMB niveau vallen, kunnen zelf vaak niet mondeling communiceren vanwege hun
zware verstandelijke beperking. De persoonlijke begeleider van een cliënt uit deze doelgroep zal dus
op ervaring af moeten gaan. Ervaring met de cliënt en ervaring met voorgaande cliënten van soort
gelijk niveau. Als de begeleider geen ervaring heeft met bepaalde situaties, zal hij of zij terug moeten
vallen op protocollen die hem of haar geleerd zijn om zo goed mogelijk de cliënt te helpen
(procesmatig werken).
Tevens is niet zo dat een begeleider met genoeg ervaring niet meer procesmatig te werk moet gaan.
Vele hedendaagse activiteiten en handelingen die de cliënt wil (of moet) verrichten, moeten volgens
een exacte (vaak eerder toegepaste) volgorde gebeuren. Dit heeft te maken met het feit dat veel
cliënten veel waarde hechten aan herkenning. Als (simpele) handelingen niet als bekend proces
uitgevoerd worden voor de cliënt, dan zijn de aanknopingspunten van de cliënt weg en ontstaat er
verwarring. Dit geldt niet alleen voor handelingen die de cliënt uitvoert, maar ook voor de manier
waarop met hem of haar gecommuniceerd moet worden. Uit een interview met een van de
begeleiders binnen Estinea kwam naar voren dat een van de cliënten steeds met dezelfde woorden
aangesproken moet worden om te vermijden dat ze verward en in paniek raakt. Dit is iets wat
EMBers veel sneller hebben dan MVBers en LVBers. Procesmatig werken en communiceren met de
EMBers is dus van belang om ze gerust te stellen en te betrekken voor zover dat mogelijk is.
4.2.2 CULTUUR
Wat voor de cliënten belangrijk is (buiten het eerder genoemde bekend zijn met wat er om hen heen
gebeurd) is dat ze zich op hun gemak voelen in hun omgeving. Daarom zorgt Estinea ervoor dat de
cliënten zich op hun gemak voelen in hun eigen appartement en waar ze hun tijd doorbrengen
gedurende de dag. De begeleiders hebben een groot aandeel hierin. De cliënten voelen zich veilig en
op hun gemakt bij de begeleiders, omdat ze weten dat als ze vragen of problemen hebben de
begeleiders er zijn om ze hierbij te helpen. Dit zorgt voor het veilige en geruststellende gevoel dat
Estinea wil voor hun cliënten.
4.2.3 KENNIS & VAARDIGHEDEN
De begeleiders beschikken allemaal over minimaal een MBO opleiding dat aansluit op de zorg voor
mensen met een verstandelijk (en mogelijk) lichamelijke beperking. Buiten deze basis krijgen de
begeleiders ook nog de kans om cursussen te volgen die invulling geven op het gebrek aan specifieke
kennis wat betreft belangrijke (verplichte cursussen) en minder belangrijke (optionele cursussen)
vaardigheden.
72
Situatie Analyse
17 juni 2013
4.3 MIDDELEN
De middelen die gebruikt worden voor de communicatie zijn op te delen in twee categoriën; Analoge
communicatie middelen en digitale communicatie middelen. Tussen Estinea/begeleiders en de
cliënten wordt er voornamelijk gebruik gemaakt van analoge communicatie middelen (dit verschilt
per niveau; dit wordt later verder uitgelegd). De communicatie tussen Estinea en begeleiders wordt
hoofdzakelijk digitaal afgehandeld.
4.3.1 ANALOOG
De reden dat er voornamelijk gebruik gemaakt wordt van analoge communicatie tussen
Estinea/begeleiders en de cliënten, is omdat de cliënten nog niet goed overweg kunnen met digitale
hulpmiddelen voor het communiceren. Uiteraard verschilt dit per niveau, maar de meeste MVB
cliënten of hoger zijn nog niet in staat om gebruik te maken van een computer of dergelijke
middelen. Echter wanneer begeleiders, en zo ook de cliënten, leren omgaan en blijven oefenen met
de communicatiehulpmiddelen kan dit veranderen.
De volgende middelen worden veelal gebruikt voor de communicatie binnen Estinea:
-
Picto’s
(Voor de cliënten);
Algemene borden in de hal binnen de verschillende locaties;
(Voor de cliënten)
Fotoboeken (voor de cliënten met een MVB of hoger niveau, voornamelijk de laatste);
De Horizon
(Voor en door cliënten);
Brieven
(Voor de cliënten en medewerkers).
De Picto’s zijn in het vorige hoofdstuk reeds uitgelegd en worden tevens gebruikt op de algemene
borden in de hal. Op deze borden komt belangrijke informatie te staan voor de cliënten die daar
verblijven. Denk hierbij aan informatie over de afwezigheid van begeleiders of het takenschema van
die dag/week.
De fotoboeken zijn alleen voor de cliënten met een MVB niveau of hoger. In deze fotoboeken wordt
aan hen uitgelegd hoe ze bepaalde handelingen moeten doorlopen. Deze handelingen variëren van
zichzelf aankleden tot, als ze er toe in staat zijn, hun eigen brood smeren. In plaats van één picto die
ze verteld dat ze zich moeten aankleden, krijgen de cliënten een serie foto’s te zien waarop zij zelf
staan en de handelingen verrichten. Doordat de cliënten zichzelf zien in plaats van een ander
persoon, wekt dit vertrouwen in hun kunnen. Sommige cliënten zien dit als een teken dat ze het
moeten kunnen, omdat ze het al eens eerder gedaan hebben.
De Horizon is het kwartaal blad van Estinea, dat voor en door cliënten gemaakt is. In de Horizon
kunnen cliënten hun verhaal vertellen. Deze verhalen zijn meestal de dingen die zij afgelopen maand
gedaan hebben en als leuk ervaren hebben. Of juist niet. Soms vertelt een cliënt over de minder
leuke dingen in het leven. Dit omdat de cliënt mogelijk zijn of haar hart wil luchten of om andere
cliënten te behoeden. Ook zet Estinea in de Horizon informatie voor de cliënten. Belangrijke of leuke
dingen die geweest zijn of nog moeten komen, worden soms ook in de Horizon gezet.
73
Situatie Analyse
17 juni 2013
Als laatste zijn er de brieven die Estinea naar haar cliënten stuurt. In deze brieven staan de
belangrijke dingen die invloed hebben op de cliënten. Het probleem met deze brieven is dat MVBers
en EMBers ze zelden snappen en de informatie ook niet in hun op kunnen slaan. De LVBers hebben
hier minder moeite mee, maar de meeste hebben wel begeleiding nodig.
Om te weten hoe de cliënten deze brieven beter kunnen begrijpen, zal er een onderzoek moeten
worden uitgevoerd om dit in kaart te brengen.
4.3.2 DIGITAAL
De digitale communicatie binnen Estinea is eigenlijk alleen tussen Estinea en haar medewerkers.
Weinig cliënten beschikken over de middelen om deze digitale communicatie te ontvangen en te
lezen. Wat er binnen Estinea digitaal gecommuniceerd wordt zijn de dagelijkse dingen, zoals
agenda’s, afspraken en informatie over evenementen uit het verleden of de toekomst.
74
Situatie Analyse
17 juni 2013
5.0 BIJLAGEN
5.1 INTERVIEW DAGLOCATIE
Geïnterviewde: Dick
Functie:
Begeleider
Locatie:
Dag- en werklocatie – Hameland (Hamelandroute 72)
Hoeveel medewerkers en ciënten zijn er op deze locatie werkzaam/aanwezig?
Gemiddeld 7 medewerkers en gemiddeld 20 cliënten.
Hoe wordt er gecommuniceerd binnen Estinea?
- Rustige omgang;
- Sommige cliënten vast plek aan tafel;
- Er wordt aandacht besteed aan de feestdagen, maar aangepast. Anders stress voor de
cliënten. Stress weegt niet op tegen de gezelligheid.
o Verjaardag – Gepaste aandacht aan besteed. Geen cadeautjes, op de stoel staan.
o Sinterklaas – Extra, zoals chocolademelk.
o Carnaval – Hoeft niet voor iedereen = eigen regie.
o Kerst – geen groot feestmaal.
Is er veel informele omgang?
- Niet alles gaat informeel.
- Er zijn protocollen/bemiddelende maatregelen = actie – gevolg;
- Time out geven wanneer een cliënt moet afkoelen;
- Notulen maken als een cliënt is vastgemaakt met een band voor op de wc.
- Voorbeelden:
o Verbaal maakt een cliënt wel duidelijk dat hij niet op z’n plek zit. Voorzichtig laten
weten.
o Humor snappen ze niet, structuur, niet te veel nieuws vertellen.
Zijn werknemers op de hoogte van de visie van Estinea en proberen zij ook hier naar toe te werken?
- Bewust van ‘eigen regie’;
- Voorbeeld:
o Jongen zat op twee locaties. Reageerde anders per locaties. Begeleider indruk dat de
cliënt het niet naar zijn zin heeft. Hij wil iedereen te vriend houden, dus zegt niet dat
hij het niet naar zijn zin heeft bij één locatie. Wanneer de begeleider een keus geeft,
geeft hij een concreter antwoord.
- Top Art: Schilderen, zagen. Keuzes voor de cliënt. EMB cliënt kan niet zagen, een cliënt is
misschien bang om te zagen, cliënt heeft voorkeur voor schilderen.
Is een probleem als de cliënten niet kunnen werken;
- Keuze hebben consequenties. Maar begeleider zorgen voor een oplossing als het om keuzes
gaat. Dat is dus eigen inbreng.
Wat moet er per se gecommuniceerd worden met de cliënt?
- Bijzonderheden worden bijgehouden in een schriftje (per cliënt een schriftje), voor het
thuisfront;
- Top Art: opdrachten binnen, bepaalde bestelling om de cliënten aan het werk te zetten;
- Als een cliënt niet lekker in zijn vel zit, soms ook thuis ‘laten’. Ze zijn hier aan het werk;
75
Situatie Analyse
17 juni 2013
Wordt er individueel gesproken met de cliënt of gezamenlijk?
- Individueel;
- Voorbeeld: Pietje hoeft niet te weten hoe die moet zagen als hij voor het schilderwerk zorgt;
- Werken met picto’s/plaatjes over het schema;
- Welke leiding is er?
Suggesties hoe de cliëntencommunicatie verbeterd kan worden?
- Picto’s digitaal (computer/iPad/tv) kan bij sommige cliënten werken;
Picto’s zijn wel per individu verschillend.
Hoe zou de communicatie verbeterd kunnen worden?
- Communicatie niet alleen met cliënt, maar ook met collega’s;
- Voorbeeld: Praktische informatie willen weten, van collega. In de zin van als de begeleider
invalt voor de collega, dat wanneer hij tijd heeft, hij het werk van de ander wil maken. Maar
hij weet niet wat er al gedaan is of niet.
In de vorm van: maak eerst dit af, en dan het volgende. Praktisch gericht;
- Overdracht schrijven voor een andere begeleider.
Bijeenkomsten ‘onthouden’. Bijeenkomsten waar de cliënten besproken worden
bijvoorbeeld. Je kunt niet alles onthouden.
76
Situatie Analyse
17 juni 2013
5.2 INTERVIEW REGIOMANAGER
Geïnterviewde: Tineke Roelofsen
Functie:
Regiomanager
Locatie:
Centraal Bureau Estinea
Iets over de regiomanagers.
- Directe contact met cliënten minimaal als regiomanager;
- Een regiomanager heeft een regio onder zijn/haar hoede;
- Er zijn 6 regiomanagers;
- Er zijn geografisch bepaalde regio’s bepaald, bestaande uit ongeveer 13 tot 15 teams op
locatie;
- Per regio zijn er 130 tot 150 medewerkers;
- Per regio zijn er +/- 200 cliënten;
- Minimaal 1 keer in de maand langs elk team.
Hoe wordt er gecommuniceerd binnen Estinea?
- Ongeschreven regels/protocollen;
- Omschrijven als ‘mensen werken met als achtergrond cliënt’;
- Mensgericht vooral en resultaatgericht, innovatiegericht werken, werken met overtuiging.
Wat zijn de normen en waarden binnen het bedrijf?
- Best naar boven halen bij de mensen;
- Oplossingen zoeken;
- Zelfsturing voortgekomen uit visie (kijken naar wat werknemers en cliënten kunnen).
Is er veel informele omgang?
- Personeelsvereniging is erg actief! Ook voor vrijwilligers;
- Bijvoorbeeld naar musical, feestavond, informele sfeer;
- Vergadering teams is serieus, maar met een informele ondertoon;
- Ongedwongen sfeer.
Zijn werknemers op de hoogte van de visie van Estinea en proberen zij ook hier naar toe te werken?
- Ja!
Zijn er verder op- of aanmerkingen met betrekking tot de omgang van het personeel?
- Team Ontwikkel Plan;
- Ontwikkelen is belangrijk;
- Er zijn opleidingsprogramma’s;
- Feedback op elkaar gebeurd, maar rustig en/of voorzichtig.
Wat voor leiderschapsstijl heeft de raad van bestuur?
- Als regiomanager ben je ondersteunend voor de teams, begeleidend, coachend maar je stelt
je ook op als gelijke;
- Zelfsturend team, managers eindverantwoordelijk;
- Besluiten nemen pas nadat er uitvoerig overlegd is. De leiderschapsstijl die past in een
bepaalde situatie.
77
Situatie Analyse
17 juni 2013
Wat moet er per se gecommuniceerd worden met de cliënt? En gaat dit per cliënt of gezamenlijk?
- Wat voor belang voor de cliënt is. Zijn/haar behoeftes en wat noodzakelijk is;
- Wat er gecommuncieerd moet worden gaat via de begeleiders;
- Persoonlijk begeleider is regievoerder over 3 á 4 cliënten. Pb’er is verantwoordelijk voor
ondersteuningsplan cliënt. Over de zorg en de afgespraken moeten uitgevoerd worden
binnen de mogelijkheden van de cliënt.
Wat nog niet makkelijk gaat daarin?
- Gebruik van hulpmiddelen van belang. Beelden/plaatjes digitaliseren d.m.v. iPad voor
cliënten;
- Of de cliënt iets te geven op het moment wanneer de cliënt dat zelf wil = meer zeggenschap.
Niet specifiek, maar bij sommigen zou dit goed kunnen werken.
78
Situatie Analyse
17 juni 2013
5.3 INTERVIEW WOONLOCATIE
Geïnterviewde: Indra
Functie:
Begeleider
Locatie:
Woonlocatie – Slaadreef 37-39
Slaadreef 37-39 heeft 11 EMB bewoners.
Wat is belangrijk wat goed gecommuniceerd moet worden met de cliënten en naar de cliënten toe?
- Dat hangt af van het niveau van de cliënten;
- Ze werken met een ‘bord’. Lange dagdienst + ondersteuning en lange nachtdienst +
ondersteuning. Foto van de begeleiders die aan het werk is;
- Vakantie gaan. Aardige stress. Dus aftelschema gemaakt, met stickertjes. Een week van te
voren, elke avond een stickertje. Als alle stickertjes zijn geplakt, gaan ze op vakantie;
- Niks digitaal.
-
Eén cliënt heeft een fotoboekje. Elke foto geeft aan wat hij moet doen, omdat hij het niet
helemaal alleen kan, op deze manier wel. Van opstaan tot het dagprogramma begint. Het is
tastbaar voor hem.
En gaat dit per cliënt of gezamenlijk?
- Individuele communicatie, individueel gericht.
Hoe zou het verbeterd kunnen worden?
- Muziek koortje werd tijdelijk gebruikt als "ritueel" bij een cliënt. "Alles overkomt haar" =
Structuur;
- Digitaal is niet echt iets tastbaars. Ze noemt een voorbeeld dat één cliënt iets tastbaars nodig
heeft.
Overige:
- Ander voorbeeld: Map foto’s groentes voor het avond eten kiezen;
- Kleding uitzoeken. Keuze geven tussen twee broeken;
- Uitluistersysteem werkt nu goed. Cliënt kan op een knop drukken en anders geluid maken,
dat hoort de nachtdienst;
- Verschillende avondactiviteiten. Cliënt kon niet kiezen, en koos vaak hetzelfde, waar ze weg
van was. Maar ze kon niet elke avond winkelen. Dus gaven haar twee keuzes en dat was ook
goed. Zo krijgt ze meer regie, maar de keuzes worden uitgekozen door de begeleider, dit
omdat er ook aan bijv. de beweging moet worden gedacht. Gezichtmaskertje is anders dan
wandelen (dus niet volledig vrije keuze hier in, maar wel schappelijk).
79
Situatie Analyse
17 juni 2013
5.4 INTERVIEW DAGCENTRUM
Geïnterviewde: David
Functie:
Begeleider
Locatie:
Dagcentrum (EMB/lager clïenten) – Slaadreef 41
-
Nieuwbouwproject.
Wat is belangrijk wat goed gecommuniceerd moet worden met de cliënten en naar de cliënten toe?
- Wel met de medewerkers, maar bijna tot niet met de cliënten. Die zijn EMB;
- Ze werken met een takenmatrix. Zelfsturend team. De taken die liggen in een team worden
verdeeld. Dit verandert, net als de piper. Taak ethiek en bejegening bijv. Vaste punten
werkoverleg;
- Vrij informele omgang.
-
Protocollen zijn er. Hoe ga je om met elkaar? Of met de cliënt. Die zijn vastgelegd. Indicatie
en medisch;
-
Notulen, medicatie en facturering. Epileptische aanvallen, belastinglijsten enz.;
Mappen worden al gedigitaliseerd. Communicatieprofiel/’stoplicht’ al digitaal.
Vereenvoudigen van de werkprocessen:
- Speerpunten;
- Betaalsysteem voor facturering net nieuw. Proces gaat sneller, digitale handtekening.
Factuur supermarkt. Hantekening van dagcentrum. Verder naar Centraal bureau. Daar zet
een manager een handtekening. En dan versturen. Nu gaat het sneller.
Hoe worden cliënten benaderd?
- Individueel.
Snoezelen:
- Snoezelen > projectie. Ja of nee? Is oppervlakkiger, minder goed geprikkeld? Gevoel is
waarschijnlijk anders.
Nachtdienst:
- Benadering via iPad voor cliënten die op een hoger niveau functioneren.
80
Situatie Analyse
17 juni 2013
5.5 INTERVIEW ICT
Geïnterviewde: Lonneke Geerdink
Functie:
Beleidsmedewerker en Informatiseringsmedewerker.
Locatie:
Centraal Bureau Estinea
Wie is Lonneke Geerdink?
- Een Beleids-, Informatiseringsmedewerker bij Estinea;
- Hoofdzakelijk aanspreekpunt op het gebied van ICT binnen Estinea.
Hoe wordt de ICT geregeld binnen Estinea?
- De ICT wordt uitbesteed aan DLA;
- Functioneel beheer wordt zelf gedaan;
- Technisch beheer wordt door Unit4 geregeld.
Hoe zit het met de software binnen Estinea?
- DLA beheert de systemen;
- Unit4 beheert de software binnen Estinea;
- De Ruiter is verantwoordelijk voor de telefonie.
Welke software pakketten van Unit4 worden er in gebruik genomen door Estinea?
- Een financieel pakket;
- Elektronisch Cliënten Dossier;
- Human Resource Management;
- Business Intelligence;
- Salaris pakket.
(meer informatie over deze pakketten is te vinden op de site van Unit4)
Is er nog software (pakketten) dat gebruikt wordt maar niet door Unit4 beheerd wordt?
- De Office pakketten die Estinea gebruikt;
- Het intranet (Sharepoint).
o Gaat over niet al te lang op de schop (geen Sharepoint meer).
Hoe wordt de hardware van Estinea bijgehouden?
- In de kelder van Estinea staan een viertal servers:
o 2 van deze servers zijn er voor het Centraal Bureau;
o De resterende twee zijn er voor de andere locaties (dagverblijf, woonverblijf, etc);
o De servers maken gebruik van Citrix;
o Verbinding met de andere locaties gebeurt via het Internet (geen vaste kabel)
o Er gaat met een Cloud gewerkt worden.
- Deze servers wil men gaan outsourcen:
o Moet eerst nog naar de kosten en baten gekeken worden.
- DLA heeft een back-up van alles dat op de servers opgeslagen is.
(De werknemers binnen Estinea maken gebruik van ThinCliënts)
81
Situatie Analyse
17 juni 2013
Zijn er nog wensen om de software (of hardware) uit te breiden?
- e-Learning programma van Teletop wil men gaan gebruiken:
o Zal via Unit4 geregeld gaan worden;
o Het programma zal er zijn om medewerkers te laten wennen aan een systeem.
- Cliëntselfservice is iets waar Estinea dit jaar mee aan de gang wil:
o CSS is een programma van Unit4;
o CSS geeft cliënten inzicht in hun eigen dossier;
o Dit heeft een goed aansluitpunt op de verbetering van de cliëntencommunicatie.
Wat is de implementatie procedure van Estinea?
- "Unit4, tenzij..."
82
Situatie Analyse
17 juni 2013
5.6 INTERVIEW RIA VAN HOUWELINGEN EN WENDY GRAVE
Geïnterviewde: Wendy Grave
Ria van Houwelingen
Functie:
Beleidsmedewerker
Secretaris Raad van Bestuur
Locatie:
Centraal Bureau Estinea
Wat is de strategie van Estinea?
- Methodische en gerichte ondersteuning voor cliënt en zijn systeem;
- Estinea voorbereiden op de veranderingen binnen de WMO;
- Actief profileren en positioneren als professionele organisatie;
- Duurzaam ondernemen;
- Groeien om de risico's in de wet- en regelgeving op te vangen;
- Vereenvoudigde werkprocessen ondersteunen;
- Bedrijfsvoering op orde houden.
Hoe ziet de organisatiestructuur eruit?
- Estinea heeft een platte organisatiestructuur.
Wat doet iedere afdeling en hoe onderscheiden jullie hierin ten opzichte van andere organisaties?
- Zelfsturende teams;
- Goede dwarsverbanden tussen teams;
- Roulerende teamhoofden:
o PIP'ers genoemd.
Wat zijn jullie hoofd-, deel- en werkprocessen?
- Worden door Wendy doorgestuurd.
Hoe worden de taken verdeeld?
- Teams maken zelf een planning per jaar/maand/week/dag wat er moet gebeuren:
o Ondersteund door de managementtak van Estinea.
- Elk functie binnen een team neemt verschillende taken op zich.
Bij wie moeten de werknemers zich verantwoorden?
- Op het moment is de manager de eindverantwoordelijke;
- Teams verantwoorden zich nauwelijks.
o Alleen bij het GK en/of ZC.
Wat is de bedrijfscultuur binnen Estinea?
- Behoorlijk informeel;
- Loyaliteit van de werknemers richting het bedrijf is groot:
o Men gaat echt voor het bedrijf;
o Overwerken is geen probleem voor de werknemers;
o Dezelfde instelling wordt getoond richting de cliënt.
83
Situatie Analyse
17 juni 2013
Wat zijn de normen en waarden binnen het bedrijf?
- "De cliënt staat centraal" is het uitgangspunt bij alle handelingen;
- "Hoe zou ik het zelf vinden als.." Zelfreflectie over de te nemen handelingen;
- "Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg.";
- "Een 8 is mooi; een 10 is beter.";
- Eigen verantwoordelijkheid jegens je eigen werk.
Zijn de werknemers van Estinea op de hoogte van de visie van het bedrijf en streven zij ernaar met
hun werk?
- Men is op de hoogte van de visie, maar weet niet zeker hoe dit uitgevoerd zou moeten
worden.
Wat voor een leiderschapsstijl heeft de Raad van Bestuur?
- Het bestuur is vooral op zoek naar consensus.
Wat voor een leiderschapsstijl heeft een regiomanager?
- Verschilt erg per manager;
o De een zal het doen zoals de Raad van Bestuur het doet;
o De ander heeft mogelijk een compleet verschillende manier van leiding geven.
Hoe gaat het management om met het personeel?
- Informeel;
- Men wil niet het gevoel creëren dat er een verschil in hiërarchie is.
Waarin/waarmee wil Estinea zich onderscheiden van de rest van de zorgaanbieders?
- Aparte plek voor cliënten en kleinschaligheid;
- Niet teveel cliënten bij elkaar:
o 12 cliënten was voorheen het doel;
o Tegenwoordig probeert Estinea er minder bij elkaar te zetten.
- Cliënten leven in de samenleving;
- Zelfsturing is een belangrijk punt;
- Snel handelen is belangrijk voor Estinea:
o Geen lange procedures doorlopen;
o "Niet te moeilijk doen; snel slagen maken."
Wat moet er per se gecommuniceerd worden met de cliënten?
- Vervoer van en naar dag- en wooncentra;
- Incidentele en terugkerende gebeurtenissen:
o Veranderingen rond de WMO bijvoorbeeld;
o Eindejaarsbrief met de terug- en vooruitblik van dat en komend jaar;
o Horizon:
 Blad door en voor de cliënten.
o Andere bijzondere ontwikkelingen
 Binnen Estinea en daarbuiten vallen hieronder.
84
Situatie Analyse
17 juni 2013
Wordt dit per cliënt gecommuniceerd of is de informatie voor elke cliënt hetzelfde?
- De informatie verschilt niet per cliënt maar is voor iedereen hetzelfde:
o Locaties informeren hun cliënten wel zonder alle andere cliënten lastig te vallen met
voor hen nutteloze informatie.
Wat gaat er op het moment nog stroef?
- Hoe de cliënten aan hun informatie komen kan verbeterd worden:
o Cliënten zouden zelf moeten kunnen kiezen waar ze meer over willen weten en wat
voor hen niet belangrijk is om te weten zou ook niet getoond moeten worden:
 De cliënt kiest zelf wat ze willen leren/weten.
 De cliënt kiest per bron van informatie wat die wel en niet wil leren/weten.
De dingen waar van de cliënt desinteresse toont zullen niet worden getoont.
85
Situatie Analyse
17 juni 2013
5.7 INTERVIEW DAGLOCATIE
Geïnterviewde: Ina Neyman
Functie:
Begeleider
Locatie:
Daglocatie – Polstraat 2
Hoe is de sfeer/cultuur?
- Goed, alles is te bespreken;
- Informeel, men luistert goed naar elkaar;
- Informatie is overal te verkrijgen;
- Werken met zelfsturende teams is fijn;
Wat zijn de normen en waarden binnen Estinea?
- Vroeger bepaalde de leiding:
o Tegenwoordig kiest de cliënt;
o De begeleiding ondersteunt de cliënt hierbij.
o Lastig voor de cliënt:
 Zelf keuzes maken is lastig;
 "Wat wil ik eigenlijk?".
Hoe is de leiderschapsstijl binnen Estinea?
- Goed;
- Soms mag er sneller geholpen worden i.p.v. dat er hard gefocust wordt op het 'zelfsturende
teams':
o De vraag om hulp wordt dan terug gekaatst:
 "Hoe zouden jullie het zelf op willen lossen?"
- Openheid is een belangrijk iets:
o Men vindt dat alles zo veel mogelijk besproken moet worden.
Wat voor een soort groepen cliënten begeleid je zoal?
- Werken met verschillende soorten groepen:
o 5-7 cliënten in de groep is normaal en het meest voorkomend;
o 10-12 cliënten per groep is al groot en wordt zo veel mogelijk ontweken;
- De cliënten worden door de dag heen geholpen met verschillende activiteit die ze zelf kiezen;
- Afhangend van de ZZP worden de cliënten los gelaten om zelf hun dag in te delen.
Hoe wordt er met deze cliënten gecommuniceerd?
- Werken via kaartjes die we ophangen of aan de cliënt voorleggen:
o Op deze kaartjes staan plaatjes die iets uitbeelden;
o Of stukjes tekst met wanneer nodig een begeleidend plaatje;
- Natuurlijk wordt er zo veel mogelijk mondeling gecommuniceerd met de cliënten;
o Wel moet er opgepast worden dat er zo min mogelijk open vragen gesteld worden.
- Digitaal communiceren is iets wat moeilijk zou gaan:
o Erg lastig om de cliënten uit te leggen;
o Zien vaak het verband tussen wat er op het scherm gebeurd en wat er om hun heen
gebeurd niet.
86
Situatie Analyse
17 juni 2013
Welke handelingen of activiteiten zouden mogelijk wel via een tablet of dergelijke kunnen?
- (levens)verhalen die door de tablet of dergelijke voorgelezen worden;
- Praten met vrienden of familie via de tablet zou mogelijk kunnen:
o De cliënten moeten een bekend gezicht zien waartegen ze praten.
Waarop zou hierbij vooral op gelet moeten worden?
- Het vertrouwen tussen cliënt en begeleider mag niet geschaad worden:
o Veruit het belangrijkst.
- Cliënten mogen niet (te) afhankelijk worden van iets:
o Dit kunnen begeleiders zijn;
o Of zelfs digitale attributen.
- Informatie uit cliënten halen is vaak al lastig genoeg. Dit mag niet lastiger worden voor de
cliënt:
o Woorden hebben soms een andere betekenis voor de cliënt. Dit zorgt in die gevallen
voor een hoop verwarring.
87
Situatie Analyse
17 juni 2013
5.8 INTERVIEW P&O
Geïntervieuwde: Anne
Functie:
P&O Medewerker
Locatie:
Centraal Bureau Estinea
Wat is het opleidingsniveau van de medewerkers van Estinea?
- Verschillende opleidingsniveaus. Begint bij helpende is niveau 2. Persoonlijk begeleidende is
niveau 4. Vooral MBO niveau, maar ook HBO SPH en pedagogiek;
- Ondersteunende functies zoals zorgconsulenten zijn wel HBO’s;
- Huishoudelijke hulp heeft geen opleiding nodig;
- Bij Estinea is scholing en ontwikkeling een gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Zijn er ook cursussen?
- Heel veel opleidingen binnen Estinea.
Wat is de verhouding qua leeftijd en sekse?
- Meerderheid is vrouwen.
Is het personeel goed betrokken bij Estinea?
- Personeel is goed betrokken bij de organisatie. Estinea onderscheid zich van andere
organisaties door haar zelfsturende teams. Veel teams pakken alles zelf op. Er is een
takenmatrix waarin wordt gekeken binnen elk team wie welke taak op zich neemt. Taken die
in elke team voorkomen.
Hoe werken de verschillende teams?
- Taken wisselen door, volgens haar om de twee jaar. Er moet gedacht worden aan ethiek,
roosteren, financiën. Wordt gewerkt met een eerste en een tweede verantwoordelijke. De
eerste verantwoordelijke werkt de tweede verantwoordelijke in en die neemt na twee jaar
de taak weer over.
Wat maakt Estinea uniek?
- Estinea onderscheid zich op het vlak van zelfsturing. En qua werknemers de goede sfeer. Wil
dat de mensen onderdeel zijn van de maatschappij.
Is er veel ziekteverzuim?
- Ziekteverzuim is bij Estinea lager dan bij andere zorgorganisaties. Meer psychische klachten.
Hoe worden werknemers aangenomen?
- Iedereen wordt tegenwoordig voor bepaalde tijd aangenomen. Estinea werkt ook met een
zogenaamde flex-pool waarin veel mensen werken;
- Veel werknemers werken al lang bij Estinea, dit zegt ook wel wat over de sfeer binnen
Estinea.
Hoe wordt het personeel geëvalueerd?
- Per team wordt er jaarlijks een POP opgesteld en hier wordt op gereflecteerd. Bevindingen
worden gerapporteerd in managementreview bij P&O.
88
Situatie Analyse
Is er een beloningssysteem?
- Geen beloningssysteem. Gewoon salaris
arbeidsvoorwaarden die afwijkend zijn.
17 juni 2013
zoals
in
de
CAO.
Geen
secundaire
Zijn er doorgroeimogelijkheden?
- Vooral verbreding.
Wat is de interesse in techniek?
- E-Learning vindt ze en positieve ontwikkeling. Het heeft bijvoorbeeld voordelen, je kan het
flexibel inzetten, mensen kunnen in hun eigen tijd dingen oppakken. Onderdeel van
zelfsturing dat je er zelf invulling aan kunt geven.
En bij oudere mensen?
- Oudere werknemers hebben wel zoiets van “Oh ja, ik begin nu een beetje in de gaten te
krijgen hoe het werkt” (over Cura?);
- De jongere werknemers zitten er wat meer op te wachten dan de ouderen. Die zijn wat
terughoudender. Sommigen willen het ook niet, die willen er helemaal niet mee bezig zijn.
89
Situatie Analyse
17 juni 2013
5.9 INTERVIEW PERSOONLIJK BEGELEIDER
Geïnterviewde: Ria
Functie:
Persoonlijk begeleider
Locatie:
Centraal Bureau Estinea
Wat communiceer je met elke cliënt (gezamenlijk)?
- In ieder geval wie er aanwezig is qua personeel. Dat moet iedereen weten. Dat wordt ‘s
avonds veranderd om te laten zien wie er ’s ochtends werkt;
- De menulijst van het eten wordt samengesteld door twee medewerkers in overleg met
cliënten. Kan niet alleen aan de cliënten worden overgelaten omdat zij anders elke dag iets
lekkers willen eten en soms moeten e rook gezonde dingen gegeten worden;
- Cliënten kunnen wel apart eten kunnen warm maken als ze dat zouden willen. Ze eten
allemaal samen beneden.
Wat wordt er onderling gecommuniceerd?
- Twee heren praten onderling veel over werk. Henny snapt dat weer niet omdat ze van lager
niveau is. Daar moet je soms tussen springen. Gerard wordt nog wel een genegeerd door de
twee heren.
Zijn er problemen met de communicatie naar de cliënten
- Dat de ouders vaak zeggen dat de cliënt zelf iets kan, maar dat uiteindelijk blijkt dat het niet
zo is. Thuis staat de moeder erachter, maar als er niemand achter staat gebeurd er niets. Is
meer communicatie tussen ouders en Estinea.
Met cliënten zelf?
- Er is een mevrouw beneden die erg doof is die overal ja op zegt, ook als ze het niet begrijpt.
Communiceren gaat vooral een op een. Duidelijk aankijken en goed articuleren. Soms met
makkelijke gebaren. (geen gebarentaal). Ze kan niet lezen.
Begrijpen de cliënten die niet kunnen lezen de pictogrammen wel?
- Ja, die begrijpen ze wel, alleen de bovengenoemde vrouw begrijpt ze soms niet. Bij het
pictogram van het meisje begrijpt ze wel dat het over haar dochter gaat, maar anders niet.
Hebben jullie ook kleuren pictogrammen?
- Nee. Zou niet weten of het een verschil maakt met zwart-wit pictogrammen, zou getest
moeten worden. Ze kunnen ook niet kleur printen;
- “We zijn al heel ver met communicatie, met techniek zou ik mij niet zoveel voor kunnen
stellen.”;
- Een tablet met knoppen om te kijken wat cliënten willen heft geen meerwaarde op deze
locatie;
- Een cliënt heft problemen met computeren. Hij wil graag internetten, maar kan niet lezen.
Hij drukt bij pop-ups maar wat in de wilde weg. Weet wel hoe hij op Youtube moet komen.
Typt de naam over van de albums. Wil meer maar kan het niet. Kan gedacht worden aan
text-to-speech. Is al over nagedacht om er een maatschappelijke stage van te maken, maar
weinig animo;
- Snoezelen is niet echt van toepassing op deze cliënten;
- Bij de keuze over bijvoorbeeld eten is techniek ook niet echt van toepassing. Dan zet men
gewoon het eten voor de neus van de cliënt en vraagt welke ze van de twee willen.
90
Situatie Analyse
17 juni 2013
Is er veel informele omgang?
- Vroeger was iedereen vrienden met elkaar, tegenwoordig niet meer. De zorg is zakelijker
geworden, maar niet zo zeer professioneler. Misschien wel te zakelijk.
Wat is de interesse in techniek?
- Picto’s stimuleren cliënten meer dan een geschreven lijst;
- Communicatie tussen collega’s verloopt voornamelijk digitaal via e-mail;
- Alle contactpersonen zoals artsen, tandarts staan in een adressenboek op de computer;
- Communicatie van cliënten naar ouders via de computer doen ze zelf. Alleen bij de cliënten
die zelf niet kunnen schrijven helpt het personeel.
91
Situatie Analyse
17 juni 2013
5.10 INTERVIEW BERTUS KUIPERS
Geïnterviewde: Bertus Kuipers
Organisatie:
Promens Care
Functie:
Coördinerend medewerker
Locatie:
Woonvoorziening De Bosroos
Hoe communiceren zij met cliënten?
- Zowel digitaal en analoog. Verbaal/non-verbaal( doventaal) of combi ervan. Meeste cliënten
hebben geen computer of begrijpen er niet zo veel van. Er zijn wel cursussen voor.
Welke middelen gebruiken zij hierbij?
- Digitaal of analoog (picto’s/iPad’s). Vooral tekst en picto’s afhankelijk de mogelijkheden van
een cliënt. Onze cliënten werken nog weinig met de computer, we hebben wel programma’s
om picto-verhalen uit te werken. Systematiek dat een cliënt digitaal hiermee werkt is mij
momenteel niet bekend.
Zijn er verschillende manieren van communiceren afhankelijk van LVB, MVB en EMB?
- Ja zeker afhankelijk van de hulpvraag verwoordt in het zorgplan( mogelijkheden en
onmogelijkheden, ook wel beperkingen genoemd) van de cliënt wordt er door de persoonlijk
begeleider een plan de campagne uitgewerkt en op papier gezet, met tekst of door middel
van picto’s.
Verbale en non-verbale communicatie is er natuurlijk wel, bij non-verbaal ben je ook weer
afhankelijk van de mogelijkheden van een cliënt, wat begrijpt een cliënt wel of niet.
- In de voorziening werken cliënten met huiskameroverleg( wekelijks) en cliëntenraad
maandelijks en daarnaast de centrale cliëntenraad. Alles door middel van tekst en picto’s en
natuurlijk verbaal.
Hoe heet het pictoprogramma?
- Pictoword als ondersteuning naar cliënten, we gebruiken Google ook wel voor de picto’s,
reclamefolders( ook van internet) voor boodschappen lijsten, uiteraard omzetten naar een
systematisch opzet.
Hoe leren jullie cliënten dingen? (hoe ze zich moeten aankleden bijvoorbeeld)
- Dit gebeurd bij ons in de volwassen zorg haast niet, meesten kunnen het wel.
- Bij de kindervoorzieningen en kinderdagopvang gebeurt dat natuurlijk wel en vergeet vooral
de inzet van ouders en familie niet in de opvoeding.
Gebruiken jullie iets van e-Learning (cliënten/werknemers dingen laten leren (bijscholen) via het
internet)
-
E- learning voor begeleiding, ja o.a. voor HACCP
Persoonlijke en sociale ontwikkeling
Vriendschap
Fysieke weerbaarheid
Omgaan met geld
Rekenen met de euro
Deurtje open, deurtje dicht
Ik kan kiezen
Hoe gebruik ik mijn agenda
Gespreksgroep: Rondom doodgaan
Een minuutje, ik denk na
92
Situatie Analyse
-
Opkomen voor jezelf
Schoolse vaardigheden
Praktisch lezen en schrijven
Omgangsvormen op de werkplek
Omgaan met gevoelens
Sociale vaardigheden
Vriendschap en relaties
Rots en watertraining
Persoonlijke verzorging
-
Beroepsgerichte ontwikkeling
Telefoontraining/ receptie
Klantvriendelijkheid
Kassa training
Hygiëne op de werkplek
Bosmaaien
Afkorten van hout
Klantvriendelijkheid
-
Maatschappij gerichte thema’s
Gezonde leefstijl
Eerste hulp thuis en op je werk
Computercursus internetten en e-mailen Het regelen van je bankzaken
Veilig wonen en werken
Verhuiswijzer
Computercursus voor beginners
Ontruimen moet je oefenen
Zuinig met energie
Kunst
Algemene basiscursus schilderen (niet afgebakend in tijd)
-
17 juni 2013
93
Situatie Analyse
17 juni 2013
5.11 INTERVIEW LVBERS
Geïnterviewde: Kristel
Jordy
Doelgroep:
LVB
Locatie:
Vlierbeslaan 18
Om een beter beeld te krijgen van de doelgroep LVB met betrekking tot cliëntcommunicatie, is er
gesproken met de bewoners, Kristel en Jordy, van Vlierbeslaan 18.
Allebei hebben ze een eigen kamer en kunnen ze veel zelfstandig doen. Ondanks dat ze veel
zelfstandig kunnen doen, is dit niet genoeg. Daarom wonen ze op locatie. Het gesprek verliep goed
en Kristel en Jordy spraken uit wat in hen opkwam wat betreft de vragen die er gesteld werden.
Kristel is graag bezig met sjoelen, terwijl Jordy graag in zijn vrije tijd zelf basketbalt. Vragen over
digitale communicatiehulpmiddelen begrepen ze wel, meer na wat uitleg, maar de onwetendheid
naar hoe het middel exact werkt gaf aan dat het moeilijk was voor ze om in te beelden of het echt
van toepassing zou kunnen zijn voor hen. In Tabel 14 - Interview LVB zie je kort een overzicht van de
uitkomst van het gesprek.
Kristel
Hobby is sjoelen.
Heeft een laptop. Gebruikt haar laptop voor
spelletjes (zoals kaarten), Facebook, Hyves en
YouTube.
Facebook gebruikt ze wanneer er familie is.
Horizon doorbladeren. Leest alleen wat haar
interesse wekt.
Post leest ze samen met begeleider of vraagt om
uitleg.
Jordy
Hobby is basketballen.
Heeft een computer. Gebruik zijn computer met
name voor Internet en Skype.
Horizon doorbladeren, leest alleen wat zijn
interesse wekt en wat voor hem van belang is.
Vergeet nog wel eens de informatie wat in de
brieven staat die hij vanui Estinea ontvant (post).
Tabel 14 - Interview LVB
Het valt op dat Kristel met de post meer uitleg nodig heeft dan Jordy, maar Jordy legt het wel snel
weg. Jordy merkte op, wanneer hij later zijn post wilt bekijken, dat hij zijn post vaak niet terug kan
vinden.
Een plek waar alle verzonden informatie van Estinea te vinden is zal voor Jordy een meerwaarde zijn.
Zo kan hij te allen tijde bepaalde informatie van of over Estinea terugvinden.
De begeleider op dat moment van Kristel en Jordy gaf aan dat de inhoud van de post van Estinea
soms moeilijk is te verwoorden voor de bewoners. Er worden wel gezamenlijke
huiskamergesprekken gehouden, voor de bewoners die daar bij willen zijn, om zo bijvoorbeeld de
post door te nemen.
94
Situatie Analyse
17 juni 2013
BIBLIOGRAFIE
Online meting van organisatiecultuur: OCAI. (2008). Opgeroepen op 05 23, 2013, van OCAI Online:
http://www.ocai-online.nl/ocai/
Resultaten online cultuurtest. (2008). Opgeroepen op 05 23, 2013, van OCAI online :
http://www.ocaionline.nl/ocai/nl/resultaten/index.htm?hash=73ee553b2072daa3f287255c92fb5854
BHV e-learning voor de zorgsector. (2009, 2 13). Opgeroepen op 6 10, 2013, van VGN:
http://www.vgn.nl/artikel/2318
Beeldzorg. (2011). Opgeroepen op 6 11, 2013, van Sensire:
http://www.sensire.nl/onze_diensten/zorg_op_afstand/beeldzorg.aspx
Betekenis Adhocratie . (2011). Opgeroepen op 05 23, 2013, van Betekenis-definitie :
http://www.betekenis-definitie.nl/Adhocratie
Je Doet Mee! (2011, 9 6). Opgeroepen op 6 7, 2013, van NoXqs Zorginnovatie:
http://www.noxqs.nl/2011/09/jedoetmee/
Over ons. (2011). Opgeroepen op 6 11, 2013, van Sensire: http://www.sensire.nl/over_ons.aspx
ABI Project Zozijn. (2012- 2013).
Doelstelling, missie en visie. (2012). Opgeroepen op 6 19, 2013, van Ookjij.nl:
http://www.stichtingookjij.nl/
Interactief snoezelen. (2012). Opgeroepen op 6 7, 2013, van Expertisecentrum Oogbesturing:
http://www.oogbesturing.net/index.php/toepassingen/snoezelen
Interactief snoezelen. (2012). Opgeroepen op 6 7, 2013, van Expertisecentrum Oogbesturing:
http://www.oogbesturing.net/index.php/toepassingen/snoezelen
Leercurve. (2012). Opgeroepen op 6 7, 2013, van Expertisecentrum Oogbesturing:
http://www.oogbesturing.net/index.php/toepassingen/leercurve
Medezeggenschap. (2012). Opgeroepen op 05 30, 2013, van Estinea:
http://www.estinea.nl/Medezeggenschap.aspx?NL-1-597
Meer zeggenschap met de BlueCall Phone. (2012, 10 22). Opgeroepen op 06 06, 2013, van Vilans:
http://www.vilans.nl/vilans.net?id=PUB_GUID-5325E603A8AD4274AC9819D8DB589F94
Meer zeggenschap met de BlueCall Phone. (2012, 10 22). Opgeroepen op 6 11, 2013, van Vilans:
http://www.vilans.nl/vilans.net?id=PUB_GUID-5325E603A8AD4274AC9819D8DB589F94
Organisatie. (2012). Opgeroepen op 05 30, 2013, van Estinea:
http://www.estinea.nl/Organisatie.aspx?NL-1-596
(2012). Samen leven, samen werken.
95
Situatie Analyse
17 juni 2013
Samenwerking met andere organisaties. (2012). Opgeroepen op 05 30, 2013, van Estinea:
http://www.estinea.nl/Samenwerking-met-andere-organisaties.aspx?NL-5-600
SupportApps. (2012, 9 12). Opgeroepen op 6 7, 2013, van NoXqs Zorginnovatie:
http://www.noxqs.nl/2012/09/supportapps/
BlueCall Phone. (2013). Opgeroepen op 6 11, 2013, van Link4All:
http://link4all.nl/projecten/bluecallphone/
Dagbesteding en Werken. (2013). Opgeroepen op 06 04, 2013, van Zozijn:
http://www.zozijn.nl/onze-diensten/dagbesteding-werken
Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. (2013, 05 24). Opgeroepen op 06 10, 2013,
van Wikipedia:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Diagnostic_and_Statistical_Manual_of_Mental_Disorders
Empowerment. (2013). Opgeroepen op 06 06, 2013, van Pameijer:
http://www.pameijer.nl/content/empowerment
Inzicht met Videobeelden. (2013). Opgeroepen op 06 4, 2013, van Zozijn: http://www.zozijn.nl/onzediensten/diagnostiek-behandeling/inzicht-met-videobeelden
Link4All Organisatie. (2013). Opgeroepen op 6 11, 2013, van Link4All: http://link4all.nl/over-link4all/
Nieuw: Mijn Pameijer Connect. (2013). Opgeroepen op 06 06, 2013, van Pameijer:
http://pameijer.nl/content/nieuw-mijn-pameijer-connect
Nieuwe Radboud app voor vragen patiënten. (2013, 1 3). Opgeroepen op 6 10, 2013, van Artsennet:
http://www.artsennet.nl/Nieuws/Nieuws-uit-de-media/Artikel/126143/NieuweRadboudapp-voor-vragen-patienten.htm
OMNIDU. (2013, 5 8). Opgeroepen op 6 9, 2013, van VIVES: http://www.vives.nl/recensie/omnidu
Op internet. (2013). Opgeroepen op 06 06, 2013, van Pameijer: http://pameijer.nl/content/opinternet
(2013). Personeelsperformance in perspectief .
7s-Model van McKinsey. (sd). Opgeroepen op 5 27, 2013, van 7s-Model: http://www.7smodel.nl
BlueCall Phone. (sd). Opgeroepen op 6 11, 2013, van Pameijer:
http://www.pameijer.nl/content/bluecall-phone
changinghealthcare. (2013, 4 22). TARA, een toegankelijk platform voor mensen met een
(verstandelijke) beperking. Opgeroepen op 6 19, 2013, van 2013:
http://www.changinghealthcare.nl/tara-een-toegankelijk-platform-voor-mensen-met-eenverstandelijke-beperking/
Communiceren met pictogrammen. (sd). Opgeroepen op 6 11, 2013, van Pictocommunicatie:
http://pictocommunicatie.wikispaces.com/
96
Situatie Analyse
17 juni 2013
Emiliusschool. (sd). Opgeroepen op 6 9, 2013, van Emiliusschool: http://www.emiliusschool.nl/
Es, P. -R. (2013). In voor zorg! - Pameijer: van 'Zorgen vóór' naar 'Zorgen dát'. Opgeroepen op juni 10,
2013, van Pameijer: http://www.invoorzorg.nl/ivzweb/Overzichten-In-Voor-Zorg!/mapinterviews/Pameijer-van-zorgen-voor-naar-zorgen-dat.html
FTE. (sd). Opgeroepen op 05 28, 2013, van Encyclo online encyclopedie:
http://www.encyclo.nl/begrip/fte
(sd). Functies en opleidingsniveau Estinea.
Glossarium kwaliteit van zorg. (sd). Opgeroepen op 6 10, 2013, van Regieraad:
http://glossarium.regieraad.nl/E-learning
Houwelingen, R. v. (2013, 5). (S. Palm, Interviewer)
HRM, B. (sd). Takenmatrix Locatie.
Jaarverslag. (sd). Opgeroepen op 6 3, 2013, van Promens Care: http://www.promens-care.nl/overons/Paginas/Jaarverslag.aspx
Kralingen, R. v. (2013, 02 22). Nog meer bezwaren bij Pubergesprek. Opgeroepen op 06 10, 2013, van
Jeugdzorg Dark horse: http://jeugdzorg-darkhorse.blogspot.nl/2013/02/nog-meer-bezwarenbij-pubergesprek.html
Kuipers, B. (2013, 6 6). (J. Kuipers, Interviewer)
Magic Carpet. (sd). Opgeroepen op 6 7, 2013, van rdg Kompagne:
http://www.kompagne.nl/viewProduct.asp?pid=939
Meldingsfrequentie ziekteverzuim. (sd). Opgeroepen op 05 28, 2013, van Encyclo online encyclopedie
: http://www.encyclo.nl/begrip/Meldingsfrequentie%20ziekteverzuim
Mijn Pameijer Connect. (sd). Opgeroepen op 6 10, 2013, van Pameijer:
http://www.pameijer.nl/content/mijn-pameijer-connect
Missie en Visie. (sd). Opgeroepen op 28 5, 2013, van Estinea: http://www.estinea.nl/Missie-envisie.aspx?NL-1-594
Nederlands woordenboek. (sd). Opgeroepen op 6 6, 2013, van Nederlands woordenboek:
http://www.nederlands-woordenboek.com/snoezelen/
NIVEO Zorg. (sd). Opgeroepen op 6 12, 2013, van Ontruimen moet je oefenen:
http://www.ontruimenmoetjeoefenen.nl/downloads/brandveiligheid_in_de_zorg.pdf
OmiVista. (sd). Opgeroepen op 6 7, 2013, van rdg Kompagne:
http://www.kompagne.nl/viewProduct.asp?pid=989
Onze Expertise. (sd). Opgeroepen op 6 3, 2013, van Promens Care: http://www.promenscare.nl/Expertise/Paginas/Expertise.aspx
97
Situatie Analyse
17 juni 2013
Onze Missie. (sd). Opgeroepen op 6 2, 2013, van Promens Care: http://www.promens-care.nl/overons/Paginas/Onze-missie.aspx
Onze Visie. (sd). Opgeroepen op 6 2, 2013, van Promens Care: http://www.promens-care.nl/overons/Paginas/Onze-visie.aspx
Over het Op Maat Eduware Portal. (sd). Opgeroepen op 6 9, 2013, van Op Maat Eduware :
http://opmaat-eduware.nl/?page_id=2
Over NIVEO Zorg. (sd). Opgeroepen op 6 10, 2013, van NIVEO: http://www.niveo.nl/zorg/over-niveozorg
Over Pameijer. (sd). Opgeroepen op 6 10, 2013, van Pameijer: http://pameijer.nl/content/overpameijer
rdg Kompagne. (sd). Opgeroepen op 6 6, 2013, van Kompagne: http://www.kompagne.nl/
Stapper, C. (2012, 5 17). Mintzberg Organisatiestructuren / modellen. Opgeroepen op 5 28, 2013, van
Expand: http://www.expand.nl/hr-weblog/mintzberg-organisatiestructuren---modellen
Tobii Communicator 4. (sd). Opgeroepen op 6 7, 2013, van rdg Kompagne:
http://www.kompagne.nl/viewProduct.asp?catID=19&productName=Tobii+Communicator+
4
Tobii PCEye. (sd). Opgeroepen op 6 7, 2013, van rdg Kompagne:
http://www.kompagne.nl/viewProduct.asp?pid=877
Unique Selling Point. (sd). Opgeroepen op 05 30, 2013, van Encyclo online encyclopedie:
http://www.encyclo.nl/begrip/USP%20-%20Unique%20Selling%20Point
(sd). Vrijwilliger worden iets voor jou?
Waarom FaceTalk? (sd). Opgeroepen op 6 11, 2013, van FaceTalk: http://www.facetalk.nl/waaromfacetalk.aspx
Wat doe jij in je vrije tijd?! (sd). Opgeroepen op 6 19, 2013, van Steffie:
http://www.steffie.nl/nieuws/27.html
Welkom bij Expertisecentrum Oogbesturing. (sd). Opgeroepen op 6 6, 2013, van Expertisecentrum
Oogbesturing: http://www.oogbesturing.net/index.php/item/4-welkom-bij-hetexpertisecentrum-oogbesturing
Welkom bij NIVEO. (sd). Opgeroepen op 6 12, 2013, van NIVEO: http://www.niveo.nl/
Welkom bij Steffie. (sd). Opgeroepen op 6 19, 2013, van Steffie: http://www.steffie.nl/
Wikipedia. (sd). Opgeroepen op 27 6, 2013, van 7S-model: http://nl.wikipedia.org/wiki/7S-model
Zorgzwaartepakket beschrijving van de zorg. (sd). Opgeroepen op 06 10, 2013, van Rijksoverheid:
http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/zorgzwaartepakketten/zorgzwaartepakketbeschrijving-van-de-zorg
98
Situatie Analyse
17 juni 2013
Zorgzwaartepakketten . (sd). Opgeroepen op 06 10, 2013, van Rijksoverheid:
http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/zorgzwaartepakketten
99

Maandag 8 december besteedt het EO programma “Dit is

Een Verzorgende i.g. voor de nachtdienst

Verzorgenden AG (niveau 3)

Verzorgenden IG - diverse locaties

Horizon nr. 44 juni 2014

Beschrijving LeefstijlScan - 2014

Verslag bezoek Umah-Hai d.d. 5 september 2014. Werkgroep: Bert

Zideris Veenendaal Vollewens 1-3 / 5

min. 18 uur max. 36 uur uren zijn bespreekbaar

14-06 verzorgende+ev-verpleegkundige _2015

Bekijk hier online het magazine