van evolutie naar revolutie KNX en visualisaties:

KNX Meeting
Verslag van de KNX-bijeenkomst op 24 juni 2014
KNX en visualisaties:
van evolutie naar revolutie
Fraaie visualisaties helpen veel eindgebruikers over de streep om met
Blik in de toekomst
woning- en gebouwautomatisering op basis van KNX in zee te gaan. Maar
Soms is het goed om vanuit de waan van
de dag ook eens een blik te werpen in de
toekomst of om eens een kijkje te nemen
bij wat kunstenaars, game-ontwikkelaars en
industrieel ontwerpers doen met visualisatie.
Zo begon dan ook de themabijeenkomst
over visualisaties. Met een blik naar buiten.
Technology watcher, inspirator en aanjager
van creatieve innovatie Keimpe de Heer beet
het spits af. Hij typeerde de KNX Professionals als ‘the coolest dudes on the block’,
een citaat van één van zijn gaming-studenten.
De Heer prikkelde hen vervolgens om verder
te kijken dan wat er vandaag mogelijk is op
het gebied van visualisaties op gebruikelijke
hardware. Zo liet hij de mogelijkheden zien
van het bedienen van apparaten met gedachten, het navigeren door middel van gebaren,
audio-interfaces en elektronische lenzen die
‘als een smartphone’ in je oog functioneren.
Kijken naar kunst en wetenschap leidt tot
nieuwe inzichten, gaf hij aan.
als die fraaie plaatjes vervolgens niet doen wat men ermee voor ogen
had, of te ingewikkeld zijn, kan de ultieme verleiding uitmonden in een
onnodige teleurstelling. Het aanbod is vandaag de dag enorm, de wensen
worden specifieker. Kansen, mogelijkheden en valkuilen in de wereld van
KNX en visualisaties waren dan ook het onderwerp van gesprek op de
themabijeenkomst van KNX Professionals van 24 juni. Een dag waarop
praktische informatie, maar ook futurisme en inspiratie ruimschoots aan
bod kwamen.
De visualisatie is ongetwijfeld het meest in
het oog springende onderdeel van een KNX
installatie. KNX Professionals weten met
gelikte visualisaties de eindgebruiker te overtuigen om voor woning- of gebouwautomatisering te kiezen. Nu het aanbod in visualisaties uitbreidt en de vrijheden in het ontwerp
toenemen, kunnen zij met meer creativiteit
een onderscheid maken. Hoewel de technische mogelijkheden vandaag de dag vrijwel
geen grenzen meer kennen, moeten vooral de
wensen van de gebruikers als leidraad blijven
gelden. Voor hen gaat het vooral om eenvoud
en gemak. Dat was de rode draad die door
het dagprogramma liep.
KNX|VERSLAG
1
Vertaling van techniek
“Mijn moeder zal nooit met een 3D printer
kunnen werken. Niet omdat zij dom is of de
printer te ingewikkeld, maar omdat de interface software in de weg staat om het voor
haar toegankelijk te maken.” Aan de hand van
24 juni 2014
een komisch filmpje liet hij zien hoe belangrijk
interfaces en visualisaties zijn, als de vertaling
van de techniek: een man die in de middeleeuwen leeft, probeert een boek te openen
na jaren met papierrollen te hebben gewerkt.
Hij roept daarbij de hulp in van een ‘helpdesk’
omdat er geen goede interface bij was geleverd. De Heer: “De evolutie in interfaces en
platforms maakt een enorme stroomversnelling door. De uitdaging is om daarbij constant
te zoeken naar creatieve oplossingen die op
een intuïtieve manier de functionaliteiten ontsluiten die erachter liggen. Kijk daarbij met
een open blik naar de wereld om je heen.” Hij
nodigde de KNX Professionals uit om hem te
benaderen met nieuwe ideeën om zo samen
tot vernieuwende vertaalslagen te komen.
Inspiratie uit andere sectoren
Maar ook valt inspiratie te halen uit hoe men
in andere sectoren omgaat met visualisaties.
Zoals industrieel ontwerpers, als het gaat
om de bediening van machines en industriële
apparatuur. Jan Roelof Kortstra, industrieel
ontwerper en lector industrial design aan de
TU Eindhoven, gaf in de tweede presentatie
van deze themadag zijn visie en nuttige tips.
“Gebruikersinterfaces zijn niet altijd vanzelfsprekend gebruiksvriendelijk. Er is vaak niet
goed over nagedacht. Wat logisch of handig
is voor de één, kan voor een ander weer heel
omslachtig zijn. Zo is het vinden van een woning in Japan voor Japanners zelf heel logisch;
ze gebruiken wijk- en bloknummers en geven
de huizen nummers in volgorde van oplevering. Maar voor ons is er geen touw aan vast
te knopen. Verdiep je dus in elke nieuwe eindgebruiker, observeer zijn gedrag en gewoonten. Ik kan pas een bediening maken voor een
röntgenapparaat in een operatiekamer, als ik
zelf heb geobserveerd welke handelingen ze
daar uitvoeren.”
Keimpe de Heer
Methodisch ontdekken
Kortstra gaf aan dat heuristiek – het methodisch ontdekken of ondervinden – een betere
leidraad biedt voor gebruikerswensen, dan
een simpel vraaggesprek. “Zet bijvoorbeeld
alle functies op post-it papiertjes en laat de
gebruiker daarin een volgorde van belang
inbrengen. Dat kun je gebruiken voor de
indeling van het menuscherm; je kunt je zo
beperken tot wat men echt nodig heeft. Gebruik vervolgens paper-models, schetsen van
de visualisatie-schermen, voordat je kostbare
tijd steekt in het programmeren, en laat daar
minstens 6 gebruikers mee ‘spelen’.” Een punt
van aandacht noemde hij het feit dat 8% van
de mannen kleurenblind is. “Dat betekent
dat je moet uitkijken met rode en groene
knoppen, want die kunnen ze niet goed
onderscheiden.” En dat terwijl rood en groen
nu juist de meest gebruikte knoppen zijn in
visualisaties voor het aan en uit schakelen. Als
tip gaf hij mee om op de site www.vischeck.
KNX|VERSLAG
Jan Roelof Kortstra
com te onderzoeken hoe een kleurenblinde
het ontwerp ziet.
Tot slot gaf hij een aantal vuistregels voor
gebruiksvriendelijkheid bij visualisaties. “Zorg
dat de systeemstatus te allen tijde zichtbaar
is. Bied bij elke stap een ‘nooduitgang’ voor
de gebruiker, ofwel bouw zekerheid van
controle in. Gebruik consistente en aansprekende taal in de functie-aanduidingen. Bouw
eenvoudige en begrijpelijke hulpmiddelen in
voor het oplossen van fouten, dus kom niet
2
met foutcodes waar men niets mee kan. Zorg
dat men met een minimum aantal muisklikken
de belangrijkste functies kan bedienen, neem
dus geen voorbeeld aan de aan/uit knop van
Windows 8. Vermijd bypasses waarbij gebruikers dingen moeten onthouden vanuit vorige
stappen. Zorg voor flexibiliteit en efficiency
in het gebruik. Als men iedere dag dezelfde
instellingen ingeeft, zorg dan voor een optie
om de instellingen te kunnen kopiëren. Denk
ook aan esthetisch en minimalistisch design.”
24 juni 2014
Visualisatie geeft meerwaarde
en wijzigen. Door de krachtige LUA scripttaal
te gebruiken, verhoog je de intelligentie nog
verder. Met LUA zijn door eenvoudige commando’s alle beschikbare gegevens vanuit het
gebouw of de woning weer te geven binnen
de visualisatie, maar ook online gegevens te
gebruiken zoals weerdata en actuele energieprijzen. Daarnaast kan het IP-apparatuur
aansturen vanuit de visualisatie”, vertelde Van
der Zwart. LUA is open source en gratis van
het internet te downloaden.
Ronald de Jeu
Na de eerste pauze was het woord
aan Ronald de Jeu, domotica engineer
bij Leertouwer. Hij ging in op de
meerwaarde die visualisaties kunnen geven aan een KNX installatie,
en de randvoorwaarden daarvoor.
“Een fraaie visualisatie spreekt aan.
Zeker als je erbij kunt vertellen dat
de centrale besturing zorgt voor
energiebesparing en verbetering van
het binnenklimaat. Maar ook het
veiligheidsaspect spreekt aan. Door
het constante inzicht in de installaties
en de veiligheidssituaties, kan men
snel en adequaat reageren op urgente
zaken. Uiteraard spreekt het tot de
verbeelding dat men vanaf de camping
in Frankrijk het koffiezetapparaat kan
uitschakelen.”
Ook De Jeu benadrukte dat de bediening vooral eenvoudig en functioneel
moet zijn. “Een touch screen in elke
kamer om met vijf klikken het licht
aan te doen, heeft geen meerwaarde.
De visualisatie moet men dus niet zien als een
vervanging van schakelaars. Maar om een snel
overzicht te krijgen van de status van de woning en op afstand bepaalde functies te kunnen bedienen, biedt het zeker meerwaarde.
Belangrijk daarbij zijn een eenvoudige en eenduidige bediening, betrouwbare informatievoorziening en compatibiliteit.” Leertouwer
ontwikkelde zelf de Conview, een web-based
applicatie voor bediening van alle KNX installaties. Er is veel in gestandaardiseerd, maar
men kan er per project ruimschoots specificaties aan toevoegen. “En het belangrijkste:
er is geen handleiding bij nodig. Alles werkt
volledig intuïtief”, aldus De Jeu.
Volledig vrije opmaak
LUA scripttaal verhoogt intelligentie
In een duo-presentatie zetten Erwin van
der Zwart van Schneider Electric en system
integrator Joep van den Aker uiteen wat de
mogelijkheden en voordelen zijn van vrije
visualisatie met gebruik van LUA scripting.
“Web-based, multiplatform oplossingen hebben de toekomst. Er is geen aanvullende software nodig op het client device, er zijn geen
licenties op de clients, het is toekomstbestendig en de mogelijkheden zijn enorm. Je kunt
KNX functies uitvoeren of de status ervan
opvragen vanuit http-commando’s, fullscreen
visualiseren zonder URL balken, autoscalen
met behoud van dezelfde layout op meerdere
formaten. Vanuit de KNX webserver kun je
vrij visualiseren; je kunt pagina’s en layouts
direct in de server database aanmaken en kopiëren, maar ook online op afstand uitbreiden
Joep van den Aker kon dit vanuit de praktijk
bevestigen. Hij gebruikt LUA bijvoorbeeld om
vrij en slim te visualiseren binnen HomeLYnk
van Schneider. “We zijn afgestapt van onze
semi-vrije D-Touch visualisering en hebben
gekozen voor de geheel vrije opmaak met
HomeLYnk en LUA. Het biedt eindeloze vrijheid voor zowel de system integrator als de
gebruiker, tijdwinst en grenzeloze mogelijkheden. We kunnen nu de bediening en besturing van Sonos apparatuur integreren, tekst
omzetten naar mp3 en afspelen in Sonos –
bijvoorbeeld bij alarmmeldingen – HomeLYnk
besturen met spraakcommando’s, koppelingen maken met slimme meters en ga zo maar
door. De gebruiker kan zelf de tijschakelklokken, de lichtscenes en de opmaak van de visualisatie naar wens aanpassen. Door LUA zijn
wijzigingen veel makkelijker aan te brengen.”
Het automatisch genereren van knoppen en
de visualisering met LUA zit nog niet standaard in de HomeLYnk, dat is iets wat Van
den Aker zelf heeft toegevoegd. Schneider
gaat deze mogelijkheid in de toekomst wel
standaard opnemen in de HomeLynk.
Erwin van der Zwart
Joep van den Aker
KNX|VERSLAG
3
24 juni 2014
KNX|VERSLAG
4
24 juni 2014
Noviteitenpitches
iRidium mobile
iRidium mobile visualisatiesoftware 2.1 voor het maken van visualisaties, van eenvoudig tot high-end, ondersteund door alle protocollen.
Gira
Mini-aanwezigheidsdetector en –melder (5 cm) voor plafondinbouw,
inbouwdoos en opbouwmontage. Vanaf oktober 2014 beschikbaar.
HomeServer 4.2 met onder andere updates voor RGB-sturing en
opties voor pushmeldingen. Vanaf juli 2014 beschikbaar.
Gira G1, alles-in-één bedieningscentrale op compact 9x16 scherm,
voor deurcommunicatie, eNet en KNX functies. Met handoplegfunctie voor vooraf gedefinieerde functies.Gebruiksvriendelijke
bediening. Eenvoudig te installeren. Ook inzetbaar als client voor
HomeServer.
OSEC
Koppeling tussen KNX en InteGra beveiligingssysteem van Satel
door INT-KNX integratiemodule. Verst mogelijke integratie van
KNX functies en informatie uit beveiligingssyteem in één display.
KNX actoren aansturen via InteGra en informatie uit KNX-installaties ontvangen op InteGra visualisatie.
Pure Domotica
Nieuwe mogelijkheden binnen ThinKnx KNX visualisatie: log-modules, nieuwe functies met Aritech ATS alarmintegratie, vernieuwde
klokthermostaat met modus-omschakeling, Sip centrale en voorbereiding voor intercom integratie.
Siemens
Synco webserver in vier varianten, met nieuwe functies voor webbediening, betere beveiliging en benaderbaar via HomeControl.
IP viewer, eenvoudige mini-visualisatie met interface voor KNX
visualiseringssoftware. Geen extra software nodig. Beschikbaar in
acht talen.
Control Center met geïntegreerde IP-interface, nieuwe functies en
een luxere uitstraling. Vrij te configureren, engineering via ETS. Met
standaard bibliotheek maar ook uit te voeren met eigen iconen. 250
KNX communicatiepunten.
Schneider Electric
U-Motion, nieuw visualisatiesysteem bestaande uit twee servers:
basis (150 objecten) en plus (1000 objecten) en drie types touchclients. Met inbouwdozen, deur-communicatiekits, control- en
communicatie-apps. Functies: KNX-bediening, deurcommunicatie
op basis van Sip, video-beveiliging, internet en rss, voip intercom,
mobiele apps etc. Vaste user-interface, look&feel voor-gedefinieerd,
menustructuur zelf in te delen. Snel programmeerbaar.
Theben
De bekende MIX actoren worden vervangen door en aangevuld
met nieuwe MIX2-KNX actoren en compacte FIX2-actoren voor
schakelen en dimmen van verlichting en regeling van verwarming en
jaloezieën. FIX2 actoren zijn basis- en uitbreidingsmodules in één,
zijn niet uitbreidbaar en kennen geen afneembare buskoppeling.
xxter
Aangepast visualisatiepakket xxter met nieuwe functionaliteiten op
het gebied van profielinstellingen, menubuttons en thermostaatmodeselectie. Het domein van de eindgebruiker is nu ook benaderbaar
door Professionals.
Koppeling met DIVA voor video-integratie (video-bewaking, gezichtsherkenning, nummerplaatherkenning).
Rvs intercom montageplaat voor Mobotix S14/S15 intercom op xxter
frontpaneel.
KNX|VERSLAG
5
24 juni 2014
Sneak Preview ETS5
Nog even en het is zover. In de zomer wordt de beta-versie van ETS5
getest en vanaf oktober is de nieuwe software officieel beschikbaar.
Voorlopig alleen nog in het Engels en Duits, maar op korte termijn zal
daar als eerstvolgende taal het Nederlands bij komen. ETS5 werd met
name ontwikkeld om de nieuwe RF-mogelijkheden te kunnen programmeren. Maar tegelijkertijd is er een groot aantal verbeteringen in
doorgevoerd, mede ingegeven door ervaringen met de ETS4 software.
Christophe Parthoens van de KNX Association in Brussel gaf een
sneak preview voor de ‘kritische Hollanders’.
De Hollandse hamvraag werd pas na een uitleg van een uur beantwoord: wat gaat het kosten? Voor elke eerste ETS5 Professional
licentie betaalt u straks 1000 euro (3 dongles) en 150 euro voor een
supplement. De Lite versie gaat 200 euro kosten. Voor een upgrade
van ETS4 Professional naar ETS5 Professional vraagt Brussel 350 euro,
voor een zelfde upgrade van ETS3 naar ETS5 560 euro. Bij Lite gelden
de volgende bedragen voor het upgraden: 150 euro van ETS4 naar
ETS5, 900 euro van ETS4 Lite naar ETS5 Professional.
Testen van bèta-versie
KNX Professionals die de betaversie de komende tijd al willen testen,
kunnen in september aan een sessie meedoen en kunnen zich aanmelden via [email protected]. Op die manier kunnen zij wellicht bruikbare
feedback geven over de voor- en nadelen van de nieuwe versie die de
KNX Association wellicht nog kan verwerken. Tijdens de bijeenkomst
gaven diverse KNX Professionals aan dat ze het jammer vinden dat
er niet al eerder of tijdens het ontwikkelen van de nieuwe software
om input is gevraagd vanuit de praktijk. Parthoens gaf aan deze kritiek
mee te nemen naar Brussel. Wel zei hij dat professionals wellicht van
tevoren hun inbreng hadden kunnen bundelen om dit mee te geven
aan de ontwikkelaars. De zaal zag dit meer als een kip-en-het-ei
discussie. Als middenweg werd voorgesteld om dan in ieder geval in
het voorjaar een evaluatie te houden onder de KNX Professionals wat
betreft de ervaringen met ETS5.
Christoph Parthoens
Stijl: De nieuwe stijl/uitvoering van ETS5 komt overeen met die van
Windows 8, met als grootste voordeel dat er meer werkruimte is.
Databasetabs, projecttabs en snelle-actie tabs zijn verwijderd.
KNX Systeem: ETS5 ondersteunt RF S-mode. RF is te integreren
door RF koppelaar. ETS5 ondersteunt maximaal drie RF re-transmitters per lijn. RF-apparaten zijn tijdelijk bi-directioneel te maken om
ze te configureren. Voorzien van pakketje preventiemaatregelen om
communicatie met re-transmitters goed te laten verlopen.
Energie: Zelfvoorzienende KNX RF apparaten zijn met ETS5 perfect
te configureren. Ingebouwde algoritmen laten ETS bepalen wat de
ideale framelengte is om het downloaden per individueel bus-deel te
optimaliseren.
Belangrijkste veranderingen
Om een idee te geven van de belangrijkste veranderingen en verbeteringen in de nieuwe software, volgt hier een beknopt overzicht.
IT-omgeving: De Microsoft database is vervangen door een XMLopslagplaats voor bestanden. Dit zou betere en snellere toegang tot
data als gevolg moeten hebben evenals een vereenvoudiging van de
set-up en back-up. Ook kunnen er geen conflicten meer optreden met
software van derden. Volgens Parthoens verandert er niets in de wijze
van het organiseren van projecten, alleen worden ze op een andere
plaats opgeslagen.
Systeemvoorwaarden gaan van 32 bit naar 64 bit, voor betere prestaties. 32 bit wordt nog wel ondersteund. Nieuwe ondersteuning voor
server 2012, XP vervalt.
Basiselementen: Introductie van DCA configuratie apps, als oplossing voor problemen met plug-ins. ETS wordt daarmee het platform
voor de eigen apps. Installeren en updaten wordt eenvoudiger, de apps
worden uniformer qua stijl. Er blijft nog wel ondersteuning voor ETS4
plug-ins.
Extra tab-pagina voor parameters in plaats van floating windows.
In ETS5 wordt host-ID vervangen door eigen KNX dongles waarop de
softwarelicenties zijn geïnstalleerd. De dongles met 4Gb geheugen zijn
te gebruiken voor de opslag van ETS-projecten.
Verbeterde, tien keer zo snelle reports-engine van een nieuwe leverancier.
Geïntegreerde DPT-encoder in groep monitor.
Cloud-iconen tonen wanneer de laatste versie is gedownload.
De online productcatalogus van KNX-fabrikanten is verbeterd, waardoor ze er meer informatie in kwijt kunnen.
Falcon interfacemodule 3.0 is een volledig nieuwe versie, ondersteunt
geen RS232 meer.
KNX|VERSLAG
Collectieve inkoopregeling ETS4
Voorafgaand aan de introductie van de ETS5 programmeersoftware, doet de KNX Association een aanbod richting de Nederlandse KNX Professionals. Er geldt een collectieve inkoopregeling voor ETS4, waarvoor u zich nog kunt aanmelden tot 4
juli. Hoe meer Professionals hiervan gebruik zullen maken, hoe
groter de korting op de ETS4 software! U kunt zich aanmelden
door een mail te sturen naar [email protected]
6
24 juni 2014

Download Report