KNX in EP 4-2014 - KNX Professionals

K
N
X
Alles wat geautomatiseerd kón worden, is geautomatiseerd
Gekleurde verlichting in
orthodontiepraktijk
communiceert met gebruiker
In Sittard is in het voormalige postkantoor een hypermoderne orthodontiepraktijk ingericht waarbij alles wat maar kon
worden geautomatiseerd is aangesloten
op KNX. De orthodontist heeft verder
conform eigen inzicht gekozen voor gekleurde LED verlichting die met hem kan
communiceren over de behandeling.
Auteur: Ing. M. de Wit – Blok
e splinternieuwe orthodontiepraktijk van orthodontist Marcel
in de Braekt is gevestigd in het
voormalige postkantoor in het centrum
van Sittard. Het is een relatief grote praktijk met zes stoelen die staan opgesteld
in één ruimte maar desgewenst van elkaar zijn af te scheiden. Ondanks het feit
dat het hier om een relatief oud pand
D
gaat, heeft de eigenaar van de praktijk
een eigentijdse visie op de inrichting en
mogelijkheden van zijn bedrijf. Modern,
gebruik maken van de huidige stand
der techniek en design zijn daarbij kernwoorden die een belangrijke rol spelen.
Dit komt niet alleen tot uiting in de designelementen die een speciaal hiervoor
aangenomen architect heeft geselecteerd en ontworpen, maar tevens in de
technische installaties die zijn gekozen
voor het aansturen van uiteenlopende
functies van het gebouw. Hetzelfde geldt
voor de systemen die In de Braekt en zijn
assistenten nodig hebben om hun werkzaamheden te kunnen uitvoeren.
Project
De E-installateur van het project is GorrissenITB electro installaties uit Meers-
sen. Dit bedrijf heeft het volledige project
gerealiseerd in samenwerking met de
klant en een architect. Daarbij is gebruik
gemaakt van de kennis en ervaring van
Domoticom; een systeem integrator die
gespecialiseerd is in domotica en zich tevens KNX professional mag noemen.
Chris Gorissen, eigenaar van het installatiebedrijf: “Dit project is aanbesteed
waarbij wij één van de drie partijen
waren die overbleven. Vervolgens hebben diverse referentieprojecten van ons
de doorslag gegeven in de uiteindelijke
keuze. Een belangrijke rol was hier weggelegd voor het feit dat wij fungeren
als totaalinstallateur. Wij hebben dus
kennis en ervaring met uiteenlopende
systemen en zijn daarbij in staat de verschillende systemen aan elkaar te kop-
Afb. 1: De installatie van de diverse systemen in OrthoPost is uitgevoerd door Gorissen Electro uit Meerssen.
22
#4 mei 2014
r
t
i
k
e
l
n
a
a
m
looptijd van 7 à 8 maanden voorzien van
een groot aantal moderne systemen om
het gemak en comfort voor zowel de patiënten als de medewerkers te verhogen.
Wanneer een patiënt binnenkomt meldt
hij zich door zijn pasje te scannen waardoor de assistentes weten wie er binnen
is. Vervolgens is op een groot scherm te
zien naar welke stoel deze patiënt op
welk moment kan lopen voor de behandeling.
Afb. 2: Informatie die voor de patiënten van belang is, wordt weergegeven op diverse grote
schermen.
FOTOGRAFIE: Dols Fotografie
pelen waar dit een meerwaarde oplevert.
Hiervoor maken wij gebruik van KNX omdat het een allround systeem betreft met
weinig beperkingen. Een ideaal systeem
voor het automatiseren van kantoor- en
bedrijfspanden waar gebruik wordt gemaakt van de standaard systemen om
te verlichten, de zon te weren en het klimaat te regelen.”
graaf: “De eerste contacten met de klant
zijn via mij gelopen. In de Braekt nam
vrijblijvend contact op om te informeren
naar de mogelijkheden die beschikbaar
zouden zijn voor het realiseren van zijn
ideeën; daarbij had hij zelf al eens eerder
Bij deze stoelen heeft In de Braekt ervoor
gekozen om LED RGB-spots toe te passen.
De verschillende kleuren die deze spots
kunnen uitstralen gebruikt hij voor communicatiedoeleinden. Zo staat iedere
specifieke kleur voor een bepaalde behandeling en correspondeert tevens met
de kleur van de instrumentenset die de
assistent hiervoor nodig heeft. Bijvoorbeeld het af- of bijstellen van een beugel,
het maken van een gipsafdruk of het
plaatsen van een nieuwe beugel.
De behandeling is voordat de patiënt
plaatsneemt bekend en wordt door de
Mike van der Hulst, werkzaam als Systeem Integrator bij Domoticom uit Land-
FOTOGRAFIE: Dols Fotografie
Afb. 3: Zowel de verwarming en verlichting als de zonwering, het klimaat en de
deurcommunicatie wordt bij Ortho Post aangestuurd via KNX.
FOTOGRAFIE: Dols Fotografie
van KNX gehoord. We zijn toen in gesprek geraakt en al brainstormend zijn
er diverse oplossingen op papier gezet.
Omdat ik zelf uitsluitend met KNX werk,
was het al snel duidelijk dat dit systeem
zou worden toegepast in de uiteindelijke
realisatie.”
Patiëntsystemen
Het oude pand is inmiddels in een door-
orthodontist ingevoerd in het systeem
waar tevens alle patiëntgegevens –
waaronder ook röntgenfoto’s – worden
bewaard. Op basis hiervan zal de RGBspot een bepaalde kleur aangeven en
weet de assistent precies wat hij of zij
moet doen en voor welke instrumentenset moet worden gekozen. Op het
moment dat de patiënt plaatsneemt in
de stoel, wordt deze informatie via het
#4 mei 2014
23
Afb. 4: Het interieur van Ortho Post is ontworpen door Pennings Interieurarchitecten; de samenwerking tussen de klant, architect, installateur en domoticaspecialist werd uitstekend genoemd. FOTOGRAFIE: Dols Fotografie
netwerk van het administratief systeem
naar de homeserver gestuurd zodat de
orthodontist exact weet welke patiënt
in welke stoel zit en welke behandeling
hij ondergaat. Wanneer assistentes middels een druk op de knop aangeven dat
zij hulp nodig hebben, weet de orthodontist op basis van de kleurcodering
wat er op welke stoel gebeurt en via het
systeem om welke patiënt het gaat. Er
hoeft dus minder informatie te worden
overgedragen wanneer hij eenmaal bij
de patiënt is gearriveerd hetgeen de efficiëntie verhoogt.
schakelt, dan zal de lamp bij inschakelen
altijd weer voor 100% branden en zul je
dus steeds moeten bijregelen.”
Gebouwsystemen
De overige gebouwsystemen worden
zonder uitzondering direct aangestuurd
door KNX. Het gaat hierbij niet alleen
om de verlichting in alle ruimtes en
gangen, maar tevens om de zonwering,
de verwarming en koeling, de deurcommunicatie en de deuren zelf. Verder is er
op het dak een PV-installatie geplaatst
gekoppeld aan KNX via een gateway
van Intesis en geïntegreerd in het klimaatsysteem. Daarbij is de temperatuur
per afzonderlijke ruimte te regelen; het
is dus goed mogelijk dat er in de ene
ruimte wordt gekoeld en in de andere
verwarmd. Omdat het hier gaat om een
echt domotica-systeem, zijn de relevante
gebouwsystemen bovendien gekoppeld
wanneer dit een meerwaarde oplevert.
Zo werken zonwering en warmte/koude
voorziening met elkaar samen om de gewenste isolatie of juist zonnewarmte te
DMX LEDs
Ondanks het verzoek van Domoticom
om KNX drivers voor de RGB-spots toe
te passen is uiteindelijk gekozen voor
DMX varianten. Van der Hulst: “Dit had
te maken met het feit dat de KNX spots
op dat moment alleen beschikbaar waren in inbouwvarianten. Hierbij was het
voor de orthodontist echter onmogelijk
de kleuren vanaf een afstand te zien
en heeft de architect dus gekozen voor
een alternatief waarbij dit wel mogelijk
was. Voor het aansturen van deze DMX
variant via KNX is een DMX-gateway
toegepast die KNX signalen omzet naar
DMX. Voor de aansturing van de lamp
zelf maakt dit niet zoveel uit, maar een
nadeel is dat met DMX geen terugkoppeling mogelijk is. Je kunt dus niet via je
beeldscherm bekijken of een lamp wel of
niet brandt. Bovendien biedt DMX geen
geheugenmogelijkheden. Wanneer je de
lamp bijvoorbeeld standaard 20% dimt,
en hem bij dit verlichtingsniveau ook uit24
#4 mei 2014
Afb. 5: Alle ruimtes in de orthodontie praktijk worden energiezuinig verlicht (LED)
en verwarmd.
voor het opwekken van elektrische energie. Het eveneens op het dak aanwezige
weersysteem verzamelt gegevens waarmee het klimaat in het gebouw en de
bijbehorende systemen optimaal zijn
te regelen. Alle airco’s zijn bijvoorbeeld
kunnen gebruiken. Hetzelfde geldt voor
de deurcommunicatie en verlichting. Dit
verhoogt niet alleen het comfort voor de
gebruikers van het gebouw maar werkt
tevens energiebesparend omdat verlichting en verwarming alleen worden ge-
r
t
i
k
e
bruikt wanneer zich mensen in bepaalde
ruimtes bevinden.
Verder wordt nauwkeurig bijgehouden
wat het water- en elektriciteitsverbruik
is op de verschillende verdiepingen aangezien de tweede verdieping door een
ander bedrijf wordt gebruikt. Via een Mbus interface zijn ook de energiemeters
van de verwarming aan KNX gekoppeld
zodat eenvoudig het verbruik is te visualiseren en door te belasten aan huurders
van de verdieping. Dit geldt tevens voor
de elektriciteit die wordt opgewekt door
de PV-panelen en direct wordt toegevoerd aan de hoofdvoeding.
Nabeschouwing
Voor beide partijen is het meest bijzondere aan het project vooral de omvang
ervan. Gorissen: “Werkelijk alles wat hier
kon worden geautomatiseerd ís ook geautomatiseerd. Dat betekent dat vooral
de complexiteit om alle systemen op de
BEG-Logo_LUXOMAT_CYMK_300_130608Page 1
02.11.2009
11:03:31
l
n
a
a
m
juiste en een zinnige manier te koppelen
een rol speelt. Verder denk ik dat alle partijen die hebben meegewerkt trots mogen zijn op dit project en dat er optimaal
is samengewerkt waardoor het resultaat
navenant is. Een open communicatie
tussen de partijen onderling heeft ervoor
zorggedragen dat de werkzaamheden
en keuzes transparant bleven en eventuele wijzigingen in het project goed bespreekbaar waren.”
Ook van der Hulst geeft aan: “Het was
op zich geen ‘rocket science’ maar wel
een bijzonder project waarin de klant
zelf voor een belangrijk deel heeft aangegeven wat hij precies wilde en daarin
ook zijn keuzes heeft gemaakt. Het geeft
bovendien aan op welke manier techniek
en design zijn te combineren om uiteindelijk een praktijk te kunnen starten
die alle mogelijke comfort, veiligheid en
duurzaamheid biedt en bovendien ‘zo
mooi mogelijk is’.”
Afb. 6: Boven de stoelen hangen RGBspots die voorzien zijn van een DMX
driver. Door toepassing van een DMX
gateway was aansturing via KNX toch
mogelijk.
FOTOGRAFIE: Dols Fotografie
www.orthopost.nl
www.domoticom.nl
www.electrogorissen.nl
Y
Advertentie
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
Bewegingsmelders
AAnwezigheidsmelders
AutomAtische ArmAturen
hAlogeen- en led schijnwerpers
schemerschAkelAArs
Voor de toekomst Van ons milieu!
B.E.G Nederland BV, Tjalk 42, 2411 NZ Bodegraven, Tel: + 31 (0)172 47 68 00, www.beg-luxomat.com
#4 mei 2014
25