download

19.09.2014
dienst communicatie
*HSXEOLFHHUGRS$UWVHQNUDQW KWWSZZZDUWVHQNUDQWFRP
0XVHXPGU*XLVODLQH[SRVHHUWLQ3DULMVHQ1HZ<RUN
%HOJLs >@ K
+HW0XVHXP'U*XLVODLQKHHIWRRNLQWHUQDWLRQDDOHHQPRRLHUHSXWDWLHRSJHERXZG(HQZHHNQDGHRSHQLQJYDQKHWUHWURVSHFWLHIYDQGH
1HGHUODQGVHRXWVLGHUNXQVWHQDDU:LOOHPYDQ*HQNLQKHW$PHULFDQ)RON$UW0XVHXPLQ1HZ<RUNZRUGWYDQGDDJLQKDUWMH0RQWPDUWUHLQ
DDQZH]LJKHLGYDQ3DWULFN$OOHJDHUWHQ<RRQ+HH/DPRWUHVSHFWLHYHOLMNDUWLVWLHNOHLGHUHQFXUDWRUYDQ*XLVODLQKHWVWDUWVFKRWJHJHYHQYDQGH
WHQWRRQVWHOOLQJµ/D&ROOHFWLRQ'H6WDGVKRI¶PHWZHUNHQXLWKHW*HQWVHPXVHXP
:LOOHPYDQ*HQN&XEDDQVHOXFKWKDYHQFDPL[HGPHGLDRSERUGNDUWRQ&ROOHFWLH'H6WDGVKRI0XVHXP'U*XLVODLQ*HQW
'H6WDGVKRI
'H&ROOHFWLH'H6WDGVKRILVHHQEHODQJULMNH1HGHUODQGVHYHU]DPHOLQJRXWVLGHUNXQVWGLHVLQGVRQGHUGDNYRQGLQKHW0XVHXP'U*XLVODLQ,Q
HQZHUGHQHHQDDQWDOZHUNHQXLWGH]HFROOHFWLHLQ*XLVODLQWHQWRRQJHVWHOG'HVDPHQZHUNLQJPHWGH6WLFKWLQJZHUNWHLQVSLUHUHQGHQ
WRHQGHFROOHFWLHGDNORRVGUHLJGHWHZRUGHQZHUGHQGHYROOHGLJHYHU]DPHOLQJYLDHHQEUXLNOHHQRYHUHHQNRPVWQDDU*HQWRYHUJHEUDFKW+HW*HQWVH
PXVHXPKHHIWDOVRSGUDFKWGHFROOHFWLHZHWHQVFKDSSHOLMNWHRQGHU]RHNHQHQWHRQWVOXLWHQYLDSXEOLFDWLHVHQWHQWRRQVWHOOLQJHQ
1DMDDU]HWWHQ/LHVEHWK5HLWKHQ)UDQV6PROGHUV]LFKQRJHYHQEH]LHOGLQYRRUGH6WLFKWLQJ&ROOHFWLH'H6WDGVKRIGLHLQPLGGHOV]RZDW
NXQVWZHUNHQYDQPHHUGDQNXQVWHQDDUVRPYDW'HWHQWRRQVWHOOLQJLQGH+DOOH6DLQW3LHUUHGp3DULMVHWHQWRRQVWHOOLQJVSOHNYRRUDUWEUXWHQ
RXWVLGHUNXQVWLVGDQRRNGHNURRQRSKHWZHUN]RZHOYRRUGH6WLFKWLQJDOVYRRUKHW0XVHXP'U*XLVODLQ
+DOOH6DLQW3LHUUH
,QGHUHHNVµ6RXVOH9HQWGHO¶$UW%UXW¶WRRQWKHW0XVHXP'U*XLVODLQQXZHUNHQYDQNXQVWHQDDUVVFKLOGHULMHQVFXOSWXUHQWHNHQLQJHQ
LQVWDOODWLHVERUGXXUZHUNYDQ]RZHOJHUHQRPPHHUGHLQWHUQDWLRQDOHRXWVLGHUNXQVWHQDDUV(ULVZHUNWH]LHQ]LMQYDQRQGHUPHHU$&0<DVVLU
$PD]LQH+HUPDQ%RVVHUW-RKDQQ*DUEHU6LHEH:LHPHU*ODVWUD0DUWKD*UXQHQZDOGW%HUWXV-RQNHUV'DYRRG.RRFKDNL3DYHO/HRQRY%RQDULD
0DQFD0LFKHO1HGMDU'RQDOG3DVV&KULVWLQH6HIRORVKDHQ$QQD=HPiQNRYi
,Q$UWVHQNUDQWYDQGH]HHQYROJHQGHZHHNEHVSUHNHQZHGHH[SRVLWLHVLQ1HZ<RUNHQ3DULMVXLWYRHULJ6XUIYRRUPHHULQIRUPDWLHQDDU
LQIR#PXVHXPGUJXLVODLQEH >@ RIZZZKDOOHVDLQWSLHUUHRUJ >@
Oude klanken,
hedendaagse vragen
+HQN9DQ1LHXZHQKRYH
KLASSIEK
¨¨¨¨è
Muzikale kronkels in het
Museum Dr. Guislain
Vox Luminis, o.l.v. Lionel Meunier
Gezien op 17.09, Museum Dr.
Guislain.
Het vocaal ensemble Vox Luminis presenteerde in het Museum
Dr. Guislain een kronkelend parcours waarin muziek en waanzin elkaar de hand reikten. Donkere schaduwen, rammelende
ziekenhuisbedden, lange gangen
en klanken die deden verlangen. Maar naar wat precies?
Naar de waanzin als toevlucht?
Een thuis voor de ziel? Het werd
een avond vol schoonheid op
zijn allerkwetsbaarst.
Doorheen de geschiedenis gold
muziek vaak als de genezer van
angst en donkere melancholie,
maar even vaak ook als de opwekker, de oorzaak van waanzin. En soms beiden: een helende trance, of een goddelijke manie. Maar net zo goed kon wilde
muziek soms alleen maar een
spiegel zijn. De reflectie van een
verscheurde ziel, botsende wanklank die de roep van de waanzin in ieders ziel hoorbaar
maakte.
Vox Luminis koppelde al die gedachten aan prachtige partituren. In een van de oude slaapzalen vertolkte Griet De Geyter op
de tonen van Antonio Cesti een
ijzingwekkende moeder die haar
kind dreigde op te eten. De tenoren Rafaelle Giordani en Robert Buckland lieten Monteverdi’s Zefiro torna klinken als de
schichtige gedachten van een gespleten geest. ‘Nu eens ween ik,
dan zing ik.’ Een combinatie van
huppelende vreugde en diepe
huiver, dus. En dat gekoppeld
aan de permanente collectie van
het museum. Beelden van de
marteltuigen uit de geschiedenis
van de psychiatrie, of documenten over het naziprogramma
voor de systematische euthanasie van geesteszieken. Oude
klanken, hedendaagse vragen.
De dwaalsporen doorheen het
museum leidden uiteindelijk
naar de kapel, waar de individuele stemmen van Vox Luminis
zich bij elkaar voegden. Madri-
Nooit eerder
hoorden we een
mooiere versie
van Monteverdi’s
‘Lamento della
Ninfa’
galen vol wroetende dissonanten
van Orazio Vecchi zetten de
toon. Maar echt overdonderen
deed Vox Luminis pas met Monteverdi’s onsterfelijke Lamento
della Ninfa. Zonder enige overdrijving de mooiste uitvoering
die we ooit van dit werk hoorden. De herhalende baslijn leek
de waanzin te willen bezweren,
de mededogende mannenstemmen vermengden troost met
twijfel, de klagende sopraan van
Zsuzsi Tóth deed het verdriet
stromen. Wat hadden we dit
moment graag in een doosje
mee naar huis willen nemen.
ANNEMARIE PEETERS
Gents Museum Dr. Guislain scoort in VS met expo van Willem van Genk
G Vooral Van Genks schilderijen en tekeningen maken indruk. Zijn gevoel voor kleur en compositie is subliem, zijn creatieve ingrepen zijn geniaal en gedurfd.
© STICHTING WILLEM VAN GENK, MUSEUM DR. GUISLAIN, GENT
Geniale gek
verovert
New York
WILLEM VAN GENK
Een tentoonstelling van de art brut-kunstenaar Willem van Genk in het
American Museum of Folk Art heeft een grote weerklank gekregen in de
New Yorkse kunstwereld. ‘Dit is een van de beste dingen die u deze herfst
zult zien’, schreef The New York Times. Het succes is een triomf voor het
Gentse Museum Dr. Guislain dat de expo mee organiseert. Tom Ronse
V
an Genk staat in Europa
bekend als een van de
grootste art brut-kunstenaars. In de VS was
de Nederlander tot nu
toe echter vrij onbekend. Dit is zijn eerste
overzichtstentoonstelling in Amerika. “Het is opwindend om het
kunstseizoen te beginnen met een diepgaande kennismaking met een buitengewoon kunstenaar waar je nog nauwelijks
van gehoord hebt”, schreef Roberta Smith,
de doyenne van de New Yorkse kunstcritici,
in The New York Times.
Het initiatief voor de expo kwam van het
Museum Dr. Guislain. Het Gentse museum
is in de eerste plaats gewijd aan de geschiedenis van de psychiatrie, maar organiseert
ook boeiende kunsttentoonstellingen. In de
eigen collectie heeft Van Genk de ereplaats.
Daarnaast kreeg het museum ook de collecties van het (nu gesloten) Stadhofs-museum
van Zwolle en de stichting Willem van Genk
onder zijn hoede.
Schizofreen
Zo’n jaar geleden benaderde Guislain het
Folk Art Museum met een voorstel voor de
expo. Het New Yorkse museum reageerde
enthousiast en maakte meteen ruimte in
zijn programmatie.
De expo is het werk van drie tentoonstellingsmakers: Patrick Allegaert en Yoon Hee
Zijn schilderijen
zijn een gevecht
van een weerloos
individu tegen
een verpletterende
macht
Lamot van het Guislain-museum en
Valérie Rousseau van het Folk Art
Museum. Het werk van Van Genk werd
gekoppeld aan dat van Ralph Fasanella,
een New Yorkse outsider-kunstenaar die
stilistisch verwant is aan Van Genk.
Roberta Smith vond het “een briljante
combinatie”.
Voor het Guislain-museum is het
belangrijk dat de expo samenvalt met de
uitreiking van de Dr. Guislain Award
die dit jaar in New York plaatsgrijpt.
Die prijs (50.000 dollar) wordt
jaarlijks toegekend aan een persoon die een belangrijke bijdrage
heeft geleverd in de strijd tegen de
stigmatisering van psychiatrische patienten. Zowel de Award als de Van Genk-expo
zijn gesponsord door Janssens Research &
Development, een afdeling van de farmaceutische reus Johnson & Johnson.
Bijna tegelijk opent in Parijs een grote
tentoonstelling waarin Van Genk ook de
hoofdrol speelt. Het art brut-museum
Halle St. Pierre exposeert de Stadshof-collectie die door het Guislain-museum
beheerd wordt.
Het is jammer dat Van Genk zijn
internationale triomf niet meer
heeft mogen meemaken.
Hij stierf in 2005 op 78-jarige leeftijd. Zijn
leven lang werd de Nederlander gekweld
door psychische stoornissen die onder de
noemer ‘schizofrenie’ vallen. Vele jaren
bracht hij in instellingen door. Desondanks
was hij artistiek onwaarschijnlijk productief. Hij heeft duizenden arbeidsintensieve
werken nagelaten waarvan een groot deel
in Gent terechtkwam.
Mishandeld door nazi’s
De expo in New York geeft een mooi overzicht van zijn kunst. Het sculpturaal werk
bestaat uit trammetjes, gemaakt uit afvalmateriaal. Van Genk was geobsedeerd door
transport.
Dan is er werk dat vandaag ‘conceptueel’
zou genoemd worden: een collectie
bewerkte regenjassen, voor Van Genk een
symbool van macht. Dat had te maken met
een traumatische ervaring tijdens de
Tweede Wereldoorlog.
G Van Genk was geobsedeerd door
transport. Zijn sculpturaal werk bestaat
uit trammetjes, gemaakt uit afvalmateriaal.
© STICHTING WILLEM VAN GENK, MUSEUM DR. GUISLAIN, GENT
Willem van Genk: Mind Traffic en
Ralph Fasanella: Lest We Forget,
in het American Folk Art Museum,
2 Lincoln Square, New York,
tot 30 november.
Sous le vent de l’art brut:
Collection De Stadshof
in Musée Halle Saint Pierre,
2 rue Ronsard, Parijs,
van 17 september tot 4 januari.
De kleine Willem werd toen ondervraagd
en mishandeld door nazi’s – met lange jas –
die op zoek waren naar zijn vader, een verzetsstrijder.
Maar het zijn vooral de tekeningen en
schilderijen die indruk maken.
Ondanks de stilistische en thematische
gelijkenissen met zijn mede-exposant
Fasanella zijn er twee grote verschillen.
Een is dat Van Genk de betere kunstenaar
is. Zijn gevoel voor kleur en compositie is subliem, zijn creatieve
ingrepen zijn geniaal en gedurfd.
Een ander is dat Van Genk
gekker was. Zijn schilderijen
zijn worstelingen met zijn
demonen, een gevecht van
een weerloos individu tegen
een verpletterende macht,
een heroische poging om
door kunst zin te geven aan
de zondvloed van signalen
die ons bestormen. Dat
maakt zijn werk actueel. Je wandelt ervan
weg met een gevoel van
ontzag voor de complexiteit van de menselijke geest.
WEG MET BOEKEN
DOE DE BOEKEN TOE EN GA LITERATUUR BELEVEN
1
EKEREN
Donderdag 25 september opent vanaf 19.30 uur
een nieuwe editie van het Poëziebordeel haar
deuren in kasteel Hof de Bist in Ekeren tijdens
het openingsfeest van 252cc. ‘Dichters van lichte
zeden’ Maud Vanhauwaert, Lotte Dodion, Charlotte Van den Broeck, Lies Van Gasse, Jan Ducheyne en Stijn Vranken geven prikkelende privélezingen. Kies je persoonlijke tête-à-tête en laat je
onderdompelen in een zintuiglijke wereld van
verbeelding en verlangen. Een bohemien clubje
dansers, zangeressen en muzikanten vermaakt de
wachtende klanten.
www.poeziecentrum.be
2
ANTWERPEN
Op zaterdag 27 september 2014 om 20 uur organiseert het filosofiehuis Het zoekend hert in Berchem de tweede editie van de lezingencyclus ‘De
Spoorzoekers’, opgedragen aan de Vlaamse schrijver Kamiel Vanhole. De filosofische reisauteur,
journalist en muzikant Auke Hulst, schrijver van
de roman Kinderen van het Ruige Land, komt
Buitenwereld, binnenzee presenteren, een bloemlezing van de beste reisverhalen en reportages.
Tijdens de boekpresentatie treedt de Vlaamse Japanspecialist en vertaler Luk van Haute als reflector op. Eva Vanhole, dochter van Kamiel Vanhole, presenteert.
3
www.hetzoekenhert.be
GENT
Vanaf vandaag is de tentoonstelling ‘Ik denk’ van
Ingrid Godon en Toon Tellegen in het Gentse
Museum Dr. Guislain geopend. Het boek Ik denk
is de opvolger van Ik wou. Beide boeken werden
lovend ontvangen. Recensenten Vanessa Joosen
schreef in DSL: ‘Tellegen maakte de teksten niet
bij de prenten van Godon, of vice versa, maar ze
werken wonderwel samen. (...) Als er iets is dat
Ik denk duidelijk maakt, is het dat er in elk
mens verrassende gedachten kunnen schuilgaan
en dat die in een kinderhoofd niet minder complex of veelzijdig zijn dan bij een volwassene.’
De expo loopt tot nog 4 januari 2015.
www.museumdrguislain.be
G Bijna elke week gaan enkele
Cerclespelers samen sporten met
mensen van het ambulant centrum
voor drughulpverlening De Sleutel.
Door de bemoedigende resultaten
wordt de samenwerking na zeven
jaar nog verstevigd. De spelers
kregen al meer informatie over de
werking van De Sleutel en de
doelgroep die men wil bereiken.
De activiteiten bevatten allerlei
sporten. Cercle wil zo meehelpen
aan de drugvrije re-integratie van
de bewoners van De Sleutel en
aandacht besteden aan deze maatschappelijke problematiek.
LEUVEN/LEOPOLDSBURG
Machteld Reynaert behaalt graad
van doctor in de Godgeleerdheid
> Ingestuurd door Anneleen Verheyen
Dinsdag 9 september verdedigde Machteld Reynaert (oudleerling van Sint-Michiel) haar proefschrift ‘Een kwestie
van macht’ tot verkrijging van de graad doctor in de Godgeleerdheid in de KU Leuven. Gedurende vier jaar werkte
zij een pastoraaltheologisch onderzoek uit naar macht en
machtsmisbruik in ouder-kindrelaties en in pastorale relaties.
Aan de hand van twee goed gekozen casussen legde zij op
een heldere manier uit hoe macht in dagdagelijkse situaties
altijd aanwezig is en hoe we er best mee omgaan om een
gezonde relatie op te bouwen. Haar promotor, prof. dr.
Annemie Dillen was vol lof over haar toewijding aan dit
proefschrift maar ook over haar engagement naar de faculteit toe. Gedurende acht jaar toonde Machteld Reynaert
zich een betrouwbare studente en medewerkster van de
faculteit Theologie en Religiewetenschappen.In het bijzijn
van voorzitter prof. dr. Johan Leemans en correctoren prof.
dr. Yolanda Dreyer, prof. dr. Peter Adriaenssens en prof.
dr. Axel Liégeois verdedigde zij haar werk op een rustige
en gedecideerde manier. Prof Adriaenssens loofde haar om
haar baanbrekende werk omtrent de machtsrelatie tussen
dader en slachtoffer bij seksueel misbruik.
Een gedeelte van het proefschrift van dr. Reynaert is hieraan
dan ook gewijd. Eindigen deed dr. Reynaert met een oproep
naar de samenleving om het begrip macht uit de taboesfeer
te halen en een gevoelig onderwerp als machtsmisbruik bespreekbaar te maken zodat ouders en zorggevers zich bewust
worden van hoe macht speelt in dagelijkse opvoedings- en
zorgsituaties.
IN BEELD
MELDERT KERMIST
T
> Ingestuurd door Peter Dedroog
In Meldert vond van 12 tot 14 september de tweede editie van ‘Meldert Kermist’ plaats. Vier dagen feest
waar zowel jong als oud aan zijn trekken komt. Zo was er onder andere een paardenmolen aanwezig, werd
er een rommelmarkt georganiseerd, werd er een eiergooiwedstrijd gehouden en touwtrekwedstrijd tegen het
paard van ‘De Winning’. Ook de nodige versnaperingen en verfrissingen waren voorzien.
Het comitè Meldert Kermist kan dan ook niet meer dan uiterst tevreden zijn. Een oprechte dank je wel aan
alle Meldertenaren en handelaars die deze mede hebben mogelijk maken.