Mechelen blaast buurt Euroshopping nieuw leven in

MECHELEN CLARENHOF
Tekst | Koen Mortelmans Beeld | Toon Grobet
Mechelen blaast buurt Euroshopping
nieuw leven in
In hartje Mechelen heeft een jarenlange stadskanker plaats
gemaakt voor een aangename nieuwe wooncluster met historische allures. Omdat het om in totaal 64 appartementen
en 32 woningen –en drie commerciële ruimten– ging en
om daarin voldoende architecturale diversiteit te brengen
besloten Poponcini & Lootens (Po-Lo) en Wit Architecten
hun krachten te bundelen in de uitgeschreven architectuurwedstrijd. Dit bleek een winnende keuze.
In 1973 was hier Euroshopping opgetrokken, in de toen vrij vanzelfsprekende
grauwe betonstijl. Het winkelconcept bleek gaandeweg echter geen groot succes
en het complex degradeerde tot parkeergebouw. De ondervond meer en meer
overlast en leefbaarheidsproblemen. Begin 21ste eeuw besloot de stad Mechelen
de stadskanker zelf aan te pakken. Hoewel iedereen dit initiatief toejuichte, duurde het toch verschillende jaren eer de nodige aankopen en onteigeningen achter
de rug lagen. Het hele bouwblok telde 120 eigenaars en die waren niet allemaal
bereid om in het herwaarderingsplan te stappen. Daarom is ongeveer de helft van
hen via onteigening over de brug getrokken.
Ook de organisatie van de wedstrijd en het archeologisch onderzoek, op deze
plaats vanzelfsprekend, vergden heel wat tijd. Voor de realisatie van het stadsvernieuwsingsproject stapte het Mechelse stadsbestuur in een PPS-constructie met
Bouwfonds Property Development. "Deze 100%-dochter van de Rabobank is één
van de grootste projectontwikkelaars van Europa," zegt Kris De Langhe van Orientes, dat Bouwfonds als gedelegeerd bouwheer Bouwfonds in Mechelen vertegenwoordigde voor de praktische afwikkeling. "We doen voor Bouwfonds hetzelfde bij
de vernieuwing van de omgeving van het Stripmuseum in Brussel, voor het project
Meyboom. Orientes focust zich op gedelegeerd bouwheerschap en financiële studies, voor overheden en op de privé-markt."
AFWISSELING TROEF
"Aanvankelijk ontwierpen Po-Lo en wij elk een aantal blokken, maar gaandeweg
werd onze samenwerking nauwer en kwam er meer eenheid," zegt architect Roeland Joosten (Wit Architecten). Hij is er erg trots op dat het Clarenhof al de opstart
van andere vernieuwingsprojecten in de buurt stimuleerde. "Die stimulans ging
onder meer uit van de aandacht die we besteedden aan de buitenruimte en de
hoekoplossingen. Om de straat te verlevendigen hebben we de tuinen en terrassen
op enkele plaatsen buitenwaarts gericht. De buitengevels, in grijsgroene baksteen,
zijn ook de meest representatieve. De uitvoering van de gevels langs de binnenzone is veel soberder: we lieten ze wit kaleien."
Het buitenwaarts brengen van de tuintjes voorkomt lange, eentonige gevelrijen.
"We hebben de visuele variatie verder tot stand gebracht door de gevels sterk te
geleden en ze een hoge detaillering te geven," aldus architect Koen De Mulder
(Po-Lo)." De zonzijde bevat ruime terrassen en betonnen richels, de nachtzijde
hebben we gearticuleerd door de stalen draagprofielen van het gevelparement
zichtbaar te maken." Dergelijke ingrepen moeten het bouwblok een karakteristieke plek maken, die past in de fijnmazige structuur van het omringende
historische weefsel en een scharnier vormt tussen het actieve centrum en de
rustige woonbuurten." ›
Het binnenplein tussen wit gekaleide gevels is een overdag toegankelijk binnengebied.
BOUWEN AAN VLAANDEREN | 73
MECHELEN CLARENHOF
VLIETJE
De aannemerscombinatie Willemen-Van Roey bouwde het Clarenhof met een ondergrondse parking voor 193 wagens. Tijdens de grondwerken kwam een eeuwenoud vlietje tevoorschijn. "We hebben het volledig blootgelegd. Het loopt diagonaal door de site en breekt met zijn historische contouren de rechtlijnigheid van de
hedendaagse bebouwing." Het vlietje heeft ook een praktische functie: het buffert
het opgevangen regenwater, waarmee de bewoners achteraf hun toiletten spoelen.
Naast het waterbeheer verloopt ook het energiebeheer erg efficiënt. Zo ligt het gemiddelde E-peil van de appartementen lager dan E50, veel beter dan opgelegd in
het bouwbestek. Het ventilatiesysteem is uitgerust met warmterecuperatie. ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwvolumes en architectuur zijn langs elke straatkant anders uitgewerkt.
Grijsgroene baksteen langs de straatkant.
Opdrachtgeverprojectontwikkelaar
Ontwerp
Gedelegeerd bouwheer
Hoofdaannemer
Paalfundering appartementen
Paalfundering woning
Start werken
Ingebruikname
Investering
Subsidie
PPS Bouwfonds Property Development
Belgium, Brussel - stad Mechelen
Poponcini & Lootens, Antwerpen; Wit Architecten, Leuven
Orientes, Wilrijk-Antwerpen
THV Willemen, Mechelen en Van Roey, Rijkevorsel
CVR, Beringen
De Waal Palen, Lokeren
maart 2010
einde 2013
30 miljoen euro
Vlaamse overheid, voor de sloopwerken
Grondkeringen en funderingstechnieken
Gefundeerd op kennis en ervaring
Soilmixing: CVR C-mix®, TWINMIX® en TRIPLE C-mix®, secanspalenwanden,
berlinerwanden, vernagelde wanden, onderbouwwerken, grouting, verankeringen
en micropalen.
CVR nv - Lochtemanweg 52 - 3580 Beringen - 011 45 64 00 - [email protected] - www.cvr.be
74 | BOUWEN AAN VLAANDEREN