“Deze regering wil een investerings- regering zijn, maar we moeten

Geert Bourgeois op het VCB Visierapport 2014
“Deze regering wil een investeringsregering zijn, maar we moeten ook besparen”
Op 8 oktober stelde de Vlaamse Confederatie Bouw haar visierapport 2014 voor. Het was
een spetterende show, met als rode draad transformatie. De bouwcluster, de bouwverwante
sectoren én de overheid moeten inderdaad veranderen en vernieuwen om de welvaart
van Vlaanderen te garanderen op de langere termijn. Eregast was minister-president Geert
Bourgeois, die zijn beleid kwam toelichten.
D
e presentatie van het visierapport
werd aan elkaar gepraat door
Goedele Wachters, bekend van de
VRT. Christophe Maes (voorzitter
VCB) mocht een talrijk publiek begroeten
in zijn welkomstwoord. Bij de bekende
gezichten behalve minister-president
Geert Bourgeois, ook minister Turtelboom
van Energie, vertegenwoordigers van
kabinetten, verschillende Vlaamse volksvertegenwoordigers waarbij Herman De
Croo, de top van het Vlaams Energieagentschap, vertegenwoordigers van Aquafin,
NAV, ORI, OVAM enzovoort. Iedereen
die meetelt in onze sector was er, alles
samen meer dan 500 inschrijvingen. Een
bijzonder hoog aantal, dat illustreerde hoe
belangrijk transformatie, het onderwerp
van het visierapport, voor de bouw is.
MOEILIJK
Marc Dillen (directeur-generaal VCB) vatte
de situatie, de vooruitzichten en de uitdagingen voor de bouw en de bouwverwante
sectoren samen. De vooruitzichten zijn
niet zo vrolijk. De gemeenten besteden
weinig aan. Het aantal bouwvergunningen kende onlangs een piek, maar dat was
omdat mensen nog snel een vergunning
aanvroegen om de strengere EPB-normen
van 2015 te vermijden. Het voorspelt niet
veel goeds voor volgend jaar. De woonbonus is flink teruggeschroefd vanaf 2015
en de strengere energienormen maken de
begininvestering in een nieuwe woning
duurder. Dat laatste wordt door het
lagere energiegebruik gecompenseerd,
maar de banken houden hiermee nog te
weinig rekening als ze beslissen over een
hypothecaire lening. Bovendien vragen
ze tegenwoordig een relatief hoge eigen
inbreng van gezinnen, wat de drempel nog
verder verhoogt. Opvallend: een aantal
centrumsteden zoals Gent, Leuven en Hasselt maken het moeilijk om eigendommen
te verdelen in of te vervangen door kleinere wooneenheden. Ook dat is een remmende factor voor de bouw, aangezien hij
32
bouwbedrijf - november 2014
www.confederatiebouw.be
passen aan de omgeving. De bouw zal de
flexibiliteit van een kameleon nodig hebben, want de uitdagingen zijn groot.
PITTIG GESPREK – Marc Dillen legt uit dat de
gezondheid van de bouw essentieel is voor de
gezondheid van de Vlaamse economie.
bepaalde vastgoedprojecten minder rendabel maakt. Centraal in het visierapport
staat het beeld van de kameleon, dat dier
dat er voortdurend in slaagt om zich aan te
1 EURO = 2,16 EURO
Voor meer gedetailleerde informatie
over het visierapport verwijzen we naar
het vorige nummer van Bouwbedrijf en
natuurlijk naar het rapport zelf, dat u kosteloos kunt afhalen van de website van de
VCB. Belangrijk in het betoog van Marc Dillen was de nauwe relatie tussen de prestaties van de bouw en de prestaties van de
hele economie. Onderzoek toont aan dat
de productiemultiplicator van de bouw
intussen al 2,16 bedraagt. Per euro geproduceerd in onze sector, produceren andere
sectoren zoals leveranciers 2,16 euro. Een
jaar of twintig geleden was dat nog € 1,5.
Bekijken we het hele plaatje dan blijkt een
kwart van het Vlaamse bbp op de ene of de
andere manier verband te houden met de
bouw. We zorgen voor werk in de administratie, voor drukbezette notarissen, voor
de activiteit van vastgoedmakelaars en –
ontwikkelaars enzovoort.
60 % scoort goed op het vlak van verandering
Het publiek kon stemmen over een aantal prangende vragen. Hoe hoog scoort uw
onderneming op het vlak van verandering? Meer dan 60 % van de aanwezigen gaf
zichzelf minstens een goede score, ongeveer een zesde zelfs een zeer goede score.
Krijgen ze in dat veranderingsproces de steun van de banken? Helaas, ongeveer
twee derde vond dat de kredietverlening nu moeilijker verloopt dan twee jaar
geleden, zowel voor consumenten als voor bedrijven.
26 % dacht dat het belang van de bouw in de economie zal toenemen in de
komende jaren, 40 % verwacht een status quo en 34 % een afname. Bijna twee
derde vermoedt dat we onze toenemende bevolking kunnen opvangen op de
Vlaamse oppervlakte die voor wonen bestemd is.
De aanwezigen reageren verrassend ontspannen op de berichten dat we in de
winter te maken zullen krijgen met stroomonderbrekingen. 90 % had op dit
moment nog geen bijkomende maatregelen genomen tegen stroompannes.
Geert Bourgeois: “Volgens mij moet het
ESR leningen voor investeringen anders
behandelen dan leningen die overheden
aangaan om hun begroting te doen kloppen. Enerzijds denkt Europees commissievoorzitter Juncker dat de EU € 300 miljard
investeringen nodig heeft als economische
GEERT BOURGEOIS – “De verlaging van de woonbonus gaat de huisprijzen niet doen crashen, al valt een beperkte
correctie te verwachten.”
impuls, maar anderzijds maken de ESRregels dat moeilijk. De consolidatie van de
PPS slaat een gat van ongeveer € 476 miljoen in de Vlaamse begroting, hoewel we
deze uitgaven niet allemaal doen in het
begrotingsjaar. Aan het einde van de rit zal
dat niet gebruikte geld de schuld verminderen, maar het is niet productief geïnvesteerd. In de toekomst willen we alleen nog
in PPS met meerwaarde stappen.”
In het Vlaams regeerakkoord staat de
oprichting van een investeringsfonds om
lokale investeringen te ondersteunen.
Het bundelt de middelen van het federale
grootstedenbeleid, de stadsvernieuwingsprojecten en het plattelandsfonds. Daarnaast is er het gemeentefonds, maar dat
gaat niet alleen naar investeringen.
De woonbonus is verminderd. De VCB
vraagt nu andere vormen van ondersteuning. Dat kan een bouwpremie zijn of, in
bepaalde gevallen, een borgstelling door
de overheid. Bij de aanvraag van een hypothecaire lening zouden de banken deze
laatste dan behandelen alsof het eigen
inbreng van een gezin is. Maar de ministerpresident reageerde niet enthousiast.
PROJECTEN & BEDRIJVEN
VOLLE ZAAL – De bouw is zich duidelijk bewust van het belang van transformatie.
Geert Bourgeois: “Het gemeentefonds
is gespaard in de begroting. We plannen
zelfs een stijging van 3,5 % per jaar, cumulatief. In 2015 komt er ongeveer € 78 miljoen bij, in 2016 nog eens € 80 miljoen.
Meer kunnen we helaas niet doen voor de
gemeenten. De centen zijn er niet. We hebben geen beleidsruimte, we moeten zelf
besparen.”
PRESENTATIE – Goedele Wachters (VRT) praatte de
avond vaardig aan elkaar. Rechts van haar Christophe
Maes (voorzitter VCB).
bouwbedrijf - november 2014
www.confederatiebouw.be
SECTOR
SECTOR&&BEROEPEN
BEROEPEN
Een voorbeeld is het programma Scholen
van Morgen, een Design, Build, Finance en
Maintenance PPS. De consolidatie is een
onverwachte tegenvaller. In 1995 hoefde
Vlaanderen Scholen van Morgen niet te
consolideren volgens het ESR, maar volgens het ESR van 2010 wél.
DOSSIER
Geert Bourgeois: “We trekken ongeveer
€ 4 miljard uit voor investeringen. We willen een investeringsregering zijn. Maar we
moeten ook besparen om binnen de begrotingsnormen te blijven. Dat is een gevolg
van de zesde staatshervorming, van de
tegenvallende groei en van het feit dat we
enkele grote uitgaven voor publiek-private
samenwerkingen (PPS) moeten consolideren, dus in één keer in de begroting van
het jaar opnemen. Dat komt door het Europees Systeem van Rekeningen (ESR) dat we
moeten toepassen. Het komt erop neer dat
je het volledige bedrag moet boeken op
het moment van de transactie. Ook al doe
je de reële uitgaven pas later omdat je bijvoorbeeld geleend hebt of omdat het gaat
om beschikbaarheidsvergoedingen.”
BOUWBELANGEN
GEERT BOURGEOIS
Meer dan ooit geldt dus het spreekwoord:
als het in de bouw goed gaat, dan gaat het
goed in de hele economie. Daarom keken
de aanwezigen uit naar het interview van
Goedele Wachters met minister-president
Geert Bourgeois. Wat gaat de Vlaamse
regering doen om de bouw – en dus de
economie – te ondersteunen? De ministerpresident stelde meteen dat de regering
haar best doet in moeilijke omstandigheden.
33
GROEPSFOTO – De jonge Vlaamse aannemers (JVA) van 2014, omringd door de eregasten. V.l.n.r.: Goedele Wachters (moderator), Marc Dillen (VCB), Tom Meeus (Federale Verzekering),
Colette Golinveaux (voorzitter Confederatie Bouw), Christophe Tack (Growebo – JVA categorie Infrastructuur), Geert Bourgeois, Maarten Nuytten (Van Braeckel – JVA categorie
Installatie), Annemie Turtelboom (Vlaams viceminister-president), Christophe Maes (voorzitter VCB), Eric Vandewiele (ondervoorzitter VCB), Chris Meeus (Bert Meeus – JVA categorie
Algemene Bouw en Ruwbouw), Roel Coose (Eltherm – JVA categorie Algemene Bouw en Ruwbouw), Karel Luyckx (Houben – JVA categorie Algemene Bouw en Ruwbouw), Jef Lembrechts
(ondervoorzitter VCB).
Geert Bourgeois: “Het Rekenhof heeft
Vlaanderen al op de vingers getikt omdat
het zich teveel borg stelt. Ik denk eerder
dat verder overleg met de banken nodig
is. Voor een bouwpremie is er geen geld.
De zesde staatshervorming heeft ons
bevoegdheden gegeven, maar niet alle
middelen zijn meegekomen. De bouw
mag ook niet vergeten dat heel wat derde
partijen die gesubsidieerd worden door
de regering moeten inleveren. De meeste
vastgoedspecialisten verwachten niet dat
de lagere woonbonus een crash van de
huisprijzen zal veroorzaken. Een beperkte
correctie is normaal, maar het is geen
ingreep met dramatische gevolgen. Het
alternatief voor de verlaging van de woonbonus was de belastingen verhogen of
schulden aangaan, maar dat is niet aanvaardbaar.”
In haar visierapport roept de VCB de
Vlaamse overheid om mee te gaan in het
transformatieproces dat de bouw- en
bouwverwante sector doormaken. Geert
Bourgeois antwoordde dat Vlaanderen een
voortrekker wil zijn als het gaat om de energieprestaties van haar eigen gebouwen.
Geert Bourgeois: “Het nieuwe Vlaams
Administratief Centrum op Tour & Taxis in
Brussel zal een E-peil van E34 halen. We
zijn zeer verheugd dat de Vlaamse Confederatie Bouw zoveel werk maakt van bijna
energieneutrale woningen. Op de langere
termijn zijn de gebruikers de winnaars van
strengere energienormen, zelfs als deze in
het begin leiden tot een tijdelijke daling
van het aantal aanvragen voor bouwvergunningen. Ook in de sociale woningbouw
zet Vlaanderen sterk in op betere energieprestaties.”
Ten slotte is er nog de kwestie van de
Vlaamse overheidsopdrachten voor bouwen infrastructuurwerken. De VCB dringt
aan op een standaardbestek.
34
bouwbedrijf - november 2014
www.confederatiebouw.be
OVERLEG – Christophe Maes (tweede van links) met Luc Peeters (administrateur-generaal Vlaams Energieagentschap).
Links en rechts van hen volgen André Tsjoen en Olivier Lambert (Renson) het gesprek.
Geert Bourgeois: “Ik sta open voor opmerkingen op dat vlak. We zijn voorstander
van een zo groot mogelijke standaardisering. In het algemeen willen we de administratieve lasten voor bedrijven zoveel
mogelijk indijken. Onze keuze voor e-procurement is daar een voorbeeld van, op
dat punt zijn we intussen een voorloper
in Europa. Het doel is om rond 2020 alle
informatiestromen digitaal te maken.” n
Jonge aannemers beloond
Traditiegetrouw werden ook de Jonge Vlaamse Aannemers van het jaar gelauwerd.
Ze kregen uit de handen van Tom Meeus (CEO Federale Verzekering) een beeld
gemaakt door kunstenares Mie Bogaerts. In de categorie Algemene Bouw en
Ruwbouw waren er drie winnaars: Karel Luyckx (technisch directeur bij Houben),
Roel Coose (bedrijfsleider Eltherm) en Chris Meeus (bestuurder Bert Meeus). Bij de
installateurs was de winnaar Maarten Nuytten (algemeen directeur Van Braeckel).
Ten slotte was er nog de categorie Infrastructuur, met als laureaten Christophe en
Wim Tack. In 1997 richtten zij samen met hun vader de firma Growebo op.
INFO
U kunt het visierapport 2014 afhalen van www.vcb.be. Randstad en Federale Verzekering waren eventpartners van de officiële presentatie. Het WTCB werkte inhoudelijk
mee aan rapport.