Akoestisch onderzoek en Onderzoek naar slagschaduw

Welbergweg 49
Postbus 579
7550 AN Hengelo (Ov.)
tel: 074-248 99 45
[email protected]
www.ponderaservices.nl
Opdrachtgever:
Lauwerswind BV
Karturf 35
8447 DS Heerenveen
Kenmerk:
714031-0 Achtkarspelen.docx
Betreft:
Verkennend akoestisch onderzoek en
onderzoek naar slagschaduwhinder en
fotovisualisaties van
windpark Achtkarspelen in Friesland
Contactpersoon opdrachtgever:
de heer J. ter Schuur,
tel: 0513-6543 85.
Behandeld door:
L. van Grinsven,
Bouke Vogelaar,
15 april 2014.
Op alle opdrachten, betalingen en transacties zijn van toepassing De Nieuwe Regeling tussen opdrachtgever en adviserend ingenieursbureau DNR 2011.
Inhoud
1.
Inleiding ........................................................................................................... 1
1.1 Gegevens turbines .................................................................................. 2
1.2 Regelgeving ............................................................................................ 1
2.
Akoestisch onderzoek ...................................................................................... 3
2.1 Normstelling ............................................................................................ 3
2.2 Invoer rekenmodel ................................................................................... 3
2.3 Geluidbron Enercon E-101 ...................................................................... 3
2.4 Windaanbod ............................................................................................ 3
2.5 Rekenresultaten ....................................................................................... 5
3.
Onderzoek slagschaduw .................................................................................. 6
3.1 Normstelling ............................................................................................ 6
3.2 Schaduwgebied ....................................................................................... 7
3.3 Potentiële schaduw ................................................................................. 7
3.4 Rekenresultaten ....................................................................................... 9
4.
Fotovisualisaties ............................................................................................ 10
4.1 Projectie ................................................................................................ 10
5.
Bespreking ..................................................................................................... 11
Bijlagen
bijlage 1 : verklarende begrippenlijst .................................................................... 12
bijlage 2 : invoer rekenmodel ................................................................................ 14
Figuren
figuur 1 : geluidcontouren ................................................................................... 15
figuur 2 : slagschaduwcontouren ........................................................................ 16
figuur 3 : fotopunten ............................................................................................ 17
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014
1.
Inleiding
In opdracht van Lauwerswind BV te Heerenveen is een verkennend akoestisch
onderzoek en een onderzoek naar slagschaduwhinder uitgevoerd voor het op te
richten windpark Achtkarspelen met een dubbele lijnopstelling van zeven en acht
turbines ten noorden en ten zuiden van de spoorlijn, circa 2 km ten noorden van
Gerkensklooster in de provincie Friesland. Daarnaast zijn er fotovisualisaties vervaardigd.
Deze rapportage is opgesteld voor een globale toetsing aan de normen voor geluid en slagschaduw en voor de eerste beoordeling van het ruimtelijke aspect.
Er is nog geen keuze gemaakt voor een bepaalde turbine. Het verkennend akoestisch onderzoek en het onderzoek naar slagschaduwhinder is uitgevoerd met de
Enercon E-101. De visualisaties zijn ook vervaardigd met de Enercon E-101.
Afbeelding 1-1: locatie windpark.
1.1
Regelgeving
Een windturbine (of meerdere windturbines) (de inrichting) valt onder paragraaf
3.2.3 van het Activiteitenbesluit 1. Volgens artikel 1.11 derde lid moet bij de melding
een rapport van een akoestisch onderzoek worden overlegd. Het akoestisch onderzoek wordt uitgevoerd overeenkomstig de ministeriële regeling 2. Binnen een
afstand van twaalf maal de rotordiameter vanaf de locaties van de turbines bevi nden zich meerdere woningen van derden, zodat ook een onderzoek naar slagschaduwhinder is uitgevoerd.
1
2
Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer, 19 oktober 2007, nr.07.00113, Staatsblad 2007/415.
Reken- en meetvoorschrift windturbines, Staatscourant nr 19592, 23 december 2010.
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
1
1.2
Gegevens turbines
De Enercon E-101 heeft een rotordiameter van 101 m met drie
rotorbladen. Het toerental van de rotor is continu variabel tussen circa 6 en 15 tpm. Het nominale generatorvermogen is
3 MW. De turbine wordt hier geplaatst op een mast waardoor
de rotoras circa 99 m boven het maaiveld komt. Het hoogste
punt van de rotor wordt circa 150 m hoog.
De mast heeft een diameter van circa 7,2 m aan de voet en
circa 3 m aan de top.
De rotorbladen zijn semi-mat. De grootste breedte van het blad
is circa 4,4 m; aan de tip zijn de bladen circa 0,75 m breed.
.
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
2
2.
Akoestisch onderzoek
2.1
Normstelling
Volgens artikel 3.14a eerste lid van het Activiteitenbesluit wordt het geluidniveau
vanwege windturbines dat optreedt bij woningen van derden getoetst aan de
waarden Lden=47 dB en Lnight=41 dB.
2.2
Invoer rekenmodel
Van de situatie is een akoestisch rekenmodel opgesteld met behulp van het programma Geomilieu ® versie V2.40. Hiermee zijn de jaargemiddelde geluidniveaus
berekend. De modellering en de overdrachtsberekening zijn uitgevoerd conform
het Reken- en meetvoorschrift windturbines.
De geometrie van de omgeving is vastgesteld aan de hand van digitaal kaartmateriaal (TOP10NL) en de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) en luchtfoto’s. In de gebieden is de bodem als akoestisch absorberend (B=1) ingevoerd,
wegen en wateroppervlakken als akoestisch deels reflecterend (B=0). Elke windturbine is akoestisch gemodelleerd met drie rondom uitstralende puntbronnen ter
hoogte van de rotoras.
In het akoestisch rekenmodel zijn toetspunten gedefinieerd ter plaatse van nabijgelegen woningen, ook de woningen die eventueel gaan behoren tot de inrichtingen. De toetspunten hebben een beoordelingshoogte van +5 m boven het
plaatselijke maaiveld en zijn weergegeven in figuur 1. De geluidbelastingen op
deze toetspunten zijn niet specifiek berekend maar worden in dit verkennend o nderzoek beoordeeld op basis van de berekende geluidcontouren Lden=47 en
50 dB.
2.3
Geluidbron Enercon E-101
De bronsterkte van de Enercon E-101 in mode OM I (de standaard instelling van
de turbinebesturing) is gemeten en gerapporteerd 3 door Kötter. De bronsterkte is
gemeten in octaven en tertsen bij windsnelheden van 6 tot 10 m/s op een hoogte
van +10 m boven maaiveld met een ruwheidslengte van z0=0,05 m. Bij een windsnelheid van 7 m/s op +10 m bedraagt de bronsterkte 104,4 dB(A) bij een ashoogte van +99 m boven maaiveld.
2.4
Windaanbod
De jaargemiddelde bronsterkte LE van een windturbine is afhankelijk van de optredende windsnelheden op ashoogte. Door het KNMI zijn gegevens gepubliceerd
over de distributie van voorkomende windsnelheden op 80 tot 120 m hoogte. Deze
distributies zijn gespecificeerd voor de dag-, de avond- en de nachtperiode. De
data zijn gebaseerd op het meteo-model van het KNMI en beschikbaar op rasterpunten over geheel Nederland.
Voor de windsnelheden op de betreffende locatie is uitgegaan van de distributie
van de windsnelheden die zich voordoen ten noorden van Leeuwarden. Ter plaa t3
ExtraCT OF Test Report 213122-02.01 IEC on noise emisdsion of wind turbine generator of type E-101, Kötter Consulting
Engineers, 23/04/2013.
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
3
se van het windpark zullen de windsnelheden, en als gevolg daarvan ook de bronsterkten, wat verschillen. Voor dit verkennend onderzoek zullen de verschillen echter niet relevant zijn voor dit verkennend onderzoek. Grafiek 2-1 geeft de verdeling
van de jaargemiddelde windsnelheden op +99 m voor de dag, de avond en de
nacht.
Grafiek 2-1: voorkomende windsnelheden op ashoogte +99 m.
De gerapporteerde bronsterkten in relatie tot de windsnelheid op 10 m hoogte zijn
omgerekend naar bronsterkten in relatie tot de windsnelheid op ashoogte. Dit
leverde de waarden op die zijn weergegeven met grijze staven in Grafiek 2-2.
Grafiek 2-2: verdeling bronsterkten Enercon E-101 +99 m.
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
4
Ter informatie zijn in bovenstaande grafiek ook de gecorrigeerde bronsterkten van
de Enercon E-101 weergegeven per windsnelheidsklasse voor de dag, de avond
en de nacht. De gele, blauwe en rode staven representeren de bronsterkten gecorrigeerd voor het percentage van de tijd dat de betreffende windsnelheidsklasse
optreedt. Hieruit valt op te maken dat het geluid bij windsnelheden van Vas=7 tot
12 m/s de hoogste bijdrage levert aan het jaargemiddelde. Het geluid bij windsnelheden tot Vas=6 m/s en vanaf 15 m/s heeft een lage bijdrage. Cumulatie van
deze bronsterkten over alle windsnelheidsklassen levert de jaargemiddelde bronsterkten op. Deze waarden LE bedragen 102,2 102,3 en 102,4 dB(A) voor respectievelijk de dag, de avond en de nacht bij de standaard instelling van de turbine
op de mode 3 MW. Voor de overdrachtsberekeningen is gebruik gemaakt van het
gegeven octaafspectrum bij een windsnelheid van Vas=8 m/s.
2.5
Rekenresultaten
In figuur 1 zijn met een rode en een blauwe contour de jaargemiddelde geluidniveaus Lden=47 en 50 dB gegeven die optreden op +5 m hoogte. De Lden is het
tijdgewogen gemiddelde van:
 Het jaargemiddelde geluidniveau in de dag Lday;
 Het jaargemiddelde geluidniveau in de avond Leven vermeerderd met 5 dB;
 Het jaargemiddelde geluidniveau in de nacht Lnight vermeerderd met 10 dB.
Er blijken circa zeven woningen te zijn waar de geluidnorm wordt overschreden
met maximaal 3 dB. Daarnaast zijn er circa twee woningen waar de overschrijding
groter is. Hierbij is geen rekening gehouden met woningen die mogelijk tot de
inrichting gaan behoren en die daarom niet onderhevig zijn aan normstelling.
Overschrijding van de geluidnorm kan ongedaan gemaakt worden door turbines in de
nachtperiode in te stellen op een stillere mode. Hierbij wordt het toerental van de rotor
verlaagd en/of de bladhoek anders ingesteld. De wijze waarop dit gebeurt en het
effect hiervan op de geluidproductie en op de elektriciteitsproductie is per turbinetype
verschillend. Ervaring is dat op deze wijze een overschrijding van enkele dB ongedaan kan worden gemaakt ten koste van een acceptabel productieverlies. Bij een
grotere overschrijding, van bijvoorbeeld 3 dB of meer, is er een meer ingrijpende
terugregeling noodzakelijk met toenemend productieverlies.
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
5
3.
Onderzoek slagschaduw
Onderzoek naar slagschaduwhinder is uitgevoerd.
3.1
Normstelling
Schaduweffecten van een draaiende windturbine kunnen hinder veroorzaken bij
mensen. De flikkerfrequentie, het contrast en de tijdsduur van blootstelling zijn van
invloed op de mate van hinder die ondervonden kan worden. Bekend is dat flikke rfrequenties tussen 2,5 en 14 Hz als erg storend worden ervaren en schadelijk
kunnen zijn. Een groter verschil tussen licht en donker (meer contrast) wordt als
hinderlijker ervaren. Verder speelt de blootstellingsduur een grote rol bij de bel eving.
In artikel 3.14 onder 4. van het Activiteitenbesluit wordt verwezen naar de bij de
ministeriële regeling te stellen maatregelen. In deze regeling 4 is in artikel 3.12
voorgeschreven dat een turbine is voorzien van een automatische stilstandsvoorziening die de windturbine afschakelt indien slagschaduw optreedt ter plaatse
van gevoelige objecten voor zover de afstand tussen de turbine en de woning
minder bedraagt dan twaalf maal de rotordiameter en gemiddeld meer dan
17 dagen per jaar gedurende meer dan 20 minuten slagschaduw kan optreden5.
In het kader van dit onderzoek wordt dit artikel als volgt geïnterpreteerd:
 Bij de beoordeling worden alleen woningen van derden betrokken;
 De eventuele schaduw van turbine op een grotere afstand dan twaalf maal de
rotordiameter wordt verwaarloosd;
 Schaduw bij een zonnestand lager dan vijf graden wordt als niet-hinderlijk beoordeeld. Bij zonsopgang en zonsondergang is het licht vrij diffuus en wordt de
turbine vaak aan het zicht onttrokken door gebouwen en begroeiing;
 Bij een windpark worden de schaduwduren en schaduwdagen van afzonderlijke turbine opgeteld voor zover de schaduwen elkaar niet overlappen;
 Er is geen stilstandsvoorziening nodig als de gemiddelde duur van hinderlijke
schaduw minder is dan zes uur per jaar. Dit is een strengere beoordeling dan
volgens het Activiteitenbesluit omdat volgens het Activiteitenbesluit op
17 dagen per jaar de hinderduur van zonsopgang tot zonsondergang mag bedragen en op alle overige dagen in het jaar de hinderduur door slagschaduw
20 minuten mag bedragen.
In dit onderzoek wordt getoetst aan een voorgestelde aanvaardbare hinderduur
van zes uur per jaar. Ter voorkoming van lichtschittering zijn de turbinebladen niet
reflecterend.
4 Regeling van de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer van 9 november 2007 .
nr. DJZ 2007104180 houdende regels voor inrichtingen (Regeling algemene regels voor inrichtingen milieubeheer).
5 Voor de letterlijke tekst wordt verwezen naar de regeling.
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
6
3.2
Schaduwgebied
Bij de opkomst en de ondergang van de zon kan de schaduw van een turbine aan
de westkant en aan de oostkant ver reiken. Op afstanden groter dan twaalf maal
de rotordiameter (1.212 m) wordt de slagschaduw echter niet meer als hinderlijk
beoordeeld. Aan de noordzijde wordt het schaduwgebied begrensd omdat de zon
in het zuiden altijd hoog staat. Direct aan de zuidzijde treedt nooit schaduw op
omdat de zon nooit in het noorden staat.
3.3
Potentiële schaduw
Op basis van de turbineafmetingen, de gang van de zon en een minimale zonhoogte van vijf graden, zijn de dagen en tijden berekend waarop slagschaduw kan
optreden. De gang van de zon is voor alle dagen van het jaar bepaald met een
astronomisch rekenmodel waarbij rekening is gehouden met de betreffende loc atie (noorderbreedte en oosterlengte) op de aarde. De potentiële hinderduur is een
theoretisch maximum. Hieruit is de verwachte hinderduur berekend door het to epassen van correcties. Als gevolg van deze correcties is de verwachte hinderduur
aanmerkelijk korter dan de potentiële hinderduur.
De nauwkeurigheid waarmee de potentiële schaduwduur is berekend is relatief
hoog. Deze nauwkeurigheid is afhankelijk van de invoer van de geometrie en van
de nauwkeurigheid waarmee de zonnestand wordt bepaald. De correcties om te
komen tot de verwachte hinderduur zijn echter een voorspelling op basis van de
geschiedenis. De meteogegevens zijn bepaald op basis van gemiddelde gemeten
data over twintig jaar. De verwachting is dat in de toekomst deze gemiddelden
over langere perioden niet veel zullen veranderen maar dit blijft onzeker. In het
weer treden grote dagelijkse verschillen op en ook variëren de jaargemiddelde
gegevens nog behoorlijk.
3.3.1
Zonneschijn
Schaduw is er alleen als de zon schijnt. Deze correctie is gebaseerd op het percentage van de daglengte dat de zon gemiddeld schijnt in dit gebied en in de
betreffende maand. De percentages worden ontleend aan meerjarige data van
meteostation Leeuwarden. Ter plaatse van de windparken kunnen de meteogegevens wat anders zijn. Deze kleine verschillen zijn niet van relevante invloed in dit
verkennend onderzoek.
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
7
Grafiek 3-1: fractie zonneschijn.
3.3.2
Oriëntatie
Het rotorvlak staat niet altijd haaks op de
schaduwrichting waardoor de hinderduur
wordt beperkt. Als het rotorvlak evenwijdig
staat aan de schaduwrichting treedt er
geen of nauwelijks lichtflikkering op. Deze
correctie is gebaseerd op de distributie
van de voorkomende windrichtingen. De
percentages zijn ontleend aan meerjarige
KNMI data van meetstation Volkel van
1981 tot 2010. Afhankelijk van de richting
van waaruit de turbine wordt gezien ligt
deze correctie tussen circa 55% en 75%.
3.3.3
Bedrijfstijd
Slagschaduwhinder treedt alleen op als de rotor draait. De correctie is gebaseerd
op de distributie van de voorkomende windsnelheden. Windturbines zijn veelal
85% tot 99% van de tijd in bedrijf.
714031-0 Achtkarspelen.docx
Grafiek 3-2: distributie windrichtingen.
15 april 2014i
8
3.4
Rekenresultaten
Van de tien windparken zijn de schaduwduren in het omliggende gebied berekend
met het programma WindPRO® versie 2.7.
In figuur 2 is met een rode en blauwe isolijn aangegeven waar de totale jaarlijkse
verwachte hinderduur respectievelijk 0, 5 of 15 uur bedraagt. Een jaarlijkse hinderduur van meer dan 6 uur kan optreden bij de woningen binnen de rode
5 uurcontour. Bij woningen buiten de rode 5 uurcontour wordt zeker aan de voorgestelde norm voor de maximale hinderduur (van 6 uur per jaar) voldaan. De berekening is uitgevoerd voor een raster met punten, waarbij geen rekening is
gehouden met de afmetingen van gevels met ramen zoals dit wel bij woningen
afzonderlijk gebeurt.
Er blijken circa vijftien woningen te zijn waar de voorgestelde norm voor de jaa rlijkse hinderduur wordt overschreden met maximaal negen uur. Daarnaast zijn er
circa negen woningen waar de overschrijding groter is. Hierbij is geen rekening
gehouden met woningen die mogelijk tot de inrichting gaan behoren en die daa rom niet onderhevig zijn aan normstelling.
Overschrijding kan ongedaan gemaakt worden door turbines te voorzien van een
automatische stilstandsregeling die de rotor stopt als er slagschaduw optreedt bij
woningen. Dit gaat gepaard met productieverlies. Bij een grotere overschrijding en bij
meerdere woningen is er meer verlies.
Binnen een afstand van circa 458 m vanaf een turbine kan de zon volledig bedekt
worden door een rotorblad. De rotor moet dan haaks staan op de richting van de
zon. De schaduw is dan maximaal en wordt als meer hinderlijk ervaren. Op grotere
afstanden is de schaduw nooit volledig. De frequenties van de lichtflikkeringen
liggen tussen 0,3 en 0,75 Hz. Flikkerfrequenties vanaf 2,5 Hz worden als erg storend ervaren en kunnen schadelijk zijn.
Bij de bepaling van de schaduwduren is geen rekening gehouden met eventuele
beplanting en gebouwen die het zicht kunnen belemmeren. Hierdoor kan de hinder in de praktijk soms worden beperkt.
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
9
4.
Fotovisualisaties
Van de toekomstige situatie zijn fotovisualisaties vervaardigd. Een 360 graden
panorama is gemaakt vanuit de locatie van het windpark. Dit panorama geeft een
beeld van de omgeving van het windpark. Daarnaast zijn twee visualisaties (zie
figuur 3) gemaakt vanuit de omgeving van waaruit zicht is op het windpark. In
deze digitale opnamen zijn met fotobewerkingssoftware de windturbines gemo nteerd. De opnamen zijn gemaakt in april 2014.
Het contrast tussen de turbines en de lucht is sterk afhankelijk van het weertype
en van de kijkrichting ten opzichte van de zonnestand. Met de zon in de rug steken de turbines wit af tegen de lucht, bij tegenlicht zijn ze donker tegen een lichte
lucht. Bij grijs weer is er weinig contrast en is de zichtbaarheid minder. Bij de fotomontages is bewust gekozen voor een relatief hoog contrast tussen de turbines
en de achtergrond.
4.1
Projectie
Bij een foto wordt de bolvormige wereld geprojecteerd op een plat vlak (het neg atief). De beeldhoek is hierbij altijd kleiner dan 180 graden. Bij deze projectie ontstaat beeldvervorming die toeneemt met de beeldhoek. Bij projectie op de
binnenzijde van een bol is er geen beeldvervorming en de beeldhoek kan dan
compleet zijn. Om de beeldvervorming te beperken zijn alle beeldpixels van de
digitale opnamen herberekend tot een projectie van de bolvormige wereld op de
binnenzijde van een cilinder. Bij deze wijze van projectie blijven de verticale lijnen
(de masten) onvervormd. Ook een horizontale lijn in het midden (de horizon) blijft
dan een rechte lijn. Horizontale lijnen boven en onder de horizon krijgen bij deze
wijze van projectie een kromming. Bij een gangbare horizontale beeldhoek van 40
graden (50 mm objectief op een kleinbeeldcamera) blijft deze vervorming overigens beperkt. Het bekende Mesdagpanorama is ook een projectie van de bolvormige wereld op de binnenzijde van een cilinder.
De horizontale beeldhoek van de visualisaties is circa 140 graden wat ruimer is
dan het menselijke gezichtsveld. Het meest reële beeld van de werkelijkheid verkrijgt men door de foto te bekijken op een afstand waarbij de foto dezelfde hor izontale openingshoek heeft dan die waarbij de opname is gemaakt. De foto zou
dan ook wat moeten worden rond gebogen, zodat deze een cirkelsegment vormt
van 140 graden, en bekeken moeten worden vanuit het middelpunt. Het perspectivisch beeld klopt dan met de werkelijkheid. De kijkafstand zou dan 12 cm moeten
zijn bij een foto van 30 cm breed. Daarom is een grote afdruk van 90 cm breed
met een bijbehorende kijkafstand van circa 37 cm al wat prettiger om te beoordelen. Voor betere beleving beschikt Pondera over een gebogen projectiescherm
van 6 m breed en een hiervoor gekalibreerde projector waarmee de kijker een
perspectivisch correct beeld krijgt.
Het separate digitale bestand Achtkarspelen_360gr.jpg is het 360 graden panorama vanuit de locatie van het windpark en de digitale bestanden
FP17_Achtkarspelen_140gr.jpg en FP18_Achtkarspelen_140gr.jpg zijn de visualisaties met de turbines, gezien vanuit de omgeving. De opnamelocaties zijn weergegeven in figuur 3.
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
10
5.
Bespreking
Voor het windpark is een verkennend akoestisch onderzoek en een onderzoek
naar slagschaduwhinder uitgevoerd en zijn fotovisualisaties vervaardigd.
Akoestisch onderzoek
Het windpark veroorzaakt een overschrijding van de geluidnorm. Met maatregelen
(nachtelijke terugregeling) zijn de overschrijdingen ongedaan te maken. Deze
geluidvoorzieningen gaan ten koste van de energieproductie.
Onderzoek naar slagschaduw
Door het windpark treedt meer slagschaduwhinder op dan het voorgestelde
maximum van zes uur per jaar. De hinderduren per turbine die meer dan zes uur
bedragen, of de hinderduren die cumulatief meer dan zes uur hinder per jaar ve roorzaken kunnen worden teruggebracht door een stilstandsregeling. De stilstandsregeling leidt tot een energieproductieverlies van het windpark.
Fotovisualisaties
Van het windpark zijn fotovisualisaties vervaardigd. Per windpark zijn twee visual isatie gemaakt vanuit de omgeving en is een 360 graden panorama gemaakt vanaf
de parklocatie naar de omgeving, zie hiervoor de separate digitale bestanden.
Pondera Services,
L. van Grinsven.
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
11
bijlage 1 : verklarende begrippenlijst
Bronsterkte
De sterkte van het geluid dat de windturbine produceert,
hoofdzakelijk door de snel bewegende wiektippen die door de
lucht suizen.
Flikkerfrequentie
Het aantal passages per seconde van een rotorblad.
Flikkerfrequenties boven 2,5 Hz (2,5 passages per seconde)
zijn zeer hinderlijk voor mensen maar komen bij grotere windturbines niet voor.
Daglengte
De tijd tussen zonopkomst en zonondergang.
Gevoelige bestemming
Woningen zijn gevoelige bestemmingen, waarbij wettelijk
geluidhinder onderzocht moet worden. Onderzoek naar slagschaduwhinder is niet wettelijk verplicht maar wordt geadviseerd indien gevoelige bestemmingen binnen een afstand van
twaalf maal de rotordiameter aanwezig zijn. Kantoren en gebouwen op industrieterreinen zijn geen gevoelige objecten.
Gevelvlak
De slagschaduw wordt niet getoetst op een enkel punt maar
op een vlak dat alle ramen van een verblijfsruimte omvat. In dit
onderzoek wordt een vlak beoordeeld met een geprojecteerde
breedte van acht meter en een hoogte van vijf meter.
Hz, Hertz
Frequentie. 1 Hz is één keer per seconde. 5 Hz is vijf keer per
seconde.
Hinderduur slagschaduw
De hinderduur is de verwachte gemiddelde duur per jaar van
hinderlijke slagschaduw op de gevel. Hierbij is de potentiële
schaduwduur gecorrigeerd voor de maandelijkse kans op zon,
de kans op het draaien van de rotor en de richting van het rotorvlak. Als een jaar zonniger is dan gemiddeld kan de hinderduur langer zijn dan de gemiddelde hinderduur.
Hinderlijke slagschaduw
Slagschaduw van een turbine die dichterbij staat dan twaalf
maal de rotordiameter en die optreedt bij een zonnestand hoger dan vijf graden.
Lden
Het jaargemiddelde geluidniveau.
LE
Emissieterm, jaargemiddelde bronsterkte.
Lday
Het jaargemiddelde geluidniveau in de dag.
Leve
Het jaargemiddelde geluidniveau in de avond.
Lnight
Het jaargemiddelde geluidniveau in de nacht.
Lichtflikkeringen
Als de schaduw van een rotorblad langs het gevelvlak gaat zal
verschil in lichtintensiteit optreden. Het aantal lichtflikkeringen
per periode bepaalt de flikkerfrequentie.
Meteogegevens
Statistische gegevens van meetstations in de omgeving van
de windturbine. De meteogegevens bevatten de distributies
van windsnelheden en windrichtingen en de maandelijkse
kans op zonneschijn.
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
12
Passageduur
De maximale duur op een dag van de schaduw op (een deel
van) het gevelvlak. Hierbij wordt uitgegaan van continu zonneschijn en de meest ongunstige richting van het rotorvlak.
Potentiële schaduwduur
De jaarlijkse duur van de schaduw over het gevelvlak indien
de zon altijd schijnt, de turbine altijd in werking is en de richting van de rotor altijd dwars staat op de lijn van de turbine
naar de woning.
Slagschaduw
Bewegende schaduw van de draaiende rotorbladen. Bij
slagschaduw op een raam wordt het afwisselend licht en donker in de verblijfsruimte. Buiten is dit minder hinderlijk omdat
het licht dan vanuit meerdere richtingen komt.
Stilstandsvoorziening
Instellingen voor de turbine waardoor deze stilgezet kan
worden indien anders de norm voor slagschaduwhinder overschreden zou worden. Een stilstandsvoorziening kan als optie
geïnstalleerd worden. De voorziening moet automatisch werken.
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
13
bijlage 2 : invoer rekenmodel
Windturbines, geometrie
0 Achtkarspelen
Naam Omschr.
0a
Enercon E-101 3 MW
0b
Enercon E-101 3 MW
0c
Enercon E-101 3 MW
0d
Enercon E-101 3 MW
0e
Enercon E-101 3 MW
X
208753,20
209163,00
209574,00
209984,00
210394,00
Y
585991,31
585991,00
586000,00
586005,00
586009,00
Hoogte
99,00
99,00
99,00
99,00
99,00
0f
0g
0h
0i
0j
Enercon E-101 3 MW
Enercon E-101 3 MW
Enercon E-101 3 MW
Enercon E-101 3 MW
Enercon E-101 3 MW
210804,00
211215,00
208431,27
208849,00
209268,00
586014,00
586018,00
585648,76
585653,00
585658,00
99,00
99,00
99,00
99,00
99,00
0k
0l
0m
0n
0o
Enercon E-101 3 MW
Enercon E-101 3 MW
Enercon E-101 3 MW
Enercon E-101 3 MW
Enercon E-101 3 MW
209686,00
210104,00
210522,00
210940,00
211359,00
585663,00
585668,00
585672,00
585677,00
585682,00
99,00
99,00
99,00
99,00
99,00
Geluidbronnen, bronsterkten
dag
Id
Omschr.
Enercon E-101 3 MW
Lwr 31
-2,64
Lwr 63
85,34
Lwr 125
90,77
Lwr 250
97,27
Lwr 500
96,70
Lwr 1k
95,63
Lwr 2k
90,17
Lwr 4k
83,34
Lwr 8k Lwr Totaal
69,91
102,17
avond
Id
Omschr.
Enercon E-101 3 MW
Lwr 31
-2,53
Lwr 63
85,45
Lwr 125
90,88
Lwr 250
97,38
Lwr 500
96,81
Lwr 1k
95,73
Lwr 2k
90,28
Lwr 4k
83,45
Lwr 8k Lwr Totaal
70,02
102,27
Lwr 31
-2,37
Lwr 63
85,61
Lwr 125
91,04
Lwr 250
97,55
Lwr 500
96,97
Lwr 1k
95,90
Lwr 2k
90,44
Lwr 4k
83,61
Lwr 8k Lwr Totaal
70,19
102,44
nacht
Id
Omschr.
Enercon E-101 3 MW
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
14
figuur 1 : geluidcontouren
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
15
figuur 2 : slagschaduwcontouren
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
16
figuur 3 : fotopunten
714031-0 Achtkarspelen.docx
15 april 2014i
17