Welbergweg 49 Postbus 579 7550 AN Hengelo (Ov.) tel: 074-248 99 45 [email protected] www.ponderaservices.nl Opdrachtgever: Lauwerswind BV Karturf 35 8447 DS Heerenveen Kenmerk: 714031-0 Achtkarspelen.docx Betreft: Verkennend akoestisch onderzoek en onderzoek naar slagschaduwhinder en fotovisualisaties van windpark Achtkarspelen in Friesland Contactpersoon opdrachtgever: de heer J. ter Schuur, tel: 0513-6543 85. Behandeld door: L. van Grinsven, Bouke Vogelaar, 15 april 2014. Op alle opdrachten, betalingen en transacties zijn van toepassing De Nieuwe Regeling tussen opdrachtgever en adviserend ingenieursbureau DNR 2011. Inhoud 1. Inleiding ........................................................................................................... 1 1.1 Gegevens turbines .................................................................................. 2 1.2 Regelgeving ............................................................................................ 1 2. Akoestisch onderzoek ...................................................................................... 3 2.1 Normstelling ............................................................................................ 3 2.2 Invoer rekenmodel ................................................................................... 3 2.3 Geluidbron Enercon E-101 ...................................................................... 3 2.4 Windaanbod ............................................................................................ 3 2.5 Rekenresultaten ....................................................................................... 5 3. Onderzoek slagschaduw .................................................................................. 6 3.1 Normstelling ............................................................................................ 6 3.2 Schaduwgebied ....................................................................................... 7 3.3 Potentiële schaduw ................................................................................. 7 3.4 Rekenresultaten ....................................................................................... 9 4. Fotovisualisaties ............................................................................................ 10 4.1 Projectie ................................................................................................ 10 5. Bespreking ..................................................................................................... 11 Bijlagen bijlage 1 : verklarende begrippenlijst .................................................................... 12 bijlage 2 : invoer rekenmodel ................................................................................ 14 Figuren figuur 1 : geluidcontouren ................................................................................... 15 figuur 2 : slagschaduwcontouren ........................................................................ 16 figuur 3 : fotopunten ............................................................................................ 17 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014 1. Inleiding In opdracht van Lauwerswind BV te Heerenveen is een verkennend akoestisch onderzoek en een onderzoek naar slagschaduwhinder uitgevoerd voor het op te richten windpark Achtkarspelen met een dubbele lijnopstelling van zeven en acht turbines ten noorden en ten zuiden van de spoorlijn, circa 2 km ten noorden van Gerkensklooster in de provincie Friesland. Daarnaast zijn er fotovisualisaties vervaardigd. Deze rapportage is opgesteld voor een globale toetsing aan de normen voor geluid en slagschaduw en voor de eerste beoordeling van het ruimtelijke aspect. Er is nog geen keuze gemaakt voor een bepaalde turbine. Het verkennend akoestisch onderzoek en het onderzoek naar slagschaduwhinder is uitgevoerd met de Enercon E-101. De visualisaties zijn ook vervaardigd met de Enercon E-101. Afbeelding 1-1: locatie windpark. 1.1 Regelgeving Een windturbine (of meerdere windturbines) (de inrichting) valt onder paragraaf 3.2.3 van het Activiteitenbesluit 1. Volgens artikel 1.11 derde lid moet bij de melding een rapport van een akoestisch onderzoek worden overlegd. Het akoestisch onderzoek wordt uitgevoerd overeenkomstig de ministeriële regeling 2. Binnen een afstand van twaalf maal de rotordiameter vanaf de locaties van de turbines bevi nden zich meerdere woningen van derden, zodat ook een onderzoek naar slagschaduwhinder is uitgevoerd. 1 2 Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer, 19 oktober 2007, nr.07.00113, Staatsblad 2007/415. Reken- en meetvoorschrift windturbines, Staatscourant nr 19592, 23 december 2010. 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 1 1.2 Gegevens turbines De Enercon E-101 heeft een rotordiameter van 101 m met drie rotorbladen. Het toerental van de rotor is continu variabel tussen circa 6 en 15 tpm. Het nominale generatorvermogen is 3 MW. De turbine wordt hier geplaatst op een mast waardoor de rotoras circa 99 m boven het maaiveld komt. Het hoogste punt van de rotor wordt circa 150 m hoog. De mast heeft een diameter van circa 7,2 m aan de voet en circa 3 m aan de top. De rotorbladen zijn semi-mat. De grootste breedte van het blad is circa 4,4 m; aan de tip zijn de bladen circa 0,75 m breed. . 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 2 2. Akoestisch onderzoek 2.1 Normstelling Volgens artikel 3.14a eerste lid van het Activiteitenbesluit wordt het geluidniveau vanwege windturbines dat optreedt bij woningen van derden getoetst aan de waarden Lden=47 dB en Lnight=41 dB. 2.2 Invoer rekenmodel Van de situatie is een akoestisch rekenmodel opgesteld met behulp van het programma Geomilieu ® versie V2.40. Hiermee zijn de jaargemiddelde geluidniveaus berekend. De modellering en de overdrachtsberekening zijn uitgevoerd conform het Reken- en meetvoorschrift windturbines. De geometrie van de omgeving is vastgesteld aan de hand van digitaal kaartmateriaal (TOP10NL) en de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) en luchtfoto’s. In de gebieden is de bodem als akoestisch absorberend (B=1) ingevoerd, wegen en wateroppervlakken als akoestisch deels reflecterend (B=0). Elke windturbine is akoestisch gemodelleerd met drie rondom uitstralende puntbronnen ter hoogte van de rotoras. In het akoestisch rekenmodel zijn toetspunten gedefinieerd ter plaatse van nabijgelegen woningen, ook de woningen die eventueel gaan behoren tot de inrichtingen. De toetspunten hebben een beoordelingshoogte van +5 m boven het plaatselijke maaiveld en zijn weergegeven in figuur 1. De geluidbelastingen op deze toetspunten zijn niet specifiek berekend maar worden in dit verkennend o nderzoek beoordeeld op basis van de berekende geluidcontouren Lden=47 en 50 dB. 2.3 Geluidbron Enercon E-101 De bronsterkte van de Enercon E-101 in mode OM I (de standaard instelling van de turbinebesturing) is gemeten en gerapporteerd 3 door Kötter. De bronsterkte is gemeten in octaven en tertsen bij windsnelheden van 6 tot 10 m/s op een hoogte van +10 m boven maaiveld met een ruwheidslengte van z0=0,05 m. Bij een windsnelheid van 7 m/s op +10 m bedraagt de bronsterkte 104,4 dB(A) bij een ashoogte van +99 m boven maaiveld. 2.4 Windaanbod De jaargemiddelde bronsterkte LE van een windturbine is afhankelijk van de optredende windsnelheden op ashoogte. Door het KNMI zijn gegevens gepubliceerd over de distributie van voorkomende windsnelheden op 80 tot 120 m hoogte. Deze distributies zijn gespecificeerd voor de dag-, de avond- en de nachtperiode. De data zijn gebaseerd op het meteo-model van het KNMI en beschikbaar op rasterpunten over geheel Nederland. Voor de windsnelheden op de betreffende locatie is uitgegaan van de distributie van de windsnelheden die zich voordoen ten noorden van Leeuwarden. Ter plaa t3 ExtraCT OF Test Report 213122-02.01 IEC on noise emisdsion of wind turbine generator of type E-101, Kötter Consulting Engineers, 23/04/2013. 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 3 se van het windpark zullen de windsnelheden, en als gevolg daarvan ook de bronsterkten, wat verschillen. Voor dit verkennend onderzoek zullen de verschillen echter niet relevant zijn voor dit verkennend onderzoek. Grafiek 2-1 geeft de verdeling van de jaargemiddelde windsnelheden op +99 m voor de dag, de avond en de nacht. Grafiek 2-1: voorkomende windsnelheden op ashoogte +99 m. De gerapporteerde bronsterkten in relatie tot de windsnelheid op 10 m hoogte zijn omgerekend naar bronsterkten in relatie tot de windsnelheid op ashoogte. Dit leverde de waarden op die zijn weergegeven met grijze staven in Grafiek 2-2. Grafiek 2-2: verdeling bronsterkten Enercon E-101 +99 m. 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 4 Ter informatie zijn in bovenstaande grafiek ook de gecorrigeerde bronsterkten van de Enercon E-101 weergegeven per windsnelheidsklasse voor de dag, de avond en de nacht. De gele, blauwe en rode staven representeren de bronsterkten gecorrigeerd voor het percentage van de tijd dat de betreffende windsnelheidsklasse optreedt. Hieruit valt op te maken dat het geluid bij windsnelheden van Vas=7 tot 12 m/s de hoogste bijdrage levert aan het jaargemiddelde. Het geluid bij windsnelheden tot Vas=6 m/s en vanaf 15 m/s heeft een lage bijdrage. Cumulatie van deze bronsterkten over alle windsnelheidsklassen levert de jaargemiddelde bronsterkten op. Deze waarden LE bedragen 102,2 102,3 en 102,4 dB(A) voor respectievelijk de dag, de avond en de nacht bij de standaard instelling van de turbine op de mode 3 MW. Voor de overdrachtsberekeningen is gebruik gemaakt van het gegeven octaafspectrum bij een windsnelheid van Vas=8 m/s. 2.5 Rekenresultaten In figuur 1 zijn met een rode en een blauwe contour de jaargemiddelde geluidniveaus Lden=47 en 50 dB gegeven die optreden op +5 m hoogte. De Lden is het tijdgewogen gemiddelde van: Het jaargemiddelde geluidniveau in de dag Lday; Het jaargemiddelde geluidniveau in de avond Leven vermeerderd met 5 dB; Het jaargemiddelde geluidniveau in de nacht Lnight vermeerderd met 10 dB. Er blijken circa zeven woningen te zijn waar de geluidnorm wordt overschreden met maximaal 3 dB. Daarnaast zijn er circa twee woningen waar de overschrijding groter is. Hierbij is geen rekening gehouden met woningen die mogelijk tot de inrichting gaan behoren en die daarom niet onderhevig zijn aan normstelling. Overschrijding van de geluidnorm kan ongedaan gemaakt worden door turbines in de nachtperiode in te stellen op een stillere mode. Hierbij wordt het toerental van de rotor verlaagd en/of de bladhoek anders ingesteld. De wijze waarop dit gebeurt en het effect hiervan op de geluidproductie en op de elektriciteitsproductie is per turbinetype verschillend. Ervaring is dat op deze wijze een overschrijding van enkele dB ongedaan kan worden gemaakt ten koste van een acceptabel productieverlies. Bij een grotere overschrijding, van bijvoorbeeld 3 dB of meer, is er een meer ingrijpende terugregeling noodzakelijk met toenemend productieverlies. 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 5 3. Onderzoek slagschaduw Onderzoek naar slagschaduwhinder is uitgevoerd. 3.1 Normstelling Schaduweffecten van een draaiende windturbine kunnen hinder veroorzaken bij mensen. De flikkerfrequentie, het contrast en de tijdsduur van blootstelling zijn van invloed op de mate van hinder die ondervonden kan worden. Bekend is dat flikke rfrequenties tussen 2,5 en 14 Hz als erg storend worden ervaren en schadelijk kunnen zijn. Een groter verschil tussen licht en donker (meer contrast) wordt als hinderlijker ervaren. Verder speelt de blootstellingsduur een grote rol bij de bel eving. In artikel 3.14 onder 4. van het Activiteitenbesluit wordt verwezen naar de bij de ministeriële regeling te stellen maatregelen. In deze regeling 4 is in artikel 3.12 voorgeschreven dat een turbine is voorzien van een automatische stilstandsvoorziening die de windturbine afschakelt indien slagschaduw optreedt ter plaatse van gevoelige objecten voor zover de afstand tussen de turbine en de woning minder bedraagt dan twaalf maal de rotordiameter en gemiddeld meer dan 17 dagen per jaar gedurende meer dan 20 minuten slagschaduw kan optreden5. In het kader van dit onderzoek wordt dit artikel als volgt geïnterpreteerd: Bij de beoordeling worden alleen woningen van derden betrokken; De eventuele schaduw van turbine op een grotere afstand dan twaalf maal de rotordiameter wordt verwaarloosd; Schaduw bij een zonnestand lager dan vijf graden wordt als niet-hinderlijk beoordeeld. Bij zonsopgang en zonsondergang is het licht vrij diffuus en wordt de turbine vaak aan het zicht onttrokken door gebouwen en begroeiing; Bij een windpark worden de schaduwduren en schaduwdagen van afzonderlijke turbine opgeteld voor zover de schaduwen elkaar niet overlappen; Er is geen stilstandsvoorziening nodig als de gemiddelde duur van hinderlijke schaduw minder is dan zes uur per jaar. Dit is een strengere beoordeling dan volgens het Activiteitenbesluit omdat volgens het Activiteitenbesluit op 17 dagen per jaar de hinderduur van zonsopgang tot zonsondergang mag bedragen en op alle overige dagen in het jaar de hinderduur door slagschaduw 20 minuten mag bedragen. In dit onderzoek wordt getoetst aan een voorgestelde aanvaardbare hinderduur van zes uur per jaar. Ter voorkoming van lichtschittering zijn de turbinebladen niet reflecterend. 4 Regeling van de minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer van 9 november 2007 . nr. DJZ 2007104180 houdende regels voor inrichtingen (Regeling algemene regels voor inrichtingen milieubeheer). 5 Voor de letterlijke tekst wordt verwezen naar de regeling. 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 6 3.2 Schaduwgebied Bij de opkomst en de ondergang van de zon kan de schaduw van een turbine aan de westkant en aan de oostkant ver reiken. Op afstanden groter dan twaalf maal de rotordiameter (1.212 m) wordt de slagschaduw echter niet meer als hinderlijk beoordeeld. Aan de noordzijde wordt het schaduwgebied begrensd omdat de zon in het zuiden altijd hoog staat. Direct aan de zuidzijde treedt nooit schaduw op omdat de zon nooit in het noorden staat. 3.3 Potentiële schaduw Op basis van de turbineafmetingen, de gang van de zon en een minimale zonhoogte van vijf graden, zijn de dagen en tijden berekend waarop slagschaduw kan optreden. De gang van de zon is voor alle dagen van het jaar bepaald met een astronomisch rekenmodel waarbij rekening is gehouden met de betreffende loc atie (noorderbreedte en oosterlengte) op de aarde. De potentiële hinderduur is een theoretisch maximum. Hieruit is de verwachte hinderduur berekend door het to epassen van correcties. Als gevolg van deze correcties is de verwachte hinderduur aanmerkelijk korter dan de potentiële hinderduur. De nauwkeurigheid waarmee de potentiële schaduwduur is berekend is relatief hoog. Deze nauwkeurigheid is afhankelijk van de invoer van de geometrie en van de nauwkeurigheid waarmee de zonnestand wordt bepaald. De correcties om te komen tot de verwachte hinderduur zijn echter een voorspelling op basis van de geschiedenis. De meteogegevens zijn bepaald op basis van gemiddelde gemeten data over twintig jaar. De verwachting is dat in de toekomst deze gemiddelden over langere perioden niet veel zullen veranderen maar dit blijft onzeker. In het weer treden grote dagelijkse verschillen op en ook variëren de jaargemiddelde gegevens nog behoorlijk. 3.3.1 Zonneschijn Schaduw is er alleen als de zon schijnt. Deze correctie is gebaseerd op het percentage van de daglengte dat de zon gemiddeld schijnt in dit gebied en in de betreffende maand. De percentages worden ontleend aan meerjarige data van meteostation Leeuwarden. Ter plaatse van de windparken kunnen de meteogegevens wat anders zijn. Deze kleine verschillen zijn niet van relevante invloed in dit verkennend onderzoek. 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 7 Grafiek 3-1: fractie zonneschijn. 3.3.2 Oriëntatie Het rotorvlak staat niet altijd haaks op de schaduwrichting waardoor de hinderduur wordt beperkt. Als het rotorvlak evenwijdig staat aan de schaduwrichting treedt er geen of nauwelijks lichtflikkering op. Deze correctie is gebaseerd op de distributie van de voorkomende windrichtingen. De percentages zijn ontleend aan meerjarige KNMI data van meetstation Volkel van 1981 tot 2010. Afhankelijk van de richting van waaruit de turbine wordt gezien ligt deze correctie tussen circa 55% en 75%. 3.3.3 Bedrijfstijd Slagschaduwhinder treedt alleen op als de rotor draait. De correctie is gebaseerd op de distributie van de voorkomende windsnelheden. Windturbines zijn veelal 85% tot 99% van de tijd in bedrijf. 714031-0 Achtkarspelen.docx Grafiek 3-2: distributie windrichtingen. 15 april 2014i 8 3.4 Rekenresultaten Van de tien windparken zijn de schaduwduren in het omliggende gebied berekend met het programma WindPRO® versie 2.7. In figuur 2 is met een rode en blauwe isolijn aangegeven waar de totale jaarlijkse verwachte hinderduur respectievelijk 0, 5 of 15 uur bedraagt. Een jaarlijkse hinderduur van meer dan 6 uur kan optreden bij de woningen binnen de rode 5 uurcontour. Bij woningen buiten de rode 5 uurcontour wordt zeker aan de voorgestelde norm voor de maximale hinderduur (van 6 uur per jaar) voldaan. De berekening is uitgevoerd voor een raster met punten, waarbij geen rekening is gehouden met de afmetingen van gevels met ramen zoals dit wel bij woningen afzonderlijk gebeurt. Er blijken circa vijftien woningen te zijn waar de voorgestelde norm voor de jaa rlijkse hinderduur wordt overschreden met maximaal negen uur. Daarnaast zijn er circa negen woningen waar de overschrijding groter is. Hierbij is geen rekening gehouden met woningen die mogelijk tot de inrichting gaan behoren en die daa rom niet onderhevig zijn aan normstelling. Overschrijding kan ongedaan gemaakt worden door turbines te voorzien van een automatische stilstandsregeling die de rotor stopt als er slagschaduw optreedt bij woningen. Dit gaat gepaard met productieverlies. Bij een grotere overschrijding en bij meerdere woningen is er meer verlies. Binnen een afstand van circa 458 m vanaf een turbine kan de zon volledig bedekt worden door een rotorblad. De rotor moet dan haaks staan op de richting van de zon. De schaduw is dan maximaal en wordt als meer hinderlijk ervaren. Op grotere afstanden is de schaduw nooit volledig. De frequenties van de lichtflikkeringen liggen tussen 0,3 en 0,75 Hz. Flikkerfrequenties vanaf 2,5 Hz worden als erg storend ervaren en kunnen schadelijk zijn. Bij de bepaling van de schaduwduren is geen rekening gehouden met eventuele beplanting en gebouwen die het zicht kunnen belemmeren. Hierdoor kan de hinder in de praktijk soms worden beperkt. 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 9 4. Fotovisualisaties Van de toekomstige situatie zijn fotovisualisaties vervaardigd. Een 360 graden panorama is gemaakt vanuit de locatie van het windpark. Dit panorama geeft een beeld van de omgeving van het windpark. Daarnaast zijn twee visualisaties (zie figuur 3) gemaakt vanuit de omgeving van waaruit zicht is op het windpark. In deze digitale opnamen zijn met fotobewerkingssoftware de windturbines gemo nteerd. De opnamen zijn gemaakt in april 2014. Het contrast tussen de turbines en de lucht is sterk afhankelijk van het weertype en van de kijkrichting ten opzichte van de zonnestand. Met de zon in de rug steken de turbines wit af tegen de lucht, bij tegenlicht zijn ze donker tegen een lichte lucht. Bij grijs weer is er weinig contrast en is de zichtbaarheid minder. Bij de fotomontages is bewust gekozen voor een relatief hoog contrast tussen de turbines en de achtergrond. 4.1 Projectie Bij een foto wordt de bolvormige wereld geprojecteerd op een plat vlak (het neg atief). De beeldhoek is hierbij altijd kleiner dan 180 graden. Bij deze projectie ontstaat beeldvervorming die toeneemt met de beeldhoek. Bij projectie op de binnenzijde van een bol is er geen beeldvervorming en de beeldhoek kan dan compleet zijn. Om de beeldvervorming te beperken zijn alle beeldpixels van de digitale opnamen herberekend tot een projectie van de bolvormige wereld op de binnenzijde van een cilinder. Bij deze wijze van projectie blijven de verticale lijnen (de masten) onvervormd. Ook een horizontale lijn in het midden (de horizon) blijft dan een rechte lijn. Horizontale lijnen boven en onder de horizon krijgen bij deze wijze van projectie een kromming. Bij een gangbare horizontale beeldhoek van 40 graden (50 mm objectief op een kleinbeeldcamera) blijft deze vervorming overigens beperkt. Het bekende Mesdagpanorama is ook een projectie van de bolvormige wereld op de binnenzijde van een cilinder. De horizontale beeldhoek van de visualisaties is circa 140 graden wat ruimer is dan het menselijke gezichtsveld. Het meest reële beeld van de werkelijkheid verkrijgt men door de foto te bekijken op een afstand waarbij de foto dezelfde hor izontale openingshoek heeft dan die waarbij de opname is gemaakt. De foto zou dan ook wat moeten worden rond gebogen, zodat deze een cirkelsegment vormt van 140 graden, en bekeken moeten worden vanuit het middelpunt. Het perspectivisch beeld klopt dan met de werkelijkheid. De kijkafstand zou dan 12 cm moeten zijn bij een foto van 30 cm breed. Daarom is een grote afdruk van 90 cm breed met een bijbehorende kijkafstand van circa 37 cm al wat prettiger om te beoordelen. Voor betere beleving beschikt Pondera over een gebogen projectiescherm van 6 m breed en een hiervoor gekalibreerde projector waarmee de kijker een perspectivisch correct beeld krijgt. Het separate digitale bestand Achtkarspelen_360gr.jpg is het 360 graden panorama vanuit de locatie van het windpark en de digitale bestanden FP17_Achtkarspelen_140gr.jpg en FP18_Achtkarspelen_140gr.jpg zijn de visualisaties met de turbines, gezien vanuit de omgeving. De opnamelocaties zijn weergegeven in figuur 3. 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 10 5. Bespreking Voor het windpark is een verkennend akoestisch onderzoek en een onderzoek naar slagschaduwhinder uitgevoerd en zijn fotovisualisaties vervaardigd. Akoestisch onderzoek Het windpark veroorzaakt een overschrijding van de geluidnorm. Met maatregelen (nachtelijke terugregeling) zijn de overschrijdingen ongedaan te maken. Deze geluidvoorzieningen gaan ten koste van de energieproductie. Onderzoek naar slagschaduw Door het windpark treedt meer slagschaduwhinder op dan het voorgestelde maximum van zes uur per jaar. De hinderduren per turbine die meer dan zes uur bedragen, of de hinderduren die cumulatief meer dan zes uur hinder per jaar ve roorzaken kunnen worden teruggebracht door een stilstandsregeling. De stilstandsregeling leidt tot een energieproductieverlies van het windpark. Fotovisualisaties Van het windpark zijn fotovisualisaties vervaardigd. Per windpark zijn twee visual isatie gemaakt vanuit de omgeving en is een 360 graden panorama gemaakt vanaf de parklocatie naar de omgeving, zie hiervoor de separate digitale bestanden. Pondera Services, L. van Grinsven. 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 11 bijlage 1 : verklarende begrippenlijst Bronsterkte De sterkte van het geluid dat de windturbine produceert, hoofdzakelijk door de snel bewegende wiektippen die door de lucht suizen. Flikkerfrequentie Het aantal passages per seconde van een rotorblad. Flikkerfrequenties boven 2,5 Hz (2,5 passages per seconde) zijn zeer hinderlijk voor mensen maar komen bij grotere windturbines niet voor. Daglengte De tijd tussen zonopkomst en zonondergang. Gevoelige bestemming Woningen zijn gevoelige bestemmingen, waarbij wettelijk geluidhinder onderzocht moet worden. Onderzoek naar slagschaduwhinder is niet wettelijk verplicht maar wordt geadviseerd indien gevoelige bestemmingen binnen een afstand van twaalf maal de rotordiameter aanwezig zijn. Kantoren en gebouwen op industrieterreinen zijn geen gevoelige objecten. Gevelvlak De slagschaduw wordt niet getoetst op een enkel punt maar op een vlak dat alle ramen van een verblijfsruimte omvat. In dit onderzoek wordt een vlak beoordeeld met een geprojecteerde breedte van acht meter en een hoogte van vijf meter. Hz, Hertz Frequentie. 1 Hz is één keer per seconde. 5 Hz is vijf keer per seconde. Hinderduur slagschaduw De hinderduur is de verwachte gemiddelde duur per jaar van hinderlijke slagschaduw op de gevel. Hierbij is de potentiële schaduwduur gecorrigeerd voor de maandelijkse kans op zon, de kans op het draaien van de rotor en de richting van het rotorvlak. Als een jaar zonniger is dan gemiddeld kan de hinderduur langer zijn dan de gemiddelde hinderduur. Hinderlijke slagschaduw Slagschaduw van een turbine die dichterbij staat dan twaalf maal de rotordiameter en die optreedt bij een zonnestand hoger dan vijf graden. Lden Het jaargemiddelde geluidniveau. LE Emissieterm, jaargemiddelde bronsterkte. Lday Het jaargemiddelde geluidniveau in de dag. Leve Het jaargemiddelde geluidniveau in de avond. Lnight Het jaargemiddelde geluidniveau in de nacht. Lichtflikkeringen Als de schaduw van een rotorblad langs het gevelvlak gaat zal verschil in lichtintensiteit optreden. Het aantal lichtflikkeringen per periode bepaalt de flikkerfrequentie. Meteogegevens Statistische gegevens van meetstations in de omgeving van de windturbine. De meteogegevens bevatten de distributies van windsnelheden en windrichtingen en de maandelijkse kans op zonneschijn. 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 12 Passageduur De maximale duur op een dag van de schaduw op (een deel van) het gevelvlak. Hierbij wordt uitgegaan van continu zonneschijn en de meest ongunstige richting van het rotorvlak. Potentiële schaduwduur De jaarlijkse duur van de schaduw over het gevelvlak indien de zon altijd schijnt, de turbine altijd in werking is en de richting van de rotor altijd dwars staat op de lijn van de turbine naar de woning. Slagschaduw Bewegende schaduw van de draaiende rotorbladen. Bij slagschaduw op een raam wordt het afwisselend licht en donker in de verblijfsruimte. Buiten is dit minder hinderlijk omdat het licht dan vanuit meerdere richtingen komt. Stilstandsvoorziening Instellingen voor de turbine waardoor deze stilgezet kan worden indien anders de norm voor slagschaduwhinder overschreden zou worden. Een stilstandsvoorziening kan als optie geïnstalleerd worden. De voorziening moet automatisch werken. 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 13 bijlage 2 : invoer rekenmodel Windturbines, geometrie 0 Achtkarspelen Naam Omschr. 0a Enercon E-101 3 MW 0b Enercon E-101 3 MW 0c Enercon E-101 3 MW 0d Enercon E-101 3 MW 0e Enercon E-101 3 MW X 208753,20 209163,00 209574,00 209984,00 210394,00 Y 585991,31 585991,00 586000,00 586005,00 586009,00 Hoogte 99,00 99,00 99,00 99,00 99,00 0f 0g 0h 0i 0j Enercon E-101 3 MW Enercon E-101 3 MW Enercon E-101 3 MW Enercon E-101 3 MW Enercon E-101 3 MW 210804,00 211215,00 208431,27 208849,00 209268,00 586014,00 586018,00 585648,76 585653,00 585658,00 99,00 99,00 99,00 99,00 99,00 0k 0l 0m 0n 0o Enercon E-101 3 MW Enercon E-101 3 MW Enercon E-101 3 MW Enercon E-101 3 MW Enercon E-101 3 MW 209686,00 210104,00 210522,00 210940,00 211359,00 585663,00 585668,00 585672,00 585677,00 585682,00 99,00 99,00 99,00 99,00 99,00 Geluidbronnen, bronsterkten dag Id Omschr. Enercon E-101 3 MW Lwr 31 -2,64 Lwr 63 85,34 Lwr 125 90,77 Lwr 250 97,27 Lwr 500 96,70 Lwr 1k 95,63 Lwr 2k 90,17 Lwr 4k 83,34 Lwr 8k Lwr Totaal 69,91 102,17 avond Id Omschr. Enercon E-101 3 MW Lwr 31 -2,53 Lwr 63 85,45 Lwr 125 90,88 Lwr 250 97,38 Lwr 500 96,81 Lwr 1k 95,73 Lwr 2k 90,28 Lwr 4k 83,45 Lwr 8k Lwr Totaal 70,02 102,27 Lwr 31 -2,37 Lwr 63 85,61 Lwr 125 91,04 Lwr 250 97,55 Lwr 500 96,97 Lwr 1k 95,90 Lwr 2k 90,44 Lwr 4k 83,61 Lwr 8k Lwr Totaal 70,19 102,44 nacht Id Omschr. Enercon E-101 3 MW 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 14 figuur 1 : geluidcontouren 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 15 figuur 2 : slagschaduwcontouren 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 16 figuur 3 : fotopunten 714031-0 Achtkarspelen.docx 15 april 2014i 17
© Copyright 2025 ExpyDoc