programma - Creatief Schrijven

D E R DE
STUDIEDAG VOOR
SCHRIJFDOCENTEN
Woensdag 10 december 2014
van 9 uur tot 17.30 uur.
Stedelijke Academie voor
Muziek, Woord en Dans in Lier
Ben je schrijfdocent met ervaring in ‘schrijfcursus geven’, docent literaire
creatie aan een academie of schrijfdocent binnen onderwijs, vormingswerk,
buurtwerk, welzijn of cultuureducatie?
Dan ben je welkom op de derde studiedag voor schrijfdocenten.
We leiden de dag in met Charles Ducal, Dichter des Vaderlands. Hij vertelt over
zijn ervaringen met poëzieschrijven in het onderwijs en gaat in op jouw vragen
over hoe je cursisten kunt inspireren om te gaan schrijven. Daarna volg je in de
voor- en namiddag de workshop die het beste bij je past. Je kiest telkens uit vier
workshops.
Wil je ...
• nieuwe ideeën opdoen voor je les- of cursuspraktijk?
• belendende percelen van je schrijfdocentschap verkennen?
• creatieve, dramatische of groepsdynamische impulsen krijgen, die je dagelijkse
schrijfpraktijk verrijken?
• netwerken met fijne collega-docenten in een inspirerend kader?
Schrijf dan online in vanaf 15 september op www.creatiefschrijven.be
“Ik vertrek altijd meer vanuit de
deelnemers dan vanuit mezelf. Tijdens een
cursus schakel ik mezelf als kunstenaar
uit. Dan ben ik meer een voyeur dan een
kunstenaar.” Stefan Perceval
“De spontane input en frisse ideeën van de
PRO G R A MMA
deelnemers verrasten me en deden het project
groeien. Een prachtige symbiose van talenten.
Vanachter mijn schrijftafel had ik nooit gedacht
dat het zo zou lopen.” Sascha Reunes
Stel zelf je dagprogramma samen. Zowel in de voor- als in de namiddag
kies je de workshop die het beste bij je past. Tijdens de lunchpauze volg je,
als je wil, één van de twee korte infosessies.
9u
ONTHAAL EN WELKOM BIJ EEN KOP KOFFIE
9.30u - INLEIDING DOOR CHARLES DUCAL
10.30u Charles Ducal, Dichter des Vaderlands, vertelt over zijn ervaringen
met poëzieschrijven in het onderwijs en gaat in op jouw vragen over
hoe je cursisten kunt inspireren om te gaan schrijven.
Vraag hem gerust de woorden en zinnen uit de mond. Lees ook het
dubbelinterview met hem en Anne Vegter in VERZIN, het magazine
voor schrijfliefhebbers.
10.45u WORSKHOPS VOORMIDDAG
13u
1: SLAM POETRY SLAM
2: VEILIG SCHRIJVEN MET KWETSBARE GROEPEN
3: DE GROEP: BRON, BAD OF BALLAST?
4: WERVELEND SCHRIJVEN WERFT SCHRIJVERS
13u 14.30u
MIDDAGPAUZE MET LUNCH,
NETWERKING EN VAKLITERATUUR
INFOSESSIE 1: BOEK OF E-BOEK UITGEVEN? DOE HET ZELF!
INFESESSIE 2: HET KUNSTENLOKET BEANTWOORDT JOUW VRAGEN
14.30u 16.45u WORSKHOPS NAMIDDAG
5: SLAPENDE WOORDEN WAKKER MAKEN
6: DE SCHRIJFSTUDENT ALS REGISSEUR VAN ZIJN EIGEN
ONTWIKKELING
7: TIPS VOOR POËZIEDOCENTEN
8: HOE CURSISTEN BEGELEIDEN BIJ EEN LANGER LEERTRAJECT
CREATIEF SCHRIJVEN?
16.45u 17.30u RECEPTIE MET EEN LEUKE AFSLUITER
10.45u 13u
WO R KSHOP S V OO RMI DD A G
WORKSHOP 1: SLAM POETRY SLAM
Literaire teksten brengen op een podium
vraagt specifieke vaardigheden. Klank,
ritme, een gevatte formulering en goed
gekozen beelden zijn essentieel, maar
je tekst moet ook toegankelijk zijn. Je
moet je publiek vanaf de eerste zin mee
hebben. De Nederlandse rapper Typhoon
laat je ervaren hoe je cursisten begeleidt
in schrijven en performen. Zowel op zijn
debuutplaat Tussen Licht en Lucht als het
recent verschenen Lobi di Basi (Surinaams
voor Liefde is de baas) verrast Typhoon
met poëtische teksten. Solo en met zijn
collectief ‘de Fakkelbrigade’ stond hij al op
grote festivals als Dour, Mysteryland en
Lowlands. De dertigjarige Typhoon houdt
zich niet alleen bezig met muziek,
maar ook met spoken word. Hij maakt
verrassende combinaties, speelt slim
met woorden en zet je aan het denken.
Hij wil met zijn spoken word acts
intieme performances neerzetten en de
scheidslijn tussen artiest en publiek doen
vervagen. Hij laat je dynamisch en positief
kennismaken met zijn manier om groepen
leerlingen en studenten te laten slammen.
Typhoon (= Glenn de Randamie),
Nederlandse rapper, geeft ook
teambuildingsessies, lezingen en
workshops voor bedrijven waarbij hij de
klemtoon legt op overtuiging, eigen kracht
en initiatief.
WORKSHOP 2: VEILIG SCHRIJVEN MET
KWETSBARE GROEPEN
Als docent creatief schrijven sta je wel
vaker voor specifieke doelgroepen.
Gedetineerden, asielzoekers, moeilijk
opvoedbare jongeren, daklozen,
senioren... Uitermate boeiend om sociaal
artistiek met hen aan de slag te gaan. Vaak
een rijk avontuur, voor elke betrokkene.
Maar hoe pak je dit aan? Welke bijzondere
eisen, valkuilen én mogelijkheden duiken
er op? Niet iedereen kan zomaar meteen
vlotte teksten produceren. Vooral niet
als je met hen iets wilt scheppen dat hen
nauw aan het hart ligt. Persoonlijke sores
en emotionele gevoeligheden zorgen voor
extra blokkades. Hoe ga je daarmee om?
Hoe creëer je veilige omstandigheden én
innerlijke ruimte zodat iedereen zich ten
volle kan ‘smijten’?
In de workshop vertellen twee ervaren
rotten niet alleen uitgebreid over hun
jarenlange ervaringen, maar ze begeleiden
je ook bij een casestudie met een
stappenplan naar een tekst.
Daniel Billiet: auteur, docent creatief
schrijven. Werkt(e) met gedetineerden,
maar ook met (ouders van) slachtoffers
van zinloos geweld, psychiatrische
patiënten, probleemjongeren, asielzoekers,
allochtone kinderen en volwassenen,
senioren... Publiceerde gedichten,
kortverhalen en theater met voornoemde
doelgroepen.
Dominique Willaert: actief binnen de
sociaalartistieke werking Victoria Deluxe
als theater- en documentairemaker. Veel
van de producties ontstaan op basis van
geschreven en mondelinge verhalen
van burgers. In de workshop leert hij op
welke manier je mensen kunt uitdagen
om te gaan schrijven en hoe je dit
materiaal kunt inzetten in sociaalartistieke
werkprocessen.
WORKSHOP 3: DE GROEP: BRON, BAD
OF BALLAST?
Een groepje schrijvende mensen
verzamelt zich. Ze verkennen voorzichtig.
Of wachten af. Ze laten zich aarzelend
zien. In woorden en witregels. In
flarden en volzinnen. Herkenning. Of
niet. Waardering. Of niet. Gelach en
geroezemoes. Langzaam leggen zich
lijnen. Onzichtbare draden. Die dragen,
dulden of verstikken. De groep: creatieve
bron, warm bad of bedreigende ballast?
Een sessie voor docenten die gefascineerd
zijn door de onzichtbare krachten in
een groep. En graag handvaten krijgen
om een stel deelnemers te begeleiden
tot een constructieve leergroep, zodat
samen (leren) schrijven ook een echte
meerwaarde heeft.
Tamara Lenaerts, laDuende, trainster
‘groepsdynamica’ en coach ‘spreken
voor publiek’ – docente in het traject voor
de tweejarige opleiding docent creatief
schrijven.
WORKSHOP 4: WERVELEND SCHRIJVEN
WERFT SCHRIJVERS
Hoe lok je nieuwe cursisten naar je
schrijfcursus of academie? Hoe creëer je
de juiste verwachtingen bij de beoogde
doelgroep zodat je de geschikte mensen in
je schrijfgroep krijgt? Je aankondigingen,
persberichten, wervende brieven,
folders, flyers en webteksten houden
we samen tegen het licht. Wat trekt de
schrijfliefhebber aan in jouw tekst en
wat remt af? Hoe schrijf je effectiever en
overtuigender, zodat je mensen met een
open leerhouding aantrekt? Je wil dat ene
talent toch niet missen in je groep?
Mail 14 dagen voor de studiedag je
wervende, ‘persuasieve’ teksten naar
[email protected].
Erik Vanhee, ervaren schrijftrainer
zakelijk en literair schrijven sinds 1985,
hoofddocent tweejarige opleiding docent
creatief schrijven.
“Als schrijfdocent treed ik op als klankbord en
soms als crisismanager.” Leen van den Berg
13u 14.30u
L UNCH ME T
N E T WE R K ING E N
VA K L I T E R AT UUR
INFOSESSIE 1 (13.30u tot 14.30u)
INFOSESSIE 2 (13.30u en 14.30u)
Boek of e-book uitgeven? Doe het zelf!
Hoe kan je als docent via o.a. Printing On Demand (POD) vrij
eenvoudig en in eigen beheer een e-boek uitgeven met werk van je
cursisten? Wat zijn de do’s en don’ts? Kun je het technisch helemaal
zelf bolwerken? Hoe zet je het dan ‘in de markt’?
Vzw de Scriptomanen en www.inter-actief.be profileren zich recent ook
als POD/e-book uitgever. In de VS werden self-published schrijvers
al opgepikt door reguliere uitgevers, en heeft het e-book intussen ook
een ware revolutie ontketend: de eerste indie of independent auteurs
kun je er al vinden op de bestsellerlijsten.
Een expert van het Kunstenloket beantwoordt jouw vragen over het
juridisch statuut van de kunstenaar/schrijfdocent (enkel Belgische
wetgeving). Formuleer jouw vraag/vragen bij inschrijving. Je krijgt
individueel of in een klein groepje een antwoord.
Patrick Bernauw realiseerde samen met Vzw de Scriptomanen al
enkele uitgaven van zijn cursisten Literaire Creatie in Aalst.
Wat kan het Kunstenloket jou bieden? Jij en je cursisten kunnen bij
hen terecht met vragen over belastingen, sociale bijdragen en BTW;
de combinatie van een uitkering (pensioen, werkloosheiduitkering,
tijdskrediet, loopbaanonderbreking, …) met lesgeven; vergoeding voor
cursussen of workshops; belastingen en/of sociale bijdragen op deze
vergoeding. Ook kunnen jij en je cursisten bij hen terecht met vragen
over auteursrechten.
“Sommigen komen gewapend toe met pen en papier,
meer niet. Anderen staan hier met valiezen vol
documentatie.” Sonja Focketyn
14.30u 16.45u
WO R KSHOP S
WORKSHOP 5: SLAPENDE WOORDEN
WAKKER MAKEN
Ik kom de klas binnen en vraag of ze
weten waar de woorden zijn. Ze wijzen
naar boeken, halen schouders op, kijken
glazig. Sommigen wagen er een woord
aan, maar wat gezegd wordt is niks
bijzonders. Ik schud zachtjes aan hoofden,
tik er tegen, maar wat er uit rolt? Niks
bijzonders. Ik zeg dat ik het weet. Dat de
mooiste woorden liggen te luiwammesen
in hun gedachtegangen. Ze worden nooit
gevraagd, ze hebben de hoop opgegeven,
zijn ingedut. De hoogste tijd om ze wakker
te maken. Ze schieten rechtop en zijn
wakker. Nu de woorden nog.
Of je met kinderen, jongeren of
volwassenen werkt, je gebruikt dezelfde
didactiek en verleidingskunst om woorden
te wekken. Er zijn honderden manieren,
aanloopjes, opstappen en opwekkers om
verre woorden nabij te halen. Om woorden
te vinden voor wat je denkt, ziet en ervaart,
om jezelf en de omgeving te verrassen.
Daarbij weet je best hoe het creatief
proces werkt, hoe en waarom je de tijd
neemt voor de verbeelding. Je weet ook
best iets over langzame en snelle denkers,
linker-en rechterhersenhelftdenkers, over
drie- en achtsecondendenkers, en wat
voor denkers en doeners er ook allemaal
in je workshops en cursussen zitten. Een
workshop vol inspiratie voor jezelf en je
cursist.
Mariet Lems is consulent kunsteducatie
literatuur, docent schrijven, cultuurcoach
in het primair onderwijs en dichter. Zij
schreef het boek Weten waar de woorden
zijn, een methodiek creatief schrijven voor
leerkrachten en schrijfdocenten.
WORKSHOP 6: DE SCHRIJFSTUDENT
ALS REGISSEUR VAN ZIJN EIGEN
ONTWIKKELING
Begeleid je een student over een wat
langere periode als hij een kort verhaal of
een roman schrijft? Dan bekruipt je wellicht
eens het gevoel dat hij er niet voldoende
mee geholpen is als je alleen focust op de
ingeleverde tekst. Want ook al lees je zijn
werk aandachtig en weet je aan te wijzen
wat werkt en niet werkt, toch denk je altijd:
hoe kan ik hem écht verder helpen, hoe
ondersteun ik hem zo, dat hij zelf ontdekt
wat bij hem past, dat hij zelf ontdekt wat
werkt en wat niet, dat hij zelf ontdekt hoe
hij zich verder kan ontwikkelen?
In dat geval biedt de workshop je een
helpende hand. We zoomen in op hoe je
de student ondersteunt als regisseur van
zijn eigen ontwikkeling. Daarbij komen we
tot een concreet en eenvoudig concept
waarmee je na afloop meteen aan de slag
kunt. Het geeft je een net iets andere kijk
op schrijfonderwijs.
Ton Rozeman volgde de vierjarige
opleiding aan de Schrijversvakschool
in Amsterdam. Inmiddels is hij zo’n tien
N AM I DD A G
jaar schrijfdocent aan die opleiding en
in die tijd zag hij het belang in van een
aanpak die zich niet blindstaart op alleen
de tekst, maar ook oog heeft voor het
individuele proces van de schrijfstudent.
Hij publiceerde drie verhalenbundels,
waarmee hij de longlist van de AKO- en
de Libris-literatuurprijs haalde. Ook kreeg
hij lof voor zijn handboek Korte Verhalen
Schrijven.
WORKSHOP 7: TIPS VOOR
POËZIEDOCENTEN
Hoe maak je dichters warm voor de
technische aspecten van het vak?
Hoe leer je ze kijken naar het belang
van klank, ritme, metrum, regellengte,
bladschikking, …? Je doet inspiratie op
voor leuke, uitdagende opdrachten waarin
al die elementen aan bod komen. Daag
je cursisten uit, leer hen de techniek in te
zetten om los te komen van het idee
dat een gedicht per se een gevoel moet
uitdrukken. Leer hen zien dat dat gevoel
er vanzelf wel komt als ze van de taal een
werkinstrument maken.
Hilde Keteleer schrijft en vertaalt romans
en gedichten. Ze is docente Literaire
Creatie aan de Academie van Ekeren en
docent poëzie aan de SchrijversAcademie
in Antwerpen.
WORKSHOP 8: HOE CURSISTEN
BEGELEIDEN BIJ EEN LANGER
LEERTRAJECT CREATIEF SCHRIJVEN?
Docenten Literaire Creatie (uit DKO)
vertellen hoe ]LMhet aanpakken en
nodigen je uit om zelf aan de slag te
gaan.
Mensen begeleiden tijdens een
schrijfcursus heeft veel weg van het
uitzetten van een speurtocht. Als docent
weet je waar je wil uitkomen, omdat je
dat vooraf zelf hebt bepaald of omdat je
gebonden bent aan opgelegde leerdoelen.
Nu hoef je alleen nog de sporen uit te
zetten. Elk van die sporen brengt je
cursisten een stap dichter bij het einddoel.
De vraag is alleen: welke sporen zet je
uit en op welk moment? Welke kruimels
strooi je op de tocht doorheen het bos
zodat je cursisten niet alleen ‘thuis’ raken,
maar ook het beste uit zichzelf halen. In de
aansluitende workshop krijg je de kans om
zelf een handvol kruimels uit te strooien.
Leen van den Berg, schrijfdocent Literaire
Creatie aan het conservatorium van Hasselt
en de Academie van Haasrode,
en Yves Van Durme, schrijfdocent aan SAMWD
Deinze, lichten toe op welke manier ze hun
cursisten begeleiden tijdens de driejarige
opleiding Literaire Creatie, van de eerste aarzelende
stappen tot het schrijven van een eindwerk.
P RA K T I S C HE I F
N O
LOCATIE
Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans Lier
Gasthuisvest 50, 2500 Lier.
INSCHRIJVEN OP www.creatiefschrijven.be VANAF 15 SEPTEMBER
Je bent pas zeker van je plaats als je:
• online bent ingeschreven op www.creatiefschrijven.be met jouw keuze voor twee workshops
en eventueel een middagactiviteit.
• € 65 / € 55 (-26) ( inclusief lunch en receptie) hebt overgeschreven op
rekening BE06 7310 3181 1022 met code CS 14/15 + je naam.
10 december is de pedagogische studiedag voor het DKO.
De studiedag is een initiatief van Creatief Schrijven vzw i.s.m. OVSG (Onderwijssecretariaat
van de Steden en Gemeenten van de Vlaamse Gemeenschap), de Stedelijke Academie voor
Muziek, Woord en Dans Lier en het Kunstenloket.

Download Report