Sporen van God nummer 15, februari 2014

Op zoek naar sporen van God –
Missienieuwsbrief CMBR - februari 2014
Redactioneel
Afgelopen najaar volgde ik een online cursus economie en katholiek sociaal denken. Tot mijn
ontstemming bleek de cursus vooral uit te dragen dat economie alleen echt kan gedijen als de
markt vrij gelaten wordt. Ik heb de cursus afgemaakt, al was het alleen maar om eens ‘van
binnenuit’ te begrijpen hoe men kan denken dat de vrije markt kan leiden tot meer welvaart en
geluk voor allen. Wat was ik blij dat juist in die tijd de apostolische exhortatie Evangelii
Gaudium van paus Franciscus uitkwam! In niet mis te verstane woorden bekritiseert hij de
ideologie – want dat is het – van de vrije markt. Zo schrijft hij: “Evenals het gebod ‘gij zult
niet doden’ een duidelijke grens stelt om de waarde van het menselijk leven te verzekeren,
moeten wij vandaag ‘nee’ tegen een economie van uitsluiting en ongelijkheid zeggen. Deze
economie doodt.” (§ 53). En in de daarop volgende paragraaf: “In dit verband verdedigen
sommigen nog de ‘trickle-down-theorieën’, die veronderstellen dat iedere economische groei,
begunstigd door de vrije markt, op zich erin slaagt een grotere gelijkheid en sociale integratie
in de wereld te bewerkstelligen. Deze mening, die door de feiten nooit is bevestigd, brengt
een grof en naïef vertrouwen tot uitdrukking in de goedheid van degenen die de economische
macht hebben, en in de gesacraliseerde mechanismen van het heersende economische
systeem. In de tussentijd blijven de uitgeslotenen wachten.”
De kritiek vanuit neoliberale hoek liet niet lang op zich wachten. Ook conservatieve
katholieke intellectuelen reageerden onmiddellijk als door een wesp gestoken. Hun verwijt
komt er vooral op neer dat de paus naïef zou zijn en dat hij zijn uitspraken niet onderbouwt
met feiten. Want, zo schreef o.a. Marian Tupy van het Cato Institute (een in Washington D.C.
gebaseerde denktank) “het kapitalisme slaagt er in vergelijking met andere systemen goed in
om mensen uit armoede te tillen” en statistieken bewijzen die stelling volgens hem.
Laatst las ik dat de rijkste 1% van de wereldbevolking iets minder bezit dan de rest bij elkaar.
Voor mij is het klaar als een klontje dat de ‘onzichtbare hand’ van de vrije markt niet wordt
geleid door compassie, maar door hebzucht. Dat is de kern van de kritiek van niet alleen paus
Franciscus, maar ook al zijn voorgangers sinds de eerste sociale encycliek Rerum Novarum
(1891).
Op 24 januari werd het nieuws bekend dat paus Franciscus begonnen is aan zijn eerste
encycliek. Het zal gaan over het milieu. Ik vraag me nu al af hoe de ontkenners van
klimaatverandering daarop zullen reageren.
Gerard Moorman
Op zoek naar sporen van God – missienieuwsbrief –februari 2014
1
Artikelen
We staan op een kruispunt voor vrouwen in de kerk
door Joan Chittister o.s.b.
De 20e-eeuwse jezuïet en filosoof Pierre Teilhard de Chardin heeft ooit
geschreven: ‘De enige taak die het waard is om moeite voor te doen, is
het bouwen aan onze toekomst.’ Wat mij betreft is nu de vraag hoe we
kunnen bouwen aan de nieuwe toekomst voor vrouwen van over de
hele wereld via het wereldwijde bereik van de kerk. Elk tijdperk dat
voorbij gaat, is een teken van een nieuw tijdperk dat begint. Dit is een
kruispunt in de geschiedenis. Het is het moment waarop de
geschiedenis vrouwen heeft ontdekt.
Feminisme gaat niet over vrouwelijkheid, of over vrouwelijk chauvinisme. En het gaat al
helemaal niet over vrouwen die willen doen alsof ze man zijn. Feminisme gaat over ieder
mens de kans geven om helemaal als volwassen mens te functioneren. Het gaat over het
zichtbaar maken van wat de andere helft van de mensheid belangrijk vindt, van haar
inzichten, van haar wijsheid. Aangezien het tweeduizend jaar geleden is dat Jezus hiervoor de
aanzetten heeft gegeven, kan niemand serieus beweren dat we te snel willen.
Studie over de vrouw
Paus Franciscus, die duidelijk gevoelig is voor dit thema, heeft zelf het plan opgevat om een
studie naar vrouwen te laten doen. De geloofwaardigheid van het antwoord van de kerk op het
vraagstuk van de positie van vrouwen, zal afhangen van drie specifieke punten: de kijk op
moederschap, op menselijk handelen, en op armoede.
Een eerste bedenking komt voort uit de vragenlijst over het gezinsleven, die het Vaticaan in
oktober heeft rondgestuurd. Er zijn 39 aandachtspunten genoemd. Wat daar niet bij staat is de
rol van vrouwen in kerk en samenleving. Hoe belangrijk vindt men de rol en de rechten van
vrouwen, zelfs al bij het vormgeven aan het gezin?
Een tweede bedenking zit in de nadruk die steeds gelegd wordt op het moederschap. Waarom
wordt een vrouw bepaald door het moederschap, of ze nu moeder is of niet, terwijl een man
zelden of nooit wordt bepaald door het vaderschap, maar veel eerder door zijn werk, zijn
talent, zijn leiderschap, zijn heldendom? Daar komt nog bij dat het moederschap op zijn best
twintig jaar van het leven van een vrouw in beslag neemt. De meeste vrouwen in deze tijd
leven nog minstens 35 tot 40 jaar nadat het jongste kind uit huis is gegaan. Wat is haar rol dan
nog? Wat doet ze met haar persoonlijke talenten, met haar inzichten, met haar gaven, die
volgens hen zijn gegeven voor het welzijn van de wereld?
En hoe maakt de wereld het verlies goed van zoveel ervaring, intelligentie en wijsheid van de
andere helft van de mensheid, als er van vrouwen niet wordt verwacht, niet wordt gewenst,
dat ze meedoen met de vormgeving van die wereld? Zonder de inbreng van vrouwen ziet de
mensheid maar met één oog, hoort zij maar met één oor en denkt ze met de helft van het
menselijke brein. En lees de kranten er maar op na: dat is te zien.
Op zoek naar sporen van God – missienieuwsbrief –februari 2014
2
Wie gaan deze theologie vorm geven
In zijn beroemde interview met het Jezuïtische tijdschrift Civiltà Cattolica, dat in september
de wereld over ging, zei paus Franciscus: ‘We moeten harder ons best doen om een diepe
theologie van de vrouw te ontwikkelen. Alleen als we die stap zetten zal het mogelijk zijn om
beter te reflecteren op hun functie in de kerk.’ Prima, maar de vraag is wie die studie gaat
doen? Dezelfde klerikale, patriarchale types, die dat al tweeduizend jaar doen? De kerk
behandelt vrouwen nooit als volledig onafhankelijke volwassen mensen, laat staan als
volledig gedoopte leerlingen van Jezus. En dat terwijl er een hele stoet aan vrouwelijke
heiligen is. En dat terwijl de meeste zorginstellingen van de kerk het werk van vrouwen zijn.
De belangrijkste vraag zal zijn op welke antropologie, theologie, wetenschap men de ideeën
over vrouwen dit keer zal baseren. Welke feministische schrijvers, feministische
onderzoekers, feministische filosofen, welke wetenschappers, theologen en canonisten,
vrouwen en mannen, zullen deze theologie in deze tijd vorm geven? Wordt het weer een
rondje van ‘mannen doen dit’ en ‘vrouwen doen dat’, een duale antropologie die vrouwen
alleen als zorggevers ziet en mannen alleen als bouwers aan de wereld? Een antropologie die
onze gemeenschappelijke menselijkheid ontkent, die geheel voorbijgaat aan onze
gemeenschappelijke menselijke natuur?
Armoede
Godsdiensten zijn allemaal gebruikt om de onderdrukking, de dienstbaarheid en de
onzichtbaarheid van vrouwen eeuw na eeuw te rechtvaardigen. Ook het katholicisme en het
christendom. De gevolgen daarvan zijn zichtbaar: van alle analfabeten is tweederde vrouw;
van alle mensen die honger lijden, is tweederde vrouw; van de armsten der armen is
tweederde vrouw. Dat is geen toeval, dat is beleid. Er is blijkbaar beslist dat vrouwen minder
waard zijn. In de naam van God.
Paus Franciscus heeft de harten van de mensen gewonnen door nederig, eenvoudig en
pastoraal op te treden. Net als Jezus is hij een man van de armen. Toch kan niemand echt
opkomen voor de armen als hij niet opkomt voor de gelijkheid van vrouwen. Dan kan het niet
zo zijn dat vrouwelijke religieuzen, die opkomen voor vrouwen, vanuit het evangelie en ten
bate van de kerk, beschuldigd worden van ketterij. Wat er in de nabije toekomst zal gebeuren
aan de positie van vrouwen, zal bepalen hoe de geschiedenis zal terugkijken op dit pontificaat
en op de kerk in deze tijd. Paus Johannes Paulus II zei in 1998: ‘Het genie van vrouwen moet
eens te meer een vitale kracht zijn van de kerk van het komende millennium, net als het was
in de eerste gemeenschappen van Christus' leerlingen.’ We zijn nu vijftien jaar later. Hoe lang
moeten we nog wachten?
Bron: National Catholic Reporter, 11/12/2013; vertaald en ingekort door TB)
Wat is het ‘onmogelijke’? Dat is bevrijding. Mensen vrij maken van de demonen van angst,
eenzaamheid, haat en egoïsme die hen geketend houden. Mensen vrij maken, zodat zij ook in
staat zijn te beminnen, helen en anderen te bevrijden. Maar om dat te doen, moet je je weg
gaan in armoede en het leven van God ervaren dat stroomt in je eigen vlees. - Jean Vanier
Op zoek naar sporen van God – missienieuwsbrief –februari 2014
3
Monniken en monialen in de interreligieuze dialoog
door Notker Wolf OSB
Al tientallen jaren zijn benedictijnse monniken betrokken bij dialoog met Zenmonniken.
Voor de Duitse abt Notker Wolf OSB is het echter duidelijk dat ook de dialoog met
moslims moet worden gezocht, ook al kent deze godsdienst geen monastiek leven. De
ervaringen die zijn opgedaan met sji'itische geestelijken en theologen, hebben hem
duidelijk gemaakt dat het vooral om vriendschap gaat en uiteindelijk om een dialoog
van heel de mens, een dialoog van het hart. En het gaat ook om een diepe spiritualiteit,
die tot uitdrukking komt als aan alle mensen dezelfde liefde betuigd wordt. Dat is het
beste getuigenis dat je van Christus kunt afleggen.
In het najaar van 2012 bezocht een internationale groep van tien monniken en monialen van
de benedictijnse traditie de sji'itische universiteitsstad Qum in Iran. Ze waren te gast bij het
Internationale Instituut voor Islamitische Studies. Het programma bestond niet alleen uit
studiebijeenkomsten over het thema, maar ook uit gezamenlijke maaltijden en het bijwonen
van elkaars gebedsdiensten. Het was een rijke uitwisseling, die onze vriendschap verdiepte.
Bijzonder was het moment dat onze vrienden ons na een gebed in de Fatimamoskee
uitnodigden in het restaurant van de moskee. Dat lijkt een klein gebaar, maar voor ons als
benedictijnen, die de gastvrijheid zo hoog in het vaandel hebben staan, is dat wel degelijk van
betekenis. Een jaar eerder, in september 2011, vond een uitwisselingsbezoek plaats van een
groep sji'itische theologen aan San Anselmo in Rome, het centrale studie- en ontmoetingsoord
van Benedictijnen uit de hele wereld. Aan het eind van de ontmoeting stelden we vast dat we
beter kunnen spreken over ‘interreligieuze vriendschap’ dan over ‘interreligieuze dialoog’.
Want hierdoor komt het menselijke aspect beter naar voren, terwijl verschillen er mogen zijn
en we ons geen utopisch doel voor ogen stellen. In plaats daarvan gaat het erom elkaar te
leren waarderen en met elkaar het leven te delen.
Dialoog van het hart
Je kunt je de vraag stellen waarom de
Benedictijnen zich inzetten voor een dialoog die
zo moeilijk ligt. Wat is het nut ervan, wat wil
men bereiken? Zoals ik net zei, is mijn antwoord
dat wij vrienden willen worden. Bekend is het
voorbeeld van de Trappisten van Tibhirine
(Algerije), waarover de prachtige film ‘Des
Hommes et des Dieux’ is gemaakt. De
moslimbevolking van het dorp had hen, ondanks
alle politieke problemen, gevraagd bij hen te
blijven. In 1997 werden zeven van hen ontvoerd
en vermoord. Daarvoor waren ook al islamitische sjeiks vermoord, niet zozeer om religieuze,
dan wel om politieke redenen. Zowel de sjeiks als de monniken stonden in de weg van de
politieke belangen van enkelen. Geïnspireerd door het voorbeeld van de monniken hebben
Trappistinnen uit het klooster van Valserena in Italië een klein klooster gesticht in Syrië. De
zusters delen tot op de dag van vandaag het lijden van de bevolking.
Dialoog betekent voor ons op de eerste plaats het leven delen van de andere: de vreugde, de
nood, het verdriet, maar ook de hoop. Ook als we een ander geloof aanhangen, kunnen wij
Op zoek naar sporen van God – missienieuwsbrief –februari 2014
4
heel goed elkaar respecteren en beminnen. Het gaat om het leven delen met elkaar. Een
theologische, theoretische dialoog is daar een deel van, maar slechts een klein deel. Geloof is
veel groter dan de theologie en omvat de gehele levenswerkelijkheid. Wat nodig is, is – om
het zo te zeggen – een dialoog van de gehele mens. Een voorbeeldje. Onlangs kwamen in
Wenen heel verschillende muzikanten samen om een concert te geven: de opperrabbijn van
Wenen Cahim Eisenberg zong, de Lutherse bisschop Michael Bünker zat aan het slagwerk, de
Altenburger Sängerknaben vormden het koor, ikzelf speelde dwarsfluit. De muziek schiep een
eenheid over alle grenzen heen. Het was een dialoog van het hart. Ook al vindt er geen
verbale uitwisseling plaats, toch is er een echte uitwisseling. De non-verbale dimensie speelt
ook bij een verbale dialoog een beslissende rol.
Dialoog of missie?
Hoe moeten we missie verstaan binnen een context van interreligieuze uitwisselingen? Want
velen denken nog steeds dat het doel van missie de bekering is van andersgelovigen tot het
christelijke geloof. Paus Franciscus heeft in een interview met Eugenio Scalfari, de
chefredakteur van ‘La Repubblica’, op karakteristieke manier het volgende gezegd:
“Proselitisme is oliedom, het heeft totaal geen zin. Het gaat erom elkaar te leren kennen, naar
elkaar te luisteren … Ieder van ons heeft een eigen visie op het goede en kwade. We moeten
de andere ertoe bewegen daarheen te bewegen wat hij als het goede heeft erkend… Alleen dat
zou al genoeg zijn om de wereld een betere plek te maken…De liefde tot de ander, die onze
Heer ons verkondigt, is geen proselitisme, maar liefde. Liefde tot de naaste, een zuurdesem
dat ook het algemeen belang dient.”
Het geloof is een geschenk van Gods genade. Het is aan ons om als navolgers van Christus
een goede voedingsbodem voor te bereiden voor de genade, door verkondiging en door een
geloofwaardig getuigenis van onbaatzuchtige liefde, zelfs tot aan een liefde voor onze
vijanden. Als missie zo wordt verstaan, leidt de ontmoeting met andersgelovigen allereerst tot
de bekering van onszelf. Daarmee worden we echter vrij om getuigen te zijn van een echte
liefde. Onze partners in de dialoog verwachten van ons niet dat wij ons geloof wegmoffelen.
Integendeel, zij verlangen er juist naar om bewuste christenen te ontmoeten. Tot tweemaal toe
hebben Zen-monniken me eens gevraagd waarom christelijke monniken zulke blije mensen
zijn. Nu weet ik niet of dat echt klopt. Maar mijn antwoord was: “Omdat wij in een God
geloven, in wie wij ons geborgen weten, die ons bemint en ons ertoe brengt ook andere
mensen zo te beminnen.”
Gastvrijheid was de heilige Benedictus bijzonder dierbaar. Hij drukte zijn monniken op het
hart om “alle vreemdelingen die aankomen op te nemen alsof zij Christus zelf zijn, want Hij
zal ooit zeggen: ‘Ik was een vreemdeling en jullie hebben me opgenomen.’ (Mt 25,35) Het
gaat hier om een fundamentele openheid voor gastvrijheid, zonder sociale, politieke of
religieuze vooroordelen. Maar kan ik in een andersgelovige ‘Christus vereren’. Hij of zij is
net zoals ik door God geschapen en door dezelfde liefde van Christus omvat als ik, als
christelijke gelovige. Waarom zouden we grenzen stelen aan de liefde van Christus?
Uiteindelijk gaat het om een geheim dat we niet moeten proberen te bevatten. Het is aan ons
om aan allen dezelfde liefde te bewijzen. Dat is het beste getuigenis dat we kunnen afleggen
van Christus. Ook van de anderen die deze achtergrond niet hebben een gastvrijheid die ons
tot bescheidenheid noopt en ons tot elkaar voert.
Op zoek naar sporen van God – missienieuwsbrief –februari 2014
5
Boven de poorten van veel Benedictijnse kloosters staat het woord ‘Pax’ geschreven. De ‘Pax
Benedictina’ is spreekwoordelijk. Op die manier willen wij Benedictijnen iets bijdragen aan
een vreedzamer samenleven van mensen, die in vriendschap verbonden zijn.
Bron: Forum Weltkirche 3/1/2014 – ingekorte versie
Er bestaat een ferment van heiligheid, dat de wereld
heimelijk draagt. (…) Het is verbazingwekkend, dat de
nederigheid en goedheid van enkelen een tegenwicht
zouden kunnen vormen tegen de ruwe en egoïstische trots
van degenen die de boekhoudboeken van het bestaan ten
gunste van zichzelf ondertekenen. Het schijnt dat van hen
en alleen van hen die levenwekkende en zachte adem
uitgaat, die de kracht geeft om leven te kiezen. –
Emmanuel Levinas (Frans-joodse filosoof, 1906-1995)
Moeder voor een dag
Elma van den Nouland, bij veel religieuzen in Nederland bekend als medewerkster van
de Stichting Religieuzen Tegen Vrouwenhandel (SRTV), heeft eindelijk de pen ter hand
genomen om haar ervaringen als missiezuster in Ethiopië te beschrijven. Ze blijkt een
begenadigd schrijfster. De dertig korte verhalen in de bundel schetsen een ontroerend
beeld van zowel de armoede als de kracht en waardigheid van de mensen die Elma op
het verarmde platteland leerde kennen. Uit elk verhaal spreekt de ervaring van
missionarissen: je komt rijker terug dan je bent weggegaan. Een voorproefje…
In Addis Abeba, de hoofdstad van Ethiopië, woont ook een groep vrouwen van ambassadeurs.
Deze groep organiseert allerlei activiteiten waarbij geld wordt ingezameld voor verschillende
goede doelen. Vanwege mijn contacten met de Nederlandse ambassade mag ik een voorstel
indienen. Omdat we juist bezig zijn om de ‘waslijn’ te introduceren in de dorpen, lijkt me dat
een goed project. In de dorpen wordt de schone was meestal op de zanderige grond of op de
‘vol-met-beestjes-zittende-heg’ te drogen. Niet erg hygiënisch! Onze communityworker heeft
de locale vrouwengroepen ervan overtuigd dat was drogen aan een lijn echt veel beter is.
Maar daarvoor heb je ook waslijn nodig en dat hebben de vrouwen gevraagd. Met de
‘subsidie’ van de ambassadeursvrouwen hebben we het touw in het groot ingekocht en per
meter weer doorverkocht aan de dorpsvrouwen. Tegen een sterk gereduceerde prijs, dat wel,
want het is beter als je er wat voor over moet hebben. Die echt té arm zijn om zich een waslijn
te kunnen permitteren hebben er een cadeau gekregen in hun ‘kerstpakket’.
Op een dag is het zover: de dames uit Addis Abeba komen kennis maken met de vrouwen in
ons dorp Harerti Challeba. Zoals gebruikelijk zitten de vrouwen onder de grote boom midden
in het dorp. Met een paar auto’s worden de dames uit Addis Abeba gebracht. Ze komen uit
Europa, Azië en verschillende andere Afrikaanse landen. Hoewel sommigen van hen al vier
jaar in Ethiopië wonen, zijn ze nog nooit buiten Addis Abeba geweest. En in contact met de
lokale bevolking (behalve hun eigen personeel), komen ze eigenlijk nooit. Ik weet niet wie
meer hun ogen uit kijken: de dames van de ambassadeurs of de vrouwen uit het dorp.
Op zoek naar sporen van God – missienieuwsbrief –februari 2014
6
Het heeft iets heels komisch. Sommige dames dragen strakke witte broeken en hoge hakken.
Ze hebben de grootste moeite om onder de boom te gaan zitten. Als we een wandeling door
het dorp maken is een oudere vrouw bezig haar erf aan te vegen. We stoppen er. Deze vrouw
is weduwe. Ze heeft weinig inkomsten en weinig huisraad. Spontaan nodigt zij de groep
vrouwen uit in haar huis.
Voor iedereen wordt een zitplaats gecreëerd: op wat zakken graan of op een wiebelig
krukje… De vrouw heet de groep van harte welkom. Zij vertelt vol trots dat de groep geluk
heeft dat zij thuis is. Waren zij een jaar eerder gekomen, dan was zij waarschijnlijk niet thuis
geweest, zegt ze. Er was toen nog geen waterpomp in het dorp. En elke dag moest ze wel tien
kilometer lopen om water te halen. De vrouw straalt helemaal als zij over de ontwikkelingen
in haar dorp vertelt.
Inmiddels heeft ze ook geregeld dat er bij de buren wat kroezen geleend zijn om tella, haar
zelf gemaakte bier, te serveren. Ik weet, dat het eigenlijk bedoeld was om komende maandag
op de markt te verkopen. Maar ja, je krijgt niet elke dag bezoek van voorname dames uit
Addis Abeba. Aarzelend pakken de vrouwen de kroezen aan en proeven voorzichtig van de
tella.
Bij het afscheid spreekt de vrouw een gebed uit. ‘God, zegen deze vrouwen uit Addis Abeba’,
zegt ze. ‘Zorg voor een goede reis en breng hen veilig thuis. Geef hen alles wat ze nodig
hebben…!’ De internationale groep stapt weer in de dure ambassadeauto’s met airco. Ik kan
zien dat deze dames diep onder de indruk zijn van alles wat zij gezien, gehoord en geproefd
hebben. Vooral het gebed van de arme weduwe blijkt diepe indruk te hebben gemaakt. Hoe
kan iemand die niets heeft zo’n gebed uitspreken voor hen die alles hebben…?
De gastvrijheid, de eenvoud en het diepe geloof van de weduwe uit Challaba Harerti blijven
in mijn gedachten.
‘Moeder voor een dag’ is voor 10 euro te koop bij de SRTV: [email protected]
De opbrengst is bestemd voor het werk van de SRTV.
Liefde is creatief. Het volgt niet de makkelijke weg, kiest
niet voor wat aantrekkelijk is. Het baant nieuwe wegen,
gaat daarheen waar het nodig is. - Evelyn Underhill
(Engelse schrijfster en pacifiste, 1875-1941)
Berichten
Religieuzen zonder grenzen
Zwart en arm: een heilige uit Puerto Rico
Paus Franciscus heeft afgelopen december de weg
vrijgemaakt voor de heiligverklaring van Rafael
Cordero Molina, die eerder al tot ‘dienaar van God’
Op zoek naar sporen van God – missienieuwsbrief –februari 2014
7
was uitgeroepen. Als Molina inderdaad heilig wordt verklaard wordt hij de tweede zwarte
leek uit het Amerikaanse continent, na de heilige Martin de Porres - een Dominicaanse
lekenbroeder.
Molina werd in 1790 geboren. Zijn familie was te arm om schoolgeld voor hem te betalen.
Om die reden leerden zijn ouders hem lezen en schrijven. Op 20-jarige leeftijd begon Molina
zelf gratis onderwijs te geven aan arme zwarte kinderen. Hij bleek een begaafde leraar, zodat
op den duur zelfs blanke families hun kinderen naar zijn schooltje stuurden. Enkele van zijn
leerlingen ontpopten zich later tot leiders in de beweging voor afschaffing van slavernij in
Puerto Rico. Molina stierf op 5 juli 1868.
De Benedictijnse abt Rivera die het heiligverklaringsproces als postulator begeleidt, vindt het
uiterst bemoedigend dat juist in een tijd dat Puerto Rico in een diepe crisis verkeert Molina
ten voorbeeld wordt gesteld. “Hier was iemand die werd gediscrimineerd vanwege zijn ras en
armoede. Desondanks zette hij zich onvermoeibaar en met een diep geloof in voor anderen.
Hij was een nederige man die die zich volledig toewijdde aan zijn leerlingen.” (Bron:
CNA/EWTN News)
Kartuizerinnen sluiten klooster in Dolomieten
Het klooster van de kartuizerinnen in de Italiaanse Dolomieten gaat sluiten. Het klooster in
Vedana was een voormalig hospitaal. In de periodes 1456-1768 en 1882-1977 werd het
bewoond door kartuizers. In oktober 1977 trokken de monniken er weg om plaats te maken
voor de monialen van de orde. De beslissing om te stoppen werd genomen tijdens het
generaal kapittel van de kartuizerinnen in de zomer van 2013 in La Grande Chartreuse, het
moederklooster van de kartuizers. Er waren al jaren geen nieuwe novicen meer ingetreden.
Daardoor verloor de toch al kleine communauteit haar levensvatbaarheid. Met de opheffing
van ‘Vedana’ telt Italië nog één kartuizerinnenklooster, bij Genua. Daarnaast hebben de
zusters nog twee kloosters in Frankrijk, één in Spanje en één in Zuid-Korea.
Kloosterzuster (84) drie jaar de cel in voor inbraak militair
complex
De 84-jarige rooms-katholieke Amerikaanse zuster Megan Rice
is tot drie jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens inbraak in
het Amerikaans Y-12 National Security Complex in Oak Ridge,
Tennessee, waar kernwapens liggen opgeslagen.
Met haar actie protesteerde Rice tegen de gebrekkige beveiliging
van het complex. Twee andere activisten op leeftijd werden
veroordeeld tot meer dan vijf jaar cel.
Rice behoort met haar collega inbrekers Michael Walli (64) en Greg Boertje-Obed (58) tot
een antinucleaire beweging in Amerika, de Plowshares beweging van christelijke pacifisten.
De drie stuurden geen raketten of bommen de lucht in, maar brachten na het doorknippen van
het hekwerk twee uur op het terrein door waar ze banners ophingen, de muren met verf
bekladden en bloed aan de buitenkant van het gebouw aanbrachten voor beveiligingspersoneel
hen aanhield.
(Bron: VOA)
Op zoek naar sporen van God – missienieuwsbrief –februari 2014
8
Gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping
Facebook probeert Afrika te veroveren
Op 4 februari jl. vierde Facebook haar tienjarig bestaan. De groei die dit bedrijf heeft
doorgemaakt tart elke verbeelding. Er valt echter nog een wereld te winnen voor Facebook in
Afrika. Op dit moment zijn er ‘slechts’ 54 miljoen Afrikaanse Facebook-gebruikers (op iets
meer dan een miljard inwoners). Probleem is dat er relatief weinig huishoudens met een
internetverbinding zijn en dat internetcafés ook dun zijn gezaaid. Het mobiele telefoon
verkeer heeft de afgelopen jaren echter een hoge vlucht genomen. Ruim 40% van de
Afrikanen kan beschikken over een mobieltje – een groei van 100% tussen 2008 en 2012
volgens gegevens van PricewaterhouseCoopers. Internetgiganten als Google en Facebook
begrijpen maar al te goed welke kansen deze ontwikkeling biedt. Sinds 2012 biedt Google in
Nigeria, Kenya en Ghana een emailservice aan via SMS. Facebook wil natuurlijk niet achter
blijven. Gebruikers kunnen via tekstberichten via hun mobieltje hun Facebookvrienden op de
hoogte houden. Bovendien zijn er versies beschikbaar gekomen in een aantal lokale talen.
Facebook voelt namelijk ook de hete adem van lokale concurrenten in de nek. De grootste
daarvan is het Zuidafrikaanse Mxit. Met 50 miljoen gebruikers in 128 landen is Mxit in een
aantal landen zelfs groter dan zijn Amerikaanse rivaal. Facebook zal dus alle zeilen moeten
bijzetten om Afrikanen aan zich te binden. (Bron : Jeune Afrique)
Studie van NASA bevestigt klimaatverandering
Volgens recente studie van het Goddard Institute for Space Studies van NASA, was 2013
samen met 2009 en 2006 het zevende warmste jaar sinds 1880. NASA baseert zich op
gegevens die afkomstig zijn van meer dan 1000 weerstations over de hele wereld en op
waarnemingen door satellieten van de temperatuur van het oppervlaktewater van de zeeën.
De gegevens van vorig jaar bevestigen de trend van een stijging van temperaturen wereldwijd.
Met uitzondering van 1998, zijn de 10 warmste jaren sinds 134 jaar geleden de gegevens
werden bijgehouden allemaal vanaf 2000. 2010 en 2005 zijn de warmste jaren in de reeks.
De gemiddelde temperatuur is sinds 1880 met 0.8 Celsius gestegen. Hoewel er van jaar tot
jaar altijd uitschieters mogelijk zijn, gaan de meeste wetenschappers ervan uit dat de toename
van broeikasgassen ertoe leidt dat elk decennium warmer zal zijn dat het voorgaande.
Dat NASA, verantwoordelijk voor het Amerikaanse ruimtevaartprogramma, met deze cijfers
komt is opmerkelijk. Zij kan er moeilijk van beticht worden gegevens over
klimaatverandering op te kloppen. Klimaatontkenners hebben er du seen probleem bij. (Bron:
Terradaily)
Zonne-energie voor ziekenhuis in Haïti
In Haïti heeft een nieuw ziekenhuis de deuren geopend, het Hôpital Universitaire de
Mirebalais, dat zich dankzij 1800 zonnepanelen het grootste door zonne-energie
functionerende ziekenhuis mag noemen. Dankzij de panelen zal volgens schatting per jaar
ongeveer 210 kubieke meter CO2 minder worden uitgestoten door het ziekenhuis. Omdat
electriciteitsstoringen vaak voorkomen op het eiland, is het voor het universiteitsziekenhuis
bovendien handig om onafhankelijk te zijn van het electriciteitsnet. (Bron: EdgieNews)
Britse kerk bekritiseert wapenindustrie
In Engeland is onlangs het proces van start gegaan tegen vijf christelijke activisten die in
september vorig jaar een van de ingangen van de grootste wapenbeurs ter wereld blokkeerden.
Op zoek naar sporen van God – missienieuwsbrief –februari 2014
9
Een van de grootste denominaties in het Verenigd Koninkrijk, de United Reformed Church,
heeft onlangs een verklaring doen uitgaan, waarin zij de rol van de Britse regering in de
internationale wapenhandel bekritiseerd en oproept tot een publiek debat. Roberta Rominger,
algemeen secretaris van de URC, liet weten: “Wij stemmen in met de bewering van de
beklaagden dat er een eerbiedwaardige traditie bestaat in de christelijke kerk van geweldloze
directe actie tegen onrechtvaardige praktijken. Als beter bekend was wat voor soort wapens
tegenwoordig worden verhandel, zouden veel Britse burgers zich ervoor schamen dat hun
land er trots in stelt een van de grootste wapenbeurzen ter wereld te houden.”
Ook Rowan Williams heft zijn steun uitgesproken voor de activisten. De voormalige
aartsbisschop van de Anglicaanse kerk zei: “We hebben dringend behoefte aan een eerlijk
debat over de wapenhandel – over de moderne wapensystemen die buiten elk ethisch kader
lijken te vallen, Deze zaak heeft de mogelijkheid geopend om die discussie nu wel nu voeren
en ik hoop dat men deze kans niet voorbij laat gaan.”
(Bron: Ecumenical News)
Hoop begint in de duisternis, de vasthoudende hoop dat
als je zorgt dat je gewoon maar aanwezig bent en het
goede doet, het daglicht zal aanbreken. Je wacht en je
werkt: maar je geeft niet op. - Anne Lamott (Amerikaanse
schrijfster en activiste, 1954)
Kerk wereldwijd
Christelijke vrouwen in India verenigen zich
Op 11 januari jl. is in Bangalore officieel een Beweging van Christelijke Vrouwen in India
(ICWM) van start gegaan. Het initiatief is genomen door meer dan honderd vrouwelijke
religieuzen en leken die in de hoofdstaf van de zuidelijke staat Karnataka deelnamen aan een
congres over de rol van de vrouw in de kerk sinds Vaticanum II.
De ICWM wil de essentiële rol die vrouwen spelen in de kerk en samenleving naar voren
brengen en de diepgewortelde patriarchale houding in de Indiase samenleving aan de kaak
stellen. Het geweld tegen vrouwen in India is wijdverbreid en hevig. Verkrachtingen zijn aan
de orde van de dag en daders worden zelden gestraft.
De oprichters van deze nieuwe christelijke vrouwenbeweging benadrukken dat zij handelen in
de geest van het Tweede Vaticaans Concilie en de apostolische brief Mulieris dignitatem van
Johannes Paulus II. Zij hebben ook laten weten zich sterk gesteund te voelen door paus
Franciscus die zich sinds het begin van zijn pontificaat heeft uitgesproken over het belang en
de waardigheid van de vrouw in kerk en samenleving.
(Bron: EdA)
‘Assisië’ in Antwerpen
In Antwerpen vindt van 7 tot 9 september 2014 een internationale ontmoeting ‘in de Geest
van Assisi’ plaats tussen ruim 300 leiders en vertegenwoordigers van de grootste
wereldreligies. De bijeenkomst wordt georganiseerd door de christelijke lekengemeenschap
van Sant'Egidio. Thema is: ‘Vrede is de toekomst’.
Op zoek naar sporen van God – missienieuwsbrief –februari 2014
10
Op 27 oktober 1986 vond in Assisië een historische ontmoeting plaats tussen de wereldleiders
van het Jodendom, christendom, de islam en de grote Aziatische godsdiensten. Sindsdien
vindt jaarlijks zo’n bijeenkomst plaats, met als doel te zoeken naar het potentieel van
verzoening en vreedzaam samenleven tussen de verschillende religies. Dit jaar is voor België
gekozen vanwege de honderdste verjaardag van het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog.
Naast religieuze leiders worden ook vertegenwoordigers van de politieke, sociaaleconomische
en culturele wereld uitgenodigd, onder wie ook niet-gelovigen. De panelgesprekken zullen
dan ook niet zozeer theologisch van aard zijn, maar wel handelen over verschillende
conflicthaarden zoals het Midden-Oosten of Afrika, en de economische en ecologische
uitdagingen van deze tijd.
Column
Waanvrees
Column door Ryan van Eijk
Genoeg stof voor een column deze keer. Syrië dringt zich op. Als oord van woestenij, en
vooral van barbarij. En de Oekraïne waar men de tirannen tart en zelfs bereid is te sterven om
bij de EU te mogen, terwijl men in Nederland de democratie tart en bereid is de EU te laten
sterven. Ook het Groningse leed, gestut en gestuukt met baten van eigen bodem, is een optie.
Of toch de Poetin Spelen in Sotsji, waaraan Japin niet mag meedoen als gedelegeerde demohomo? Maar dat is allemaal erg groots, bedenk ik me. Daarom liever toch maar iets kleins dat
mijn gemoedstoestand direct raakt: mijn toenemende waanvrees.
Ik werk nu ruim 15 jaar in de bajes, onder andere met psychiatrische patiënten. Het is een plek
waar waan en vrees vaak arm in arm gaan. Bij een waan zie en hoor je precies hetzelfde als
ieder ander, maar je verbindt er conclusies aan die niet kloppen met de werkelijkheid. Vaak
gaat die waan gepaard met angst en achterdocht. Het opmerkelijke is nou dat mij de laatste
maanden heel sterk waanvrees bekruipt. Dat is de vrees ten prooi te vallen aan wanen, aan
achterdocht en wantrouwen. En het bekruipt me niet in de gevangenis, maar juist erbuiten. Ik
vind dat heel vervelend, want ik wil niet achterdochtig zijn en wantrouwig door het leven
gaan. Toch worden de laatste tijd die achterdocht en dat wantrouwen buitensporig bij me
gevoed. Waardoor dat komt, wilt u weten? Nou, door het dwangneurotische gedrag van
bedrijven en regeringen, die alles van mij blijken te willen weten. Overal word ik bespioneerd
en gecontroleerd, zo blijkt steeds meer. Omdat ze me door en door willen kennen en
begrijpen. Natuurlijk allemaal voor mijn eigen bestwil, gezondheid en veiligheid... en ter
controle van mijn (koop- en leef)gedrag. Maar wil ik wel voortdurend door anderen daarop
gecontroleerd worden? Dat weet ik eigenlijk nog niet. En wat als ze alles over mij ook nog
eens digitaal opslaan? Heb ik dan nog wel een verleden dat ik achter me kan laten? Of wordt
mijn verleden deel van een steeds groter nu? En als alles van en over mij is opgeslagen in
beeld en geluid, blijft er dan nog ruimte om te vergeten en te vergeven? Mag en kan ik dan
nog wel mijn leven en gedrag wijzigen? Is bekering dan nog wel mogelijk?
Het lijkt erop dat die bedrijven en regeringen alwetend en op die manier almachtig worden.
Net als God. Met minstens één groot verschil: God is veel aardiger voor me.
Of lijd ik al aan wanen?
Op zoek naar sporen van God – missienieuwsbrief –februari 2014
11
Gebed
Goede Samaritanen
De wereld ligt langs de kant van de weg,
treurig en vechtend om haar leven.
En jij, Jezus, jij stopt
en trekt je haar pijn aan.
Wij zitten langs de kant van de weg,
vol afkeer en vrees
en jij, Jezus, komt naast ons zitten,
als een goede buur.
Geen plek ter wereld vergeet jij,
nooit loop je iemand voorbij.
Wij liepen onze naasten voorbij, God,
omdat we bang waren
dat zij teveel van ons zouden vragen.
Buren liepen we voorbij, God,
omdat we bang waren,
dat we met hen
zouden worden vergeleken.
We gingen ver van onze naasten af zitten,
omdat we maar niet konden geloven
dat ze iets voor ons konden betekenen.
En daarom zagen we hun goedheid niet
en moesten we het zonder hun liefde doen.
Maar in Jezus
loopt onze God niemand voorbij;
zelfs de wonden van onze fouten
geneest Hij.
Dorothy McRae-MacMahon
bron: www.dederdekerk.nl
Agenda
Schipholwakes
detentiecentrum in Badhoevedorp
5 maart - 20 april
Vastenaktie
landelijk
5 maart - 20 april
Op zoek naar sporen van God – missienieuwsbrief –februari 2014
12
Bijeenkomst over Indonesische netwerk tegen vrouwenhandel
Klooster Mariënburg, 's-Hertogenbosch
17 maart
Inspiratiedag Week Nederlandse Missionaris
17 mei
Op zoek naar sporen van God – missienieuwsbrief –februari 2014
13

Download Report