deze factsheet.

Welke kansen biedt
goede bouwlogistiek?
Welke kansen biedt goede bouwlogistiek?
Aansluiting bij de Aanpak Duurzaam GWW
Duurzame bouwlogistiek biedt drievoudige winst
Bouwlogistiek haakt op verschillende aspecten bij
de Aanpak Duurzaam GWW aan. Zo wordt er bij de
Aanpak gebruik gemaakt van het Ambitieweb. Met
behulp van het Ambitieweb worden de ambities op
de belangrijkste GWW-thema’s beeldend
weergegeven. Bouwlogistiek heeft een impact op
diverse thema’s uit het Ambitieweb zoals
bijvoorbeeld; materialen & grondstoffen,
leefomgeving, etc.).
Duurzame bouwlogistiek vraagt van de GWW-sector om
logistiek te beschouwen als integraal onderdeel van het
gehele bouwproces (van ontwerp tot uitvoering), in plaats
van als een afgeleide van de bouw. Hiermee is winst te
behalen in euro’s, en voor mens en milieu. Volgens
Nederlandse en Britse praktijkervaringen kan het voordeel
voor de hoofdaannemer oplopen tot 10-15%
materiaalreductie, 6% meer arbeidsproductiviteit en 8%
hogere winst.
Wel is het goed je te realiseren dat er een verschil
is in het invullen van het Ambitieweb voor aanleg
en voor realisatie. De impact om te stimuleren op
de bouwlogistiek valt in de aanlegfase, aangezien
er sprake moet zijn van een bouwproject met
bouwplaats(en).
Volgens het platform Logistiek in de Bouw is circa 30% van
het goederenvervoer over de weg bouw gerelateerd, en
ontstaat een groot deel van de hinder, overlast, congestie
en uitstoot van emissies door het bouwverkeer. Bovendien
is de impact van bouwlogistiek op het lokale leefmilieu
groot, doordat de meeste bouw- en renovatieprojecten in
(dicht) gebouwde omgeving plaatsvinden.
Nu heeft een nieuwe weg (weliswaar indirect) de
meeste invloed op emissies gedurende de
gebruiksfase. Datzelfde geldt voor bijvoorbeeld
(binnenstedelijk) bouwen. Niettemin zijn de
impacts in de aanlegfase significant.
Zeker als je de cumulatieve wegbelasting voor alle
bouwverkeer in bijvoorbeeld een regio bekijkt. En
bovendien is de aanlegfase voor de omgeving vaak
minstens zo belangrijk als de gebruiksfase.
Aanwonenden van de logistieke routes naar Utrecht
Nieuw Centraal Station zien bijvoorbeeld in 10 jaar
tijd 1 miljoen vrachtwagens langsrijden.
De wegwijzer voor (weg) projecten is een concrete
uitwerking van de Aanpak Duurzaam GWW voor
duurzame (weg)projecten.
Faalkosten in de bouw (schattingen variëren van 5% tot
meer dan 10%) worden tot slot mede veroorzaakt door te
vroege, te late of verkeerde leveringen. Nog afgezien van
de kosten van inefficiëntie door lage beladingsgraad of
overbodige verkeersbewegingen.
Dit maakt dat partijen uit de gehele bouwketen en in GWW
en in B&U bouw (van opdrachtgever, aannemer,
toeleverancier en transporteur) inzien dat een ‘drievoudige
winst’ is te realiseren van een sneller, efficiënter en
duurzamer bouwproces.
Dit wordt vormgegeven en gestimuleerd in een Green Deal
‘Duurzame Logistiek in de Bouw’, waar hiermee de
verbinding wordt gelegd met Duurzaam GWW.
Definitie
Bouwlogistiek omvat alle logistieke bewegingen en
handelingen ten behoeve van het bouwproces van
personen en goederen van, naar en op de bouwplaats.
Meer informatie en contactpersonen:
Platform Logistiek in de bouw:
www.logistiekindebouw.nl
Green Deal Duurzame logistiek in de bouw
RWS
Coen Faber
E: [email protected]
M: 06-53414203
Bouwend Nederland
Arjan Walinga
E: [email protected]
M: 06-51543524
Aanpak bij de Gemeente Rotterdam:
Cor Luijten
Programma manager Logistiek in de Bouw
E: [email protected]
T: 010-4897695
Duurzaam GWW en de Aanpak Duurzaam GWW:
www.duurzaamgww.nl
www.aanpakduurzaamgww.nl
Deze definitie omvat bijvoorbeeld aanvoer van alle
materialen en goederen naar het bouwwerk, de inzet van
transportmiddelen daarbij lichte voertuigen, zware
voertuigen, scheepvaart, railtransport (maar ook tractoren
en vorkheftrucks op de bouwplaats), en het plannen en
coördineren van de bouwactiviteiten en inzet van
materialen, goederen en personen.
Buiten deze definitie vallen de activiteiten na realisatie van
het werk, tenzij de aanbesteding ook in bijvoorbeeld
onderhoud voorziet (zoals bij een DBM-contract) of zelfs
hergebruik-eisen van materialen zijn gesteld.
Aansluiting bij de Aanpak Duurzaam GWW
Bouwlogistiek heeft een impact op de diverse thema’s uit
het Ambitieweb.
Ter illustratie wat voor impact de bouwlogistiek kan geven
in het bouwproces, is dit met enkele relevante voorbeelden
gegeven aan de hand van de thema’s van het Ambitieweb.
Thema
I Energie & klimaat
II Materialen &
grondstoffen
III Duurzame
bereikbaarheid
IV Water & Bodem
V Natuur & Ruimte
VI Leefomgeving
VII Kosten & opbrengsten
Impact op de bouwplaats en/of in de toeleveringsketen
Emissies als gevolg van verplaatsing en afvoer van grond- en slibverplaatsingen
Emissies als gevolg van aanvoer van materialen en personen
Materiaalverspilling door te vroege, te late of verkeerde/te grootte bestellingen
Congestie als gevolg van bouwverkeer
Beschadiging van wegennet als gevolg van zwaar bouwverkeer
Bij afwatering van wegen treedt ook vervuiling op door zink uit autobanden.
Chemische biociden die voor de scheepvaart gebruikt als anti-fouling zijn schadelijk voor de
waterkwaliteit
Verstoring biodiversiteit door werkwegen en opslagplaatsen in kwetsbare gebieden
Verstoring biodiversiteit door hinder als gevolg van verhoogde intensiteit vervoer en opslag in
bijvoorbeeld het. broedseizoen
Mobiele werktuigen en transport tijdens aanleg en onderhoud hebben gevolgen voor de
luchtkwaliteit.
Transport is een kostenpost, in personele inzet, materiaal, management en wachttijd
Tabel: Voornaamste impacts van bouwlogistiek (Focus op duurzaamheid in het GWW aanbestedingsproces, 2010)
Welke kansen biedt goede bouwlogistiek?
Het platform Logistiek in de Bouw heeft afgelopen 4
jaar in Nederland inzichtelijk gemaakt met
praktijkgericht onderzoek in de bouw (GWW en B&U) in
bouwprojecten en in de bouwketen met bedrijven dat
er een grote effectiviteitwinst is te halen in zowel
economische als maatschappelijke effecten.
Zie de factsheet waarin dit kernachtig in cijfers is
weergegeven – factsheet Logistiek in de Bouw.
Tevens zijn de best practices geïnventariseerd en
beschreven van hoe verschillende partijen in de
bouwketen gezamenlijk deze effectiviteitwinst kunnen
realiseren. Zie publicatie van het platform - rapport
Best Practices in Bouwlogistiek.
Dit inzicht dat afgelopen 4 jaar is gerealiseerd heeft
ertoe geleid dat er commitment is van een grotere
groep koplopers in de bouw bij markt en overheid die
zich willen inzetten om naar een structurele en
systematische aanpak te komen voor een duurzamer
en effectiever bouwproces.
Een kerngroep van bedrijven en opdrachtgevers zetten
zich actief in middels de Activeringsdenktank Logistiek
in de Bouw. Dit zijn; TBI, DuraVermeer, BAM
Utiliteitsbouw, Gemeente Rotterdam, Rijkswaterstaat,
Van Keulen Hout- en Bouwmaterialen bv, Rensa bv,
Rotim bv, Brink XL, DHL Supply Chain Benelux en
Workx.
Inzicht voor de kansen die de groep van koplopers in
de bouw zien voor een duurzamer en effectiever
bouwproces is in onderstaand schema weergegeven.
Met deze groep en andere geïnteresseerde en
gecommitteerde bedrijven en opdrachtgevers wordt
toegewerkt naar een Green Deal ‘Duurzame Logistiek in de
Bouw’ eind 2014, waarin gezamenlijk de effectiviteitwinst
van 20-20-20 in 2020 wordt nagestreefd, dat gaat om
sneller, slimmer en duurzamer bouwen.
Door een gezamenlijke focus op het doel 20-20-20 met
gezamenlijke oplossingen en maatregelen, vanuit de markt
die op de ‘hoofdas’ met partijen in de bouwketen kansen
zien om verspilling, verlies en schade in arbeidsuren,
materiaal. kosten en dergelijke te reduceren. En vanuit de
opdrachtgevers en overheden die door middel van
‘prikkels’ kansen zien om reductie in hinder,
omgevingsoverlast, en uitstoot van CO2 en fijnstof te
realiseren.
In een gezamenlijke ‘roadmap’ van markt, overheid en
kennispartijen met concrete initiatieven en handvatten
wordt invulling gegeven aan de Green Deal ‘Duurzame
Logistiek in de Bouw’.
Meer info:
•
Platform Logistiek in de Bouw
•
Green Deal Duurzame Logistiek in de Bouw
•
Samen op weg naar Green Deal logistiek in de
bouw
•
Innovatie-Estafette 2013 – Duurzame Logistiek in
de Bouw
.
Voorbeeldaanpak – gemeente Rotterdam
Het bevorderen van duurzame bouwlogistiek vraagt – zoals de gehele Aanpak Duurzaam GWW– om innovatie, communicatie en
lerend vermogen van opdrachtgevers en opdrachtnemers. Het hanteren van de huidige standaardcriteria kan dat in de weg
staan.
De gemeente Rotterdam heeft het stimuleren en realiseren van een duurzame logistiek in de bouw als prioriteit bepaald, en
daar is een roadmap in gang gezet die het in de eigen organisatie en in de regio met andere opdrachtgevers en met de
koplopers in de markt actief wil ontwikkellen en uitdragen. Om daadwerkelijk duurzame effecten te realiseren is minimaal een
regionale aanpak benodigd evenals het feit dat analoog aan de Green Deal het tijd vraagt. Het start uiteraard wat kan je in je
eigen organisatie doen en van daaruit kan dit in de triple helix samenwerking (marktpartijen, kennisinstellingen en overheid)
verder worden doorontwikkeld.
Bij deze een korte schets van dit proces bij de gemeente Rotterdam dat – in aansluiting op de procesaanpak Duurzaam GWW –
doen, verbreden en ontwikkelen – als inspiratie kan dienen om dit thema op te pakken in uw organisatie en met de
ketenpartijen. (Deze aanpak wordt in samenwerking met Rijkswaterstaat vorm gegeven en uitgevoerd).
Ambitieniveau 1
Bouwlogistiek plan: inzicht
Bij bouwprojecten is het belangrijk om inzichtelijk te hebben:
1.de projectinformatie van het bouwproject
2.de omgevingsfactoren (zoals bereikbaarheid, beschikbaarheid, bouwplaatsruimte) en
3.de verwachtte logistieke bouwstroom in relatie met de reeds aanwezige verkeerstromen.
In de uitvraag en/of vergunning kan invulling worden gegeven aan de voorwaarden in relatie met hinder, veiligheid, congestie,
schone lucht etcetera.
Voorbeeld
Gemeentewerken Rotterdam heeft een studie (2011-2014) gedaan naar bouwverkeer in Rotterdam en haar regio. Hier is een
beeld verkregen van de bouwverkeersstromen en de uitstoot/emissies bij bouwprojecten. Op basis van deze studie is een
verkeersvoorspellingsmodel ontwikkelt dat de omvang van het bouwverkeer in de tijd voorspelt.
Andere modellen zijn in gebruik bij bijvoorbeeld de gemeente Amsterdam en TNO. Er wordt toegewerkt naar een vereenvoudigd
‘bouwverkeervoorspellingsmodel onder coördinatie van gemeente Rotterdam in samenwerking met gemeente Amsterdam,
Rijkswaterstaat en het platform Logistiek in de Bouw.
Bovenstaande informatie geeft het inzicht en voorwaarden op basis waarvan gewerkt kan gaan worden aan de efficiëntie van de
logistiek. Want een efficiëntere logistiek geeft weer een extra impuls aan minder hinder, betere veiligheid, minder congestie,
minder uitstoot etcetera. Gedacht kan worden aan: consolidatie aan de rand van de stad, bundeling over de weg en over water
naar en van projecten.
Ambitieniveau 2
Bouwlogistiek plan: stimuleren en voorbeelden verbeteringen
De opdrachtnemer laat zien hoe hij de ruimte in het bouwproces (van ontwerp t/m uitvoering) benut om de bouwlogistieke
opgave te verbeteren met zijn ketenpartijen. Zie figuur Bouwlogistieke processen - figuur Bouwlogistieke processen
Best-practice is een plan dat qua bouwlogistiek zowel inzicht biedt in de opzet (planning, coördinatie, informatiestromen (zoals
omvang stromen e.d.), mogelijke maatregelen als bundeling, consolidatie (hubs), type vervoer), als in de maatschappelijke
impact (zoals emissies, geluid- en spitsbelasting).
Voorbeeld
Gemeente Rotterdam heeft in samenwerking mer Rijkswaterstaat het initiatief genomen om vanuit concrete projecten
bouwlogistieke verbeteringen te stimuleren – middels een te ontwikkelen EMVI en welke faciliteringen er zijn.
Verder wordt het thema duurzame logistiek in de bouw bij andere opdrachtgevers in de regio geagendeerd en uitgedragen.
Ambitieniveau 3
Bouwlogistiek plan: project overstijgende verbeteringen
Opdrachtnemers hanteren aanvullend aan het gevraagde onder ambitieniveau 2 een gebiedsbenadering en/of een project
overstijgende aanpak gericht op duurzame bouwlogistiek, bijvoorbeeld door met andere projecten gedeelde bouwlogistieke
planning en voorzieningen, die leidt tot een verbetering van de duurzame bereikbaarheid tijdens en/of na de bouwfase.
Voorbeeld
Op termijn indien meerdere opdrachtnemers in de bouw (GWW en B&U) in een gebied (in deze de regio Rotterdam) een
coördinatie en logistieke informatieplanning hanteren voor een efficiënt en duurzaam bouwproces, dan zal de Gemeente
Rotterdam vanuit beheerdersrol in samenwerking met andere publieke beheerders toewerken naar een zo duurzaam en
effectief invulling van het gebied met betrekking tot bouwprocessen (zoals in relatie met verkeersmanagement en in
gebiedsontwikkeling (bestemmingsplannen en opdrachtgeversrol)).

Download Report