Danny Devos: kunst en misDaaD thomas Ruff expeRimenteeRt met

OurType : Fakt Soft, 22/29 pt.
ar t
127 www.hart-magazine.be
#
5.06.2014 België 5,00 Euro – P608043 – Nederland 5,70 Euro
verschijnt driewekelijks / chaque trois semaines / 3-weekly (niet in augustus)
Danny Devos. Foto © Jean-Pierre Stoop
over hedendaagse kunst in België en omgeving
d’art contemporain en Belgique et ses environs
on contemporary art in Belgium and surroundings
Danny Devos: kunst en misdaad
Thomas Ruff experimenteert met licht
Fik Van Gestel: storm en stilte
Guillaume Bijl maakt feestelijke beelden
Allen Ruppersberg over rock ‘n’ roll
Kabakov in Parijs, Sven ’t Jolle in Toulouse
6.
5.06 2014 H ART
Detail van de installatie ‘Picnic at Hanssenspark’ van en met Danny Devos, foto Jean-Pierre Stoop
DDV stelt tentoon in de Bond in Brugge en het MOCAK
in Krakau
Kunst en misdaad in
het Hanssenspark
Danny Devos, alias DDV (Vilvoorde 1959), is performancekunstenaar en hij maakt
kunst over serial killers. Met ‘Ten Danger Works’ neemt hij deel aan de grote
tentoonstelling ‘Crime in Art’ in het MOCAK in het Poolse Krakau. In de Bond in
Brugge recreëert hij een plek uit zijn jeugd: het Hanssenspark in Vilvoorde. Niet uit
nostalgie, maar op zoek naar het onverwachte dat achter elke struik kan opduiken.
Marc HOLTHOF
‘Zbrodnia w sztuce, Crime in Art’ zo heet een
groots opgezette tentoonstelling in het MOCAK,
het Museum of Contemporary Art in Krakau.
Ze opende op 15 mei en loopt tot 28 september.
DDV toont er ‘Ten Danger Works’ uit de periode
1987-1991. Het zijn werken zoals ‘Serial Killers
Flags’, ‘Ed Geins Gloves’, ‘Norman Bates lives
the Arts’, ‘Burn Bundy Burn’ – die over beruchte
serial killers handelen. Kunst en moord zijn nauw
met elkaar verwant voor DDV. Misdaad heeft
hem altijd gefascineerd: al in 1985 schreef hij een
tekst in het tijdschrift Force Mental van Club
Moral waarin hij wees op de overeenkomst tus­
sen de kunstenaar en de serial killer. Die tekst
had trouwens dezelfde titel als de tentoonstelling
in Krakau: ‘Crime in Art’.
Dat DDV een grote zaal van het fraaie nieuwe
museumgebouw in Krakau mag vullen met zijn
‘Danger Works’ is geen toeval. Hij ontmoette
de latere directrice van het MOCAK (opgericht
in 2010) toen hij in 1993 in Lübeck in residentie
was en werk had gemaakt over een beruchte
Poolse serial killer die ook schilderde (favoriete
kleur: rood) en op zijn slachtoffers briefjes met
poëtische teksten naliet: ‘The Red Spider of
Katowice’. De gelijknamige installatie is niet op
deze tentoonstelling te zien, wel in een volgende
collectietentoonstelling: het MOCAK heeft het
werk aangekocht.
Het lijstje deelnemers aan ‘Crime in Art’ oogt
indrukwekkend. Naast DDV is er ook werk van
Robert Devriendt, Christian Boltanski, Jake
& Dinos Chapman, Debora Hirsch, Teresa
Margolles, Andres Serrano, Daniel Spoerri, Beat
Streuli en Andy Warhol te bekijken, naast een
schare Poolse kunstenaars. Tijdens zijn verblijf
in Krakau had DDV vooral een goed contact met
Fluxus-veteraan Spoerri (“wij lopen allebei met
een stok, dat schept een band”, lacht hij). Spoerri
H ART 5.06 2014
deelt DDV’s fascinatie voor misdaad: hij wil in
zijn misdaadwerken aantonen dat elk object, hoe
onschuldig ook, een moordwapen kan worden.
Conservatie
Op de vraag waarom er in Krakau werk te bekij­
ken is uit de late jaren tachtig en vroege jaren ne­
gentig en geen recent werk, antwoordt DDV dat
hij geen permanente werken meer maakt. Van
bijvoorbeeld de installatie in De Bond in Brugge
zal niets overblijven. Je mag al tijdens de tentoon­
stelling gladiolen afsnijden of dingen meenemen,
na de tentoonstelling wordt alles zelfs compleet
ontmanteld. “Het bewaren en conserveren van
kunstwerken is niet de taak van de kunstenaar”,
stelt DDV. “Vroeger in Kattenberg (het lokaal
van Club Moral – mh) hadden wij veel plaats om
werk te bewaren, tegenwoordig niet meer.”
Hij is het beu conservator van zijn eigen werk
te spelen. Ed Geins handschoenen heeft hij op
vraag van de curatoren voor de tentoonstelling
in Krakau moeten hermaken – de originele ver­
sie viel uit mekaar. Werk conserveren is niet zijn
taak, maar van de musea, meent hij. Er zijn ge­
noeg mensen die voor restauratie en conservatie
gestudeerd hebben. Als een werk uit mekaar valt,
gooit hij het weg. DDV verkoopt bovendien zel­
den of nooit zijn werken. Zelfs de meest ‘verlich­
te’ verzamelaars schrikken terug om een werk
van hem aan de muur te hangen: “Geen DDV
in mijn huiskamer”, schampert de kunstenaar.
Want kunst kan en mag vandaag álles – behalve
gevaarlijk zijn.
Maar het deert hem niet. Kunst is voor DDV iets
heel anders dan de koopwaar die in de kunsthan­
del verhandeld worden. Hij heeft zich zelfs voor­
genomen om nooit kunst te maken met de geijkte
middelen als een doek, verf, klei, brons en dat
soort ‘kunstenaarsmateriaal’. Hij vindt zijn in­
spiratie zelfs niet in andere kunstwerken of -ten­
toonstellingen, wel in wat hij in de krant leest, en
vooral in muziek: punk, new wave, no future.
Kunst en misdaad zijn voor DDV kortstondige,
intuïtieve ingrepen. Ze worden zoals een perfor­
mance of muziekoptreden ter plaatse geïmprovi­
seerd. Dat belet niet dat er geen lange voorbe­
reiding aan kan voorafgaan. Zoals nu met zijn
installatie in De Bond. Die moet niet alleen met
de beperkingen van het gebouw maar ook met
de groei- en bloeitijden van allerlei planten reke­
ning houden.
Tatort
Het lijkt een vreemde combinatie: DDV die een
idyllisch park recreëert. Maar het thema dook in
zijn werk al eerder op. Zo liet hij in 1979 in de
Antwerpse Ruimte Z gras ondersteboven groei­
en. En hij verwijst ook naar zijn ‘Performance:
#100 – the murder of Ilona Harke’: “Op de plaats
waar op 22 december 1966 de 5-jarige Ilona
Harcke door Joachim ‘Jockel’ Kroll, de Jager van
het Ruhrgebied, werd vermoord, lag ik een korte
tijd naakt. Er was niemand aanwezig.” Op de foto
in zijn schitterende boek ‘Performan-DDV 19792011’ zie je een naakt lichaam in een golvend,
idyllisch boslandschap liggen.
Kunst is voor DDV iets
heel anders dan de koop­
waar die in de kunst­handel
verhandeld wordt. Hij heeft
zich zelfs voorgenomen
om nooit kunst te maken
met de geijkte middelen
als een doek, verf, klei,
brons en dat soort ‘kunste­
naars­materiaal’. Hij vindt
zijn inspiratie zelfs niet
in andere kunstwerken of
-tentoon­stellingen, wel in
wat hij in de krant leest,
en vooral in muziek: punk,
new wave, no future
Dergelijke acties en romantische ‘Tatorten’ in­
spireren hem nu voor ‘Picnic at Hanssens Park’
in de Bond in Brugge. Niet dat er ooit een serial
killer aan het werk was in het kleine park bij het
station van Vilvoorde. Maar DDV woonde er als
kind vlakbij en was verbaasd hoe men er steeds
weer voor een verrassing kwam te staan, steeds
nieuwe ontdekkingen deed. Zo omvat het kleine
park een vijver met hangbrug, een (in cement
geïmiteerde) ruïne en een takkenhuisje (ook al in
cement opgetrokken).
Hij heeft het Hanssenspark nu in de ruimte van
De Bond op schaal 1/10 nauwkeurig gereconstru­
eerd. Maar wel op zijn eigen manier: een houten
brug (met ruggen van stoelen als leuning) ver­
vangt de ijzeren hangbrug, een partij netels ver­
vangt de vijver, riet de fonteinen, opgestapelde
bureaus vormen de ruïne. In een hoek staat een
‘Donald Judd’-sculptuur: schuiven gevuld met
gras. Als wij de installatie bezoeken, een week
voor de opening, moet de afwerking nog gebeu­
ren. Er groeit al flink wat gras in de verduisterde
ruimte (dankzij speciale lampen en een meng­
sel van mest en graszaad) en de gladiolen zijn al
doorgeschoten, maar het is nog maar een voor­
proefje van de tuin die het moet worden.
Halfduister
Je zal door de installatie kunnen wandelen op
paadjes van boomschors, vertelt DDV. Onderweg
hoor je dan bloemenschlagers als ‘Zeven anjers
zeven rozen’ door kleine, verborgen luidsprekers
klinken. Alles zal zich in het halfduister afspelen,
als bij valavond. De gevaarlijkste tijd in een park.
Je weet nooit wat er kan gebeuren ... De uitno­
diging voor de tentoonstelling toont alvast een
boom, waarop een onheilspellend schaduw valt.
De schaduw van DDV, de man die als niemand
anders de verdrongen kant van deze samenleving
weet bloot te leggen.
DDV zou DDV niet zijn als het bij een reconstruc­
tie van het park zou blijven. Zowel bij de opening
als bij de finissage zijn er performances te bekij­
ken. Niet van hemzelf (een beenbreuk verhin­
dert dat), wel van Boris Nieslony, Ria Pacquée,
Nigel Rolfe en (bij de finissage) Peter Fengler,
Douglas Park en Mikes Poppe. Aan de wand to­
nen liefst zeven videoschermen een collage van
filmpjes over een groot aantal gebeurtenissen
gerelateerd aan kunst en misdaad. Het begint al­
lemaal op 25 mei met het guillotineren van dokter
Petiot in 1946. Dat was een Frans misdadiger die
tijdens de oorlog een ontsnappingsroute had op­
gezet. Alleen ontkwam er niemand mee, want de
dokter was geen verzetsstrijder maar een serial
killer die zijn slachtoffers vermoordde en hun lij­
ken verbrandde. En zo is er op elke dag van de
tentoonstelling een ander filmpje over een merk­
waardig artistiek of crimineel feit te bekijken.
‘Picnic at Hanssenspark’ van DDV tot 29 juni in De Bond, Buiten
Smedenvest 1, Brugge. Open ma-zo van 13-18 u. Toegang vrij.
www.ccbrugge.be
‘Crime in Art’ tot 28 september in het MOCAK; ul.Lipowa 4,
30-702 Krakau, Polen. www.mocak.pl
6.