2. Macro-economische Ontwikkelingen

Macro-economische Analyse 2014-2
Conclusie
De afgelopen maanden zijn de meeste economische indicatoren sterk verbeterd. Dit herstel vlakt nu wat
af. Wel wordt er een verder economische herstel verwacht in 2015. Dit wordt gevoed door een
koopkrachtstijging en een hogere huishoudensconsumptie.
Al jarenlang is de werkloosheid een zorgenkind. Pas in 2015 werd een daling verwacht, maar deze daling
lijkt zich dit jaar al in te zetten. Het is nog niet duidelijk of dit een structureel herstel is.
Macro-economische Ontwikkelingen
2e kwartaal 2014
Bijlage II
Versie:
Auteur:
1.0
NVM Data & Research
15 juli 2014
In 2013 bleef het herstel op de woningmarkt aanvankelijk iets achter bij het economische herstel, maar de
woningmarkt maakt een inhaalslag. Het voortdurend stijgende vertrouwen op de woningmarkt vertaalt
zich ook in een toename van het aantal verkochte nieuwbouwwoningen. Het aantal verleende
bouwvergunningen blijft echter nog wel historisch laag.
Onderdeel
Economische Groei
Bron
CBS, CPB
Oordeel
Inflatie
CBS, CPB
Producentenvertrouwen
CBS
Consumentenvertrouwen
CBS
Huishoudensconsumptie
CBS, CPB
Koopkrachtontwikkeling
Werkloosheid
CPB
CBS, CPB
Vacatures
CBS
Hypotheken
Kadaster
Hypotheek- en Kapitaalmarktrente
Hypotheekshop, DNB
Loan-to-Value
HDN
Spaartegoeden
CBS
Hypotheken met betalingsachterstanden
BKR
Acceptatiecriteria kredietverlening
DNB
Onvrijwillige veilingen
Kadaster
Nieuwbouwwoningen
MNW
Bouwvergunningen
CBS
Indices bouw en architectuur
CBS
Woningmarktindicatoren
ING, VEH, Woonkennis.nl
Verhuisgeneigdheid
CBS
Leeswijzer:
Pijl omhoog --> Stijgende trend
Groen --> Positief
Pijl omlaag --> Dalende trend
Rood --> Negatief
Grijze, platte pijl --> Stabiel
Economische Groei
Inflatie
Krimp economie eerste kwartaal door lagere consumptie huishoudens
Inflatie blijft laag
Groei t.o.v. vorig kwartaal
Inflatie in laatste maanden
Groei t.o.v. zelfde periode jaar terug
-0,6%
1e kwartaal 2014
0,0%
1e kwartaal 2014
Voorspelling groei economie CPB 2014
0,75%
Voorspelling groei economie CPB 2015
1,25%
0,8% / 1,2% / 0,8%
Voorspelling inflatie CPB 2015
4
mrt - mei 2014
1,25%
Percentage
5
3
Inflatie Nederland
Inflatie Eurozone (Eur. index)
4
1
3
2014-Q1
2013-Q3
2013-Q1
2012-Q3
2012-Q1
2011-Q3
2011-Q1
2010-Q3
2010-Q1
-1
2009-Q3
0
2009-Q1
-2
2
1
-3
Bijzonderheden
* De terugval wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door een zachte winter. Hierdoor was het
verbruik van aardgas bijvoorbeeld erg laag voor de tijd van het jaar, waardoor de huishoudensconsumptie
kromp. Maar ook aan motorbrandstoffen en voedings- en genotmiddelen werd minder uitgegeven dan een
jaar eerder. De investeringen groeiden met 5,1 procent. De uitvoer van goederen en diensten groeide met
2,7 procent en de invoer met 1,7 procent.
* Het begrotingstekort (EMU-tekort) komt in 2015 naar verwachting uit op 2,2%.
* Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) is positiever gestemd dan het CPB over de Nederlandse
economie. Het IMF verwacht een groei van de Nederlandse economie in 2014 van 0,8 procent. Voor
volgend jaar wordt een groei van 1,6 procent voorzien.
2014-5
2013-11
2013-5
2012-11
2012-5
2011-11
2011-5
2010-11
2010-5
-1
2009-11
Groei tov vorig jaar
2009-5
-5
Groei tov vorige periode
2008-11
0
-4
2008-5
Macro-economie
Inflatie Nederland (Eur. index)
2
Bijzonderheden
* De inflatie blijft laag. Goedkopere vakanties en voedingsmiddelen verlaagden de inflatie.
Autobrandstoffen werden duurder. In april sprong de inflatie even naar 1,2 procent door een piek in de
prijzen van vliegtickets en vakantieaccommodatie, vanwege de hogere vraag tijdens Pasen.
* In mei is de Nederlandse inflatie volgens de HICP gedaald naar 0,1 procent. Dat is lager dan het
gemiddelde van 0,5 procent in de eurozone. Volgens de ECB is er sprake van prijsstabiliteit als de inflatie
net onder 2 procent ligt. Vanaf februari 2013 ligt de inflatie in de eurozone onder de 2 procent. Op grond
van de lage inflatie in de afgelopen periode heeft de ECB donderdag 5 juni besloten haar rentetarieven te
verlagen.
Producenten- en consumentenvertrouwen
Consumentenvertrouwen
Producenten- en consumentenvertrouwen rond evenwichtspunt
0,3 / 0,7 / 0,7
apr - jun 2014
Consumentenvertrouwen in laatste maanden
-5 / -2 / -2
apr - jun 2014
-5 / -2 / -2
apr - jun 2014
Economisch klimaat in laatste maanden
7 / 10 / 10
apr - jun 2014
-13 / -10 / -11
apr - jun 2014
-15 / -10 / -9
apr - jun 2014
Koopbereidheid in laatste maanden
Koopbereidheid grote aankopen in ltst maanden
Consumentenvertrouwen
40
30
30
20
20
10
10
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
-10
-6
-20
-20
-9
-30
-12
-30
-15
-40
-18
-21
0
-10
1998
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
-3
0
1996
0
1997
3
1996
6
1995
Marktvertrouwen
9
1995
Producentenvertrouwen
12
2007
Consumentenvertrouwen in laatste maanden
2006
Producentenvertrouwen in laatste maanden
Consumentenvertrouwen en koopbereidheid stijgen door economisch klimaat
Producentenvertrouwen (links)
-40
-50
-50
-60
-60
-70
Consumentenvertrouwen (rechts)
-24
Bijzonderheden
* Het consumentenvertrouwen is sinds de zomer van 2013 vrijwel onafgebroken toegenomen en ligt nu op
hetzelfde niveau als eind 2007. De consumenten zijn per saldo positief over het algemene economische
klimaat, maar nog negatief over hun eigen financiële situatie.
* De stemming onder de ondernemers is al vier maanden voorzichtig positief. De indicator van het
producentenvertrouwen bleef staan op 0,7. Wel waren voor de ondernemers in de industrie voor de
tweede maand op rij somberder over de verwachte personeelssterkte in hun branche dan een maand
eerder.
Consumentenvertrouwen
Economisch klimaat
Koopbereidheid
Bijzonderheden
* De koopbereidheid is een deelindicator van het consumentenvertrouwen en was in juni vrijwel hetzelfde
als in mei. Het oordeel van consumenten over hun eigen financiële situatie in de afgelopen 12 maanden
veranderde nauwelijks. Hun verwachting over de eigen financiële situatie in de komende 12 maanden
sloeg om van voorzichtig positief naar licht negatief. Ook vonden consumenten de tijd ongeveer even
ongunstig als vorige maand voor het doen van grote aankopen, zoals wasmachines en televisies. Per
saldo daalde de deelindicator Koopbereidheid in juni 1 punt naar -11. Daarmee is de koopbereidheid nog
altijd laag.
Huishoudensconsumptie
Koopkrachtontwikkeling
Consumptie van goederen negatief maar van diensten positief
Koopkracht in 2014 neemt toe door overheidsmaatregelen
Huishoudensconsumptie tov vorig jaar
-0,9% / -2,4% / -0,1%
feb - apr 2014
Mutatie goederenvolume tov vorig jaar
-2,4% / -5,6% / -1,3%
feb - apr 2014
Mutatie dienstenvolume tov vorig jaar
0,4%/ 0,5%/ 0,9%
feb - apr 2014
Voorspelling consumptie 2015
Koopkrachtontwikkeling 2013 tov 2012 (CBS)
-1,25%
Voorspelling koopkracht CPB 2014
1,25%
0,8%
Percentage
Percentage
3,00
Totaal
6
Goederen
Diensten
1,00
2
0,00
0
-1,00
-2
-2,00
-4
-3,00
-6
-4,00
Alle huishoudens
2014-4
2013-10
2013-4
2012-10
2012-4
2011-10
2011-4
2010-10
2010-4
2009-10
2009- 4
-8
2008- 10
Consumptie
2,00
4
2008
Bijzonderheden
* De consumptieve bestedingen door huishoudens leveren samen met de bedrijfsinvesteringen en uitvoer
een belangrijke bijdrage aan de economische groei. Nederlandse huishoudens hebben in april 0,1 procent
minder besteed aan goederen en diensten dan in april 2013. Dit komt deels door de zachte winter: net als
in de eerste drie maanden van 2014 verstookten huishoudens in april minder gas dan een jaar eerder.
Tweeverdieners
met kinderen,
modaal + ½ x
modaal
2009
Tweeverdieners Alleenstaande, 2 x
zonder kinderen,
modaal
modaal + modaal
2010
2011
2012
Alleenverdiener
met kinderen,
modaal
2013
AOW
alleenstaande,
AOW +10 000
2014
Bijzonderheden
* De koopkracht is ten opzichte van vorig jaar met -1,25% gedaald. Tot eind 2013 ging het CPB ook uit
van een daling voor 2014 (-0,5%), maar door lagere zorgpremies, lagere pensioenen, de lagere inflatie en
het lagere tarief van de eerste belastingschijf is de voorspelling nu positief (+1,25%). Ook in 2015 wordt
een stijging verwacht door lagere premies voor ziektekosten, lagere pensioenpremis en een lagere
inflatie.
* Volgens de Consumptieradar van het CBS zijn de omstandigheden voor de consumptie in juni iets
verslechterd. Dat komt vooral doordat de ondernemers in de industrie negatiever zijn over de omvang van * Ook het Nibud gaat er vanuit dat de koopkracht in 2014 toeneemt. Het koopkrachtplaatje ziet er
hun personeelsbestand in de komende drie maanden en doordat consumenten iets negatiever zijn over
gunstiger uit dan dat het Nibud met Prinsjesdag op basis van de Miljoenennota had berekend. Zowel de
hun toekomstige financiële situatie.
meeste werkenden als bijstandsgerechtigden gaan er in 2014 op vooruit. Maar ouderen en huishoudens
met één kostwinner leveren bijna allemaal in. Ook de koopkracht van werkenden met een jaarinkomen
hoger dan 50.000 euro bruto daalt licht.
Werkloosheid
Vacatures
Werkloosheid daalt eerder dan verwacht
Werkloosheid (duizenden personen)
Werkloosheidspercentage
Aantal openstaande vacatures laag maar stijgend
684 / 687 / 673
mrt - mei 2014
Aantal openstaande vacatures (in duizenden)
104
1e kwartaal 2014
8,7% / 8,7% / 8,6%
mrt - mei 2014
Ontstane vacatures (in duizenden)
174
1e kwartaal 2014
Vervulde vacatures (in duizenden)
159
1e kwartaal 2014
Voorspelling werkloosheid CPB 2014
650
Voorspelling werkloosheid CPB 2015
635
werkloze beroepsbevolking (dzd. personen)
700
werkloosheidspercentage
9
Seizoensgecor. werkloosheid
Seizoensgecor. Werkloosheidsperc.
8
300
7
250
Ontstane vacatures
Vervulde vacatures
Openstaande vacatures
500
6
200
400
5
300
4
3
200
2
100
150
100
50
1
Bijzonderheden
* De werkloosheid is voor het eerst dit jaar afgenomen doordat er meer mensen aan het werk zijn. In
maart daalde het aantal werklozen ook, maar toen was de oorzaak dat mensen zich terugtrokken van de
arbeidsmarkt. De werkloosheid is in mei gedaald met 14 duizend personen en kwam uit op 8,6 procent
van de beroepsbevolking. In de afgelopen drie maanden is de werkloosheid met gemiddeld 6 duizend
personen per maand gekrompen.
* CBS hanteert een andere definitie van werkloosheid dan CPB en DNB, waardoor zij in de berekening
standaard hoger uitkomt. Het Centraal Planbureau verwacht dat de werkloosheid in Nederland volgend
jaar op 7,25 procent uitkomt. Dat percentage is vergelijkbaar met het huidige niveau.
* Volgens De Nederlandsche Bank (DNB) daalt de werkloosheid sneller dan gedacht. Deze is bijgesteld
tot 636.000 in 2014 en 610.000 in 2015.
2014-Q1
2013-Q3
2013-Q1
2012-Q3
2012-Q1
2011-Q3
2011-Q1
2010-Q3
2010-Q1
2009-Q3
2009-Q1
0
2008-Q3
2014-5
2013-11
2013-5
2012-11
2012-5
2011-11
2011-5
2010-11
2010-5
2009-11
0
2009-5
0
2008-11
Arbeidsmarkt
600
x 1000
350
Bijzonderheden
* Het aantal openstaande vacatures nam in het eerste kwartaal van 2014 met 7 duizend toe. Aan het eind
van het eerste kwartaal van 2014 waren er in bijna alle bedrijfstakken meer vacatures. Hiermee is het
aantal vacatures voor het derde achtereenvolgende kwartaal gestegen.
* De commerciële dienstverlening droeg het meest bij aan de toename. Dit kwam vooral doordat de
handel en de ICT-branche meer vacatures hadden. Het warme weer in de maand maart zorgde daarnaast
voor een extra vraag naar arbeid binnen de horeca. Ook bij de bouw waren er meer vacatures.
Hypotheken
Hypotheek- en Kapitaalmarktrente
Aantal afgesloten hypotheken laag maar stijgend
Einde daling hypotheekrente en kapitaalmarktrente in zicht?
€
Gemiddelde hypotheeksom
245.664
Verandering hypotheeksom t.o.v. vorig jaar
2,1%
Aantal afgesloten hypotheken
17.775
Hypotheekrente in laatste maanden
mei 2014
Kapitaalmarktrente in laatste maanden
3% / 3% / 3%
apr '14 - jun '14
1,9% / 1,7% / 1,6%
apr '14 - jun '14
mei 2014
40,7%
mei 2014
Aantal
In euro's
Percentage
40.000
350.000
12
35.000
300.000
10
30.000
250.000
8
25.000
200.000
20.000
6
150.000
15.000
100.000
10.000
Aantal afgesloten hypotheken
4
50.000
2
0
0
Hypotheekrente
Gemiddelde hypotheeksom
* Het Hypotheken Data Netwerk (HDN) registreert als een van de eerste partijen hoe het er in de
hypotheekmarkt aan toe gaat. Het HDN registreerde in mei bijna 17.000 hypotheekaanvragen
(marktaandeel circa 70%), een daling van bijna 9 procent ten opzichte van de maand april. Volgens HDN
wordt de terugval in mei verklaard door de vakantie- en feestdagen van de afgelopen maand. Vergeleken
met een jaar eerder werden er in mei wel bijna 50 procent meer aanvragen verzonden.
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
1988
1987
2014-5
2013-11
2013-5
2012-11
2012-5
2011-11
2011-5
2010-11
2010-5
2009-11
2009-5
2008-11
Bijzonderheden
* Het aantal geregistreerde hypotheken nam in mei 2014 met 40,7% toe ten opzichte van mei vorig jaar,
van 12.629 naar 17.775. Vergeleken met april 2014 (16.346) is er een stijging van 8,7%.
1986
Kapitaalmarktrente
0
1989
5.000
2008-5
Financiering en vermogen
Verandering aantal t.o.v. vorig jaar
mei 2014
Bijzonderheden
* Sinds 2011 is de hypotheekrente (5 jaar vast) bijna continu gedaald. DNB verwacht tot 2015 een stijging
van de lange kapitaalmarktrente in Nederland van 0,7 procentpunt ten opzichte van 2014. De stijging van
de kapitaalmarktrente zal naar verwachting door banken uiteindelijk geleidelijk worden verdisconteerd in
de hypotheekrente.
Spaartegoeden
Nu meer dan de helft van nieuwe hypotheekoffertes met LTV lager dan 100%
Spaartegoeden hoog en stabiel
Aantal hypotheekoffertes naar hoogte van LTV en het aandeel offertes met een LTV < 100%
Spaartegoeden (in miljarden euro's)
Aandeel LTV < 100%
54,3%
1e kwartaal 2014
% verandering tov vorig jaar
Loan-to-value lager dan 100%, tov vorig jaar
36,8%
1e kwartaal 2014
Loan-to-value hoger dan 100%, tov vorig jaar
21,4%
1e kwartaal 2014
60.000
Mutatie laatste 3 maanden
334
mei 2014
1,4%
mei 2014
0,2% /0% /1,3%
mrt - mei 2014
in miljoenen
in miljoenen
60
25.000
50.000
55
40.000
50
30.000
45
20.000
40
340.000
330.000
Aandeel
20.000
Aantal
320.000
15.000
310.000
300.000
10.000
35
290.000
5.000
Bijzonderheden
* Het aandeel offertes met een LTV lager dan 100% stijgt in het eerste kwartaal van 2014 tot bijna 55%.
De overige aanvragen betreffen dus hypotheken met een LTV ratio tussen de 100% en 104%
* De ontwikkeling van het aantal hypotheekaanvragen is een goede voorspeller op de korte termijn voor
de feitelijk nieuw afgesloten hypotheken op woningen.
* Elk 4e kwartaal wordt een piek in hypotheekoffertes waargenomen. Dit is een administratief effect.
Bijzonderheden
* Elk jaar wordt in mei een piek in stortingen geregistreerd door storting van vakantiegeld.
2014-5
2014-2
2013-11
2013-8
2013-5
2013-2
2012-11
2012-8
2012-5
270.000
2012-2
0
2011-11
aandeel LTV < 100%
spaartegoeden
2011-5
2014-Q1
2013-Q4
2013-Q3
2013-Q2
2013-Q1
2012-Q4
2012-Q3
2012-Q2
2012-Q1
2011-Q4
LTV >= 100%
280.000
stortingen
2011-2
LTV < 100%
2011-Q3
2011-Q2
2011-Q1
2010-Q4
30
2010-Q3
0
terugbetalingen
2011-8
10.000
2010-Q2
Financiering en vermogen
Loan-to-Value
Hypotheken met betalingsachterstanden
Acceptatiecriteria kredietverlening
Betalingsachterstanden nemen nog steeds toe
Banken verwachten dat hun acceptatiecriteria komend kwartaal niet veranderen
1e kwartaal 2014
14.175
3e kwartaal 2013
Kredietnemers met betalingsprobleem op hypotheekcontract (linker as)
2014-Q1
2013-Q3
2013-Q1
2012-Q3
2012-Q1
2011-Q3
2011-Q1
2010-Q3
2010-Q1
Bijzonderheden
* Er wordt van een betalingsprobleem gesproken bij een betalingachterstand van meer dan 120 dagen op
een lopend hypotheekcontract.
* Vooral de hoge werkloosheid draagt bij aan de toename van de betalingsachterstanden.
* Een deel van de huishoudens ziet kans om de betalingsachterstand binnen afzienbare periode te
herstellen. De laatste twee jaar blijft dit aantal stabiel rond 14.000 huishoudens. Cijfers voor de laatste
twee kwartalen zijn nog niet beschikbaar.
* De werkelijke schuldenproblematiek in Nederland is veel groter. Huurachterstanden en betaalproblemen
op bijvoorbeeld de energie- of telefoonrekening worden niet centraal geregistreerd.
-60
-80
2014-Q2
2013-Q4
2013-Q2
2012-Q4
2012-Q2
2011-Q4
2011-Q2
2010-Q4
2010-Q2
2009-Q2
-40
2008-Q4
-20
2009-Q4
Aanscherping
0
2008-Q2
5.000
2009-Q3
0
2009-Q1
7.000
2008-Q3
20.000
2008-Q1
9.000
2007-Q3
40.000
20
2007-Q4
11.000
40
2007-Q2
60.000
60
2006-Q4
13.000
2007-Q1
2e kwartaal 2014
80
15.000
80.000
2006-Q3
0%
100
Kredietnemers met herstelde lopende hypotheken (rechter as)
100.000
Percentage van de banken dat
aanscherping / versoepeling voorziet:
17.000
120.000
Hypotheeknemers met betalingsproblemen
Financiering en vermogen
Kredietnemers met herstelde betaalachterstand
100.581
Kredietnemers met herstelde lopende
hypohteken
Hypotheeknemers met betalingsproblemen
Versoepeling
-100
Bijzonderheden
* In de grafiek wordt weergegeven wat de mening is van de in Nederland gevestigde deelnemende
banken over hun kredietverlening.
* De waarden kunnen variëren van -100% (alle banken versoepelen de acceptatiecriteria) tot +100% (alle
banken verscherpen de acceptatiecriteria).
* Banken verwachten dat de acceptatiecriteria het komende kwartaal op hetzelfde niveau blijven als het
afgelopen kwartaal.
Onvrijwillige veilingen
Nieuwbouwwoningen
Aantal onvrijwillige veilingen en gedwongen onderhandse verkopen stijgen
Eerste lichtpuntjes nieuwbouwmarkt zichtbaar
Aantal onvrijwillige veilingen (per maand)
mrt - mei 2014
Aantal nieuw in aanbod
4.352
1e kwartaal 2014
Verandering tov vorig jaar
157 / 164 / 207
-17%
mei 2014
Aantal verkocht
4.671
1e kwartaal 2014
Aantal laatste 12 maanden
1.903
mei 2014
Aantal opgeleverd
2.326
1e kwartaal 2014
248.200
1e kwartaal 2014
€
Prijs verkochte woningen
Prijsontwikkeling t.o.v. vorig jaar
3.000
-1,7%
1e kwartaal 2014
Onvrijwillige veilingen, maandvoortschrijdend
jaarcijfer
2.500
13.000
11.000
9.000
7.000
1.500
5.000
Nieuw in aanbod
3.000
Verkocht
2013-Q3
2014-Q1
2013-Q3
2014-Q1
2013-Q1
2012-Q3
2012-Q1
2011-Q3
2011-Q1
2010-Q3
2010-Q1
2009-Q3
2008-Q1
500
2009-Q1
Opgeleverd
1.000
2008-Q3
1.000
2014-5
2013-11
2013-5
2012-11
2012-5
2011-11
2011-05
2010-11
2010-05
0
2009-11
x 1000 euro
320
300
280
260
Cijfers NHG:
* In de eerste helft van 2014 hebben 53.100 huishoudens de aankoop of verbetering van hun woning met
NHG gefinancierd. Dit is een toename van 4% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Het aantal
garanties voor de aankoop van een woning is toegenomen met 15%. De verlaging van de NHGkostengrens - per 1 juli 2014 van € 290.000 naar € 265.000 - zal echter een licht dalend effect hebben op
het aantal nieuwe garanties. Het aantal huishoudens dat een beroep deed op NHG vanwege een
noodzakelijke verkoop met verlies is in de eerste helft van 2014 stabiel vergeleken met dezelfde periode
een jaar eerder. Desondanks wordt er uitgegaan van een verdere stijging van het aantal verliezen.
240
2013-Q1
2012-Q3
2012-Q1
2011-Q3
2011-Q1
2010-Q3
2010-Q1
2009-Q3
2009-Q1
Prijs verkochte nieuwbouwwoningen
220
2008-Q3
Bijzonderheden
* In mei 2014 vonden 207 executieveilingen plaats. Dit is een stijging van 32,7% ten opzichte van mei
2013 (156). Daar komt bij dat ook gedwongen verkopen (zonder veiling) steeds meer onderhands
plaatsvinden. Zowel voor de bank als voor de huiseigenaar blijft zo het verlies beperkt.
2008-Q1
Woningmarkt
2.000
Bijzonderheden
* Veel projectontwikkelaars signaleren voor het eerst sinds lange tijd een forse toename in het aantal
verkopen. Inmiddels komen de signalen uit de praktijk ook tot uiting in de cijfers (de lichte daling in Q1 is
een seizoenseffect vergelijkbaar met die in de bestaande bouw).
* Sinds begin 2012 stabiliseren de verkoopprijzen zich rond of net onder € 250.000. Dit is altijd nog circa €
40.000 hoger dan in de bestaande bouw. Nieuwbouwwoningen zijn dan ook doorgaans groter en
duurzamer dan woningen in de bestaande bouw.
Bouwvergunningen
Indices bouw en architectuur
Pril herstel bouwnijverheid in zicht?
Aantal verleende bouwvergunningen nog steeds zeer laag
7.546
1e kwartaal 2014
Index bouwnijverheid
78,4 / 87,4 / 91,7
feb - apr 2014
36%
1e kwartaal 2014
Index projectontwikkeling
67,5 / 74,4 / 79,1
feb - apr 2014
Bouwvergunningen huurwoningen
2.720
1e kwartaal 2014
Index bouwinstallatiebedrijven
91,6 / 98,5 / 98,6
feb - apr 2014
Bouwvergunningen koopwoningen
4.826
1e kwartaal 2014
Aantal verleende bouwvergunningen totaal
Verandering t.o.v. periode vorig jaar
Index (2010 = 100)
225
200
35.000
175
Verleende bouwvergunningen huur
150
Verleende bouwvergunningen koop
125
25.000
100
20.000
75
50
15.000
Bouwnijverheid
Projectontwikkeling
25
10.000
Bouwinstallatiebedrijven
Bijzonderheden
* Voor het eerst sinds 2011 is er weer een stijging van het aantal verleende bouwvergunningen ten
opzichte van een jaar geleden. Dit komt echter volledig door het extreem lage aantal verleende
bouwvergunningen begin 2013. Vooralsnog is geen structureel herstel zichtbaar.
2014-Q1
2013-Q3
2013-Q1
2012-Q3
2012-Q1
2011-Q3
2011-Q1
2010-Q3
2010-Q1
2009-Q3
Bijzonderheden
* De grafiek geeft de ontwikkeling van de binnenlandse omzet van de bouwnijverheid weer.
* Onder bouwinstallatiebedrijven vallen onder andere elektrotechnische installatie, loodgieters- en
fitterswerk en installatie van sanitair en verwarmings- en luchtbehandelingsapparatuur. De groep
afwerkingsbedrijven omvat onder andere stucadoren, bouwtimmeren en vloer- en wandafwerking.
2014-4
2014-1
2013-10
2013-7
2013-4
2013-1
2012-10
2012-7
2012-4
2012-1
2011-10
2011-7
2011-4
2011-1
2010-7
2010-10
0
2010-4
5.000
2010-1
2009-10
0
2009-Q1
Woningmarkt
30.000
Verleende bouwvergunningen totaal
Woningmarktindicatoren
Verhuisgeneigdheid
Stijging van woningmarktindicatoren zet onverminderd door
ING WoonIndex
Vereniging Eigen Huis Marktindicator
NVM Kwartaalenquete
Verhuisgeneigdheid opvallend laag
114
2e kwartaal 2014
90
2e kwartaal 2014
102
2e kwartaal 2014
Percentage huishoudens dat komende 2 jaar
zeker een woning wil kopen of bouwen
2%
2e kwartaal 2014
Percentage huishoudens dat komende 2 jaar
misschien een woning wil kopen of bouwen
3%
2e kwartaal 2014
120
12%
110
10%
90
8%
80
6%
70
4%
60
ING
2%
VEH
Percentage dat zeker of misschien een woning
wil kopen of bouwen
NVM
Bijzonderheden
* Het vertrouwen op de Nederlandse woningmarkt blijft maar stijgen. De meest actuele is de VEH
Marktindicator die inmiddels al 17 maanden een stijging signaleert. Inmiddels is de neutrale waarde 100
weer in zicht, het omslagpunt waarbij er evenveel mensen positief als negatief over de markt zijn.
* De NVM-index wordt gebaseerd op het rapportcijfer dat de makelaars elk kwartaal geven aan de
woningmarkt. Bij een waarde 100 geven evenveel makelaars de woningmarkt een voldoende als een
onvoldoende. Voor het eerst sinds de registratie komt de index boven de 100 punten uit. De ING
WoonIndex komt inmiddels ook boven de 100 punten uit. Ook hier geldt de 100 als het omslagpunt.
* Het aantal starters dat het nu een gunstige periode vindt om een huis te kopen is niet eerder zo hoog
geweest sinds de start van de meting in 2006. Zowel de meeste starters als koopwoningbezitters
verwachten dat de bodem van de huizenprijzen in zicht is (Bron ING).
2014-Q2
2013-Q4
2013-Q2
2012-Q4
2012-Q2
2011-Q4
2011-Q2
2010-Q4
2010-Q2
2009-Q4
2009-Q2
2008-Q4
0%
2007-Q4
2014-Q2
2014-Q1
2013-Q4
2013-Q3
2013-Q2
2013-Q1
2012-Q4
2012-Q3
2012-Q2
2012-Q1
2011-Q4
2011-Q3
2011-Q2
2011-Q1
2010-Q4
2010-Q3
2010-Q2
2010-Q1
2009-Q4
2009-Q3
2009-Q2
2009-Q1
2008-Q4
2008-Q3
2008-Q2
2008-Q1
2007-Q4
2007-Q3
2007-Q2
2007-Q1
2006-Q4
2006-Q3
40
2008-Q2
50
2006-Q2
Woningmarkt
100
Bijzonderheden
* Het is opvallend dat het CBS geen toename van de verhuisgeneigdheid signaleert. Het aantal
huishoudens dat binnen twee jaar zeker of misschien een woning wil kopen is zelfs kleiner dan
voorgaande kwartalen.
De Nederlandse Vereniging van Makelaars o.g. en vastgoeddeskundigen NVM (hierna ‘de NVM’) behoudt zich
uitdrukkelijk alle rechten op dit document voor. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een
geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch,
mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de
NVM. Gebruik of openbaarmaking van deze informatie door derden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming
van de NVM is niet toegestaan. Het is uitdrukkelijk niet toegestaan een wijziging aan te brengen in de uiterlijke
verschijningsvorm van dit document. Ondanks de voortdurende zorg en aandacht die de NVM aan de samenstelling
van dit document en de daarin opgenomen gegevens besteedt, geeft de NVM geen garanties op de volledigheid,
juistheid of voortdurende actualiteit van de gegevens. De NVM zal bij naar haar oordeel gebleken misbruik een
beroep op haar rechten kunnen doen bij de daartoe wettelijk bevoegde Nederlandse rechter.

Download Report