Onderwijssysteem Frankrijk

Onderwijssysteem Frankrijk
Sinds 1968 is het Franse hoger onderwijs officieel verdeeld in een sector universitair onderwijs en een
sector die hogere - vaak particuliere - instellingen van gespecialiseerd hoger onderwijs omvat, waaronder
de zogenaamde Grandes Ecoles vallen. Wettelijk zijn de universiteiten autonome interdisciplinaire
instellingen waar het wetenschappelijk onderwijs en onderzoek plaatsvindt. Grandes Ecoles is een
verzamelnaam voor selectieve gespecialiseerde instellingen in het bijzonder op het gebied van technisch
hoger onderwijs (ingenieursopleidingen), algemeen bestuur, bedrijfswetenschappen en agrarisch hoger
onderwijs buiten het universitaire bestel.
De universiteiten vallen geheel onder de nationale wetgeving en zijn daarmee staatsinstellingen.
Vanaf 2002 is men begonnen met de invoering van het bachelor-mastersysteem (BaMa) met de indeling
van het systeem in drie cycli, onder de naam LMD: Licence, Master, Doctorat. Dit systeem is ingevoerd
aan de universiteiten en is voor een deel ook elders in het hoger onderwijs ingevoerd. In de particuliere
sector blijven de oude en de nieuwe onderwijsstructuren nog naast elkaar bestaan. De Grandes Ecoles,
van oorsprong gesticht om te voorzien in de behoefte aan topambtenaren en bestuurders, zijn vaak
particuliere instellingen en zijn daarom niet gehouden aan wetswijzigingen, zoals bijvoorbeeld de
invoering van een LMD systeem.
Het Franse hoger onderwijs kent een grote verscheidenheid aan instellingen en diploma's, maar niet alle
opleidingen en diploma’s komen in aanmerking voor de meeneembaarheid studiefinanciering. Er moet
altijd naar de status van de instelling en een opleiding worden gekeken om het niveau ervan te bepalen.
Essentieel is dat er sprake moet zijn van een nationaal erkend diploma.
Wetenschappelijk onderwijs
De universiteiten bieden overwegend – maar niet altijd - wetenschappelijke opleidingen aan en je kunt er
verschillende soorten getuigschriften behalen: dit kunnen nationale diploma’s zijn maar ook
instellingsgetuigschriften (diplôme universitaire) of bewijzen dat opleidingen zijn gevolgd die voorbereiden
op een staatsexamen (bijvoorbeeld voor accountant).
Hoger beroepsonderwijs
Hoger beroepsonderwijs wordt verzorgd door de Instituts Universitaires Professionnalisés (IUP), Instituts
Universitaires de Technologie (IUT) en de lycées (techniques, lycées professionnels en lycées
polyvalents). Ook aan deze instellingen kun je zowel nationale diploma’s als instellingsgetuigschriften
behalen. De meeste opleidingen leiden tot een nationaal diploma.
Grandes Ecoles
Aan de Grandes Ecoles worden opleidingen aangeboden die leiden tot zowel nationale als
instellingsdiploma’s (diplôme d’établissement). De instellingen verschillen in kwaliteit, maar in het
algemeen is het niveau van het einddiploma van een Grande Ecole, behaald na nominaal 5 jaar studie,
vergelijkbaar met dat van het masterdiploma in het hoger beroeps of wetenschappelijk onderwijs. Hoewel
de opleiding qua niveau overeenkomt met een master, hoeft deze niet altijd nationaal erkend te zijn en
komt in dat geval niet in aanmerking voor studiefinanciering. De toelatingseisen zijn over het algemeen
heel streng. Als voorbereiding op toelating worden doorgaans de classes préparatoires gevolgd, met een
nominale studieduur van 2 jaar.
Erkenning
Om in aanmerking te komen voor studiefinanciering moet de opleiding in ieder geval erkend zijn.
In Frankrijk betekent dit dat de opleiding moet worden afgesloten met een nationaal diploma: Diplôme
national, Diplôme d’Etat, Diplôme visé par le ministre ou par l’Etat of met een diploma, geaccrediteerd
door het Commission des Titres d’Ingénieur (habilitation CTI). Wanneer de opleiding wordt afgerond met
een ander diploma of getuigschrift (bijvoorbeeld een instellingsgetuigschrift), kan geen studiefinanciering
worden verleend. Vraag daarom altijd bij de Franse instelling na met welk diploma je opleiding wordt
afgesloten.
Studiegids Frankrijk © Nuffic │ versie 8, maart 2014
Franse diploma’s die in aanmerking komen voor studiefinanciering
Om in aanmerking te komen voor studiefinanciering moet de opleiding in ieder geval overeen komen met
een afgeronde Nederlandse hoger onderwijsopleiding (Associate Degree, bachelor- en
masteropleidingen). Onderstaande diploma’s geven mogelijk recht op studiefinanciering:
Diplôme Universitaire de Technologie (DUT): deze graad wordt behaald aan een Institut Universitaire de
Technologie en heeft een nominale studieduur van 2 jaar. In Nederlandse termen vergelijkbaar met 3 of 4
jaar hbo, afhankelijk van de studierichting en oriëntatie.
Licence Professionnelle: deze graad wordt behaald aan universiteit en heeft een nominale studieduur van
3 jaar. In Nederlandse termen vergelijkbaar met de graad van bachelor in het hbo.
Licence: (meestal universitaire) graad met een nominale studieduur van 3 jaar. In Nederlandse termen
vergelijkbaar met de graad van bachelor in het hbo of in het wetenschappelijk onderwijs, afhankelijk van
studierichting en oriëntatie.
Master: deze graad wordt behaald aan een universiteit en heeft een studieduur van 2 jaar: een basisjaar
(M1) en een specialisatiejaar (M2). Alleen een M1 is niet voldoende, dit is geen afgerond programma. De
nationale mastergraad (M2, grade de master) kan ook worden behaald aan een Grande Ecole en heeft
dan een studieduur van 3 jaar. Als een Grande Ecole het LMD systeem heeft overgenomen, duurt de
opleiding 2 jaar.
Bij de masteropleidingen aan universiteiten wordt onderscheid gemaakt tussen een master de recherche
(onderzoeksmaster) en een master professionnel (beroepsgeoriënteerde master). De master
professionnel is in Nederlandse termen – afhankelijk van studierichting en oriëntatie - vergelijkbaar met de
graad van master in het wo of het hbo. Een uitzondering hierop is het kunstonderwijs. De master de
recherche (onderzoeksmaster) is vergelijkbaar met de graad van master in het wetenschappelijk
onderwijs.
Let op: de meeste hbo-masters geven in het Nederlandse bestel alleen onder bepaalde voorwaarden
recht op studiefinanciering, dus als je een Franse masteropleiding wilt volgen die vergelijkbaar is met een
hbo-master, kom je niet altijd in aanmerking voor studiefinanciering.
Studiegids Frankrijk © Nuffic │ versie 8, maart 2014

Download Report