Collegebesluit met bijlagen

Collegevoorstel
Openbaar
Onderwerp
Voortgang inzet eenmalig krediet 1 miljoen euro voor Cultuurhistorie
Programma / Programmanummer
BW-nummer
Ruimte & Cultuurhistorie / 1031
Portefeuillehouder
H. Kunst
Samenvatting
Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr.
Onze raad heeft eenmalig een krediet van 1 miljoen euro ter
beschikking gesteld voor het programma Ruimte en Cultuurhistorie, in
te zetten voor cultuurhistorische projecten. In mei 2012 heeft onze raad
ons voorstel aanvaard hoe wij deze middelen in gaan zetten. In het
voorstel van 2012 hebben wij toegezegd onze raad te informeren over
de voortgang van de projecten. Met dit voorstel geven wij uitvoering
aan deze toezegging. Onze raad wordt met bijgaande brief
geïnformeerd over de voortgang van de projecten.
SO30, Maerle Snabel, 9709
Datum ambtelijk voorstel
3 februari 2014
Registratienummer
14.0001434
Ter besluitvorming door het college
De brief aan de raad vast te stellen waarin wij aangeven hoe wij de
middelen ‘eenmalig krediet van 1 miljoen euro voor cultuurhistorische
projecten’ hebben ingezet.
Paraaf
akkoord
Datum
Paraaf
akkoord
Datum
Steller
M. Snabel SO30
 Alleen ter besluitvorming door het College
 Actief informeren van de Raad
Besluit B&W d.d. 18 februari 2014
 Conform advies
 Aanhouden
 Anders, nl.
nummer: 3.3
Bestuursagenda
Gemeentesecretaris
Portefeuillehouder
140001434 cvs voortgang inzet 1mln raadsgelden voor cultuurhistorie.docx
Collegevoorstel
Bijlage: brief aan de raad over voortgang inzet eenmalig krediet voor Cultuurhistorie Bijlage(n):
Stadsontwikkeling
Bureau Archeologie & Monumenten
Korte Nieuwstraat 6
6511 PP Nijmegen
Telefoon 14024
Telefax
(024) 329 96 99
E-mail
[email protected]
Aan de gemeenteraad van Nijmegen
Postbus 9105
6500 HG Nijmegen
Postbus 9105
6500 HG Nijmegen
Datum
Ons kenmerk
Contactpersoon
18 februari 2014
SO30/14.0001787
Maerle Snabel
Onderwerp
Datum uw brief
Doorkiesnummer
Voortgang besteding raadskrediet 1 mln voor
Cultuurhistorie
(024) 3299709
Geachte leden van de Raad,
In de vergadering van 9 mei 2012 heeft u het voorstel “Inzet eenmalig krediet 1 miljoen euro voor
cultuurhistorie” aanvaard over de besteding van het eenmalige krediet van 1 miljoen euro dat
door u ter beschikking is gesteld voor het programma Ruimte en Cultuurhistorie. Tegelijkertijd is
ook de motie “Concrete steun voor de St. Stevenskerk” van Stadspartij Nijmegen Nu
aangenomen waarin de raad ons college oproept om:
1. Om van het door het college voorgestelde bedrag van € 275.000,- voor
visualisatie, € 100.000,- te oormerken voor de Stevenskerk;
2. Om met het bestuur van de Stevenskerk in overleg te gaan over de besteding van
deze gelden
Met deze brief geven wij uitvoering aan de toezegging die wij destijds hebben gedaan om u bij de
uitwerking van deze projecten nader te informeren. Projecten 1a t/m 1d betreffen projecten die
destijds al in voorbereiding waren en naar verwachting in 2013/2014 in uitvoering zouden komen.
Voor de onder 1e genoemde projecten heeft u destijds ingestemd met de kaders waarbinnen de
gelden zouden worden besteed
1a. Visualisatie ‘Verloren toren’ Plein 1944
Het budget van € 300.000,- is besteed om de Verloren Toren een passende plek te geven in de
stad. De resten van de toren hebben een prominente plek gekregen in de fietsenstalling onder
Plein 1944. De oplevering heeft plaats gevonden in december 2013, tegelijkertijd met de
feestelijke openstelling van de fietsenstalling. Naast het terugplaatsen van de toren (inclusief
aanlichting) is ook een groot informatiepaneel geplaatst. Op Plein 1944 worden binnenkort de
contouren van de toren in het plaveisel aangegeven in een afwijkende steensoort zodat ook de
oorspronkelijke vindplaats zichtbaar is voor publiek.
1b. Herbouw van de Donjon
De gemeentelijke bijdrage aan de realisatie van de donjon is gefinancierd vanuit het budget voor
cultuurhistorie. Een bijdrage van € 250.000,- is inmiddels geleverd.
www.nijmegen.nl
140001434 brief bij cvs.docx
Gemeente Nijmegen
Stadsontwikkeling
Bureau Archeologie & Monumenten
Vervolgvel
1
1c. Stratemakerstoren/Bastei
We hebben een bijdrage ter beschikking gesteld van maximaal € 150.000,- bedoeld voor een
inhoudelijke visuele presentatie van de geschiedenis van de Bastei. Deze bijdrage is
gereserveerd; naar verwachting zal de opening van de Bastei begin 2016 plaatsvinden.
1d. Herdenkingsmonument soldaat
€ 25.000,- is als bijdrage ingezet om een replica te maken van het werk in brons. Het origineel is
gerestaureerd en opgeslagen. Wij zoeken nog een goede bestemming hiervoor, bijvoorbeeld het
nieuwe Vrijheidsmuseum. Voor de replica is een nieuwe sokkel gemaakt. Het nieuwe
herdenkingsmonument zal voorafgaand aan komende herdenking van 4/5 mei geplaatst zijn op
Plein 1944.
1e. Visualisatie Romeins verleden Nijmegen Oost en Kops Plateau/
Visualisatie Waalfront/Verleden Verbeeld/Bijdrage St. Stevenskerk
Met de uitvoering van de motie “Concrete steun voor de St. Stevenskerk” van Stadspartij
Nijmegen Nu is van het beschikbare budget van 275.000 euro voor projecten onder 1 e,
€ 100.000,- bestemd voor de Stevenskerk. Met de uitvoering van deze motie resteert nog een
budget van € 175.000,- voor onderstaande projecten. Deze projecten waren in 2012 nog in
voorbereidende fase. Wij hebben toegezegd om bij verdere uitwerking van de plannen onze raad
nader te informeren. Inmiddels is een aantal plannen nader uitgewerkt en gereed voor uitvoering.
Publieksopgraving Romeins tempelcomplex
Met de publieksopgraving willen we het verleden letterlijk zichtbaar maken voor het publiek.
Samen met het publiek graven we ons verleden op met als doel te laten zien en te laten beleven
wat een opgraving inhoudt en waarom het belangrijk is om op te graven. Voor deze opgraving zijn
we op zoek gegaan naar de ‘ideale’ condities, te beginnen met een plek waarvan we verwachten
dat we daar iets bijzonders zullen vinden. Deze plek is gevonden in het Waalfront, in de buurt van
het Honigterrein. Op deze locatie werd in 1834 de eerste archeologische opgraving ooit in
Nijmegen uitgevoerd. Deze opgraving volgde op de aanleg van fort Krayenhoff. Bepaalde delen
van het fort zijn gebouwd op de resten van de Romeinse stad Ulpia Noviomagus. Bij de aanleg
van het fort zijn bouwers gestuit op de restanten van een Romeins tempelcomplex. Zover we het
in kunnen schatten liggen de restanten er nog steeds.
Het Waalfront krijgt als gebied langzamerhand steeds meer naamsbekendheid. Het is een gebied
met bijzondere historie. Naast de zichtbare industriële laag, zijn ook de oudere lagen van de
vesting (fort Krayenhoff) en de Romeinse laag van groot historisch belang. Deze lagen zijn
echter niet zichtbaar. Deze opgraving brengt deze lagen voor een breed publiek in beeld. De
opgraving heeft als doel om veel mensen naar het gebied te trekken waar ze op bijzondere wijze
kennis maken met de bijzondere historische gelaagdheid van het gebied. Voor het publiek zullen
diverse producten worden ontwikkeld, onder andere: educatieprogramma scholen,
archeologieworkshops en arrangementen, open opgravingsdagen voor publiek met rondleidingen,
re-enactment en activiteiten. De opgraving is vanaf april 2014 toegankelijk voor publiek. Naast het
opgravingsterrein wordt ook gebruik gemaakt van het Honigcomplex voor o.a. workshops en
lezingen.
www.nijmegen.nl
140001434 brief bij cvs.docx
Gemeente Nijmegen
Stadsontwikkeling
Bureau Archeologie & Monumenten
Vervolgvel
2
Voor dit project zetten we € 150.000,- in. We hebben deze middelen succesvol ingezet als
cofinanciering om aanvullende middelen te verkrijgen. Vanuit het Rijk is, in het kader van
stimulering van de beleving van de Limes, € 50.000 beschikbaar gesteld voor dit project.
Verleden Verbeeld
In 2011 heeft ons college het masterplan Verleden Verbeeld vastgesteld. Doel is om het verleden
van Nijmegen zichtbaarder te maken in de stad. Dit doen we met diverse visualisatieprojecten.
We hebben in 2012 voorgesteld om met de inzet van dit krediet enkele kleinere projecten te
realiseren. Dit is voor ons aanleiding om de resterende € 25.000,- in te zetten om in 2014, bij de
70 jarige herdenking van het bombardement en Operatie Market Garden een tweetal projecten te
ondersteunen:
1) Een route langs de brandgrens die is ontstaan ten gevolge van het bombardement en de
frontliniegevechten. Het eerste deel van de route over het bombardement wordt eind februari
gepresenteerd.
2) Het toegankelijk maken van de bunker onder het uitkijkplateau in het Valkhof (afgesloten sinds
1948) met als doel deze vanaf het Market Garden weekend (20-22 september) open te kunnen
stellen voor publiek.
Romeins Verleden Nijmegen Oost en Kops Plateau
In het voorstel van 2012 was ook het project Kops Plateau opgenomen. De Stichting Erven
Marggraff, de eigenaar van het Kops Plateau, heeft plannen om op het Kops Plateau het
Romeinse verleden zichtbaar te maken, bijvoorbeeld in de vorm van een reconstructie van de
commandantswoning. De plannen waren in 2012 nog in een zeer vroeg stadium. Hoewel de
stichting sindsdien heeft gewerkt aan de planvorming, is er nog steeds geen sprake van een
concreet genoeg voorstel. Dit is voor ons aanleiding om vanuit deze middelen geen geld te
reserveren voor uitvoering van deze plannen.
Samenvatting van voortgang projecten
Overzicht projecten
1a. Visualisatie ‘Verloren toren’ Plein 1944
1b. Bijdrage kosten herbouw Donjon
1c. Stratemakerstoren
1d. Herdenkingsmonument soldaat Plein 1944
1e Publieksopgraving Waalfront
Route bombardement/market garden &
openstelling Valkhofbunker
Bijdrage voor Stevenskerk
Inzet middelen
€ 300.000
€ 250.000
€ 150.000
€ 25.000
€ 150.000
€ 25.000
Status
Gereed
Gereed
Gereserveerd
Gereed
In uitvoering
In uitvoering
€ 100.000
In uitvoering
TOTAAL
€1.000.000
www.nijmegen.nl
140001434 brief bij cvs.docx
Gemeente Nijmegen
Stadsontwikkeling
Bureau Archeologie & Monumenten
Vervolgvel
3
Tenslotte, u heeft bij verschillende gelegenheden aangegeven groot belang te hechten aan het
zichtbaar maken van de rijke cultuurgeschiedenis van Nijmegen in het straatbeeld, een wens die
door ons wordt gedeeld. De projecten die wij hebben geselecteerd zetten maximaal in op de
zichtbaarheid van ons rijke Nijmeegse verleden.
In de hoop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd,
Hoogachtend,
college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen,
De Burgemeester,
De Gemeentesecretaris,
drs. H.M.F. Bruls
drs. B. van der Ploeg
www.nijmegen.nl
140001434 brief bij cvs.docx
Communicatie en Representatie
PERSBERICHT
Datum
Nummer persbericht
18 februari 2014
140218R
Graven naar het verleden bij het Honigcomplex
Handen uit de mouwen, laarzen in de modder. Van 14 april tot en met 18 mei 2014 zijn alle
Nijmegenaren uitgenodigd om deel te nemen aan de archeologische opgraving van een
Romeins tempelcomplex. Onder het motto Nijmegen graaft! mag iedereen zelf aan de slag
op een historische locatie in het Waalfront. In het tegenovergelegen Honingcomplex
vinden workshops en lezingen plaats over het rijke verleden van de oudste stad van
Nederland.
Nijmegen graaft! is een uniek project in Nederland, want niet eerder werd een archeologische
opgraving uitgevoerd met publiek. De gemeente Nijmegen heeft het initiatief genomen om de
geschiedenis van de stad beter zichtbaar en voelbaar te maken voor zijn inwoners. Op een
toegankelijke en laagdrempelige manier komen de deelnemers aan het project in contact met
restanten uit de Romeinse tijd en ervaren zij zelf wat het belang van archeologie is.
Graven in de put
Publiek is welkom op woensdag- en vrijdagmiddag, in de weekenden en in de vakantieweek
begin mei. Geïnteresseerden kunnen dan onder leiding van archeologen van gemeente Nijmegen
en leden van de Vereniging van Vrijwilligers in de Archeologie aan het werk in en naast de
opgravingsput. Zij krijgen uitleg over het archeologisch proces en de bijzondere geschiedenis van
de plek. Daarnaast is publiek welkom om een kijkje te komen nemen bij de opgraving en de
activiteiten in het Honigcomplex.
Speciale aandacht is er voor leerlingen van 8 tot 14 jaar. Voor hen is in samenwerking met
Museum Het Valkhof een apart programma ontwikkeld, waaraan scholen in Nijmegen en
omgeving deel kunnen nemen. Zij leren over de Romeinse geschiedenis van de stad en nemen
deel aan workshops op het opgravingsterrein, waaronder het graven in de put en onderzoeken
van scherven.
Tempelcomplex
Het is niet voor het eerst dat er op deze plek naar Romeinse resten wordt gezocht. In 1834 had
hier de eerste archeologische opgraving in Nijmegen ooit plaats. Dat project volgde toen op de
aanleg van fort Krayenhoff. Bij de aanleg daarvan zijn de bouwers gestuit op de restanten van
een Romeins tempelcomplex. Zover wij weten liggen de restanten er nog steeds. De kans is dan
ook groot dat hier tijdens Nijmegen graaft! iets bijzonders wordt gevonden.
De gemeente kan dit project uitvoeren dankzij bijdragen van de provincies Gelderland, Utrecht en
Zuid-Holland samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in het kader van de
stimulering van de beleving van de Romeinse Limes in Nederland. Daarnaast heeft Nijmegen een
eenmalig krediet van 1 miljoen euro beschikbaar gesteld voor cultuurhistorie. Andere
Gemeente Nijmegen
Communicatie en Representatie
Vervolgvel
1
cultuurhistorische projecten die de gemeente met dit krediet steunt of heeft uitgevoerd zijn onder
meer de visualisatie van de Verloren Toren onder Plein 1944, de St. Stevenskerk, het nieuwe
informatiecentrum voor natuur en cultuurhistorie De Bastei en de herbouw van de Donjon.
Noot voor de pers (niet voor publicatie):
Voor meer informatie kunt u terecht bij de sr communicatieadviseur van wethouder Hannie Kunst
Janine Adriaansens: tel. 06-20539595 of e-mail: j. [email protected]
Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.