Inter-mold procédé maakt het mogelijk klittenband te spuitgieten

Techniek
Hoogwaardige klittenbandoplossingen integreren in het spuitgietproduct
Inter-mold procédé maakt het
klittenband te spuitgieten
Je hebt klittenband en je hebt klittenband; in vele kwaliteiten en in talloze uitvoeringen. Ook de toepassingen
zijn legio, uiteenlopend van snelslijtende kledingsluitingen uit China tot hoogwaardige en duurzame industriële toepassingen. De ontwikkeling van dit handige
sluitsysteem — ook wel velcro genoemd — heeft sinds
de uitvinding door Georges de Mestral in 1941 bepaald
niet stilgestaan. We kennen inmiddels vele soorten, uit
verschillende materialen en nauwkeurig toegesneden
op het uiteindelijke gebruiksdoel. Maar ook aan de
verwerkingskant is veel gebeurd: het is ook mogelijk
klittenband te spuitgieten.
Klittenband ontleent zijn wer
king aan het in elkaar grijpen
van haakjes en lusjes. Het viel
Georges de Mestral op hoe
lastig het was na een wande
ling in de natuur klitten uit
zijn kleding en uit de vacht
van zijn hond te verwijderen.
De haakjes aan de klit grij
pen zo ongeveer alles aan dat
maar een lusjesachtige struc
tuur heeft. Een interessant ge
geven, waaruit blijkt dat soms
alleen de haakjeskant nodig
is en de andere kant bijvoor
beeld tapijt kan zijn. De uit
Zwitserland afkomstige De
Mestral patenteerde zijn vin
ding, richtte het bedrijf Velcro
(velours (zachte kant) — cro
chet (Frans voor haak) op en
startte zijn eerste fabriek in
1957. Na aanvankelijk met
scepsis te zijn ontvangen, is
het gebruik van klittenband
door de jaren heen gemeen
goed geworden. Sterker nog,
klittenband behoort tot de vijf
tig belangrijkste uitvindingen
van de afgelopen eeuw!
Met name industrieel klitten
band kent vele verschijnings
vormen. De mogelijkheden om
de vorm en de grootte van de
haakjes en de lusjes te variëren
én de verschillende materialen
die beschikbaar zijn, hebben
ervoor gezorgd dat voor iedere
toepassing een ideale combina
tie kan worden geleverd. Het
gebruiksdoel en vooral ook
de afpelsterkte staan daarbij
voorop. Zo zijn er toepassin
gen waarbij de klittenbandslui
ting niet zwaar belast wordt,
maar wel regelmatig geopend
en gesloten moet kunnen wor
De uitvinder van het klittenband, de Zwitser Georges
de Mestral, keek het haakjessysteem af van de natuur.
den zonder dat deze binnen
de kortste keren versleten is
en niet meer hecht. Een mooi
voorbeeld is de manier waarop
de hoofdsteunbedekking van
vliegtuigstoelen is vastgezet.
De belasting is laag, maar de
verwisselfrequentie des te
hoger. Bovendien heeft het
schoonmaakpersoneel dat de
vliegtuigcabine onder handen
neemt daar weinig tijd voor en
zal de klittenbandverbinding
bestand moeten zijn tegen grof
Industrieel klittenband kent een groot
aantal toepassingen, in uiteenlopende
branches.
18
Kunststof Magazine, januari 2008, nummer 1
en snel lostrekken. Typisch een
toepassing waar klittenband
de ideale oplossing biedt: een
andere oplossing is eigenlijk
niet eens denkbaar.
Eigenschappen zijn nauwkeurig te regelen
Weer andere toepassingen
stellen heel andere eisen aan
het te gebruiken klittenband.
Soms is de functie vooral op
snelle montage gericht, waar
bij de klittenbandsluiting niet
vaak open hoeft, maar waarbij
wel veel treksterkte is vereist.
Of neem de klittenbandoplos
sing voor vloervegers, waarbij
haakjes de schoonmaakdoek
vasthouden. De afschuif
Het regelen van deze eigen
schappen gebeurt door te
kiezen uit de verschillende
klittenbanduitvoeringen die
leverbaar zijn. Dat kan op
textiele basis zijn of op basis
van kunststof. De vorm van
de lusjes speelt daarbij een rol,
maar niet in alle gevallen is die
bekend. Een goed voorbeeld
daarvan kwamen we tegen
bij een systeem bestaande uit
kunststof hoekstukken, waar
mee wordt voorkomen dat
bijvoorbeeld een boodschap
penkrat door de kofferruimte
gaat zwerven. De hoekstukken
zijn aan de onderzijde van klit
tenbandhaakjes voorzien, die
vastgrijpen op de vloerbedek
king van de auto. De lusjes
daarvan zijn qua vorm en af
meting niet helemaal bekend,
want dat hangt weer af van
het soort tapijt dat de autofa
brikant heeft gekozen. Door
het juiste type haakje te kiezen
(verderop in dit artikel daar
over meer) kon toch een sys
teem worden vervaardigd dat
op bijna alle autovloerbedek
king voldoende grip heeft om
niet weg te glijden, maar toch
zonder veel extra inspanning
losgenomen kan worden. Van
zelfsprekend speelt hierbij ook
de grootte van het oppervlak
van de haakjes een belangrijke
rol, want meer haakjes bete
kent sowieso meer grip.
Grote diversiteit aan
sluitingen
De haakvorm zoals Georges
de Mestral die van de na
tuur afkeek, is nog steeds een
Techniek
mogelijk
sterkte moet groot zijn, maar
de afpelsterkte moet wel weer
zodanig gekozen zijn dat
het schoonmaakdoekje zon
der overdreven veel moeite
losgenomen kan worden.
Hetzelfde geldt voor een
nekbrace; de sluiting mag
niet onbedoeld loskomen,
maar het is tegelijkertijd
niet wenselijk dat voor het
losmaken veel kracht moet
worden uitgeoefend.
Wanneer het niet mogelijk is de klittenbandhaakjes te spuitgieten, kunnen deze
vastzetters uitkomst bieden.
veelgebruikte. Daarnaast zijn
in de loop der jaren andere
vormen verschenen, zoals de
dubbele haak, de microhaak
en de twin-haak. Ook andere
vormen — zoals de padden
stoelvorm en de pijlpunt
vorm — deden hun intrede.
Materialen én productieme
thoden veranderden: haak
jes van polypropyleen (PP),
polyamide (PA), polyester en
zelfs roestvrijstaal, lusjes van
polyamide, polyester en zelfs
aramide. De kunststofdelen
worden geëxtrudeerd en kun
nen nu — dankzij de Intermold® technologie — zelfs ge
spuitgiet worden. Overigens
zijn er ook semi-permanente
sluitingen, bedoeld voor een
betrouwbare lichtgewicht een
malige montage. De haakjes
zijn van het paddenstoeltype,
vervaardigd uit polypropy
leen (PP) en PEs (polyester),
de lusjes uit polyamide. Bij
zonder is ook de ‘self mating’
back to back uitvoering, een
textieluitvoering waarbij aan
de ene kant de haakjes zitten
en aan de andere kant de lus
jes, waardoor het als een lus
kan worden gesloten. Er zijn
ook kabelbinders die op deze
manier werken.
Bevestigen
vaak lastig
klittenband
Hoogwaardige klittenband is
enorm slijtvast. Licht in ge
wicht, makkelijk te hanteren
en in vele materialen, kleu
ren en uitvoeringen leverbaar,
waaronder ook vochtbesten
dige, brandwerende en tem
peratuurbestendige versies.
De toepassingsgebieden zijn
bijna eindeloos…Maar voor
fabrikanten die klittenband
constructies in hun product
willen integreren was er vaak
toch een probleem: hoe zet
je het klittenband aan je pro
duct vast? Veel uitvoeringen
zijn met een zelfklevende rug
leverbaar en de textieluitvoe
ringen kunnen gestikt worden
op ander textiel. Ook is er een
ultrasoon lasbare versie. Maar
wat wanneer het klittenband
op — vaak moeilijk verlijm
baar — kunststof vastgezet
moet worden?
Kunststof Magazine, januari 2008, nummer 1
19
Techniek
Het Franse Aplix (voorheen
Velcro Frankrijk) — een gigant
op dit gebied met vijftig jaar
ervaring, vijf fabrieken en we
reldwijd 800 medewerkers —
heeft hiervoor een oplossing
uitgewerkt: de Inter-mold®
technologie. Eigenlijk zijn
het twee oplossingen, beide
gebruikmakend van de mo
gelijkheid om de haakjeskant
van het klittenband te spuit
gieten. Eén oplossing bestaat
uit kant en klare producten in
de vorm van ronde en recht
hoekige gespuitgiete plaatjes.
Deze vastzetters kunnen in de
assemblagelijn eenvoudig aan
het product gemonteerd wor
den, door middel van vast
klikken, schroeven, klinken of
ultrasoon lassen. De voordelen
ten opzichte van de conventio
nele methode — het vastlijmen
— zijn duidelijk. Het risico
op loslaten vermindert, het is
milieuvriendelijker, er is een
besparing op arbeidskosten
en montagetijd en het ziet er
meestal netter uit.
Assemblagestap komt te
vervallen
Ondanks deze voordelen zou
het natuurlijk nog mooier zijn
wanneer de haakjes meteen
in het spuitgietproces van
het product zelf zouden kun
nen worden geïntegreerd.
Daarmee komen we uit op
de andere oplossing waarin
de Inter-mold® technologie
voorziet: een aanpassing in
de matrijs — door het plaat
sen van speciale inzetstuk
ken — waardoor de haakjes
meteen meegespoten kunnen
worden. Een complete assem
blagestap komt hiermee te
vervallen, de kans op loslaten
is geheel verdwenen, er zijn
geen bevestigingsmaterialen
meer nodig en de doorloop
tijd van het product wordt
aanmerkelijk teruggebracht.
Bovendien is de positionering
van de haakjes altijd exact,
iets wat bij handmatig aan
brengen nog wel eens wil af
wijken. Omdat alles in één
keer gespoten wordt, is de
kleur van de haakjes hetzelfde
als dat van het spuitgietdeel.
Ook recyclen wordt eenvou
diger, omdat met maar één
type granulaat wordt gewerkt
en geen lijmsystemen worden
gebruikt.
Matrijs aanpassen met
inserts
Om dit te kunnen realiseren
kan Aplix een grote verschei
denheid aan inzetstukken voor
de bestaande matrijs leveren.
Niet alleen plat en rechthoe
kig, maar ook rond, gebogen,
bol en hol. Voor de Inter-mold
technologie zijn geen beweeg
bare delen in de matrijs nodig,
waardoor de aanpassing ook
qua kosten beheersbaar blijft.
De meest optimale dichtheid
van de haakjes en het haak
profiel kan door Aplix in over
leg met de spuitgieter bepaald
worden. Ook voor wat betreft
de haakvormen is er veel mo
gelijk. Naast de standaardhaak
kan worden gekozen voor een
De matrijsinzetstukken zijn in een groot aantal vormen leverbaar.
20
Kunststof Magazine, januari 2008, nummer 1
dual-haak
(speciaal
voor hoge afpel-, af
schuif- en treksterkte),
voor een microhaak of
voor een haak in haak
sluiting, de zogeheten
twin-haak. In dat laatste
geval kunnen zelfs beide
delen gespuitgiet worden.
Als tegenpool — de lusjeskant
— zijn er drie mogelijkheden:
1. Het andere deel wordt
voorzien van een zachte
kant van klittenband, zoals:
(on)geborstelde lusband,
velours, gebreide lus etc.
2. De haakjes grijpen al in de
andere kant (bijvoorbeeld:
de backing van tapijt of de
zitting van een fietsstoel
tje).
3. Een ander spuitgietonder
deel. Door gebruik te maken
van de hierboven beschre
ven twin-haak kunnen twee
spuitgietonderdelen aan el
kaar geklikt worden.
Door de vorm van de haakjes
is het wel zo dat het product
bij het uitnemen uit de ma
trijs een hoek van maximaal 45
graden mag maken. Is er een
grotere hoek nodig, dan zijn
voor het Inter-mold systeem
schuiven en beweegbare in
zetstukken beschikbaar. Is dat
geen optie, dan kunnen kant
en klare Inter-mold plaatjes
van het eigen granulaat wor
den besteld, die vervolgens ul
trasoon aan het product gelast
kunnen worden of kunnen de
eerdergenoemde kant en klare
Aplix levert inzetstukken, waarmee de
Inter-mold techniek in de bestaande
matrijs kan worden ingebracht.
vastzetters van Aplix ingezet
worden.
Veel materialen al getest
Inter-mold is een gepatenteerd
systeem, waarbij aan bedrijven
het recht wordt verleend om
het procédé in te zetten. Intermold werkt met polypropy
leen (PP), polyethyleen (HDPE
en LDPE), polyacetal (POM),
polyamide (PA6 en PA6.66),
thermoplastisch elastomeer
(shore D) en PEEK. Inter-mold
kan ook overweg met gevulde
materialen. De Benelux-verte
genwoordiger van Aplix, Van
Gestel Agenturen uit Waal
wijk, heeft een uitgebreide
lijst beschikbaar van concrete
materialen die getest zijn met
dit systeem. Daarnaast kun
nen spuitgieters hun granulaat
vooraf door Aplix op geschikt
heid laten beoordelen. n
Aplix wordt in de Benelux ver
tegenwoordigd door Van Gestel
Agenturen in Waalwijk. Voor
meer informatie: Regie van Ges
tel, tel.: + 31 (0)416 54 34 00,
e-mail: [email protected]. Op de
website (www.gestel.info) is ook
een powerpoint-presentatie met
gedetailleerde informatie over
Inter-mold te vinden.

Download Report