Nieuwsbrief Voorjaar 2011

guur 2
Grote stap voorwaarts
Uvulectomie in Ethiopië:
Ingreep met veel complicaties
Betere trainingsfaciliteiten in Wolisso dankzij
onderwijsmicroscoop
6.Keelholte met afgeknipte huig na genezing wond.
In moeilijk bereikbare gebieden in ontwikkelingslanden als Kenia en Ethiopië, ontDE VOLGORDE VAN DE FOTO’S IS : 1, 2, 4, 3, 5, 6.
breekt
adequate medische zorg. De bevolking is aangewezen op de hulp van zogenoemde medicijnmannen: kruidendokters (lichamelijke aandoeningen) en spirituele
genezers (psychische aandoeningen). Deze traditionele geneeskundigen gaan uit
van een geheel andere voorstelling van de oorzaak van ziekten dan de overwegend
natuurwetenschappelijk geschoolde westerse arts.
Een hinderlijke belemmering in het opleiden van kno-artsen in Ethiopië is het
ontbreken van praktische instrumenten. Zo goed en zo kwaad als het gaat, brengen
Nederlandse artsen Ethiopische collega’s de fijne kneepjes van het kno-vak bij. Maar
dat is lastig, want deugdelijke apparatuur is er niet.
Bij ouderen wordt de ingreep verricht
ter behandeling van chronisch hoesten, waarvan de oorzaak wordt toegeschreven aan een te lange huig, die de
Figuur 4
Afknippen van de huig
tongbasis zou prikkelen (meestal blijkt
er sprake te zijn van longtuberculose!).
HIV (overdracht door onsteriel instruDr. Hans Manni was in Tanzania tweementarium).
maal in de gelegenheid de uvulectomieOp de KNO-poliklinieken van de ziepraktijk van een inlandse dokter bij te
kenhuizen in Attat en Wolisso (Ethiwonen en te filmen (foto 1).
opië) waar Eardrop actief is, zien de
KNO-artsen zelden patiënten met een
normale huig.
Inlandse dokter (witte kleding) met helper
Figuur 1
(schaar
en pincet in de hand). Rechtsonder
de emmer met water en plankje.
De KNO-artsen die vanuit Eardrop
in Ethiopië werkzaam zijn, worden
regelmatig met de gevolgen van deze
traditionele geneeskunde op hun vakgebied geconfronteerd. Bijvoorbeeld de
uvulectomie, een chirurgische ingreep
waarbij de huig wordt verwijderd.
Figuur 3
Positie baby
Deze ingreep wordt in enkele landen in
Afrika verricht, o.a. in Kenia, Tanzania,
Soedan, Nigeria en Marokko. Bij jonge
Complicaties
kinderen om ziekten van de keel en
De ingreep werd vroeg in de ochtendFiguur 5
luchtwegen, slechte eetlust of vermagetussen 6.00 en 8.00 uur verricht. Volring te voorkomen. In Marokko ook wel
wassenen en kinderen zitten rechtop op
ter verbetering van de borstvoeding en
een stoel, baby’s liggen op de schoot van
de spraak.
moeder, met de geopende mond gericht
naar de opkomende zon (foto’s 2 en 3),
zodat het zonlicht schuin invalt. De huig
werd bekeken en vervolgens met de
pincet gevat en met de schaar afgeknipt
(foto 4), getoond aan ouder of patiënt
en op een verzamelplankje gedeponeerd
(foto 5). Pincet en schaar werden kort in
een emmer met water afgespoeld, terwijl
de volgende patiënt plaatsnam. De ingreep duurde enkele seconden. Ongeveer vijftig patiënten werden behandeld,
het merendeel kinderen.
Positie volwassene
De ingreep kent vroege complicaties:
bloeding, infectie, longontsteking of
uitdroging (niet drinken) en late complicaties: open neusspraak, hepatitis of
Plankje met stukjes huig
De regering probeert met campagnes
de bevolking de hierboven geschetste
ingreep te ontraden. Na een diepgaand
gesprek van de Eardrop KNO-arts met
de inlandse dokter die in de omgeving
van het Attat ziekenhuis zijn praktijk
heeft, beloofde hij deze operaties te
staken.
Keelholte met afgeknipte huig na genezing
wond
Figuur 6
Prof. Dr. Gerrit-Jan Hordijk wijst op de monitor aan, terwijl het voltallige OK-team rechtstreeks meekijkt naar de verrichtingen in het oor
Meekijken
Eind 2010 is in het opleidingsziekenhuis St. Luke in Wolisso een grote stap
voorwaarts gezet. Het Eardropteam
bracht een grote houten kist mee en
verraste de staf met een hypermoderne
onderwijsmicroscoop met camera en
monitor. Een waardevol, zo niet cruciaal instrument dat een enorme steun is
voor de opleiding in de oorchirurgie in
Ethiopië. Kon voorheen alleen de trainer via de meekijker in de microscoop
de operatie volgen. Sinds de microscoop
met camera kijkt het voltallige OKteam rechtstreeks via de monitor mee
naar de verrichtingen in het oor. En dat
baarde opzien! Direct na installatie van
de microscoop snelde ziekenhuispersoneel uit alle hoeken toe om het mirakel
van ‘live meekijken’ met eigen ogen te
aanschouwen.
Shockproof
Eardrop heeft bewust gekozen voor de
aankoop van een state of the art microscoop. Een exemplaar van uitstekende
kwaliteit, maar simpel te bedienen met
een aan-/uitknop. Shockproof en dus
ook door minder kundige handen niet
makkelijk stuk te krijgen. Het Wolisso
ziekenhuis is er in één klap zijn tijd ver
mee vooruit.
vervolg van pagina 1.
Promotiefilm over het
werk van Eardrop
Dit is het achtentwintigste nummer van de nieuwsbrief van de EARDROP
STICHTING, opgericht in oktober 1983. De nieuwsbrief informeert kno-artsen,
audiciens, audiologen, donateurs en andere belangstellenden over onze
activiteiten.
www.eardrop.nl
GIRO 372, RABO 37.67.55.962
Terwijl een hoorapparaat het verschil kan
maken tussen wel en niet meedoen.’ Die
fascinatie bewoog Van den Broek om de
Eardropmissie eind 2010 te volgen. Hij
registreerde het opleidingswerk van KNOartsen Nies Mateijsen en Bas van de Borne
in het Moi Teaching and Referral Hospital
in Eldoret. Nam een kijkje in een dovenschool in Kisumu en in een werkplaats
waar oorstukjes worden gemaakt. Hij
woonde verder voorlichting aan ouders
van dove kinderen bij. Over de draagwijdte van het werk van Eardrop kan hij
kort zijn, dat illustreert een ex-patiëntje
zelf. Vijf jaar na de operatie door Eardropdokters staat zij vol in de maatschappij.
Dankzij de ingreep keerden haar kansen
en ligt de toekomst voor haar open.
Werken aan
toekomst
Film bekijken
De film is prachtig. Maar oordeelt u zelf.
Gun uzelf een blik in het werk van de Eardrop Stichting en bekijk de documentaire
op www.eardropstichting.nl.
In Kenia gaan we nu behalve artsen opleiden in Nairobi en Eldoret, ook meehelpen
aan de opleiding van gezondheidswerkers
in de eerste lijn, zoals verpleegkundigen
en clinical officers. Op moment van verschijnen van deze nieuwsbrief zijn de eerste cursussen gegeven aan leerlingen van
de school voor clinical officers in Mumias,
gelegen in de buurt van Kakamega.
Tip
Een tip van filmmaker Robert van den
Broek aan de KNO-artsen van Eardrop:
‘Ga voordat je terug gaat naar Nederland,
eens kijken bij de patiëntjes thuis. Niet
gebruikelijk daar, maar ongetwijfeld je
mooiste patiëntenbezoeken ooit.’
Deze nieuwsbrief (nr. 28) is een uitgave van
Eardrop Stichting
Postbus 114, 3840 AC Harderwijk
Telefoon 0620639930, Fax 0314 425528
Giro: 372, Rabobank 376755962
Eardrop is een officieel erkende Non
Governmental Organisation (NGO)
Eardrop op internet: www.eardrop.nl
De productie van deze nieuwsbrief (oplage
2.500 exemplaren) is mede tot stand gekomen
dankzij de belangeloze medewerking van:
Opmaak: Robine BV Grafische technieken
te Twello
Druk:
Drukkerij Tesink te Zutphen
Dr. David Kupperman ‘bewaakt’ nog even
de enorme kist met waardevolle inhoud
nieuwsbrief
Belangstellenden kunnen een exemplaar
van het jongste jaarverslag opvragen.
Nieuwsbrief voorjaar 2011
Promotiefilm over het werk
van Eardrop
Voor u ligt de eerste nieuwsbrief van
2011. Wij hebben afscheid genomen van
Nicoline Mostert als voorzitter van de
audiologische werkgroep, waar zij jaren
enthousiast leiding aan heeft gegeven.
Fred Marinus, haar opvolger is actief
gestart met het organiseren van cursussen
in Kenia ten behoeve van een verbeterde
audiologische hulp aan jonge kinderen.
Dit is het jaar waarin Eardrop een aantal
nieuwe activiteiten ontplooit, zowel in
Kenia als in Ethiopië.
In samenwerking met AMREF is het
operatie- en lesprogramma gestart in het
ziekenhuis in Nasareth, in de buurt van
Nairobi. Evenals in ons Ethiopische programma leveren onze jonge vrijwilligers,
arts assistenten in opleiding tot KNO-arts,
hier een belangrijke bijdrage. Door deze
aankomende KNO-artsen nu te enthousiasmeren en in te schakelen, hopen wij
ons langdurig van nieuwe toekomstige
medewerkers te verzekeren. Zo kan de
komende generatie ons werk voortzetten
ten behoeve van slechthorenden in Afrika.
In Ethiopië werken we nu in twee missieziekenhuizen en breiden dat uit naar
vier hospitalen. De daarvoor nodige extra
apparatuur is reeds aangeschaft.
U ziet, wij blijven actief.
Op allerlei fronten.
Jan B. Antvelink, voorzitter
Eardrop Stichting
Nooit zagen zij een filmcamera van zo dichtbij en dus kropen jongetjes van de dovenschool
in Kisumu zowat ín de camera van Robert van den Broek
Dankzij Robert van den Broek van PantaMedia in Helmond kreeg de Eardrop Stichting
haar promotiefilm. De filmmaker bood vorig jaar zijn diensten belangeloos aan om op
die manier bij te dragen aan een betere wereld voor dove en slechthorende kinderen in
Oost Afrika. Zijn inzet was een documentaire te maken die Eardrop ondersteunt bij het
werven van fondsen en donateurs. Maar die ook nieuwe operatie- en audiologieteams
een blik gunt in de wereld die hen te wachten staat als zij voor Eardrop op pad gaan.
Fascinatie
Op de vraag ‘waarom’ vertelt Van den Broek dat hij zelf volledig is gegrepen door Afrika.
Hij maakte eerder reizen naar het continent om films voor ideële stichtingen te maken
en is sindsdien in de ban van de oernatuur en de fijne mensen. En vooral, zoals hij het
paradoxaal verwoordt: vanwege de rijkdom van de armoede. ‘Iedereen die naar Afrika
gaat en zich een beetje verdiept in het leven, neemt iets mee terug. Onherroepelijk, het
zijn ervaringen voor het leven’, legt de filmmaker uit.
Schoonheid
Dat gegeven wilde hij ook meenemen in de film. Niet per se schrijnend beeld van Afrikaanse kindertjes, want die kent iedereen wel. Het uitgangspunt was juist de schoonheid
van het land en de prachtige kinderen waar je op het eerste gezicht niets aan ziet. Van
den Broek: ‘Want dat is het tragische. Dove kinderen in Afrika krijgen het stempel “achterlijk”. Ze reageren niet want ze horen namelijk niets, of hooguit slecht. En dus staan ze
buiten de maatschappij. Totaal geïsoleerd.
lees verder op pagina 6.
Opleiding tot clinical officer krijgt vaste vorm
Een ziekenzaal in St. Mary’s School of clinical medicine in Mumias
De opleiding tot clinical officer (CO)
heeft een vaste vorm gekregen. In
november zijn Eardropvoorzitter Jan
Antvelink, de juniorleden van de Werkgroep Medisch Technische Zaken, Niels
de Boer en Bas Roukema (KNO-artsen
van het VU en juniorlid van de Werkgroep Medisch Technische Zaken) naar
Mumias geweest om afspraken te maken. Het gaat daarbij om het jaarlijkse
programma dat Eardrop gaat verzorgen
voor studenten in het laatste jaar van
hun opleiding tot clinical officer.
In Mumias heeft de diocees van Kakemega
een complex van scholen en een ziekenhuis. Er is een opleidingsschool voor clinical officers, een dovenschool voor basisen voortgezet onderwijs en een ziekenhuis
met een verpleegkundigenopleiding. In de
eerste week van april is een cursus gestart
voor CO’s, waarin zij wegwijs gemaakt
worden in de otologie (en KNO). De juniorleden van de Eardropwerkgroep hebben
daarin een belangrijk aandeel. Er wordt
zowel theoretisch als praktisch onderwijs
gegeven. Daarbij wordt gewerkt volgens
hetzelfde stramien als in Ethiopië. De
cursus wordt afgesloten met een examen
en geslaagden krijgen een certificaat en
een eenvoudige basisuitrusting, zodat ze
later eenvoudig KNO-onderzoek kunnen
verrichten. In het ziekenhuis van Mumias
kunnen de CO’s praktijkervaring opdoen.
Het is de bedoeling dat Eardropartsen
daar samen met Keniaanse collega’s een
eenvoudig operatieprogramma beginnen.
Ook met de dovenschool heeft Eardrop
contact. In de eerste week van maart hebben leden van de audiologische werkgroep
Student van de opleiding clinical officer in Mumias
daar een cursus gegeven samen met
Keniaanse werkgroepleden. Centraal staat
daarbij een betere diagnostiek en behandeling van vroeg slechthorende kinderen.
Foto onder: De betrokkenen bij de officiële
introductie van de opleiding tot clinical
officer in Mumias. V.l.n.r. Jan Antvelink,
mr J.C. Kegode Masitsa, principal tutor
of St. Mary’s School of clinical medicine,
sr. Agnes, healthcare coördinator van de
diocese of Kakamega, Niels de Boer, dr.
Florence M. Wanangwe, medical officer in
charge of St. Mary’s hospital Mumias, mr.
N. Ronald Wanjala, academical officer en
coördinator ENT van St. Mary’s school en
Bas Roukema.
Keurige meisjes in de dovenklas in Mumias
Comfoor schenkt instrumenten
Drukkerij Tesink de absolute nummer één
Spullen die bij Comfoor overbodig zijn,
krijgen in Kenia een tweede leven. En
met gemak een lang leven. Vanuit die
gedachte schonk Comfoor, fabrikant van
artikelen in gehoorbescherming en gehoorverbetering, een waardevolle partij
instrumenten en gereedschappen aan de
Eardrop stichting. Want afgeschreven in
de boeken, betekent niet dat ze niet meer
deugen. Sterker nog, Comfoor werkte er
eind vorig jaar gewoon zelf nog mee.
‘Wij willen de absolute nummer één zijn
in het realiseren van communicatieve
en grafische topprestaties.’ Dat zegt
directeur Jeroen Puntman van drukkerij
Tesink uit Zutphen. Tesink drukt sinds
jaar en dag de nieuwsbrief van Eardrop.
Het wordt daarom tijd om onze ‘huisdrukker’ eens voor te stellen.
Koen de Winkel, hoofd Productie van Comfoor in Doetinchem, vertelt dat het laboratorium binnen het bedrijf de laatste jaren flink
gemoderniseerd is. Toen hij recent twintig
losse afzuigunits in het lab verving door een
groot, centraal afzuigsysteem, belde hij maar
eens met Eardrop.
Want met de al eerder vernieuwde polijstmotors, ovens, drukpomp- en slijpmachines
stond inmiddels een behoorlijk machinepark
te verstoffen. Tweedehands weliswaar, maar
nog uitstekend bruikbaar. ‘Weggooien is
geen optie’, aldus De Winkel, met oog voor
maatschappelijk verantwoord ondernemen.
‘En Eardrop is ermee geholpen.’
Met de eerstvolgende trip van de audiologische werkgroep naar Kenia, gaat een
polijstmotor mee in de bagage. Het apparaat
in de werkplaats van het assessment center
in Kisumu (een van de provinciale centrums
waar o.a. oorstukjes worden gemaakt) is
kortgeleden finaal doorgebrand en niet meer
te repareren. Noem het toeval, noem het
Bekijkt u het filmpje op www.eardrop.nl en
ervaar het plezier en enthousiasme van een
klasje dove kinderen.
nale en internationale prijzen gewonnen.
De concurrentie in de drukkerswereld is
anno 2011 moordend. Het is daarom van
belang om je te onderscheiden. Puntman:
‘Dat doen we door voor onze klanten meer
mogelijk te maken. Oplossingen zoeken en
niet moeilijk doen als dat extra inspanning
kost.’
Het is belangrijk om bij een grafische productie de drukker bij het proces te betrekken. ‘We durven niet alleen out of the box
te denken, we doen het ook in de praktijk’,
aldus Puntman. Het is volgens hem niet
verwonderlijk dat grote accounts, toonaangevende creatieve bureaus en musea daarom
bewust kiezen voor Drukkerij Tesink, die
dan hun vaak complexe producties tot een
goed einde brengt.
Paul Awora met de oude, inmiddels defecte polijstmachine, de nieuwe is gelukkig onderweg
perfect timing. Feit is dat Paul Awora van het
center zijn ‘nieuwe’ apparaat zeer binnenkort
in gebruik kan nemen. Met veel dank aan de
firma Comfoor.
Reactie van Fred Marinus, voorzitter van de
audiologische werkgroep, op de schenking:
‘Het is een geweldig gebaar van Comfoor om
Eardrop deze spullen te gunnen. Het zijn stuk
voor stuk uitstekende instrumenten.
De oventjes zijn als nieuw, die gaan echt nog
Een swingend welkomstlied
De Tania Integrated School in Kiserian
biedt onderwijs en huisvesting aan 165
kinderen met een beperking, waaronder
35 dove kinderen. Dat ook dove kinderen
een welkomstlied opvoeren voor hun
publiek, was een echte eyeopener voor de
bezoekers van Eardrop.
Inmiddels heeft Tesink 28 nummers van de
nieuwsbrief gedrukt. Puntman is trots op
bedrijf en producten. Hij zegt: ‘We beheersen ons vak letterlijk tot in de puntjes en zijn
daarom in staat om hoogstandjes te leveren
in begeleiding, prepress, drukken en afwerking.’ Verschillende jaarverslagen en boeken
die het bedrijf produceerde, hebben natio-
een hele tijd mee.
En die polijstmotor komt inderdaad precies
op het juiste moment. Maar ook voor de
overige spullen hebben we een goede bestemming. De afzuigunits bijvoorbeeld, lossen
het probleem van fijnstof op. Voor een enkel
polijstwerkje kunnen ze wel met mondkapjes
toe. Maar bij grotere hoeveelheden en uren
achtereen slijpen, is een afzuiger eigenlijk
onontbeerlijk.’
“We durven niet alleen out of the box te denken, we doen het ook in de praktijk”
Drukkerij Tesink bv,
Hermesweg 7
7202 BR Zutphen.
E: [email protected] - I: www.tesink.nl
Eardrop heeft uw steun nodig
Eardrop geeft elk jaar substantiële bedragen uit om haar activiteiten te bekostigen.
Ook dit jaar worden teams uitgezonden,
300 kinderen geopereerd, artsen, clinical officers en personeel voor scholen
opgeleid. Daarnaast wordt veel apparatuur
beschikbaar gesteld aan ziekenhuizen en
scholen. In 2011 doet Eardrop dat voor
een totaalbedrag van € 245.000. Om dit
te kunnen (blijven) doen besteden we elk
jaar veel energie aan het, populair gesteld,
binnenhalen van geld. Voor meer dan 95%
is Eardrop voor haar inkomsten afhankelijk van donateurs/sponsoren die eenmalig
storten.
Hierbij doen wij een beroep op onze lezers
ons financieel te steunen. U kunt dit doen
door uw gift te storten op bankrekening
376755962 (Rabobank), t.n.v. Eardrop
Stichting. Een andere mogelijkheid is
dat u uw bank een opdracht geeft tot een
automatische overboeking. Tevens wijzen
wij u op de mogelijkheid van schenking
via een lijfrente. Indien u zich bij die
schenking houdt aan de fiscale spelregels,
ontvangt u een gedeelte van de schenking
terug van de belastingdienst. Afhankelijk
van uw inkomen kan dit oplopen tot 52%.
Door deze constructie is het mogelijk uw
bijdrage te verhogen, terwijl uw
Voor hen doen we het allemaal...
schenkingsbedrag netto hetzelfde blijft.
Een voorbeeld: u schenkt jaarlijks € 150
aan Eardrop. U verhoogt die gift naar
€ 300. Dit hele bedrag van € 300 is fiscaal
aftrekbaar en het bedrag dat de fiscus u
teruggeeft kan oplopen tot € 156. Voor
de spelregels, het lijfrenteschenkingsformulier en het machtigingsformulier voor
automatische afschrijving verwijzen wij
graag naar www.eardrop.nl. U kunt ons
ook mailen via [email protected] of schrijven: Postbus 114, 3840 AC Harderwijk.