ECOLOGISCHE BOERDERIJ - Milieu Educatie Centrum

ECOLOGISCHE BOERDERIJ
(AARDRIJKSKUNDE/BIOLOGIE)
90 minuten
VMBO 1/2
Dit boekje is van:
MILIEU EDUCATIE CENTRUM
GENNEPER HOEVE
ECOLOGISCHE BOERDERIJ
Welkom op deze ecologische boerderij. Om het keurmerk
‘ecologisch’ te krijgen, moet aan heel wat voorwaarden voldaan
worden. De dieren worden op deze boerderij op een
diervriendelijke manier gehouden en er worden op een
milieuvriendelijke manier gewassen verbouwd. Dat wil zeggen
zonder gebruik te maken van chemische bestrijdingsmiddelen.
Vandaag mag je hier een kijkje nemen. Je voert de opdrachten met
zijn tweeën uit.
Succes ermee en veel plezier!
Benodigdheden
Per persoon:
Schrijfplankje, pen en potlood
Meer informatie:
Milieu Educatie Centrum
Genneperweg 145
5644 RS Eindhoven
Tel. (040) 2594700
www.mecehv.nl
1.
De kippen
Plaats: kippenhokken
Tijd: 10 minuten
Hieronder staat een beschrijving van hoe kippen op de meeste bedrijven
leven. Lees deze en maak dan zelf een beschrijving van het kippenhok op
een ecologische boerderij (volgende bladzijde). In de beschrijving moet in
ieder geval de grootte van het kippenhok staan en het aantal kippen per
m2. Beschrijf daarnaast nauwkeurig hoe het hok eruitziet.
Huisvesting van kippen op gangbare bedrijven:
Op veel bedrijven leven kippen met zijn vieren of vijven in een klein hok
van ongeveer 0,5 m2. Er zijn geen legnesten en zitstokken aanwezig. De
bodem bestaat meestal uit gaas en er ligt geen stro in de hokken. De
kippen kunnen niet naar buiten, om rond te scharrelen. In de hokken
komt geen daglicht. Vaak zijn de snavels van deze kippen afgebrand.
1
Huisvesting van kippen op een ecologische boerderij:
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………..
Eén van de nadelen van de kleine kippenhokken is dat kippen zich snel
gaan vervelen. Als gevolg hiervan pikken ze elkaar nog wel eens kaal.
Normaal kan een kip zich terugtrekken als ze wordt gepikt, maar in zo’n
klein hok is dat onmogelijk. Kijk eens naar de kippen op deze boerderij.
Zoek één kip uit en bekijk drie minuten lang wat de kip allemaal doet.
Noteer dat op de volgende bladzijde.
2
1
2
3
4
5
Kan een kip zich natuurlijk gedragen? Leg uit waarom wel of niet.
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
De eieren van kippen die op een ecologische manier gehouden worden
zijn meestal iets duurder dan de eieren van kippen die in kleine hokken
gehouden worden. Leg uit waarom dit zo is.
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Voor welke woonruimte voor kippen zou jij kiezen, als je kippenboer zou
zijn? Leg je antwoord uit.
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
3
2.
Varkens
Plaats: varkensstal
Tijd: 10 minuten
Hieronder staat een beschrijving van hoe varkens op de meeste bedrijven
gehouden worden. Lees deze en maak dan zelf een beschrijving van de
varkensstal op een ecologische boerderij. In de beschrijving moet in ieder
geval het aantal varkens en de grootte van de stal staan. Beschrijf
daarnaast nauwkeurig hoe de varkensstal eruit ziet.
Huisvesting van varkens in gangbare bedrijven:
Varkens leven alleen in een hok en niet in groepen. Ze hebben een kleine
ruimte, waarin ze nauwelijks kunnen bewegen. De vloer bestaat uit beton
of roosters en er ligt geen stro, waarvan de varkens een warm nest kunnen
maken. Het is donker in de stallen en er is nauwelijks frisse lucht. Doordat
de hokken erg kaal zijn en de varkens niet naar buiten mogen, kunnen ze
niet lekker wroeten en hebben ze niets te onderzoeken. Uit verveling
bijten ze vaak elkaars staarten af. Vaak worden de staarten als voorzorg al
van tevoren verwijderd.
Huisvesting van varkens op een ecologische boerderij:
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Waarom zal een bedrijf de varkens op gangbare wijze willen huisvesten?
4
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Varkens vinden het heerlijk om in de modder te wroeten en te rollen. Na
een modderbad drogen ze zich in de zon en daarna schuren ze zich af aan
een steen of struik. Op deze manier houden de varkens zichzelf schoon.
Kunnen de varkens op deze boerderij dit natuurlijke gedrag vertonen?
………………………………………………………………………………
Leg uit waarom dit belangrijk is.
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Denk je dat de varkens op deze boerderij gezond zijn? Leg je antwoord
uit.
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
5
3.
Koeien
Plaats: potstal
Tijd: 10 minuten
Lees de beschrijving van hoe koeien op de meeste bedrijven gehouden
worden en maak dan zelf een beschrijving van de potstal op deze
ecologische boerderij. Als je het niet precies weet, lees dan in deze stal
het paneel dat over de potstal gaat.
Huisvesting van koeien in gangbare bedrijven
De meeste koeien staan in een grupstal. In deze stal staan de koeien vast
aan kettingen. Hierdoor kunnen ze nauwelijks bewegen. De poep valt
achter hen in de grup (een soort goot). De vloer is meestal van beton. In
de stal komt nauwelijks daglicht naar binnen en er is alleen frisse lucht
wanneer de staldeuren openstaan.
Huisvesting van koeien op een ecologische boerderij:
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Denk je dat de koeien het naar hun zin hebben in deze stallen? Waarom
denk je dat?
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
6
4.
Kringlopen
Plaats: picknicktafel op het middenerf
Tijd: 30 minuten
Op de picknicktafel op het middenerf zie je het kringloopspel van een
waterdruppel. Het is de bedoeling dat je dit spel speelt met vier tot zes
leerlingen. Zoek dus nog één of twee andere groepjes uit en speel samen
het spel.
Het spel bestaat uit één grote kringloop en daarbinnen nog een aantal
kleine kringlopen. In het spel stelt iedereen een waterdruppel voor. Voor
het begin gooit iedereen één keer. Degene met het hoogst aantal ogen
mag beginnen. Daarna mag degene die aan de linkerkant daarnaast zit,
gooien. Je begint bij START. Hoeveel ogen je met de dobbelsteen gooit,
zoveel stappen ga je vooruit. Lees wat er in het vakje, waar je
terechtkomt, staat. Dat voer je uit. Soms kom je dus van de ene kringloop
in de andere terecht. Degene die als eerste bij de FINISH is, heeft
gewonnen.
Waarom is dit spel eigenlijk nooit echt afgelopen?
Laten we eens kijken naar een andere kringloop op deze boerderij: de
kringloop van stikstof.
Een ecologische
boerderij is een
gemengd bedrijf. Op dit
bedrijf hebben ze dus
veeteelt, maar ook
landbouw. De dieren op
dit bedrijf produceren
veel mest. In de mest zit
stikstof. Op een
ecologische boerderij is
er een kringloop van
stikstof. Probeer die
kringloop hiernaast
weer te geven.
7
Vul in de open vakjes de volgende woorden op de goede plaats in:
Graan voeren aan dieren
Granen oogsten
Dieren produceren mest
Granen nemen stikstof op
Akker bemesten
Stikstof zakt in de bodem
Bedrijven die alleen maar aan landbouw doen en geen vee hebben, halen
hun mest van andere bedrijven of gebruiken kunstmest.
Wat zijn de voordelen van een ecologische boerderij, waar de mest, maar
ook het diervoer op de boerderij zelf wordt geproduceerd?
1
2
Wat zijn de voordelen hiervan voor het milieu?
8
5.
Bestrijding van ‘plagen’
Plaats: varkensstal
Tijd: 10 minuten
Planten, zoals de groenten en granen kunnen last hebben van allerlei
ziekten en plagen. Verschillende dieren, bacteriën en virussen kunnen de
planten ziek maken of aanvreten. Geef van de onderstaande voorbeelden
aan waarom het een plaag voor planten kan zijn.
Plaag
Gevolg voor de plant
Ecologisch bestrijden
Bacterie, virus
maken plant ziek
vruchtwisseling
Slakken, rupsen
Vogels
Onkruiden
Knaagdieren
In de gangbare landbouw worden vaak chemische bestrijdingsmiddelen
tegen plagen gebruikt. In de ecologische landbouw wordt geen gebruik
gemaakt van chemische bestrijdingsmiddelen. De boer op deze
ecologische boerderij doet aan biologische gewasbescherming. Hij gaat
aantasting door bacteriën en virussen tegen door vruchtwisseling toe te
passen. Op de varkensstal hangt een paneel hierover. Lees dit eens goed.
9
Wat houdt vruchtwisseling precies in?
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Hoe zal de boer op dit bedrijf de andere plagen tegengaan? Probeer bij
elke plaag in de tabel aan te geven hoe de boer de plaag kan tegengaan,
zonder gebruik te maken van chemische bestrijdingsmiddelen. Wanneer
je de antwoorden niet goed weet, kun je het paneel over de ‘bioindustrie/ecologische landbouw’ op de opslag lezen.
Waarom heeft de boer op deze boerderij gekozen voor die methoden
denk je?
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
10