Universiteit Utrecht
Faculteit Bètawetenschappen
Departement Scheikunde
Studiegids 2014/2015
Bachelor Scheikunde
Uitgave
Universiteit Utrecht
Faculteit Bètawetenschappen
Departement Scheikunde
Padualaan 8
3584 CH Utrecht
Juli 2014
Eindredactie
Dr. E. Mulder
Inhoud
Inhoud .......................................................................................................... 2
Algemene informatie .................................................................................... 4
Inleiding .....................................................................................................................................................................4
De faculteit Bètawetenschappen...............................................................................................................................4
Departement Scheikunde ..........................................................................................................................................4
Organisatie en bestuur ..............................................................................................................................................4
Onderwijsinstituut Scheikunde ..................................................................................................................................5
Secties en onderzoekinstituten .................................................................................................................................5
Huisvesting ................................................................................................................................................................5
Studieprogramma ......................................................................................... 6
Bachelor Scheikunde .................................................................................................................................................6
Inleiding .............................................................................................................................................. 6
Formele randvoorwaarden .................................................................................................................. 7
Doel van de bacheloropleiding............................................................................................................ 7
Eindtermen .......................................................................................................................................... 8
Inhoudelijke uitgangspunten................................................................................................................ 9
Opbouw van het programma ............................................................................................................... 9
Introductie, tutoraat en bindend studieadvies ........................................................................................................13
Introductie ......................................................................................................................................... 13
Tutoraat ............................................................................................................................................. 13
Bindend studieadvies ......................................................................................................................... 13
Roostering ......................................................................................................................................... 14
Regels en richtlijnen .......................................................................................................................... 14
Bachelorfase jaar 1 ..................................................................................................................................................16
Programma jaar 1 ............................................................................................................................. 16
Cursusbeschrijvingen ........................................................................................................................ 16
Electronische leeromgeving .............................................................................................................. 16
Bachelorfase jaar 2 ..................................................................................................................................................17
Programma jaar 2 ............................................................................................................................. 17
Programma jaar 3 ............................................................................................................................. 18
Bachelorthesis ................................................................................................................................... 18
Minoren ...................................................................................................................................................................20
Inschrijven ......................................................................................................................................... 22
Entrepreneurship (voor bètastudenten) ............................................................................................. 22
Communicatie en Educatie (CE) ....................................................................................................... 23
Uitwisselingsprogramma Technische Universiteit Eindhoven- Universiteit Utrecht ........................ 26
Honoursprogramma Scheikunde .............................................................................................................................27
Toelating en doorstroom ................................................................................................................... 27
Honours Academy ............................................................................................................................. 28
Honoursopdrachten binnen reguliere cursussen ............................................................................... 28
De dubbele bachelor Scheikunde en Natuurkunde .................................................................................................29
Inleiding ............................................................................................................................................ 29
Informatie over scheikunde voor dubbele bachelors ......................................................................... 29
Indeling van de dubbele bachelor Scheikunde en Natuurkunde ........................................................ 29
Masterprogramma’s na de bachelor Scheikunde ....................................................................................................31
Onderzoeksbeschrijvingen ................................................................................................................. 32
Bijvoet Centrum .......................................................................................................................................................32
Sectie Biomoleculaire Massaspectrometrie .......................................... Error! Bookmark not defined.
Sectie Cellulaire Eiwitchemie ............................................................................................................ 33
Sectie Kristal- en Structuurchemie .................................................................................................... 35
Sectie NMR-spectroscopie ................................................................................................................. 36
Sectie Membraan Biochemie & Biofysica (MBB)................................. Error! Bookmark not defined.
Debye Instituut ........................................................................................................................................................39
Sectie Anorganische Chemie en Heterogene Katalyse ...................................................................... 39
Sectie Fysische en Colloïdchemie......................................................... Error! Bookmark not defined.
Sectie Gecondenseerde Materie en Grensvlakken (Condensed Matter and Interfaces) .................... 41
Sectie Organische Chemie en Katalyse ................................................ Error! Bookmark not defined.
2
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Sectie Theoretische Chemie ............................................................................................................... 45
Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen . Error! Bookmark not
defined.
Sectie Chemiedidactiek ......................................................................... Error! Bookmark not defined.
Departement Farmaceutische Wetenschappen ......................................................................................................47
Medicinal Chemistry & Chemical Biology ........................................................................................ 47
Bijlagen ............................................................................................................................................. 48
A
B
OSIRIS ..............................................................................................................................................................48
Adressen .........................................................................................................................................................50
Departement Scheikunde ................................................................................................................... 50
Docenten............................................................................................................................................ 53
C
Kwaliteitszorg..................................................................................................................................................58
Opvatting over kwaliteitszorg ............................................................................................................ 58
Studeerbaarheid programma............................................................................................................. 58
Beschikbaarheid van docenten en andere studentbegeleiders........................................................... 58
Kwalificatie van docenten en andere studentbegeleiders .................................................................. 58
Kwalificatie van studentbegeleiders .................................................................................................. 58
Verwachtingen van en eisen aan studenten ....................................................................................... 58
Universitair Register van Opleidingen en Universitaire Onderwijscatalogus .................................. 58
D
Voorzieningen voor studenten Scheikunde ....................................................................................................60
Onderwijsvoorzieningen van het departement .................................................................................. 60
Studievereniging Proton .................................................................................................................... 60
Voorzieningen voor alumni ............................................................................................................... 60
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
3
Algemene informatie
Inleiding
In deze studiegids vind je informatie over het studieprogramma van de bacheloropleiding Scheikunde
en de organisatie van onderwijs en onderzoek binnen het departement Scheikunde van de faculteit
Bètawetenschappen van de Universiteit Utrecht.
De studiegids bestaat uit drie delen:
• Algemene informatie: inleiding, informatie over het departement Scheikunde
• Studieprogramma: studieopbouw, vakbeschrijvingen en onderzoeksbeschrijvingen
• Bijlagen: adreslijsten e.d.
In deze studiegids is het bachelorprogramma beschreven, dat geldt voor studenten die vanaf september
1
2014 met de bacheloropleiding Scheikunde zijn gestart. N.B. Vergeleken met het studiejaar 2013 zijn er
geen wijzigingen in het programma.
Deze studiegids bevat voor ouderejaars studenten de actuele informatie over de cursussen, docenten
en over de studentenvoorzieningen van faculteit en universiteit voor het cursusjaar 2014-2015.
In 2014 start de nieuwe variant van de scheikundestudie Molecular Life Sciences. Daarvoor is een aparte
studiegids beschikbaar.
De faculteit Bètawetenschappen
Sinds 2005 vormen de departementen Scheikunde, Natuur- en sterrenkunde, Biologie, Farmaceutische
wetenschappen, Wiskunde en Informatica samengegaan de faculteit Bètawetenschappen. De faculteit
Bètawetenschappen profileert zich als hét Science Centre van Nederland.
Profiel en missie: http://www.uu.nl/faculty/science/NL/OverFBW/organisatie/profiel/Pages/default.aspx
Cijfers en feiten: http://www.uu.nl/faculty/science/NL/OverFBW/Cijfers%20en%20feiten/Paginas/cijfers.aspx
Departement Scheikunde
Het departement Scheikunde van de faculteit Bètawetenschappen telt ruim 250 studenten. Voor het
studiejaar 2013-2014 schreven zich 82 nieuwe studenten in. Bij het departement werken ruim 250 medewerkers, waarvan ongeveer 200 wetenschappelijk onderzoekers. Hiervan zijn er ruim 100 in tijdelijke
dienst als promovendus (aio). De 16 hoogleraren zetten de lijnen voor het onderzoek uit. Het departement heeft een budget van 24 miljoen euro per jaar. De Universiteit Utrecht heeft een rijke historie. In
2011 vierde zij haar 375-jarig bestaan. Scheikundeonderwijs wordt al ruim 300 jaar gegeven. Vele wetenschappers van naam hebben in Utrecht gewerkt, zoals Kruyt, Kögl, Bijvoet, Debye, Van Deenen en
Overbeek.
Organisatie en bestuur
Aan het hoofd van de faculteit Bètawetenschappen staat de decaan die ondersteund wordt door een
bestuursteam van twee vicedecanen, de faculteitsdirecteur en een student-lid. Er zijn twee vicedecanen, één voor onderwijs en één voor onderzoek. De decaan wordt benoemd door het College van Bestuur van de universiteit en geeft leiding aan de hoofden van de departementen. Hoofd van het departement Scheikunde is prof.dr. Rolf Boelens.
Het onderwijs van de bachelorfase is ondergebracht bij departementale onderwijsinstituten. Het
masteronderwijs is ondergebracht in Graduate Schools. Het departement Scheikunde participeert met
de masterprogramma’s Nanomaterials: Chemistry and Physics en Molecular and Cellular Life Sciences in
resp. de School of Natural Science en de School of Life Science.
1
Een beschrijving van de masterfase Chemical Sciences is in een afzonderlijke mastergids te vinden.
4
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
De Faculteitsraad adviseert de decaan over zaken die de faculteit aangaan, met name de ontwikkeling
van onderwijs en onderzoek. De raad bestaat momenteel uit 2 personeelsleden en 2 studenten per
departement, die worden gekozen door respectievelijk de medewerkers en de studenten van de departementen. De personeelsgeleding in de raad heeft een aantal bijzondere bevoegdheden, zoals adviesrecht over zaken als arbeidsvoorwaarden, personeelsbeleid en arbeidsomstandigheden. Naast de faculteitsraad heeft elk departement een onderdeelcommissie.
Voor meer informatie: http://www.uu.nl/faculty/science/NL/OverFBW/Bestuur/medezeggenschap/Pages/default.aspx
Voor onderwijsaangelegenheden heeft elk departement een speciale commissie: de Opleidingsadviescommissie. Deze commissie adviseert het opleidingsbestuur scheikunde en de Opleidingscommissie
Bachelor over onderwijsaangelegenheden op departementaal niveau. In deze commissie hebben vijf
docenten en vijf studenten zitting. Eén docent en één student van de Opleidingsadviescommissie hebben zitting in de Opleidingscommissie Bachelor. Twee andere leden van die commissie hebben zitting in
de Opleidingencommissie van de Graduate School Life Science resp. van de Graduate School Natural
Science. Deze commissies adviseren de vicedecanen van de beide scholen over al het onderwijs (waaronder het Chemical Sciences-onderwijs) in de masterfase.
Voor meer informatie: http://www.uu.nl/faculty/science/NL/contact/depts/scheikunde/organisatie/Pages/default.aspx
Onderwijsinstituut Scheikunde
Het Onderwijsinstituut wordt gevormd door de onderwijsdirecteur (prof. dr. Andries Meijerink), de
opleidingsmanager (dr. Egbert Mulder) en de docenten van het departement. Zij verzorgen het scheikundeonderwijs en bewaken de kwaliteit. Het Onderwijsinstituut wordt in zijn taken ondersteund door
het facultaire Bureau Onderwijs & Studentenzaken.
Kwaliteitszorg gebeurt op cursusniveau en op het niveau van het curriculum. Ieder jaar wordt het studieprogramma en de afzonderlijke vakken geëvalueerd. Ook de mening van studenten is daarbij belangrijk. Studenten zijn vertegenwoordigd in de college-responsgroepen (CRG). Aan de hand van de resultaten van evaluaties wordt het onderwijs waar nodig aangepast. Meer informatie over de kwaliteitszorg
KWALITEITSZORG.
vind je in de bijlagen onder C
Secties en onderzoekinstituten
Het departement Scheikunde bestaat uit 10 secties met aan het hoofd een hoogleraar. Iedere sectie
heeft een eigen onderzoeksgebied. De secties werken samen in onderzoekinstituten. Het departement
Scheikunde is betrokken bij drie onderzoekinstituten: het Bijvoet Institute for Biomolecular Research,
het Debye Institute for Nanomaterials Science en het Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen (Fisme).
Voor meer informatie: http://www.uu.nl/faculty/science/NL/contact/depts/scheikunde/onderzoek/Pages/default.aspx
Huisvesting
Het departement Scheikunde is gehuisvest op universiteitsterrein De Uithof. De meeste secties en diensten bevinden zich in het H.R. Kruytgebouw, het David de Wiedgebouw en het Ornstein Laboratorium.
De precieze locatie van de departementale onderdelen vindt je in bijlage B.
Voor meer informatie:
http://www.uu.nl/NL/contactenroutes/routesenplattegronden/Pages/default.aspx
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
5
Studieprogramma
Bachelor Scheikunde
Inleiding
De opleidingen van de Universiteit Utrecht kennen twee fasen, de bachelor- en de masterfase. De bachelorfase beslaat de eerste 3 jaar van de opleiding en is conform het UU-beleid vooral ‘vraaggestuurd’
vormgegeven. Dit betekent dat je, na het voor alle studenten verplichte basisprogramma te hebben
doorlopen, in grote mate zelf je studieprogramma kunt bepalen. Om je te helpen bij de keuzemogelijkheden worden we in het basisprogramma twee tracks onderscheiden, ‘Moleculen en materialen’ en
‘Moleculen en gezondheid . In de track Moleculen en materialen ligt de nadruk meer op de fysische kant
van de scheikunde bij Moleculen en gezondheid op de celbiologische kant. Daarnaast wordt in beide
tracks van meet af aan veel aandacht geschonken aan jouw scholing tot academicus/wetenschapper.Dit
houdt in dat je in staat wordt gesteld een aantal academische, sociale en communicatieve bekwaamheden te verwerven, in nauwe samenhang met de chemische inhoud. Ook aandacht voor de maatschappelijke context van de chemie is ingebouwd in het programma. Daarmee wordt de basis gelegd voor je
verdere ontwikkeling als chemicus/onderzoeker en als academicus/wetenschapper.
De masterfase beslaat de volgende 2 jaar. De faculteit Bètawetenschappen kent twee soorten masterprogramma’s: onderzoeksmasterprogramma’s en toepassingsgerichte masterprogramma’s. De onderzoeksmasters zijn georganiseerd in Graduate Schools, een voor Life Sciences en een voor Natural Sciences, de toepassingsgerichte masters, bijvoorbeeld de masteropleidingen Science and Business Management, Science Teacher Education en Energy Science in de Utrecht School of Applied Science.
De masterfase Scheikunde (Chemical Sciences) kent een drietal interdisciplinaire onderzoeksmasterprogramma’s, die worden verzorgd samen met andere departementen van de faculteit Bètawetenschappen. Studenten Scheikunde die een MSc Chemical Sciences willen behalen, volgen na hun bachelor één
van de programma’s Nanomaterials: Chemistry and Physics (School of Natural Sciences), Molecular and
Cellular Life Sciences of Drug Innovation (School of Life Sciences) . Daarnaast zijn er nog vele andere
programma’s, die echter geen MSc Chemical Sciences opleveren. Ook kun je afstuderen bij de School of
Applied Sciences.
Voor meer informatie: http://www.uu.nl/faculty/science/NL/contact/depts/scheikunde/onderwijs/Pages/default.aspx
Hierna beschrijven we in kort bestek hoe het bachelorprogramma als geheel op hoofdlijnen in elkaar zit.
6
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Formele randvoorwaarden
De Universiteit Utrecht heeft een aantal formele uitgangspunten voor de inrichting van alle bacheloropleidingen geformuleerd in de Onderwijs- en examenreglement. Voor de opleiding Scheikunde
hebben deze geresulteerd in een globaal programma als beschreven in tabel 1.
Tabel 1: Randvoorwaarden bacheloropleiding Scheikunde
Major
135 ects
Disciplinegebonden: 52,5 ects verplicht, 52,5 ects verplichte
keuze
2
Academische context: 30 ects, waarvan 15 ects verplicht, 15
ects verplichte keuze
Profileringsruimte
45
Min. 15 ects op niveau 2
ects
Totaal
180 ects
De bachelorfase van de opleiding Scheikunde kent drie soorten cursussen. Cursussen zijn óf disciplinegebonden óf vallen binnen ‘academische context’ óf binnen de ‘minor of profileringsruimte’. De disciplinegebonden vakken en de academische context, die samen een ‘major’ vormen, kennen een onderverdeling in verplichte cursussen en keuzecursussen. De minor of profileringsruimte is geheel vrij in te
vullen.
Doel van de bacheloropleiding
Een bacheloropleiding aan de Universiteit Utrecht heeft als doel je:
a) een academisch werk- en denkniveau te geven;
b) kennis, vaardigheid en inzicht te bieden op het gebied van een (inter/multi)disciplinaire interesse;
c) voor te bereiden op de keuze voor een verdere (studie)loopbaan.
Een belangrijke peiler van de opleiding is academische vorming. Onder academische vorming wordt
verstaan het ontwikkelen van competenties (kennis, vaardigheden en attitudes) ten aanzien van:
a) academisch denken, handelen en communiceren;
b) hanteren van relevant wetenschappelijk instrumentarium;
c) (wetenschappelijk) communiceren in de eigen en in tenminste één vreemde taal;
d) hanteren van specifieke kennis van een vakgebied in een bredere wetenschappelijke, wetenschapsfilosofische, en maatschappelijk/culturele context.
Het departement Scheikunde van de faculteit Bètawetenschappen wil met het bachelorprogramma
Scheikunde studenten met een VWO-diploma (profiel N&G met wiskunde B en natuurkunde en N&T),
een ‘brede, hoogwaardige opleiding in de chemie bieden’. Deze opleiding stelt hen in staat in te stromen in een masteropleiding aan de eigen, dan wel aan een andere universitaire instelling. Ook uitstroom naar de arbeidsmarkt is mogelijk. De bacheloropleiding wil daartoe niet zozeer volledig gekwalificeerde chemici-onderzoekers afleveren, maar eerst en vooral studenten die een solide en tegelijk
brede basis hebben verworven in de chemie. De studenten die de bacheloropleiding afronden, hebben
daartoe geleerd te denken en te handelen als beginnend chemicus en academicus, die weet wat (verantwoord) chemisch handelen inhoudt. Zij krijgen daarvoor niet alleen de theoretische basis aangereikt,
maar worden ook getraind d.m.v. intensieve practica, om hen in staat stellen de relevantie van theoretische concepten zelf te ervaren.
Typisch voor de Utrechtse chemieopleiding is verder de in het programma aanwezige mogelijkheid om
geleidelijk voor te sorteren, Daartoe zijn twee “tracks” (studiepaden) binnen het programma ingericht:
“Moleculen en materialen” en “Moleculen en Gezondheid”. Van meet af aan streven we naar een juiste
balans tussen ‘interdisciplinaire breedte’ en ‘disciplinaire diepte’. Wie de bacheloropleiding met succes
heeft doorlopen, kwalificeert zich daarmee voor voortzetting van de studie chemie in een van de drie
interdepartementale onderzoeksgerichte masterprogramma’s die samen de masteropleiding chemische
wetenschappen vormen. Men kan echter ook kiezen voor voortzetting van de studie in een van de toe2
vakken die het zicht op de discipline verbreden
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
7
passingsgerichte masterprogramma’s Science Education and Communication of Science and Business,
maar gaat dan niet op voor het Msc Chemical Sciences
Eindtermen
De eindtermen van de bacheloropleiding Scheikunde zijn mede gebaseerd op doelen die in Europees
verband binnen het ECTN-netwerk zijn opgesteld voor de undergraduatefase opleidingen in de chemie,
op de doelstellingen geformuleerd door de kamer Scheikunde VSNU, en op de algemene doelstellingen
die in UU-verband zijn ontwikkeld.
a. Vakinhoudelijke kennis, attitudes & vaardigheden
1. bachelors kunnen de voornaamste anorganische, organische, fysisch-chemische, thermodynamische, biochemische en kwantumchemische basisconcepten hanteren in relatie tot een op te lossen
wetenschappelijk en/of maatschappelijk probleem
2. bachelors zijn in staat om de voornaamste reacties van organisch, anorganische, fysisch-chemische
en biochemische aard te observeren en te beschrijven in moleculaire termen
3. bachelors beheersen de voornaamste analytische en spectroscopische technieken en procedures
4. bachelors beheersen de voornaamste reken- en modelleermethodes noodzakelijk om moleculaire
verschijnselen te kunnen voorspellen en berekenen
5. bachelors beschikken over kennis van de wiskunde, natuurkunde en de biologie, nodig voor begrip
van chemische verschijnselen
b. Onderzoekskennis, attitudes & vaardigheden
1. samen met hun begeleider zijn bachelors in staat een onderzoeksvraag te formuleren teneinde een
nog niet geheel verklaard verschijnsel te onderzoeken
2. in het kader van empirisch chemisch onderzoek zijn bachelors in staat om een onderzoeksvraag in
overleg om te zetten in een toetsbare hypothese
3. in het kader van empirisch chemisch onderzoek zijn bachelors in staat om onder supervisie een
experiment op te zetten volgens de vereiste condities
4. bachelors zijn in staat om over de resultaten van hun onderzoek adequaat te rapporteren en te
presenteren aan (mede)onderzoekers en aan een breed publiek.
c. Instrumentele kennis, attitudes & vaardigheden
1. bachelors zijn in staat om veilig om te gaan met chemische materialen en producten en daartoe
rekening te houden met mogelijke risico’s (toxiciteit, etc)
2. bachelors zijn in staat om in een laboratoriumomgeving zorgvuldig en verantwoord te werken op
basis van daartoe ontwikkelde procedures
3. bachelors zijn in staat opstellingen te bedenken, metingen te verrichten en observaties uit te voeren conform de daarvoor bestaande richtlijnen en apparatuur
4. bachelors zijn in staat met de in de bachelor aanwezig computers en programmatuur de hen opgedragen taken efficiënt uit te voeren
d. Academische kennis, attitudes & vaardigheden
1. bachelors kunnen beargumenteerde standpunten innemen in het wetenschappelijke en maatschappelijk debat en effectief in teamverband samenwerken
2. bachelors zijn in staat om heldere presentaties en rapportages te geven bestemd voor een publiek
van vakgenoten of niet-vakgenoten, in het Nederland en het Engels
3. bachelors hebben geleerd eigen veronderstellingen te onderzoeken, te leren van eigen ‘fouten’ en
zelf doelen te stellen voor hun ontwikkeling
4. bachelors houden rekening met maatschappelijke en ethische standaarden op het terrein van wetenschap en samenleving
e. Specifieke kennis, attitudes & vaardigheden
1. (afhankelijk van de keuze voor een O, C, E of M-master:) bachelors beschikken over de kennis, attitudes en vaardigheden benodigd om zonder problemen in te stromen in het gekozen masterprogramma
8
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Inhoudelijke uitgangspunten
Een ‘moleculair’ georiënteerd programma
Chemie is gericht op het bestuderen, ontwerpen en maken van moleculen op het terrein van materialen
en op het terrein van het leven. Chemie is bij uitstek een moleculaire wetenschap. Ze is gebaseerd op
een netwerk van eenvoudige tot meer ingewikkelde concepten zoals de opbouw van atomen & moleculen, functies en interacties van complexe molecuulstructuren, basisprincipes van de thermodynamica,
de kwantumchemie, de spectroscopie, reactiemechanismen en de kinetiek.
In ons bachelorprogramma willen we je in zeer kort bestek in staat stellen zowel een fysisch-chemische
specialisatie op te doen, als een biochemische. Beide zijn even hard nodig om als chemicus mee te kunnen werken aan onderzoek en ontwikkeling. In het eerste en tweede jaar bieden we je daarom een
onderwijsprogramma aan dat de basis legt om later in de masteropleiding in beide contexten (materialen, leven) door te kunnen groeien. Tevens wordt er een basis gelegd in de biologie, de wiskunde en de
natuurkunde.
Major-minor & academische vorming geïntegreerd
Een major scheikunde omvat 135 ects, wat voldoet als voorbereiding voor elk van de vier beoogde masterprogramma’s. De major Scheikunde legt een stevige basis voor je latere ontwikkeling tot chemicusonderzoeker en staat voor alle studenten vast. De profileringsruimte in de bacheloropleiding (30-45
ects) kun je buiten of binnen de chemie invullen en zorgt voor verbreding en/of verdieping. De profileringsruimte in het bachelorprogramma kan vanaf het tweede studiejaar ingevuld worden. Binnen de
major Scheikunde wordt een goede aansluiting met het VWO bereikt door voor de profielen N&T en
N&G reparaties voor respectievelijk biologie en natuurkunde/wiskunde aan te bieden. Academische
vorming is zoveel mogelijk gekoppeld aan de chemisch-inhoudelijke vakken. Voorbeeld daarvan vormen
o.a. de derdejaarsvakken “Katalyse” en “Virusziekten”, die een maatschappelijke, wetenschapsfilosofische en/of historische dimensie hebben.
Leren in ‘realistische’ onderwijsomgevingen
De keuze van de Utrechtse scheikundeopleiding voor de bachelor-chemicus als iemand die moleculair
heeft leren denken en handelen, houdt in dat er in het onderwijs veelvuldig situaties moeten zijn waarin
dat moleculair leren denken en handelen geoefend kan worden. In de onderwijsomgeving proberen we
daartoe waar mogelijk ‘realistische vragen en problemen’ aan bod te laten komen, die je uitdagen tot
leren. Het gaat daarbij om problemen vanuit het onderzoek, zoals dat plaats vindt in de onderzoeksgroepen van het departement, echter ook om problemen die vanuit de samenleving zijn binnengehaald.
Daarbij streven we naar een zorgvuldige match tussen moeilijkheidgraad (mate van uitdaging), je kennis- en vaardigheden, je interesses en je leervermogen.
Thematische blokken als bouwsteen
Het verplichte programma is zoveel mogelijk thematisch opgezet, waarbij elk blok ofwel elke periode
van 10 weken studie, met een studielast van 15 ects/420 uur, in het teken staat van een bepaald thema.
Een thema is een gemeenschappelijke inhoudelijke noemer voor de betreffende onderdelen, die aanduidt welk onderzoeksgebied in die periode centraal staat. De onderdelen daarbinnen maken waar
mogelijk gebruik van vragen, voorbeelden, opdrachten, etc. die op dat centrale periodethema betrekking hebben. In het eerste studiejaar zijn daardoor dwarsverbindingen ontstaan tussen de verschillende
onderdelen, toepassingsmogelijkheden gecreëerd, heeft het programma meer cohesie en kunnen practicumvaardigheden in het verlengde van de theorie worden geplaatst.
Opbouw van het programma
De studie start met een uniform deel dat grotendeels in het eerste studiejaar wordt afgerond. In dat
jaar maak je kennis met, wat de kern van de chemie genoemd kan worden: een zorgvuldig samengesteld maar zeer compact geheel van inleidende cursussen, practica, projecten en andere leeractiviteiten. Het jaar geeft je in kort bestek precies datgene dat je nodig hebt om te begrijpen wat chemie inhoudt, waar de opleiding voor opleidt en waar je eigen mogelijkheden en talenten liggen. Aan het eind
van het eerste jaar beschik je over een stevige kennisbasis in de organische chemie, biochemie, anorganische chemie, fysische chemie en vastestofchemie en in (ondersteunende) wis- en natuurkunde.
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
9
In het tweede jaar maak je een begin met de keuzevakken van de major en invulling van je profileringsruimte of minor. Een minor is een samenhangend pakket van cursussen van tenminste 30 ects. Een
minoren kun je invullen met het oog op je voorbereiding op een masterprogramma. Op p 19 worden
minoren in meer detail besproken. Je keuze uit scheikundevakken binnen de major is beperkt en garandeert een brede basis in de chemie, én op het gebied van “moleculen en gezondheid”, én op het gebied
van “moleculen en materialen”.
In het profileringsdeel van het derde jaar begin je dan echt te specialiseren. Je hebt dan doorgaans een
keuze gemaakt voor verdieping in een van de “tracks” “Moleculen en materialen” en “Moleculen en
gezondheid”.
3
Tabel 2: Globaal bouwplan bacheloropleiding Scheikunde (jaar 1-2-3)
Periode 1
Periode 2
Periode 3
Periode 4
J3
Chemie in context
Minor/
Minor/
Bachelorthesis
profileringsruimte
profileringsruimte
J2
Structuuranalyse
Moleculen en geMoleculen en geResearchproject
zondheid
zondheid
Moleculen en geMoleculen en materi- Moleculen en materi- Minor/
zondheid
alen
alen
profileringsruimte
Minor/
profileringsruimte
J1
Organische chemie en Fysische en anorgani- Spectroscopie en
Biomoleculaire chespectroscopie
sche chemie
analyse
mie
Wis- en natuurkunde
Wis- en natuurkunde
Kwantumchemie en
1
2
Onderzoeksstage
anorganische chemie
Onderwijs in het kader van de “academische context” komt in alle drie studiejaren voor. Het verplichte
deel hiervan wordt o.a. besteed aan opdoen van academische vaardigheden. Voor het keuzedeel van de
academische context kies je in het derde jaar twee van een viertal cursussen (Chemie in context). Het
ondersteunend onderwijs behoort tot het uniforme deel van de bacheloropleiding. Hierbij wordt aandacht besteed aan de wiskunde en de natuurkunde die je een bredere blik geven op de bètawetenschappen en die onmisbaar zijn voor begrip van de chemievakken.
Het programma van het eerste studiejaar
De 75 ects verplichte discipline gebonden cursussen in de major worden grotendeels in het eerste jaar
van de bacheloropleiding Scheikunde ingevuld. In het eerste jaar wordt de basis gelegd voor de verschillende chemische disciplines. Dit zijn de organische, anorganische, fysische en biochemie, kwantumchemie en spectroscopie. Verder is er het vaardighedenonderwijs in het kader van de practica en de academische vaardigheden. Het schema in Tabel 3 laat zien hoe het eerste jaar van het studieprogramma
eruit ziet.
Tabel 3: Jaar 1 van de bacheloropleiding Scheikunde
Periode 1
Periode 2
J1
Organische chemie en Fysische en anorganispectroscopie
sche chemie
Incl. practicumproject Incl. practicum
en presenteren
Wis- en natuurkunde
Wis- en natuurkunde
1
2
Periode 3
Spectroscopie en
analyse
Incl. practicum en
project
Onderzoeksstage
Periode 4
Biomoleculaire chemie
Incl. practicum
Kwantumchemie en
anorganische chemie
In het eerste semester in de blokken kun je je breed oriënteren op de scheikunde. In de cursus Organische chemie en spectroscopie worden organische chemie en spectroscopie geïntegreerd met het Esterproject (practicum). Je raakt vertrouwd met de chemische basisconcepten (atoom- en molecuulbouw, chemische binding etc.) en leert deze in verschillende contexten toepassen (organische chemie,
spectroscopie en practicumproject). Wis- en natuurkunde 1 dient als voorbereiding op de Fysische chemie in de tweede periode. In het practicumproject maak je een begin met de training van academische
en laboratoriumvaardigheden. Het onderwijs sluit aan bij jouw kennisniveau. Kennisverschillen op het
3
Scheikunde verplicht, Scheikunde keuze, Scheikunde keuze, Academische context keuze
10
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
gebied van wiskunde kun je weggwerken met individuele (computer)-opdrachten. In de cursus Fysische
en anorganische chemie gaat het om het toepassen van de wetten van de thermodynamica op chemische processen. Het vak Wis- en natuurkunde 2 ondersteunt je bij het oplossen van de in dit blok aangeboden fysich-chemische problemen. In het practicum toets je deze principes aan concrete chemische
processen en leer je enkele basis laboratoriumvaardigheden.
Na dit eerste semester hebben jij en je docenten zicht op jouw mogelijkheden om je studie succesvol
voort te zetten, zodat in januari het voorlopige (bindend) studieadvies kan worden uitgebracht. In het
tweede semester wordt voortgebouwd op de chemische basisconcepten, maar nu in een kwantumchemisch perspectief. De kwantumchemische principes pas je toe op anorganisch-chemische en spectroscopische problemen. De spectroscopie is ondersteunend voor het practicum Analyse, waarin je
verder werkt aan je laboratoriumvaardigheden. In de laatste periode is er in de cursus Chemie van de
cel uitgebreid aandacht voor de chemie van het leven. Voor studenten die zich willen verbreden of die
nog niet definitief gekozen hebben voor de scheikunde, is er in periode 3 de mogelijkheid vakken bij
andere opleidingen te volgen of een speciale ‘Concept-Context-cursus’, bedoeld voor een breed bètapubliek. Scheikunde biedt in deze ruimte de ‘Onderzoeksstage’ aan, waarin je kennis maakt met het
onderzoek bij een van de onderzoeksgroepen van het departement Scheikunde. In de aan dit project
gekoppelde opdrachten werk je verder aan je schrijf- en onderzoeksvaardigheid.
Het programma van het tweede en derde studiejaar
Na het eerste studiejaar kies je in het tweede en derde studiejaar geleidelijk voor een bepaalde richting
in je opleiding. Het cursuspakket dat je kiest zal deels bepaald worden door de masteropleiding van je
keuze, deels door je andere interesses. Het keuzeprogramma van de bacheloropleiding Scheikunde kent
twee ‘’studieadviespaden’. Studieadviespaden kunnen gebruikt worden als een advies voor de keuze
van vakken voor een van de voor scheikundestudenten interessante masterprogramma’s. In onderstaande tabel zijn deze adviezen samengevat. Met de nadruk op ‘advies’! Het zijn geen verplichte vakkenpakketten die je toegang geven tot genoemde masterprogramma’s. Het zal ook niet mogelijk zijn
aan alle genoemde cursussen deel te nemen.
Track
Moleculen en materialen
Moleculen en gezondheid
Keuzevakken
Wiskunde 2, Fysische chemie,
Anorganische en vastestofchemie, Organische chemie, Advanced Superstructures Scattering &
Microscopy, Solids and Surfaces,
Adv. Organic Chemistry, Adv.
Physical Chemistry, Toegep.
Dichtheidsfunctionaaltheorie, Nanomaterials, Catalysis
Gene expression and protein
engineering, Wiskunde 2, Biofysica, Molecular Machines, Biomolecular Processes, Adv. Organic Chemistry, Toegep. Dichtheidsfunctionaal-theorie, Medicinal
chemistry, Catalysis, Virusses
Master
Nanomaterials: Chemistry and
Physics
Molecular and Cellular Life Sciences, Drug Innovation
Het tweede jaar begint voor iedereen met de cursus Structuuranalyse. Tegelijkertijd begin je met het
volgen van keuzevakken of de invulling van de profileringsruimte. In de eerste, de tweede en de derde
periode kiest iedereen twee cursussen uit een aanbod van drie binnen twee thema’s. Binnen het thema
“Moleculen en gezondheid” (Tabel 4: blauw) zijn dat de cursussen Gene expression and protein engineering, Biofysica en Wiskunde 2. Binnen het thema “Moleculen en materialen” (Tabel 4: geel) zijn dat
de cursussen Anorganische en vastestofchemie (theorie en practicum), Organische chemie (theorie en
practicum) en Fysische chemie. Deze beperkte keuze garandeert een brede basis voor iedere bachelorstudent én op het gebied van de biochemie én op het gebied van materiaalchemie. Het jaar wordt
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
11
afgesloten met het Researchproject, een voor iedereen verplicht groepsproject bij één van de onderzoekssecties van het departement.
In het derdejaar, dat geheel in het Engels wordt verzorgd, is er nog één periode met verplichte keuze
van twee vakken uit vier van “Chemistry in context” (Chemistry and Sustainable Development, Catalysis,
Virusses en Nanomaterials). In deze cursussen wordt de chemie nadrukkelijk in een maatschappelijke,
industriële en ethische context geplaatst. In de tweede en derde periode kun je vrij kiezen uit het aanbod van het departement en dat van andere opleidingen voor invulling van je profileringsruimte. De
bachelorthesis, een individueel onderzoek met rapportage, vormt de afsluiting van je bacheloropleiding.
Tabel 4: Jaar 2 en 3 van de bacheloropleiding Scheikunde
P1
P2
J2
Structuuranalyse
M&G: Gene expression and
protein engineering
J3
P3
P4
M&M: Organische
chemie 2 (theorie)
M&M: Organische chemie
2 (practicum)
Researchproject
M&M: Anorganische en
vastestofchemie (theorie)
M&M: Anorganische en
vastestofchemie (practicum)
M&M: Fysisch chemie 2
M&G: Wiskunde 2
M&G: Biofysica
Profileringsruimte / Minor
Profileringsruimte /
Minor
Profileringsruimte / Minor
Chemistry in context:
Profileringsruimte /
Minor:
Adv. Structures: Scattering and Microscopy
Solids and Surfaces
Molecular Machines
Biomolecular Processes
Wetenschapscommunicatie
Profileringsruimte / Minor:
Adv. Organic Chemistry
Adv. Physical Chemistry
Medicinal Chemistry
Orientatie op de Educatieve Praktijk
Chemistry and Sustainable Development,
Catalysis,
Virusses
Nanomaterials
Profileringsruimte / Minor:
Toegep. Dichtheidsfunctionaaltheorie
Practicum Analyse
Bachelorthesis
Keuzemogelijkheden
Na het eerste studiejaar, dat voor iedereen uniform is, zullen de meeste van jullie een voorkeur hebben
ontwikkeld voor meer biochemische of meer fysisch- of materiaalchemische onderwerpen. Toch streeft
het departement naar een brede (basis) bacheloropleiding voor alle studenten en blijft daarom de keuze in jaar 2 beperkt. Binnen het thema Moleculen en gezondheid ligt het accent op biochemische onderwerpen en zul je met een meer materiaalchemische voorkeur wellicht één biochemische cursus en
de cursus Wiskunde 2 kiezen. Binnen het thema Moleculen en materialen, ligt het accent op materiaalen fysisch-chemische onderwerpen en zul je, wanneer je meer biochemisch geïnteresseerde bent, mogelijk een voorkeur hebben voor de cursus Organische of Fysische chemie. De ruimte om je verder diepgaand te oriënteren op je interessegebied zit in het Researchproject in jaar 2 en de blokken ‘Chemie in
context’ en de ‘Bachelorthesis’ in jaar 3. In de onderzoeksprojecten kies je een onderzoekssectie die
past bij je interesse.
Tegenover de beperkte keuzemogelijkheden in de major Scheikunde staan de onbeperkte keuzemogelijkheden in de profileringsruimte. In de profileringsruimte kun je willekeurige cursussen of een samenhangend cursuspakket (met bepaalde eisen) kiezen. Dit laatste wordt een minor genoemd. Door het
volgen van een minor kun je extra kleur aan de major geven. Je kunt vanaf periode 1 in jaar 2 starten
met een minor.
Een aantal minoren worden in bètaverband aangeboden (scheikunde, farmacie, biologie, wiskunde &
informatica, natuur- en sterrenkunde), maar ook daarbuiten (alfa- en gammaopleidingen). Het Descartes Centre for the History and Philosophy of the Science and Humanities biedt een interessant aanbod
van cursussen en minoren op het gebied van geschiedenis, filosofie en grondslagen van de wetenschap.
Voor meer informatie: http://www.descartescentre.com/.
12
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Het is aan te raden je tijdig te oriënteren op invulling van je profileringsruimte om een afgewogen keuze
te maken uit het totale aanbod van cursussen, toegesneden op jouw interesse en ambities. Daarnaast
moeten de cursussen ook roostertechnisch in je studieplan passen. Alle UU cursussen zijn beschreven in
de onderwijscatalogus:
https://www.osiris.universiteitutrecht.nl/osistu_ospr/OnderwijsCatalogus.do waar je op trefwoord kunt
zoeken. Meer informatie over de minoren vind je op www.uu.nl/minors
Introductie, tutoraat en bindend studieadvies
Toen je je aanmeldde voor de opleiding hebben we je gevraagd mee te werken aan een enquete en heb
je deelgenomen aan de matchingdag. Wellicht heb je ook nog een gesprek gehad met een staflid van de
opleiding. In deze gesprekken kwamen zaken aan de orde als studiegewoontes, je verwachtingen over
de opleiding, je resultaten op het VWO, je thuissituatie, etc. Dit alles had tot doel je bewust te maken
van de manier van studeren die nodig is op een succes van je studie te maken. De opleiding start in
september met het introductieprogramma. Dit is er om je snel ‘thuis’ te laten voelen bij de opleiding
Scheikunde. Je krijgt een tutor toegewezen. De tutor biedt, samen met de studenttutor, ondersteuning
en begeleiding bij het maken van keuzes over de invulling van je studie.
Introductie
Het cursusjaar begint met een introductieweek. Deze week is grotendeels in handen van de Introductiecommissie van de studievereniging, U.S.S. Proton, en bestaat uit een driedaags kamp en een tweedaags
stadsspel. Je maakt grondig kennis met je mede eerstejaars studenten, studievereniging Proton, de
opleiding Scheikunde en de stad Utrecht. De introductieweek begint op maandag 2 september 2013.
Tutoraat
Gedurende de introductieweek start ook het tutoraat. Het tutoraat heeft tot doel je een goed beeld te
geven van de studie Scheikunde zelf: past deze studie bij je verwachtingen en interesses? Je kunt voor
jezelf beoordelen of de eisen die een universitaire opleiding stelt passen bij je eigen studiecapaciteiten.
Het tutoraat is vooral een persoonlijke manier van studiebegeleiding. In het eerste studiejaar heb je met
je tutor in september, december, februari en juni gesprekken over zaken van de opleiding.
Aan het begin van het jaar word je met een aantal andere eerstejaars studenten ingedeeld bij een tutor.
Een tutor is een docent of staflid die het Departement Scheikunde goed kent en op de hoogte is van de
opbouw en keuzemogelijkheden binnen het bachelorcurriculum Scheikunde. Gedurende je bacheloropleiding kun je altijd bij je tutor terecht. Mogelijke gespreksonderwerpen met de tutor zijn:
• introductie: kennismaking met opleiding in brede zin, tutor en tutorgroep
• oriëntatie op de keuzemogelijkheden in de profileringsruimte
• oriëntatie op keuzemogelijkheden binnen de major
• oriëntatie op studiemogelijkheden in het buitenland, stagemogelijkheden
• oriëntatie op masteropleidingen en andere vervolgmogelijkheden
Eventueel word je doorverwezen naar de studieadviseur van de opleiding.
Verder zijn er gedurende de opleiding aan het begin van elke nieuwe onderwijsperiode informatiebijeenkomsten (studieloopbaanbijeenkomsten, slb) waarbij de voor jou actuele zaken worden belicht. De
studieloopbaanbijeenkomsten worden georganiseerd door de studieadviseur.
De studenttutor is een ervaren student bij wie je terecht kunt met al je vragen over de opleiding. Hij kan
je vanuit zijn/haar ervaring veel nuttige tips en advies geven. Dat kan in de wandelgangen of tijdens een
van de speciale bijeenkomsten met je studenttutor.
Bindend studieadvies
De opleiding Scheikunde hanteert een bindend studieadvies. Dit betekent dat je in het eerste studiejaar
minimaal 45 ects van de maximaal 60 ects aan studiepunten moet hebben gehaald. Haal je minder dan
dit minimum, dan kan het advies inhouden dat je moet stoppen met de studie Scheikunde. In dat geval
zal je begeleid worden bij het zoeken naar een andere studie. De ervaring uit voorgaande jaren leert dat
zo´n 70 procent van de eerstejaars een positief studieadvies krijgt aan het einde van eerste jaar.
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
13
De procedure om te komen tot een bindend studieadvies is hier beknopt beschreven. Voor meer informatie wordt verwezen naar het Onderwijs- en Examenreglement (OER) van de bacheloropleiding Scheikunde. Voor 1 februari van het jaar van eerste inschrijving ontvangt je een schriftelijk studieadvies over
de voortzetting van je opleiding. Dit advies, dat gebaseerd is op de op dat moment geregistreerde studieresultaten van de eerste onderwijsperiode en de tussentijdse resultaten van de tweede periode, is
niet bindend maar geeft een waarschuwing bij onvoldoende studievoortgang, zodat je nog de gelegenheid heeft om je prestaties te verbeteren.
Aan het einde van het eerste studiejaar stelt de examencommissie samen met de studieadviseur en
tutor een bindend studieadvies op. Het bindend studieadvies is gebaseerd op je geregistreerde studieresultaten van onderwijsperioden 1 t/m 4. Er kunnen omstandigheden zijn geweest (buiten je macht)
die je studie negatief hebben beïnvloed. Deze worden meegenomen in de vaststelling van het advies.
Het advies dat je krijgt, kan dus meer zijn dan louter een cijfermatige conclusie.
Let op: eventuele bijzondere omstandigheden dienen wel vooraf bekend te zijn bij de studieadviseur en
examencommissie.
Roostering
Een collegejaar is opgedeeld in vier perioden van elk 10 weken. In iedere periode kun je 15 ects aan
studiepunten halen. Alle cursussen in de bacheloropleiding Scheikunde zijn 7,5 ects groot.
In een periode volg je twee cursussen die meestal parallel aan elkaar zijn geroosterd. Alle UUbacheloropleidingen gebruiken een timeslot model voor roostering. Als cursussen in aparte timeslots
vallen, dan overlappen de roosters elkaar niet.
Bij een timeslot wordt de week verdeeld in halve dagen. Een aantal halve dagen bij elkaar en verdeeld
over de week, noemen we een timeslot. De Universiteit Utrecht heeft vier timeslots: A, B, C en D. In
uitzonderlijke gevallen kan voor bepaalde vakken uit jaar 3 contacttijd na 17:00 uur vallen.
Timeslot model voor roostering
Maandag
9.00-10.45h
A
11.00-12.45h
13.15-15.00h
C
15.15-17.00h
17:15-19:00
C
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
B
A
C
D
C
D
B
D
C
D
B
D
Regels en richtlijnen
Toelating tot cursussen niveau 2 en 3
In de Onderwijs- en Examenregeling (OER) van de bacheloropleiding Scheikunde is vastgelegd wanneer
en in welke volgorde je de cursussen van niveau 2 en 3 kunt volgen. Hier volgt een beknopte samenvatting. Op één na, zijn alle cursussen van studiejaar 1 verplicht (niveau 1 cursussen). Je hebt toegang tot
de cursussen van verdiepend niveau 2 als je tenminste 45 ects aan studiepunten niveau 1 cursussen
hebt gehaald (volgens Bindend studieadvies). Je mag beginnen met de bachelorthesis (niveau 3) indien
je tenminste 120 ects aan studiepunten van de major Scheikunde hebt gehaald. Daarnaast geldt dat
voor iedere cursus speciale voorkennis en/of ingangseisen kunnen worden gesteld. Indien van toepassing, dan staan deze vermeld in de Universitaire Onderwijscatalogus. Deze ingangseisen worden niet
gecontroleerd. Het is je eigen verantwoordelijkheid ervoor te zorgen dat je voldoende voorkennis hebt
om een cursus te kunnen volgen.
Aanmelden voor cursussen
Het is niet nodig je aan te melden voor cursussen van het eerste studiejaar periode 1. Omdat dit verplichte studieonderdelen zijn voor iedere eerstejaars student, heeft de studentenbalie dit voor je gedaan. Vanaf periode 2 in het eerste studiejaar dien je WEL zelf aan te melden voor cursussen, ongeacht
of ze verplicht zijn of niet. Ook moet je jezelf aanmelden voor eventuele herkansingstentamens van
cursussen die je onverhoopt niet hebt gehaald (via OSIRIS-student).
14
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Registratie van de studieresultaten
Voor elke gevolgde cursus krijg je een eindbeoordeling. Dit is vrijwel altijd een cijfer. De officiële eindcijfers worden geregistreerd in OSIRIS en kun je inzien via OSIRIS-student. Tijdens een cursus krijg je soms
tussenbeoordelingen en toetsen (deelcijfers). Waarover, hoeveel dit er zijn hoe deze worden verrekend
tot een eindcijfer, kun je lezen bij de cursusbeschrijvingen.
Herkansingen
Je slaagt voor een cursus als je eindcijfer tenminste 5,5 is. Om allerlei redenen kan het voorkomen dat je
een onvoldoende eindcijfer 5,4 of lager haalt. Dan ben je gezakt. Hoe kan je een dergelijk onvoldoende
wegwerken?
In het studiejaar waarin je de cursus hebt gevolgd, krijg je eenmaal de gelegenheid om een onvoldoende weg te werken. Eventuele behaalde deelcijfers voor cursussen gelden in principe 1 jaar en vervallen
daarna.
Let op:
Als het eindcijfer voor een cursus 3,9 of lager is, mag je NIET deelnemen aan het herkansingstentamen.
Je moet de cursus dan in het volgende studiejaar overdoen. Dit betekent dat je de hoor- en werkcolleges intensief volgt voorafgaand aan deelname aan het tentamen.
Verder geldt dat inschrijving voor een tentamen ook betekent deelname. Als je hebt ingeschreven voor
een tentamen maar uiteindelijk niet komt opdagen, wordt als eindcijfer ‘niet verschenen (nv)’ genoteerd. In dat geval word je uitgesloten van de herkansing. Het is dus zaak je te realiseren dat inschrijving
ook betekent inspanning!
Als je onverhoopt door een persoonlijke omstandigheid of ziekte niet kunt deelnemen aan een tentamen, moet je voorafgaand aan het tentamen afmelden bij de studentenbalie, bij voorkeur via e-mail
([email protected]).
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
15
Bachelorfase jaar 1
Programma jaar 1
Periode 1
Organische en spectroscopie
Wis- en natuurkunde 1
periode 2
Fysische en anorganische chemie
Wis- en natuurkunde 2
periode 3
Onderzoeksstage
Spectroscopie en analyse
Periode 4
Biomoleculaire chemie
Kwantumchemie en anorganische
chemie
totaal:
studiepunten
7,5 ects
7,5 ects
timeslot
A+D
C
7,5 ects
7,5 ects
A+D
C
7,5 ects
7,5 ects
A+D of B+C
B+C of A+D
7,5 ects
7,5 ects
A+D
B+C
60,0 ects
Cursusbeschrijvingen
De cursussen zoals beschreven in deze studiegids staan alle vermeld in de elektronische universitaire
onderwijscatalogus.De links in bovenstaande tabel leiden je naar de cursusinformatie.
In het eerste studiejaar ontvang je een username en wachtwoord dat toegang geeft tot het systeem (zie
bijlage A).
Electronische leeromgeving
De opleiding gebruikt Blackboard voor de communicatie over cursussen tussen docenten en studenten.
Via http://uu.blackboard.com/ heb je direct toegang tot cursusmaterialen waarvoor je hebt ingeschreven zoals powerpointpresentaties, werkcollegeopgaven etc.
16
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Bachelorfase jaar 2
Programma jaar 2
Jaar 2 start met het verplichte vak Structuuranalyse. Daarnaast begin je met de invulling van je profileringsruimte of met het eerste scheikunde keuzevak uit het thema ‘Moleculen en leven’. Daarna completeer je de keuze uit het thema ‘Moleculen en gezondheid’ in periode 2 en 3 (twee van drie cursussen)
en kies je twee van drie keuzevakken uit het thema ‘Moleculen en materialen’. Het jaar sluit je af met
het Researchproject en een vak in je profileringsruimte. In periode 4 biedt Scheikunde twee keuzevakken voor de invulling ervan.
periode 1
Structuuranalyse
Moleculen en gezondheid:
Gene expression and protein engineering
periode 2
Moleculen en materialen:
Anorganische en vastestofchemie (deel theorie)
Organische chemie 2 (deel theorie)
Fysische chemie 2
Moleculen en gezondheid:
Wiskunde 2
periode 3
Moleculen en materialen:
Anorganische- en vastestofchemie (deel praktijk)
Organische chemie 2 (deel praktijk)
Moleculen en gezondheid:
Biofysica
periode 4
Researchproject
Profileringsruimte
Toegepaste Dichtheidsfunctionaaltheorie
Practicum Analyse
studiepunten
7,5 ects
timeslot
A+D
7,5 ects
B+C
7,5 ects
A
7,5 ects
7,5 ects
B
C
7,5 ects
D
7,5 ects
Op afspraak
7,5 ects
Op afspraak
7,5 ects
B+C
7,5 ects
Volgens indeling project
7,5 ects
7,5 ects
A+D
Full time
De delen theorie en praktijk van de cursussen Organische chemie en Anorganische en vastestofchemie
vormen samen één cursus van 7,5 ects. De cursussen Organische chemie (deel theorie) en Anorganische
en vastestofchemie (deel theorie) zijn ook als één cursus van 7,5 ects te kiezen. Dat geldt niet voor de
delen praktijk. De combinatie van de theoriedelen is te vinden onder SK-BORAN13
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
17
Bachelorfase jaar 3
Programma jaar 3
In jaar 3 ga je verder met het invullen van de keuzeruimte in je bachelorprogramma (academische context keuze, de profileringsruimte en de bachelorthesis). Alle onderwijs wordt in het Engels verzorgd. In
de eerste periode kies je verplicht twee vakken uit het aanbod van “Chemistry in context”.
In de periodes 2 en 3 plan je vakken die passen binnen je profileringsruimte. Dit hoofdstuk beschrijft de
vakken die de opleiding Scheikunde in dit kader aanbiedt. Daarnaast kun je vakken uit het tweedejaars
programma kiezen. Daarbij moet je wel oppassen dat je uiteindelijk voldoende vakken op niveau 3 doet.
Als je besluit je te orienteren op de master Science and Business Managemenet of Science Education
and Communication zijn er resp. de vakken van de minor Entrepreneurship (p. 81), de vakken van de
Educatieve minor (p. 82) of de cursus “De wetenschapper in advies” (p. 77) van de Wetenschapswinkel.
De Bachelorthesis vormt de afsluiting van het bachelorprogramma.
periode 1
Chemistry in context (twee vakken uit):
Catalysis
Virusses
Nanomaterials
periode 2
Solids and Surfaces
Advanced Superstructures: Scattering and
Microscopy
Biomolecular Processes
Molecular Machines
Orientatie op de communicatieve en educatieve praktijk
periode 3
Advanced Physical Chemistry
Medicinal Chemistry
Advanced Organic Chemistry
Wetenschapper in advies
Orientatie op de onderwijspraktijk
Wiskunde 3
Periode 4
Bachelorthesis
studiepunten
timeslot
7,5 ects
7,5 ects
7,5 ects
C
B
A+C
7,5 ects
7,5 ects
C
D
7,5 ects
7,5 ects
7,5 ects
A+D
B+C
B+C
7,5 ects
7,5 ects
7,5 ects
7,5 ects
7,5 ects
7,5 ects
D
B
A
A+D
B+C
C
15 ects
Bachelorthesis
De doelstelling van de Bachelorthesis is de voltooiing van je academische vorming op bachelorniveau op
het gebied van chemisch wetenschappelijk onderzoek. Na afronding ervan ben je in staat met een zekere mate van zelfstandigheid, onderzoek op te zetten, te plannen, uit te voeren en hierover te rapporteren.
De Bachelorthesis omvat zelfstandig onderzoek, dat vindt plaats binnen een sectie (onderzoeksgroep)
van het departement Scheikunde. Je werkt hierbij, onder begeleiding van een staflid van de sectie, individueel aan een onderzoeksproject. De resultaten van het onderzoek verwerk je in een bachelorthesis
en je presenteert deze voor de leden van de sectie.
De mogelijkheden voor onderzoeksoriëntaties bij de verschillende secties zijn te vinden bij de onderzoeksbeschrijvingen in deze studiegids (zie Onderzoeksbeschrijvingen in het volgende hoofdstuk). Bij
elke sectie staat een contactpersoon vermeld. Neem tijdig contact op met deze persoon voor de planning van je bachelorthesis. Het aantal onderzoeksplaatsen per sectie is soms beperkt. Voor aanvang van
dit onderzoeksproject vul je samen met je begeleider een beknopt contract in, waarin zaken zijn vastgelegd betreffende het onderzoeksonderwerp de begeleiding, begin en einde van het project, je aanwezigheid op de sectie etc.
Genoemd contract en beoordelingsformulier vind je op:
18
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
http://www.uu.nl/faculty/science/nl/onderwijs/bachelor/studenten/opleidingen/scheikunde/studiepun
t/naslag/Pages/default.aspx
N.B. Toelating tot deze cursus is afhankelijk van je studievoortgang. Lees daarvoor de regeling in het
Onderwijs- en examenreglement.
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
19
Bèta-Educatie, -Communicatie, -Management en het Wetenschappelijk
bedrijf
Tijdens je studie maak je voortdurend keuzes: de invulling van je profileringsruimte, de keuze voor een
masteropleiding, en daarna een promotietraject, een traineeship, een lerarenopleiding, of….. De keuzes
die je nu maakt zijn medebepalend voor je verdere loopbaan, en het is handig om al vroeg in je studie
een beeld te ontwikkelen van je gedroomde loopbaan en van de vaardigheden die daarvoor nodig zijn.
Of je loopbaan nu begint aan een onderzoeksinstelling of daarbuiten, je zult naast je vakspecialisme ook
andere academische vaardigheden nodig hebben. De bèta-faculteit biedt een aantal cursussen waarin je
zulke vaardigheden ontwikkelt en waarin je kunt ervaren in welk soort beroepsomgeving je je thuis
voelt. Je kunt deze cursussen opvoeren in je profileringsruimte en/of deels in je majorgebonden keuzeruimte. De oriëntatiecursussen zijn toegankelijk voor eerstejaars studenten vanaf blok 3 en voor ouderejaars. In je tweede en derde jaar kun je je beroepsprofiel verder invulling geven in de vorm van vervolgcursussen, stages en/of een minor. Voor verdere informatie zie: sec.science.uu.nl/loopbaan
Wetenschap- en Techniekcommunicatie (BETA-B2WTC)
“Onderzoek heeft aangetoond…”, maar wie zit daar op te wachten? Zorg jij dat wetenschappelijke
vondsten op een aantrekkelijke manier gepresenteerd worden aan het publiek, dat mensen een eerlijk
beeld ontwikkelen van de voor- en nadelen van nieuwe technologieën, en dat er draagvlak is voor de
wetenschap van de toekomst? In deze cursus maak je kennis met wetenschapsjournalistiek, risicocommunicatie, gezondheidscommunicatie en informele educatie. Je ontmoet professionals uit verschillende
deelgebieden van de wetenschapscommunicatie en je ontdekt waar je rekening mee moet houden als
je met een breed publiek over onderzoek communiceert, of dat nu je eigen onderzoek is of dat van
anderen.
Mogelijk vervolg: stage Wetenschaps- en Techniek communicatie; master Science Education and Communication; master History and Philosophy of Science
Oriëntatie op de Onderwijspraktijk (BETA-B2OOP)
Veel bèta´s komen vroeger of later in een onderwijssituatie terecht: als student-assistent, of wetenschappelijk medewerker, als leraar, of als onderdeel van een heel andere loopbaan. Anderen inwijden in
het vak waar je zelf enthousiast over bent kan een inspirerende ervaring zijn. De basisvaardigheden die
je daarvoor nodig hebt, zoals presenteren, orde houden, rekening houden met de voorkennis van je
doelgroep zijn te leren. Het Nederlandse onderwijs schreeuwt om jonge universitair opgeleide bètaleraren, en er is een groot aantal routes om tijdens of na je studie een onderwijsbevoegdheid te halen.
Mogelijk vervolg: Educatieve minor (beperkte bevoegdheid); Master Science Education and Communication (1e graads bevoegdheid); student-assistentschappen, o.a. bij je eigen opleiding of bij het Junior
College Utrecht. Post-master: o.a. Eerst de Klas (icm. Leiderschapsprogramma bedrijfsleven)
Bèta in Bedrijf en Beleid (BETA-B2BBB)
Ligt jouw toekomst in de high-techindustrie of de consultancy; wil je vanuit je wetenschappelijke achtergrond bijdragen aan de ontwikkeling van overheidsbeleid; of droom je toch vooral van een eigen
start-up? Deze cursus biedt je een breed beeld van je mogelijke rol in een commerciële of beleidsgerichte omgeving en de vaardigheden die je daar nodig hebt: o.a. het identificeren van kansen; strategisch
onderzoeksbeleid; het maken van businessplannen; projectmatig werken; onderhandelen; adviseren en
overtuigen. Je maakt kennis met ondernemende wetenschappers en wetenschappelijke ondernemers.
Mogelijk vervolg: minor ondernemerschap; master Science and Business management; master Business
Informatics
20
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Normen en waarden van het wetenschappelijke bedrijf (BETA-B2WB)
We zien de wetenschap graag als een zoektocht naar waarheid, maar het bestaan van een wetenschapper is ook een harde strijd om posities, publicaties en prestige. In een lab ben je op elkaar aangewezen,
maar je bent soms ook elkaars concurrent. Wanneer ben je een integere wetenschapper? Zijn er richtlijnen voor integer gedrag? Hoe pas je die toe in de praktijk? Bestaat er een ‘grijs gebied’, en wat betekent dat dan voor onze kijk op het wetenschappelijk bedrijf als geheel? We beginnen met een klassiek
model van wetenschappelijke normen en waarden, samen te vatten als ‘openheid, universaliteit, onafhankelijkheid, originaliteit, scepsis en eerlijkheid’. Je onderzoekt de bruikbaarheid van dat model in
verschillende contexten en stuit daarbij op de praktijkdilemma’s van de wetenschap. Je ontwikkelt strategieën om hiermee om te gaan.
Mogelijk vervolg: vervolgcursussen wetenschapsgeschiedenis en –filosofie; master History and Philosphy
of Science; researchmaster op je eigen vakgebied
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
21
Minoren
Een minor is een samenhangend pakket cursussen in de profileringsruimte met een minimale omvang
van 30 ECTS en een maximale omvang van 45 ECTS dat leidt tot een aantekening op het Bachelordiploma. Daarnaast geldt de niveaueis van tenminste 15 ects op niveau 2. Binnen de Bètafaculteit zijn er
minoren die verdiepend zijn vanuit de major maar er zijn er ook die over de grenzen van de discipline
heen reiken. Uitgaande van de masterprogramma’s kun je zinvolle combinaties major/minor kiezen. De
veelal interdisciplinaire masterprogramma’s geven logische combinaties. Een voorbeeld is een minor
Farmacie (geneesmiddelonderzoek) voor bachelorstudenten Scheikunde, die geïnteresseerd zijn in het
masterprogramma Drug Innovation als vervolg op hun bacheloropleiding.
In dit hoofdstuk worden enkele minoren, die zich richten op je ontwikkeling richting meer toegepaste
masterprogramma’s (Science and Business en Science Communicationa and Education) kort beschreven. Meer gedetailleerde beschrijvingen van alle minoren van alle faculteiten zijn te vinden op:
http://www.uu.nl/minors.
Inschrijven
Inschrijven voor een minor is veelal mogelijk via Osiris Online. Als je op deze manier inschrijft komt de
minor automatisch op het Studievoortgangsoverzicht dat je twee keer per jaar ontvangt. Je moet je
daarnaast nog wel inschrijven voor de cursussen van de minor. Voor veel opleidingen gaat dit ook via
Osiris Online. Voor enkele opleidingen moet je voor inschrijven naar de balie van het Onderwijsinstituut.
Als de minor zichtbaar is op je SVO komt deze automatisch op de bijlage bij je bachelordiploma. Is dit
niet zo, dan heeft het Onderwijsinstituut, dat de minor aanbiedt, een formulier beschikbaar waarmee
een minor kan worden toegekend. Dit formulier moet je dan bij je eigen Onderwijsinstituut afgeven om
de minor op de bijlage bij het bachelordiploma vermeld te krijgen.
N.B.: Begin op tijd met de planning van een minor. Veel cursussen worden slechts één maal per jaar
verzorgd en de inschrijftermijnen variëren sterk per faculteit. Informeer je dus tijdig en schrijf tijdig in!
Een vuistregel hiervoor is om uiterlijk in mei een keuze te maken voor het volgen van vakken bij een
andere opleiding, zodat je begin juni ervoor kunt inschrijven. Toch kun je ook dan voor teleurstellingen
komen te staan. Voor de meeste cursussen geldt “eigen volk eerst” en “vol is vol”. Bedenk dat sommige
opleidingen in augustus nog een na-inschrijving houden.
Entrepreneurship (voor bètastudenten)
Aangeboden door de REBO-faculteit, vakgroep UCEME
De minor Entrepreneurship voor bètastudenten is bedoeld voor studenten die belangstelling hebben
voor ondernemerschap. Deze studenten kunnen naast het opdoen van kennis binnen hun eigen bètadiscipline door deze minor hun blik verruimen naar activiteiten binnen de wereld van (eigen) ondernemerschap en bedrijfsleven. Studenten die voor deze minor kiezen raken bekend met theoretische kennis op het gebied van ondernemerschap, bedrijfseconomie en management, maar ook met de praktische toepassing hiervan. Hierdoor wordt de student in de gelegenheid gesteld om de mogelijkheden
van ondernemerschap niet alleen uit de studieboeken te leren, maar ook te beleven door praktische
projecten en contacten met (jonge) ondernemers.
De minor Entrepreneurship biedt meer dan een ‘oriëntatie op’ het ondernemerschap. Voor veel studenten is het een voorbereiding op de toekomst. Het kan zijn dat een deelnemer reeds nu ondernemend is
en zelf een eigen bedrijf wil starten, maar heel vaak zal iemand eerst een tijdje werken in een bestaande
onderneming en wellicht op een later tijdstip alsnog voor zichzelf beginnen. Bovendien moet men tegenwoordig bijna overal over een ondernemende spirit beschikken om succesvol te kunnen opereren
als werknemer bij een bedrijf.
Voor meer informatie: http://www.uu.nl/university/minors/NL/entrepreneurship/Pages/default.aspx
22
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Communicatie en Educatie (CE)
Waarom communicatie en educatie?
In onze samenleving zien we een flink aantal beroepen waarin communicatie en educatie over wetenschap een belangrijke rol speelt. Denk maar aan het werkveld van leraar, wetenschapsjournalist, gezondheidsvoorlichter of beleidsmaker. Om bij een bepaalde doelgroep een gewenst effect te bereiken,
moet kennis uit de bètawetenschappen inzichtelijk gemaakt worden. Belangrijk is dan dat je moet weten hoe je een effectieve communicatie moet opzetten zodat iemand echt iets leert, of anders gaat
handelen.
Welke studietrajecten zijn er?
In de bacheloropleiding kun je een aantal CE vakken volgen. Deze vakken kunnen je een voorbereiding
geven op werkzaamheden in het genoemde werkveld. Ook kun je overwegen dat je communicatie en
educatie belangrijk vindt in je verdere loopbaan als onderzoeker.
Binnen je bachelor heb je de volgende mogelijkheden (zie verder www.fisme.nl  onderwijs):
a. Je volgt enkele CE vakken als voorbereiding op de masteropleiding Communicatie en Educatie,
of als voorbereiding op een eenjarige lerarenopleiding na een research master
b. De educatieve minor: het behalen van een beperkte tweedegraadsbevoegdheid binnen je bachelor, of
c. Je volgt genoeg CE vakken om een communicatieve minor te behalen.
Wat houdt de masteropleiding in?
De masteropleiding communicatie en educatie van de natuurwetenschappen (Science Education and
Communication, SEC) bevindt zich op het kruispunt van de bètawetenschappen en gammawetenschappen. Ze leidt je bijvoorbeeld op tot leraar in het voortgezet onderwijs, medewerker bij een uitgeverij
van les materiaal, medewerker bij een uitgeverij van lesmateriaal, communicatiemedewerker bij een
chemisch bedrijf, educatief medewerker van een wetenschapsmuseum, etc. Tijdens deze masteropleiding wordt uitgebreid ingegaan op de volgende vragen. Wat moet je van je doelgroep weten om het
leren mogelijk te maken? Hoe zit een effectief leerproces in elkaar? Leert en communiceert iedereen op
dezelfde wijze? En waarom wil je eigenlijk een bepaalde boodschap communiceren?
Welke CE bachelorvakken zijn er?
In de tabel hieronder staat een overzicht van de mogelijkheden.
De cursussen OCEP en wetenschapscommunicatie geven een geschikte voorbereiding op de masteropleiding Communicatie en Educatie, en/of op een eerstegraads lerarenopleiding.
Als je tussen de 30 en 45 ects aan CE bachelorvakken hebt behaald, kun je een communicatieve minor
verkrijgen. Naast de CE cursussen in de bètafaculteit, kun je ook aanvullende cursussen kiezen bij Onderwijskunde. Het is mogelijk om je bacheloronderzoek bij Chemiedidactiek uit te voeren. Dan kan je
bachelorthesis meetellen voor de communicatieve minor.
Na je bachelor binnen een half tot een heel jaar een tweedegraads bevoegdheid te behalen in een leren
en werkentraject, als je 30 – 45 ects aan CE vakken hebben behaald, met tenminste de vakken OCEP
en/of wetenschapscommunicatie, en opleiding tot tweedegraads docent. Deze route breng je onder in
de profileringsruimte van je bachelorprogramma. Meer info in de onderwijscatalogus van OSIRIS.
De educatieve minor is bedoeld als een nieuw traject voor de eerstegraadslerarenopleiding. Je bent na
je bachelor bevoegd voor vmbo-t, onderbouw havo en vwo. Als je daarna de master SEC gaat doen, heb
je voor 30 ects vrijstelling voor het lerarenopleidingsdeel.
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
23
Tabel 1. Overzicht van het studietraject CE met de bachelor cursussen in de betafaculteit
Wetenschapscommunicatie
as-203b
7.5 ects
Niveau 2
Orientatie op de
communicatieve en
edicatieve praktijk
as-305b &
B-B3OCEP05
7.5 ects
Niveau 3
Voorbereiding tot tweedegraads-docent
as-306b
15 ects
Niveau 3
Cursus leraar vmbo-t,
onderbouw havo/vwo
(TOHV) 1
As-202b
15 ects
Niveau 2
Cursus leraar vmbo-t,
onderbouw havo/vwo
(TOHV) 2
As-304b
15 ects
niveau 3
Korte cursusbeschrijving
Bijzonderheden
Communiceren met
een breed publiek over
je vak
- Voorbereiding op Master SEC
- Voor studenten met interesse voor wetenschapscommunicatie.
- Voor studenten die hun communicatieve vaardigheden willen verbeteren
Cursus gericht op het
beleven van de beroepspraktijk; keuze
mogelijk tussen educatieve (school) en communicatieve stages
- Verplicht voor diegenen die na hun onderzoeks- of
beleidsmaster de eerstegraads lerarenopleiding
willen volgen.
- Voor studenten die hun studie willen verbreden
met ervaring in educatie en communicatie.
Praktijkgerichte cursus
met nadruk op tweedegraads gebied.
Instroomeis: Voldoende
afronding van OCEP
(cursus 2) in combinatie
met cursus 1
Praktijk / theoriegerichte cursus als eerste deel
van de educatieve
minor
Instroomeis: tenminste
60 ects van de bachelor
– Voor studenten die na hun bachelor een tweedegraads bevoegdheid willen halen in een HBO kopopleiding (half jaar)
Praktijk / theoriegerichte cursus als tweede
deel van de educatieve
minor
Instroomeis: Cursus
Educatieve Minor 1.
- Tweede cursus voor de educatieve minor. Het
behalen van je bachelor en inclusief het behalen van
deze cursus geeft je een beperkte tweedegraads
bevoegdheid
- Eerste cursus voor de beperkte tweedegraadsbevoegdheid via de educatieve minor
Tabel 2. Overzicht van mogelijk aanvullende vakken bij Onderwijskunde (voor een uitgebreide beschrijving zie onderwijscatalogus in OSIRIS).
Periode 1
Periode 2
Periode 3
Periode 4
Onderwijspsychologie
code: 200300103
7.5 ects
Niveau-2
Onderwijskundige veranderings-interventies
code: 200600046
7.5 ects
Niveau-2
Ontwerpen van leersituaties
code: 200300142
7.5 ects
Niveau-3
Assessment en evaluatie in
onderwijs en opleiding
code: 200500044
7.5 ects
Niveau-3
Deze cursus gaat over
Verandering in onderwijsor- Werken met authentieke
Een cursus over toetsen,
Leertheorieën, en beschrijft ganisaties en professionali- taken uit de praktijk: een beoordelen, leerprestaties
de wijze waarop onderwijs- sering docenten
leermethode ontwerpen via meten, toetsmethodologie,
processen functioneren
en statistiek
de systematiek van ontwerpmethode. Zowel formele onderwijssituaties als
meer informele leersituaties
komen aan bod: b.v. NEMO,
museon, ROC’s, muziek,
bedrijfsleven
24
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Meer informatie:
www.fisme.uu.nl  onderwijs
CE bachelorvakken, communicatieve minor & educatieve minor: drs. Ad Mooldijk, Freudenthal Instituut
voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen, buysballotlaboratorium derde verdieping,
[email protected], tel 030 – 253 1181
Masteropleiding Communicatie en Educatie: dr. Elwin Savelsbergh, Freudenthal Instituut voor Didactiek
van Wiskunde en Natuurwetenschappen, buysballotlaboratorium derde verdieping,
[email protected], tel. 030 – 253 8214
Inschrijving voor de cursussen via Osiris-online
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
25
Uitwisselingsprogramma Technische Universiteit Eindhoven- Universiteit Utrecht
In het kader van de strategische samenwerking tussen de TU/e en de UU biedt de faculteit Scheikundige
Technologie binnen de TU/e een coherent programma op het gebied van procestechnologie en polymeren aan studenten Scheikunde van de Universiteit Utrecht. Dit programma heeft een omvang van 15
studiepunten en vindt plaats in het vierde kwartiel (van 20 april 2015 tot 4 juli 2015).
Inhoud programma
6P1X0 Fysische Transportverschijnselen
De verschillende transportmechanismen voor massa, impuls en warmte en de bijbehorende behoudswetten worden uitvoerig behandeld. De nadruk zal liggen op enerzijds de technische stromingsleer,
zoals drukvalberekeningen voor leidingsystemen en gepakte bedden, en anderzijds het maken van afschattingen en vergelijken van warmte- en stofoverdrachtsweerstanden van verschillende transportmechanismen om uiteindelijk tot een hoofdontwerp van eenvoudige procesapparatuur te komen.
Toetsing: 2 deeltoetsen en een eindtoets.
6E2X0 Inleiding Polymeerchemie en Technologie
In dit vak wordt een inleiding gegeven tot de polymeerchemie en polymeertechnologie en zullen de
chemische en fysische/materiaalkundige aspecten zoveel mogelijk geïntegreerd behandeld worden. Het
hoofddoel van dit vak is dat de student inzicht krijgt in de principes van de polymeerchemie en die kan
toepassen bij het ontwerpen van polymeren met bepaalde structuren en de daarbij behorende eigenschappen. Aan het eind van dit vak zal de student daarom bekend zijn met de belangrijkste begrippen
uit de polymeerchemie en -technologie en deze kunnen toepassen. Specifiek zal er van de student het
volgende verwacht worden:
• Keuzes kunnen maken m.b.t. polymerisatiemechanisme en polymerisatietechniek voor een bepaald monomeer, rekening houdend met de gewenste eigenschappen en toepassing van het
gevormde polymeer.
• Relaties kunnen leggen tussen polymerisatiecondities (mechanisme en techniek), molecuulgewichten, moleculaire microstructuur en eigenschappen.
•
Bekendheid met de belangrijkste karakteriseringstechnieken op het gebied van molecuulgewicht en chemische samenstelling.
•
Bekendheid met de belangrijkste mechanische en thermische eigenschappen van polymeren.
Toetsing: 2 deeltoetsen en een eindtoets
Project Procestechnologie
Het onderzoeksproject 'procestechnologie' biedt UU studenten de mogelijkheid experimenteel en/of
modelleringsonderzoek te doen op het gebied van de chemische procestechnologie. Het onderzoeksproject sluit aan bij het lopend onderzoek dat binnen de faculteit Scheikundige Technologie wordt verricht. Het onderwerp wordt in samenspraak met de UU studenten bepaald en wisselt per jaar. Voor de
facilitering van het onderzoeksproject is een minimale deelname van 4 studenten vereist.
Toetsing: verslag en presentatie
Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met de heer Ton Jansen, secretaris van de Examencommissie van de opleiding Scheikundige Technologie: [email protected], 0402473050.
26
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Honoursprogramma Scheikunde
Het honoursprogramma (HP) Scheikunde is voor studenten die meer aankunnen dan het reguliere
scheikundeprogramma. Het programma omvat 45 ects, 25% van de reguliere bacheloropleiding.
• 15 ECTS is extra, opgeteld bij de reguliere 180 ECTS, buiten het reguliere programma en gebundeld onder de cursuscode SK‐BHPIN. Deze studiepunten worden toegekend op basis van je
succesvolle deelname aan diverse honoursactiviteiten, waaronder het Honours Academy, de
organisatie van excursies in jaren 1 en 2, de 5 modules van 1,5 ECTS in studiejaar 2, waarvan 4
aan de UU en 1 in een bedrijf en in studiejaar 3 het uitvoeren van de bachelor thesis in de vorm
van een honours thesis, inclusief het schrijven en verdedigen van een onderzoeksvoorstel en
het schrijven en verdedigen van de thesis.
• In 4 reguliere cursussen van 7,5 ECTS per cursus vervult je extra opdrachten zonder daar extra
ECTS voor te ontvangen. Echter, op deze manier wordt 30 ECTS van het reguliere programma
uitgevoerd op honoursniveau.
o Per cursus kost de honoursopdracht circa 40 uur (overeenkomstig met 1,5 ECTS).
o Dit onderdeel van het HP Scheikunde is nog in opbouw. In 2013‐2014 wordt geëxperimenteerd met een beperkt aantal reguliere cursussen waarbinnen honours opdrachten kunnen worden uitgevoerd, zie pagina’s 5 en 6.
Toelating en doorstroom
Voor het HP zijn de regels vastgelegd in het Opleidings Examen Reglement, het OER 2013‐2014
(artikel 3.8.5). De mogelijkheden voor toelating tot het HP zijn in studiejaar 1: vanaf het begin, na periode 1 en op het einde van het studiejaar. Toelating tot het HP en doorstroom binnen het HP gebeuren op
basis van selectie door de onderwijsdirecteur, Prof. Andries Meijerink. Jaarlijks vindt overleg plaats met
alle betrokkenen (docenten en bedrijven) bij het HP en de TSC‐beurs over de voortgang. Daarbij wordt
besloten wie een uitnodiging krijgt voor het vervolgprogramma in jaar 2 of 3 en voor wie de TSC‐beurs
kan worden voortgezet.
Toelating tot het HP
•
•
•
•
Laureaten van de Topsectorchemie(TSC)beurs zijn verplicht deel te nemen aan het HP. Selectie
van deze studenten wordt gedaan al voor de start van studiejaar 1.
Eindronde kandidaten voor de TSC‐beurs worden uitgenodigd voor deelname aan het HP op
basis van het dossier dat ze daarvoor al hebben aangeleverd.
Studenten die in periode 1 topresultaten hebben behaald worden ook benaderd om te solliciteren naar een plek in het HP. Zij worden gevraagd om een motivatiebrief, curriculum vitae, cijferlijst van het eindexamen en worden mogelijkerwijs uitgenodigd op gesprek. Studenten die
op hun matchingformulier interesse hebben aangegeven voor het HP worden mogelijkerwijs al
eerder benaderd.
Op het einde van studiejaar 1 worden reguliere studenten die daarvoor in aanmerking komen
uitgenodigd om te solliciteren naar een plek in het HP. Dit betreft alle studenten die nominaal
studeren en een gemiddeld cijfer van 7,5 of hoger hebben. Zij worden gevraagd om een motivatiebrief en worden mogelijkerwijs uitgenodigd op gesprek.
Doorstroom naar studiejaren 2 en 3 binnen het HP
Studenten die na afloop van studiejaar 1 nog aan de eisen van het HP voldoen worden uitgenodigd voor
het vervolgprogramma van het HP. Studenten worden na afloop van een studiejaar verwijderd uit het
HP indien zij:
o niet nominaal studeren, of
o meer dan één vak in het betreffende studiejaar niet hebben gehaald, of
o geen cijfergemiddelde van minimaal een 7½ hebben gehaald, of
o niet actief hebben geparticipeerd in de extra‐curriculaire activiteiten.
De onderwijsdirecteur beslist over verwijdering en betrekt in zijn oordeel eventuele bijzondere
persoonlijke omstandigheden die door de student na intreden zo spoedig als redelijkerwijs kan
worden verlangd bij hem zijn gemeld.
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
27
Honours Academy
Alle honoursstudenten van de Bètafaculteit vormen samen het Science Honours Academy. Dat is de
interdisciplinaire gemeenschap van honoursstudenten van de departementen Scheikunde, Natuurkunde, Wiskunde, Biologie, Farmacie en Informatica.
Het Honours Academy wordt gecoördineerd door Dr Filipe Freire ([email protected] ). Er is een minimale
verplichting aan deelname en actieve inbreng welke met Dr. Freire dient te worden afgesproken. In jaar
1 hoeft men pas vanaf het tweede semester actief deel te nemen. De aanwijzingen hieronder en nog
meer staan op http://www.projects.science.uu.nl/betahonoursuu/new/?page_id=18:
The minimal requirements to complete this module are:
a) participate in three of the four yearly interdisciplinary symposia during each academic
year during your HP.
b) participate, at least once during your HP, in a skills workshop which is organised yearly.
c) participate, preferably in the first year of your HP (voor Scheikunde liever in jaar 2), in an
academic visit to leading international institutes and universities with a strong research
emphasis in topics that involve an interdisciplinary approach.
d) be part of one of the organising committees of the above mentioned HP events.
De activiteiten bestaan uit interdisciplinaire symposia, workshops en excursies. De onderwerpen die
aan bod komen zijn buiten het reguliere curriculum. De voertaal is Engels. Jaarlijks wordt een buitenlandse reis georganiseerd. Scheikundige deelnemers aan het HP wordt geadviseerd om pas in studiejaar
2 deel te nemen aan de reis. Vanwege het drukke programma van studiejaar 1, inclusief practica waaraan deelname verplicht is, kan deelname aan de reis in studiejaar 1 leiden tot studievertraging. Bovendien kan gedurende de bacheloropleiding waarschijnlijk slechts 1 buitenlandse reis per student worden
gesubsidieerd. De student dient zelf te overleggen met de docenten waarvan onderwijs zal worden
gemist in de week van de reis. De student wordt aanbevolen zelf goed bij te houden aan welke activiteiten actief is deelgenomen. Bespreek zelf met de heer Freire hoe de deelname aan activiteiten wordt
geadministreerd en gecommuniceerd aan het HP Scheikunde.
Aan het begin van het studiejaar is het programma van de Honours Academy nog vrijwel onbekend,
aangezien het de studenten zelf zijn die de activiteiten organiseren. Voor en door deelnemers aan de
Honours Academy wordt een website met actuele informatie bijgehouden.
Honoursopdrachten binnen reguliere cursussen
De honoursopdrachten voegen een verdiepende component toe aan bestaande cursussen, op een
manier die voor jou uitdagend is. Per cursus wordt door de docent bepaald of de honoursopdracht
individueel is en/of te doen als groep, wat kan afhangen van het aantal geïnteresseerden. Per cursus
kost de honoursopdracht circa 40 uur (overeenkomstig met 1,5 ECTS).
De onderstaande tabel geeft een overzicht van de cursussen waarbinnen aanvullende honoursopdrachten worden aangeboden. Als je een honoursopdracht wilt uitvoeren in een van de cursussen waarvoor
je bent ingeschreven neem je allereerst contact op met de docent, niet later dan halverwege de cursus,
maar bij voorkeur vóór aanvang van de cursus. Indien je de opdracht aanvaart, of met de docent een
alternatieve invulling overeenkomt, gaat je daarmee aan de slag, om de opdracht in te leveren niet later
dan op de datum van de afluistende toets van de reguliere cursus.
De honoursopdracht wordt geëvalueerd met een cijfer dat wordt beargumenteerd maar dat niet meetelt voor de reguliere cursus waarbinnen de opdracht is uitgevoerd. Het eindcijfer van de reguliere cursus blijft bepaald zoals voor reguliere studenten. Echter, indien de honoursopdracht naar tevredenheid
van de docent is uitgevoerd wordt de cursus door de honoursstudent afgerond met een honourslabel.
Na afronding van de opdracht worden de opdracht en de eindevaluatie elektronisch doorgegeven door
de docent aan de honourscoördinator ([email protected]), met cc aan de student en de onderwijsmanager ([email protected]).
Meer informatie over de inhoud van het honoursprogramma scheikunde vind je in de Honourshandleiding.
28
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
De dubbele bachelor Scheikunde en Natuurkunde
Inleiding
Scheikunde biedt samen met Natuur- en Sterrenkunde een bachelorprogramma aan dat twee majors
heeft en leidt tot een dubbel bachelordiploma: één in de Scheikunde en één in de Natuur- en Sterrenkunde.
Deze dubbele bachelor is vooral aantrekkelijk voor studenten die een extra uitdaging zoeken, interesse
hebben in de raakvlakken tussen beide wetenschappen en interesse hebben in multidisciplinair onderzoek. In totaal omvat de dubbele bachelor 217,5 ec.
De inhoud bestaat uit de volgende onderdelen:
1. het natuurkundedeel van het verplichte standaardprogramma van Natuur- en Sterrenkunde;
dit zijn alle verplichte natuurkundecursussen van het eerste en tweede studiejaar, in totaal 45
ec;
2. het scheikundedeel van het verplichte standaardprogramma van Scheikunde; dit zijn alle verplichte scheikundecursussen van het eerste en tweede studiejaar, in totaal 45 ec;
3. de wiskundecursussen Wiskundige technieken 1, 2 en 3: totaal 22,5 ec
4. keuze uit major natuurkundecursussen, 22,5 of 30 ec, afhankelijk van waar het bacheloronderzoek wordt uitgevoerd. Ten minste 22,5 ec dient van niveau 3 te zijn;
5. keuze uit major scheikundecursussen, 22,5 of 30 ec, afhankelijk van waar het bacheloronderzoek wordt uitgevoerd;
6. keuze uit overlappende natuurkunde-scheikundecursussen: 7,5 ec;
7. een bacheloronderzoek van 15 ec, uit te voeren bij Natuur- en Sterrenkunde of Scheikunde. Indien het onderzoek bij Natuur- en Sterrenkunde wordt uitgevoerd is de keuze natuurkunde
22,5 ec en scheikunde 30 ec. Indien het onderzoek bij Scheikunde wordt uitgevoerd is de verdeling 30 ec natuurkunde en 22,5 ec scheikunde;
8. profilering (30 ec) waarbij tenminste 15 ec op niveau 2.
Tabel. Verdeling van studiepunten binnen de dubbele bachelor in geval het vak Biomoleculaire chemie
in jaar 2 gevolgd en het bacheloronderzoek bij scheikunde wordt uitgevoerd.
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Totaal
Natuurkunde verplicht
26,25
18,75
45
Scheikunde verplicht
26,25
18,75
45
Wiskundige technieken
15
7,5
22,5
Bacheloronderzoek
15
15
Natuurkunde major keuze
7,5
22,5
30
Scheikunde major keuze
7,5
15
22,5
Nat/Schei major keuze
7,5
7,5
Profilering (evt. minor)
15
15
30
Totaal
67,5
75
75
217,5
Informatie over scheikunde voor dubbele bachelors
Voor een toelichting op de diverse onderdelen kan men de toelichtingen op het standaardprogramma
raadplegen.
De major scheikunde keuzecursussen zijn: Organische chemie 2. Anorganische en vaste stofchemie,
Fysische chemie 2, Nanomaterialen, Katalyse, ASSM, Vaste stoffen en oppervlakken, Fysische chemie 3,
Organische chemie 3. Voor deze vakken vind je de beschrijvingen via de links elders in deze studiegids.
Indeling van de dubbele bachelor Scheikunde en Natuurkunde
In het eerste studiejaar volgen de studenten de verplichte cursussen van niveau 1. Hieronder staat de
verdeling van de studiebelasting over de blokken in ec:
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
29
Blok 1
4
Relativistische en klassieke mechanica
5
Organische chemie en spectroscopie
Wiskundige technieken 1
Totaal:
Blok 3
Golven en optica: theorie en praktijk (ns108b)
Spectroscopie en analyse
Totaal:
3,75
3,75
7,5
15
7,5
7,5
15
Blok 2
Data acquisitie en toegepaste analyse
(ns-109b)
Fysische en anorganische chemie
Wiskundige technieken 2
Totaal:
Blok 4
Elektromagnetisme (ns-112b)
Kwantumchemie en anorganische chemie
6
Biomoleculaire chemie
Totaal:
7,5
7,5
7,5
22,5
7,5
7,5
7,5
22,5
Op donderdag 13 november 2014 van 13.00-15.00 uur is er een uitgebreide voorlichting over de (majorgebonden) keuzecursussen, zodat de perioden 3 en 4 goed ingevuld kunnen worden.
In het tweede studiejaar is er naast de verplichte cursussen ruimte voor vijf (majorgebonden en profilering) keuzecursussen van 7,5 ec. Kijk bij de invulling van de keuze goed naar de niveaueisen en naar de
aanbevelingen voor de masteropleiding die je wilt gaan doen.
Hieronder staat per blok de verdeling van de verplichte onderdelen en het aantal ec keuze waarvoor
ruimte is om tot een volledig programma te komen.
Blok 1
4
Relativistische en klassieke mechanica
5
Organische chemie en spectroscopie
Statistische fysica
Wiskundige technieken 3
Totaal:
Blok 3
NMR-spectroscopie
Keuze: Structuur der
materie óf Hydrodynamica
Totaal
Blok 2
Kwantummechanica (NS)
Keuzevak 1
7,5
7,5
Keuzevak 2
7,5
22,5
7,5
7,5
Totaal:
6
Blok 4
Keuzevak 1
Keuzevak 2
15
Totaal
15
3,75
3,75
7,5
7,5
22,5
7,5
7.5
Het derde studiejaar vraagt een zeer zorgvuldige planning.
Als enige vaste punt moet het bacheloronderzoek gedaan worden, maar vooral dat onderdeel vraagt
een vroegtijdige voorbereiding. Als dubbele bachelor-student kun je je onderzoek bij natuurkunde of bij
scheikunde doen. Meer informatie hierover is te vinden in de studiegidsen.
Bij de keuze van cursussen moet je rekening houden met:
• de eisen van aan de majorgebonden keuzecursussen (zowel wat betreft niveau als verdeling
over wiskunde en natuurkunde);
• de eisen voor de profileringsruimte (minstens 15 ec op niveau 2) of voor de eventuele minoren
en
• de aanbevolen cursussen voor de masterprogramma’s.
4
Het vak Klassieke en relativistische mechanica wordt verdeeld over jaar 1 en 2
Voor dubbele bachelor studenten is er geen practicum verbonden aan Organische chemie en spectroscopie. Daarvoor in de plaats is er in jaar 2 blok 1 een aangepast projectdeel van de cursus Organische
chemie en spectroscopie 3,75 EC worden verzorgd
6
Biomoleculaire chemie kan ook in blok 4 van jaar 2 gevolgd worden
5
30
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Zorg voor een goede verdeling van de studielast over het jaar. Het is aan te bevelen de plannen door te
spreken met de studieadviseur dr. G.J.H. Roelofs (030 2536962, BBG 1.80), vooral als er knelpunten zijn.
Masterprogramma’s na de bachelor Scheikunde
Met je bachelordiploma Scheikunde (Bachelor of Sciences) kun je toegang aanvragen tot de masterprogramma’s Nanomaterials: Chemistry and Physics (School of Natural Sciences), Molecular and Cellular
Life Sciences of Drug Innovation (School of Life Sciences) . Daarnaast zijn er nog vele andere programma’s, die echter geen MSc Chemical Sciences opleveren.
Voor sommige masterprogramma’s is het gevolgd hebben van bepaalde bachelorvakken gewenst of
vereist. In onderstaande tabel zijn deze eisen voor de hierboven genoemde programma’s weergegeven.
Voor andere masterprogramma’s vind je de eisen in de Onderwijs- en examenregelementen van de
Graduate Schools.
Masterprogramma
Nanomaterials: Chemistry and Physics
Molecular and Cellular Life Sciences
Drug Innovation
Vereiste voorkennis
-The student must have successfully completed at least
three subjects out of the following five: 1) Physical
Chemistry (classic and principles of statistical thermodynamics), 2) Inorganic and Solid State Chemistry, 3)
Knowledge on several spectroscopic and analytical
techniques (MS, IR/VIS, NMR, ESR, RDX, SAXS/SANS,
CSLM), 4) Advanced organic chemistry and Applied
Density Functional Theory.
-Prospective students must have acquired practical
skills in the field of physical, inorganic and organic
chemistry. Experience in writing a research report, such
as a bachelor thesis, is a prerequisite.
the student must have a knowledge of structural
and/or molecular biology and/or systems biology, the
main life processes (such as development, metabolism,
reproduction) and a broad interest in advances from
genetics, theoretical biology and computer science.
the student must have a knowledge of pharmacology,
(patho)physiology, biochemistry, and analytical and
organic chemistry
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
31
Onderzoeksbeschrijvingen
Bijvoet Centrum
Sectie Biomoleculaire Massaspectrometrie
http://bioms.chem.uu.nl/
1. Het onderzoek van de sectie
Het onderzoek van de sectie Biomoleculaire Massaspectrometrie richt zich op het ontwikkelen en implementeren van nieuwe massaspectrometrische methoden voor het karakteriseren van biomoleculen
in relatie tot hun biologische functie. Proteomics en het identificeren en karakteriseren van eiwitten en
eventuele post-translationele modificaties van deze eiwitten hebben daarbij onze speciale aandacht.
Ook doen wij onderzoek aan gehele eiwitcomplexen en de moleculaire interacties die belangrijk zijn bij
eiwitvouwing, eiwit-ligandbinding en het vormen van hogere-orde structuren. Verder doen wij metabolomics onderzoek, waarin we kijken naar de invloed van ziekte en geneesmiddelen op de balans van
kleine koolwaterstofverbindingen zoals suikers en aminozuren in de cel. De sectie Biomoleculaire Massaspectrometrie is onderdeel van de Beta-faculteit, het Netherlands Proteomics Centre
www.netherlandsproteomicscentre.nl, het Bijvoet centre for Biomolecular Research www.bijvoetcenter.nl en het Utrecht Institute for Pharmaceutical Sciences www.pharm.uu.nl/ffwuk.htm?/uips.
Het onderzoek binnen de sectie heeft een sterk multidisciplinair karakter en gebeurt vaak in samenwerking met groepen van binnen en buiten de universiteit (dus ook eventueel in samenwerking met een
industriële partner). Een heel arsenaal aan ‘state-of-the-art’ massaspectrometrische apparatuur is beschikbaar binnen de sectie. Voor het genereren van ionen gebruiken wij voornamelijk laser desorptie/ionisatie (MALDI) en electrospray ionisatie. Deze ionenbronnen kunnen worden gekoppeld aan verschillende massa-analysatoren zoals, ion-traps, time-of-flight- en quadrupool/time-of-flight- instrumenten.
Onze sectie neemt deel in de Masteropleidingen Molecular and Cellular Life Sciences
www.bio.uu.nl/BiomolecularSciences/lectures.htm, Drug Innovation
wwwcmc.pharm.uu.nl/edu/mdi/main.htm en Genomics and Developmental Biology www.dbbgmaster.med.uu.nl.
2. Invulling van de bachelorthesis (3e studiejaar, 15 ects)
Coördinator: prof.dr. A.J.R. Heck
Docenten: prof.dr. A.J.R. Heck, dr. M. Slijper, dr. C.R. Berkers, dr. S.M. Lemeer.
Aanbevolen voorkennis uit de bachelor-fase Scheikunde: Structuuranalyse, Molecular Machines, Molecular processes en Tweedejaars Researchproject.
De student voert onder begeleiding van een AIO of post-doc, een onderzoeksproject uit. Dit project
maakt in het algemeen deel uit van het lopend onderzoek binnen de sectie. De 15 ects worden besteed
aan praktisch onderzoek, literatuuronderzoek, verslaglegging en deelname aan werkbesprekingen van
de groep.
32
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Sectie Cellulaire Eiwitchemie
Contactpersoon: prof.dr. Ineke Braakman
http://www.uu.nl/faculty/science/EN/organisation/depts/chemistry/research/cpc/Pages/default.aspx
Eiwitvouwing in het endoplasmatisch reticulum
Het endoplasmatisch reticulum (ER) is gespecialiseerd in het vouwen van nieuw-gesynthetiseerde eiwitten en is gevuld met chaperones en vouwingsenzymen. Deze assisteren het vouwingsproces en bewaken tevens de kwaliteit van de vouwende eiwitten. De jonge eiwitten ondergaan tal van modificaties die
essentieel zijn voor de correcte vouwing, zoals glycosylering en de vorming van disulfidebruggen. De
hoeveelheid ER in een cel (dwz de hoeveelheid membraan, maar ook de hoeveelheid chaperonnes en
vouwingsenzymen) wordt aangepast aan de omstandigheden. Als het ER zich vult met aggregaten van
eiwitten die niet kunnen vouwen, of als veel eiwitten aangemaakt worden, neemt de omvang van het
organel toe.
Twee vragen staan centraal in het onderzoek: 1) Wat is de vouwingsroute die modeleiwitten nemen in
het ER, en 2) welke rol spelen cellulaire factoren bij de processen van vouwing en kwaliteitscontrole. Die
cellulaire factoren zijn bijvoorbeeld ATP, calcium, of redox-omstandigheden, maar ook de moleculaire
chaperonnes en vouwingsenzymen en factoren die de omvang van het ER reguleren. Als modeleiwitten
fungeren het hemagglutinine (HA) van het griepvirus (Influenza), het envelopeiwit (gp160) van HIV-1, de
low-density-lipoprotein-receptor (LDL-receptor, betrokken bij familiale hypercholesterolemie), en
CF(cystic fibrosis)TR.
Het onderzoek maakt gebruik van technieken uit verscheidene disciplines: zoogdiercelkweek, (recombinante) virusinfecties, radioactieve pulse-chase experimenten, immunoprecipitatie, SDS-PAGE, immuunfluorescentie, moleculair-biologische technieken, 2-D gels, gistgenetica, in vitro translaties, proteomics,
een recent opgezette in vitro vouwingsassay, eiwitproductie in E. coli.
Moleculaire mechnismen van chaperone-interacties met hun substraten
DNA maakt RNA maakt eiwit - dat zegt het centrale dogma van de moleculaire biologie. Van deze fundamentele stappen begrijpen we de laatste stap het minst: hoe uit de zo juist geproduceerde polypeptideketting een functioneel eiwit ontstaat. In de cel wordt dit proces, eiwitvouwing, door moleculaire
helpers ondersteund, de zogenaamde chaperones. Eiwitvouwing is een zo complex proces, dat we dat
niet binnen afzienbare tijd volledig zullen kunnen begrijpen. Het belang hiervan is echter groot, want
deze kennis is heel belangrijk voor de biotechnologie (b.v. eitwitproductie) en de ontwikkeling van medicijnen (b.v. ziekten als kanker, Alzheimer of gekkekoeienziekte). Een nieuw, EU-gesubsidiëerd 'Innovative Doctoral Programme' in het Bijvoet Center voor onderzoek aan eiwitvouwing en assemblageprocessen wordt vanuit CPC gecoördineerd (www.manifold-itn.nl).
Een aanknopingspunt om eiwitvouwing te begrijpen is de analyse van de moleculaire mechanismen van
de chaperones. Het chaperone met de hoogste concentratie in de cel is het heat shock eiwit Hsp90. We
analyseren de functie van deze chaperonefamilie op atomair niveau met een breed arsenaal aan methoden. Dit omvat zowel de productie en zuivering van eiwitmoleculen, cutting edge protein engineering technologie, als het gebruik van de modernste fluorescentie, massa- of NMR spectroscopie.
Vorming en onderhoud van peroxisomen
De verwerving van interne membraanomhulde compartimenten (of organellen) is één van de belangrijkste overgangen in de evolutie van het leven. Organellen bieden de cel namelijk de mogelijkheid een
groter aantal biochemische processen te ontwikkelen en afzonderlijk van elkaar te controleren.
Wij bestuderen de vorming van het zogenaamde peroxisoomcompartiment. Peroxisomen zijn organellen omgeven door een enkele membraan, die bijdragen aan het metabolisme van de cel. Voorbeelden
zijn de afbraak van zeer-langketen vetzuren en de synthese van myeline.
Organellen kunnen niet worden gevormd uit hun individuele eiwit- en lipidenbouwstenen, maar gebruiken bestaande organellen als blauwdruk. Wij hebben recent gevonden dat het ER als blauwdruk gebruikt wordt voor nieuwe peroxisomen. Het ER is echter een totaal verschillend compartiment dan een
peroxisoom, zowel in biochemische samenstelling als in functie en morfologie. Wij proberen te ontrafelen welke stapsgewijze veranderingen nodig zijn om vanuit het ER een peroxisoom te vormen, en hoe
beide organellen in dit proces toch hun eigen identiteit weten te behouden. Voor dit onderzoek maken
wij vooral gebruik van bakkersgist: door genetische manipulatie van gistcellen en innovatieve fluores-
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
33
centiemicroscopietechnieken kunnen wij deze processen in “real-time” en in levende cellen bestuderen
om deze vervolgens biochemisch te ontrafelen.
34
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Sectie Kristal- en Structuurchemie
Contactpersonen: prof.dr. P. Gros, dr. E.G. Huizinga, dr. L.M.J. Kroon-Batenburg
http://www.uu.nl/faculty/science/en/organisation/depts/chemistry/research/csc/Pages/default.aspx
1. Het onderzoek van de sectie
Het onderzoek is gericht op structuur-functie onderzoek van kleine en grote moleculen met belangrijke
biochemische of biomedische werking. De centrale technieken die hierbij worden toegepast zijn de
röntgenkristallografie (eiwitkristallografie, vezeldiffractie en hoge resolutie kristallografie), computational chemistry en biochemische technieken (moleculaire biologie, eiwitexpressie en zuivering).
In de sectie worden de driedimensionale structuren van eiwitten en eiwitcomplexen (eiwit-eiwit, eiwitligand) tot op grote nauwkeurigheid bepaald. Structuuranalyses, ondersteund door biochemische experimenten en evt. computersimulaties, leiden tot fundamentele inzichten in de fysische en chemische
eigenschappen die ten grondslag liggen aan de werking van deze moleculen in hun biologische omgeving. Het onderzoek richt zich met name op moleculaire herkenning en regulatieprocessen, die een
essentiële rol spelen in levensprocessen. Voorbeelden waaraan gewerkt wordt zijn bloedplaatjesaanhechting, immuunrespons, amyloidvorming en membraaneiwitten van Gram-negatieve bacterien. Naast
deze struktuurbiologische onderwerpen wordt ook nadrukkelijk gewerkt aan de ontwikkelingen van
methoden en computerprogramma's in de kristallografie.
Tot de sectie behoort ook het landelijke project (NWO-CW/UU) dat op verzoek van Nederlandse nonprofit organisaties kristalstructuurbepalingen uitvoert van verbindingen tot ca. 200 atomen. Het onderzoek kenmerkt zich door een hoge graad van computerondersteuning, met toegang tot diverse databases, en inzet van technisch hoog ontwikkelde meet- en analyseapparatuur, in voorkomende gevallen
gebruikmakend van internationale synchrotron röntgenbronnen. De sectie beschikt naast eigen in huis
ontwikkelde software over een scala aan internationale standaardprogrammatuur en over een computernetwerk.
2. Invulling van de bachelorthesis (3e studiejaar, 15 ects)
Tijdens de onderzoeksoriëntatie kan worden gewerkt op één van de lopende onderzoeksonderwerpen
in de eiwitkristallografie of chemische kristallografie waarbij zowel toepassing van de technieken als
analyse van de structuren centraal kunnen staan.
Voor de eiwitkristallografierichting is het (sterk) aanbevelenswaardig het derdejaarsvak "Molecular
Machines en/of Molecular Processes" te volgen.
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
35
Sectie NMR-spectroscopie
http://www.nmr.chem.uu.nl/Main/index.php
1. Het onderzoek van de sectie
NMR (Nuclear Magnetic Resonance) heeft een groot scala van toepassingsmogelijkheden. Hogeresolutie NMR is een belangrijk hulpmiddel bij de structuuranalyse van organische moleculen en tegenwoordig ook van biomoleculen in oplossing. Vaste-stof NMR heeft zich ook snel ontwikkeld en speelt
een zelfde rol bij de analyse van (bio)-materialen. Ook in de medische diagnostiek is NMR in de vorm
van MRI (Magnetic Resonance Imaging) niet meer weg te denken als beeldvormingstechniek.
Het onderzoek van de sectie heeft betrekking op onderzoek van structuur en dynamica aan
biomoleculaire complexen mbv NMR spectroscopie en gerelateerde computationele methoden. Bij de
structuuropheldering wordt gebruik gemaakt van geavanceerde 2D en 3D NMR technieken. Hiertoe
heeft de sectie de beschikking over geavanceerde NMR spectrometers (van 500 tot 900 MHz), zowel
voor vaste-stof NMR als voor NMR in oplossing, en een groot aantal computer werkstations inclusief
een Linux Beowolf cluster voor computer berekeningen.
Het NMR onderzoek bevindt zich op het snijvlak van verschillende disciplines: structuurbiologie, scheikunde en computational physics. Know-how op een aantal deelgebieden is dus van belang:
• biochemie, bij het produceren en isotoop-labelen van eiwitten,
• experimentele NMR-spectroscopie, waarbij ook kennis van de NMR-theorie van belang is en
• computationele structuur biologie en bioinformatica methoden, bij de berekening en karakterisatie
van de structuur en dynamica van eiwiten en hun complexen.
Het onderzoek heeft voornamelijk betrekking op de volgende thema’s:
(1) Methode ontwikkeling
Het betreft hier nieuwe multidimensionale NMR-methoden voor de structuuropheldering van biomoleculen mbv vaste stof NMR en mbv NMR in oplossing. Ook methoden voor de karakterisering van dynamische processen via het meten van kernspinrelaxatie worden ontwikkeld.
(2) Moleculaire interacties bij de gen-regulatie en DNA herstel
Zowel eiwit-DNA interacties als de interacties tussen verschillende eiwitten, die een rol spelen bij de
regulatie van de gen-expressie en DNA herstel worden met behulp van NMR gekarakteriseerd.
(3) Bio-materialen en membraaneiwitten
Met behulp van vaste stof NMR wordt de struktuur en dynamica van eiwit-aggregaten (bv. betrokken bij
Alzheimer), membraaneiwtten (o.a ionen kanalen) of bio-materialen onderzocht.
(4) Biocomputations
Door middel van modelering technieken en bioinformatica worden verschillende aspecten van biomoleculen en hun interactie met andere moleculen bestudeerd zoals eiwit dynamica en vouwing, het effect
van mutaties op structuur en stabiliteit, en predictie van de structuur van complexen. Naast NMR data
worden allerlei andere experimentele en voorspelde data gebruikt om een geïntegreerde beschrijving
van complexe moleculaire systemen te krijgen.
2. Invulling van de bachelorthesis (3e studiejaar, 15 ects)
Coördinator: prof.dr. R. Boelens
Docenten: dr. K. Houben, dr. G.E. Folkers, prof. dr. A.M. Bonvin, prof. dr. M. Baldus
De bachelorthesis beoogt een introductie in de moderne NMR-spectroscopie te geven. Een klein research project wordt in de sectie uitgevoerd en afhankelijk van het project zullen ook biochemische
proeven of computationele simulaties uitgevoerd worden. Er wordt vanuit gegaan dat de NMR theorie
van het college structuur analyse bekend is. Het is gewenst dat de cursus biofysica gevolgd is.
Het project wordt afgesloten met een verslag en een presentatie van resultaten.
Als voorbereiding is het aanbevolen om het verdiepingsvak Molecular Machines en/of Molecular Processes te volgen.
36
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Sectie Membraan Biochemie & Biofysica (MBB)
http://mbb.science.uu.nl/
Het onderzoek van de sectie MBB bevindt zich op het dynamische grensvlak tussen de biochemie en
biofysica en richt zich op zowel fundamentele als toepassingsgerichte aspecten van biologische membranen. Veel van de onderzoeksonderwerpen binnen de groep hebben medische relevantie. Voor zowel
bachelor- als masterstudenten biedt het onderzoek ruimte voor een eigen gespecialiseerd project binnen een van de onderzoeksthema’s.
De vakgroep biedt een stimulerende dynamische omgeving voor research aan het front van de
(bio)chemische wetenschap in een sterk internationaal georiënteerde omgeving. De sectie maakt deel
uit van zowel het Bijvoet Instituut als het Instituut voor Biomembranen (IB) en is partner in een groot
aantal lokale, nationale en internationale samenwerkingsverbanden.
1. Het onderzoek van de groep
Biologische membranen vormen de begrenzing van de cel en de celorganellen, en spelen een essentiële
rol in tal van processen, van transport van metabolieten tot communicatie met de omgeving. Membranen zijn dynamische structuren die bestaan uit een complex mengsel van lipiden en eiwitten. De vakgroep onderzoekt de mechanismen verantwoordelijk voor de structuur en organisatie van membranen
en voor de assemblage van nieuwe membranen en celwanden. Centraal hierbij staan membraaneiwitten en -lipiden en hun onderlinge interacties in relatie tot allerlei regelmechanismen.
Tevens houdt de vakgroep zich bezig met toegepast onderzoek. Een belangrijk deel van dit onderzoek
richt zich op het ophelderen van het werkingsmechanisme van membraanactieve antibiotica, de ontwikkeling en synthese van nieuwe antibiotica en de functionalisering van kleine antilichamen voor medische toepassingen. Andere toegepaste onderzoekslijnen zijn de rol van membranen bij het ontstaan
van type II diabetes, het verbeteren van de bacterie Bacillus subtilis als producent van eiwitten met een
industriële toepassing, en het ontwikkelen van lipidenformuleringen van platina antikankergeneesmiddelen.
Voor het onderzoek wordt gebruik gemaakt van een breed scala aan systemen en technieken. De systemen kunnen variëren van synthetische modelmembranen tot intacte bacteriën of gistcellen; de gebruikte technieken variëren van moderne moleculair- en celbiologische methoden tot geavanceerde
biofysische technieken.
Actuele onderzoeksthema's:
• Membraaneiwitten: structuur, functie, dynamiek, insertie, assemblage, modulatie door lipiden
• Amfipatische polymeren en nanodiscs
• Werkingsmechanisme van (membraanactieve) antibiotica
• Zoeken naar nieuwe antibiotica
• Bacteriële celwandsynthese
• Regulatie en manipulatie van membraanlipidensamenstelling in de modeleukaryoot S. cerevisiae
• Vetzuurketenuitwisseling van membraanlipiden (Barth syndroom)
• Diabetes type II: interactie van membranen met amyloidevormende eiwitten, effect van
inhibitors
• Verbetering van de bacterie Bacillus subtilis als eiwit producent
• Functionalisering van antilichamen voor medische toepassingen
Voor het onderzoek zijn alle standaard moleculair biologische, synthetische en biochemische technieken aanwezig. Daarnaast beschikt de groep over geavanceerde biofysische technieken voor de bestudering van membranen, zoals fluorescentiespectroscopie, circulair dichroïsme, monolaagtechnieken,
calorimetrie, massa-spectrometrie en vaste stof NMR.
2. Invulling van de bachelorthesis (3e studiejaar, 15 ects)
Docenten en contactpersonen: dr. E.J. Breukink, dr. A.I.P.M. de Kroon, prof.dr. J.A. Killian
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
37
Studenten voeren een deelproject uit in één van de lopende onderzoeken onder begeleiding van een
promovendus of post-doc. Binnen het membraanonderzoek kunnen zij ervaring opdoen met moleculair
biologische technieken (mutagenese van eiwitten, maken van gistmutanten), met biochemische methoden (zuiveren van membraaneiwitten, isoleren van biomembranen, lipidenanalyse, zelf maken en bestuderen van membraan-modelsystemen) of met specifieke biofysische technieken. De studenten worden geacht de werkbesprekingen van de groep bij te wonen. De theoretische component bestaat uit het
verwerken van de meetresultaten, verslaglegging en mondelinge presentatie (in het Engels).
Aanbevolen biochemische voorkennis: Gene Expression and Protein Engineering, Biofysica, Viral Diseases, Molecular Machines en/of Molecular Processes (3e studiejaar).
38
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Debye Instituut
Sectie Anorganische Chemie en Heterogene Katalyse
Website van de sectie
1. Het onderzoek van de sectie
Het onderzoek binnen de sectie is geconcentreerd rond het thema ‘Anorganische chemie en katalyse’.
Dit vakgebied is niet alleen industrieel van grote betekenis, maar ook wetenschappelijk zeer interessant.
De industriële betekenis blijkt uit het feit dat wereldwijd in petroleumraffinaderijen en chemische industrie heterogeen gekatalyseerde processen op grote schaal worden toegepast. Voorbeelden zijn de
verwijdering van zwavel en metalen uit aardoliefracties, de productie van zwavelzuur, ammoniak en van
belangrijke monomeren als monovinylchloride, acrylonitril en caprolactam. Recent is de interesse voor
het gebruik van biomassa in de bulk chemie en energie sector sterk gestegen. Ook hierin speelt katalyse
een belangrijke rol. Behalve bij het gebruik van heterogene katalysatoren, is de industrie ook betrokken
bij de bereiding ervan.
Het onderzoek aan heterogene katalysatoren is tevens van groot wetenschappelijk belang. Er zijn vele
raakvlakken met andere disciplines, bijvoorbeeld met de chemie en fysica van grensvlakken, met veel
analytische technieken zoals elektronenmicroscopie, elektronenspectroscopie, röntgenverstrooiing/diffractie, röntgenspectroscopie , röntgenmicroscopie , gas-fysisorptie, infrarood en Raman spectroscopie, nabij-veld spectromicroscopische technieken, thermische analyse, enz. De breedte van het
onderzoeksgebied komt onder meer tot uiting in de vele samenwerkingsverbanden waarin de onderzoekers participeren. Binnen de Utrechtse universiteit moeten genoemd worden de deelnames aan het
Debye Instituut en het Katalyse Centrum Utrecht; in interuniversitair verband wordt deelgenomen aan
het Nederlands Instituut voor Onderzoek in de Katalyse (NIOK). Buiten de universiteiten heeft de sectie
middels derde geldstroom projecten vele kontakten met bedrijven (BASF, Albemarle en Shell) en onderzoeksinstituten (o.a. ECN).
.
2. Invulling van de bachelorthesis (3e studiejaar, 15 ects)
Coördinator: dr. P. Bruijnincx.
Docenten: vaste staf en aio’s.
De onderzoeksoriëntatie behelst een praktische en theoretische kennismaking met de bereiding, karakterisering en toepassing van de te onderzoeken materialen. De nadruk van het onderzoek ligt dikwijls op
de bereiding en de karakterisering, maar ook de toepassingen komen aan de orde. Ook bestaat er de
mogelijkheid om meer nadruk op theoretische berekeningen te leggen. De karakterisering wordt soms
door de student zèlf uitgevoerd of geschiedt door de betreffende analytische specialisten (textuuranalyse, röntgendiffractie, thermische analyse, enz.).
Naast het verrichten van experimenteel werk bestuderen de studenten een stuk theorie, nemen zij deel
aan algemene werkbesprekingen en colloquia en rapporteren zij schriftelijk en mondeling over hun
experimentele werk.
De beoordeling van de onderzoeksoriëntatie is gebaseerd op de uitvoering en de verslaglegging van het
experimentele werk en op de lezing.
Voor wat betreft de aanbevolen voorkennis wordt ervan uitgegaan dat het tweede studiejaar met voldoende resultaat is afgerond. Verder is het wenselijk dat de derdejaars studieonderdelen Catalysis en
Advanced scattering, structural and surface methods of Advanced Superstructures, Scattering and Microscopy (ASSSM) worden gevolgd.
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
39
Sectie Fysische en Colloïdchemie
Website FCC
1. Het onderzoek van de sectie
Onderzoek in de sectie is voornamelijk gericht op het synthetiseren, karakteriseren en manipuleren van
colloïden. Deze deeltjes zijn onderhevig aan dezelfde warmtebeweging (Brownse beweging) als moleculen, maar zijn groot genoeg (1 nm – 1 µm) om direct te kunnen worden geobserveerd met verscheidene
technieken. Colloïden zijn daarom bij uitstek geschikt als modelsysteem om moleculaire verschijnselen
te verklaren, zoals diffusie, condensatie en kristallisatie. Het voordeel van colloïden boven moleculaire
systemen is dat de interacties tussen colloïden naar wens gevarieerd kunnen worden.
Kenmerkend voor het onderzoek in de sectie, is de symbiose tussen chemie en fysica. Zo wordt er experimenteel onderzoek verricht naar de synthese van anorganische en organische colloïden van verschillende materialen en vormen, o.a. bolvormig en kubusvormig SiO2, andersoortige deeltjes gecoat met
SiO2, plaatvormig Al(OH)3, magnetische oxiden zoals Fe3O4, bolvormige polystyreendeeltjes met één of
meerdere uitstulpingen, fluorescente deeltjes en warmtegevoelige deeltjes. Daarnaast wordt ook onderzoek gedaan naar emulsievorming en polymeermengsels.
Deze colloïden worden uitgebreid gekarakteriseerd, o.a. door het bepalen van hun thermodynamische
eigenschappen (fasegedrag), ladingsgedrag en stromingsgedrag (reologie). Er is daarnaast ruime expertise met elektronenmicroscopie, diverse lichtmicroscopietechnieken, diffusie- en sedimentatieexperimenten, lichtverstrooiing en magnetisatiemetingen.
Het experimentele werk wordt ten slotte ondersteund door het ontwikkelen van statistischmechanische theorie van dispersies en zelf-organisatie en het uitvoeren van computersimulaties. De
combinatie van synthese, fysische experimenten en theorie/simulaties maakt colloïdchemie een zeer
veelzijdig vak waarbinnen mensen met uiteenlopende interesses werkzaam zijn.
2. Invulling van de bachelorthesis (3e studiejaar, 15 ects)
Contactpersoon: Roel Baars, MSc. (tel. 2535990, [email protected]), kamer N710 Kruytgebouw.
Docent: dr. Ben Erné
In het praktische gedeelte (10 ects) maakt de student kennis met de chemie en fysica van colloïdale
systemen. Het werk bestaat uit synthese en karakterisering van modeldeeltjes, waarmee vervolgens
fysische experimenten worden uitgevoerd. In overleg met de begeleider kan de nadruk worden gelegd
op het interessegebied van de student. Het praktische gedeelte wordt afgesloten met het schrijven van
een rapport (3 ects) en het geven van een werkbespreking (2 ects). Beschikbare Ba/Ma Projecten FCC.
Voorkennis: Fysische Chemie 2 is verplicht, Fysische Chemie 3 is sterk aanbevolen.
40
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Sectie Gecondenseerde Materie en Grensvlakken (Condensed Matter and Interfaces)
http://www.uu.nl/faculty/science/EN/organisation/depts/chemistry/research/cmi/Pages/default.aspx
Prof.dr. D. Vanmaekelbergh, Prof.dr. A. Meijerink, Dr. C. De Mello Donegà, Dr. I Swart en Prof.dr. C.
Ronda (Philips Research Eindhoven)
1. Het onderzoek van de sectie
In de sectie worden de opto-electronische eigenschappen van nanomaterialen bestudeerd. Er is veel
aandacht voor de vorming en zelforganisatie van nanostructuren, zowel op theoretisch als experimenteel niveau. De optische, elektrische en magnetische eigenschappen hangen sterk af van de typische
afmetingen die in het nanometer gebied liggen. Halfgeleider nanokristallen, bijvoorbeeld, hebben een
elektronische structuur, en dus ook optische en elektrische eigenschappen, die worden bepaald door de
vorm en grootte van het kristal. Dit komt doordat de ladingsdragers (elektronen en gaten) zijn opgesloten in het nanokristal, dat fungeert als een quantum-doos.
In de sectie wordt onderzoek verricht naar de synthese van kristallen met nanometer dimensies, en
naar de zelf-organisatie van deze bouwstenen in grotere eenheden; i.e., “super-kristallen”. Ook luminescerende ionen in vaste stoffen worden bestudeerd. De optische en elektrische eigenschappen van
deze systemen worden bestudeerd met optische spectroscopie, i.e. absorptie en(tijdsopgeloste) luminescentie, de elektronische structuur van een individueel nanokristal wordt bestudeerd met behulp van
elektron-tunneling spectroscopie met een STM. Meijerink en Ronda (Philips) werken samen op het
gebied van luminescente materialen voor industriële toepassingen.
Het onderzoek in de sectie is multidisciplinair, er is een intensieve samenwerking tussen de deelsecties.
Vaste stof chemie, oppervlaktechemie en elektrochemie worden gebruikt om nanostructuren te maken
met interessante optische en elektronische eigenschappen. Experimenteel worden de systemen op
nanometerschaal onderzocht met Atomic Force en Scanning Tunneling Microscopie. Simulaties worden
uitgevoerd om het theoretisch begrip verder te ontwikkelen. De optische eigenschappen worden gemeten met behulp van luminescentie-spectroscopie. Overdracht van elektronen van de ene naar de andere
fase en beweging van ladingen over macroscopische afstanden is het onderzoeksgebied van de elektrochemie. Vaak is de combinatie van deze disciplines essentieel voor het verkrijgen van fundamenteel
inzicht.
Het onderzoek is belangrijk voor de chemie en fysica van materialen, en kent enkele direkte praktische
toepassingen, met name op het gebied van lampfosforen, elektrochrome materialen, licht emitterende
dioden en zonnecellen. Dit kunnen we illustreren met enkele korte voorbeelden.
* Met behulp van vaste-stofchemie worden oxide- en fluoridekristallen gemaakt, gedoteerd met zeldzame aardionen. De elektronen in het ion worden geëxciteerd met hoog energetisch (UV) licht en vallen
terug naar de grondtoestand door uitzenden van één, maar soms ook twee zichtbare fotonen. In het
laatste geval wordt dus een hoogenergetisch foton omgezet in twee zichtbare fotonen. Dit onderzoek
naar 'quantum-knippen' is van direct belang voor de nieuwe generatie lampfosforen en efficiëntere
zonnecellen.
* Met behulp van colloïdchemie worden zeer kleine (1-5 nm) halfgeleidende een-kristallen gemaakt,
waarvan de optische, elektrische en elektrochemische eigenschappen niet alleen door de chemische
samenstelling, maar ook door de afmetingen worden bepaald. Dergelijke materialen kunnen toepassing
vinden in de 'nanoelektronica'.
2. Invulling van de bachelorthesis (3e studiejaar, 15 ects)
Coördinatoren: A. Meijerink
Docenten: Vanmaekelbergh, Meijerink, De Mello Donegà, Swart en Ronda
De bachelorthesis is de weerslag van een onderzoeksstage van drie maanden. Het belangrijkste doel van
de onderzoeksstage is dat de student kennismaakt met de gang van zaken bij wetenschappelijk onderzoek en zelf meewerkt met zulk onderzoek. Om onderzoek te kunnen starten zal hij/zij zich oriënteren
op een deelvraag van het lopend onderzoek in de sectie. Hierbij zal regelmatig overleg zijn met de docent en zal literatuurstudie plaatsvinden. Daarna zal de student experimenteel werk of een computer
simulatie verrichten. Gedurende de gehele stageperiode zal de student de werkbesprekingen van de
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
41
sectie bijwonen. Hij/zij zal zelf tenminste één maal mondeling over zijn/haar eigen werk rapporteren en
een verslag over het eigen onderzoek schrijven.
Voorkennis: voor een goed verloop van de onderzoeksstage is het noodzakelijk dat je de fysischchemische vakken van het basiscurriculum beheerst. Over het opvullen van eventuele hiaten die essentieel zijn voor het geplande onderzoek wordt overleg gepleegd. Aanbevolen: de vakken van Moleculen
en Materialen, Advanced scattering, structural and surface methods (ASSSM) en/of het vak Solids and
Surfaces.
42
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Sectie Organische Chemie en Katalyse
Website van de sectie
De synthese van nieuwe organische moleculen met interessante biologische, farmacologische, optische
of andersoortige eigenschappen blijft een grote uitdaging voor de chemicus. Recente ontwikkelingen
hebben er voor gezorgd dat met name het op een ‘schone’ en efficiënte manier kunnen maken van
moleculen een belangrijke opdracht voor de toekomst is. Een belangrijke rol in het ontwikkelen van
dergelijke ‘schone’ syntheses is weggelegd voor katalyse in algemene zin en voor homogene katalyse in
het bijzonder.
De homogene katalyse maakt gebruik van de unieke mogelijkheden die metaalionen, mits omringd door
de juiste liganden, bieden voor het activeren en coördineren van reacties tussen moleculen. De sectie
Organische Chemie en Katalyse (OCC) is actief betrokken bij meerdere aspecten van de homogene katalyse. Zo worden enerzijds nieuwe overgangsmetaalcomplexen ontworpen en gesynthetiseerd met het
oog op nieuwe chemische reactiviteit en nieuwe katalytische eigenschappen, en wordt anderzijds getracht specifieke chemische reacties te katalyseren m.b.v. homogene katalysatoren. Een belangrijke
onderzoekslijn binnen de groep is het vervangen van edelmetalen zoals Rh, Pd, en Pt die typisch gee
bruikt worden in de homogene katalyse, voor niet-edelmetalen zoals de 1 -rij overgangsmetalen Fe, Co,
en Ni. Op deze wijze worden relatief zeldzame en dure, en tevens toxische metalen vervangen door
ruim voorhanden zijnde (goedkoop) en minder toxische metalen. Een tweede onderzoekslijn is het
ontwikkelen van homogene katalysatoren voor de katalytische conversie van biomassa in chemicaliën,
waardoor op termijn de chemische industrie minder afhankelijk wordt van aardolie. Daarmee wordt
ingespeeld op het minder voorhanden zijn van fossiele brandstoffen en het zoeken voor alternatieve
grondstoffen voor de chemisch industrie.
Naast het homogeen katalytisch onderzoek vormt de moleculaire architectuur van organische materialen een onderzoeksthema. Dit houdt in dat er wordt gewerkt aan het ontwerp, de synthese en karakterisering van organische verbindingen en daarvan afgeleide aggregaten en/of polymeren. Deze systemen
bezitten bijzondere structuurkenmerken, bijzondere fysische eigenschappen en/of chemische eigenschappen, die o.a. toepassing vinden in de materiaalkunde, optica, elektronica en katalyse.
Actuele onderzoeksthema’s:
• Organometaal chemie: nieuwe homogene katalysatoren, bijv. voor de katalytische omzetting van
biomassa
• Bioanorganische chemie: synthetische modellen voor ijzer-enzymen en hierop gebaseerde homogene oxidatiekatalysatoren.
• Het verankeren van metaalcomplexen aan oplosbare of onoplosbare dragermaterialen, zoals dendrimeren of silica.
• De ontwikkeling van semi-synthetische enzymen, waarin een organometaalcomplex verankerd is in
een eiwit.
• Hybride Organische/anorganische materialen.
De vakgroep heeft het merendeel van de benodigde faciliteiten voor het uitvoeren van het onderzoek in
eigen beheer. Voor het katalyse-onderzoek beschikt de vakgroep over alle faciliteiten om de vaak zeer
reactieve organometaalverbindingen te kunnen hanteren en analyseren. Daarbij worden alle gebruikelijke scheidingstechnieken (kristallisatie, destillatie, gaschromatografie, hoge druk vloeistofchromatografie) en spectroscopische technieken (multikern-NMR, UV/VIS, IR, GC/ESI-MS, etc.) toegepast. Voor kristalstructuurbepalingen wordt nauw samengewerkt met de vakgroep Kristal- en Structuurchemie.
Hoewel experimenteel werk verreweg de belangrijkste component van het organisch chemisch onderzoek is, wordt ook quantummechanisch rekenwerk in zowel de ontwerp- als de interpretatiefase toegepast.
2. Invulling van de bachelorthesis (3e studiejaar, 15 ects)
Coördinatoren: dr. J.T.B.H. Jastrzebski
Docenten: dr. J.T.B.H. Jastrzebski, dr. M.-E. Moret, prof.dr. L.W. Jenneskens, prof. dr. R.J.M. Klein Gebbink
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
43
Studenten voeren een deelproject uit in één van de lopende onderzoeken onder begeleiding van en in
samenwerking met een promovendus. De studenten leren de technieken toe te passen die nodig zijn
voor het veilig maken van en het omgaan met organometaalverbindingen, reagentia, etc., waarna afhankelijk van het gekozen onderwerp gekeken wordt naar de katalytische eigenschapen van de nieuwe
metaalcomplexen of dieper ingegaan wordt op de fysische en spectroscopische karakterisering van de
complexen. Tevens bestaat de mogelijkheid om aan de hand van DFT berekeningen de eigenschappen
van de metaalcomplxen verder te bestuderen. Een typisch BSc-project binnen de groep omvat enkele
van de volgende aspecten: het synthetiseren van nieuwe organische liganden, het synthetiseren van
nieuwe metaalcomplexen gebaseerd op de liganden, de karakterisering van de verkregen complexen,
en het onderzoeken van de katalytische eigenschappen daarvan.
De theoretische component bestaat uit het verwerken van de meetresultaten, verslaglegging en mondelinge presentatie (in het Engels).
e
Aanbevolen organisch chemische voorkennis: Organisch Chemie en Advanced Organic Chemistry (2 en
e
e
3 studiejaar); Catalysis (3 studiejaar).
44
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Sectie Theoretische Chemie
http://tc5.chem.uu.nl/
1. Het onderzoek van de sectie
In ons onderzoek passen wij de kwantummechanica toe op chemische problemen. Het gaat er daarbij
allereerst om of een waargenomen verschijnsel, bijvoorbeeld de activeringsenergie voor een reactie,
door ons berekend kan worden. Ons hulpmiddel daarbij is een verzameling grote kwantumchemische
rekenprogramma’s die draaien op de computers in de sectie en op de landelijke supercomputers (via
SURFNET). Een dergelijk programma lost (via benaderingen) de Schrödinger-vergelijking op en levert op
die manier allerlei uitkomsten die met energie te maken hebben zoals evenwichtsstructuren, vormingswarmte, isomerisatie-energie, activeringsenergie, vibratiefrequenties en de aanslagenergie naar
aangeslagen toestanden. Men vindt ook golffuncties, waaruit andere grootheden berekend kunnen
worden, bijvoorbeeld ladingsdichtheden, elektrische velden, chemical shifts, en eigenlijk alles wat maar
meetbaar is.
Maar een geslaagde berekening is nog maar het begin. Je kunt een stap verder gaan door een verklaring
te zoeken voor het verschijnsel. De kwantumchemie is een krachtige methode bij dit verklarende werk
omdat men de berekening kan manipuleren (bijv. termen in de Hamiltoniaan aan/uit zetten), en omdat
experimenteel moeilijk toegankelijke situaties (zoals de overgangstoestand van een chemische reactie)
net zo goed doorgerekend kunnen worden als een evenwichtstoestand.
Je kunt ook voorspellingen proberen te doen over vergelijkbare verschijnselen in nog niet onderzochte
systemen. Dit is iets waar men in de industrie op uit is: misschien vindt men zo een nieuw medicijn of
een nieuwe katalysator.
Maar wat te doen als de berekening faalt? Dit kan het gevolg zijn van onjuiste aannames in de programmatuur: de elektronencorrelatie werd onvolledig beschreven, relativistische effecten werden ten
onrechte verwaarloosd, de invloed van het oplosmiddel werd weggelaten. Het ontwikkelen van betere
programmatuur is daarom een belangrijk onderdeel van het werk in onze sectie.
Werkterreinen die onze speciale aandacht hebben zijn:
• reacties van exotische ionen en moleculen in de massaspectrometrie;
• reacties en fysische eigenschappen van (bio)organische moleculen;
• katalyse;
• het ontwikkelen van alternatieve methodes, zoals de Valence Bond methode;
• het verbeteren van de programmatuur.
2. Invulling van de bachelorthesis (3e studiejaar, 15 ects).
De onderzoeksoriëntatie Theoretische chemie bestaat uit ‘experimenteel’ kwantumchemisch onderzoek. Dit houdt in het plannen en uitvoeren van berekeningen, het verwerken en interpreteren van de
resultaten, en soms het ontwikkelen van een nieuw stuk programmatuur. Het onderzoek sluit meestal
aan bij het lopende onderzoek van de begeleider (één van de promovendi of stafleden), maar de student mag ook zelf met suggesties komen. Het onderzoek wordt afgesloten met een verslag en een korte
werkbespreking.
Aanbevolen voorkennis: Kwantumchemie 2
Coördinator onderzoeksoriëntatie en specialisatie: dr. J.H. van Lenthe tel. 253 2733, e-mail
[email protected].
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
45
Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen
http://www.fisme.uu.nl/
Sectie Chemiedidactiek
De sectie Chemiedidactiek maakt deel uit van het Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en
Natuurwetenschappen. In dit instituut werkt de sectie Chemiedidactiek samen met Biologiedidactiek,
Natuurkundedidactiek, Wiskundedidactiek en /de Graduate School of Teaching.
1. Het onderzoek van de sectie
Het voornaamste onderzoeksterrein van de sectie is de didactiek van de bèta- schoolvakken in vwo en
havo. Het onderzoek wordt mede geïnspireerd door de landelijke ontwikkelingen voor een nieuwe invulling van het bètaonderwijs (zie www.betanova.nl ). Het heeft onze aandacht om scheikunde voor
leerlingen betekenisvol te laten zijn. Dit kan zijn met het oog op een beroepsperspectief, maar ook voor
een breder maatschappelijk perspectief. Daarnaast heeft de sectie aandacht voor wetenschapscommunicatie in bredere zin.
We richten ons onderzoek voornamelijk op het ontwerpen en evalueren van onderwijs met daarin onderwerpen en werkvormen die de leefwereld van leerlingen relateert aan bèta kennis. Daarnaast gaan
we na wat deze verandering betekent voor de scheikundedocenten.
Voor een aantal onderwerpen, bijvoorbeeld in redoxchemie en in biochemie, wordt nieuw onderwijsmateriaal ontworpen en onderzocht. Het ontwerpproces bouwt voort op eerder verkregen vakdidactische kennis. Het nieuwe onderwijsmateriaal wordt aan de hand van een theoretische onderbouwing
getest op één of enkele scholen. Met de evaluatiegegevens wordt het materiaal bijgesteld. Tevens
wordt zo nieuwe kennis verworven over leerprocessen van leerlingen bij het vak scheikunde, en over
veranderingsprocessen bij scheikundedocenten.
In het eerste en tweede studiejaar kun je bij sectie Chemiedidactiek terecht voor de sectieverkenning en
het research project. Dit vormen goede mogelijkheden om kennis te maken met de staf medewerkers,
het onderzoek en andere werkzaamheden.
e
2. Invulling van de bachelorthesis (3 jaar, 15 ects)
Coördinatie: Dr. Ir. A.M.W. Bulte ([email protected]; tel 030 2538764, b.g.g. 030 -2531797)
Als student werk je mee binnen één van de onderzoeken van de sectie. Je richt je onderzoek bijvoorbeeld op een deel van het ontwerp van onderwijsmateriaal, het systematisch opzetten van een practicumproef, het uitwerken van evaluatiegegevens over een lessenserie, een onderzoek naar voorkennis
bij leerlingen, of veranderingsprocessen bij docenten. Je bacheloronderzoek kan ook gericht zijn op
onderwerpen uit de wetenschapscommunicatie.
Afhankelijk van de mogelijkheden die zich voordoen en natuurlijk ook afhankelijk van je eigen voorkeur,
wordt in gezamenlijk overleg een opdracht geformuleerd. Het is dus belangrijk tijdig te laten weten of je
overweegt om je bachelorthesis bij Chemiedidactiek in te vullen.
Om je bachelorthesis bij Chemiedidactiek uit te voeren dien je in ieder geval één van de volgende vakken afgerond te hebben met voldoende resultaat:
- Oriëntatie op de Communicatieve en Educatieve Praktijk (OCEP, AS-305b) (vanaf blok 3 in 2014
Orientatie op de Onderwijspraktijk (BETA-B2OOP));
- Cursus leraar vmbo-T, onderbouw havo/vwo (TOHV1). Eerste cursus van de Educatieve minor
(AS-202B);
- Wetenschapscommunicatie (AS-203b).
Ook in het eerste jaar bij het research project (blok 3) en aan het einde van het tweede jaar zijn mogelijkheden om mee te werken aan het onderzoek van de sectie.
46
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Departement Farmaceutische Wetenschappen
Medicinal Chemistry & Chemical Biology
http://www.projects.science.uu.nl/medchem/frames/ffwuk.htm?/medchem/
1. Het onderzoek van de disciplinegroep:
Op het gebied van de “Medicinal Chemistry”, wordt onderzoek verricht naar het ontwerpen, vinden,
maken en bestuderen van biologisch actieve stoffen op moleculair niveau. Hoewel oorspronkelijk de
nadruk lag op stoffen die verband houden met, of kunnen leiden tot, de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen en aanverwante verbindingen (metabolieten, toxische stoffen), is tegenwoordig het wetenschapsgebied van de “Medicinal Chemistry” veel breder en strekt zich uit naar de “Chemical Biology”. Hierbij wordt onderzoek gedaan aan stoffen en moleculaire benaderingen, die de biologie verder
vooruit kunnen helpen en zelfs nieuwe ontwikkelingen mogelijk kunnen maken.
Peptiden en eiwitten spelen een centrale rol in alle biologische processen en in vrijwel elke ziekte. Ze
zijn daarom in veel gevallen goede aangrijpings- of uitgangspunten voor de behandeling van ziekten. In
de meeste gevallen zijn peptiden echter ongeschikt als geneesmiddel en er is daarom een grote interesse in peptidomimetica, die sommige van de nadelen van peptiden niet bezitten. Het onderzoek van de
disciplinegroep ‘Medicinal Chemistry & Chemical Biology’ richt zich daarom voor een belangrijk deel op
het ontwerp, de bereiding en de bestudering van peptiden en peptidomimetica. Vooral peptiden en
peptidomimetica die een rol kunnen spelen in het centrale zenuwstelsel, in signaaltransductie processen, in de vorming van eiwitfibrillen (Alzheimer, BSE, diabetes) alsmede bij infectie en immuniteit hebben de aandacht. Er is verder aandacht voor fundamentele aspecten van moleculaire herkenning en
biomoleculaire herkenning o.a. in het onderzoek aan synthetische receptormoleculen gericht op nieuwe
antibiotica en katalyse. Een andere onderzoekslijn betreft de synthese en structuuranalyse van dendrimeren, waarbij toepassingen in de richting van multivalente koolhydraat liganden, synthetische vaccins,
gentherapie, tumor visualisatie en katalyse met name aandacht krijgen. In het kader van proteomics
bestuderen wij onder andere nieuwe benaderingswijzen om selectieve kinase inhibitoren te ontwikkelen, en de interactie tussen koolhydraatketens met koolhydraat-bindende eiwitten zoals glycosidases.
Uiteenlopende methoden en technieken op het gebied van het ontwerpen van moleculen (molecular
modeling, docking, moleculaire mechanica en dynamica), het maken en vinden van verbindingen (geavanceerde organische synthese, solid-phase synthese, combinatoriële chemie, isolatie) en het bestuderen van verbindingen (surface plasmon resonantie, massaspectrometrie, NMR, biologische activiteit)
worden gebruikt en ontwikkeld. Dit gebeurt binnen de disciplinegroep of in diverse samenwerkingsverbanden zowel binnen als buiten de Universiteit Utrecht.
2. Invulling van de bachelorthesis (3e studiejaar, 15 ects)
Coördinator: prof.dr. R. Pieters
Docenten: dr. J. Kemmink dr. ir. J.A.W. Kruijtzer dr. N.J. de Mol, dr. E.E. Moret, dr. R.J. Pieters, dr. ir.
D.T.S. Rijkers
De onderzoeksoriëntatie vindt plaats bij één van de onderzoekslijnen van de disciplinegroep ‘Medicinal
Chemistry & Chemical Biology’. Studenten worden begeleid door een research analist, aio/oio, post-doc
of docent.
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
47
Bijlagen
A
OSIRIS
Beknopte handleiding OSIRIS Student
Met OSIRIS Student, de internettoegang voor het Onderwijs en Studenten Informatie, Registratie en
Inschrijf Systeem OSIRIS, kan je via Internet gegevens aan de administraties doorgeven, je inschrijven op
onderwijs en toetsen, en resultaten raadplegen.
Hoe krijg je toegang tot OSIRIS Student?
OSIRIS Student is een web-applicatie. Je kunt OSIRIS Student dus gebruiken op elke PC die met het internet verbonden is. Met de internetbrowser (Netscape of Internet Explorer) surf je naar
www.uu.nl/osirisstudent en daar vind je de verwijzing naar het programma OSIRIS Student. Gewoon
dubbel klikken en het programma zal om je gebruikersnaam en wachtwoord vragen. Deze zijn of worden je bij de aanvang van je studie ter beschikking gesteld. Ouderejaars die nog geen username en
wachtwoord hebben, kunnen dit bevragen bij de Studentenadministratie (zie hieronder SOLIS-Stol).
Nadat je de correcte gegevens hebt ingevoerd zal het hoofdmenu van OSIRIS Student op het scherm
verschijnen. Je hoeft dus geen speciale software op de PC te installeren. Daar het een webapplicatie is
kan je OSIRIS Student overal ter wereld gebruiken: van de PC’s in de computerzalen van je faculteit, de
deskcomputer bij je stage-adres, de computer in je ouderlijk huis tot het internetcafé in de plaats waar
je op dat moment op vakantie bent.
NB. Je gebruikersnaam is je universitaire e-mailadres ([email protected]). In OSIRIS zijn studenten onder dit adres bekend (andere e-mail adressen kunnen niet geregistreerd worden). Als er dus vanuit de
faculteit e-mail gestuurd wordt naar (groepen) studenten, zal dit naar het universitaire mailadres zijn!
We adviseren je als je ook een ander mailadres gebruikt, op het universitaire mailadres een automatische forward naar Yahoo, Hotmail etc. adressen te zetten. Meer informatie over hoe je dit doet vind je
op www.ictus.uu.nl/studentenmail/forwardvacation.nl
Hoe veilig is OSIRIS Student
Nadat je gebruikersnaam en wachtwoord hebt ingetoetst toont OSIRIS Student je naam en studentnummer. Het studentnummer, dat je zelf niet kunt wijzigen, zal door het programma gebruikt worden
bij het opzoeken van alle overige gegevens die je opvraagt. Dus je krijgt alleen je eigen gegevens te zien.
Op vergelijkbare wijze kun je alleen voor jezelf inschrijven op cursussen en tentamens. Wel belangrijk is
om als je een PC in een openbare ruimte gebruikt goed uit te loggen. Weliswaar logt het systeem zelf na
korte tijd uit, maar tot dat moment kunnen anderen jouw gegevens raadplegen en muteren.
Gebruik OSIRIS Student
Op het welkomstscherm klik je op de knop Inloggen, dan wordt om je gebruikersnaam en wachtwoord
gevraagd. Vervolgens klik je weer op de knop Inloggen; dan verschijnt je naam en studentnummer.
Je kan nu kiezen (door de betreffende knop aan te klikken) voor
Personalia
Hier kunt je persoonlijke gegevens raadplegen. Door onderaan op de knop Wijzig Adres te klikken kunt
U hier uw adres muteren. De adreswijzigingen wordt automatisch doorgegeven aan de Centrale Studentenadministratie
Rooster
In Osirisstudent is het rooster voor elke student zichtbaar. Hier is alleen het rooster zichtbaar voor
werkvormen van de groep waarin je bent ingedeeld en alleen van de cursussen waarvoor je bent ingeschreven. Roosteroverzichten vind je op
http://www.uu.nl/faculty/science/nl/onderwijs/bachelor/studenten/opleidingen/scheikunde/studiepro
gramma/roosterinformatie/Pages/default.aspx
48
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Resultaten
Het scherm toont de laatste 10 behaalde resultaten.
Inschrijven
Voor de cursussen en toetsen van de eerste periode, wordt je automatisch ingeschreven door het secretariaat van het Onderwijsinstituut. Voor de cursussen vanaf periode 2 moet je zelf inschrijven. Aller
cursussen staan vanaf de eerste maandag in juni open voor inschrijving. Voor elke periode kun je tot
een bepaalde datum inschrijven; daarna is er gedurende twee dagen een na-inschrijving mogelijk voor
studenten die niet geplaatst konden worden op de cursus van hun keuze. Schrijf je buiten deze periode
in dan verschijnt een boodschap: “de periode om voor ….. in te schrijven is verstreken” Is de cursusinschrijving resp. toetsinschrijving voor een bepaald blok geopend, dan volg je de volgende stappen:
Typ de cursuscode of de korte naam in van de cursus die je wilt volgen of waarvan je een toets wilt
doen. Je kunt kiezen of je wil inschrijven voor de hele cursus (inclusief toets) of alleen voor de toets. Op
het moment moet je de cursuscode nog uit de studiegids halen (zie hiervoor de onderstaande tabel), in
de toekomst wordt een overzicht op het scherm gepresenteerd waarin je de gewenste cursus kunt
aanvinken. OSIRIS controleert vervolgens of deze cursus “open” staat voor inschrijving via OSIRIS Student. Als inschrijving via OSIRIS Student niet mogelijk is, krijg je een melding. Je kunt dan bij de balie van
de studentenadministratie nadere informatie vragen. Als de cursus “open” staat voor inschrijving via
OSIRIS Student klik je op de knop Volgende
Dan komt de vraag: voor welke examenfase wil je deze cursus volgen? Hier moet je per cursus aangeven
of je de behaalde studiepunten meetelt voor je bachelorexamen of voor je masterexamen ofwel of ze
op je dossieroverzicht bij de bachelor gezet worden of bij je master.
Vervolgens schrijf je in voor de werkvormen die bij de cursus horen door ze aan te klikken. NB: Het is
het verplicht voor ALLE werkvormen in te schrijven!! (staan reeds aangevinkt). Indien het tentamenrooster al bekend is staat onder aan het scherm datum en -tijd waarop de cursus getentamineerd
wordt.
Als je in het begin aangegeven hebt alleen voor de toets in te willen schrijven, klik je de betreffende
toetsen aan. Zijn er dus meer toetsen, maar hoef je er maar één meer te doen, dan klik je alleen die
aan. Je kunt hier ook voor de herkansing inschrijven. NB: de deadline voor het inschrijven voor toetsen
en herkansingen is 10 dagen voor de toetsdatum!
Uitschrijven
Onder deze knop kun je uitschrijven voor cursussen of toetsen. Je kunt je uitschrijven voor toetsen of
cursussen tot 10 dagen voor de toetsdatum of voor de start van de cursus.
Dossier
Je kunt hier je complete dossier opvragen. Er zijn verschillende opties (gedetailleerd/beknopt, alleen
bachelor/alle vakken etc.) Maak een keuze voor één van de opties en druk daarna op ‘toon dossier’.
Printen
Alle schermen in OSIRIS Student zijn uit te printen.
Uitloggen
Dit moet je niet vergeten als je een pc in een openbare ruimte gebruikt! Weliswaar logt het systeem na
5 minuten vanzelf uit, maar tot die tijd kunnen anderen jouw gegevens raadplegen en muteren!
Voor vragen over het gebruik van OSIRIS Online: Studentenbalie faculteit Scheikunde, Buys Bollatgebouw 1.24a.
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
49
B
Adressen
De adressen in deze bijlage zijn onderhevig aan veranderingen. U kunt het juiste adres vinden in de
universitaire adressengids op http://solis-ugids.uu.nl/.
Departement Scheikunde
- Onderwijs- en studentenzaken Scheikunde, Buys Ballot Laboratorium 1.24a, Princetonplein5, 3584 CC
Utrecht, tel. 253 3792, fax: 253 7342, e-mail: [email protected]
- Directeur Onderwijs scheikunde
Prof. dr. Andries Meijerink, Ornsteinlaboratorium 1.64, tel. 253 2202, e-mail: [email protected]
- Secretariaat onderwijs- en studentenzaken scheikunde/studentenbalie
Wendy Meijrink en Rita Poorten, Buys Ballot Laboratorium 1.24a, Princetonplein5, 3584 CC Utrecht, tel.
253 3792, fax: 253 7342, e-mail: [email protected]. Openingstijden studentenbalie: maandag,
dinsdag, donderdag en vrijdag 11:00-12:30 en 13:00-15:00.
- Opleidingsmanager scheikunde
dr. Egbert Mulder, ma, di: Buys Ballotgebouw 1.23, tel 253 3794 do, vr: Kruytgebouw W702, tel. 253
3466, e-mail: [email protected]
- Studieadviseur scheikunde
drs. Jos Koeckhoven, Buys Ballot Laboratorium 1.23, tel. 253 3794, e-mail: [email protected]
aanwezig ma t/m do, inloopspreekuur woensdag 10:30-12:30 uur.
- Afdelingshoofd practicum
dr. Stephan Jonker, Wentgebouw OC018, tel. 253 7662, e-mail: [email protected]
- Beleidsmedewerker
dr. Annik van Keer, Buys Ballotgebouw, tel. 253 5787, e-mail: [email protected]
- Coordinator instroomactiviteiten en internationalisering
drs. Iris Caris, Wentgebouw OC003, tel. 253 9339, e-mail: [email protected]
Examencommissie
Voorzitter: Kroon, dr. A.I.P.M., Membraanenzymologie, Kruytgebouw N 602, tel. 253 3424, e-mail
[email protected]
Secretaris:: drs. Jos Koeckhoven, Wentgebouw W005, tel. 253 3794, e-mail:
[email protected]
Bureau departement Scheikunde
Kruytgebouw
Padualaan 8, 3584 CH Utrecht
tel. 253 3791; fax: 253 3072
- Hoofd van departement Scheikunde (vakdecaan)
prof.dr. Willem Kegel, Kruytgebouw N711, tel. 253 2873, e-mail [email protected]
- Bestuurssecretaris
Ir. Ria van Vlimmeren, Kruytgebouw, W704, tel. 253 1602, e-mail [email protected]
- Secretariaat bestuursteam en directeur, Kruytgebouw W703, tel. 253 3791; fax: 253 3072, e-mail:
[email protected]
- Arbo- en milieucoördinator
drs. Janny Timmermans-Hereijgers, Buys Ballot Laboratorium 2.46/48, tel. 253 3388, mobiele tel. 0651506551, e-mail: [email protected]
- Departementaal internationaliseringsmedewerker
drs. Iris Caris, Wentgebouw OC003, tel. 253 9339, e-mail: [email protected]
- Departementaal Klachtencoördinator
dr. Egbert Mulder, ma, di: Buys Ballotgebouw 1.23, tel 253 3794 do, vr: Kruytgebouw W702, tel. 253
3466, e-mail: [email protected]
Bijvoet Centrum voor Biomoleculair Onderzoek
Kruytgebouw, Padualaan 8
50
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
tel. 253 3498 b.g.g. 253 3502
Wetenschappelijk directeur: prof.dr. Piet Gros
Secties:
- Biomoleculaire Massaspectrometrie
Kruytgebouw O607, tel. 253 5871, fax: 251 8219
- Kristal- en Structuurchemie
Kruytgebouw N805, tel. 253 3502, fax: 253 3940
- NMR-Spectroscopie
Nicolaas Bloembergengebouw kamer 1.01, ingang Kruytgebouw tel. 253 2652
- Membraan Biochemie en Biofysica
Kruytgebouw W601, tel. 253 3342, fax: 252 2478
- Cellulaire Eiwitchemie
Kruytgebouw Z703, tel. 253 2184, fax: 254 0980
- Cryo EM
Kruytgebouw W503, tel. 253 2652
- Geneesmiddelchemie
de Wiedgebouw, tel. 253 7307, fax: 253 6655
Debye Physics and chemistry of nanomaterials and interfaces
Faculteit Bètawetenschappen, Departement Natuur- en Sterrekunde
tel. 253 2204
Wetenschappelijk directeur: prof.dr. Krijn de Jong
Secties:
- Anorganische Chemie en Katalyse
de Wiedgebouw, tel. 253 7400, fax: 251 1027
- Fysische en Colloïdchemie
Kruytgebouw N705, tel. 253 2391, fax: 253 3870
- Gecondenseerde Materie en Grensvlakken
Leonard S. Ornstein Laboratorium 161, tel. 253 2414, fax: 253 2403
- Organische chemie en Katalyse
de Wiedgebouw, tel. 253 3342, fax: 253 3969
Freudenthal Instituut voor Didactiek van Wiskunde en Natuurwetenschappen
Sectie:
- Chemiedidactiek
Buys Ballotlaboratorium (beganegrond), Princetonplein 5
Tel. 253 3775 / 253 3980 / 253 1179, fax: 253 7494
Studievereniging
Utrechtse Scheikundige Studentenvereniging Proton
Buys Ballotlaboratorium 281/282. Princetonplein 5 3584 CC Utrecht T +31 (0)30 253 1631. F +31 (0)30
253 3612. E [email protected] ...
Alumnivereniging
Alumnivereniging van Utrechtse Chemici ‘Carolus de Maets’
http://www.uu.nl/faculty/science/nl/organisatie/depts/scheikunde/afstuderen/carolusdemaets/Pages/
default.aspx#
Gebouwen
Gebouwen waar onderdelen van het departement Scheikunde zijn gehuisvest:
- F.A.F.C. Wentgebouw
Sorbonnelaan 16, tel. 253 2525 (receptie)
- H.R. Kruytgebouw
Padualaan 8, tel. 253 2550 (receptie)
- Buys Ballot Laboratorium
Princetonplein 5, tel. 253 2294 (receptie)
- L.S. Ornstein Laboratorium
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
51
Princetonplein 1, geen receptie
- David de Wiedgebouw, tel .
Universiteitsweg 99
52
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Docenten
Hier zijn de adressen van docenten van theorievakken en practica van het bachelorprogramma Scheikunde te vinden. De contactpersonen voor specialisatie/bachelorthesis bij de secties zijn vermeld bij de
Onderzoeksbeschrijvingen (p.23).
Baldus, M., NMR-spectroscopie, Bloembergen 1.14, tel. 253 3801/2652, e-mail [email protected]
Barendregt, ing. A., Biomoleculaire Massaspectrometrie, Kruytgebouw Z609, tel. 2536817/5871, e-mail
[email protected]
Boelens, prof.dr. R., NMR-spectroscopie, Bloembergen 1.14, tel. 253 4035/2652,
e-mail [email protected]
Bonvin, dr. A.M.J.J., NMR-spectroscopie, Bloembergen 1.22, tel. 253 3859/2652,
e-mail [email protected]
Braakman, mw. prof.dr. L.J., Cellulaire eiwitchemie, Kruytgebouw O705, tel. 253
2759/2184, e-mail: [email protected]
Breukink, dr. E.J., Biochemie van membranen, Kruytgebouw, Z611, tel. 253 3523, e-mail
[email protected]
Bruijnincx, dr. P., Anorganische Chemie, David de Wied gebouw 4.86, tel. 253 6781/7400, e-mail
[email protected]
Bulte, mw. dr.ir. A.M.W., Chemiedidactiek, Buys Ballot Laboratorium 053A, Princetonplein 5, tel. 253
3775, e-mail [email protected]
Damen, mw. J.M.A., Biomoleculaire Massaspectrometrie, Kruytgebouw O608, tel. 253 6794/5871,e-mail
[email protected]
Erné, dr. B.H., Fysische en Colloïdchemie, Kruyt N702, tel. 253 2934/2391, e-mail
[email protected]
Folkers, dr. G.E., NMR spectroscopie, Bloembergen 1.12, tel. 253
9930/2652, e-mail [email protected]
Groot, dr. F.M.F. de, Anorganische Chemie, David de Wied gebouw 4.xx, tel.
253 6763/7400, e-mail: [email protected] .
Gros, prof.dr. P., Kristal- en structuurchemie, Kruyt N 810, tel. 253 3127/3502, email [email protected]
Heck, prof.dr. A.J.R, Biomoleculaire Massaspectrometrie, Kruytgebouw O603, tel.
253 6797/5871, e-mail: [email protected]
Huizinga, dr. E.G., Kristal- en structuurchemie, Kruytgebouw, N810, tel. 253
3127, e-mail [email protected]
Jastrzebski, dr. J.T.B.H., Organische chemie en katalyse, David de Wied gebouw 5.19, tel. 253
3906/3120, e-mail [email protected]
Jenneskens, prof.dr. L.W., Organische chemie en katalyse, David de Wied gebouw 5.78, tel.
253 3128/3377, e-mail: [email protected]
Jong, prof.dr.ir. K.P. de, Anorganische Chemie, David de Wied gebouw 4.80, tel. 253 6762/7400, e-mail:
[email protected]
Jongh, dr. P.E. de, Anorganische Chemie, David de Wied gebouw 4.84, tel. 06 22736345, email:
[email protected]
Jonker, dr. S.A., Practicum, Wentgebouw OC018, tel. 253 7662, e-mail: [email protected]
Kegel, prof.dr. W.K., Fysische en Colloïdchemie, Kruytgebouw N711, tel. 253
2873/2391, e-mail: [email protected]
Killian, mw. Prof.dr. J.A., Biochemie van membranen, Kruytgebouw Z609, tel.253 3442/3343, e-mail:
[email protected]
Klein Gebbink, R.J.M., Organische Synthese, David de Wied gebouw 5.80, tel. 253
1889/3120, e-mail [email protected]
Kooij, H. van der, Freudenthal Instituut Didactiek Wiskunde en Natuurwetenschappen, Wiskunde, BBL
364, tel. 030 253 5698, email [email protected]
Kroon, dr. A.I.P.M., Membraanenzymologie, Kruytgebouw N 602, tel. 253 3424, e-mail
[email protected]
Kroon-Batenburg, mw.dr. L.M.J., Kristal- en Structuurchemie, Kruytgebouw
N803, tel. 253 2865/3502, e-mail [email protected]
Lenthe, dr. J.H. van, Theoretische Chemie, Ornsteinlaboratorium, tel. 253
2733/2744, e-mail: [email protected]
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
53
Meijerink, prof.dr. A., Gecondenseerde Materie en grensvlakken, Ornsteinlaboratorium 164, tel. 253
2202, e-mail: [email protected]
Mello Donegá, dr. C. de, Gecondenseerde Materie en grensvlakken, Ornsteinlaboratorium 111, tel. 253
2226, e-mail: [email protected]
Mulder, T.H.M., IVLOS, e-mail: [email protected]
Petukhov, dr. A., Fysische en Colloïdchemie, Kruytgebouw N703, tel. 253 1167/2391, e-mail:
[email protected]
Philipse, prof.dr. A.P., Fysische en Colloïdchemie, Kruytgebouw N706, tel. 253
3518/2391, e-mail: [email protected]
Pieters, R.J., Faculteit Bètawetenschappen, Departement Farmaceutische Wetenschappen - Medicinal
Chemistry, David de Wied gebouw 5.70, tel. 06 20293387, e-mail: [email protected]
Plitzko, prof. dr. J.M., Crryo EM, Kruytgebouw W503, tel. 253 4318, e-mail: [email protected]
Rijkers, dr.ir. D.T.S., Faculteit Bètawetenschappen, Departement Farmaceutische Wetenschappen Medicinal Chemistry, David de Wied gebouw 5.66, tel. 2536916/7303,
e-mail: [email protected]
Rüdiger, dr. S.G.D., Cellulaire Eiwitchemie, Kruytgebouw O704, tel. 253
3394/2184, e-mail: [email protected]
Slijper, mw. dr. M., Biomoleculaire Massaspectrometrie, Kruytgebouw O601, tel.
253 3789/5871, e-mail: [email protected]
Stienstra, J., Faculteit Bètawetenschappen, Departement Wiskunde, Hans Freudenthalgebouw, 512, tel.
253 3731, [email protected]
Vanmaekelbergh, dr. D., Gecondenseerde Materie en Grensvlakken, Ornsteinlaboratorium 165, tel. 253
2218, e-mail [email protected]
Weckhuysen, prof.dr.ir. B.M., Anorganische chemie/vibratiespectroscopie, David de Wied gebouw 4.82,
tel. 253 4328/7400, e-mail: [email protected]
Zegeling, dr. P.A., Wiskunde, Mathematisch Instituut 408, Budapestlaan 6, tel.
253 3720/1420, e-mail: [email protected]
54
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Universiteit
Brug Studenten Rechtsbureau
Achter Sint Pieter 25, kamer 2.13, 3512 HR Utrecht
T: 253 6390
E: [email protected]
Bureau Buitenland
Infotheek Bestuursgebouw, kamer 136
Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht
T: 253 4256
Algemene informatie over uitwisselingsprogramma’s. Wat te regelen als u naar het
buitenland gaat via het Studenten Services.
Centrale Studentenadministratie
Bereikbaar via Studenten Services
Centrale Bibliotheekdienst
Heidelberglaan 3, postbus 80124, 3508 TC Utrecht
T: 253 6500 (receptie), 253 8002 (informatiecentrum)
I: www.library.uu.nl
College van Beroep voor de Examens (CBE)
Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht
T: 253 3075 / 253 1745 / 253 4004
Descartes Centre for the History and Philosophy of the Science and Humanities
Janskerkhof 3a, 3512 BK Utrecht
T: 253 8180
http://www.descartescentre.com/.
COLUU, Centrum voor Onderwijs en Leren van de Universiteit Utrecht
Heidelberglaan 1 (kamer 302), 3584 CS Utrecht.
Postadres: Postbus 80127, 3508 TC Utrecht
T: 253 3400
F: 253 2741
E: [email protected]
James Boswell Instituut
University College Campus, Kriekenpitplein 21-22, 3584 EC Utrecht
T: 253 8666
F: 253 8686
E: [email protected]
Klachtencoördinator
Universitair: Mw. mr. M. Merton, Studenten Services
Bestuursgebouw of Ruppertgebouw, Postbus 80125, 3508 TC Utrecht
T: 253 7000
F: 253 2627
E: [email protected]
Overlegorgaan Studentenbeleid Universiteit Utrecht (OSRU)
Ambtelijk secretaris drs. R. Sluis, Studenten Service Centrum
Marinus Ruppertgebouw, Leuvenlaan 19: Postbus 80125, 3508 TC Utrecht
T: 253 7000
F: 253 2627
Het OSRU is een adviesorgaan ten behoeve van het college van bestuur ten aanzien van studentenaangelegenheden met een collectief karakter.
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
55
Studenten Services
postbus 80125, 3508 TC Utrecht
T: 253 7000, iedere werkdag tussen 11.00 en 16.00 uur
F: 253 2627
I: http://www.studentenservice.uu.nl of http://www.qdesk.uu.nl/ (voor alle vragen omtrent je studie)
Bezoekadres Bestuursgebouw, Heidelberglaan 8 (hal begane grond), Utrecht. Geopend elke
werkdag van 11.00-16.00 uur.
Studium Generale
Bestuursgebouw, kamer 101, Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht
T: 253 2436
E: [email protected]
I: http://www.sg.uu.nl
Universiteitsraad en griffie van de Universiteitsraad
De personeels- en studentengeleding van de U-raad is te bereiken via de griffie,
Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht
T: 253 4491
Utrechts Universiteitsfonds
Bestuursgebouw, Heidelberglaan 8, 3584 CS Utrecht
T: 253 8025
E: [email protected]
Universitair Overleg Orgaan
Achter Sint Pieter 25, 3512 HR Utrecht
E: [email protected]
USF Studentenbelangen
Achter Sint Pieter 25, kamer 107, 3512 HR Utrecht
T: 253 6251
E: [email protected]
Vertrouwenspersoon Ongewenst Gedrag
Mw. drs. J van Rees is bereikbaar via een antwoordapparaat op tel. 231 4264. Zo
spoedig mogelijk wordt er teruggebeld en kan er desgewenst een afspraak worden
gemaakt voor een eerste gesprek.
E: [email protected]
Overige adressen
College Bescherming Persoonsgegevens (CBP)
Postbus 93374, 2509 AJ Den Haag
Collegevan Beroep voor het Hoger Onderwijs (CvBHO)
Bezoekadres: Prins Clauslaan 60 Den Haag
Postbus 20302, 2500 EH Den Haag
T: (070) 3813044
Handicap en Studie
Willem Barentszstraat 5, 3572 PA Utrecht
T: 275 3300 (tevens teksttelefoon)
F: 275 3309
E: [email protected]
I: http://www.handicap-studie.nl
Informatie Beheer Groep
56
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Afhankelijk van de vraag dient een ander postadres of e-mail adres gebruikt te
worden.
Kijk op http://www.ib-groep.nl/ voor het juiste adres.
T: IB-Groep Infolijn (050) 599 77 55
Regiokantoor Utrecht , Herman Gorterstraat 40, 3511 EW Utrecht.
Nationale Ombudsman
Postbus 29729, 2502 LS Den Haag
T: (070) 356 3563
F: (070) 360 757
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
57
C
Kwaliteitszorg
Opvatting over kwaliteitszorg
Het bachelorprogramma wordt op cursusniveau en op curriculumniveau regelmatig geëvalueerd. Op
cursusniveau wordt tijdens de cursussen één of twee maal met een groep studenten, de Collegeresponsgroep (CRG) van het studiejaar, de gang van zaken besproken. Sommige problemen kunnen direct
door samenspraak van studenten en docenten worden opgelost. Er zijn ook zaken waarop door het
Onderwijsinstituut direct actie wordt ondernomen. Andere zaken worden meegewogen in de eindevaluatie. Aan het einde van de cursus (na het tentamen) wordt alle studenten een online enquête afgenomen via Caracal).
De resultaten van de enquête en de gesprekken met de CRG worden samengevat in een verslag waarvoor de Opleidingsadviescommissie de eindredactie heeft. De opleidingsmanager bespreekt de uitkomsten van de evaluatie met het docententeam. Daarbij worden afspraken gemaakt over de bijstellingen
die noodzakelijk zijn, die schriftelijk worden vastgelegd. Het curriculum van de bacheloropleiding wordt
elke drie jaar geëvalueerd met een enquête onder derdejaars studenten. Over de uitslag van de enquête wordt gesproken met een selectie van studenten uit het derde studiejaar. De bevindingen uit dit
proces worden samengevat in een verslag. De volgende curriculum enquête is in 2014.
Studeerbaarheid programma
Onderwijsevaluatie met enquêtes en in de CRGs levert informatie op over de studeerbaarheid van het
programma. Indien er knelpunten ontstaan, worden deze indien mogelijk nog gedurende de cursus
aangepakt. Als dit niet mogelijk is wordt het probleem in de voorbereiding van de volgende cursus opgelost.
Beschikbaarheid van docenten en andere studentbegeleiders
Hoewel de contacten tussen docenten en studenten in het algemeen informeel en laagdrempelig zijn,
leveren deze vooral voor eerstejaars studenten soms problemen op. Elke docent staat met naam, werkadres, e-mail en telefoonnummer in de studiegids vermeld. Ervan uitgaande dat docenten hun e-mail in
de regel dagelijks bekijkt, gaan we ervan uit dat een docent e-mails van studenten binnen twee werkdagen beantwoordt. De docent geeft in geval van langere afwezigheid, automatisch (afwezigheidsassistent
Outlook) of via het secretariaat opdracht, een e-mail terug te sturen met vermelding wanneer hij/zij
weer bereikbaar is.
Kwalificatie van docenten en andere studentbegeleiders
Alle docenten met een omvangrijke onderwijstaak beschikken in voldoende mate over bekwaamheden
zoals vastgelegd in de facultaire regeling 'Basiskwalificatie onderwijs'. Deze docenten beschikken over
een door de universiteit uitgereikt certificaat of volgen een opleidingstraject ter verkrijging hiervan. De
criteria van de regeling worden onder andere getoetst door studenten het gegeven onderwijs te laten evalueren.
Kwalificatie van studentbegeleiders
Elke docent of medewerker die betrokken is bij studentbegeleiding:
is in staat om studenten te activeren en motiveren;
kan gesprekken voeren over studievoortgang, evaluatie, slecht nieuws en toekomstperspectief;
heeft basiskennis van studieopbouw, keuzemogelijkheden en relevante masterprogramma’s;
heeft basiskennis over regelgeving en verwijsmogelijkheden.
Verwachtingen van en eisen aan studenten
U wordt geacht deel te nemen aan het onderwijs op een wijze waaruit respect blijkt voor medestudenten, docenten en andere medewerkers.
Universitair Register van Opleidingen en Universitaire Onderwijscatalogus
De opleidingen en diploma's van de Universiteit Utrecht zijn geregistreerd in het Universitair Register
van Opleidingen. Opleidingen die voldoen aan de kwaliteitseisen van de Universitaire Richtlijn (zie
www.uu.nl/bama) worden na toetsing opgenomen in het Universitair Register.
58
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
Ieder geregistreerd diploma en bijbehorend programma dient eenmaal per vijf jaar onderworpen te
worden aan externe accreditatie. Externe accreditatie is een noodzakelijke voorwaarde voor interne
registratie.
Iedere in de Universitaire Onderwijscatalogus opgenomen cursus, major en minor wordt eenmaal per
twee jaar onderworpen aan een door het onderwijsinstituut uitgevoerde systematische evaluatie. Positieve resultaten van deze evaluatie zijn een noodzakelijke voorwaarde voor gecontinueerde opname in
de catalogus.
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015
59
D
Voorzieningen voor studenten Scheikunde
Onderwijsvoorzieningen van het departement
Algemene voorzieningen voor studenten van de Universiteit Utrecht worden beschreven in het studentenstatuut (http://www.uu.nl/NL/Informatie/studenten/regelingen/onderwijsregelingen/Pages/default.aspx). Voor studenten scheikunde gelden de volgende voorzieningen.
Studievereniging Proton
De Utrechtse Scheikundige Studentenvereniging Proton, opgericht in 1986, is de studievereniging van
het departement Scheikunde aan de Universiteit Utrecht. De vereniging heeft als algemeen doel de
belangenbehartiging van de scheikundestudenten. Ruim 90% van alle scheikundestudenten is dan ook
lid van Proton. De vereniging heeft ongeveer 25 commissies die verschillende activiteiten organiseren.
De activiteiten zijn zowel studie-inhoudelijk als ontspannend. Het Protonbestuur bestaat uit vijf of zes
personen en wisselt ieder jaar.
De U.S.S. Proton organiseert onder andere feesten (alleen of in samenwerkingsverband met andere
verenigingen), een gala, borrels, het introkamp van het departement en sportactiviteiten. Proton is ook
verantwoordelijk voor haar eigen blad, de Chemograaph, die zes keer per jaar uit komt en probeert om
het jaar een almanak uit te brengen.
Maar Proton is vooral ook een studievereniging en probeert haar leden bij te staan met het studeren.
Proton heeft een grote verzameling oude tentamens die we proberen recent te houden. Elk jaar verschijnt er een tentamenbundel met uitwerkingen, die studenten kunnen kopen. Proton doet verder
haar best om het onderwijs te verbeteren, door regelmatig een Studenten Overleg Scheikunde te organiseren. Hier kunnen studenten over studieproblemen of organisatorische problemen qua vakken praten. Als laatste is er nog de boekverkoop, waar je maar liefst 15% korting krijgt op je studieboeken.
Studenten die geïnteresseerd zijn in die aspecten van de scheikunde uit het echte leven, zijn bij Proton
aan het juiste adres. Proton organiseert excursies naar bedrijven en universiteiten in binnen en buitenland en verzorgt ook lezingen over chemische onderwerpen.
Proton is mede organisator van het PAC-symposium en neemt deel aan meerdere activiteiten met verschillende studieverenigingen, zoals de Bètabedrijvendagen en de ONCS.
Voor meer informatie: http://www.ussproton.nl/
Voorzieningen voor alumni
Het departement Scheikunde wil graag in contact blijven met haar afgestudeerden. Daarom is in 1997,
samen met de oudledencommissie van de Utrechtse Scheikundige Studentenvereniging Proton, de
Alumnivereniging voor Utrechtse Chemici 'Carolus de Maets' opgericht. Voor zover naspeuringen aan
het licht hebben kunnen brengen, was Carolus de Maets in 1668/1669 de eerste scheikunde (privaat-)
docent aan de Illustere School te Utrecht.
De alumnivereniging organiseert sociale en vakinhoudelijke activiteiten voor alumni en brengt viermaal
per jaar een nieuwsbrief uit. De vereniging telt ruim 700 leden. Het lidmaatschap is kosteloos. Het aanmeldingsformulier kan via e-mail worden verzonden aan de voorlichter van het departement.
Het bestuur van de alumnivereniging bestaat uit vijf alumni (van wie een namens de oudledencommissie van Proton), een vertegenwoordiger van het departement Scheikunde en een adviserend studentlid
(namens het bestuur van Proton).
Voor meer informatie: http://www.uu.nl/faculty/science/NL/contact/depts/scheikunde/afstuderen/Pages/default.aspx
60
Studiegids Bachelor Scheikunde 2014/2015

Programma introductie Scheikunde 2014

Niveau 1

programma

bulletin 60.pub - DIG-PA

Aanbod losse cursussen GW 2014-2015 Naast het major

verslag van de landelijke examenbespreking

Aantekening paragraaf 2.4 (Scheikunde)

Hartelijk welkom op de Open Dag van de Marnix! Graag willen wij

CIW informatie over verdiepingspakketten

Master of Artificial Intelligence (Leuven)