Jaarverslag 2013

1
Jaarverslag 2013
STICHTING VAC APELDOORN
Adviescommissie voor woningbouw en woonomgeving
Postadres :
Jachtlaan 92
7313 EA Apeldoorn
[email protected]
www.vacapeldoorn.nl
2
INHOUD
Voorwoord
1.
VAC Apeldoorn
1.1. Visie
1.2. Doelstelling
1.3. Organisatie
1.4. Werkwijze
1.5. Waarde VAC-advies
1.6. Werkzaamheden
4
2.
Activiteiten van VAC Apeldoorn
2.1 Projectbezoeken
2.2 Deskundigheidsbevordering
2.3 Overleg
2.4 Overige bijeenkomsten
2.5 Representatie
2.6 Bijzondere activiteiten
2.7 Publicaties
2.8 Vergaderingen
7
3.
Aandachtspunten
3.1 Knelpunten in woningen
3.2 Knelpunten in woongebouwen
3.3 Knelpunten in de woonomgeving
9
4.
Vooruitblik
10
Bijlage 1: Overzicht activiteiten
Bijlage 2: Hoe komt VAC Apeldoorn tot een advies?
Bijlage 3: Ledenlijst 31 december 2013
11
12
13
3
Voorwoord
De recessie was in 2013 duidelijk voelbaar. Er zijn weinig bouwtekeningen beoordeeld en
bezichtigingen van projecten geweest .
Onze werkzaamheden bestonden o.a. uit de participatie bij de ENEXAP (Energie Expeditie
Apeldoorn). Wij hebben dit jaar gebruikt om onze deskundigheid te bevorderen door het volgen van
cursussen. Bijvoorbeeld voor renovatie en energiebesparing.
Maar wij blijven optimistisch voor de toekomst!
Wij bedanken alle relaties, met name gemeente Apeldoorn en de VSW voor de goede samenwerking
van het afgelopen jaar en hopen dit in 2014 te continueren.
Simone Dieltjes
Lia Engberink
Wil Wennekes
4
1
VAC APELDOORN
1.1
Visie
VAC Apeldoorn is van mening dat ieder mens recht heeft op een in alle opzichten kwalitatief goede
woning en woonomgeving. ‘Woonkwaliteit’ betekent: het veilig, gezond en comfortabel kunnen
uitvoeren van een aantal basisactiviteiten.
Het gaat bij die basisactiviteiten om o.a. werken, slapen, studeren, spelen, ontspannen, bezoek
ontvangen, koken, eten, wassen, persoonlijke hygiëne, opbergen, boodschappen doen en naar
voorzieningen gaan.
Met deze activiteiten als uitgangspunt beoordeelt VAC Apeldoorn de plannen. Zij treedt hierbij op als
vertegenwoordiger van toekomstige bewoners, die in vele gevallen bij de ontwikkeling van de
plannen nog niet bekend zijn.
Woonkwaliteit is niet alleen belangrijk voor bewoners, maar ook voor de gemeente. Iedereen wil
wonen in een woning en wijk waarin het prettig is om te leven. Snelle verhuisbewegingen, omdat
een woning tegenvalt, verstoren een goede samenhang en betrokkenheid in de buurt en zullen op
den duur verpaupering in de hand werken.
1.2 Doelstelling
De doelstelling van VAC Apeldoorn, luidt als volgt:
Het bewaken en bevorderen van de gebruikskwaliteit van woning en woonomgeving en het
behartigen van de belangen van de woonconsument vanuit de visie van de gebruiker.
Hierbij gaat het om nieuwbouw, renovatie en herstructurering.
1.3 Organisatie
VAC Apeldoorn is een onafhankelijke woonconsumentenorganisatie, die op gemeentelijk en
regionaal niveau actief is. De VAC is de enige partij in de bouwwereld die ten behoeve van de
woonconsument plannen voor woningen en woonomgeving onafhankelijk beoordeelt.
VAC-leden zijn geschoolde ervaringsdeskundigen met verschillende maatschappelijke en
professionele achtergronden, die op vrijwillige basis werkzaam zijn.
Voor alle leden is er een vrijwilligerscontract.
De nieuwe leden worden ingewerkt volgens het mentorprotocol.
VAC Apeldoorn is een stichting en ontvangt subsidie van de gemeente Apeldoorn.
VAC Apeldoorn bestaat sinds 1956 en is aangesloten bij de landelijke stichting ‘VACpunt Wonen’ te
Utrecht. Deze ondersteunt de locale VAC’s met o.a. bijeenkomsten en studiedagen, cursussen voor
deskundigheidsbevordering, materialen en gerichte begeleiding.
Verspreid over het land zijn er ongeveer 190 VAC’s. Zie www.vacpuntwonen.nl.
5
1.4 Werkwijze
VAC Apeldoorn beoordeelt bouwtekeningen en woonomgevingen (waaronder bestemmingsplannen)
aan de hand van de WoonKwaliteitWijzer van VACpunt Wonen met de volgende toetscriteria:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
bruikbaarheid
toegankelijkheid (ook voor mensen met een lichamelijke beperking)
veiligheid
gezond en comfortabel
duurzaamheid
onderhoudsvriendelijkheid
energiezuinig
Na beoordeling van de plannen wordt er een schriftelijk advies uitgebracht aan de opdrachtgever. Zo
nodig wordt het advies ook mondeling toegelicht.
De VAC is inzetbaar in de diverse stadia van een bouwproces. Zo kan haar advies worden gevraagd bij
het allereerste programma van eisen, het voorlopige ontwerp, het definitief ontwerp en in de
bestekfase. Voor de effectiviteit van het VAC-advies is het van essentieel belang om de VAC in een zo
vroeg mogelijk stadium te betrekken bij het ontwikkelen van bouw- en renovatieplannen. Hiermee
kan de grootst mogelijke kostenbesparing en het voorkomen van imagoschade worden bereikt. Dat
betekent, dat de VAC al bij het voorlopig ontwerp door de architect of stedenbouwkundige in de
gelegenheid wordt gesteld advies uit te brengen.
In de bestekfase is vooral betrokkenheid bij de installatietekeningen gewenst, omdat de VAC bij
projectbezoeken regelmatig wordt geconfronteerd met schakelaars, wandcontactdozen en
radiatoren die onlogisch zijn geplaatst.
1.5 Waarde VAC-advies
Het VAC-advies is geen keurmerk, het is een vrijblijvend gratis advies. Het is uitsluitend de bedoeling
mee te denken, niet te controleren. Het feit dat het VAC-advies het enige advies is dat onafhankelijk
en zonder winstbejag gegeven wordt, maakt het uniek.
In het VAC-advies wordt gekeken naar de maten van de ruimtes en indeling, zodat de woning
optimaal gebruikt kan worden. Een voorbeeld: hoeveel ruimte heb je nodig voor een wasmachine?
En dan gaat het niet alleen om de plaatsingsruimte (de ruimte die het apparaat zelf inneemt), maar
ook om de gebruiksruimte (hoeveel ruimte heb je om het apparaat heen nodig om het te gebruiken).
Deze maten zijn vast gelegd in een lijst van eisen.
Wil een woning optimaal zijn in het gebruik, dan is er meer nodig. Zaken die niet in regels te vatten
zijn, maar die in hoge mate de gebruikskwaliteit en het woongenot (mee)bepalen. Zoals de
draairichting van deuren en de looplijnen. Juist de geschoolde gebruikers zijn uitermate ervaren in
het beoordelen van deze aspecten. Daarom heeft het VAC-advies altijd toegevoegde waarde.
6
1.6 Werkzaamheden
De werkzaamheden van de VAC bestaan uit:
het beoordelen van tekeningen en bestemmingsplannen
het opstellen van adviezen
het participeren in gemeentelijke klankbordgroepen
het voeren van overleg met opdrachtgevers/
architecten/projectleiders
het bezoeken van opgeleverde projecten
het uitvoeren van woonkwaliteitonderzoeken (WKO)
het deelnemen aan cursussen, workshops en studiedagen
het geven van voorlichting
deelname Energie Expeditie Apeldoorn
2
ACTIVITEITEN VAN VAC APELDOORN
Wij hebben helaas in 2013 weinig bouwtekeningen ter beoordeling gekregen en daardoor weinig
project bezoeken gedaan.
2.1 Projectbezoeken
Er zijn bezoeken afgelegd aan bouwprojecten waarover eerder advies is uitgebracht.
Het doel van een projectbezoek is om vast te stellen welke van de gegeven adviezen uiteindelijk zijn
overgenomen. Projectbezoeken leiden ook tot vergroting van de praktische deskundigheid van onze
leden. Soms wordt geconstateerd dat tijdens het bouwproces wijzigingen zijn aangebracht, die de
gebruiksvriendelijkheid en inrichtingsmogelijkheden van de woning niet altijd ten goede komen,
bijvoorbeeld een verplaatsing van de radiatoren.
2.2 Deskundigheidsbevordering
Onze kennis vergroten wij door het volgen van cursussen, studie- en informatiebijeenkomsten en
excursies. Aspirant-leden hebben de verplichte basiscursus gevolgd. Om de nieuwe leden goed te
begeleiden is het reeds genoemde mentorprotocol opgesteld.
2.3 Overleg
Om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen is er overleg geweest met diverse instanties. Zie
bijlage 1.
2.4 Overige bijeenkomsten
Naast alle activiteiten die nodig zijn om tot een goed advies te komen, hebben we nog andere
bijeenkomsten bezocht. Zie bijlage 1.
2.5 Representatie
Om op informele wijze contacten te onderhouden hebben we diverse (feestelijke) bijeenkomsten
bijgewoond. Zie bijlage 1.
7
2.6 Bijzondere activiteiten
Een aantal van onze leden neemt deel aan Energie Expeditie Apeldoorn (ENEXAP). Het hoofddoel van
dat project is het realiseren van een substantiële verbetering van de marktcondities voor energieneutraal renoveren van bestaande woningen in Apeldoorn. De rol van de VAC hierbij is adviserend,
ter ondersteuning van de bewoners.
De Stentor, 23 januari 2014
ENERGIE EXPEDITIE
LANGZAAM NAAR EEN
EINDDOEL
8
2.7 Publicaties
De meeste publicaties komen beschikbaar via VAC punt Wonen en worden door ons aan
geïnteresseerden uitgereikt. De meest relevante publicaties worden tevens op onze website
geplaatst.
2.8 Vergaderingen
De VAC-leden zijn in 2013 regelmatig bijeen geweest.
Naast deze eigen bijeenkomsten heeft VAC Apeldoorn o.a. deelgenomen aan de jaarlijkse
vergadering met Provinciale VAC Gelderland, de voorzittersvergadering van VAC Gelderland en de
VAC vergadering onder leiding van het landelijk bureau VAC punt Wonen te Utrecht.
3 AANDACHTSPUNTEN
Als adviescommissie voor woningbouw en woonomgeving kijkt de VAC vooral naar het praktisch
gebruik. Een onlogische indeling of onveilige situatie wordt door de leden van de VAC vanaf de
tekening al opgemerkt. Jaarlijks worden de meest voorkomende “knelpunten” geïnventariseerd.
3.1
-
Knelpunten in woningen
Radiatoren zijn zodanig geplaatst dat de beschikbare ruimte niet optimaal wordt benut.
Te weinig bergruimte.
Aan-/uitsignalering van de mechanische ventilatie ontbreekt.
Opstelplaats van CV, wasmachine en droger zodanig dat de ruimte niet efficiënt wordt gebruikt.
Ramen te hoog om zonder trapje open te doen / ramen niet of moeilijk wasbaar.
Onduidelijke installatie gebruiksaanwijzingen voor de bewoners.
3.2
-
Knelpunten in woongebouwen
Hellingshoek inrit parkeergarage (en fietsbergingen) vaak te steil voor fietsers mindervaliden.
Ontbreken oplaadpunten voor scootmobiels en elektrische fietsen.
Afmetingen liften te klein voor horizontaal vervoer van een brancard.
De drempel van woonkamer naar balkon te hoog.
3.3
-
Knelpunten in de woonomgeving
Slechte verlichting achterpaden/parkeerplaatsen achter geeft een gevoel van onveiligheid.
Toegankelijk voor hulpverleners is onvoldoende.
Te weinig hondenuitlaatplaatsen
Te weinig kinderspeelplaatsen
Te weinig en te smalle/ of geen parkeerplaatsen voor invaliden.
Te lange looplijnen van parkeerplaatsen naar de woningen
9
4. VOORUITBLIK.
Helaas heeft de krimp in de bouwsector zich in 2013 voortgezet en is het aantal projecten beperkt
gebleven. Veelal is sprake van uitstel.
Een voorzichtig herstel is volgens de laatste berichtgeving in zicht. De vooruitzichten voor de
Nederlandse economie hangen sterk af van het verdere verloop van de Europese schuldencrisis.
Diverse onderzoekers verwachten dat in 2014 de woningbouw als gevolg van de aantrekkende
economie licht zal stijgen.
Wij houden onze aandacht gericht op nieuwbouwprojecten, met name in Zuidbroek, Zonnehoeve,
Kanaal Noord en Zuid, waar nog diverse projecten in voorbereiding zijn.
Omdat in de huidige situatie woningcoöperaties minder nieuwbouw realiseren zal renovatie van
bestaande woningen vaker plaatsvinden. Wij willen uiteraard hierbij zo vroeg mogelijk betrokken
worden.
Het beleid van de overheid is al vele jaren gericht op het bevorderen van de zelfredzaamheid en
zelfstandigheid van ouderen, daarom is het belangrijk dat de woning blijft voldoen aan hun
behoeften. Dit betekent dat de woning vaak geschikt gemaakt moet worden voor bewoning tot op
hoge leeftijd. Ook hiervoor willen we onze ervaring de komende tijd zoveel mogelijk inzetten.
Een veilige, toegankelijke, economisch gezonde en leefbare buurt is belangrijk voor alle
leeftijdsgroepen en mensen met en zonder beperking. Betrokkenheid van de VAC bij de inrichting
van de woonomgeving is gewenst, om zo mee te kunnen denken over de juiste invulling van bijv.
groenvoorzieningen/speelplaatsen, verlichting, regenwaterafvoer, bestrating en toegankelijkheid
voor hulpdiensten.
Mogelijk kunnen we in 2014 één of meerdere woonkwaliteit onderzoeken (WKO) doen. O.a. naar
aangepaste woningen voor senioren. Dit is een onderzoek naar de tevredenheid van de bewoners
over hun woning en woonomgeving. Hierbij moet ook worden gedacht aan de gebruikskwaliteit van
energiebesparende maatregelen. De resultaten van een WKO zijn interessant voor architecten,
projectontwikkelaars, corporaties en gemeente Apeldoorn. Zij kunnen vragen om een dergelijk
onderzoek uit te voeren, bijvoorbeeld om knelpunten te signaleren. De gegevens zijn tevens te
gebruiken om soortgelijke knelpunten bij nieuwe bouwprojecten te voorkomen.
Een VAC-advies is waardevol, zowel in
2014 als daarna.
10
BIJLAGE 1 OVERZICHT ACTIVITEITEN
1.
Overleg
WMO-raad en de Gemeente Apeldoorn
VSW en woningcorporaties en Gemeente
Afdeling Projectontwikkeling Gemeente Apeldoorn
Wethouder Wonen en beleidsmedewerkers Wonen Gemeente Apeldoorn
VSW
2.
Representatie
Nieuwjaarsreceptie woningcorporaties
Najaarsborrel EnExAp
Opening Architectenwinkel
Nacht van de architectuur
3.
-
Overige bijeenkomsten
Gemeente bijeenkomst energiebesparing: “Alle lichten op groen”
Woningmarktdebat
Diverse activiteiten Bouwhuis
Bijeenkomst wijkraad Zevenhuizen-Zuidbroek
4.
Deskundigheidsbevordering
Cursussen
Ondernemende vereniging
Clima Rad
Technologie Thuis Nu
Weten is Meten
Toegankelijke Leefomgeving
Herstructurering
Ventilatie en Gezondheid
Symposium Deventer
Gebruikers Team
Bouwhuis Zutphen
EnExAp (Energie Expeditie Apeldoorn)
5.
Excursies / projectbezoeken
Amsterdam EYE en Paleis van Justitie
EnExAp: Remeha
Staatsliedenbuurt
Zwitsalterrein
Caretex
CRK Arnhem
De Lanen
11
BIJLAGE 2 HOE KOMT VAC APELDOORN TOT EEN ADVIES?
Hoe komt VAC Apeldoorn tot een advies
Woningmarkt in de gaten houden
- bestemmingsplannen
- herstructureringsplannen
- nieuwbouwplannen
- renovatieplannen
Ontvangst tekeningen
Kennis vergaren
- grondgebonden / appartementen
- gezinswoningen / starters / zorg
- omgeving: veiligheid / speelplekken
Toetsen op:
- bruikbaarheid
- toegankelijkheid
- veiligheid
- gezondheid en comfort
- duurzaamheid
- onderhoudsvriendelijkheid
Advies opstellen en versturen
Advies bespreken met de opdrachtgever
Projectbezoek voor de oplevering
12
BIJLAGE 3
LEDENLIJST 2013
Mevr. G.D.B. van Meulen
Mw. I. de Roo-Vos
Dhr. A.D. Schipper
Dhr. W.A.M. Besseling
Dhr. J.W.H.M. Bouwmeester
Mw. S. Dieltjes-Jonker
Mw. L. Engberink-Woudenberg
Mw. A.H. Koelewijn-Grannetia
Mw. Y. van Loon
Mw. H.M.L. van Vuuren-Moerkerken
Mw. W. Wennekes-van Merriënboer
Gebied
Zuidwest
Noordwest
Centrum
Noordoost
Zuidoost
voorzitter
e-mail: [email protected]
secretaris
e-mail: [email protected]
penningmeester e-mail: [email protected]
bouwcoördinator tot 1 oktober
bouwcoördinator vanaf 1 oktober.
e-mail: [email protected]
lid
lid
lid
lid
lid
lid
Gebiedvertegenwoordigers
Mevr. G.D.B. van Meulen/Mw. L. Engberink-Woudenberg
Mw. H.M.L. van Vuuren-Moerkerken/Mw. Y. van Loon
Mw. S. Dieltjes-Jonker/Dhr. A.D. Schipper
Mw. W. Wennekes-van Merriënboer/Mw. A.H. Koelewijn-Grannetia
Dhr. J.W.H.M. Bouwmeester/Mw. I. de Roo-Vos
13