Nieuwsbrief jan-april 2014 Thema

*Meeneemexemplaar*
Nieuwsbrief
Vrijwilligers Gezocht!
U kunt als vrijwilliger meewerken in uw eigen regio, zelfs als u maar een
paar uur per maand beschikbaar bent. Help ons groeien door uw praktische ondersteuning en organisatietalent. Met meer mensen kunnen we
nóg meer doen.
Alzheimer Nederland afd. Zutphen, Lochem, Vorden e.o. is op zoekt naar:
♦
Jaargang 5 Nr. 1
Gespreksleiders voor de Alzheimers Café’s in
Lochem en/of Zutphen
Elke maand organiseert onze afdeling een Alzheimer Café in Zutphen en in
Lochem. Tijdens deze bijeenkomsten is er altijd een spreker over een met
dementie gerelateerd onderwerp. De gespreksleid(st)er voert het gesprek/
interview met de gastspreker en leidt na afloop de discussie met de gasten in
het Alzheimer Café.
Kennis van dementie en de sociale kaart van de regio is belangrijk.
♦
Afdeling Zutphen, Lochem
en Vorden.
Voorlichters Dementie in de regio
Een van de speerpunten van een regionale afdeling van Alzheimer Nederland is het verzorgen van voorlichtingsbijeenkomsten over dementie. Wij willen onze activiteiten op het terrein van voorlichting graag gaan uitbreiden.
Daarom zoeken wij mensen die met kennis van en ervaring met dementie, de
sociale kaart van de regio en de praktische omgang met mensen met dementie. We verwachten van een voorlichter dat deze aan de hand van een
duidelijke presentatie in staat is om op een aansprekende wijze
aan een vaak groter publiek deze kennis over te
dragen en te reageren op vragen
en/of discussie uit de zaal.
Reacties:
[email protected]
of
06- 46540141
Redactie:
Jan Hendrik Bruseker, Johan van Oosterwijk, Margot van Heel,
Stephanie de Boer
Tel. 06-46540141 / www.alzheimer-nederland.nl/zutphen
Pagina 12
Afdeling Zutphen, Lochem en Vorden.
Januari –
April 2014
Themanummer:
Omgaan met mensen met dementie
Praktische tips voor het omgaan met dementie
Als de diagnose dementie vroegtijdig wordt gesteld, heeft iemand vaak nog inzicht in zijn ziekte. Hij merkt dat er dingen misgaan, maar begrijpt niet precies wat
er aan de hand is. Vaak roept dit angst op, wat kan leiden tot boosheid, somberheid of pessimisme.
Iemand met beginnende dementie gaat zich vaak anders gedragen dan de omgeving gewend is, en dat leidt dan weer
tot spanningen en irritaties met familie-
♦ De patiënt zèlf
Over het algemeen blijkt dat een
vroege diagnose van dementie voor
de betrokkene véél voordelen biedt.
Het geeft de mogelijkheid vroeg met
medicatie te beginnen om het proces
te stoppen of in ieder geval af te remmen en het geeft de dementerende
meer tijd en gelegenheid te “wennen”
aan de verschijnselen die bij de ziekte horen. Het geeft de dementerende
ook de gelegenheid zaken voor later
te regelen zoals bv. een (levens)
testament* maken of een volmacht*
regelen. Ook andere zaken die hij
belangrijk vindt kan hij nog vastleggen. Actueel op dit moment is bv. het
probleem rond een euthanasiewens
Jaargang 5 Nr. 1
Foto: Frans Mentink
Pagina 1
Vervolg:
Omgaan met mensen met dementie
van de dementerende (meer daarover in de Alzheimer Nieuwsbrief van
vorig kwartaal). Ook verstandig is
kenbaar te maken wat je beslist nìèt
wilt! In alle gevallen is vastlegging
van de wensen en ‘dossiervorming’
belangrijk.
zichzelf behoeden voor emotionele
en lichamelijke overbelasting. Het is
belangrijk dat er mensen zijn die de
mantelzorger zèlf in de gaten houden, vanaf het moment van de diagnose. Dit kunnen vrienden en familie
zijn, die de mantelzorger goed kennen. Er zijn tegenwoordig trajectbegeleiders (professionals met ervaring
in dementiezorg) die problemen signaleren en de mantelzorgers met
raad en daad terzijde staan.
♦
Omgaan met dementie als
mantelzorger
Mantelzorgers hebben een zware taak.
De mantelzorger voelt de zorg héél
vaak als een plicht, bv. voortkomend uit
de huwelijksbelofte en/of uit pure liefde
voor de dementerende, is daardoor
bijna ‘vanzelfsprekend’ en komt dus
vaak neer op één persoon. Om niet
overbelast te raken of te vereenzamen
moet de mantelzorger
♦
De mantelzorger zelf
Schaam je als mantelzorger niet om
Pagina 2
hulp te vragen: dat is géén teken van
zwakte of een bewijs dat je het eigenlijk niet aankunt. Het is min of meer
een voorwaarde om het vol te kunnen
houden. De zwaarte van mantelzorg
kan op verschillende manieren worden verlicht. Fysieke overbelasting
kan worden beperkt door hulpmiddelen te gebruiken bij de verzorging.
Daarnaast kunnen fysieke èn emotionele overbelasting worden ondervangen als vrienden, familieleden of vrijwilligers de zorg overnemen. Eén
(mid)dag per week komen oppassen
of iets ondernemen met de persoon
met dementie kan al een enorme
ontlasting betekenen. Ook de thuiszorg kan een deel van de praktische
zorg overnemen. Ook zijn er mogelijkheden voor dagbehandeling en
zorgboerderijen die de zorg tijdelijk
kunnen overnemen. En gebruik de
deskundigheid en ervaring van een
trajectbegeleider: deze weet de weg
in regels en mogelijkheden om de
zorg te reguleren of te verlichten.
Door situaties met derden te bespreken of aan te pakken kunnen vaak
frustraties en zeker een hoop (extra)
werk voorkomen worden.
♦
Omgaan met dementie als
omgeving
Het valt vaak niet mee adequaat te
reageren op een dementerende die
een vaak geheel andere beleving
heeft van zijn omgeving als de omAfdeling Zutphen, Lochem en Vorden.
Het Alzheimer lotgenotencontact in 2014
Veel ouderen met dementie wonen
thuis en worden verzorgd door hun
partner.
Iedereen die zorgt voor een partner
met dementie zal momenten kennen waarop het hem of haar allemaal teveel wordt. Contact met andere partners, mensen die begrijpen
wat u zegt omdat zij hetzelfde doormaken of doorgemaakt hebben, kan
dan tot grote steun zijn. Maar niet alleen partners van thuiswonende mensen met dementie hebben behoefte om met elkaar hun ervaringen te delen. Ook na opname in het verpleeghuis zijn de zorgen voor de gezonde
partner niet voorbij, zij of hij voelt zich vaak zwaar belast. Het zorgen voor
is veranderd in zorgen maken om.
Daarom organiseert de afdeling Zutphen, Lochem, Vorden e.o. van Alzheimer Nederland ook in 2014 weer het lotgenotencontact. Tijdens deze bijeenkomsten wordt partners van zowel thuiswonende mensen met dementie als van mensen die in het verpleeghuis wonen, de gelegenheid geboden hun ervaringen te delen en elkaar tot steun te zijn.
In 2014 zijn deze bijeenkomsten op de volgende vrijdagochtenden
gepland: 31 januari, 28 maart, 30 mei, 25 juli, 26 september en 28 november.
U bent van harte uitgenodigd om deel te nemen aan dit lotgenotencontact
van 10.00 tot 12.00 uur in de Rode Zaal van de Born, Oude Bornhof 47 a
in Zutphen.
Er zijn geen kosten aan deze bijeenkomsten
verbonden.
Voor informatie kunt u contact opnemen met:
Carla Brands - Tel. 0573 452235.
of met de Alzheimer telefoon: 06 46540141 óf
[email protected]
Jaargang 5 Nr. 1
Pagina 11
Gedicht; Ton van Ingen Schenau
Huis avondrood
je mag er in, maar er niet uit
tenzij je niet bent opgeborgen
je ziet ze kijken door de ruit
de mensen waar ze hier voor zorgen
urine walmt je tegemoet
wanneer je binnenkomt meteen
en wie je uit beleefdheid groet
kijkt zwijgend door je heen
of op de bus die hier niet stopt
rollators staan in het gelid
een vrouw speelt lachend met een
pop
die op haar knieën zit
ze zijn als schepen in de mist
verdwaald op volle zee
als trawlers die zijn uitgevist
op zoek naar goede ree
de huiskamer is het toneel
van knikkebollend volk
en André Rieu strijkt nooit te veel
vanaf zijn roze wolk
ze zijn voordurend in gevecht
met hun verduisterd brein
ze zien niet goed, ze horen slecht
ze wachten op de trein
-advertentie-
geving zèlf. Probeer als ‘omgeving’
bij de belevingswereld van de dementerende aan te sluiten. Voor
iemand met dementie is het steeds
onduidelijker wat 'het eigen leven'
precies inhoudt. Hij is vaak onzeker
en terughoudend. Soms overigens
juist niet en dan is dàt het probleem.
In het algemeen kan worden gesteld
dat door aan te sluiten bij de belevingswereld van de dementerende je
de dementerende zo veel mogelijk in
zijn waarde laat en het best tot zijn
recht laat komen. Dit kan door het
bieden van herkenning, veiligheid,
vertrouwdheid en geborgenheid. Zo
is het zinloos met de dementerende
in discussie te gaan over wellesnietes zaken, over of hij eigenlijk wel
gelijk heeft, over Juliana als onze
koningin, over of je gisteren ook al op
bezoek was, over . . . . . De dementerende hierbij wèl in zijn waarde laten
is cruciaal; word niet boos op hem,
dat is zinloos en maakt hem onzeker
en onrustig.
♦
Pagina 10
Afdeling Zutphen, Lochem en Vorden.
Zorg voor een vaste
dagindeling
Jaargang 5 Nr. 1
Foto: Frans Mentink
De wereld van iemand met dementie
is verward en onzeker. Het eigen
geheugen is niet meer te vertrouwen.
Probeer structuur aan te brengen in
de dag door de activiteiten waar mogelijk in dezelfde volgorde te doen:
dat geeft houvast. Iets in de vorm van
een dag-agenda op een duidelijke
plek met b.v. ‘8:30 uur ontbijt’, ‘10.30
uur koffie drinken’, ‘12:30 uur lunch’,
‘15.00 uur boodschappen doen’ enz..
♦
Regelmatig rusten
Het is erg vermoeiend om te leven
met dementie. De hersenen zijn de
hele dag bezig om de beperkingen te
omzeilen en de binnenkomende informatie zo goed mogelijk een plaats te
geven. Ook steeds weer smoezen en
uitvluchten te bedenken is slopend.
Probeer daarom gedurende de dag
momenten van rust in te plannen of
na een drukke dag een paar rustige
dagen.
♦
Verzorging
De verzorging van iemand met dementie vraagt veel van de naasten.
Naarmate de ziekte vordert, wordt de
Pagina 3
Vervolg:
Vervolg:
Omgaan met mensen met dementie
Belangenbehartiging
zorg zwaarder. probeer niet alles zèlf
en alleen op te lossen uit schaamte
of een (misplaatst) gevoel van falen.
Ook de verzorgende kan een beroep
doen op de huisarts of een trajectbegeleider voor hulp en advies. Vraag
en accepteer in dit verband de adviezen van de deskundige, professionele hulpverlener.
Als je vindt dat deze “professionals”
om wat voor reden dan ook géén
gelijk hebben of dingen verkeerd inschatten: bespreek het !!
♦
Externe hulpverlening
Ter ontlasting van de (mantel)
zorgverlener kan vaak gebruik maken
van een vorm van (externe) dagopvang of plaatsing op een zorgboerderij uitkomst bieden. Dit is meestal
afhankelijk van de mate van dementie voor één of meerdere dagdelen
per week.
♦
Tot slot
Kortom en nog maar een keer: door
aan te sluiten bij de belevingswereld van de dementerende laat je
hem of haar zo veel mogelijk in zijn
waarde en wees niet bang om hulp
en advies te vragen.
Advies en informatie is tevens te vinden op de website van AlzheimerNederland: www.alzheimernederland.nl en/of via de dag en
nacht bereikbare Alzheimertelefoon:
0800 - 5088.
Met uw zorgen en vragen kunt u ook
terecht bij het maandelijkse Alzheimer Café.
Elke 3e woensdag van de maand van
19 tot 21 uur in Café de Buren in
zorgcentrum de Lunette aan de Coehoornsingel 5 te Zutphen en elke
vrijdagochtend van 10 tot 12 uur bij
Eetcafé Scholten, Bierstraat 4 in Lochem.
*) over (levens)testamenten en volmachten
zijn nadere informatie en folders verkrijgbaar bij
o.a. notarissen en Alzheimer-Nederland.
Bedankt!
Wij danken RABOBank GraafschapNoord voor deze gulle gift. We zullen het
geld gebruiken om
ons werk voort te
kunnen zetten in de
strijd tegen dementie.
Dank U wel!
Pagina 4
Afdeling Zutphen, Lochem en Vorden.
genbehartigers hun steentje bijgedragen aan het realiseren van onafhankelijk casemanagement
(trajectbegeleiders) voor iedereen met
dementie, naar kleinschalige zorg voor
iedereen, naar het besef dat cliëntenzorg ook mantelzorg inhoudt, naar
vroegdiagnostiek, (hoe eerder dementie wordt vastgesteld hoe beter de
zorg) en naar het bestrijden van het
taboe dat rond dementie heerst.
In 2015 verandert er veel. Door m.n.
de komende transities in het sociale
domein.
In tegenstelling tot wat er in het regeerakkoord staat valt ook de dagbesteding van o.a. mensen met dementie per 2015 volledig onder de verantwoordelijkheid van gemeenten
Wij als belangenbehartigers proberen
in allerlei maatschappelijke groeperingen de aandacht voor deze groep
onder de aandacht te brengen. Op dit
moment praten we met lokale politieke
partijen om er zorg voor te dragen dat
de aandacht voor deze doelgroep een
prominente plaats gaat krijgen in het
verkiezingsprogramma voor de lokale
verkiezingen op 19 maart 2014.
Zutphen, Lochem en Vorden.
Zodat we met minimaal 4 belangenbehartigers het verschil
kunnen maken.
♦
Everdien Vanderlijde
Voorzitter afdeling Zutphen, Lochem, Vorden e.o. Alzheimer Nederland.
-advertentie-
Onze wens is; in 2014 ons
werk te kunnen voortzetten met
een belangenbehartiger voor
Jaargang 5 Nr. 1
Pagina 9
Belangenbehartiging
Programma Café
Zutphen-Vorden
2014
Bij Alzheimer Nederland afdeling
Zutphen, Lochem, Vorden e.o. zijn
ongeveer 35 vrijwilligers werkzaam.
Zij dragen zorg voor o.a. de Alzheimer Cafe’s in Zutphen en Lochem,
organiseren activiteiten rond Wereld
Alzheimer dag, sturen de lotgenoten
contactgroepen aan, geven voorlichting, dragen zorg voor de PR activiteiten en brengen meerdere keren
per jaar dit bulletin uit.
Een onderdeel heb ik hier niet genoemd en dat is belangenbehartiging.
Met belangenbehartiging wordt bedoeld; het zich inzetten voor iets dat
belangrijk is voor iemand .
Want zorgen voor iemand met dementie overkomt je, en gaandeweg wordt
het vaak steeds zwaarder. Naast de
zorg is er het verdriet om het verlies
van de partner of ouder zoals men die
z’n hele leven heeft gekend. En als
uiteindelijk thuiszorg, dagopvang of
verpleging nodig is, dan wil je als familie dat alles goed geregeld wordt en
dat die zorg goed is.
Mensen met dementie en hun naasten
ervaren vaak moeilijkheden bij het
verkrijgen en gebruiken van de juiste
zorg. Mensen met dementie kunnen
minder goed voor zichzelf opkomen en
hun naasten zijn vaak al overbelast
met de zorg. In deze regio participeren
Pagina 8
Bruin Café “de Buren”
De Singel Lunette
Coehoornsingel 5
7201 AA Zutphen
Elke derde woensdagavond van
de maand van 19 tot 21 uur
15 januari 2014 “Dementie”, voorlichtingspresentatie over dementie door de afdeling Zutphen, Lochem, Vorden e.o. van Alzheimer Nederland.
19 februari
2014
De diagnose, en dan.... Welke ondersteuning is er mogelijk na de
diagnose dementie.
19 maart 2014
Vragen aan de huisarts. Wat is de rol van de huisarts en welke
ondersteuning kunt u verwachten van de huisarts in het dementieproces.
16 april 2014
Gedragsveranderingen bij dementie. Hoe om te gaan met mogelijke gedragsveranderingen bij dementie.
Foto: Frans Mentink
onze vrijwilligers namens Alzheimer
Nederland in verschillende werkgroepen en stuurgroepen om de zorg voor
mensen met dementie zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen.
De belangenbehartigers onderhouden
contacten met zorg-, woon- en welzijnsorganisaties, gemeenten en vrijwilligersorganisaties.
Zoals het Dementienetwerk Zutphen
dat zich richt zich op inwoners van
de gemeenten Zutphen en Lochem,
aangevuld met Vorden, Steenderen,
Baak en Wichmond (gemeente Bronckhorst), en met de WMO raden of
WMO adviesraden.
De afgelopen jaren hebben de belanAfdeling Zutphen, Lochem en Vorden.
Jaargang 5 Nr. 1
Pagina 5
Programma Café Gemeente Lochem 2014
Elke eerste vrijdagochtend van de
maand van 10 tot 12 uur.
Eetcafé Scholten
Bierstraat 4 óf Achterstraat
7241 AH Lochem
3 januari 2014
“Dementie”, voorlichtingspresentatie over dementie door de
afdeling Zutphen, Lochem, Vorden e.o. van Alzheimer Nederland.
7 februari 2014 Gedragsverandering bij dementie. Een psycholoog komt hier
uitleg overgeven en gaat met u in discussie.
7 maart 2014
Vragen aan de huisarts. Wat is de rol van de huisarts en welke
ondersteuning kunt u verwachten van de huisarts in het dementieproces.
4 april 2014
Welke zorg kan thuishulp bieden bij dementie. Sensire komt hiervoor vertellen en uw vragen beantwoorden.
-advertentie-
Pagina 6
-advertentie-
Afdeling Zutphen, Lochem en Vorden.
Boekentip: (Op)nieuw geleerd, oud gedaan
(Ruud Dirkse)
Op woensdag 20 november j.l. was
de ruimte van het bruincafé “ de
Buren” te klein voor het maandelijkse Alzheimer Café in Zutphen
en we weken we uit naar een grotere ruimte “de Coehoorn" in het
zorgcentrum Sutfene. Ruud Dirkse
kwam spreken over zijn nieuw
boek dat hij samen met enkele anderen geschreven heeft: “(Op)
nieuw geleerd, oud gedaan”, over
het lerend vermogen van mensen
met dementie”. Ruud Dirkse is een
bevlogen spreker die de zaal moeiteloos de hele avond bleef boeien.
Hij concentreerde zich vooral op het
tweede deel van het boek, waarin de
ervaringen uit de praktijk centraal
staan. Het zijn verhalen uit zowel de
thuissituatie als uit de situatie in zorginstellingen. In de inleiding van het
boek wordt het duidelijk benoemd: er
zijn ervaringsverhalen die gaan over
zelfredzaamheid, verhalen over het gebruik van
moderne technologie/
hulpmiddelen, verhalen
over het “afleren” van
onwenselijk gedrag en
over bewegen en activiteiten. De ervaringen laten
ook zien dat omgang met
het lerend vermogen voor
een deel een kwestie van
uitproberen en doen is.
Geen mens is immers
Jaargang 5 Nr. 1
hetzelfde en de dementie ontwikkelt
zich ook bij iedereen anders.
Juist deze verhalen uit de praktijk
riepen veel discussie met de zaal op.
Kritische vragen, suggesties en vragen om hulp, de avond had met hetzelfde gemak nog veel langer kunnen
duren. Het eerste deel van het boek
kwam minder aan de orde, maar is
zeker ook de moeite waard. Het beschrijft o.a. de veranderingen in de
hersenen bij dementie en wat dit betekent voor de mogelijkheid van dementerenden om nog te kunnen leren. De verschillende vormen van
leren komen daarbij ook aan de orde.
Het boek is zeer de moeite waard en
geeft zowel de mantelzorger als de
professionele ondersteuner van dementerenden steun en praktische
tips.
ISBN 978 90 215 4964 4
Foto Frans Mentink
Pagina 7