Gangenpaarden ideale recreatiepaarden?

RFeockrkeear ti ji e
Special
Gangenpaarden, ideale
Sandra van den Hof fokt, traint en verkoopt al jaren Tennessee Walking Horses (TWH), Rocky Mountain
Horses (RMH) en Kentucky Mountain Saddle Horses (KMSH). Wat al deze paarden gemeen hebben is dat
het gangenpaarden zijn, gefokt om langdurig en zo comfortabel mogelijk te kunnen rijden. Een ideaal
recreatiepaard dus, zou je haast zeggen. Of moet dat beeld een beetje genuanceerd worden?
Tekst: Dorien van Dijk • Fotografie: Jolanda Scheepen
Een zwart-zilver
sabino of
zilverappel
sabino, ook wel
chocolate sabino
(zilver op basis
van zwart)
Spotted Mountain
Horse genoemd.
66
CAP maart 2014
RFeockrkeear ti ji e
Het meest bekende
ook een extra rijtechnische uitdaging: ook een gangenpaard zien
gangenpaard is
we graag netjes in de aanleuning en over de rug lopen…in elke
ongetwijfeld het
gang! Het is daarom belangrijk om je te verdiepen in de gangen en
IJslandse paard. Dit
dan zijn de mogelijkheden eindeloos. Maar het gaat lang niet altijd
ras is in Nederland,
vanzelf.”
Special
recreatiepaarden?
België en andere
Europese landen al
Training en begeleiding
decennia lang
Het is ook niet voor niets dat Sandra op haar gangenpaardencen-
ingeburgerd. Er zijn
trum Pleasure Gaits vooral veel bezig is met het trainen van
speciale rasvereni-
andermans paarden en begeleiding en bemiddeling bij de aankoop
gingen, wedstrijden
van gangenpaarden. “Veel mensen verwachten dat een gangen-
en zelfs kampioen-
paard automatisch schakelt naar zijn extra gangen, maar dat is
schappen voor de
niet zo. Daar moet je echt een hulp voor geven. Dat maakt het
IJslandse paarden.
overgangen rijden lastiger. Je moet hier als ruiter echt even aan
Er wandelen echter
wennen. Bij een bevestigd gangenpaard is dit geen probleem,
nog een heleboel
maar een jong gangenpaard - dat zijn eigen lichaam en mogelijk-
andere gangenpaar-
heden nog aan het verkennen is - heeft hierbij ondersteuning
den rond, die nog
nodig van een ervaren ruiter, anders heb je kans dat zijn extra
lang niet de
gangen er nooit goed uit zullen komen.”
populariteit
Inmiddels lopen er in Europa voldoende gangenpaarden rond om
genieten die hun
aan de reacreatieve vraag te voldoen, aldus Sandra. Het is enkel
‘gangenpaarden-
de uitdaging om de juiste match te vinden. Sandra: “Ik vind het
collega’ uit het
een leuke uitdaging om bijvoorbeeld voor een vijftigjarige vrouw,
koude IJsland
die altijd gereden heeft, maar er nu een tijdje tussenuit geweest is
geniet.
en beseft dat ze de jongste niet meer is, een gangenpaard te
Sandra van den
zoeken.” Er zijn natuurlijk ook mensen die zo verliefd worden op
Hof heeft zich –
een gangenpaardenras, dat ze zelf graag willen gaan fokken. “In
hoewel zij niet
dat geval kan het soms zinnig zijn om met een nieuwe bloedlijn
rasgebonden is
uit de Verenigde Staten te gaan werken en daar een paard te gaan
– meer gespeciali-
zoeken”, stelt Sandra, die juist terug is van een korte trip naar de
seerd in de Noord-Amerikaanse gangenpaar-
andere kant van de Atlantische oceaan om een Tennessee Walking
den en dan met name Tennessee Walking
Horse op te halen voor een klant. “Dat was een mooie afsluiting
Horses, Rocky Mountain Horses en Kentucky
van een gezamenlijke zoektocht.”
Mountain Saddle Horses. Daarnaast heb je in
Wanneer Sandra op pad gestuurd wordt om een gangenpaard te
de Verenigde Staten onder meer ook nog de
zoeken, selecteert ze allereerst op karakter, gang, bouw en type,
Missouri Foxtrotting Horse (waarvan er één in
pas daarna komt het ras in beeld. “Ik adviseer mensen wel om zich
België loopt), de Gaited Curly Horse, de Gaited
voor die tijd in gangenpaarden te verdiepen. Je kunt er niet overal
Morgan en de American Saddlebred Horse. In
Zuid-Amerika zijn de bekendste gangenpaarden de Mangalarga Marchador en Paso
Peruano.
Hoewel in elke rasbeschrijving het comfort van
de gangenpaarden geroemd wordt, maakt
deze eigenschap deze viervoeters niet
automatisch geschikt voor iedere ruiter.
Sandra: “Je haalt met gangenpaard eigenlijk
een dubbele uitdaging in huis. Allereerst moet
je jezelf in het ras verdiepen en tijdens het
rijden leren hoe je de verschillende gangen
moet vragen.
Veel ruiters vragen met hun lichaamshouding
automatisch een draf aan een paard, omdat ze
dat simpelweg hun hele leven al gedaan
Gecertificeerd?
TWH worden sinds 1935 raszuiver gefokt en enkel door aantoning
van het DNA-profiel kunnen nakomelingen worden geregistreerd.
Er zijn verder geen keuringen of certificeringen, behalve bij de
Tennessee Walking Horse Heritage Society, waar de dieren wel
gecertificeerd worden op hun gangwerk. Deze society is echter niet
officieel erkend door het TWHBEA-stamboek. De TWH's van Sandra
van den Hof beschikken echter allemaal over een extra certificering
voor hun gangwerk. Bij de RMH's en KMSH's mag er niet met
depaarden worden gefokt als ze niet over een certificering voor hun
gangwerk beschikken. Kan het paard zijn gangwerk correct onder
het zadel tonen aan de examinator van het stamboek, dan komt
deze goedkeuring op het stamboekpapier te staan.
hebben. Daarnaast betekent een extra gang,
CAP maart 2014
67
RFeockrkeear ti ji e
Special
Goed om
te weten
Tennessee Walking Horse (TWH)
Bruin-zilver of red chocolate (zilver op basis van
bruin) Rocky Mountain
Horse (links) samen met de
zwart-zilver sabino Spotted
Mountain Horse.
Stokmaat: 1.48-1.75m
Opvallend: Korte rug, lang groot hoofd met een rechte neus.
Er zijn momenteel meer
dan 500.000 geregistreerde
Tennessee Walking Horses
en 26.000 geregistreerde
Kentucky + Spotted
Mountain Saddle Horses.
In 2011 waren er slechts
19.000 geregistreerde
Rocky Mountain Horses.
Oorsprong: type werkpaard, bij de fokkerij heeft functionaliteit
altijd voorop gestaan. De TWH werd gebruikt voor licht werk op
de boerderij, tegelijkertijd werd hij onder het zadel en voor de
les mee volgen en een paard blijft een paard. Zeker Tennessee
koets gereden. De THW is de oudste van de drie besproken
Walking Horses zijn heel sensibel en pikken je energie snel op. Ze
rassen en er wordt gefokt met bloedlijnen die heel ver terug
zien er soft en cool uit, maar je mag hun fijngevoeligheid niet
gaan. Het stamboek dateert uit 1935.
onderschatten.” Zelf fokt Sandra enkel kleinschalig TWH, RMH en
KSMH; op haar gangenpaardencentrum worden zo'n twee veulens
Rocky Mountain Horse
per jaar geboren.
Stokmaat: 1.47-1.60m
Alle drie de rassen zijn heel vriendelijk en mensgericht. Het
Opvallend: Bijzondere kleurvariaties zoals zwartzilver en
grootste onderling verschil zit in de gangen en hun uiterlijk. Elk
bruinzilver (red chocolat). De RMH is (mede door de inteelt) wat
gangenpaard heeft naast stap, draf en galop de aanleg voor één of
kleiner en heeft meer een pony-uitstraling dan de andere
meerdere extra gangen. Het aantal extra gangen verschilt per
gangenpaarden die hier worden besproken. De bouw is eerder
paard. In één tempo kun je soms twee verschillende gangen rijden
rond en compact, hun uitstraling sterk en stevig.
door een verandering van houding en zit van de ruiter..
Oorsprong: Pas in de jaren ’80 is er een officieel stamboek
De RMH en het KMSH staan bekend om hun tölt, een laterale
opgericht voor het tamelijk zeldzame Rocky Mountain Horse.
viertakt gang waarin de ruiter totaal stil kan zitten omdat er altijd
Doordat dit stamboek al vrij snel werd gesloten en een smalle
één of twee benen aan de grond zijn. Deze gang is iets sneller en
basis had, waarin lijnteelt en zelfs inteelt voorkwamen, ontstond
comfortabeler dan de draf omdat er geen zweefmoment in zit, het
zo’n vijf jaar later het Kentucky Mountain Saddle Horse-stam-
ziet er eerder uit als een soort snelwandelen. De TWH daarentegen
boek. De laatste vijf, zes jaar is de Rocky Mountain Horse in
staan bekend om hun flat walk en running walk, maar daarnaast
populariteit gestegen, mede door de kleur, zijn prettig karakter
kunnen ze nog andere gangen hebben. Bij de flat walk blijven er
en zijn viertakt gangen (tölt). Bij de fokkerij wordt zoveel
altijd minimaal twee benen aan de grond, de stappen zijn erg ruim
mogelijk gekeken naar de oorsprong van het ras: het zijn van
en het hoofd maakt een duidelijke knik in het ritme. De achterbe-
oudsher tredzekere bergpaardjes, bedoelt voor pak- en trans-
nen treden ver onder. De running walk is in principe dezelfde
porttochten over moeilijk, bergachtig terrein.
gang, maar dan een tempootje hoger.
Kentucky Mountain Saddle Horse
Stokmaat: 1.47-1.60m
Opvallend: Veel kleurvariatie toegestaan en een aparte afdeling
In Nederland en België lopen nog niet zo heel veel TWH, KMSH en
voor bonte paarden (Spotted Mountain Horse) en kleinere paarden.
RMH rond.
Oorsprong: Dit stamboek is vrij nieuw (1989), en werd veel langer
open gehouden dan dat van de Rocky Mountain Horse. Er werd
Tennessee Walking Horse3560
vreemd bloed geaccepteerd van andere gangenpaarden om proble-
Rocky Mountain Horse
men met lijn- en inteelt te voorkomen. In de voorouders van de
Kentucky Mountain Saddle Horse17
Kentucky Mountain Saddle Horse kun je ook TWH terugvinden.
Veel KMSH's zijn ook geregistreerd in het RMH-stamboek.
68
CAP maart 2014
BelgiëNederland
3540
30
RFeockrkeear ti ji e
Special
Sandra in een flat walk met een Heritage gecertificeerde Tennessee Walking Horse.
Een palomino Tennessee
Walking Horse hengst.
In Duitsland zijn gangenpaarden veel meer ingeburgerd onder
recreatieruiters. Er wordt daar doorgaans ook veel meer buiten
gereden. Daarnaast worden er ook wedstrijden voor gangenpaarden
georganiseerd en kun je er opleidingen volgen tot gangenpaardentrainer. Sandra werkt inmiddels twintig jaar met gangenpaarden en
heeft haar opleiding in de Verenigde Staten gevolgd.
Het begon met de TWH en zo’n tien jaar geleden kwam daar de RMH
bij. Een Franse fokker belde me met de vraag ‘Ik heb een Rocky
Mountain Horse gekocht, maarehhh… hoe moeten die eigenlijk lopen?’
Toen ben ik mij ook in dit gangenpaardenras gaan verdiepen en uiteindelijk naar Frankrijk gereden om de professionele fokker en trainer
van de RMH op weg te helpen. Op deze manier kwam ook haar eerste
eigen ‘Rocky’ op haar gangenpaardencentrum in het Belgische Hechtel
Is een gangenpaard duur?
Het aantal gangenpaarden in Europa is beperkt, toch kun je
tegen een redelijke prijs een goed paard kopen.
Tennessee Walking Horse
8000,- euro
Rocky Mountain Horse
12.000,- euro
Kentucky Mountain Saddle Horse 8000,- tot 12.000,- euro
Deze prijzen zijn enkel richtlijnen, bedoeld om een indicatie te geven. Het gros van deze paarden of hun directe
ouders zijn geïmporteerd uit Amerika, wat aanlijk extra
kosten met zich meebrengt.
terecht.
Een zilverappel
IJslander.
CAP maart 2014
69

Download Report