DOC 53 2786/003 (Chambre) 5-2056/3 (Sénat) 2786/003 (Kamer) 5-2056/3 (Senaat) DOC 53 CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS ET SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS EN SENAAT 18 février 2014 18 februari 2014 Examen des rapports financiers sur la comptabilité des partis politiques et de leurs composantes (exercice 2012) Onderzoek van de financiële verslagen over de boekhouding van de politieke partijen en hun componenten (boekjaar 2012) RAPPORT VERSLAG FAIT AU NOM DE LA COMMISSION DE CONTRÔLE DES DÉPENSES ÉLECTORALES ET DE LA COMPTABILITÉ DES PARTIS POLITIQUES PAR M. Ahmed LAAOUEJ (S) ET MME Karine LALIEUX (Ch) NAMENS DE CONTROLECOMMISSIE BETREFFENDE DE VERKIEZINGSUITGAVEN EN DE BOEKHOUDING VAN DE POLITIEKE PARTIJEN UITGEBRACHT DOOR DE HEER Ahmed LAAOUEJ (S) EN MEVROUW Karine LALIEUX (K) Documents précédents: Voorgaande documenten: Documents de la Chambre: Doc 53 2786 (2012/2013): Stukken van de Kamer: Doc 53 2786 (2012/2013): 001 et 002: Publication des rapports financiers. 001 en 002: Publicatie van de financiële verslagen. Documents du Sénat: 5-2056 — (2012/2013): Stukken van de Senaat: 5-2056 — (2012/2013): N°s 1 et 2: Publication des rapports financiers. Nrs. 1 en 2: Publicatie van de financiële verslagen. 8857 CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 2 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) Composition de la Commission de contrôle à la date de l’approbation du rapport: Samenstelling van de Controlecommissie op datum van goedkeuring van het verslag: présidents — André Flahaut — Sabine de Bethune (S) — voorzitters A. Titulaires/Vaste leden: CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS/ KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS B. Suppléants/Plaatsvervangers: CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS/ KAMER VAN VOLKSVERTEGENWOORDIGERS N-VA: PS: CD&V: MR: sp.a: Ecolo-Groen: Open Vld: cdH: Miranda Van Eetvelde, Flor Van Noppen Yvan Mayeur, N Stefaan Vercamer Corinne De Permentier Hans Bonte Meyrem Almaci Bart Somers N Peter Luykx, Veerle Wouters André Frédéric, Karine Lalieux Raf Terwingen Daniel Bacquelaine Renaat Landuyt Zoé Genot Luk Van Biesen Joseph George SÉNAT/ SENAAT N-VA: PS: MR: CD&V: sp.a: Ecolo-Groen: Open Vld: VB: N-VA PS MR CD&V sp.a Ecolo-Groen Open Vld VB cdH FDF LDD MLD : : : : : : : : : : : : SÉNAT/ SENAAT Louis Ide, Karl Vanlouwe Ahmed Laaouej, Philippe Mahoux Christine Defraigne Dirk Claes Guy Swennen Freya Piryns Nele Lijnen Yves Buysse Nieuw-Vlaamse Alliantie Parti Socialiste Mouvement Réformateur Christen-Democratisch en Vlaams socialistische partij anders Ecologistes Confédérés pour l’organisation de luttes originales – Groen Open Vlaamse liberalen en democraten Vlaams Belang centre démocrate Humaniste Fédéralistes Démocrates Francophones Lijst Dedecker Mouvement pour la Liberté et la Démocratie Abréviations dans la numérotation des publications: DOC 53 0000/000: QRVA: CRIV: CRABV: CRIV: PLEN: COM: MOT: Inge Faes, Lieve Maes Hassan Bousetta, Olga Zrihen Armand De Decker Etienne Schouppe Bert Anciaux Jacky Morael Guido De Padt Bart Laeremans Afkortingen bij de nummering van de publicaties: Document parlementaire de la 53e législature, suivi du n° de base et du n° consécutif Questions et Réponses écrites Version Provisoire du Compte Rendu intégral (couverture verte) Compte Rendu Analytique (couverture bleue) Compte Rendu Intégral, avec, à gauche, le compte rendu intégral et, à droite, le compte rendu analytique traduit des interventions (avec les annexes) (PLEN: couverture blanche; COM: couverture saumon) Séance plénière Réunion de commission Motions déposées en conclusion d’interpellations (papier beige) DOC 53 0000/000: QRVA: CRIV: CRABV: CRIV: PLEN: COM: MOT: Parlementair document van de 53e zittingsperiode + basisnummer en volgnummer Schriftelijke Vragen en Antwoorden Voorlopige versie van het Integraal Verslag (groene kaft) Beknopt Verslag (blauwe kaft) Integraal Verslag, met links het definitieve integraal verslag en rechts het vertaald beknopt verslag van de toespraken (met de bijlagen) (PLEN: witte kaft; COM: zalmkleurige kaft) Plenum Commissievergadering Moties tot besluit van interpellaties (beigekleurig papier) Officiële publicaties, uitgegeven door de Kamer van volksvertegenwoordigers Publications officielles éditées par la Chambre des représentants Bestellingen: Natieplein 2 1008 Brussel Tel. : 02/ 549 81 60 Fax : 02/549 82 74 www.dekamer.be e-mail : [email protected] Commandes: Place de la Nation 2 1008 Bruxelles Tél. : 02/ 549 81 60 Fax : 02/549 82 74 www.lachambre.be e-mail : [email protected] CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) SOMMAIRE 3 Page INHOUDSOPGAVE Blz. Contexte ................................................................ 4 I. Situering ................................................................ 4 II. Procédure .............................................................. 9 II. Procedure .............................................................. 9 I. 10 10 14 37 38 III. Tussentijds verslag ................................................ A. Tijdschema ..................................................... B. Overzicht van de onderzoekswerkzaamheden betreffende het boekjaar 2012 ........................ C. Opzet van het preliminair onderzoek .............. D. Advies dd. 12 juni 2013 van het Rekenhof en reacties van de politieke partijen .................... E. Besluiten ......................................................... F. Ontwerp van aanbevelingen ........................... 14 37 38 IV. Discussion Le rapport financier des partis politiques suivants: N-VA/PS/MR/FDF/CD&V/sp.a/Open Vld/ Vlaams Belang/cdH/ Ecolo/Groen/LDD ......... 39 IV. Bespreking Het financieel verslag van de volgende politieke partijen: N-VA/PS/MR/FDF/CD&V/sp.a/Open Vld/ Vlaams Belang/cdH/ Ecolo/Groen/LDD .. 39 V. Recommandations ................................................ 39 V. Aanbevelingen ....................................................... 39 VI. Votes — Réunion du 6 novembre 2013 ................. 40 VI. Stemmingen — Vergadering van 6 november 2013 ................................................................. 40 III. Rapport intermédiaire ............................................ A. Calendrier ....................................................... B. Aperçu des activités de contrôle concernant l’exercice 2012 ................................................ C. But de l’examen préliminaire .......................... D. Avis du 12 juin 2013 de la Cour des comptes et réactions des partis politiques ........................ E. Conclusions .................................................... F. Projet de recommandations............................ 10 10 12 13 12 13 Annexes: Bijlagen: 1. Avis du 12 juin 2013 de la Cour des comptes concernant les rapports financiers sur la comptabilité des partis politiques et de leurs composantes (exercice 2012) ..................................................... 43 1. Advies dd. 12 juni 2013 van het Rekenhof betreffende de financiële verslagen over de boekhouding van de politieke partijen en hun componenten (boekjaar 2012) ..................................................... 43 2. Points de vue des partis politiques sur les observations de la Cour des comptes ................................ 62 2. Standpunten van de politieke partijen nopens de opmerkingen van het Rekenhof ............................ 62 83 3. Aangepaste versie van het financieel verslag (boekjaar 2012) van de N-VA (bijlage bij de brief van 17 juli 2013 — zie bijlage 2) .................................. 83 3. Version adaptée du rapport financier (exercice 2012) de la N-VA (annexe à la lettre du 17 juillet 2013 — voir annexe 2) ....................................................... 4. Résumés des rapports financiers relatifs à l’exercice 153 2012 ....................................................................... CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 4. Samenvattingen van de financiële verslagen over het boekjaar 2012 .................................................. 153 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 4 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) I. — CONTEXTE I. — SITUERING En vertu des articles 15, tel qu’il a été modifié par la loi du 17 février 2005, et 22 de la loi du 4 juillet 1989 relative à la limitation et au contrôle des dépenses électorales engagées pour les élections des Chambres fédérales, ainsi qu’au financement et à la comptabilité ouverte des partis politiques, la Chambre des représentants et le Sénat, chacun en ce qui le concerne, accordent pour chaque parti politique qui est représenté dans l’une des assemblées par au moins un parlementaire élu directement, une dotation à l’ASBL désignée à cet effet par le parti concerné1. Krachtens de artikelen 15, zoals gewijzigd bij de wet van 17 februari 2005, en 22 van de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen, verleent de Kamer van volksvertegenwoordigers en de Senaat, ieder wat hem betreft, per politieke partij die in één van de Kamers door ten minste één rechtstreeks verkozen parlementslid vertegenwoordigd is, een dotatie aan de vzw die daartoe door de betrokken partij wordt aangewezen1. Pour pouvoir prétendre à cette dotation, les partis doivent en outre satisfaire à la condition posée par l’article 15bis, inséré par la loi du 10 avril 1995. Om op deze dotatie aanspraak te kunnen maken, dienen de partijen daarenboven te voldoen aan de voorwaarde gesteld door artikel 15bis, ingevoegd door de wet van 10 april 1995. Cet article est libellé comme suit: Dit artikel luidt als volgt: “Pour pouvoir bénéfi cier de la dotation prévue à l’article 15, chaque parti doit, pour le 31 décembre 1995 au plus tard, inclure dans ses statuts ou dans son programme une disposition par laquelle il s’engage à respecter dans l’action politique qu’il entend mener, et à faire respecter par ses différentes composantes et par ses mandataires élus, au moins les droits et les libertés garantis par la Convention de sauvegarde des droits de l’homme et des libertés fondamentales du 4 novembre 1950 et approuvée par la loi du 13 mai 1955, et par les protocoles additionnels à cette convention en vigueur en Belgique.” “Om aanspraak te kunnen maken op de dotatie waarin is voorzien bij artikel 15, moet elke partij, tegen uiterlijk 31 december 1995, in haar statuten of in haar programma een bepaling opnemen waarbij zij zich ertoe verbindt om in haar politieke actie ten minste de rechten en vrijheden, zoals gewaarborgd door het bij de wet van 13 mei 1955 bekrachtigde Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden van 4 november 1950 en door de in België van kracht zijnde aanvullende protocollen bij dit Verdrag, in acht te nemen en door haar diverse geledingen en verkozen mandatarissen te doen in acht nemen.” En vertu de l’article 16 de la loi du 4 juillet 1989, la dotation annuelle totale octroyée à chaque parti qui satisfait aux conditions susmentionnées est composée des montants suivants: Luidens artikel 16 van de wet van 4 juli 1989 is de totale jaarlijkse dotatie voor elke politieke partij die aan de hiervoor gestelde voorwaarden voldoet, samengesteld uit de volgende bedragen: 1° un montant forfaitaire de 125 000 euros, réparti de manière égale entre la Chambre des représentants et le Sénat, conformément à l’article 19, alinéa 2, de la même loi; 1° een forfaitair bedrag van 125 000 euro dat ingevolge artikel 19, tweede lid, van dezelfde wet gelijk wordt verdeeld over de Kamer van volksvertegenwoordigers en de Senaat; 2° un montant supplémentaire de 1,25 euro par vote valable, qu’il s’agisse d’un vote de liste ou d’un vote nominatif, émis sur les listes de candidats reconnues par le parti politique lors des dernières élections législatives 2° een aanvullend bedrag van 1,25 euro per geldig uitgebrachte stem, ongeacht of het een lijststem dan wel een naamstem is, op de door de politieke partij erkende kandidatenlijsten bij de laatste wetgevende verkiezingen 1 1 La loi du 17 février 2005 modifiant la loi du 4 juillet 1989 relative à la limitation et au contrôle des dépenses électorales engagées pour les élections des Chambres fédérales, ainsi qu’au financement et à la comptabilité ouverte des partis politiques (Moniteur belge du 21 avril 2005 — édition 2) a produit ses effets le 1er juin 2003. Avant cette date, pour pouvoir prétendre à une dotation, les partis politiques devaient être représentés dans les deux assemblées par au moins un parlementaire élu directement. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 De wet van 17 februari 2005 tot wijziging van de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen (Belgisch Staatsblad van 21 april 2005 — editie 2) had uitwerking met ingang van 1 juni 2003. Vóór deze datum was een politieke partij slechts gerechtigd op dotaties indien ze in beide Kamers door ten minste één rechtstreeks verkozen parlementslid vertegenwoordigd was. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5 en vue du renouvellement intégral de la Chambre des représentants et du Sénat. tot de gehele vernieuwing van de Kamer van volksvertegenwoordigers en van de Senaat. Conformément à l’article 18, remplacé par la loi du 2 avril 2003, ces deux montants sont adaptés en fonction des variations de l’indice des prix à la consommation. Les indices de base sont respectivement ceux de janvier 1993 et janvier 2003. Overeenkomstig artikel 18, vervangen bij de wet van 2 april 2003, worden deze twee bedragen aangepast aan de schommelingen van het indexcijfer der consumptieprijzen. De indexcijfers van respectievelijk januari 1993 en januari 2003 worden als basis genomen. Par la loi du 15 février 2012, le même article 18 a été complété par un alinéa, rédige comme suit: Bij de wet van 15 februari 2012 werd hetzelfde artikel 18 aangevuld met een lid, luidende: “L’adaptation en fonction des variations de l’indice des prix à la consommation visée à l’alinéa 1er ne s’applique pas pour les années budgétaires 2012 et 2013.” “De aanpassing aan de schommelingen van het indexcijfer der consumptieprijzen bedoeld in het eerste lid wordt niet toegepast voor de begrotingsjaren 2012 en 2013.” Chaque parti peut renoncer au bénéfice de la dotation qui lui est allouée (article 16, dernier alinéa). Iedere partij kan afstand doen van het voordeel van de haar verleende dotatie (artikel 16, laatste lid). Conformément à l’article 23, modifié en dernier lieu par les lois du 19 novembre 1998 et du 23 juin 1999, l’octroi de cette dotation implique pour le conseil d’administration de l’ASBL concernée l’obligation d’établir annuellement un rapport financier sur les comptes annuels du parti politique et de ses composantes. Ce rapport, qui comprend au moins les documents énumérés en annexe de la loi du 4 juillet 1989, est établi dans le respect des dispositions de la loi du 17 juillet 1975 relative à la comptabilité et aux comptes annuels des entreprises et des arrêtés d’exécution de celle-ci. Overeenkomstig artikel 23, zoals laatst gewijzigd bij de wetten van 19 november 1998 en 23 juni 1999, impliceert het verkrijgen van deze dotatie voor de beheerraad van de betrokken vzw de verplichting om jaarlijks een financieel verslag op te stellen over de jaarrekeningen van de politieke partij en haar componenten. Dit verslag dat ten minste de als bijlage bij de wet van 4 juli 1989 opgesomde documenten bevat, wordt opgemaakt met inachtneming van de bepalingen vervat in de wet van 17 juli 1975 op de boekhouding en de jaarrekening van de ondernemingen en de uitvoeringsbesluiten ervan. Les documents dont il est question à l’annexe de la loi du 4 juillet 1989, insérée par la loi du 19 novembre 1998, sont les suivants: De documenten waarvan sprake in de bijlage van de wet van 4 juli 1989, zoals ingevoegd bij de wet van 19 november 1998, zijn: 1. Un document identifi ant le parti et ses composantes telles que défi nies à l’article 1er, 1°, alinéa 2. L’identifi cation comprend au moins le nom, le siège, la forme juridique, l’objet social et la composition (nom, domicile, profession) des organes de gestion et de contrôle de chacune des composantes du parti. 1. Een document met de identifi catie van de partij en haar componenten, zoals omschreven in artikel 1, 1°, tweede lid. De identifi catie omvat minstens de benaming, de zetel, de rechtsvorm, het maatschappelijk doel en de samenstelling (naam, woonplaats, beroep) van de beheers- en controleorganen van elk van de partijcomponenten. 2. Les comptes synthétiques (bilan et compte de résultats) de chaque composante du parti politique selon la défi nition qui en est donnée par l’article 1er, 1°, alinéa 2. Ces comptes peuvent être établis sous la forme d’un tableau synoptique faisant apparaître par composante au moins: 2. De samenvattende rekening (balans en resultatenrekening) van elke component van de politieke partij, volgens de defi nitie ervan in artikel 1, 1°, tweede lid. Deze rekeningen mogen opgesteld worden in de vorm van een synoptische tabel met een minimale aanduiding per component van: a) le total des actifs, le total des provisions et des dettes et le montant du patrimoine; a) het totaal van de activa, het totaal van de voorzieningen en schulden en het bedrag van het patrimonium; CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 6 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) b) les produits et les charges courantes, le résultat courant avant résultat fi nancier, le résultat fi nancier, le résultat exceptionnel, le résultat de l’exercice; b) de opbrengsten en kosten uit courante werking, het resultaat uit courante werking vóór fi nanciële resultaten, het fi nancieel resultaat, het uitzonderlijk resultaat, het resultaat van het boekjaar; c) le nombre de personnes occupées exprimé en équivalents temps plein dont la charge est supportée par la composante du parti. c) het aantal tewerkgestelde personen uitgedrukt in voltijdse equivalenten, waarvan de kost door de partijcomponent wordt gedragen. 3. Les comptes annuels consolidés du parti politique et de ses composantes comprenant un bilan consolidé, un compte de résultats consolidé, ainsi qu’une annexe explicative des rubriques du bilan consolidé et du compte de résultats consolidé selon le schéma arrêté par la Commission de contrôle des dépenses électorales et de la comptabilité des partis politiques. 3. De geconsolideerde rekening van de politieke partij en haar componenten bestaande uit een geconsolideerde balans, een geconsolideerde resultatenrekening, alsook een verklarende toelichting van de rubrieken van de geconsolideerde balans en van de geconsolideerde resultatenrekening, volgens het schema vastgelegd door de Controlecommissie betreffende de verkiezingsuitgaven en de boekhouding van de politieke partijen. 4. Un rapport du réviseur d’entreprises dans lequel celui-ci: 4. Een verslag van de bedrijfsrevisor waarin deze: a) confi rme que les comptes consolidés sont établis conformément aux dispositions réglementaires. Ce rapport constitue une attestation au sens des normes générales de révision établies par l’Institut des réviseurs d’entreprises; b) expose si l’organisation administrative et comptable du parti et de ses composantes est suffisante pour permettre d’établir des comptes consolidés; c) analyse les données des comptes consolidés en mettant en évidence les aspects qui sont susceptibles de favoriser la compréhension de la situation fi nancière et des résultats ainsi que la comparabilité. a) bevestigt dat de geconsolideerde rekening opgesteld is overeenkomstig de reglementaire bepalingen. Dit verslag geldt als een verklaring overeenkomstig de algemene controlenormen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren; b) toelicht of de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de partij en haar componenten voldoende is om geconsolideerde rekeningen op te maken; c) de gegevens van de geconsolideerde rekening ontleedt, waarbij hij de aandacht vestigt op de aspecten die het begrip van de fi nanciële toestand en resultaten, alsook de vergelijkbaarheid kunnen bevorderen. L’assemblée générale de l’ASBL visée à l’article 22 qui reçoit la dotation allouée par le parlementaire, désigne par conséquent un réviseur d’entreprises qui, comme il ressort de ce qui précède, rédige chaque année un rapport sur le rapport financier établi par le conseil d’administration de l’ASBL. De algemene vergadering van de in artikel 22 bedoelde vzw waaraan de parlementaire dotatie wordt uitbetaald, stelt bijgevolg een bedrijfsrevisor aan die, zoals blijkt uit het bovenstaande, jaarlijks een verslag opstelt over het door de beheerraad van de vzw opgestelde financieel verslag. À partir de l’exercice comptable 1999, le rapport financier ne porte dès lors plus uniquement sur le parti politique stricto sensu, mais également sur ses composantes, définies à l’article 1er, 1°, de la loi du 4 juillet 1989, modifié par la loi du 19 novembre 1998. Il comporte l’ensemble des comptes annuels, c’est-à-dire le bilan, le compte de résultats et l’annexe. Met ingang van het boekjaar 1999 betreft het financieel verslag derhalve niet langer alleen de politieke partij stricto sensu, maar eveneens haar componenten, zoals omschreven in artikel 1, 1°, van de wet van 4 juli 1989, zoals gewijzigd bij de wet van 19 november 1998. Het omvat de jaarrekening in haar geheel, dat wil zeggen de balans, de resultatenrekening en de toelichting. Le 28 avril 2009, la Commission de contrôle a décidé d’autoriser les partis qui avaient mis un terme à leur collaboration dans le cadre d’un cartel dans le courant de 2008, à déposer, en tant qu’ex-membres du cartel, un rapport financier distinct à partir de l’exercice 2009. Op 28 april 2009 besliste de Controlecommissie ermee in te stemmen dat partijen die in de loop van 2008 hun kartelsamenwerking hadden beëindigd, als gewezen kartelpartners vanaf het boekjaar 2009 elk een afzonderlijk financieel verslag zouden indienen. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 7 Le nouveau modèle de rapport financier, figurant en annexe au règlement d’ordre intérieur de la Commission de contrôle, a été approuvé par la commission le 4 mai 2010 (voir le Moniteur belge du 15 juillet 2010, Éd. 2). Il a été utilisé pour la première fois pour les rapports afférents à l’exercice 2010. Het nieuwe model van financieel verslag, opgenomen als bijlage bij het huishoudelijk reglement van de Controlecommissie, werd door de commissie goedgekeurd op 4 mei 2010 (zie Belgisch Staatsblad van 15 juli 2010 — editie 2). Het werd voor de eerste maal gebruikt voor de financiële verslagen over het boekjaar 2010. Conformément à l’article 24, alinéa 1er, le rapport financier est envoyé dans les cent vingt jours de la clôture des comptes, et donc le 30 avril au plus tard, au ministre des Finances et aux présidents de la Chambre des représentants et du Sénat qui veillent à ce que ce rapport soit publié sans délai dans les documents parlementaires (voir les documents de la Chambre, DOC 53 2786/001 et 002, et les documents du Sénat n° 5-2056/1 et 2 du 6 mai 2013). Overeenkomstig artikel 24, eerste lid, wordt het financieel verslag binnen honderdtwintig dagen na het afsluiten van de rekeningen, dus uiterlijk op 30 april, toegezonden aan de minister van Financiën en aan de voorzitters van Kamer en Senaat, die zorg dragen voor de onverwijlde publicatie van dit verslag in de parlementaire stukken (zie stukken Kamer, DOC 53 2786/001 en 002, en Senaat, nrs. 5-2056/1 en 2 van 6 mei 2013). En vertu du deuxième alinéa de l’article susmentionné, inséré par la loi du 2 avril 2003 et complété par la loi du 23 mars 2007, les présidents doivent en outre transmettre sans délai un exemplaire des rapports financiers ou des documents parlementaires visés à l’alinéa 1er, par lettre recommandée à la poste, à la Cour des comptes en la chargeant de rendre, en application de l’article 1er, 4°, alinéa 3, dans un délai d’un mois, un avis concernant l’exactitude et l’exhaustivité desdits rapports. L’examen par la Cour des comptes suspend le délai prévu à l’article 24, alinéa 3. Krachtens het tweede lid van dit artikel, ingevoegd door de wet van 2 april 2003 en aangevuld door de wet van 23 maart 2007, dienen de voorzitters daarenboven onverwijld een exemplaar van de financiële verslagen of van de in het eerste lid bedoelde parlementaire stukken, bij een ter post aangetekende brief, naar het Rekenhof te zenden met de opdracht om, met toepassing van artikel 1, 4°, derde lid, binnen een maand een advies uit te brengen over de juistheid en de volledigheid van deze verslagen. Het onderzoek door het Rekenhof schorst de in artikel 24, derde lid, bepaalde termijn. Conformément à l’article 24, alinéa 3, de la loi du 4 juillet 1989, tel qu’il a été modifié en dernier lieu par la loi du 18 janvier 2008, à l’article 7, 2°, de ses statuts et à l’article 31 de son règlement d’ordre intérieur (voir le Moniteur belge du 8 octobre 1994), la Commission de contrôle examine ensuite les rapports financiers afin d’en contrôler la conformité avec les lois et arrêtés en vigueur. Elle formule ses observations et approuve le rapport financier dans les nonante jours qui suivent le délai de cent vingt jours prévu à l’article 24, alinéa 1er, notamment sur la base de l’avis de la Cour des comptes, pour autant qu’elle ne constate pas d’irrégularités. L’avis de la Cour des comptes est annexé au rapport de la Commission de contrôle. En cas d’instruction judiciaire en cours, ouverte à la requête du ministère publique et ayant un lien direct avec le financement des partis, l’approbation se fait sous réserve. Overeenkomstig artikel 24, derde lid, van de wet van 4 juli 1989, zoals laatst gewijzigd bij de wet van 18 januari 2008, artikel 7, 2°, van haar statuten en artikel 31 van haar huishoudelijk reglement (zie Belgisch Staatsblad van 8 oktober 1994) onderwerpt de Controlecommissie de financiële verslagen vervolgens aan een onderzoek teneinde de conformiteit ervan met de vigerende wetten en besluiten na te gaan. Binnen negentig dagen na de in artikel 24, eerste lid, bepaalde termijn van honderdtwintig dagen, formuleert zij, onder meer op grond van het advies van het Rekenhof, haar opmerkingen en keurt ze, voorzover zij geen onregelmatigheden heeft vastgesteld, de financiële verslagen goed. Het advies van het Rekenhof wordt als bijlage bij het verslag van de Controlecommissie gevoegd. Indien op vordering van het openbaar ministerie een gerechtelijk onderzoek loopt dat rechtstreeks verband houdt met de financiering van de partijen, gebeurt de goedkeuring onder voorbehoud. Les décisions relatives à l’approbation des rapports financiers ne peuvent être prises que si elles réunissent deux tiers au moins des suffrages, à condition que deux tiers au moins des membres de la commission soient présents (article 13, alinéa 2, des statuts). Beslissingen inzake de goedkeuring van de financiële verslagen kunnen enkel worden genomen wanneer ze ten minste twee derden van de stemmen hebben verkregen, op voorwaarde dat ten minste twee derden van de commissieleden aanwezig zijn (artikel 13, tweede lid, van de statuten). CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 8 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) Aux termes de l’article 25 de la loi précitée du 4 juillet 1989, tel qu’il a été modifié par la loi du 18 juin 1993, le défaut d’approbation du rapport financier par la Commission de contrôle ainsi que le défaut de dépôt ou le dépôt tardif de ce rapport entraînent la perte de la dotation qui serait octroyée à l’institution visée à l’article 22 (l’ASBL) en vertu du chapitre III de cette loi, c’est-à-dire en vertu des articles 15 à 21, au cours de la période subséquente déterminée par la Commission de contrôle et qui ne peut être inférieure à un mois ni supérieure à quatre mois. Luidens artikel 25 van de voormelde wet van 4 juli 1989, zoals gewijzigd door de wet van 18 juni 1993, hebben het niet goedkeuren van het financieel verslag door de Controlecommissie, en het niet of het laattijdig indienen van het financieel verslag het verlies tot gevolg van de dotatie die krachtens hoofdstuk III van deze wet, zijnde de artikelen 15 tot en met 21, aan de in artikel 22 bepaalde instelling (de vzw) zou worden toegekend gedurende de daaropvolgende periode die de Controlecommissie bepaalt en ten minste één en ten hoogste vier maanden duurt. Pour être complet, il y a lieu de mentionner également l’article 15ter de la loi du 4 juillet 1989, inséré par la loi du 12 février 1999 et modifié par la loi du 17 février 2005, qui prévoit que la dotation doit être supprimée par la Commission de contrôle à concurrence d’un montant déterminé ou pendant une période donnée, fixé par le Conseil d’État dans les limites légales, lorsque celui-ci le décide par voie d’arrêt au motif qu’un parti politique, par son propre fait ou par celui de ses composantes, de ses listes, de ses candidats ou de ses mandataires élus, a montré de manière manifeste et à travers plusieurs indices concordants son hostilité envers les droits et libertés garantis par la Convention européenne de sauvegarde des droits de l’homme et des libertés fondamentales et par les protocoles additionnels à cette convention. La demande doit être introduite par au moins un tiers des membres de la Commission de contrôle et être adressée directement au Conseil d’État. Volledigheidshalve dient hier tevens artikel 15ter van de wet van 4 juli 1989 te worden vermeld, ingevoegd bij de wet van 12 februari 1999 en gewijzigd bij de wet van 17 februari 2005, krachtens hetwelk de dotatie door de Controlecommissie ten belope van een welbepaald bedrag of gedurende een welbepaalde termijn, vastgesteld door de Raad van State binnen de wettelijke grenzen, dient te worden ingetrokken wanneer laatstgenoemde instantie daartoe bij een behoorlijk met redenen omkleed arrest heeft beslist omdat een politieke partij door eigen toedoen of door toedoen van haar componenten, lijsten, kandidaten of gekozenen, duidelijk en door middel van verscheidene, met elkaar overeenstemmende tekenen heeft aangetoond dat ze vijandig staat tegenover de rechten en vrijheden, gewaarborgd door het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden en door de aanvullende protocollen bij dat verdrag. De aanvraag moet worden ingediend door ten minste een derde van de leden van de Controlecommissie en rechtstreeks aan de Raad van State worden gericht. Eu égard aux délais fixés par la loi pour le dépôt et l’examen des rapports financiers, la Commission de contrôle se prononce normalement de façon définitive au plus tard le 29 juillet de l’année qui suit l’exercice contrôlé; la date limite sera sans doute reportée d’environ un mois en raison de la suspension du délai accordé à la Commission de contrôle pendant l ’examen obligatoire par la Cour des comptes (cf. l’article 24, alinéas 1er à 3, de la loi du 4 juillet 1989, modifié par les lois des 19 novembre 1998, 2 avril 2003, 23 mars 2007 et 18 janvier 2008). Gelet op de wettelijk vastgestelde termijnen voor de indiening en het onderzoek van de financiële verslagen dient de Controlecommissie normalerwijze uiterlijk op 29 juli van het jaar volgend op het gecontroleerde boekjaar een eindbeslissing te nemen; de uiterste datum zal weliswaar ongeveer een maand later vallen, ingevolge de schorsing van de aan de Controlecommissie toebedeelde termijn tijdens het verplichte onderzoek door het Rekenhof (zie artikel 24, eerste tot en met derde lid, van de wet van 4 juli 1989, zoals gewijzigd door de wetten van 19 november 1998, 2 april 2003, 23 maart 2007 en 18 januari 2008). De plus, en vertu de l’article 1er, 4°, alinéas 4 et 5, de la même loi du 4 juillet 1989, inséré par la loi du 2 avril 2003 et modifié par la loi du 18 janvier 2008, les délais applicables pour l’exercice des compétences de la Commission de contrôle sont, en cas de dissolution des Chambres fédérales, interrompus. Les nouveaux délais commencent à courir dès l’installation de la Commission de contrôle. Ils sont en outre suspendus pendant les périodes de vacances fixées en application de Overeenkomstig artikel 1, 4°, vierde en vijfde lid, van dezelfde wet van 4 juli 1989, ingevoegd door de wet van 2 april 2003 en gewijzigd bij de wet van 18 januari 2008, worden, in geval van ontbinding van de federale Kamers, de voor de uitoefening van de bevoegdheden van de Controlecommissie gestelde termijnen daarenboven gestuit. De nieuwe termijnen beginnen dan te lopen vanaf de installatie van de Controlecommissie. Voorts worden deze termijnen geschorst tijdens de recespe- CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 9 l’article 10, § 1er, 3°, de la loi du 6 avril 1995 organisant la commission parlementaire de concertation prévue à l’article 82 de la Constitution et modifiant les lois sur le Conseil d’État, coordonnées le 12 janvier 1973. riodes bepaald met toepassing van artikel 10, § 1, 3°, van de wet van 6 april 1995 houdende inrichting van de parlementaire overlegcommissie bedoeld in artikel 82 van de Grondwet en tot wijziging van de op 12 januari 1973 gecoördineerde wetten op de Raad van State. En application de l’article 1er, 4°, alinéas 4 et 5, le délai dans lequel la Commission de contrôle doit définitivement se prononcer sur l’approbation des rapports financiers a été prolongé, pour l’exercice 2012, au 10 novembre 2013. Met toepassing van artikel 1, 4°, vierde en vijfde lid, werd de termijn binnen welke de Controlecommissie een definitieve beslissing dient te nemen inzake de goedkeuring van de financiële verslagen, voor het boekjaar 2012 verlengd tot 10 november 2013. Conformément à l’article 24, alinéa 5, la procédure de contrôle prend fin après que les présidents de la Chambre et du Sénat ont transmis sans délai les résumés des rapports financiers, ainsi que les observations et l’acte d’approbation de la Commission de contrôle, tant au ministre des Finances qu’aux services du Moniteur belge qui doivent les publier dans les annexes du Moniteur belge dans les trente jours de leur réception. Overeenkomstig artikel 24, vijfde lid, neemt de controleprocedure een einde nadat de voorzitters van Kamer en Senaat de samenvattingen van de financiële verslagen, evenals de opmerkingen en de akte van goedkeuring van de Controlecommissie, onverwijld zowel aan de minister van Financiën hebben toegezonden als aan de diensten van het Belgisch Staatsblad die deze binnen dertig dagen na ontvangst in de bijlagen tot het Belgisch Staatsblad dienen te publiceren. II. — PROCÉDURE II. — PROCEDURE Le 7 mai 2013, la Commission de contrôle a désigné M. Ahmed Laaouej (PS — S) et Mme Karine Lalieux (PS — Ch) en qualité de rapporteurs. Au cours de la même réunion, la commission a organisé ses activités. Op 7 mei 2013 heeft de Controlecommissie de heer Ahmed Laaouej (PS — S) en mevrouw Karine Lalieux (PS — K) aangewezen als rapporteurs. Tijdens dezelfde vergadering regelde de commissie haar werkzaamheden. La mission qui incombait aux rapporteurs consistait, notamment sur la base des avis de la Cour des comptes et des réactions à ceux-ci formulées par les partis politiques (voir les annexes 1 et 2), à vérifier si les rapports financiers répondent aux critères légaux et aux directives que la Commission de contrôle a adoptées en la matière, notamment les 15 février 2000 et 5 juillet 2001, à l’intention des partis politiques et des réviseurs d’entreprises (voir Doc. Chambre, DOC 50 0671/003, 20002001 et Sénat, n° 2-447/3, 2000-2001, p. 9-11 et 31-32, et Doc. Chambre, DOC 50 1246/003, 2001-2002 et Sénat, n° 2-741/3, 2001-2002, p. 10-12). De opdracht van de rapporteurs bestond erin om, mede op grond van de adviezen van het Rekenhof en de daarop geformuleerde reacties van de politieke partijen (zie de bijlagen 1 en 2), de financiële verslagen te toetsen aan de wettelijke criteria en de richtlijnen die de Controlecommissie terzake — onder meer op 15 februari 2000 en op 5 juli 2001 — ten behoeve van de politieke partijen en de bedrijfsrevisoren heeft goedgekeurd (zie hiervoor respectievelijk stuk Kamer, DOC 50 0671/003, 2000-2001 en Senaat, nr. 2-447/3, 2000-2001, blz. 9-11 en 31-32, en stuk Kamer, DOC 50 1246/0033, 2001-2002 en Senaat, nr. 2-741/3, 2001-2002, blz. 10-12). Lors de la réunion du 6 novembre 2013, les rapporteurs ont ensuite fait un rapport intermédiaire (voir infra — III). Ce rapport détaille notamment les travaux effectués depuis le 30 avril 2013 concernant le contrôle des rapports financiers relatifs à l’exercice 2012. Tijdens de vergadering van 6 november 2013 hebben de rapporteurs vervolgens een tussentijds verslag uitgebracht (zie infra — III). Hierbij gaven zij onder meer een gedetailleerd overzicht van de sedert 30 april 2013 verrichte werkzaamheden met betrekking tot de controle van de financiële verslagen over het boekjaar 2012. Après une brève discussion du rapport intermédiaire, la Commission de contrôle a approuvé, au cours de la même réunion, les 12 rapports financiers (voir infra — IV et VI). Na een korte bespreking van het tussentijds verslag keurde de Controlecommissie tijdens dezelfde vergadering de 12 financiële verslagen goed (zie infra — IV en VI). CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 10 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) Enfin, la commission a suivi la suggestion des rapporteurs en ce qui concerne les recommandations formulées par la Cour des comptes (voir infra — V). De commissie ging tenslotte in op de suggestie van de rapporteurs met betrekking tot de door het Rekenhof geformuleerde aanbevelingen (zie infra — V). Le 18 février 2014, le présent rapport a été soumis à l’approbation de la commission. Op 18 februari 2014 werd dit verslag ter goedkeuring aan de commissie voorgelegd. III. — RAPPORT INTERMÉDIAIRE III. — TUSSENTIJDS VERSLAG A. CALENDRIER A. TIJDSCHEMA Les délais, leur interruption et leur suspension Termijnen en hun stuiting en schorsing La procédure de contrôle concernant les rapports financiers des partis politiques et de leurs composantes se déroule selon un calendrier précis qui est défini dans les articles 23 et 24 de la loi du 4 juillet 1989: De controleprocedure betreffende de financiële verslagen van de politieke partijen en hun componenten verloopt volgens een strikt tijdschema, vastgelegd in de artikelen 23 en 24 van de wet van 4 juli 1989: — au 31 décembre de l’exercice clôturé, en l’occurrence l’année 2012: les partis politiques et leurs composantes clôturent leurs comptes. Le conseil d’administration d’une de ces composantes, à savoir l’ASBL qui a été désignée par chacun des partis concernés pour percevoir la dotation qui lui est due en vertu de la loi du 4 juillet 1989, établit ensuite un rapport financier sur les comptes annuels du parti et de ses composantes pour l’exercice clôturé. Ensuite, l’assemblée générale de cette ASBL désigne un réviseur d’entreprise qui établit un rapport sur ce rapport financier; — 31 december van het afgesloten boekjaar, in casu 2012: de politieke partijen en hun componenten sluiten hun rekeningen af. De beheerraad van een van deze componenten, te weten de vzw die door elk van de betrokken partijen is aangewezen om de haar krachtens de wet van 4 juli 1989 verschuldigde dotatie te ontvangen, stelt vervolgens een financieel verslag op over de jaarrekeningen van de partij en haar componenten betreffende het afgesloten boekjaar. Daarna wijst de algemene vergadering van die vzw een bedrijfsrevisor aan die een verslag opstelt over dit financieel verslag; — au plus tard le 120ème jour de la clôture des comptes (30 avril): les partis envoient leur rapport financier au ministre des Finances et aux présidents de la Chambre et du Sénat. Ces derniers veillent à ce que ces rapports soient publiés sans délai dans les documents parlementaires et ils transmettent sans délai un exemplaire de ces rapports ou des documents parlementaires concernés, par lettre recommandée à la poste, à la Cour des comptes en la chargeant de rendre, dans un délai d’un mois, un avis concernant l’exactitude et l’exhaustivité desdits rapports (article 24, alinéas 1er et 2, de la loi du 4 juillet 1989). En vertu de l’article 30 du règlement d’ordre intérieur de la Commission de contrôle, les termes “sans délai” signifient en l’espèce “dans les quinze jours”; — uiterlijk de 120ste dag na het afsluiten van de rekeningen (30 april): de partijen zenden hun financieel verslag naar de minister van Financiën en de voorzitters van Kamer en Senaat. Deze laatsten zorgen voor de onverwijlde publicatie van deze verslagen in de parlementaire stukken en zenden tevens onverwijld een exemplaar van deze verslagen of van de betrokken parlementaire stukken, bij een ter post aangetekende brief, naar het Rekenhof met de opdracht om, binnen een maand, een advies uit te brengen over de juistheid en de volledigheid van deze verslagen (art. 24, eerste en tweede lid, van de wet van 4 juli 1989). Krachtens artikel 30 van het huishoudelijk reglement van de Controlecommissie betekent de term “onverwijld” in dit verband binnen vijftien dagen; — au plus tard le 15ème jour qui suit l’expiration du délai de 120 jours prévu à l’article 24, alinéa 1er, de la loi du 4 juillet 1989 (15 mai): publication des rapports financiers dans les documents parlementaires et transmission de ces rapports à la Cour des comptes dans le cadre de la demande d’avis; — uiterlijk de 15de dag na de in artikel 24, eerste lid, van de wet van 4 juli 1989 bepaalde termijn van 120 dagen (15 mei): publicatie van de financiële verslagen in de parlementaire stukken en overzending ervan aan het Rekenhof in het kader van de adviesaanvraag; CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 11 — au plus tard le 46ème jour qui suit l’expiration du délai prévu à l’article 24, alinéa 1er, de la loi du 4 juillet 1989 (15 juin): transmission de l’avis de la Cour des comptes à la Commission de contrôle. Comme la publication des rapports financiers et l’obligation d’attendre l’avis de la Cour des comptes sont des formalités substantielles, la Commission de contrôle ne peut pas se permettre de prendre une décision concernant l’approbation des rapports déposés sans que ces deux conditions aient été remplies, c’est-à-dire avant le 166ème jour; — uiterlijk de 46ste dag na de in artikel 24, eerste lid, van de wet van 4 juli 1989 bepaalde termijn (15 juni): overzending van het advies van het Rekenhof aan de Controlecommissie. Aangezien de openbaarmaking van de financiële verslagen en de verplichting om het advies van het Rekenhof in te wachten, substantiële vormvereisten zijn, kan de Controlecommissie het zich niet veroorloven een beslissing omtrent de goedkeuring van de ingediende verslagen te nemen zonder dat aan deze twee voorwaarden is voldaan, dus vóór de 166ste dag; — entre le 46ème (15 juin) et au plus tard le 90ème jour (29 juillet) qui suit l’expiration du délai prévu à l’article 24, alinéa 1er, de la loi du 4 juillet 1989: la Commission de contrôle examine2 les rapports financiers, prend, notamment sur la base de l’avis de la Cour des comptes, une décision définitive concernant l’approbation de ces rapports et elle veille ensuite à la publication de son acte d’approbation ainsi que de ses éventuelles observations et des résumés des rapports financiers dans les annexes du Moniteur belge (article 24, alinéas 3 et suivants, de la loi du 4 juillet 1989). — vanaf de 46ste dag (15 juni) tot uiterlijk de 90ste dag (29 juli) na de in artikel 24, eerste lid, van de wet van 4 juli 1989 bepaalde termijn: de Controlecommissie onderzoekt2 de financiële verslagen, neemt — onder meer op grond van het advies van het Rekenhof — een definitieve beslissing nopens de goedkeuring ervan en zorgt nadien voor de publicatie van haar akte van goedkeuring met haar eventuele opmerkingen en de samenvattingen van de financiële verslagen in de bijlagen tot het Belgisch Staatsblad (artikel 24, derde lid en volgende, van de wet van 4 juli 1989). Les délais prévus dans ce calendrier ne sont pas prescrits à peine de nullité. Ce ne sont pas non plus des délais fixes, puisqu’ils peuvent être interrompus ou suspendus. De in dit schema bepaalde termijnen zijn niet voorgeschreven op straffe van nietigheid. Het zijn evenmin vaste termijnen: zij kunnen worden gestuit en geschorst. Conformément à l’article 1er, 4°, alinéa 4, de la loi du 4 juillet 1989, remplacé par la loi du 18 janvier 2008, les délais applicables pour l’exercice des compétences de la Commission de contrôle sont interrompus pendant la dissolution des Chambres fédérales. Dans ce cas, les nouveaux délais commencent à courir dès l’installation de la Commission de contrôle, conformément à l’article 1er, 4°, alinéa 1er, de la même loi, complété par la loi du 18 janvier 2008. Overeenkomstig artikel 1, 4°, vierde lid, van de wet van 4 juli 1989, vervangen bij de wet van 18 januari 2008, worden de voor de uitoefening van de bevoegdheden van de Controlecommissie gestelde termijnen gestuit tijdens de ontbinding van de federale Kamers. De nieuwe termijnen beginnen dan te lopen vanaf de installatie van de Controlecommissie, overeenkomstig artikel 1, 4°, eerste lid, van dezelfde wet, aangevuld bij de wet van 18 januari 2008. L’article 1er, 4°, alinéa 5, prévoit qu’à l’exception du délai prévu à l’article 4bis, § 2, alinéa 3, les délais prévus pour l’exercice des compétences de la Commission de contrôle sont suspendus pendant les périodes de vacances fixées en application de l’article 10, § 1er, 3º, de la loi du 6 avril 1995 organisant la commission parlementaire de concertation prévue à l’article 82 de Overeenkomstig artikel 1, 4°, vijfde lid, worden de voor de uitoefening van de bevoegdheden van de Controlecommissie gestelde termijnen, met uitzondering van de in artikel 4bis, § 2, derde lid, bepaalde termijn, geschorst tijdens de recesperiodes bepaald met toepassing van artikel 10, § 1, 3°, van de wet van 6 april 1995 houdende inrichting van de parlementaire overlegcommissie 2 2 Au cas où la Commission envisagerait de ne pas approuver le rapport financier d’un parti, elle ne pourrait prendre une telle décision que dans le respect des droits de la défense. Conformément aux articles 33 et 34 du règlement d’ordre intérieur de la Commission de contrôle, cela signifie que le président ou les représentants du parti concerné doivent être invités, par lettre recommandée à la poste, à être entendus. Il faut en outre leur accorder un délai raisonnable pour qu’ils puissent se préparer à cette audition. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 Indien de commissie zou overwegen het fi nancieel verslag van een partij niet goed te keuren, dan kan zij een dergelijke beslissing maar nemen met inachtneming van de rechten van de verdediging. Overeenkomstig de artikelen 33 en 34 van het huishoudelijk reglement van de Controlecommissie betekent dat dat de voorzitter of de vertegenwoordigers van de betrokken partij, bij een ter post aangetekende brief, moeten worden uitgenodigd om te worden gehoord. Ter voorbereiding van een dergelijke hoorzitting dient hun daarenboven een redelijke termijn te worden gegund. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 12 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) la Constitution et modifiant les lois sur le Conseil d’État, coordonnées le 12 janvier 1973. bedoeld in artikel 82 van de Grondwet en tot wijziging van de op 12 januari 1973 gecoördineerde wetten op de Raad van State. Enfin, conformément tant à l’article 1er, 4°, alinéa 5, qu’à l’article 24, alinéa 2, dernière phrase, ajouté par la loi du 23 mars 2007, l’examen par la Cour des comptes suspend le délai prévu à l’article 24, alinéa 3, modifié par la loi du 18 janvier 2008, qui est de nonante jours à dater de l’expiration du délai prévu à l’article 24, alinéa 1er. Overeenkomstig tenslotte zowel artikel 1,4°, vijfde lid, als artikel 24, tweede lid, laatste zin, toegevoegd bij de wet van 23 maart 2007, schorst het onderzoek door het Rekenhof de in artikel 24, derde lid,gewijzigd bij de wet van 18 januari 2008, bepaalde termijn van negentig dagen na de in artikel 24, eerste lid, bepaalde termijn. Pendant le délai prévu pour le contrôle des rapports financiers des partis politiques pour l’exercice 2012, les Chambres fédérales n’ont — jusqu’à présent — pas été dissoutes. Par conséquent, le délai n’a pas —encore — été interrompu à cette date. Tijdens de onderzoekstermijn voor de controle van de financiële verslagen van de politieke partijen over het boekjaar 2012 werden de Federale Kamers — tot op heden — niet ontbonden. De termijn werd dus — nog — niet gestuit. Il a toutefois été suspendu pendant 104 jours: Hij werd echter wel geschorst gedurende 104 dagen; 1. 22 jours pendant l’examen des rapports financiers par la Cour des comptes, du 22 mai au 12 juin 2013; 1. 22 dagen tijdens het onderzoek van de financiële verslagen door het Rekenhof van 22 mei tot 12 juni 2013; 2. 73 jours pendant les vacances d’été, du samedi 27 juillet au lundi 7 octobre 2013, à la suite d’une décision de la commission parlementaire de concertation du 17 juillet 2013 (Doc. Parl., Chambre, n° 53-82/43 et Sénat, n° 5-82/43); 2. 73 dagen tijdens het zomerreces van zaterdag 27 juli tot en met maandag 7 oktober 2013, ingevolge een beslissing van de parlementaire overlegcommissie van 17 juli 2013 (Parl. Stuk, Kamer, nr. 53-82/43 en Senaat, nr. 5-82/43); 3. 9 jours pendant les vacances de Toussaint, du samedi 26 octobre au dimanche 3 novembre 2013, à la suite d’une décision de la commission parlementaire de concertation du 24 octobre 2013 (Doc. Parl., Chambre, n° 53-82/45 et Sénat, n° 5-82/45). 3. 9 dagen tijdens het Allerheiligenreces van zaterdag 26 oktober tot en met zondag 3 november 2013, ingevolge een beslissing van de parlementaire overlegcommissie van 24 oktober 2013 (Parl. Stuk, Kamer, nr. 53-82/45 en Senaat, nr. 5-82/45). Le délai d’examen qui aurait normalement expiré le lundi 29 juillet 2013 a dès lors été prorogé au dimanche 10 novembre 2013. De onderzoekstermijn die normalerwijze op maandag 29 juli 2013 zou verstrijken, werd daardoor verlengd tot zondag 10 november 2013. B. APERÇU DES ACTIVITÉS DE CONTRÔLE CONCERNANT L’EXERCICE 2012 B.OVERZICHT VAN DE ONDERZOEKSWERKZAAMHEDEN BETREFFENDE HET BOEKJAAR 2012 — 29 mars 2013: lettre des présidents de la Commission de contrôle aux présidents de treize partis politiques (N-VA, PS, MR, FDF, CD&V, sp.a, Open Vld, Vlaams Belang, cdH, Ecolo, Groen, LDD, PP), ainsi qu’à l’administrateur provisoire de l’asbl “Services Logistiques du Parti Populaire” (PP). — 29 maart 2013: brief van de voorzitters van de Controlecommissie aan de voorzitters van dertien politieke partijen (N-VA, PS, MR, FDF, CD&V, sp.a, Open Vld, Vlaams Belang, cdH, Ecolo, Groen, LDD, PP), evenals aan de voorlopig bestuurder van de vzw “Services Logistiques du Parti Populaire” (PP). Le rapport sur les activités de contrôle concernant l’exercice 2011 fait par M. Philippe Mahoux (S) et Mme Zoé Genot (Ch) au nom de la Commission de contrôle (Doc. Parl. Chambre, n° 53-2173/5, et Sénat, n° 5-1596/5) leur est transmis; Hun wordt het verslag betreffende de controlewerkzaamheden over het boekjaar 2011 toegezonden, dat de heren Philippe Mahoux (S) en mevrouw Zoé Genot (K) namens de Controlecommissie hebben uitgebracht (Parl. St. Kamer, nr. 53-2173/5, en Senaat, nr. 5-1596/5); CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 13 — 30 avril 2013: dans les cent vingt jours de la clôture des comptes, au 31 décembre 2012, douze partis ont envoyé leur rapport financier aux présidents de la Commission de contrôle, à savoir la N-VA, le PS, le MR, les FDF, le CD&V, le sp.a, l’Open Vld, le Vlaams Belang, le cdH, Ecolo, Groen et la LDD. — 30 april 2013: binnen honderdtwintig dagen na het afsluiten van de rekeningen, op 31 december 2012, hebben twaalf partijen hun financieel verslag aan de voorzitters van de Controlecommissie toegezonden, te weten N-VA, PS, MR, FDF, CD&V, sp.a, Open Vld, Vlaams Belang, cdH, Ecolo, Groen en LDD. — 6 mai 2013: publication des rapports financiers déposés (Doc. Parl. Chambre, nos 53-2786/1 et 2, et Sénat, nos 5-2056/1 et 2); — 6 mei 2013: publicatie van de ingediende financiele verslagen (Parl. St. Kamer, nrs. 53-2786/1 en 2, en Senaat, nrs. 5-2056/1 en 2); — 7 mai 2013: désignation des rapporteurs par la Commission de contrôle et ordre des travaux; — 7 mei 2013: aanwijzing van de rapporteurs door de Controlecommissie en regeling der werkzaamheden; — 21 mai 2013: lettre recommandée à la poste des présidents de la Commission de contrôle à la Cour des comptes, la priant de rendre, dans un délai d’un mois, un avis concernant l’exactitude et l’exhaustivité des rapports financiers publiés dans les documents parlementaires joints; — 21 mei 2013: ter post aangetekende brief van de voorzitters van de Controlecommissie aan het Rekenhof met het verzoek om, binnen een maand, een advies uit te brengen over de juistheid en de volledigheid van de in de bijgevoegde parlementaire stukken gepubliceerde financiële verslagen; — 12 juin 2013: la Cour des comptes rend son avis et le transmet aux présidents de la Commission de contrôle, qui le reçoivent le jour même; — 12 juni 2013: het Rekenhof brengt zijn advies uit en deelt dit mee aan de voorzitters van de Controlecommissie, die het op dezelfde dag ontvangen; — 20 juin 2013: bien que la loi du 4 juillet 1989 ne le prévoie pas, les présidents de la Commission de contrôle transmettent, eu égard notamment à la recommandation de la Commission de contrôle (Doc. Parl., Chambre n° 51 1117/4 et Sénat n° 3-676 4, p. 80) et dans le souci d’assurer la transparence et le bon déroulement de l’examen, l’avis de la Cour des comptes aux présidents des douze partis politiques concernés, en les invitant à communiquer, pour le 19 juillet 2013 au plus tard, à la Commission de contrôle leur point de vue sur les observations de la Cour des comptes concernant leur parti. — 20 juni 2013: hoewel de wet van 4 juli 1989 hierin niet voorziet, wordt het advies van het Rekenhof, mede gelet op de aanbeveling van de Controlecommissie (Parl. St., Kamer, nr. 51 1117/4, en Senaat, nr. 3-676/4, blz. 80), ter wille van de transparantie en het efficiënt verloop van het onderzoek door de voorzitters van de Controlecommissie aan de voorzitters van de twaalf betrokken politieke partijen toegestuurd met het verzoek om uiterlijk op 19 juli 2013 hun standpunt nopens de opmerkingen van het Rekenhof aangaande hun partij aan de Controlecommissie mee te delen. Bien que certains tardivement, tous les partis ont fait part de leur réaction à ce sujet; Alle partijen, hoewel sommige ietwat laattijdig, hebben hierop hun reactie kenbaar gemaakt; — 8 août 2013: transmission de l’avis de la Cour des comptes aux membres de la Commission de contrôle. — 8 augustus 2013: overzending van het advies van het Rekenhof aan de leden van de Controlecommissie; C. BUT DE L’EXAMEN PRÉLIMINAIRE C. OPZET VAN HET PRELIMINAIR ONDERZOEK En vertu de l’article 24 de la loi du 4 juillet 1989 et de l’article 31 de son règlement d’ordre intérieur, la Commission de contrôle soumet les rapports financiers des partis politiques et de leurs composantes à un examen afin d’en contrôler la conformité aux lois et aux arrêtés en vigueur. Krachtens artikel 24 van de wet van 4 juli 1989 en artikel 31 van haar huishoudelijk reglement onderwerpt de Controlecommissie de financiële verslagen van de politieke partijen en hun componenten aan een onderzoek teneinde hun conformiteit met de vigerende wetten en besluiten na te gaan. Jusqu ’à l ’exercice 2001, l ’examen préliminaire effectué par le(s) rapporteur(s) avait pour but d’éclairer Tot en met het boekjaar 2001 had het preliminair onderzoek door de rapporteur(s) tot doel de Controle- CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 14 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) la Commission de contrôle sur les rapports financiers déposés et d’attirer son attention sur les questions et sur les les points difficiles qui requièrent des éclaircissements. À cet effet, le(s) rapporteur(s) contrôlai(en)t la conformité des rapports financiers — en ce qui concerne tant leur forme que leur contenu — aux lois et aux arrêtés en vigueur. Pour ce faire, il(s) vérifiai(en)t notamment si les réviseurs d’entreprises avaient ou non visé sans réserve les rapports financiers des partis. commissie enigszins wegwijs te maken in de ingediende financiële verslagen en haar aandacht te vestigen op vragen en knelpunten die nadere opheldering behoefden. Daartoe toetste(n) de rapporteur(s) de financiële verslagen zowel op hun formele als inhoudelijke aspecten aan de vigerende wetten en besluiten. Daarbij werd onder meer rekening gehouden met het feit of de bedrijfsrevisoren voor de financiële verslagen van de partijen al dan niet een visum zonder voorbehoud hadden afgeleverd. Cette procédure a été sensiblement modifiée à partir de l’exercice 2002, en ce sens que le(s) rapporteur(s) a/ ont pu se baser depuis sur l’avis de la Cour des comptes concernant l’exactitude et l’exhaustivité des rapports financiers, avis que la Commission de contrôle avait dû recueillir obligatoirement. Met ingang van het boekjaar 2002 is deze werkwijze grondig gewijzigd doordat de rapporteur(s) sindsdien kunnen bogen op het door de Controlecommissie verplicht ingewonnen advies van het Rekenhof over de juistheid en de volledigheid van de financiële verslagen. Comme on l’a exposé ci-dessus, la Cour des comptes a rendu, le 12 juin 2013, un avis sur les douze rapports financiers déposés pour l’exercice 2012. Zoals hiervoor is uiteengezet heeft het Rekenhof op 12 juni 2013 een advies uitgebracht over de twaalf ingediende financiële verslagen m.b.t. het boekjaar 2012. D. AVIS DE L A COUR DES COMPTES ET REACTIONS DES PARTIS D. ADVIES VAN HET REKENHOF EN REACTIES VAN DE PARTIJEN Ci-dessous figure, dans son intégralité, l’avis rendu par la Cour des comptes le 12 juin 2013. Il est suivi des réactions éventuelles des partis et des remarques éventuelles des rapporteurs. Hierna volgt het volledige advies van het Rekenhof van 12 juni 2013, met in voorkomend geval de reacties van de partijen en opmerkingen van de rapporteurs. 1. Advies van 12 juni 2013 1. Avis du 12 juin 2013 Par lettre du 21 mai 2013, reçue le 22 mai 2013, les présidents de la Commission de contrôle, créée par la loi du 4 juillet 1989 relative à la limitation et au contrôle des dépenses électorales engagées pour les élections des Chambres fédérales, ainsi qu’au financement et à la comptabilité ouverte des partis politiques, ont transmis à la Cour des comptes les rapports financiers sur la comptabilité des partis politiques et de leurs composantes pour l’exercice 2012 (Doc. parl. Chambre, n° 53 2786/001 à 002, et Sénat, n° 5-2056/1 à 2) et lui ont demandé de rendre, dans un délai d’un mois, un avis concernant l’exactitude et l’exhaustivité desdits rapports. Bij brief van 21 mei 2013, door het Rekenhof ontvangen op 22 mei 2013, hebben de voorzitters van de Controlecommissie die werd opgericht door de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen, de financiële verslagen over de boekhouding van de politieke partijen en hun componenten voor het boekjaar 2012 (Parl. stuk Kamer, nr. 53 2786/001 t.e.m. 002, en Senaat nr. 5-2056/1 t.e.m. 2) aan het Rekenhof toegezonden en het gevraagd binnen een termijn van één maand een advies te bezorgen in verband met de juistheid en de volledigheid van die verslagen. En vertu de l’article 24, deuxième alinéa, de la loi du 4 juillet 1989, modifiée par la loi du 2 avril 2003, les présidents des Chambres législatives chargent la Cour des comptes “de rendre, en application de l’article 1er, § 2, dans un délai d’un mois, un avis concernant l’exactitude et l’exhaustivité des rapports financiers sur les comptes annuels des partis politiques et de leurs composantes”. Selon l’article 1er, § 2, précité (en réalité l’article 1er, 4°, Krachtens artikel 24, 2e lid, van de wet van 4 juli 1989, gewijzigd door de wet van 2 april 2003, geven de voorzitters van de wetgevende kamers het Rekenhof de opdracht om “met toepassing van artikel 1, § 2, binnen een maand, een advies uit te brengen over de juistheid en de volledigheid van de financiële verslagen over de jaarrekeningen van de politieke partijen en hun componenten”. Volgens bovenvermeld artikel 1, § 2, (in CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 15 troisième alinéa), la Commission de contrôle est “tenue de se faire conseiller, aux conditions prévues par la présente loi, par la Cour des comptes tant pour le contrôle des dépenses électorales des partis politiques et des candidats que pour le contrôle des rapports financiers des partis politiques et de leurs composantes”. werkelijkheid artikel 1, 4°, 3e lid), is de Controlecommissie “verplicht om zich, onder de door deze wet bepaalde voorwaarden, te laten adviseren door het Rekenhof voor de controle zowel van de verkiezingsuitgaven van de politieke partijen en de individuele kandidaten als van de financiële verslagen van de politieke partijen en hun componenten”. Dans son avis remis le 6 août 2003 et portant sur les rapports financiers afférents à l’exercice 2002 (Doc. parl. Chambre, n° 51-21/3 et Sénat 3-21/3, p. 18), la Cour des comptes a précisé le cadre légal dans lequel s’inscrit son intervention. In zijn advies van 6 augustus 2003 over de financiële verslagen met betrekking tot het boekjaar 2002 (Parl. stuk, Kamer, nr. 51-21/3 en Senaat 3-21/3, blz. 18) heeft het Rekenhof het wettelijke kader van zijn optreden gepreciseerd. Les dispositions légales en vigueur à l’époque n’ont pas été modifiées3. L’avis de la Cour des comptes portant sur l’exercice 2012 est dès lors rendu selon les principes de contrôle et la structure retenus lors des précédents avis. A dater de l’exercice 2010, l’avis intègre également la vérification des modifications réglementaires (insertion des cadres XVII et XVIII) apportées au nouveau modèle de rapport financier paru au Moniteur belge du 15 juillet 2010. De wettelijke bepalingen die indertijd van toepassing waren, werden niet gewijzigd3. Het advies van het Rekenhof met betrekking tot het boekjaar 2012 wordt derhalve verstrekt volgens de controleprincipes en de structuur die in de vorige adviezen werden gehanteerd. Vanaf het boekjaar 2010 omvat het advies eveneens het nazicht van de reglementaire wijzigingen (toevoeging van de kaders XVII en XVIII) die werden aangebracht in het nieuwe model van financieel verslag dat verscheen in het Belgisch Staatsblad van 15 juli 2010. Eu égard à ces considérations et compte tenu des données disponibles dans les documents parlementaires, le contrôle des rapports financiers de l’année 2012 des partis politiques porte sur les aspects formels (points 1 à 11) et financiers (points 12 à 17) énumérés ci-après. La Cour des comptes ne s’est donc pas prononcée sur la validité et sur la réalité des opérations sous-jacentes dans la mesure où elle n’a pas accès aux pièces justificatives. Gelet op die beschouwingen en rekening houdend met de gegevens die beschikbaar waren in de parlementaire stukken heeft de controle van de financiële verslagen van het jaar 2012 van de politieke partijen betrekking op de hierna vermelde formele (punten 1-11) en financiële aspecten (punten 12-17). Het Rekenhof heeft zich dus niet uitgesproken over de geldigheid en de werkelijkheid van de onderliggende verrichtingen aangezien het geen toegang heeft tot de verantwoordingsstukken. 3 3 L'article 19 de la loi du 23 mars 2007, modifiant la loi du 27 juin 1921 sur les associations sans but lucratif, les associations internationales sans but lucratif et les fondations, a exclu — à dater du 28 mars 2007 — les composantes des partis politiques du champ d'application de la loi du 27 juin 1921. Il n'a induit, en conséquence, aucune modification du cadre de référence au regard duquel la Cour des comptes a, jusqu'à présent, rendu ses avis sur les rapports financiers des partis politiques. Il en est de même en ce qui concerne les diverses modifications apportées par la loi du 18 janvier 2008, modifiant la loi du 4 juillet 1989 relative à la limitation et au contrôle des dépenses électorales engagées pour les élections des Chambres fédérales, ainsi qu'au financement et à la comptabilité ouverte des partis politiques, en matière de délais fixés pour l'exercice des compétences de la Commission de contrôle. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 Artikel 19 van de wet van 23 maart 2007 tot wijziging van de wet van 27 juni 1921 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen heeft — met ingang van 28 maart 2007 — de componenten van de politieke partijen uitgesloten van het toepassingsveld van de wet van 27 juni 1921. Dat artikel heeft bijgevolg geen enkele wijziging teweeggebracht op het niveau van het referentiekader dat voor het Rekenhof als basis heeft gediend voor het uitbrengen van zijn adviezen over de financiële verslagen van de politieke partijen. Hetzelfde geldt voor de verschillende wijzigingen die werden aangebracht door de wet van 18 januari 2008 tot wijziging van de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen, wat de voor de uitoefening van de bevoegdheden van de Controlecommissie gestelde termijnen betreft. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 16 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) Mise en œuvre de recommandations antérieurement formulées par la Cour des comptes Tenuitvoerlegging van de vroeger door het Rekenhof geformuleerde aanbevelingen Le 26 mars 2013, la Commission de contrôle s’est ralliée4 aux deux recommandations formulées par la Cour des comptes dans son avis du 20 juin 2012, à savoir que la commission: Op 26 maart 2013 heeft de Controlecommissie zich geschaard4 achter de twee door het Rekenhof in zijn advies dd. 20 juni 2012 geformuleerde aanbevelingen, te weten dat de commissie: — invite les partis à produire, dès le prochain exercice, l’intégralité de leurs règles d’évaluation; — de partijen zou verzoeken vanaf volgend boekjaar al hun waarderingsregels voor te leggen; — rappelle aux partis la nécessité de reprendre systématiquement, lorsqu’ils s’imposent, les commentaires prévus au bas du cadre XVIII et ce, même s’ils sont déjà mentionnés par ailleurs dans le rapport financier. Dans cette optique, la Cour recommande également que le cadre XVIII du schéma légal soit repris dans son intégralité, notamment en incorporant l’alinéa “Remarques” et ce, quand bien même celui-ci ne doit pas être complété pour l’exercice sous revue. — de partijen eraan zou herinneren dat de toelichtingen onderaan kader XVIII, in voorkomend geval, systematisch moeten worden ingevuld, ook al zijn ze elders in het financieel verslag al vermeld. In die optiek pleit het Rekenhof er ook voor dat kader XVIII van het wettelijke schema volledig zou worden opgenomen, inclusief de alinea “Opmerkingen”, ook als die voor het betrokken boekjaar niet ingevuld moet worden. AVIS CONCERNANT LES RAPPORTS FINANCIERS SUR L’EXERCICE 2012 ADVIES BETREFFENDE DE FINANCIELE VERSLAGEN OVER HET BOEKJAAR 2012 ASPECTS FORMELS VORMELIJKE ASPECTEN 1. Qualité du ou des signataire(s) des états financiers 1. Hoedanigheid van de ondertekenaar(s) van de financiële staten 1.1 Dans le cadre de son contrôle portant sur l’exercice 2012, la Cour des comptes a plus spécifiquement examiné si les deux documents du schéma légal devant faire l’objet de signature(s) avaient systématiquement été communiqués. De cet examen, il ressort que le texte introductif du “Modèle I” est absent (et donc forcément non signé) auprès de cinq partis [N-VA — MR — CD&V — Open Vld — Ecolo]. Ce modèle, bien que repris, s’écarte toutefois de la forme prescrite auprès de trois partis [FDF — Vlaams Belang — Groen]. Enfin, le résumé du rapport financier (“Modèle II”) d’un parti [sp.a] n’a pas été signé. 1.1 In het kader van zijn controle van boekjaar 2012, heeft het Rekenhof meer specifiek onderzocht of de twee documenten van het wettelijke schema die beide moeten worden ondertekend, systematisch werden medegedeeld. Uit dit onderzoek blijkt dat de inleidende tekst van “Model I” ontbreekt (en dus niet werd ondertekend) bij vijf partijen [N-VA — MR — CD&V — Open Vld — Ecolo]. Dit model, hoewel opgenomen, wijkt echter bij drie partijen [FDF — Vlaams Belang — Groen] af van de voorgeschreven vorm. Tot slot werd de samenvatting van het financieel verslag (“Model II”) bij één partij [sp.a] niet ondertekend. Réaction de la N-VA Reactie van de N-VA Vous trouverez en annexe la version adaptée du rapport fi nancier 2012 avec l’adjonction formelle du texte introductif de “Modèle I” et des données demandées concernant le cadre XVII (voir annexe 3). Als bijlage vindt u de aangepaste versie van het fi nancieel verslag boekjaar 2012 met de formele toevoeging van de inleidende tekst van “Model I” en de gevraagde gegevens m.b.t. kader XVII (zie bijlage 3). Réaction de CD&V Reactie van CD&V En ce qui concerne le point 1.1, vous trouverez en annexe le texte introductif du MODÈLE I (voir annexe 2). U kan in bijlage de inleidende tekst van MODEL I vinden (zie bijlage 2). 4 4 Page 52, doc. parl. Chambre, n° 53 2173/005, et Sénat, n° 5-1596/5. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 Bladzijde 52, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2173/005, en Senaat, nr. 5-1596/5. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 17 Réaction du sp.a Reactie van de sp.a Vous trouverez le résumé du rapport fi nancier signé en annexe (voir annexe 2). Als bijlage vindt u de ondertekende samenvatting van het fi nancieel verslag (zie bijlage 2). Réaction de l’Open Vld Reactie van Open Vld Ainsi que le prévoit le schéma légal, le texte introductif du ‘Modèle 1’ sera à l’avenir joint, en intégralité et signé, au rapport fi nancier de l’Open Vld. Zoals voorzien in het wettelijk schema, zal in de toekomst de inleidende tekst van ‘Model 1’, integraal en ondertekend, worden toegevoegd aan het fi nancieel verslag van Open Vld. Réaction du VB Reactie van het VB Une question se pose en ce qui concerne les aspects formels. La Cour des comptes estime que le texte introductif du “Modèle I” s’écarte de la forme prescrite (p. 3, point 1.1). Aangaande de vormelijke aspecten dringt zich een vraag op. Het Rekenhof stelt dat de inleidende tekst van “Model I” afwijkt van de voorgeschreven vorm (blz. 3, punt 1.1). Le Vlaams Belang a effectivement inséré un commentaire concernant certains aspects et évolutions importants par rapport à l’exercice précédent. Aucune rubrique n’étant prévue à cet effet dans le rapport, nous avons estimé opportun de placer notre commentaire dans l’introduction du rapport. Pouvez-vous nous indiquer à quel endroit de tels commentaires doivent être inscrits à l’avenir? Inderdaad, Vlaams Belang heeft tevens een toelichting opgenomen aangaande belangrijke aspecten en evoluties t.o.v. vorig boekjaar. Vermits in het verslag hiervoor nergens ruimte voorzien wordt, meenden wij dat het opportuun is dit te melden in de aanhef van het verslag. Kan u ons informeren waar deze toelichtingen in de toekomst dienen opgenomen te worden? Réaction d’Ecolo Reactie van Ecolo Ce “Modèle I” se trouve bien dans notre rapport fi nancier mais s’écarte, légèrement, de la forme prescrite (cfr page 4 et 56). Nous veillerons, dans notre prochain rapport, a respecter scrupuleusement, le texte introductif du “Modèle I”. Dit “Model I” is wel degelijk opgenomen in ons fi nancieel verslag, maar wijkt licht af van de voorgeschreven vorm (cf. blz. 4 en 56). In volgende verslagen zullen wij de inleidende tekst van “Model I” nauwgezet opnemen. 1.2 A l’exception d’un parti [FDF], il a été observé que les signataires des rapports financiers sont membres du conseil d’administration de l’ASBL chargée, en vertu des articles 22 et 23 de la loi du 4 juillet 1989, de l’élaboration desdits rapports. 1.2 Behalve bij één partij [FDF] werd er opgemerkt dat de personen die de financiële verslagen ondertekenen lid zijn van de raad van bestuur van de vzw die krachtens de artikelen 22 en 23 van de wet van 4 juli 1989 belast is met het opstellen van die verslagen. 1.3 Comme lors du précédent exercice, le rapport financier d’un parti [FDF] a été établi sous la responsabilité de son Comité administratif et notamment signé par son président. 1.3 Zoals vorig boekjaar werd het financieel verslag van één partij [FDF] opgesteld onder de verantwoordelijkheid van zijn Comité administratif en werd het ondermeer ondertekend door zijn voorzitter. La Commission de contrôle n’a, dans son rapport du 26 mars 20135, pas adopté de point de vue quant à la question de savoir si ce parti politique devait créer l’ASBL prévue par les articles 22 et 23 de la loi du 4 juillet 1989. De Controlecommissie heeft, in haar rapport van 26 maart 20135, geen standpunt ingenomen nopens de vraag of deze politieke partij de in de artikelen 22 en 23 van de wet van 4 juli 1989 voorziene vzw moest oprichten. 5 5 Page 51, doc. parl. Chambre, n° 53 2173/005, et Sénat, n° 5-1596/5. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 Bladzijde 51, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2173/005, en Senaat, nr. 5-1596/5. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 18 DOC 53 Réaction des FDF 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) Reactie van de FDF J’ai pris bonne note des différentes observations faites par la Cour des comptes à propos du parti. Ik heb akte genomen van de diverse opmerkingen die het Rekenhof omtrent onze partij heeft geformuleerd. A cet égard, celle-ci précise expressément que la Commission de contrôle n’a pas adopté de point de vue quant à la question de savoir si notre parti devait créer l’association sans but lucratif prévue aux articles 22 et 23 de la loi du 4 juillet 1989 relative à la limitation et au contrôle des dépenses électorales ainsi qu’au fi nancement et à la comptabilité ouverte des partis politiques. Het Rekenhof stelt uitdrukkelijk dat de Controlecommissie geen standpunt heeft ingenomen over de vraag of onze politieke partij moest voorzien in de oprichting van een vzw, als bedoeld in de artikelen 22 en 23 van de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale kamers, de fi nanciering en de open boekhouding van de politieke partijen. Pour la présente législature, notre parti n’est pas soumis à la loi précitée et en conséquence, il n’est pas tenu de respecter les articles 22 et 23 (cfr supra) puisqu’il ne bénéfi cie pas du fi nancement public en application de la loi précitée. Dès lors, ce n’est que par souci de transparence que le parti FDF veille à transmettre à la Chambre des représentants les documents requis par ladite loi. Wat deze zittingsperiode betreft, is onze partij niet aan voornoemde wet onderworpen: aangezien de FDF de openbare financiering waarin voornoemde wet voorziet, niet genieten, is onze partij bijgevolg niet verplicht die artikelen 22 en 23 in acht te nemen. De FDF verstrekken de Kamer van volksvertegenwoordigers dus louter met het oog op de transparantie de bij die wet vereiste documenten. Les FDF veilleront, pour la prochaine législature, à désigner une institution constituée sous la forme d’une ASBL qui sera chargée de recevoir la dotation publique en exécution de l’article 22 de la loi du 4 juillet 1989 relative à la limitation et au contrôle des dépenses électorales ainsi qu’au fi nancement et à la comptabilité ouverte des partis politiques. Onze partij zal erover waken tegen de volgende zittingsperiode een instelling op te richten in de vorm van een vzw, die de openbare dotatie zal innen met toepassing van artikel 22 van de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale kamers, de fi nanciering en de open boekhouding van de politieke partijen. A cette fi n, les FDF opteront plus que probablement pour la désignation de l’asbl “Solidarité Bruxelloise et Francophone” qui est l’une des deux entités consolidantes, ayant d’ores et déjà la charge de la gestion fi nancière du parti FDF, et solliciteront son agrément par voie d’arrêté royal auprès de la ministre de l’Intérieur. De FDF zullen in dat verband wellicht de vzw “Solidarité Bruxelloise et Francophone” aanwijzen. Dat is een van onze twee consoliderende entiteiten die nu al het fi nancieel beheer van de partij behartigt. De partij zal de minister van Binnenlandse Zaken verzoeken die vzw bij koninklijk besluit daartoe te machtigen. Quant aux autres remarques, ils veilleront à en tenir compte pour l’exercice 2013. Wat de overige opmerkingen betreft, zullen de FDF ze ter harte nemen in verband met het boekjaar 2013. 2. Existence des données identificatrices et financières pour chacun des partis politiques et de leurs composantes 2. Bestaan van de identifi catie- en financiële gegevens voor elk van de politieke partijen en hun componenten Aucune donnée identificatrice ou financière n’est manquante. Er ontbreken geen identificatie- of financiële gegevens. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 19 3. Respect des exigences formelles relatives aux données identificatrices des partis politiques et de leurs composantes 3. Inachtneming van de formele vereisten met betrekking tot de identificatiegegevens van de politieke partijen en hun componenten En ce qui concerne l’exercice 2012, la Cour des comptes n’a pas observé d’anomalie et/ou de manquement significatif quant à la manière dont les différents partis politiques ont répondu aux exigences formelles relatives à l’identification de leurs différentes composantes. Met betrekking tot het boekjaar 2012 heeft het Rekenhof geen betekenisvolle anomalie en/of tekortkoming vastgesteld betreffende de wijze waarop de politieke partijen hebben voldaan aan de vormelijke vereisten inzake de identificatie van hun verschillende componenten. Elle se permet toutefois de revenir incidemment sur diverses observations, strictement formelles, déjà formulées dans le passé. Celles-ci portent notamment sur la mention de la profession des membres des organes de gestion et/ou de contrôle des différentes composantes, la référence au n° d’article des statuts reprenant l’objet social, l’indication même de ce dernier et la communication intégrale ou partielle des éléments constituant le domicile. Divers manquements en la matière sont occasionnellement observés auprès de plusieurs partis. Terloops wil het echter terugkomen op diverse opmerkingen van strikt formele aard die het reeds in het verleden had geformuleerd over onder andere het vermelden van het beroep dat wordt uitgeoefend door de leden van de beheers- en/of de controleorganen van de verschillende componenten, de verwijzing naar het nummer van het artikel in de statuten waarin het maatschappelijk doel wordt vermeld, de vermelding van dat maatschappelijk doel zelf, en de volledige of gedeeltelijke mededeling van de elementen van de woonplaats. Bij verschillende partijen worden occasioneel diverse tekortkomingen op dat vlak vastgesteld. La Cour des comptes suggère à la Commission d’inviter les partis à mentionner l’intégralité des informations demandées. Het Rekenhof suggereert de Commissie dat zij de partijen zou vragen de gevraagde informatie volledig te vermelden. 4. Resp ect des schémas prévus pour la présentation des données relatives au résumé du rapport financier, aux comptes synthétiques des composantes et au compte consolidé 4. Inachtneming van de schema’s voor de presentatie van de gegevens met betrekking tot de samenvatting van het financiële verslag, de samenvattende rekeningen van de componenten en de geconsolideerde rekening 4.1 Un parti [PS] omet de fournir la précision demandée en bas du cadre VI de l’annexe. 4.1 Eén partij [PS] heeft nagelaten de precisering toe te voegen waarnaar gevraagd wordt onderaan kader VI van de bijlage. Réaction du PS Reactie van de PS Omission de la précision demandée en bas du cadre VI de l’annexe: l’institution article 22 comprend le secrétariat national mais pas le service d’études Niet-vermelding van de precisering waarnaar wordt gevraagd onderaan kader VI van de bijlage: de bij artikel 22 bedoelde instelling omvat het nationaal secretariaat, maar niet de studiedienst. 4.2 Deux partis [FDF — Open Vld] ne reprennent aucun montant dans la colonne “Institution article 22” du cadre VI de l’annexe. 4.2 Twee partijen [FDF — Open Vld] vermelden geen enkel bedrag in de kolom “Instelling art. 22” van kader VI van de bijlage. Auprès du premier parti [FDF], cette absence résulte du fait que le parti ne bénéficie actuellement d’aucune dotation publique distincte6. Bij de eerste partij [FDF] is die niet-vermelding het gevolg van het feit dat ze thans geen aparte overheidsdotatie ontvangt6. 6 6 Page 51, doc. parl. Chambre, n° 53 2173/005, et Sénat, n° 5-1596/5. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 Bladzijde 51, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2173/005, en Senaat, nr. 5-1596/5. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 20 DOC 53 Le second parti [Open Vld] a justifié7 cette situation par le fait que l’institution en question transmet intégralement et immédiatement toutes les contributions au Secrétariat National. 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) De tweede partij [Open Vld] heeft die situatie verklaard7 door het feit dat de instelling in kwestie alle bijdragen integraal en onmiddellijk doorstuurt naar de Nationale Werkingsentiteit. Reactie van Open Vld Réaction de l’Open Vld Ainsi que l’a précisé et fait observer la Cour des comptes l’année dernière, les Contributions — Institution Art. 22 — sont mentionnées sous la rubrique ‘Secrétariat national ’, parce que l ’asbl LIBERA transmet intégralement et immédiatement toutes les contributions directement par netting bancaire au ‘Secrétariat national’. Zoals vorig jaar meegedeeld en opgemerkt door het Rekenhof, staan de Bijdragen — Instelling Art. 22 — vermeld bij de rubriek ‘Nationale Werkingsentiteit ’; omdat de vzw LIBERA integraal en onmiddellijk alle bijdragen rechtstreeks via bancaire netting doorstuurt naar de ‘Nationale Werkingsentiteit’. 4.3 Comme en 2011 et contrairement à la proposition de correction qu’il a formulée8, un parti [PS] fournit les informations relatives aux cadres XVI, XVII et XVIII de ses annexes après le rapport du réviseur et une synthèse du périmètre de consolidation. Les trois cadres en question sont donc séparés de la liasse formant l’ensemble de l’annexe. Par ailleurs, le cadre XVII est fourni après le cadre XVIII. 4.3 Net zoals in 2011 en in tegenstrijd met de door de partij voorgestelde correctie8, vermeldt één partij [PS] de informatie bestemd voor de kaders XVI, XVII en XVIII van de bijlagen nà het verslag van de revisor en de synthese van de consolidatieperimeter. De drie kaders in kwestie zijn dus gescheiden van de bundel die de bijlagen vormt. Bovendien is kader XVII opgenomen nà kader XVIII. Réaction du PS Reactie van de PS En effet, les cadres XVI, XVII et XVIII sont séparés de la liasse formant l’ensemble de l’annexe et les cadres XVII et XVIII sont inversés. Il s’agit d’erreurs de pagination pour laquelle nous nous présentons nos excuses. Het klopt dat de kaders XVI, XVII en XVIII gescheiden zijn van de bundel die de bijlagen vormt, alsook dat de kaders XVII en XVIII in de omgekeerde volgorde staan vermeld. Het gaat om fouten in verband met de paginanummering, waarvoor onze excuses. 4.4 Un parti [FDF] communique inutilement les rapports du réviseur d’entreprises relatifs aux composantes. Si ces rapports sont transmis en vue de communiquer les analyses de comparabilité entre exercices qu’ils contiennent, il est suggéré au parti d’intégrer ces dernières dans le rapport révisoral portant sur les comptes consolidés. 4.4 Eén partij [FDF] deelt onnodig de verslagen van de bedrijfsrevisor over de componenten mee. Indien die verslagen worden toegezonden om de analyses van de vergelijkbaarheid tussen de boekjaren mee te delen, wordt aan de partij voorgesteld die analyses te verwerken in het verslag van de bedrijfsrevisor over de geconsolideerde rekeningen. 5. Exhaustivité et présentation générale des données financières 5. Volledigheid en algemene presentatie van de financiële gegevens L’exhaustivité et la présentation générale des comptes ne présentent pas de lacune majeure. Cette observation tient compte des entités pour lesquelles les partis ont justifié ou commenté antérieurement l’absence de toute donnée financière. Er zijn geen betekenisvolle leemten inzake volledigheid en algemene voorstelling van de rekeningen. Deze vaststelling houdt rekening met de componenten voor dewelke de partijen vroeger de afwezigheid van enig cijfergegeven verantwoord of toegelicht hebben. 7 7 8 Page 19, doc. parl. Chambre, n° 53 2173/005, et Sénat, n° 5-1596/5. Page 20, doc. parl. Chambre, n° 53 2173/005, et Sénat, n° 5-1596/5. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 8 Bladzijde 19, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2173/005, en Senaat, nr. 5-1596/5. Bladzijde 20, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2173/005, en Senaat, nr. 5-1596/5. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 21 6. Concordance entre les chiffres repris dans le résumé des rapports financiers et ceux figurant dans le bilan consolidé 6. Overeenstemming tussen de cijfers in de samenvatting van de financiële verslagen en die in de geconsolideerde balans Un parti [CD&V] mentionne, dans son résumé, des charges courantes de 9 296 471 EUR alors que les comptes consolidés les reprennent à hauteur de 9 296 429 EUR. Une différence de 4 EUR est par ailleurs observée au niveau des charges exceptionnelles. Le résultat final repris dans le résumé est toutefois identique à celui du résultat consolidé. Eén partij [CD&V] vermeldt voor de kosten uit de gewone werking in de samenvatting een bedrag van 9 296 471 EUR, terwijl in de geconsolideerde jaarrekening een bedrag van 9 296 429 EUR wordt vermeld. Overigens wordt er een verschil van 4 EUR vastgesteld op het niveau van de uitzonderlijke kosten. Het resultaat van het boekjaar dat is opgenomen in de samenvatting, is echter identiek aan het geconsolideerd resultaat. Réaction de CD&V Reactie van CD&V Le point 6 concerne une erreur matérielle. Ce sont les montants fi gurant dans les comptes annuels consolidés qui sont corrects. Les montants repris dans le résumé du rapport fi nancier (Modèle II) doivent être corrigés. Le montant qui se rapporte aux “Charges sur activités courantes” doit par conséquent devenir -9 296 428,76 euros et celui afférent aux “Charges exceptionnelles” -2 944,76 euros. Les autres chiffres repris dans le tableau du résumé du rapport fi nancier restent inchangés. Punt 6 betreft een materiële vergissing. De bedragen die worden vermeld in de geconsolideerde jaarrekening zijn de juiste. De bedragen opgenomen in de samenvatting van het fi nancieel verslag (Model II) dienen te worden gecorrigeerd. Het bedrag dat betrekking heeft op de “Kosten uit de gewone werking” is bijgevolg te lezen als -9 296 428,76 euro en het bedrag dat betrekking heeft op de “Uitzonderlijke kosten” is te lezen als -2 944,76 euro. De andere cijfers in de tabel van de samenvatting van het fi nancieel verslag blijven ongewijzigd 7. Rapport du réviseur d’entreprises — Remarques éventuelles relatives à l’attestation des comptes 7. Verslag van de bedrijfsrevisor — Eventuele opmerkingen in verband met de attestatie van de rekeningen 7.1 Les rapports des réviseurs d’entreprises portant sur la comptabilité des partis sont tous formulés sans réserve. 7.1 De verslagen van de bedrijfsrevisoren over de boekhoudingen van de partijen zijn allemaal zonder voorbehoud geformuleerd. 7.2 Tous les rapports mentionnent, conformément au point 4.b. de l’annexe à la loi du 4 juillet 1989, le caractère suffisant de l’organisation administrative et comptable des partis politiques. 7.2 Alle verslagen vermelden, in overeenstemming met punt 4.b. van de bijlage bij de wet van 4 juli 1989, dat de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de politieke partijen voldoende is. 8. Rapport du réviseur d’entreprises — Analyse destinée à favoriser la compréhension de la situation financière et des résultats ainsi que de la comparabilité 8. Verslag van de bedrijfsrevisor — Analyse om het begrip van de financiële toestand en resultaten alsook de vergelijkbaarheid te bevorderen Les dispositions du point 4.c. de l’annexe à la loi du 4 juillet 1989 laissent une part d’appréciation importante dans le chef du réviseur d’entreprises. La nature et l’étendue des informations fournies varient ainsi fortement selon les partis politiques. De bepalingen van punt 4.c. van de bijlage bij de wet van 4 juli 1989 laten de bedrijfsrevisor heel wat appreciatiemarge. De aard en de uitgebreidheid van de verstrekte informatie verschillen aldus sterk van de ene politieke partij tot de andere. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 22 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 9. Données relatives aux règles d’évaluation (Cadre XVI) 9. Gegevens in verband met de waarderingsregels (Kader XVI) Tous les rapports financiers mentionnent des règles d’évaluation. Alle financiële verslagen bevatten waarderingsregels. Dans son rapport du 26 mars 2013 portant sur l’examen des rapports financiers 2011, la Commission a invité les partis à produire, dès le prochain exercice, l’intégralité de leurs règles d’évaluation. In haar verslag van 26 maart 2013 over het onderzoek van de financiële verslagen 2011 heeft de Commissie de partijen verzocht om vanaf volgend boekjaar al hun waarderingsregels voor te leggen. Le niveau de détail des informations reprises dans les rapports rendus pour l’exercice 2012 reste toutefois très variable selon les partis. Par ailleurs, hormis quelques adaptations mineures auprès de deux partis, les formulations de 2012 sont identiques à celles de 2011. De graad van gedetailleerdheid van de informatie opgenomen in de verslagen voor het boekjaar 2012 blijft echter sterk variëren van partij tot partij. Behoudens enkele kleine aanpassingen voor twee partijen zijn de formuleringen voor 2012 dezelfde als die voor 2011. Compte tenu de ces considérations, la Cour des comptes n’est actuellement pas en mesure de déterminer si les règles d’évaluation reprises dans les comptes représentent l’intégralité de celles avalisées par les conseils d’administration des entités consolidées. Rekening houdend met die overwegingen is het Rekenhof thans niet bij machte om uit te maken of de waarderingsregels die in de rekeningen zijn opgenomen, alle waarderingsregels omvatten die door de raden van bestuur van de geconsolideerde entiteiten zijn goedgekeurd. La Cour des comptes suggère à la Commission d’inviter les partis à dorénavant préciser systématiquement, en première ligne du cadre XVI, que “Les règles d’évaluation produites ci-après reprennent l’intégralité de celles intervenant dans le cadre des opérations comptables de l’entité consolidante et des composantes consolidées”. A défaut d’une telle mention, implicitement avalisée par le réviseur d’entreprises dans le cadre de sa mission de contrôle, la Commission serait en droit d’estimer que l’intégralité des règles d’évaluation n’a pas été fournie. Het Rekenhof stelt de Commissie voor dat zij de partijen zou verzoeken om in de toekomst stelselmatig op de eerste lijn van kader XVI het volgende te vermelden: “De hierna voorgestelde waarderingsregels bevatten al de waarderingsregels die van toepassing zijn in het raam van de boekhoudkundige verrichtingen van de consoliderende entiteit en van de geconsolideerde componenten”. Als een dergelijke, impliciet door de bedrijfsrevisor in het raam van zijn controleopdracht goedgekeurde vermelding, ontbreekt, zou de Commissie ervan mogen uitgaan dat niet alle waarderingsregels zijn meegedeeld. Réaction du sp.a Reactie van de sp.a Chapitre 9: Pour le rapport fi nancier de 2013, il sera tenu compte de l’observation de la Cour des comptes qui suggérait de préciser ce qui suit en première ligne du cadre XVI: “Les règles d’évaluation produites ciaprès reprennent l’intégralité de celles intervenant dans le cadre des opérations comptables de l’entité consolidante et des composantes consolidées.” Réaction de Groen Reactie van Groen Nous avons pris acte de cette observation. Il a déjà été convenu avec notre comptable externe que nous suivrons la proposition de la Cour des comptes et que nous reprendrons dorénavant la formulation qu’elle a proposée: “Les règles d’évaluation produites ci-après reprennent l’intégralité de celles intervenant dans le CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE Hoofdstuk 9: Voor het financieel verslag van 2013 wordt rekening gehouden met de opmerking van het Rekenhof om op de eerste lijn van kader XVI het volgende te melden: “De hierna voorgestelde waarderingsregels bevatten al de waarderingsregels die van toepassing zijn in het raam van de boekhoudkundige verrichtingen van de consoliderende entiteit en van de geconsolideerde componenten.” 2013 Wij hebben akte genomen van deze opmerking. Er is al met de externe boekhouder afgesproken dat we het voorstel van het Rekenhof volgen en voortaan de door het Rekenhof voorgestelde formulering opnemen: “De hierna voorgestelde waarderingsregels bevatten al de waarderingsregels die van toepassing zijn in het 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 23 cadre des opérations comptables de l’entité consolidante et des composantes consolidées.” raam van de boekhoudkundige verrichtingen van de consoliderende entiteit en van de geconsolideerde componenten.” 10. D o nn é e s r e l a t ive s à l a m é t h o d e d e consolidation (Cadre XVII) 10. Gegevens met betrekking tot de consolidatiemethode (Kader XVII) 10.1 Deux partis [N-VA — Groen] reprennent au cadre XVII des indications qui, bien que pertinentes et correctes, s’écartent de celles demandées. 10.1 Twee partijen [N-VA — Groen] vermelden in kader XVII gegevens die weliswaar relevant en correct zijn, maar die afwijken van het gevraagde. Réaction de la N-VA Reactie van de N-VA Vous trouverez en annexe la version adaptée du rapport fi nancier 2012 avec l’adjonction formelle du texte introductif de “Modèle I” et des données demandées concernant le cadre XVII (voir annexe 3). Réaction de Groen Als bijlage vindt u de aangepaste versie van het fi nancieel verslag boekjaar 2012 met de formele toevoeging van de inleidende tekst van “Model I” en de gevraagde gegevens m.b.t. kader XVII (zie bijlage 3). Reactie van Groen Nous avons pris acte de cette observation. Après analyse des rapports fi nanciers des différents partis, nous nous accorderons avec notre comptable externe en vue de compléter le cadre XVII en fonction de ce qui est demandé. Wij hebben akte genomen van deze opmerking. Na analyse van de fi nanciële verslagen van de verschillende partijen maken we samen met onze externe boekhouder afspraken voor het invullen van het kader XVII, die beantwoorden aan het gevraagde. 10.2 Le cadre XVII n’a pas été complété par un parti [PS]. 10.2 Kader XVII was bij één partij [PS] niet ingevuld. Réaction du PS Reactie van de PS Le cadre XVII n’a effectivement pas été complété. La mention “néant” aurait dû être inscrite dans ce tableau. Het klopt dat kader XVII niet werd ingevuld. Er had “n.v.t” moeten staan. 11. Données relatives au tableau de concordance des patrimoines (Cadre XVIII) 11. Gegevens met betrekking tot de concordantietabel “vermogen” (Kader XVIII) 11.1 Le cadre XVIII n’a pas été complété par un parti [FDF]. 11.1 Eén partij [FDF] heeft kader XVIII niet ingevuld. 11.2 Le cadre XVIII est assorti d’une double demande de commentaires portant, d’une part, sur la nature des corrections et/ou modifications du périmètre de consolidation et, d’autre part, sur la raison pour laquelle les fonds propres mentionnés divergent éventuellement de ceux repris au passif du bilan. 11.2 Kader XVIII omvat een dubbele vraag om toelichtingen die enerzijds betrekking hebben op de aard van de verbeteringen en/of wijzigingen in de consolidatiekring en anderzijds op de reden waarom het vermelde vermogen eventueel afwijkt van de bedragen die zijn opgenomen aan de passiefzijde van de balans. — Le rapport financier de trois partis politiques [CD&V — Vlaams Belang — Groen] ne reprend pas (ou pas entièrement) l’alinéa “Remarques” figurant au bas du cadre XVIII bien que ce dernier fasse partie intégrante du schéma légal. Cette absence risque d’engendrer l’oubli futur de fournir — le cas échéant — les commentaires ad hoc. A noter toutefois que le second parti — In het financieel verslag van drie politieke partijen [CD&V — Vlaams Belang — Groen] is de alinea “Opmerkingen” onderaan kader XVIII geheel of gedeeltelijk weggevallen, hoewel die alinea tot het wettelijke schema behoort. Door het wegvallen van die alinea zou in de toekomst kunnen vergeten worden om — in voorkomend geval — de commentaren ad hoc te vermelden. Er dient CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 24 DOC 53 [Vlaams Belang] y reprend les mentions “OPMERKINGEN: Geen” et que les deux autres partis [CD&V et Groen] y formulent des commentaires adéquats. Réaction de CD&V 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) evenwel te worden opgemerkt dat de tweede partij [Vlaams Belang] er de vermeldingen “OPMERKINGEN: Geen” in opneemt en dat de twee andere partijen [CD&V en Groen] er passende commentaar in formuleren. Reactie van CD&V En ce qui concerne le point 11.2, nous reprendrons la prochaine fois les mentions requises du schéma légal. Réaction du VB Met betrekking tot 11.2 zullen we de volgende keer de vereiste verwoordingen uit het schema opnemen. Reactie van het VB En ce qui concerne le Cadre XVIII (p. 7 — point 11.2), nous sommes partis du principe que les deux alinéas “Remarques” sont repris pour mémoire et qu’ils ne font pas réellement partie du modèle prescrit. Réaction de Groen Met betrekking tot Vak XVIII (blz. 7 — punt 11.2) gingen we ervan uit dat de twee aangehaalde punten bij “Opmerkingen” geheugensteuntjes waren, zonder dat deze effectief deel uitmaken van het voorgeschreven model. Reactie van Groen Nous avons pris acte de cette observation. Lors de la rédaction du rapport fi nancier sur la base du modèle publié au Moniteur belge, il y a manifestement eu confusion entre les éléments obligatoires et les textes explicatifs. Nous souscrivons dès lors à la suggestion formulée par la Cour des comptes dans son avis concernant la nécessité de reprendre le cadre XVIII dans son intégralité. Wij hebben akte genomen van deze opmerking. Bij het opstellen van het fi nancieel verslag op basis van het model gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad is er blijkbaar verwarring ontstaan tussen de verplicht op te nemen elementen en de verklarende teksten. We ondersteunen dan ook de suggestie die het Rekenhof in haar advies maakt met betrekking tot het volledig opnemen van het kader XVIII. Nous nous accorderons avec notre comptable externe en vue de reprendre l’alinéa “remarques” au bas du cadre XVIII. La remarque formulée dans la note de bas de page sous la rubrique XVIII de notre déclaration devrait fi gurer dans l’alinéa “remarques” de la même rubrique. Met de externe boekhouder spreken we af om de alinea opmerkingen op te nemen onderaan kader XVIII. De opmerking geformuleerd in de voetnoot onder rubriek XVIII in onze aangifte, hoort thuis in de alinea opmerkingen in diezelfde rubriek. — Auprès d’un parti politique [MR], bien que des montants aient été repris dans la colonne “Autres” du cadre XVIII, les commentaires explicatifs requis sont manquants. La nature et la raison des corrections apportées peuvent néanmoins être déduites de la lecture d’autres rubriques du rapport financier concerné (rapport du CA et rapport du réviseur). — Alhoewel bedragen in de kolom “Andere” van kader XVIII werden vermeld, ontbreken bij één politieke partij [MR] de vereiste toelichtingen. De aard en de reden van de aangebrachte verbeteringen zijn echter af te leiden uit andere rubrieken van het financieel verslag (verslag van de RvB en verslag van de revisor). La Cour des comptes suggère à la Commission de rappeler la nécessité de reprendre le cadre XVIII du schéma légal dans son intégralité (en ce compris les remarques fi nales) et d’y formuler systématiquement, lorsqu’ils s’imposent, les commentaires ad hoc, même si ces derniers sont mentionnés ailleurs dans le rapport fi nancier. Het Rekenhof suggereert de Controlecommissie te herinneren aan de noodzaak om kader XVIII van het wettelijke schema in zijn totaliteit (met inbegrip van de fi nale opmerkingen) te hernemen en om systematisch, in voorkomend geval, er de ad hoc commentaren in te formuleren, zelfs indien deze elders in het fi nancieel rapport zijn vermeld. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 25 FINANCIËLE ASPECTEN ASPECTS FINANCIERS 12. Onderzoek van de variaties tussen boekjaren 12. Examen des variations entre exercices L’examen des variations entre exercices a été réalisé par rapport à un double seuil de matérialité. Cette technique d’analyse est destinée à mettre en évidence les différences d’une certaine ampleur, sans préjuger de leurs causes. Het onderzoek van de variaties tussen boekjaren werd uitgevoerd aan de hand van een dubbele materialiteitsgrens. Deze analysetechniek is erop gericht de verschillen van een zekere omvang te belichten, zonder in te gaan op de oorzaken ervan. Un montant absolu, égal à 5 % du pied du bilan consolidé de l’année 2012, a été retenu comme premier seuil de matérialité. Tout montant supérieur à ce chiffre de référence, qu’il porte sur l’exercice sous revue ou sur l’exercice précédent, a été examiné en vue de vérifier s’il répondait également à un second seuil de matérialité. Als eerste materialiteitsgrens werd een absoluut bedrag genomen dat gelijk is aan 5 % van het geconsolideerde balanstotaal van het jaar 2012. Voor elk bedrag boven dit referentiebedrag, betreffende het onderzochte of het voorgaande boekjaar, werd nagegaan of het eveneens beantwoordde aan een tweede materialiteitscriterium. Le second critère retenu portait sur la hauteur de la variation intervenue entre les deux exercices. Tout chiffre de l’exercice 2012 présentant une valeur au minimum doublée — ou au minimum réduite de moitié — par rapport à celle de l’exercice 2011 était considéré comme atteignant le second critère de matérialité. Het tweede criterium had betrekking op de omvang van de variatie tussen de twee boekjaren. Elk bedrag van het boekjaar 2012 dat ten minste het tweevoud is — of ten minste met de helft is verminderd — ten opzichte van de waarde van het boekjaar 2011 werd beschouwd als beantwoordend aan het tweede materialiteitscriterium. Sur la base de ces deux seuils cumulés, il a été procédé à un examen de l’ensemble des variations annuelles figurant dans les rapports financiers. Toute rubrique dont les montants répondent au double critère précité est évoquée ci-après et peut constituer un point d’attention pour la Commission de contrôle. Op basis van die beide gecumuleerde grenswaarden werden alle jaarlijkse variaties in de financiële verslagen aan een onderzoek onderworpen. Elke rubriek waarvan de bedragen beantwoorden aan dat bovenvermeld dubbel criterium wordt hierna behandeld en kan een aandachtspunt zijn voor de Controlecommissie. Lorsqu’une explication de la variation enregistrée a pu être approchée au départ des seules données reprises dans les états financiers, elle est reprise en commentaire. Als een verklaring van de vastgestelde variatie kon worden gevonden louter op basis van de gegevens die in de financiële staten zijn vermeld, wordt die in de commentaar vermeld. 12.1 Constatations communes à la majorité des partis politiques 12.1 Vaststellingen gemeenschappelijk voor de meeste politieke partijen En 2012 (année électorale), tous les partis politiques [sauf FDF] présentent, par rapport à 2011, une augmentation de leurs charges de publicité, de propagande et d’assemblées, y compris les charges électorales. In 2012 (verkiezingsjaar) vertonen alle politieke partijen [behalve FDF] in vergelijking met 2011 een toename van hun lasten inzake publiciteit, propaganda en vergaderingen, met inbegrip van de verkiezingskosten. Corrélativement, la majorité des partis politiques [sauf FDF, cdH et LDD] a procédé à des reprises nettes de provisions pour risques et charges (utilisations/reprises de l’exercice supérieures aux dotations de l’exercice). Tezelfdertijd hebben de meeste politieke partijen [behalve FDF, cdH en LDD] netto terugnemingen geboekt voor risico’s en kosten (bestedingen/terugnemingen van het boekjaar hoger dan de toevoegingen van het boekjaar). Le tableau suivant illustre, pour l’ensemble des partis politiques, les chiffres observés en la matière. De volgende tabel toont voor alle politieke partijen de ter zake vastgestelde cijfers. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 26 DOC 53 En milliers Charges (1) / euros / Kosten (1) In duizend 2012 2011 euro N-VA 4 565 1 257 PS 2 432 1 197 MR 2 353 766 FDF 111 123 CD&V 2 617 769 sp.a 3 562 1 497 Open Vld 1 970 391 Vlaams Belang 5 409 2 660 cdH 1 209 565 Ecolo 1 816 626 Groen 1 344 403 LDD 216 116 Provisions (2) / Voorzieningen (2) Delta (3) en résultat / Delta als resultaat (3) 2012 -3 308 -1 235 -1 587 12 -1 848 -2 065 -1 579 -2 749 -644 -1 190 -941 -100 -1 087 -33 -64 0 -285 -187 -385 -565 136 -340 -215 350 2011 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) Delta (4) en Delta net (5) en résultat / Delta résultat / Delta als resultaat (5) als resultaat (5) 1 617 1 513 511 0 670 1 104 586 28 915 873 452 370 2 704 1 546 575 0 955 1 291 971 593 779 1 213 667 20 -604 310 -1 012 12 -893 -774 -608 -2 156 135 23 -274 -80 (1) Ce poste correspond à la rubrique II, B, 4, “Charges de publicité, de propagande et d’assemblées, y compris les charges électorales” du compte (consolidé) de résultats. (1) Deze post stemt overeen met rubriek II, B, 4, “Reclame, propaganda en vergaderingen, inbegrepen de verkiezingskosten” van de (geconsolideerde) resultatenrekening. (2) Ce poste correspond à la rubrique II, F, du compte (consolidé) de résultats. Montant positif = dotation nette aux provisions pour risques et charges. Montant négatif = utilisation nette ou reprise nette de provisions pour risques et charges. (2) Deze post stemt overeen met rubriek II, F, van de (geconsolideerde) resultatenrekening. Positief bedrag = netto toevoeging aan voorzieningen voor risico’s en kosten. Negatief bedrag = netto besteding of netto terugneming van voorzieningen voor risico’s en kosten. (1&2) Les données chiffrées composant les colonnes “Charges” et “Provisions” contiennent des coûts autres que ceux strictement liés aux seules charges électorales. L’impact net de ces dernières sur le compte de résultats est fourni par la dernière ligne de l’annexe XI.C des rapports financiers. (1&2) De cijfergegevens van de kolommen “Kosten” en “Voorzieningen” bevatten andere kosten dan de kosten die strikt alleen verband houden met de verkiezingskosten. De netto weerslag van laatstgenoemde kosten op de resultatenrekening vindt men in de laatste lijn van bijlage XI.C van de financiële verslagen. (3) Ce delta représente l’impact généralement négatif sur le compte de résultats 2012 (par rapport à 2011) dû à l’augmentation enregistrée au cours de l’exercice 2012, des charges comptabilisées en matière de publicité, de propagande et d’assemblées, y compris les charges électorales. (3) Deze delta vertegenwoordigt de over het algemeen negatieve weerslag op de resultatenrekening 2012 (ten aanzien van 2011) van de in de loop van het jaar 2012 vastgestelde stijging van de lasten die werden geboekt inzake publiciteit, propaganda en vergaderingen, inbegrepen de verkiezingskosten. (4) Ce delta représente l’impact généralement positif sur le compte de résultats 2012 (par rapport à 2011) dû à des reprises ou des dotations moins importantes de provisions pour risques et charges. (4) Deze delta vertegenwoordigt de over het algemeen positieve weerslag op de resultatenrekening 2012 (ten aanzien van 2011) toe te schrijven aan terugnemingen of lagere toevoegingen van voorzieningen voor risico’s en kosten. (5) Ce delta représente l’impact final net, sur le compte de résultats 2012 (par rapport à 2011), des impacts cumulés évoqués aux points (3) et (4). Montant positif = impact net positif. Montant négatif = impact net négatif. (5) Deze delta vertegenwoordigt de uiteindelijke netto weerslag op de resultatenrekening 2012 (ten aanzien van 2011) van de gecumuleerde bedragen vermeld in de punten (3) en (4). Positief bedrag = netto positieve weerslag. Negatief bedrag = netto negatieve weerslag. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 27 12.2. N-VA 12.2. N-VA a) Composantes Pas de rubrique concernée. a) Componenten Geen betrokken rubrieken. b) Comptes consolidés Pas de rubrique concernée. b) Geconsolideerde rekeningen Geen betrokken rubrieken. 12.3. PS 12.3. PS a) Composantes Pas de rubrique concernée. a) Componenten Geen betrokken rubrieken. b) Comptes consolidés Le résultat de l’exercice passe de 1 402 413 EUR à 683 592 EUR essentiellement en raison de l’accroissement des charges de personnel. b) Geconsolideerde rekeningen Het resultaat van het boekjaar daalt van 1 402 413 EUR naar 683 592 EUR hoofdzakelijk wegens de stijging van de personeelskosten. 12.4. MR 12.4. MR a) Composantes Pas de rubrique concernée. a) Componenten Geen betrokken rubrieken. b) Comptes consolidés Pas de rubrique concernée. b) Geconsolideerde rekeningen Geen betrokken rubrieken. 12.5. FDF 12.5. FDF a) Composantes — Les dettes de l’association de fait FDF Parti Politique (entité consolidante) passent de 114 468 EUR à 22 058 EUR. Le résultat de l’exercice de la même composante passe de 135 458 EUR à -90 323 EUR. — Les actifs circulants de l’ASBL Solidarité Bruxelloise et Francophone passent de 67 005 EUR à 475 187 EUR tandis que les dettes passent de 130 179 EUR à 534 600 EUR. Les produits des activités courantes de la même composante passent de 174 253 EUR à 360 975 EUR. Cette variation explique essentiellement celle du résultat de l’exercice qui passe de -156 351 EUR à 3 762 EUR. — Les produits des activités courantes de l’ASBL Centre d ’ Études Jacques Georgin passent de 135 019 EUR à 51 000 EUR. a) Componenten — De schulden van FDF Parti Politique fv (consoliderende entiteit) dalen van 114 468 EUR naar 22 058 EUR. Bij diezelfde component daalt het resultaat van het boekjaar van 135 458 EUR naar -90 323 EUR. — De vlottende activa van de vzw Solidarité Bruxelloise et Francophone stijgen van 67 005 EUR naar 475 187 EUR terwijl de schulden stijgen van 130 179 EUR naar 534 600 EUR. De opbrengsten uit de gewone werking van diezelfde component stijgen van 174 253 EUR naar 360 975 EUR. Deze variatie verklaart voornamelijk die van het resultaat van het boekjaar, dat stijgt van -156 351 EUR naar 3 762 EUR. — De opbrengsten uit de gewone werking van de vzw Centre d ’Études Jacques Georgin dalen van 135 019 EUR naar 51 000 EUR. b) Comptes consolidés — Les autres créances à un an au plus passent de 148 736 EUR à 446 208 EUR. Parallèlement, les autres dettes à un an au plus passent de 99 157 EUR à 396 630 EUR, soit un accroissement identique. Des commentaires9 apportés par le réviseur d’entreprises, il ressort que le solde repris en autres dettes à un an au plus correspond à une créance du parti, sur le MR, en matière de dotation publique, laquelle a toutefois éga- b) Geconsolideerde rekeningen — De overige vorderingen op ten hoogste één jaar stijgen van 148 736 EUR naar 446 208 EUR. Tegelijkertijd stijgen de andere schulden op ten hoogste een jaar van 99 157 EUR naar 396 630 EUR, wat neerkomt op een identieke stijging. Uit de commentaar9 die de bedrijfsrevisor heeft geformuleerd, kan worden afgeleid dat het saldo dat is opgenomen bij de andere schulden op ten hoogste een jaar, overeenstemt met een vorde- 9 9 Page 288, doc. parl. Chambre, n° 53 2786/001, et Sénat, n° 5-2056/1. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 Bladzijde 288, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2786/001, en Senaat, nr. 5-2056/1. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 28 DOC 53 lement été portée au passif en raison de son caractère litigieux. Dans le cas d’espèce, le transfert au passif sort du cadre classique de l’application des principes comptables qui préconisent normalement qu’une créance douteuse vienne directement en déduction du montant porté à l’actif. — Au niveau du compte de résultats, les contributions publiques belges passent de 368 645 EUR à 0 EUR, les charges de publications de 111 668 EUR à 42 183 EUR et les charges de personnel de 62 458 EUR à 18 718 EUR. — Le résultat de l’exercice passe de -25 711 EUR à -101 957 EUR essentiellement en raison d’une diminution des charges sur activités courantes inférieure à la diminution des produits sur activités courantes. 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) ring die de partij bezit tegenover de MR met betrekking tot de overheidsdotatie. Die vordering werd evenwel eveneens bij de passiva ondergebracht omdat er een betwisting rond bestaat. In een dergelijk geval valt de overdracht naar het passief buiten het klassieke kader van de toepassing van de boekhoudprincipes, die normaliter stellen dat een dubieuze schuldvordering rechtstreeks in mindering wordt gebracht van het op het actief geboekte bedrag. — Op het niveau van de resultatenrekening dalen de Belgische overheidsbijdragen van 368 645 EUR naar 0 EUR, de publicatiekosten van 111 668 EUR naar 42 183 EUR en de personeelskosten van 62 458 EUR naar 18 718 EUR. — Het resultaat van het boekjaar daalt van -25 711 EUR naar -101 957 EUR, voornamelijk wegens de lagere daling van de kosten voor de gewone werking in vergelijking met de daling van de opbrengsten uit de gewone werking. 12.6. CD&V 12.6. CD&V a) Composantes — Les actifs circulants de l’ASBL CD&V-Fractie WestVlaanderen passent de 727 372 EUR à 345 055 EUR. Au niveau du passif, les dettes enregistrent une diminution comparable. a) Componenten — De vlottende activa van de vzw CD&V-Fractie West-Vlaanderen dalen van 727 372 EUR naar 345 055 EUR. Langs passiefzijde ondergaan de schulden een vergelijkbare daling. b) Comptes consolidés — Le résultat reporté passe de 1 615 736 EUR à 744 991 EUR. Ces montants correspondent aux résultats respectifs des deux exercices (déduction faite des intérêts des tiers). La diminution du résultat résulte essentiellement des variations évoquées dans le tableau repris au point 12.1. b) Geconsolideerde rekeningen — H e t ove r g e d r a g e n r e s u l t a a t d a a l t va n 1 615 736 EUR naar 744 991 EUR. Deze bedragen stemmen overeen met respectievelijk de resultaten van beide boekjaren (min het aandeel van derden). De vermindering van het resultaat wordt voornamelijk veroorzaakt door de variaties verklaard in de onder punt 12.1 opgenomen tabel. — De financiële schulden op meer dan één jaar tegenover kredietinstellingen dalen van 824 216 EUR naar 304 622 EUR. De rubriek in het financieel verslag “Toelichting van de jaarrekeningen 2012” preciseert dat deze variatie het gevolg is van een vervroegde terugbetaling van een lening. — Les dettes financières à plus d’un an envers les établissements de crédit passent de 824 216 EUR à 304 622 EUR. La rubrique “Toelichting van de jaarrekeningen 2012” du rapport financier précise que cette variation est la conséquence du remboursement anticipé d’un emprunt. 12.7. sp.a 12.7. sp.a a) Composantes Les produits des activités courantes de l ’ASBL OSP.A West-Vlaanderen passent de 441 303 EUR à 873 952 EUR. Les charges sur activités courantes suivent la même tendance et passent de 410 738 EUR à 941 501 EUR. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 a) Componenten De opbrengsten uit de gewone werking van de vzw OSP.A West-Vlaanderen stijgen van 441 303 EUR naar 873 952 EUR. De kosten uit de gewone werking volgen dezelfde trend en stijgen van 410 738 EUR naar 941 501 EUR. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 29 b) Comptes consolidés — Les créances à un an au plus sur activités courantes passent de 421 595 EUR à 1 062 836 EUR. — Les produits divers (récupération de coûts) passent de 858 008 EUR à 1 887 664 EUR. Réaction du sp.a b) Geconsolideerde rekeningen — De vorderingen uit de gewone werking op ten hoogste één jaar stijgen van 421 595 EUR naar 1 062 836 EUR. — De diverse opbrengsten (recuperatie van kosten) stijgen van 858 008 EUR naar 1 887 664 EUR. Reactie van de sp.a a. Composantes: L’augmentation tant des charges sur activités courantes que du produit des activités courantes de l’asbl OSP.A West-Vlaanderen s’explique par l’augmentation du coût des dépenses électorales et la récupération d’une grande partie des dépenses électorales. En vue de mener une campagne aussi efficace que possible à l’occasion des élections communales et provinciales, il a été décidé de gérer et de traiter un maximum de choses de manière centralisée. a. Componenten: De stijging van zowel de kosten als de opbrengsten uit de gewone werking van de vzw OSP.A West-Vlaanderen zijn te verklaren door de stijging van de kost van de verkiezingsuitgaven en de recuperatie van een groot gedeelte van de verkiezingsuitgaven. Om een zo efficiënt mogelijke campagne te voeren naar aanleiding van de gemeente-en provincieraadsverkiezingen werd er geopteerd om zoveel mogelijk centraal te beheren en te verwerken. b. Comptes consolidé s: L’augmentation des créances sur activités courantes ainsi que des produits divers résulte de la récupération des dépenses électorales. b. Geconsolideerde rekeningen: De stijging van de vorderingen uit de gewone werking en de stijging van de diverse opbrengsten is een gevolg van de recuperatie van de verkiezingsuitgaven. 12.8. Open Vld 12.8. Open Vld a) Composantes Les actifs immobilisés de l ’association de fait Vlaamse Liberalen en Democraten passent de 360 868 EUR à 1 008 791 EUR. Au passif, les dettes évoluent dans le même sens et passent de 480 239 EUR à 1 259 709 EUR. Auprès de la même composante, le résultat courant passe de 27 159 EUR à -638 312 EUR. Réaction de l’Open Vld a) Componenten De vaste activa van de Vlaamse Liberalen en Democraten fv stijgen van 360 868 EUR naar 1 008 791 EUR. Langs passiefzijde evolueren de schulden in dezelfde zin en stijgen ze van 480 239 EUR naar 1 259 709 EUR. Bij dezelfde component daalt het resultaat uit de gewone werking van 27 159 EUR naar -638 312 EUR. Reactie van Open Vld L’augmentation, à concurrence de 647 923 euros, des actifs immobilisés de l’association de fait Vlaamse Liberalen en Democraten est, mis à part l’amortissement annuel d’un montant de 53 024 euros, la conséquence d’investissements de rénovation dans le bâtiment du parti à Bruxelles pour un montant de 779 470 euros durant l’exercice 2012. De toename van de vaste activa bij Vlaamse Liberalen en Democraten fv t.b.v. 647 923 EUR is onverminderd jaarlijkse afschrijving t.b.v. 53 024 EUR het gevolg van vernieuwingsinvesteringen in het nationaal partijgebouw te Brussel t.b.v. 700 946 EUR in het boekjaar 2012. L’augmentation, à concurrence de 779 470 euros, des dettes de l’association de fait Vlaamse Liberalen en Democraten est, mises à part les fl uctuations au niveau des dettes à un an au plus pour un montant de 29 470 euros, la conséquence de prêts sans intérêt accordés par d’autres composantes au parti en vue de fi nancer les travaux de rénovation précités. De toename van de schulden bij Vlaamse Liberalen en Democraten f.v. t.b.v. 779 470 EUR zijn onverminderd fl uctuaties binnen de schulden op ten hoogste van één jaar t.b.v. 29 470 EUR het gevolg van toegestane renteloze leningen van andere componenten tot partij ter fi nanciering van voormelde vernieuwingsinvesteringen. b) Comptes consolidés — Les ser vices et biens divers passent de 2 766 230 EUR à 5 125 133 EUR. Cette situation résulte b) Geconsolideerde rekeningen — De diensten en diverse goederen stijgen van 2 766 230 EUR naar 5 125 133 EUR. Dat is voornamelijk CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 30 DOC 53 principalement des variations évoquées dans le tableau repris au point 12.1 et des charges de publications qui passent de 547 237 EUR à 1 289 225 EUR. — Le résultat courant avant résultat financier passe de 493 841 EUR à -940 472 EUR en raison d’un accroissement des charges sur activités courantes nettement supérieur à celui des produits sur activités courantes. 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) het gevolg van de in de tabel van punt 12.1 vermelde variaties en van de stijging van de publicatiekosten van 547 237 EUR naar 1 289 225 EUR. — Het resultaat uit de gewone werking vóór financieel resultaat daalt van 493 841 EUR naar -940 472 EUR wegens een aanzienlijk hogere stijging van de kosten voor de gewone werking dan die van de opbrengsten uit de gewone werking. Réaction de l’Open Vld Reactie van Open Vld L’augmentation du coût des services et biens divers et son impact sur le résultat sur le compte courant avant résultat fi nancier dans les comptes consolidés sont suffisamment explicités dans le tableau repris au point 12.1. De toename in de kosten voor diensten en diverse goederen en de impact hiervan op het resultaat uit de gewone werking vóór fi nancieel resultaat in de geconsolideerde rekening wordt voldoende toegelicht in de tabel van punt 12.1. 12.9. Vlaams Belang 12.9. Vlaams Belang a) Composantes a) Componenten — Le résultat de l’exercice de l’association de fait Vlaams Belang passe de 644 176 EUR à 1 970 572 EUR. Les informations financières communiquées par le parti10 précisent que l’accroissement est principalement dû au transfert des actifs (et passifs) de l’association de fait Mandatarissenfonds, cet impact étant toutefois partiellement réduit par la diminution de la contribution de l’ASBL Vrijheidsfonds (entité consolidante) et par l’augmentation des charges électorales. — Le total de l’actif et du passif de l’association de fait Mandatarissenfonds, en raison de leur transfert à l’association de fait Vlaams Belang, passent de 3 836 366 EUR à 0 EUR. C’est pour une raison identique que le résultat de l’exercice de cette même composante passe de 16 791 EUR à -3 836 337 EUR. — Het resultaat van het boekjaar van Vlaams Belang fv stijgt van 644 176 EUR naar 1 970 572 EUR. De financiële inlichtingen die door de partij werden medegedeeld10, preciseren dat de toename voornamelijk het gevolg is van de overdracht van het actief (en het passief) van Mandatarissenfonds fv; deze impact werd echter deels verminderd door de afname van de bijdrage van vzw Vrijheidsfonds (consoliderende entiteit) en de verhoging van de verkiezingskosten. — De totalen van de activa en de passiva van Mandatarissenfonds fv dalen, vanwege hun overdracht aan Vlaams Belang fv, van 3 836 366 EUR naar 0 EUR. b) Comptes consolidés — Les placements de trésorerie passent de 8 954 080 EUR à 3 064 579 EUR. En sens opposé, les valeurs disponibles passent de 4 939 476 EUR à 8 754 999 EUR. Les informations financières communiquées par le parti précisent que divers placements venus à échéance en 2012 ont été maintenus au sein des actifs immédiatement utilisables. — Le résultat reporté passe de 966 600 EUR à -1 950 681 EUR. Ces montants correspondent aux résultats respectifs des deux exercices. La diminution observée résulte principalement des variations évoquées dans le tableau repris au point 12.1 et de l’accroissement des frais de personnel qui, en raison de l’augmentation du nombre d’ETP, passent de 267 240 EUR à 1 168 010 EUR. b) Geconsolideerde rekeningen — De geldbeleggingen dalen van 8 954 080 EUR naar 3 064 579 EUR. De liquide middelen daarentegen stijgen van 4 939 476 EUR naar 8 754 999 EUR. De door de partij meegedeelde financiële inlichtingen preciseren dat diverse beleggingen waarvan de looptijd eindigde, in 2012 werden ondergebracht in onmiddellijk opvraagbare tegoeden. — Het overgedragen resultaat daalt van 966 600 EUR naar -1 950 681 EUR. Deze bedragen stemmen overeen met de respectieve resultaten van beide boekjaren. De waargenomen daling vindt voornamelijk haar oorsprong in de in de tabel van punt 12.1 vermelde variaties en in de stijging van de personeelskosten die, wegens de toename van het aantal VTE, stijgen van 267 240 EUR naar 1 168 010 EUR. 10 10 Page 565 et 566, doc. parl. Chambre, n° 53 2786/002, et Sénat, n° 5-2056/2. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 Om een identieke reden daalt het resultaat van het boekjaar van diezelfde component van 16 791 EUR naar -3 836 337 EUR. Bladzijde 565 en 566, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2786/002, en Senaat, nr. 5-2056/2. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 31 — Le total des dettes (rubriques VII à IX du passif) passe de 278 226 EUR à 893 128 EUR. 12.10 cdH — Het totaal van de schulden (rubrieken VII t.e.m. IX van de passiva) stijgt van 278 226 EUR naar 893 128 EUR. 12.10 cdH a) Composantes Les actifs circulants de l’association de fait Groupe cdH du Parlement wallon passent de 199 688 EUR à 461 976 EUR. Corrélativement, les dettes de cette même composante passent de 181 597 EUR à 475 261 EUR. a) Componenten De vlottende activa van Groupe cdH du Parlement wallon fv stijgen van 199 688 EUR naar 461 976 EUR. Daarmee samenhangend stijgen de schulden van diezelfde component van 181 597 EUR naar 475 261 EUR. b) Comptes consolidés Les charges de publications passent de 190 714 EUR à 466 975 EUR. b) Geconsolideerde rekeningen De publicatiekosten stijgen van 190 714 EUR naar 466 975 EUR. 12.11. Ecolo 12.11. Ecolo a) Composantes a) Componenten Pas de rubrique concernée. b) Comptes consolidés Geen betrokken rubrieken. b) Geconsolideerde rekeningen Le résultat de l’exercice passe de 472 217 EUR à -305 672 EUR essentiellement en raison de l’accroissement des charges de personnel. Réaction d’Ecolo Het resultaat van het boekjaar daalt van 472 217 EUR naar -305 672 EUR, voornamelijk wegens de toename van de personeelskosten. Reactie van Ecolo b) Comme remarqué par la Cour des comptes, la différence de résultat entre 2011 et 2012 s’explique essentiellement par un accroissement des charges de personnel. b) Zoals het Rekenhof opmerkt, is het verschil in resultaat tussen 2011 en 2012 in de eerste plaats toe te schrijven aan de hogere personeelskosten. Cet accroissement est, d’ailleurs, commenté dans le rapport de notre réviseur d’entreprise (commentaire relaté par la Cour des comptes au point 17 examen du ratio “coût moyen du personnel”). Die verhoging wordt overigens toegelicht in het verslag van onze revisor; het Rekenhof verwijst naar die commentaar onder punt 17 — Onderzoek van de ratio “gemiddelde personeelskost”. 12.12. Groen 12.12. Groen a) Composantes — Les dettes de l’ASBL Groen Fonds (entité consolidante) passent de 192 892 EUR à 87 135 EUR. Le résultat de l’exercice de la même composante passe de 329 083 EUR à 129 709 EUR. — Le résultat de l’exercice de l’ASBL Groenhuis passe de -198 599 EUR à -72 910 EUR. b) Comptes consolidés — Les produits divers (récupérations de coûts divers) passent de 72 448 EUR à 340 125 EUR. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 a) Componenten — De schulden van de component vzw Groen Fonds (consoliderende entiteit) dalen van 192 892 EUR naar 87 135 EUR. Het resultaat van het boekjaar van diezelfde component daalt van 329 083 EUR naar 129 709 EUR. — Het resultaat van het boekjaar van de component vzw Groenhuis stijgt van -198 599 EUR naar -72 910 EUR. b) Geconsolideerde rekeningen — De diverse opbrengsten (recuperatie van kosten) stijgen van 72 448 EUR naar 340 125 EUR. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 32 DOC 53 — Les dotations aux entités liées non consolidées passent de 300 960 EUR à 653 451 EUR. 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) — De dotaties aan niet geconsolideerde verbonden entiteiten stijgen van 300 960 EUR naar 653 451 EUR. 12.13. LDD 12.13. LDD a) Composantes — Le résultat de l ’exercice de l ’association de fait Lijst Dedecker (Fractie) passe de 36 225 EUR à 109 187 EUR. — Les dettes de l’ASBL Gezond Verstand (entité consolidante) passent de 70 838 EUR à 267 703 EUR. a) Componenten — Het resultaat van het boekjaar van Lijst Dedecker (Fractie) fv stijgt van 36 225 EUR naar 109 187 EUR. Auprès de la même composante, les charges exceptionnelles passent de 106 489 EUR à 250 EUR. — De schulden van de vzw Gezond Verstand (consoliderende entiteit) stijgen van 70 838 EUR naar 267 703 EUR. Bij dezelfde component dalen de uitzonderlijke kosten van 106 489 EUR naar 250 EUR. b) Comptes consolidés Les charges exceptionnelles passent de 106 811 EUR à 565 EUR. b) Geconsolideerde rekeningen De uitzonderlijke kosten dalen van 106 811 EUR naar 565 EUR. 13. Examen des comptes synthétiques des composantes et des comptes consolidés 13. Onderzoek van de samenvattende rekeningen van de componenten en van de geconsolideerde rekeningen La présente rubrique ne reprend que des observations au sujet desquelles les partis n’ont pas, au cours d’exercice(s) précédent(s), formulé de commentaires explicatifs. In deze rubriek komen alleen de opmerkingen voor waarover de partijen in het/de vorig boekjaar/vorige boekjaren geen verklarende commentaar hebben verstrekt. Er dient geen enkele specifieke opmerking te worden geformuleerd. Aucune remarque spécifique n’est à formuler. 14. Vérification arithmétique de la relation entre variation du patrimoine consolidé et résultat consolidé de l’exercice 14. Cijfermatig nazicht van het verband tussen een wijziging van het geconsolideerde vermogen en het geconsolideerde resultaat van het boekjaar Notamment au départ du tableau “Evolution du patrimoine consolidé” (qui figure dans les commentaires des comptes annuels consolidés), le caractère correct de la relation mathématique “Nouveau patrimoine consolidé = Patrimoine consolidé au terme de l’exercice précédent + Résultat consolidé de l’exercice” a fait l’objet d’une vérification. Inzonderheid op basis van de tabel “Evolutie van het geconsolideerde patrimonium” (in de toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening) werd het precieze karakter nagegaan van het cijfermatige verband “Nieuw geconsolideerd vermogen = geconsolideerd vermogen op het einde van het vorige boekjaar + geconsolideerd resultaat van het boekjaar”. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 33 La vérification ci-dessus opérée conduit à enregistrer les différences suivantes: N-VA PS MR FDF CD&V sp.a Open Vld Vlaams Belang cdH Ecolo Groen LDD Voornoemde verificatie leidt tot de volgende verschillen: 0 EUR 0 EUR 0 EUR 0 EUR -922 EUR [Voir remarque infra] 0 EUR 0 EUR 0 EUR 0 EUR -18 734 EUR [*] 0 EUR 0 EUR N-VA PS MR FDF CD&V 0 EUR 0 EUR 0 EUR 0 EUR -922 EUR [Zie opmerking infra] 0 EUR 0 EUR 0 EUR 0 EUR -18 734 EUR [*] 0 EUR 0 EUR sp.a Open Vld Vlaams Belang cdH Ecolo Groen LDD La Cour des comptes estime que les divergences relevées lors de son contrôle ne doivent plus être commentées dès lors que les cadres XVII et XVIII ou des commentaires explicites (éventuellement formulés lors d’exercices antérieurs) permettent d’en fournir les justifications arithmétiques adéquates. Ceci est en particulier le cas pour la différence annotée d’un astérisque [*]. Het Rekenhof is van oordeel dat de verschillen die het via zijn controle had vastgesteld, niet meer moeten worden becommentarieerd indien de kaders XVII en XVIII en/of expliciete commentaar (eventueel geformuleerd voor vorige boekjaren) de passende rekenkundige verantwoordingen duidelijk maken. Dit is inzonderheid het geval voor het verschil aangemerkt met een asterisk [*]. Remarque: La différence observée auprès du parti [CD&V] se décline comme suit: Opmerking: het bij de partij [CD&V] vastgestelde verschil is als volgt uitgesplitst: Capitaux propres fin 2011 7 318 592 EUR11 Résultat de 2012 +743 823 EUR Variation des subsides en capital +9 657 EUR —-----------------Capitaux propres 2012 attendus 8 072 072 EUR Capitaux propres 2012 mentionnés 8 072 994 EUR —-----------------Différence -922 EUR Eigen vermogen eind 2011 Resultaat 2012 Variatie Kapitaalsubsidies 7 318 592 EUR11 +743 823 EUR +9 657 EUR —-----------------Verwacht eigen vermogen 2012 8 072 072 EUR Vermeld eigen vermogen 2012 8 072 994 EUR —-----------------Verschil -922 EUR Réaction de CD&V Reactie van CD&V En ce qui concerne le point 14, nous renvoyons au tableau et au commentaire repris à l’Annexe XVIII et à l’annexe IV des comptes annuels consolidés. La différence de 922 euros correspond à la somme de la part des intérêts de tiers dans le résultat de l’exercice (+1 167,57 euros) et de la correction imputée en 2012 de la participation dans CVBA TEHUIS ANTWERPEN acquise en 2011 (-245,50 euros). Met betrekking tot punt 14 verwijzen wij naar de tabel en de commentaren opgenomen in de Toelichting XVIII en Toelichting IV van de geconsolideerde jaarrekening. Ht verschil van 922 EUR is de som van het aandeel belang van derden in het resultaat van het boekjaar (+1 167,57 EUR) en de in 2012 verwerkte correctie van de in 2011 aangekochte participatie in CVBA TEHUIS ANTWERPEN (-245,50 EUR). 11 11 CHAMBRE Montant arrondi à l'euro supérieur. 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 Afgerond bedrag naar de hogere euro. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 34 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 15. Vérification arithmétique de la relation entre résultat consolidé et cumul des résultats des différentes composantes 15. Cijfermatig nazicht van het verband tussen het geconsolideerde resultaat en de cumul van de resultaten van de verschillende componenten ervan La vérification de la relation “Résultat consolidé — Cumul des résultats des composantes = 0” conduit à enregistrer les différences suivantes: Het nazicht van het verband “Geconsolideerd resultaat — Cumul van de resultaten van de componenten = 0” leidt tot de volgende verschillen: N-VA PS 0 EUR 86 643 EUR [Voir remarque infra] MR 0 EUR FDF 0 EUR CD&V 0 EUR sp.a 0 EUR Open Vld 0 EUR Vlaams Belang 0 EUR cdH 0 EUR Ecolo 0 EUR Groen 0 EUR LDD 0 EUR N-VA PS 0 EUR 86 643 EUR [Zie opmerking infra] MR 0 EUR FDF 0 EUR CD&V 0 EUR sp.a 0 EUR Open Vld 0 EUR Vlaams Belang 0 EUR cdH 0 EUR Ecolo 0 EUR Groen 0 EUR LDD 0 EUR La Cour des comptes estime que les divergences relevées lors de son contrôle ne doivent plus être commentées dès lors que les cadres XVII et XVIII ou des commentaires explicites (éventuellement formulés lors d’exercices antérieurs) permettent d’en fournir les justifications arithmétiques adéquates. Het Rekenhof is van oordeel dat de verschillen die het via zijn controle had vastgesteld, niet meer moeten worden becommentarieerd indien de kaders XVII en XVIII en/of expliciete commentaar (eventueel geformuleerd voor vorige boekjaren) de passende rekenkundige verantwoordingen duidelijk maken. Remarque: Les informations communiquées par le parti [PS] au niveau du cadre XVIII et relatives aux retraitements de consolidation sont commentées comme suit “Cette colonne [Corrections et/ou modification périmètre de consolidation] concerne exclusivement des ajustements de comptes réciproques intervenus au cours des exercices précédents”. Opmerking: De informatie die de partij [PS] vermeldt in kader XVIII en die betrekking heeft op de consolidatieverwerkingen, wordt als volgt toegelicht “deze kolom [Correcties en/of wijziging consolidatie-perimeter] beoogt uitsluitend de aanpassingen van wederzijdse rekeningen die tijdens voorgaande boekjaren werden doorgevoerd”. Tout comme en 2011 et en 2010, ces données ne permettent toutefois pas à la Cour des comptes d’expliquer la différence observée dans le tableau ci-dessus, ni de déterminer la raison pour laquelle cette dernière fluctue d’exercice en exercice. Net zoals in 2011 en 2010 laten die gegevens het Rekenhof echter niet toe om het verschil in de bovenstaande tabel te verklaren, noch te bepalen waarom het van boekjaar tot boekjaar schommelt. En réponse à cette observation, le parti concerné [PS] a précisé12, lors de la communication de ses réactions sur l’examen des rapports financiers 2011, que “A l’occasion de l’exercice prochain, nous fournirons, en complément du nouveau cadre XVIII les informations complémentaires souhaitées par la Cour des comptes.” Ces informations n’ont cependant pas été reprises dans le rapport portant sur les comptes 2012. Als antwoord op die opmerking heeft de betrokken partij [PS], toen zij haar reacties op het onderzoek van de financiële verslagen 2011 bekendmaakte, het volgende gepreciseerd12: “Voor het volgende boekjaar zullen wij naast het nieuwe kader XVIII de door het Rekenhof gewenste bijkomende informatie verstrekken”. Deze informatie werd evenwel niet opgenomen in het verslag over de rekeningen voor 2012. 12 12 Page 38, doc. parl. Chambre, n° 53 2173/005, et Sénat, n° 5-1596/5. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 Bladzijde 38, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2173/005, en Senaat, nr. 5-1596/5. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 35 Réaction du PS Reactie van de PS L’annexe 1 fournit un exemple permettant d’éclairer les corrections comptables entre deux exercices et les variations des comptes consolidés qui en résultent (voir annexe 2). Bijlage 1 bevat een voorbeeld ter duiding van de boekhoudkundige correcties die tussen de beide boekjaren hebben plaatsgevonden, alsook ter duiding van de daaruit voortvloeiende variaties op het stuk van de geconsolideerde rekeningen (zie bijlage 2). 16. Vérification arithmétique de la relation entre patrimoine consolidé et cumul des patrimoines des différentes composantes 16. Cijfermatig nazicht van het verband tussen het geconsolideerde patrimonium en de cumul van de patrimonia van de verschillende componenten La vérification de la relation “Patrimoine consolidé — Cumul des patrimoines des composantes = 0” conduit à enregistrer les différences suivantes: Het nazicht van het verband “Geconsolideerd patrimonium — Cumul van de patrimonia van de componenten = 0” leidt tot de volgende verschillen: N-VA PS 0 EUR 602 692 EUR [Voir remarque du point 15] MR 0 EUR FDF 0 EUR CD&V -97 954 EUR [Voir remarque ci-dessous] sp.a 0 EUR Open Vld 0 EUR Vlaams Belang 0 EUR cdH 0 EUR Ecolo -45 153 EUR [*] Groen 0 EUR LDD 0 EUR N-VA PS 0 EUR 602 692 EUR [Zie opmerking van punt 15] MR 0 EUR FDF 0 EUR CD&V -97 954 EUR [Zie opmerking infra] sp.a 0 EUR Open Vld 0 EUR Vlaams Belang 0 EUR cdH 0 EUR Ecolo -45 153 EUR [*] Groen 0 EUR LDD 0 EUR La Cour des comptes estime que les divergences relevées lors de son contrôle ne doivent plus être commentées dès lors que les cadres XVII et XVIII ou des commentaires explicites (éventuellement formulés lors d’exercices antérieurs) permettent d’en fournir les justifications arithmétiques adéquates. Ceci est en particulier le cas pour la différence annotée d’un astérisque [*]. Het Rekenhof is van oordeel dat de verschillen die het via zijn controle had vastgesteld, niet meer moeten worden becommentarieerd indien de kaders XVII en XVIII en/of expliciete commentaar (eventueel geformuleerd voor vorige boekjaren) de passende rekenkundige verantwoordingen duidelijk maken. Dit is inzonderheid het geval voor het verschil aangemerkt met een asterisk [*]. Réaction du PS Reactie van de PS Idem point 15. Idem als punt 15. Remarque: En 2011, les informations communiquées par le parti [CD&V] au niveau du cadre XVIII avaient permis de justifier la différence de 99 065 EUR observée à l’époque. En 2012, des informations similaires ont été formulées sans toutefois mentionner explicitement le montant sur lequel elles portent. Réaction de CD&V Reactie van CD&V En ce qui concerne le point 16, la différence de -97 954 euros mentionnée dans le rapport de la Cour des comptes s’explique, d’une part, par l’intérêt de tiers de -98 142,79 euros (ainsi que mentionné dans CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE Opmerking: In 2011 hadden de door de partij [CD&V] meegedeelde inlichtingen bestemd voor kader XVIII een verantwoording gegeven voor het verschil van 99 065 EUR dat toen was vastgesteld. In 2012 werd gelijkaardige informatie verstrekt, maar zonder expliciete vermelding van het bedrag waarop die informatie sloeg. 2013 Met betrekking tot punt 16 heeft het, in het verslag van het Rekenhof vermelde, verschil van -97 954 EUR te maken met enerzijds het belang van derden (zoals vermeld in tabel XVIII) -98 142,79 EUR en anderzijds 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 36 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) le tableau XVIII) et, d’autre part, par une différence concernant les chiffres fi gurant dans le patrimoine de Unitas Arro Limburg, d’une valeur de +189,09 euros. een verschil met betrekking tot de weergegeven cijfers in het patrimonium van Unitas Arro Limburg vzw met een waarde van +189,09 EUR. Les montants mentionnés dans l’état récapitulatif de Unitas Arrondissement Limburg doivent être corrigés par suite d’une erreur matérielle. Le patrimoine de la composante UNITAS Arrondissement Limburg vzw s’élève à 252 261,05 euros (ainsi que mentionné dans le tableau XVIII des comptes annuels consolidés) au lieu de 252 071,96 euros (ainsi que mentionné dans l’état récapitulatif). La différence entre ces montants est de 189,09 euros. Vous trouverez ci-dessous le bilan correct de la composante en question. Le compte de résultats reste inchangé. De vermelde bedragen in de samenvattende staat van Unitas Arrondissement Limburg moeten worden gecorrigeerd ingevolge een materiële vergissing. Het patrimonium van de component UNITAS Arrondissement Limburg vzw bedraagt 252 261,05 EUR (zoals vermeld in tabel XVIII van de geconsolideerde jaarrekening) i.p.v. 252 071,96 EUR (zoals vermeld in de samenvattende staat). Het verschil tussen deze bedragen is 189,09 EUR. Hieronder vindt u de correcte balans van de betrokken component. De resultatenrekening blijft ongewijzigd. BILAN / BALANS 2012 2011 Actif immobilisé / Vaste activa Actif disponible et réalisable / Vlottende activa Total de l’actif / Totaal van de activa 4 650,56 409 750,12 414 400,68 7 001,35 242 422,04 249 433,39 Patrimoine / Patrimonium Provisions et paiements différés / Voorzieningen en uitgestelde belastingen Dettes /Schulden Total du passif / Totaal van de passiva 252 261,05 78 138,53 104 250,27 86 319,46 84 001,10 414 400,68 58 863,66 249 433,39 17. Examen du ratio “coût moyen du personnel” (coûts du personnel / nombre des personnes occupées, exprimé en équivalent temps plein) Charges de personnel Personeelskosten Nombre (ETP) (1) Aantal VTE (1) Coût moyen Gemiddelde kost 2012 2012 2012 N-VA 922 058 PS 5 189 788 MR 2 376 945 FDF 18 718 CD&V 2 716 152 sp.a 2 597 252 Open Vld 1 919 422 Vlaams Belang 1 168 010 cdH 2 475 544 Ecolo (2) 3 265 815 Groen 762 416 LDD 16 420 Coût moyen du personnel 2011 595 255 4 603 942 2 701 215 62 458 2 569 699 2 400 103 1 945 655 267 240 2 367 681 2 423 535 775 867 36 354 (1) ETP = Equivalent Temps Plein (2) L’accroissement des charges du personnel du CHAMBRE 17. Onderzoek van de ratio “gemiddelde personeelskost” (personeelskosten / aantal tewerkgestelde personen, uitgedrukt in voltijdse equivalent) 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2011 13,21 70,10 41,25 0,50 39,59 55,96 26,45 18,60 68,00 23,50 8,60 1,00 7,08 70,82 45,60 4,00 38,64 56,10 30,10 4,30 63,75 19,16 8,60 2,00 69 800 74 034 57 623 37 436 68 607 46 413 72 568 62 796 36 405 138 971 88 653 16 420 64 144 2011 84 076 65 009 59 237 15 615 66 504 42 783 64 640 62 149 37 140 126 489 90 217 18 177 61 003 (1) VTE = Voltijdse Equivalent (2) De stijging van de personeelskosten bij de partij 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 37 parti Ecolo a été commenté13 dans le rapport du réviseur d’entreprises. Celui-ci mentionne la poursuite de la mise en conformité de barèmes décidée en 2009/2010 avec la régularisation des barèmes 2011, l’impact structurel à partir de 2012 ainsi que des coûts d’indemnités de rupture supérieurs à ceux provisionnés. Par ailleurs, le même parti a apporté divers commentaires14 lors de l’envoi de ses réactions sur l’examen des rapports fi nanciers 2011. Ces derniers évoquent notamment le fait que le nombre d’ETP communiqué est une moyenne sur l’année et que le parti verse également des compléments salariaux au personnel sous contrat d’assemblée. Ecolo wordt becommentarieerd13 in het verslag van de bedrijfsrevisor. Dat verslag vermeldt dat er verder werk wordt gemaakt van het conform maken van de barema’s zoals was beslist in 2009/2010, met de regularisering van de barema’s 2011. Het gaat eveneens in op de structurele impact vanaf 2012 en op de kosten voor het uitbetalen van vertrekvergoedingen hoger dan de voorzieningen die daarvoor zijn aangelegd. Dezelfde partij heeft, naar aanleiding van haar reacties op het onderzoek van de fi nanciële verslagen 2011, bovendien diverse commentaren geformuleerd14. Deze hebben onder andere betrekking op het feit dat het opgegeven aantal VTE een gemiddelde voor het jaar is en op het feit dat de partij ook weddetoeslagen betaalt aan het personeel dat onder contract staat bij de assemblee. La valeur du ratio précité par rapport à la valeur moyenne, son évolution dans le temps ou encore la variation des facteurs le composant peuvent être de nature à susciter l’une ou l’autre interrogation. De waarde van de bovengenoemde ratio ten aanzien van de gemiddelde kost, de evolutie ervan of nog de variatie van de factoren waaruit hij bestaat, kunnen mogelijks vragen oproepen. La Cour des comptes ne dispose pas — en dehors des commentaires fournis par un parti [Ecolo], voir supra — d’information lui permettant de préciser la raison des divergences observées ou des évolutions présentant, a priori, un caractère atypique. Buiten de door één partij [Ecolo] geformuleerde commentaren, zie supra, beschikt het Rekenhof niet over informatie die het mogelijk maakt de redenen van de vastgestelde afwijkingen of van de evoluties die a priori afwijkend zijn, te verklaren. Réaction de l’Open Vld Reactie van Open Vld L’augmentation du ratio “coût moyen du personnel” est, mise à part l’augmentation moyenne observée chez tous les partis politiques, la conséquence d’une erreur matérielle dans le nombre de référence 2011. Pour la composante asbl Open Vlaamse Liberalen en Democraten — fractie provincieraad Oost-Vlaanderen, le chiffre 1,5 a été mentionné en 2011, au lieu de 0. Si l’on tient compte de ce diviseur pour fi xer le nombre de référence 2011, l’augmentation absolue du “coût moyen du personnel” reste limitée à 4 538 euros ou 6,7 % (de 68 030 euros en 2011 à 72 568 euros en 2012) au lieu de 7 928 euros ou 12,3 %. De toename van de ratio “gemiddelde personeelskost” is onverminderd de gemiddelde stijging voor alle politieke partijen het gevolg van een materiële misslag in het referentiegetal 2011. Bij de component Open Vlaamse Liberalen en Democraten — fractie provincieraad Oost-Vlaanderen vzw werd in 2011 1,5 i.p.v. 0 vermeld. Rekening houdend met deze deler voor het referentiegetal 2011 blijft de absolute stijging in “gemiddelde personeelskost” beperkt tot 4 538 EUR of 6,7 % (van 68 030 EUR in 2011 naar 72 568 EUR in 2012) i.p.v. 7 928 EUR of 12,3 %. E. CONCLUSIONS E. BESLUITEN Approbation des rapports financiers Goedkeuring van de financiële verslagen Il appartient à la Commission de contrôle de décider si les réponses fournies par les partis qui avaient déposé un rapport financier sont satisfaisantes et, à la lumière du visa sans réserve des Het staat aan de Controlecommissie te beslissen of de antwoorden die werden verstrekt door de partijen die een financieel verslag hadden ingediend, afdoende zijn en, in het licht van het visum zonder 13 13 14 Page 847, doc. parl. Chambre, n° 53 2786/002, et Sénat, n° 5-2056/2. Page 40, doc. parl. Chambre, n° 53 2173/005, et Sénat, n° 5-1596/5. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 14 Bladzijde 847, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2786/002, en Senaat, nr. 5-2056/2. Bladzijde 40, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2173/005, en Senaat, nr. 5-1596/5. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 38 DOC 53 réviseurs d’entreprises, si elles ne constituent pas un obstacle à l’approbation des rapports. 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) voorbehoud van de bedrijfsrevisoren, een goedkeuring van deze verslagen niet in de weg staan. F. ONTWERP VAN AANBEVELINGEN F. PROJET DE RECOMMANDATIONS Dans son avis du 12 juin 2013, la Cour des comptes formule trois recommandations, suggérant à la Commission de contrôle: Het Rekenhof formuleer t in zijn advies dd. 12 juni 2013 drie aanbevelingen, te weten dat de Controlecommissie: — étant donné le fait que divers manquements en la matière sont occasionnellement observés auprès de plusieurs partis, de demander aux partis à mentionner l’intégralité des informations suivantes: la mention de la profession des membres des organes de gestion et/ou de contrôle des différentes composantes, la référence au n° d’article des statuts reprenant l’objet social, l’indication même de ce dernier et la communication intégrale ou partielle des éléments constituant le domicile; — gelet op het feit dat bij verschillende partijen occasioneel diverse tekortkomingen op dat vlak worden vastgesteld, de partijen zou vragen de volgende informatie volledig te vermelden: het vermelden van het beroep dat wordt uitgeoefend door de leden van de beheers- en/of de controleorganen van de verschillende componenten, de verwijzing naar het nummer van het artikel in de statuten waarin het maatschappelijk doel wordt vermeld, de vermelding van dat maatschappelijk doel zelf, en de volledige of gedeeltelijke mededeling van de elementen van de woonplaats; — d’inviter les partis à dorénavant préciser systématiquement, en première ligne du cadre XVI, que “Les règles d’évaluation produites ci-après reprennent l’intégralité de celles intervenant dans le cadre des opération comptables de l’entité consolidante et des composantes consolidées”. A défaut d’une telle mention, implicitement avalisée par le réviseur d’entreprises dans le cadre de sa mission de contrôle, la Commission serait en droit, selon la Cour des comptes, d’estimer que l’intégralité des règles d’évaluation n’a pas été fournie; — de partijen zou verzoeken om in de toekomst stelselmatig op de eerste lijn van kader XVI het volgende te vermelden: “De hierna voorgestelde waarderingsregels bevatten al de waarderingsregels die van toepassing zijn in het raam van de boekhoudkundige verrichtingen van de consoliderende entiteit en van de geconsolideerde componenten”. Als een dergelijke, impliciet door de bedrijfsrevisor in het raam van zijn controleopdracht goedgekeurde vermelding, ontbreekt, zou de commissie er, volgens het Rekenhof, mogen van uitgaan dat niet alle waarderingsregels zijn meegedeeld; — de rappeler les partis de la nécessité de reprendre le cadre XVIII du schéma légal dans son intégralité (en ce compris les remarques finales) et d’y formuler systématiquement, lorsqu’ils s’imposent, les commentaires ad hoc, même si ces derniers sont mentionnés ailleurs dans le rapport financier. — de partijen te herinneren aan de noodzaak om kader XVIII van het wettelijke schema in zijn totaliteit (met inbegrip van de finale opmerkingen) te hernemen en om systematisch, in voorkomend geval, er de ad hoc commentaren in te formuleren, zelfs indien deze elders in het financieel rapport zijn vermeld. * * * * * Il est suggéré que les présidents de la Commission de contrôle demandent expressément aux partis qui sont tenus d’introduire un rapport financier d’appliquer ces recommandations. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 * Er wordt voorgesteld dat de voorzitters van de Controlecommissie de partijen die verplicht zijn een financieel verslag in te dienen, uitdrukkelijk verzoeken om deze aanbevelingen uit te voeren. 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 39 IV. — DISCUSSION IV. — BESPREKING N-VA/PS/MR/FDF/CD&V/sp.a/Open Vld/ Vlaams Belang/cdH/Ecolo/Groen/LDD N-VA/PS/MR/FDF/CD&V/sp.a/Open Vld/ Vlaams Belang/cdH/Ecolo/Groen/LDD Les réponses formulées par les partis à la suite de l’avis de la Cour des comptes n’ont donné lieu à aucune observation. Eu égard au visa sans réserve délivré par les réviseurs d’entreprises, la Commission de contrôle a dès lors considéré ces réponses comme satisfaisantes. De door deze partijen verstrekte antwoorden ingevolge het advies van het Rekenhof gaven geen aanleiding tot verdere opmerkingen. In het licht van het visum zonder voorbehoud van de bedrijfsrevisoren, beschouwde de Controlecommissie deze antwoorden derhalve als afdoende. V. — RECOMMANDATIONS V. — AANBEVELINGEN La Commission de contrôle se rallie aux trois recommandations formulées par la Cour des comptes dans son avis du 12 juin 2013, à savoir que la commission: De Controlecommissie schaart zich achter de drie door het Rekenhof in zijn advies dd. 12 juni 2013 geformuleerde aanbevelingen, te weten dat de commissie: — étant donné le fait que divers manquements en la matière sont occasionnellement observés auprès de plusieurs partis, de demander aux partis à mentionner l’intégralité des informations suivantes: la mention de la profession des membres des organes de gestion et/ou de contrôle des différentes composantes, la référence au n° d’article des statuts reprenant l’objet social, l’indication même de ce dernier et la communication intégrale ou partielle des éléments constituant le domicile; — gelet op het feit dat bij verschillende partijen occasioneel diverse tekortkomingen op dat vlak worden vastgesteld, de partijen zou vragen de volgende informatie volledig te vermelden: het vermelden van het beroep dat wordt uitgeoefend door de leden van de beheers- en/of de controleorganen van de verschillende componenten, de verwijzing naar het nummer van het artikel in de statuten waarin het maatschappelijk doel wordt vermeld, de vermelding van dat maatschappelijk doel zelf, en de volledige of gedeeltelijke mededeling van de elementen van de woonplaats; — d’inviter les partis à dorénavant préciser systématiquement, en première ligne du cadre XVI, que “Les règles d’évaluation produites ci-après reprennent l’intégralité de celles intervenant dans le cadre des opération comptables de l’entité consolidante et des composantes consolidées”. A défaut d’une telle mention, implicitement avalisée par le réviseur d’entreprises dans le cadre de sa mission de contrôle, la Commission serait en droit, selon la Cour des comptes, d’estimer que l’intégralité des règles d’évaluation n’a pas été fournie; — de partijen zou verzoeken om in de toekomst stelselmatig op de eerste lijn van kader XVI het volgende te vermelden: “De hierna voorgestelde waarderingsregels bevatten al de waarderingsregels die van toepassing zijn in het raam van de boekhoudkundige verrichtingen van de consoliderende entiteit en van de geconsolideerde componenten”. Als een dergelijke, impliciet door de bedrijfsrevisor in het raam van zijn controleopdracht goedgekeurde vermelding, ontbreekt, zou de commissie er, volgens het Rekenhof, mogen van uitgaan dat niet alle waarderingsregels zijn meegedeeld; — de rappeler les partis de la nécessité de reprendre le cadre XVIII du schéma légal dans son intégralité (en ce compris les remarques finales) et d’y formuler systématiquement, lorsqu’ils s’imposent, les commentaires ad hoc, même si ces derniers sont mentionnés ailleurs dans le rapport financier. — de partijen te herinneren aan de noodzaak om kader XVIII van het wettelijke schema in zijn totaliteit (met inbegrip van de finale opmerkingen) te hernemen en om systematisch, in voorkomend geval, er de ad hoc commentaren in te formuleren, zelfs indien deze elders in het financieel rapport zijn vermeld. Les présidents de la Commission de contrôle sont invités à demander explicitement aux partis tenus de déposer un rapport financier de mettre en œuvre ces recommandations. De voorzitters van de Controlecommissie wordt gevraagd om de partijen die verplicht zijn een financieel verslag in te dienen, uitdrukkelijk te verzoeken deze aanbevelingen uit te voeren. CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE (Chambre/Kamer) (Sénat/Senaat) 40 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) VI. — VOTES — RÉUNION DU 6 NOVEMBRE 2013 VI. — STEMMINGEN — VERGADERING VAN 6 NOVEMBER 2013 Les rapports financiers des partis politiques N-VA, PS, MR, FDF, CD&V, sp.a, Open Vld, Vlaams Belang, cdH, Ecolo, Groen et LDD sur l’exercice 2012 sont successivement adoptés à l’unanimité par les 14 membres présents. De financiële verslagen van de politieke partijen N-VA, PS, MR, FDF, CD&V, sp.a, Open Vld, Vlaams Belang, cdH, Ecolo, Groen en LDD over het boekjaar 2012 worden achtereenvolgens door de 14 aanwezige leden eenparig goedgekeurd. * * * * * Le présent rapport a été approuvé à l’unanimité. * Onderhavig verslag werd eenparig goedgekeurd. Les rapporteurs, Les présidents, De rapporteurs, De voorzitters, Ahmed LAAOUEJ Karine LALIEUX André FLAHAUT Sabine de BETHUNE Ahmed LAAOUEJ Karine LALIEUX André FLAHAUT Sabine de BETHUNE CHAMBRE 4e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 4e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 41 ANNEXES CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE BIJLAGEN 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 42 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 43 ANNEXE 1 BIJLAGE 1 AVIS DU 12 JUIN 2013 DE LA COUR DES COMPTES CONCERNANT LES RAPPORTS FINANCIERS SUR LA COMPTABILITÉ DES PARTIS POLITIQUES ET DE LEURS COMPOSANTES (EXERCICE 2012) ADVIES DD. 12 JUNI 2013 VAN HET REKENHOF BETREFFENDE DE FINANCIËLE VERSLAGEN OVER DE BOEKHOUDING VAN DE POLITIEKE PARTIJEN EN HUN COMPONENTEN (BOEKJAAR 2012) Le présent rapport a été adopté en assemblée générale de la Cour des comptes du 12 juin 2013. Dit verslag werd goedgekeurd in de algemene vergadering van het Rekenhof van 12 juni 2013. Par lettre du 21 mai 2013, reçue le 22 mai 2013, les présidents de la Commission de contrôle, créée par la loi du 4 juillet 1989 relative à la limitation et au contrôle des dépenses électorales engagées pour les élections des Chambres fédérales, ainsi qu’au financement et à la comptabilité ouverte des partis politiques, ont transmis à la Cour des comptes les rapports financiers sur la comptabilité des partis politiques et de leurs composantes pour l’exercice 2012 (Doc. parl. Chambre, n° 53 2786/001 à 002, et Sénat, n° 5-2056/1 à 2) et lui ont demandé de rendre, dans un délai d’un mois, un avis concernant l’exactitude et l’exhaustivité desdits rapports. Bij brief van 21 mei 2013, door het Rekenhof ontvangen op 22 mei 2013, hebben de voorzitters van de Controlecommissie die werd opgericht door de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen, de financiële verslagen over de boekhouding van de politieke partijen en hun componenten voor het boekjaar 2012 (Parl. stuk Kamer, nr. 53 2786/001 t.e.m. 002, en Senaat nr. 5-2056/1 t.e.m. 2) aan het Rekenhof toegezonden en het gevraagd binnen een termijn van één maand een advies te bezorgen in verband met de juistheid en de volledigheid van die verslagen. En vertu de l’article 24, deuxième alinéa, de la loi du 4 juillet 1989, modifiée par la loi du 2 avril 2003, les présidents des Chambres législatives chargent la Cour des comptes “de rendre, en application de l’article 1er, § 2, dans un délai d’un mois, un avis concernant l’exactitude et l’exhaustivité des rapports financiers sur les comptes annuels des partis politiques et de leurs composantes”. Selon l’article 1er, § 2, précité (en réalité l’article 1er, 4°, troisième alinéa), la Commission de contrôle est “tenue de se faire conseiller, aux conditions prévues par la présente loi, par la Cour des comptes tant pour le contrôle des dépenses électorales des partis politiques et des candidats que pour le contrôle des rapports financiers des partis politiques et de leurs composantes”. Krachtens artikel 24, 2e lid, van de wet van 4 juli 1989, gewijzigd door de wet van 2 april 2003, geven de voorzitters van de wetgevende kamers het Rekenhof de opdracht om “met toepassing van artikel 1, § 2, binnen een maand, een advies uit te brengen over de juistheid en de volledigheid van de financiële verslagen over de jaarrekeningen van de politieke partijen en hun componenten”. Volgens bovenvermeld artikel 1, § 2, (in werkelijkheid artikel 1, 4°, 3e lid), is de Controlecommissie “verplicht om zich, onder de door deze wet bepaalde voorwaarden, te laten adviseren door het Rekenhof voor de controle zowel van de verkiezingsuitgaven van de politieke partijen en de individuele kandidaten als van de financiële verslagen van de politieke partijen en hun componenten”. Dans son avis remis le 6 août 2003 et portant sur les rapports financiers afférents à l’exercice 2002 (Doc. parl. Chambre, n° 51-21/3 et Sénat 3-21/3, p. 18), la Cour des comptes a précisé le cadre légal dans lequel s’inscrit son intervention. In zijn advies van 6 augustus 2003 over de financiële verslagen met betrekking tot het boekjaar 2002 (Parl. stuk, Kamer, nr. 51-21/3 en Senaat 3-21/3, blz. 18) heeft het Rekenhof het wettelijke kader van zijn optreden gepreciseerd. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 44 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) Les dispositions légales en vigueur à l’époque n’ont pas été modifiées1. L’avis de la Cour des comptes portant sur l’exercice 2012 est dès lors rendu selon les principes de contrôle et la structure retenus lors des précédents avis. A dater de l’exercice 2010, l’avis intègre également la vérification des modifications réglementaires (insertion des cadres XVII et XVIII) apportées au nouveau modèle de rapport financier paru au Moniteur belge du 15 juillet 2010. De wettelijke bepalingen die indertijd van toepassing waren, werden niet gewijzigd1. Het advies van het Rekenhof met betrekking tot het boekjaar 2012 wordt derhalve verstrekt volgens de controleprincipes en de structuur die in de vorige adviezen werden gehanteerd. Vanaf het boekjaar 2010 omvat het advies eveneens het nazicht van de reglementaire wijzigingen (toevoeging van de kaders XVII en XVIII) die werden aangebracht in het nieuwe model van financieel verslag dat verscheen in het Belgisch Staatsblad van 15 juli 2010. Eu égard à ces considérations et compte tenu des données disponibles dans les documents parlementaires, le contrôle des rapports financiers de l’année 2012 des partis politiques porte sur les aspects formels (points 1 à 11) et financiers (points 12 à 17) énumérés ci-après. La Cour des comptes ne s’est donc pas prononcée sur la validité et sur la réalité des opérations sous-jacentes dans la mesure où elle n’a pas accès aux pièces justificatives. Gelet op die beschouwingen en rekening houdend met de gegevens die beschikbaar waren in de parlementaire stukken heeft de controle van de financiële verslagen van het jaar 2012 van de politieke partijen betrekking op de hierna vermelde formele (punten 1-11) en financiële aspecten (punten 12-17). Het Rekenhof heeft zich dus niet uitgesproken over de geldigheid en de werkelijkheid van de onderliggende verrichtingen aangezien het geen toegang heeft tot de verantwoordingsstukken. Mise en œuvre de recommandations antérieurement formulées par la Cour des comptes Tenuitvoerlegging van de vroeger door het Rekenhof geformuleerde aanbevelingen Le 26 mars 2013, la Commission de contrôle s’est ralliée2 aux deux recommandations formulées par la Cour des comptes dans son avis du 20 juin 2012, à savoir que la commission: Op 26 maart 2013 heeft de Controlecommissie zich geschaard2 achter de twee door het Rekenhof in zijn advies dd. 20 juni 2012 geformuleerde aanbevelingen, te weten dat de commissie: — invite les partis à produire, dès le prochain exercice, l’intégralité de leurs règles d’évaluation; — de partijen zou verzoeken vanaf volgend boekjaar al hun waarderingsregels voor te leggen; — rappelle aux partis la nécessité de reprendre systématiquement, lorsqu’ils s’imposent, les commentaires prévus au bas du cadre XVIII et ce, même s’ils sont déjà mentionnés par ailleurs dans le rapport financier. Dans cette optique, la Cour recommande également que le cadre XVIII du schéma légal soit repris dans — de partijen eraan zou herinneren dat de toelichtingen onderaan kader XVIII, in voorkomend geval, systematisch moeten worden ingevuld, ook al zijn ze elders in het financieel verslag al vermeld. In die optiek pleit het Rekenhof er ook voor dat kader XVIII van het wettelijke schema volledig zou worden opgenomen, 1 1 2 L'article 19 de la loi du 23 mars 2007, modifiant la loi du 27 juin 1921 sur les associations sans but lucratif, les associations internationales sans but lucratif et les fondations, a exclu - à dater du 28 mars 2007 - les composantes des partis politiques du champ d'application de la loi du 27 juin 1921. Il n'a induit, en conséquence, aucune modification du cadre de référence au regard duquel la Cour des comptes a, jusqu'à présent, rendu ses avis sur les rapports financiers des partis politiques. Il en est de même en ce qui concerne les diverses modifications apportées par la loi du 18 janvier 2008, modifiant la loi du 4 juillet 1989 relative à la limitation et au contrôle des dépenses électorales engagées pour les élections des Chambres fédérales, ainsi qu'au financement et à la comptabilité ouverte des partis politiques, en matière de délais fixés pour l'exercice des compétences de la Commission de contrôle. Page 52, doc. parl. Chambre, n° 53 2173/005, et Sénat, n° 5-1596/5. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2 Artikel 19 van de wet van 23 maart 2007 tot wijziging van de wet van 27 juni 1921 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, de internationale verenigingen zonder winstoogmerk en de stichtingen heeft — met ingang van 28 maart 2007 – de componenten van de politieke partijen uitgesloten van het toepassingsveld van de wet van 27 juni 1921. Dat artikel heeft bijgevolg geen enkele wijziging teweeggebracht op het niveau van het referentiekader dat voor het Rekenhof als basis heeft gediend voor het uitbrengen van zijn adviezen over de financiële verslagen van de politieke partijen. Hetzelfde geldt voor de verschillende wijzigingen die werden aangebracht door de wet van 18 januari 2008 tot wijziging van de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen, wat de voor de uitoefening van de bevoegdheden van de Controlecommissie gestelde termijnen betreft. Bladzijde 52, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2173/005, en Senaat, nr. 5-1596/5. 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 45 son intégralité, notamment en incorporant l’alinéa “Remarques” et ce, quand bien même celui-ci ne doit pas être complété pour l’exercice sous revue. inclusief de alinea “Opmerkingen”, ook als die voor het betrokken boekjaar niet ingevuld moet worden. Aspects formels Vormelijke aspecten 1. Qualité du ou des signataire(s) des états financiers 1. Hoedanigheid van de ondertekenaar(s) van de financiële staten 1.1 Dans le cadre de son contrôle portant sur l’exercice 2012, la Cour des comptes a plus spécifiquement examiné si les deux documents du schéma légal devant faire l’objet de signature(s) avaient systématiquement été communiqués. De cet examen, il ressort que le texte introductif du “Modèle I” est absent (et donc forcément non signé) auprès de cinq partis [N-VA — MR — CD&V — Open Vld - Ecolo]. Ce modèle, bien que repris, s’écarte toutefois de la forme prescrite auprès de trois partis [FDF — Vlaams Belang — Groen]. Enfin, le résumé du rapport financier (“Modèle II”) d’un parti [sp.a] n’a pas été signé. 1.1 In het kader van zijn controle van boekjaar 2012, heeft het Rekenhof meer specifiek onderzocht of de twee documenten van het wettelijke schema die beide moeten worden ondertekend, systematisch werden medegedeeld. Uit dit onderzoek blijkt dat de inleidende tekst van “Model I” ontbreekt (en dus niet werd ondertekend) bij vijf partijen [N-VA — MR — CD&V — Open Vld — Ecolo]. Dit model, hoewel opgenomen, wijkt echter bij drie partijen [FDF — Vlaams Belang — Groen] af van de voorgeschreven vorm. Tot slot werd de samenvatting van het financieel verslag (“Model II”) bij één partij [sp.a] niet ondertekend. 1.2 A l’exception d’un parti [FDF], il a été observé que les signataires des rapports financiers sont membres du conseil d’administration de l’ASBL chargée, en vertu des articles 22 et 23 de la loi du 4 juillet 1989, de l’élaboration desdits rapports. 1.2 Behalve bij één partij [FDF] werd er opgemerkt dat de personen die de financiële verslagen ondertekenen lid zijn van de raad van bestuur van de vzw die krachtens de artikelen 22 en 23 van de wet van 4 juli 1989 belast is met het opstellen van die verslagen. 1.3 Comme lors du précédent exercice, le rapport financier d’un parti [FDF] a été établi sous la responsabilité de son Comité administratif et notamment signé par son président. 1.3 Zoals vorig boekjaar werd het financieel verslag van één partij [FDF] opgesteld onder de verantwoordelijkheid van zijn Comité administratif en werd het ondermeer ondertekend door zijn voorzitter. La Commission de contrôle n’a, dans son rapport du 26 mars 20133, pas adopté de point de vue quant à la question de savoir si ce parti politique devait créer l’ASBL prévue par les articles 22 et 23 de la loi du 4 juillet 1989. De Controlecommissie heeft, in haar rapport van 26 maart 20133, geen standpunt ingenomen nopens de vraag of deze politieke partij de in de artikelen 22 en 23 van de wet van 4 juli 1989 voorziene vzw moest oprichten. 2. Existence des données identificatrices et financières pour chacun des partis politiques et de leurs composantes 2. Bestaan van de identifi catie- en financiële gegevens voor elk van de politieke partijen en hun componenten Aucune donnée identificatrice ou financière n’est manquante. Er ontbreken geen identificatie- of financiële gegevens. 3. Respect des exigences formelles relatives aux données identificatrices des partis politiques et de leurs composantes 3. Inachtneming van de formele vereisten met betrekking tot de identificatiegegevens van de politieke partijen en hun componenten En ce qui concerne l ’exercice 2012, la Cour des comptes n’a pas observé d’anomalie et/ou de Met betrekking tot het boekjaar 2012 heeft het Rekenhof geen betekenisvolle anomalie en/of 3 3 Page 51, doc. parl. Chambre, n° 53 2173/005, et Sénat, n° 5-1596/5. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 Bladzijde 51, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2173/005, en Senaat, nr. 5-1596/5. 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 46 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) manquement significatif quant à la manière dont les différents partis politiques ont répondu aux exigences formelles relatives à l’identification de leurs différentes composantes. tekortkoming vastgesteld betreffende de wijze waarop de politieke partijen hebben voldaan aan de vormelijke vereisten inzake de identificatie van hun verschillende componenten. Elle se permet toutefois de revenir incidemment sur diverses observations, strictement formelles, déjà formulées dans le passé. Celles-ci portent notamment sur la mention de la profession des membres des organes de gestion et/ou de contrôle des différentes composantes, la référence au n° d’article des statuts reprenant l’objet social, l’indication même de ce dernier et la communication intégrale ou partielle des éléments constituant le domicile. Divers manquements en la matière sont occasionnellement observés auprès de plusieurs partis. Terloops wil het echter terugkomen op diverse opmerkingen van strikt formele aard die het reeds in het verleden had geformuleerd over onder andere het vermelden van het beroep dat wordt uitgeoefend door de leden van de beheers- en/of de controleorganen van de verschillende componenten, de verwijzing naar het nummer van het artikel in de statuten waarin het maatschappelijk doel wordt vermeld, de vermelding van dat maatschappelijk doel zelf, en de volledige of gedeeltelijke mededeling van de elementen van de woonplaats. Bij verschillende partijen worden occasioneel diverse tekortkomingen op dat vlak vastgesteld. La Cour des comptes suggère à la Commission d’inviter les partis à mentionner l’intégralité des informations demandées. Het Rekenhof suggereert de Commissie dat zij de partijen zou vragen de gevraagde informatie volledig te vermelden. 4. Resp ect des schémas prévus pour la présentation des données relatives au résumé du rapport financier, aux comptes synthétiques des composantes et au compte consolidé 4. Inachtneming van de schema’s voor de presentatie van de gegevens met betrekking tot de samenvatting van het financiële verslag, de samenvattende rekeningen van de componenten en de geconsolideerde rekening 4.1 Un parti [PS] omet de fournir la précision demandée en bas du cadre VI de l’annexe. 4.1 Eén partij [PS] heeft nagelaten de precisering toe te voegen waarnaar gevraagd wordt onderaan kader VI van de bijlage. 4.2 Deux partis [FDF — Open Vld] ne reprennent aucun montant dans la colonne “Institution article 22” du cadre VI de l’annexe. 4.2 Twee partijen [FDF — Open Vld] vermelden geen enkel bedrag in de kolom “Instelling art. 22” van kader VI van de bijlage. Auprès du premier parti [FDF], cette absence résulte du fait que le parti ne bénéficie actuellement d’aucune dotation publique distincte4. Bij de eerste partij [FDF] is die niet-vermelding het gevolg van het feit dat ze thans geen aparte overheidsdotatie ontvangt4. Le second parti [Open Vld] a justifié5 cette situation par le fait que l’institution en question transmet intégralement et immédiatement toutes les contributions au Secrétariat National. De tweede partij [Open Vld] heeft die situatie verklaard5 door het feit dat de instelling in kwestie alle bijdragen integraal en onmiddellijk doorstuurt naar de Nationale Werkingsentiteit. 4.3 Comme en 2011 et contrairement à la proposition de correction qu’il a formulée6, un parti [PS] fournit les informations relatives aux cadres XVI, XVII et XVIII de ses annexes après le rapport du réviseur et une 4.3 Net zoals in 2011 en in tegenstrijd met de door de partij voorgestelde correctie6, vermeldt één partij [PS] de informatie bestemd voor de kaders XVI, XVII en XVIII van de bijlagen nà het verslag van de revisor 4 4 5 6 Page 51, doc. parl. Chambre, n° 53 2173/005, et Sénat, n° 5-1596/5. Page 19, doc. parl. Chambre, n° 53 2173/005, et Sénat, n° 5-1596/5. Page 20, doc. parl. Chambre, n° 53 2173/005, et Sénat, n° 5-1596/5. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 5 6 Bladzijde 51, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2173/005, en Senaat, nr. 5-1596/5. Bladzijde 19, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2173/005, en Senaat, nr. 5-1596/5. Bladzijde 20, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2173/005, en Senaat, nr. 5-1596/5. 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 47 synthèse du périmètre de consolidation. Les trois cadres en question sont donc séparés de la liasse formant l’ensemble de l’annexe. Par ailleurs, le cadre XVII est fourni après le cadre XVIII. en de synthese van de consolidatieperimeter. De drie kaders in kwestie zijn dus gescheiden van de bundel die de bijlagen vormt. Bovendien is kader XVII opgenomen nà kader XVIII. 4.4 Un parti [FDF] communique inutilement les rapports du réviseur d’entreprises relatifs aux composantes. Si ces rapports sont transmis en vue de communiquer les analyses de comparabilité entre exercices qu’ils contiennent, il est suggéré au parti d’intégrer ces dernières dans le rapport révisoral portant sur les comptes consolidés. 4.4 Eén partij [FDF] deelt onnodig de verslagen van de bedrijfsrevisor over de componenten mee. Indien die verslagen worden toegezonden om de analyses van de vergelijkbaarheid tussen de boekjaren mee te delen, wordt aan de partij voorgesteld die analyses te verwerken in het verslag van de bedrijfsrevisor over de geconsolideerde rekeningen. 5. Exhaustivité et présentation générale des données financières 5. Volledigheid en algemene presentatie van de financiële gegevens L’exhaustivité et la présentation générale des comptes ne présentent pas de lacune majeure. Cette observation tient compte des entités pour lesquelles les partis ont justifié ou commenté antérieurement l’absence de toute donnée financière. Er zijn geen betekenisvolle leemten inzake volledigheid en algemene voorstelling van de rekeningen. Deze vaststelling houdt rekening met de componenten voor dewelke de partijen vroeger de afwezigheid van enig cijfergegeven verantwoord of toegelicht hebben. 6. Concordance entre les chiffres repris dans le résumé des rapports financiers et ceux figurant dans le bilan consolidé 6. Overeenstemming tussen de cijfers in de samenvatting van de financiële verslagen en die in de geconsolideerde balans Un parti [CD&V] mentionne, dans son résumé, des charges courantes de 9 296 471 EUR alors que les comptes consolidés les reprennent à hauteur de 9 296 429 EUR. Une différence de 4 EUR est par ailleurs observée au niveau des charges exceptionnelles. Le résultat final repris dans le résumé est toutefois identique à celui du résultat consolidé. Eén partij [CD&V] vermeldt voor de kosten uit de gewone werking in de samenvatting een bedrag van 9 296 471 EUR, terwijl in de geconsolideerde jaarrekening een bedrag van 9 296 429 EUR wordt vermeld. Overigens wordt er een verschil van 4 EUR vastgesteld op het niveau van de uitzonderlijke kosten. Het resultaat van het boekjaar dat is opgenomen in de samenvatting, is echter identiek aan het geconsolideerd resultaat. 7. Rapport du réviseur d’entreprises - Remarques éventuelles relatives à l’attestation des comptes 7. Verslag van de bedrijfsrevisor — Eventuele opmerkingen in verband met de attestatie van de rekeningen 7.1 Les rapports des réviseurs d’entreprises portant sur la comptabilité des partis sont tous formulés sans réserve. 7.2 Tous les rapports mentionnent, conformément au point 4.b. de l’annexe à la loi du 4 juillet 1989, le caractère suffisant de l’organisation administrative et comptable des partis politiques. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 7.1 De verslagen van de bedrijfsrevisoren over de boekhoudingen van de partijen zijn allemaal zonder voorbehoud geformuleerd. 7.2 Alle verslagen vermelden, in overeenstemming met punt 4.b. van de bijlage bij de wet van 4 juli 1989, dat de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de politieke partijen voldoende is. 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 48 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 8. Rapport du réviseur d’entreprises - Analyse destinée à favoriser la compréhension de la situation financière et des résultats ainsi que de la comparabilité 8. Verslag van de bedrijfsrevisor — Analyse om het begrip van de financiële toestand en resultaten alsook de vergelijkbaarheid te bevorderen Les dispositions du point 4.c. de l’annexe à la loi du 4 juillet 1989 laissent une part d’appréciation importante dans le chef du réviseur d’entreprises. La nature et l’étendue des informations fournies varient ainsi fortement selon les partis politiques. De bepalingen van punt 4.c. van de bijlage bij de wet van 4 juli 1989 laten de bedrijfsrevisor heel wat appreciatiemarge. De aard en de uitgebreidheid van de verstrekte informatie verschillen aldus sterk van de ene politieke partij tot de andere. 9. Données relatives aux règles d’évaluation (Cadre XVI) 9. Gegevens in verband waarderingsregels (Kader XVI) met de Tous les rapports financiers mentionnent des règles d’évaluation. Alle financiële verslagen bevatten waarderingsregels. Dans son rapport du 26 mars 2013 portant sur l’examen des rapports financiers 2011, la Commission a invité les partis à produire, dès le prochain exercice, l’intégralité de leurs règles d’évaluation. In haar verslag van 26 maart 2013 over het onderzoek van de financiële verslagen 2011 heeft de Commissie de partijen verzocht om vanaf volgend boekjaar al hun waarderingsregels voor te leggen. Le niveau de détail des informations reprises dans les rapports rendus pour l’exercice 2012 reste toutefois très variable selon les partis. Par ailleurs, hormis quelques adaptations mineures auprès de deux partis, les formulations de 2012 sont identiques à celles de 2011. De graad van gedetailleerdheid van de informatie opgenomen in de verslagen voor het boekjaar 2012 blijft echter sterk variëren van partij tot partij. Behoudens enkele kleine aanpassingen voor twee partijen zijn de formuleringen voor 2012 dezelfde als die voor 2011. Compte tenu de ces considérations, la Cour des comptes n’est actuellement pas en mesure de déterminer si les règles d’évaluation reprises dans les comptes représentent l’intégralité de celles avalisées par les conseils d’administration des entités consolidées. Rekening houdend met die overwegingen is het Rekenhof thans niet bij machte om uit te maken of de waarderingsregels die in de rekeningen zijn opgenomen, alle waarderingsregels omvatten die door de raden van bestuur van de geconsolideerde entiteiten zijn goedgekeurd. La Cour des comptes suggère à la Commission d’inviter les partis à dorénavant préciser systématiquement, en première ligne du cadre XVI, que “Les règles d’évaluation produites ci-après reprennent l’intégralité de celles intervenant dans le cadre des opérations comptables de l’entité consolidante et des composantes consolidées”. A défaut d’une telle mention, implicitement avalisée par le réviseur d’entreprises dans le cadre de sa mission de contrôle, la Commission serait en droit d’estimer que l’intégralité des règles d’évaluation n’a pas été fournie. Het Rekenhof stelt de Commissie voor dat zij de partijen zou verzoeken om in de toekomst stelselmatig op de eerste lijn van kader XVI het volgende te vermelden: “De hierna voorgestelde waarderingsregels bevatten al de waarderingsregels die van toepassing zijn in het raam van de boekhoudkundige verrichtingen van de consoliderende entiteit en van de geconsolideerde componenten”. Als een dergelijke, impliciet door de bedrijfsrevisor in het raam van zijn controleopdracht goedgekeurde vermelding, ontbreekt, zou de Commissie ervan mogen uitgaan dat niet alle waarderingsregels zijn meegedeeld. 10. D o nn é e s r e l a t ive s à l a m é t h o d e d e consolidation (Cadre XVII) 10 . G e g e v e n s m e t b e t r e k k i n g t o t d e consolidatiemethode (Kader XVII) 10.1 Deux partis [N-VA - Groen] reprennent au cadre XVII des indications qui, bien que pertinentes et correctes, s’écartent de celles demandées. 10.1 Twee partijen [N-VA - Groen] vermelden in kader XVII gegevens die weliswaar relevant en correct zijn, maar die afwijken van het gevraagde. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 49 10.2 Le cadre XVII n’a pas été complété par un parti [PS]. 10.2 Kader XVII was bij één partij [PS] niet ingevuld. 11. Données relatives au tableau de concordance des patrimoines (Cadre XVIII) 11. G e g e v e n s m e t b e t r e k k i n g t o t d e concordantietabel “vermogen” (Kader XVIII) 11.1 Le cadre XVIII n’a pas été complété par un parti [FDF]. 11.1 Eén partij [FDF] heeft kader XVIII niet ingevuld. 11.2 Le cadre XVIII est assorti d ’une double demande de commentaires portant, d’une part, sur la nature des corrections et/ou modifications du périmètre de consolidation et, d’autre part, sur la raison pour laquelle les fonds propres mentionnés divergent éventuellement de ceux repris au passif du bilan. 11.2 Kader XVIII omvat een dubbele vraag om toelichtingen die enerzijds betrekking hebben op de aard van de verbeteringen en/of wijzigingen in de consolidatiekring en anderzijds op de reden waarom het vermelde vermogen eventueel afwijkt van de bedragen die zijn opgenomen aan de passiefzijde van de balans. — Le rapport financier de trois partis politiques [CD&V - Vlaams Belang - Groen] ne reprend pas (ou pas entièrement) l’alinéa “Remarques” figurant au bas du cadre XVIII bien que ce dernier fasse partie intégrante du schéma légal. Cette absence risque d’engendrer l’oubli futur de fournir - le cas échéant - les commentaires ad hoc. A noter toutefois que le second parti [Vlaams Belang] y reprend les mentions “OPMERKINGEN: Geen” et que les deux autres partis [CD&V et Groen] y formulent des commentaires adéquats. — In het financieel verslag van drie politieke partijen [CD&V - Vlaams Belang — Groen] is de alinea “Opmerkingen” onderaan kader XVIII geheel of gedeeltelijk weggevallen, hoewel die alinea tot het wettelijke schema behoort. Door het wegvallen van die alinea zou in de toekomst kunnen vergeten worden om — in voorkomend geval — de commentaren ad hoc te vermelden. Er dient evenwel te worden opgemerkt dat de tweede partij [Vlaams Belang] er de vermeldingen “OPMERKINGEN: Geen” in opneemt en dat de twee andere partijen [CD&V en Groen] er passende commentaar in formuleren. — Auprès d’un parti politique [MR], bien que des montants aient été repris dans la colonne “Autres” du cadre XVIII, les commentaires explicatifs requis sont manquants. La nature et la raison des corrections apportées peuvent néanmoins être déduites de la lecture d’autres rubriques du rapport financier concerné (rapport du CA et rapport du réviseur). — Alhoewel bedragen in de kolom “Andere” van kader XVIII werden vermeld, ontbreken bij één politieke partij [MR] de vereiste toelichtingen. De aard en de reden van de aangebrachte verbeteringen zijn echter af te leiden uit andere rubrieken van het financieel verslag (verslag van de RvB en verslag van de revisor). La Cour des comptes suggère à la Commission de rappeler la nécessité de reprendre le cadre XVIII du schéma légal dans son intégralité (en ce compris les remarques fi nales) et d’y formuler systématiquement, lorsqu’ils s’imposent, les commentaires ad hoc, même si ces derniers sont mentionnés ailleurs dans le rapport fi nancier. Het Rekenhof suggereert de Controlecommissie te herinneren aan de noodzaak om kader XVIII van het wettelijke schema in zijn totaliteit (met inbegrip van de fi nale opmerkingen) te hernemen en om systematisch, in voorkomend geval, er de ad hoc commentaren in te formuleren, zelfs indien deze elders in het fi nancieel rapport zijn vermeld. Aspects financiers Financiële aspecten 12. Examen des variations entre exercices 12. Onderzoek van de variaties tussen boekjaren L’examen des variations entre exercices a été réalisé par rapport à un double seuil de matérialité. Cette technique d’analyse est destinée à mettre en évidence les différences d’une certaine ampleur, sans préjuger de leurs causes. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 Het onderzoek van de variaties tussen boekjaren werd uitgevoerd aan de hand van een dubbele materialiteitsgrens. Deze analysetechniek is erop gericht de verschillen van een zekere omvang te belichten, zonder in te gaan op de oorzaken ervan. 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 50 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) Un montant absolu, égal à 5 % du pied du bilan consolidé de l’année 2012, a été retenu comme premier seuil de matérialité. Tout montant supérieur à ce chiffre de référence, qu’il porte sur l’exercice sous revue ou sur l’exercice précédent, a été examiné en vue de vérifier s’il répondait également à un second seuil de matérialité. Als eerste materialiteitsgrens werd een absoluut bedrag genomen dat gelijk is aan 5 % van het geconsolideerde balanstotaal van het jaar 2012. Voor elk bedrag boven dit referentiebedrag, betreffende het onderzochte of het voorgaande boekjaar, werd nagegaan of het eveneens beantwoordde aan een tweede materialiteitscriterium. Le second critère retenu portait sur la hauteur de la variation intervenue entre les deux exercices. Tout chiffre de l’exercice 2012 présentant une valeur au minimum doublée — ou au minimum réduite de moitié — par rapport à celle de l’exercice 2011 était considéré comme atteignant le second critère de matérialité. Het tweede criterium had betrekking op de omvang van de variatie tussen de twee boekjaren. Elk bedrag van het boekjaar 2012 dat ten minste het tweevoud is — of ten minste met de helft is verminderd — ten opzichte van de waarde van het boekjaar 2011 werd beschouwd als beantwoordend aan het tweede materialiteitscriterium. Sur la base de ces deux seuils cumulés, il a été procédé à un examen de l’ensemble des variations annuelles figurant dans les rapports financiers. Toute rubrique dont les montants répondent au double critère précité est évoquée ci-après et peut constituer un point d’attention pour la Commission de contrôle. Op basis van die beide gecumuleerde grenswaarden werden alle jaarlijkse variaties in de financiële verslagen aan een onderzoek onderworpen. Elke rubriek waarvan de bedragen beantwoorden aan dat bovenvermeld dubbel criterium wordt hierna behandeld en kan een aandachtspunt zijn voor de Controlecommissie. Lorsqu’une explication de la variation enregistrée a pu être approchée au départ des seules données reprises dans les états financiers, elle est reprise en commentaire. Als een verklaring van de vastgestelde variatie kon worden gevonden louter op basis van de gegevens die in de financiële staten zijn vermeld, wordt die in de commentaar vermeld. 12.1 Constatations communes à la majorité des partis politiques 12.1 Vaststellingen gemeenschappelijk voor de meeste politieke partijen En 2012 (année électorale), tous les partis politiques [sauf FDF] présentent, par rapport à 2011, une augmentation de leurs charges de publicité, de propagande et d’assemblées, y compris les charges électorales. In 2012 (verkiezingsjaar) vertonen alle politieke partijen [behalve FDF] in vergelijking met 2011 een toename van hun lasten inzake publiciteit, propaganda en vergaderingen, met inbegrip van de verkiezingskosten. Corrélativement, la majorité des partis politiques [sauf FDF, cdH et LDD] a procédé à des reprises nettes de provisions pour risques et charges (utilisations/reprises de l’exercice supérieures aux dotations de l’exercice). Tezelfdertijd hebben de meeste politieke partijen [behalve FDF, cdH en LDD] netto terugnemingen geboekt voor risico’s en kosten (bestedingen/terugnemingen van het boekjaar hoger dan de toevoegingen van het boekjaar). Le tableau suivant illustre, pour l’ensemble des partis politiques, les chiffres observés en la matière. De volgende tabel toont voor alle politieke partijen de ter zake vastgestelde cijfers. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) En milliers euros/ In duizend euro 51 Charges (1)/ Kosten (1) 2012 Provisions (2) Delta (3) en résultat/ Voorzieningen (2) Delta (4) en résultat/ Delta als resultaat (3) Delta als resultaat (4) 2011 2012 2011 Delta net (5) en résultat/ Netto Delta als resultaat (5) N-VA 4 565 1 257 -3 308 -1 087 1 617 2 704 -604 PS 2 432 1 197 -1 235 -33 1 513 1 546 310 MR 2 353 766 -1 587 -64 511 575 -1 012 111 123 12 0 0 0 12 CD&V 2 617 769 -1 848 -285 670 955 -893 sp.a 3 562 1 497 -2 065 -187 1 104 1 291 -774 Open Vld 1 970 391 -1 579 -385 586 971 -608 Vlaams Belang 5 409 2 660 -2 749 -565 28 593 -2 156 cdH 1 209 565 -644 136 915 779 135 FDF Ecolo 1 816 626 -1 190 -340 873 1 213 23 Groen 1 344 403 -941 -215 452 667 -274 216 116 -100 350 370 20 -80 LDD (1) Ce poste correspond à la rubrique II, B, 4, “Charges de publicité, de propagande et d’assemblées, y compris les charges électorales” du compte (consolidé) de résultats. (1) Deze post stemt overeen met rubriek II, B, 4, “Reclame, propaganda en vergaderingen, inbegrepen de verkiezingskosten” van de (geconsolideerde) resultatenrekening. (2) Ce poste correspond à la rubrique II, F, du compte (consolidé) de résultats. Montant positif = dotation nette aux provisions pour risques et charges. Montant négatif = utilisation nette ou reprise nette de provisions pour risques et charges. (2) Deze post stemt overeen met rubriek II, F, van de (geconsolideerde) resultatenrekening. Positief bedrag = netto toevoeging aan voorzieningen voor risico’s en kosten. Negatief bedrag = netto besteding of netto terugneming van voorzieningen voor risico’s en kosten. (1&2) Les données chiffrées composant les colonnes “Charges” et “Provisions” contiennent des coûts autres que ceux strictement liés aux seules charges électorales. L’impact net de ces dernières sur le compte de résultats est fourni par la dernière ligne de l’annexe XI.C des rapports financiers. (1&2) De cijfergegevens van de kolommen “Kosten” en “Voorzieningen” bevatten andere kosten dan de kosten die strikt alleen verband houden met de verkiezingskosten. De netto weerslag van laatstgenoemde kosten op de resultatenrekening vindt men in de laatste lijn van bijlage XI.C van de financiële verslagen. (3) Ce delta représente l’impact généralement négatif sur le compte de résultats 2012 (par rapport à 2011) dû à l’augmentation enregistrée au cours de l’exercice 2012, des charges comptabilisées en matière de publicité, de propagande et d’assemblées, y compris les charges électorales. (3) Deze delta vertegenwoordigt de over het algemeen negatieve weerslag op de resultatenrekening 2012 (ten aanzien van 2011) van de in de loop van het jaar 2012 vastgestelde stijging van de lasten die werden geboekt inzake publiciteit, propaganda en vergaderingen, inbegrepen de verkiezingskosten. (4) Ce delta représente l’impact généralement positif sur le compte de résultats 2012 (par rapport à 2011) dû à des reprises ou des dotations moins importantes de provisions pour risques et charges. (4) Deze delta vertegenwoordigt de over het algemeen positieve weerslag op de resultatenrekening 2012 (ten aanzien van 2011) toe te schrijven aan terugnemingen of lagere toevoegingen van voorzieningen voor risico’s en kosten. (5) Ce delta représente l’impact final net, sur le compte de résultats 2012 (par rapport à 2011), des impacts cumulés évoqués aux points (3) et (4). Montant positif = impact net positif. Montant négatif = impact net négatif. (5) Deze delta vertegenwoordigt de uiteindelijke netto weerslag op de resultatenrekening 2012 (ten aanzien van 2011) van de gecumuleerde bedragen vermeld in de punten (3) en (4). Positief bedrag = netto positieve weerslag. Negatief bedrag = netto negatieve weerslag. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 52 DOC 53 12.2 N-VA 12.2 N-VA a) a) Composantes Componenten Geen betrokken rubrieken. Pas de rubrique concernée. b) b) Comptes consolidés Geconsolideerde rekeningen Geen betrokken rubrieken. Pas de rubrique concernée. 12.3 PS 12.3 PS a) a) Composantes Componenten Geen betrokken rubrieken. Pas de rubrique concernée. b) b) Comptes consolidés Le résultat de l’exercice passe de 1 402 413 EUR à 683 592 EUR essentiellement en raison de l’accroissement des charges de personnel. Geconsolideerde rekeningen Het resultaat van het boekjaar daalt van 1 402 413 EUR naar 683 592 EUR hoofdzakelijk wegens de stijging van de personeelskosten. 12.4 MR 12.4 MR a) a) Composantes Componenten Geen betrokken rubrieken. Pas de rubrique concernée. b) 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) b) Comptes consolidés Geconsolideerde rekeningen Geen betrokken rubrieken. Pas de rubrique concernée. 12.5 FDF 12.5 FDF a) a) Composantes Componenten — Les dettes de l’association de fait FDF Parti Politique (entité consolidante) passent de 114 468 EUR à 22 058 EUR. — De schulden van FDF Parti Politique fv (consoliderende entiteit) dalen van 114 468 EUR naar 22 058 EUR. Le résultat de l’exercice de la même composante passe de 135 458 EUR à -90 323 EUR. Bij diezelfde component daalt het resultaat van het boekjaar van 135 458 EUR naar -90 323 EUR. — Les actifs circulants de l’ASBL Solidarité Bruxelloise et Francophone passent de 67 005 EUR à 475 187 EUR tandis que les dettes passent de 130 179 EUR à 534 600 EUR. — De vlottende activa van de vzw Solidarité Bruxelloise et Francophone stijgen van 67 005 EUR naar 475 187 EUR terwijl de schulden stijgen van 130 179 EUR naar 534 600 EUR. Les produits des activités courantes de la même composante passent de 174 253 EUR à 360 975 EUR. Cette variation explique essentiellement celle du résultat de l’exercice qui passe de -156 351 EUR à 3 762 EUR. De o p breng sten uit d e g ewo ne werking van diezelfde component stijgen van 174 253 EUR naar 360 975 EUR. Deze variatie verklaart voornamelijk die van het resultaat van het boekjaar, dat stijgt van -156 351 EUR naar 3 762 EUR. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 53 — Les produits des activités courantes de l’ASBL Centre d ’ Études Jacques Georgin passent de 135 019 EUR à 51 000 EUR. — De opbrengsten uit de gewone werking van de vzw Centre d ’Études Jacques Georgin dalen van 135 019 EUR naar 51 000 EUR. b) Comptes consolidés b) Geconsolideerde rekeningen — Les autres créances à un an au plus passent de 148 736 EUR à 446 208 EUR. Parallèlement, les autres dettes à un an au plus passent de 99 157 EUR à 396 630 EUR, soit un accroissement identique. Des commentaires7 apportés par le réviseur d’entreprises, il ressort que le solde repris en autres dettes à un an au plus correspond à une créance du parti, sur le MR, en matière de dotation publique, laquelle a toutefois également été portée au passif en raison de son caractère litigieux. — De overige vorderingen op ten hoogste één jaar stijgen van 148 736 EUR naar 446 208 EUR. Tegelijkertijd stijgen de andere schulden op ten hoogste een jaar van 99 157 EUR naar 396 630 EUR, wat neerkomt op een identieke stijging. Uit de commentaar7 die de bedrijfsrevisor heeft geformuleerd, kan worden afgeleid dat het saldo dat is opgenomen bij de andere schulden op ten hoogste een jaar, overeenstemt met een vordering die de partij bezit tegenover de MR met betrekking tot de overheidsdotatie. Die vordering werd evenwel eveneens bij de passiva ondergebracht omdat er een betwisting rond bestaat. Dans le cas d’espèce, le transfert au passif sort du cadre classique de l’application des principes comptables qui préconisent normalement qu’une créance douteuse vienne directement en déduction du montant porté à l’actif. In een dergelijk geval valt de overdracht naar het passief buiten het klassieke kader van de toepassing van de boekhoudprincipes, die normaliter stellen dat een dubieuze schuldvordering rechtstreeks in mindering wordt gebracht van het op het actief geboekte bedrag. — Au niveau du compte de résultats, les contributions publiques belges passent de 368 645 EUR à 0 EUR, les charges de publications de 111 668 EUR à 42 183 EUR et les charges de personnel de 62 458 EUR à 18 718 EUR. — Op het niveau van de resultatenrekening dalen de Belgische overheidsbijdragen van 368 645 EUR naar 0 EUR, de publicatiekosten van 111 668 EUR naar 42 183 EUR en de personeelskosten van 62 458 EUR naar 18 718 EUR. — Le résultat de l’exercice passe de -25 711 EUR à -101 957 EUR essentiellement en raison d’une diminution des charges sur activités courantes inférieure à la diminution des produits sur activités courantes. — Het resultaat van het boekjaar daalt van -25 711 EUR naar -101 957 EUR, voornamelijk wegens de lagere daling van de kosten voor de gewone werking in vergelijking met de daling van de opbrengsten uit de gewone werking. 12.6 CD&V 12.6 CD&V a) Composantes a) Componenten — Les actifs circulants de l’ASBL CD&V-Fractie WestVlaanderen passent de 727 372 EUR à 345 055 EUR. Au niveau du passif, les dettes enregistrent une diminution comparable. — De vlottende activa van de vzw CD&V-Fractie West-Vlaanderen dalen van 727 372 EUR naar 345 055 EUR. Langs passiefzijde ondergaan de schulden een vergelijkbare daling. b) Comptes consolidés b) Geconsolideerde rekeningen — Le résultat reporté passe de 1 615 736 EUR à 744 991 EUR. Ces montants correspondent aux résultats respectifs des deux exercices (déduction faite des intérêts des tiers). La diminution du résultat résulte — Het overgedragen resultaat daalt van 1 615 736 EUR naar 744 991 EUR. Deze bedragen stemmen overeen met respectievelijk de resultaten van beide boekjaren (min het aandeel van derden). De vermindering van het 7 7 Page 288, doc. parl. Chambre, n° 53 2786/001, et Sénat, n° 5-2056/1. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 Bladzijde 288, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2786/001, en Senaat, nr. 5-2056/1. 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 54 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) essentiellement des variations évoquées dans le tableau repris au point 12.1. resultaat wordt voornamelijk veroorzaakt door de variaties verklaard in de onder punt 12.1 opgenomen tabel. — Les dettes financières à plus d’un an envers les établissements de crédit passent de 824 216 EUR à 304 622 EUR. La rubrique “Toelichting van de jaarrekeningen 2012” du rapport financier précise que cette variation est la conséquence du remboursement anticipé d’un emprunt. — De financiële schulden op meer dan één jaar tegenover kredietinstellingen dalen van 824 216 EUR naar 304 622 EUR. De rubriek in het financieel verslag “Toelichting van de jaarrekeningen 2012” preciseert dat deze variatie het gevolg is van een vervroegde terugbetaling van een lening. 12.7 sp.a 12.7 sp.a a) Composantes a) Componenten Les produits des activités courantes de l’ASBL OSP.A West-Vlaanderen passent de 441 303 EUR à 873 952 EUR. Les charges sur activités courantes suivent la même tendance et passent de 410 738 EUR à 941 501 EUR. De opbrengsten uit de gewone werking van de vzw OSP.A West-Vlaanderen stijgen van 441 303 EUR naar 873 952 EUR. De kosten uit de gewone werking volgen dezelfde trend en stijgen van 410 738 EUR naar 941 501 EUR. b) Geconsolideerde rekeningen b) Comptes consolidés — Les créances à un an au plus sur activités courantes passent de 421 595 EUR à 1 062 836 EUR. — De vorderingen uit de gewone werking op ten hoogste één jaar stijgen van 421 595 EUR naar 1 062 836 EUR. — Les produits divers (récupération de coûts) passent de 858 008 EUR à 1 887 664 EUR. — De diverse opbrengsten (recuperatie van kosten) stijgen van 858 008 EUR naar 1 887 664 EUR. 12.8 Open Vld 12.8 Open Vld a) Composantes a) Componenten Les actifs immobilisés de l ’association de fait Vlaamse Liberalen en Democraten passent de 360 868 EUR à 1 008 791 EUR. Au passif, les dettes évoluent dans le même sens et passent de 480 239 EUR à 1 259 709 EUR. De vaste activa van de Vlaamse Liberalen en Democraten f v stijgen van 360 868 EUR naar 1 008 791 EUR. Langs passiefzijde evolueren de schulden in dezelfde zin en stijgen ze van 480 239 EUR naar 1 259 709 EUR. Auprès de la même composante, le résultat courant passe de 27 159 EUR à -638 312 EUR. Bij dezelfde component daalt het resultaat uit de gewone werking van 27 159 EUR naar -638 312 EUR. b) Geconsolideerde rekeningen b) Comptes consolidés — Les ser vices et biens divers passent de 2 766 230 EUR à 5 125 133 EUR. Cette situation résulte principalement des variations évoquées dans le tableau repris au point 12.1 et des charges de publications qui passent de 547 237 EUR à 1 289 225 EUR. — De diensten en diverse goederen stijgen van 2 766 230 EUR naar 5 125 133 EUR. Dat is voornamelijk het gevolg van de in de tabel van punt 12.1 vermelde variaties en van de stijging van de publicatiekosten van 547 237 EUR naar 1 289 225 EUR. — Le résultat courant avant résultat financier passe de 493 841 EUR à -940 472 EUR en raison d ’un — Het resultaat uit de gewone werking vóór financieel resultaat daalt van 493 841 EUR naar -940 472 EUR CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 55 accroissement des charges sur activités courantes nettement supérieur à celui des produits sur activités courantes. wegens een aanzienlijk hogere stijging van de kosten voor de gewone werking dan die van de opbrengsten uit de gewone werking. 12.9 Vlaams Belang 12.9 Vlaams Belang a) Composantes a) Componenten — Le résultat de l ’exercice de l ’association de fait Vlaams Belang passe de 644 176 EUR à 1 970 572 EUR. Les informations financières communiquées par le parti8 précisent que l’accroissement est principalement dû au transfert des actifs (et passifs) de l’association de fait Mandatarissenfonds, cet impact étant toutefois partiellement réduit par la diminution de la contribution de l’ASBL Vrijheidsfonds (entité consolidante) et par l’augmentation des charges électorales. — Het resultaat van het boekjaar van Vlaams Belang fv stijgt van 644 176 EUR naar 1 970 572 EUR. De financiële inlichtingen die door de partij werden medegedeeld8, preciseren dat de toename voornamelijk het gevolg is van de overdracht van het actief (en het passief) van Mandatarissenfonds fv; deze impact werd echter deels verminderd door de afname van de bijdrage van vzw Vrijheidsfonds (consoliderende entiteit) en de verhoging van de verkiezingskosten. — Le total de l’actif et du passif de l’association de fait Mandatarissenfonds, en raison de leur transfert à l’association de fait Vlaams Belang, passent de 3 836 366 EUR à 0 EUR. — De totalen van de activa en de passiva van Mandatarissenfonds fv dalen, vanwege hun overdracht aan Vlaams Belang fv, van 3 836 366 EUR naar 0 EUR. C’est pour une raison identique que le résultat de l’exercice de cette même composante passe de 16 791 EUR à -3 836 337 EUR. Om een identieke reden daalt het resultaat van het boekjaar van diezelfde component van 16 791 EUR naar -3 836 337 EUR. b) Comptes consolidés b) Geconsolideerde rekeningen — Les placements de trésorerie passent de 8 954 080 EUR à 3 064 579 EUR. En sens opposé, les valeurs disponibles passent de 4 939 476 EUR à 8 754 999 EUR. Les informations financières communiquées par le parti précisent que divers placements venus à échéance en 2012 ont été maintenus au sein des actifs immédiatement utilisables. — De geldbeleggingen dalen van 8 954 080 EUR naar 3 064 579 EUR. De liquide middelen daarentegen stijgen van 4 939 476 EUR naar 8 754 999 EUR. De door de partij meegedeelde financiële inlichtingen preciseren dat diverse beleggingen waarvan de looptijd eindigde, in 2012 werden ondergebracht in onmiddellijk opvraagbare tegoeden. — Le résultat reporté passe de 966 600 EUR à -1 950 681 EUR. Ces montants correspondent aux résultats respectifs des deux exercices. La diminution observée résulte principalement des variations évoquées dans le tableau repris au point 12.1 et de l’accroissement des frais de personnel qui, en raison de l’augmentation du nombre d’ETP, passent de 267 240 EUR à 1 168 010 EUR. — Het overgedragen resultaat daalt van 966 600 EUR naar -1 950 681 EUR. Deze bedragen stemmen overeen met de respectieve resultaten van beide boekjaren. De waargenomen daling vindt voornamelijk haar oorsprong in de in de tabel van punt 12.1 vermelde variaties en in de stijging van de personeelskosten die, wegens de toename van het aantal VTE, stijgen van 267 240 EUR naar 1 168 010 EUR. — Le total des dettes (rubriques VII à IX du passif) passe de 278 226 EUR à 893 128 EUR. — Het totaal van de schulden (rubrieken VII t.e.m. IX van de passiva) stijgt van 278 226 EUR naar 893 128 EUR. 8 8 Page 565 et 566, doc. parl. Chambre, n° 53 2786/002, et Sénat, n° 5-2056/2. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 Bladzijde 565 en 566, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2786/002, en Senaat, nr. 5-2056/2. 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 56 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 12.10 cdH 12.10 cdH a) a) Componenten Composantes Les actifs circulants de l ’association de fait Groupe cdH du Parlement wallon passent de 199 688 EUR à 461 976 EUR. Corrélativement, les dettes de cette même composante passent de 181 597 EUR à 475 261 EUR. b) Comptes consolidés De vlottende activa van Groupe cdH du Parlement wallon fv stijgen van 199 688 EUR naar 461 976 EUR. Daarmee samenhangend stijgen de schulden van diezelfde component van 181 597 EUR naar 475 261 EUR. b) Geconsolideerde rekeningen Les charges de publications passent de 190 714 EUR à 466 975 EUR. De publicatiekosten stijgen van 190 714 EUR naar 466 975 EUR. 12.11 Ecolo 12.11 Ecolo a) Composantes a) Componenten Pas de rubrique concernée. Geen betrokken rubrieken. b) Comptes consolidés b) Geconsolideerde rekeningen Le résultat de l’exercice passe de 472 217 EUR à -305 672 EUR essentiellement en raison de l’accroissement des charges de personnel. Het resultaat van het boekjaar daalt van 472 217 EUR naar -305 672 EUR, voornamelijk wegens de toename van de personeelskosten. 12.12 Groen 12.12 Groen a) Composantes a Componenten — Les dettes de l’ASBL Groen Fonds (entité consolidante) passent de 192 892 EUR à 87 135 EUR. — De schulden van de component vzw Groen Fonds (consoliderende entiteit) dalen van 192 892 EUR naar 87 135 EUR. Le résultat de l’exercice de la même composante passe de 329 083 EUR à 129 709 EUR. Het resultaat van het boekjaar van diezelfde component daalt van 329 083 EUR naar 129 709 EUR. — Le résultat de l’exercice de l’ASBL Groenhuis passe de -198 599 EUR à -72 910 EUR. — Het resultaat van het boekjaar van de component vzw Groenhuis stijgt van -198 599 EUR naar -72 910 EUR. b) Comptes consolidés b) Geconsolideerde rekeningen — Les produits divers (récupérations de coûts divers) passent de 72 448 EUR à 340 125 EUR. — De diverse opbrengsten (recuperatie van kosten) stijgen van 72 448 EUR naar 340 125 EUR. — Les dotations aux entités liées non consolidées passent de 300 960 EUR à 653 451 EUR. — De dotaties aan niet geconsolideerde verbonden entiteiten stijgen van 300 960 EUR naar 653 451 EUR. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 57 12.13 LDD 12.13 LDD a) Composantes a) Componenten — Le résultat de l ’exercice de l ’association de fait Lijst Dedecker (Fractie) passe de 36 225 EUR à 109 187 EUR. — Het resultaat van het boekjaar van Lijst Dedecker (Fractie) fv stijgt van 36 225 EUR naar 109 187 EUR. — Les dettes de l’ASBL Gezond Verstand (entité consolidante) passent de 70 838 EUR à 267 703 EUR. — De schulden van de vzw Gezond Verstand (consoliderende entiteit) stijgen van 70 838 EUR naar 267 703 EUR. Auprès de la même composante, les charges exceptionnelles passent de 106 489 EUR à 250 EUR. Bij dezelfde component dalen de uitzonderlijke kosten van 106 489 EUR naar 250 EUR. b) Geconsolideerde rekeningen b) Comptes consolidés Les charges exceptionnelles passent de 106 811 EUR à 565 EUR. De uitzonderlijke kosten dalen van 106 811 EUR naar 565 EUR. 13. Examen des comptes synthétiques des composantes et des comptes consolidés 13. Onderzoek van de samenvattende rekeningen van de componenten en van de geconsolideerde rekeningen La présente rubrique ne reprend que des observations au sujet desquelles les partis n’ont pas, au cours d’exercice(s) précédent(s), formulé de commentaires explicatifs. In deze rubriek komen alleen de opmerkingen voor waarover de partijen in het/de vorig boekjaar/vorige boekjaren geen verklarende commentaar hebben verstrekt. Er dient geen enkele specifieke opmerking te worden geformuleerd. Aucune remarque spécifique n’est à formuler. 14. Vérification arithmétique de la relation entre variation du patrimoine consolidé et résultat consolidé de l’exercice 14. Cijfermatig nazicht van het verband tussen een wijziging van het geconsolideerde vermogen en het geconsolideerde resultaat van het boekjaar Notamment au départ du tableau “Evolution du patrimoine consolidé” (qui figure dans les commentaires des comptes annuels consolidés), le caractère correct de la relation mathématique “Nouveau patrimoine consolidé = Patrimoine consolidé au terme de l’exercice précédent + Résultat consolidé de l’exercice” a fait l’objet d’une vérification. Inzonderheid op basis van de tabel “Evolutie van het geconsolideerde patrimonium” (in de toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening) werd het precieze karakter nagegaan van het cijfermatige verband “Nieuw geconsolideerd vermogen = geconsolideerd vermogen op het einde van het vorige boekjaar + geconsolideerd resultaat van het boekjaar”. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 58 DOC 53 La vérification ci-dessus opérée conduit à enregistrer les différences suivantes: N-VA 0 EUR PS 0 EUR MR 0 EUR FDF 0 EUR CD&V -922 EUR sp.a 0 EUR Open Vld 0 EUR Vlaams Belang 0 EUR cdH 0 EUR Ecolo -18 734 EUR Groen 0 EUR LDD 0 EUR 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) Voornoemde verificatie leidt tot de volgende verschillen: N-VA 0 EUR PS 0 EUR MR 0 EUR FDF 0 EUR CD&V -922 EUR sp.a 0 EUR Open Vld 0 EUR Vlaams Belang 0 EUR cdH 0 EUR Ecolo -18 734 EUR Groen 0 EUR LDD 0 EUR [Voir remarque infra] [*] [Zie opmerking infra] [*] La Cour des comptes estime que les divergences relevées lors de son contrôle ne doivent plus être commentées dès lors que les cadres XVII et XVIII ou des commentaires explicites (éventuellement formulés lors d’exercices antérieurs) permettent d’en fournir les justifications arithmétiques adéquates. Ceci est en particulier le cas pour la différence annotée d’un astérisque [*]. Het Rekenhof is van oordeel dat de verschillen die het via zijn controle had vastgesteld, niet meer moeten worden becommentarieerd indien de kaders XVII en XVIII en/of expliciete commentaar (eventueel geformuleerd voor vorige boekjaren) de passende rekenkundige verantwoordingen duidelijk maken. Dit is inzonderheid het geval voor het verschil aangemerkt met een asterisk [*]. Remarque: La différence observée auprès du parti [CD&V] se décline comme suit: Opmerking: het bij de partij [CD&V] vastgestelde verschil is als volgt uitgesplitst: Capitaux propres fin 2011 Résultat de 2012 Variation des subsides en capital Capitaux propres 2012 attendus Capitaux propres 2012 mentionnés Différence 7 318 592 EUR9 +743 823 EUR +9 657 EUR ------------------8 072 072 EUR 8 072 994 EUR -------------------922 EUR 7 318 592 EUR9 +743 823 EUR +9 657 EUR ------------------8 072 072 EUR 8 072 994 EUR -------------------922 EUR Eigen vermogen eind 2011 Resultaat 2012 Variatie Kapitaalsubsidies Verwacht eigen vermogen 2012 Vermeld eigen vermogen 2012 Verschil 15. Vérification arithmétique de la relation entre résultat consolidé et cumul des résultats des différentes composantes 15. Cijfermatig nazicht van het verband tussen het geconsolideerde resultaat en de cumul van de resultaten van de verschillende componenten ervan La vérification de la relation “Résultat consolidé Cumul des résultats des composantes = 0” conduit à enregistrer les différences suivantes: Het nazicht van het verband “Geconsolideerd resultaat - Cumul van de resultaten van de componenten = 0” leidt tot de volgende verschillen: N-VA 0 EUR PS 86 643 EUR MR 0 EUR FDF 0 EUR CD&V o EUR sp.a 0 EUR Open Vld 0 EUR Vlaams Belang 0 EUR cdH 0 EUR Ecolo 0 EUR Groen 0 EUR LDD 0 EUR 9 9 Montant arrondi à l'euro supérieur. CHAMBRE N-VA 0 EUR PS 86 643 EUR MR 0 EUR FDF 0 EUR CD&V o EUR sp.a 0 EUR Open Vld 0 EUR Vlaams Belang 0 EUR cdH 0 EUR Ecolo 0 EUR Groen 0 EUR LDD 0 EUR [Voir remarque infra] 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 [Zie opmerking infra] Afgerond bedrag naar de hogere euro. 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 59 La Cour des comptes estime que les divergences relevées lors de son contrôle ne doivent plus être commentées dès lors que les cadres XVII et XVIII ou des commentaires explicites (éventuellement formulés lors d’exercices antérieurs) permettent d’en fournir les justifications arithmétiques adéquates. Het Rekenhof is van oordeel dat de verschillen die het via zijn controle had vastgesteld, niet meer moeten worden becommentarieerd indien de kaders XVII en XVIII en/of expliciete commentaar (eventueel geformuleerd voor vorige boekjaren) de passende rekenkundige verantwoordingen duidelijk maken. Remarque: Les informations communiquées par le parti [PS] au niveau du cadre XVIII et relatives aux retraitements de consolidation sont commentées comme suit “Cette colonne [Corrections et/ou modification périmètre de consolidation] concerne exclusivement des ajustements de comptes réciproques intervenus au cours des exercices précédents”. Opmerking : De informatie die de partij [PS] vermeldt in kader XVIII en die betrekking heeft op de consolidatieverwerkingen, wordt als volgt toegelicht “deze kolom [Correcties en/of wijziging consolidatie-perimeter] beoogt uitsluitend de aanpassingen van wederzijdse rekeningen die tijdens voorgaande boekjaren werden doorgevoerd”. Tout comme en 2011 et en 2010, ces données ne permettent toutefois pas à la Cour des comptes d’expliquer la différence observée dans le tableau ci-dessus, ni de déterminer la raison pour laquelle cette dernière fluctue d’exercice en exercice. Net zoals in 2011 en 2010 laten die gegevens het Rekenhof echter niet toe om het verschil in de bovenstaande tabel te verklaren, noch te bepalen waarom het van boekjaar tot boekjaar schommelt. En réponse à cette observation, le parti concerné [PS] a précisé10, lors de la communication de ses réactions sur l’examen des rapports financiers 2011, que “A l’occasion de l’exercice prochain, nous fournirons, en complément du nouveau cadre XVIII les informations complémentaires souhaitées par la Cour des comptes.” Ces informations n’ont cependant pas été reprises dans le rapport portant sur les comptes 2012. Als antwoord op die opmerking heeft de betrokken partij [PS], toen zij haar reacties op het onderzoek van de financiële verslagen 2011 bekendmaakte, het volgende gepreciseerd10: “Voor het volgende boekjaar zullen wij naast het nieuwe kader XVIII de door het Rekenhof gewenste bijkomende informatie verstrekken”. Deze informatie werd evenwel niet opgenomen in het verslag over de rekeningen voor 2012. 16. Vérification arithmétique de la relation entre patrimoine consolidé et cumul des patrimoines des différentes composantes 16. Cijfermatig nazicht van het verband tussen het geconsolideerde patrimonium en de cumul van de patrimonia van de verschillende componenten La vérification de la relation “Patrimoine consolidé Cumul des patrimoines des composantes = 0” conduit à enregistrer les différences suivantes: Het nazicht van het verband “Geconsolideerd patrimonium - Cumul van de patrimonia van de componenten = 0” leidt tot de volgende verschillen : N-VA PS 0 EUR 602 692 EUR MR 0 EUR FDF 0 EUR CD&V -97 954 EUR sp.a 0 EUR Open Vld 0 EUR Vlaams Belang 0 EUR cdH 0 EUR Ecolo -45 153 EUR Groen 0 EUR LDD 0 EUR 10 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE [*] 2013 0 EUR 602 692 EUR MR 0 EUR FDF 0 EUR CD&V -97 954 EUR sp.a 0 EUR Open Vld 0 EUR Vlaams Belang 0 EUR cdH 0 EUR Ecolo -45 153 EUR Groen 0 EUR LDD 0 EUR [Voir remarque infra] Page 38, doc. parl. Chambre, n° 53 2173/005, et Sénat, n° 5-1596/5. CHAMBRE N-VA PS [Voir remarque du point 15] 10 [Zie opmerking van punt 15] [Zie opmerking infra] [*] Bladzijde 38, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2173/005, en Senaat, nr. 5-1596/5. 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 60 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) La Cour des comptes estime que les divergences relevées lors de son contrôle ne doivent plus être commentées dès lors que les cadres XVII et XVIII ou des commentaires explicites (éventuellement formulés lors d’exercices antérieurs) permettent d’en fournir les justifications arithmétiques adéquates. Ceci est en particulier le cas pour la différence annotée d’un astérisque [*]. Het Rekenhof is van oordeel dat de verschillen die het via zijn controle had vastgesteld, niet meer moeten worden becommentarieerd indien de kaders XVII en XVIII en/of expliciete commentaar (eventueel geformuleerd voor vorige boekjaren) de passende rekenkundige verantwoordingen duidelijk maken. Dit is inzonderheid het geval voor het verschil aangemerkt met een asterisk [*]. Remarque: En 2011, les informations communiquées par le parti [CD&V] au niveau du cadre XVIII avaient permis de justifier la différence de 99 065 EUR observée à l’époque. En 2012, des informations similaires ont été formulées sans toutefois mentionner explicitement le montant sur lequel elles portent. Opmerking : In 2011 hadden de door de partij [CD&V] meegedeelde inlichtingen bestemd voor kader XVIII een verantwoording gegeven voor het verschil van 99 065 EUR dat toen was vastgesteld. In 2012 werd gelijkaardige informatie verstrekt, maar zonder expliciete vermelding van het bedrag waarop die informatie sloeg. 17. Examen du ratio “coût moyen du personnel” (coûts du personnel / nombre des personnes occupées, exprimé en équivalent temps plein) 17. Onderzoek van de ratio “gemiddelde personeelskost” (personeelskosten / aantal tewerkgestelde personen, uitgedrukt in voltijdse equivalent) Charges de personnel Nombre (ETP) (1) Coût moyen Personeelskosten Aantal VTE (1) Gemiddelde kost 2012 N-VA 2011 2012 2011 2012 2011 922 058 595 255 13,21 7,08 69 800 84 076 PS 5 189 788 4 603 942 70,10 70,82 74 034 65 009 MR 2 376 945 2 701 215 41,25 45,60 57 623 59 237 18 718 62 458 0,50 4,00 37 436 15 615 CD&V 2 716 152 2 569 699 39,59 38,64 68 607 66 504 sp.a 2 597 252 2 400 103 55,96 56,10 46 413 42 783 Open Vld 1 919 422 1 945 655 26,45 30,10 72 568 64 640 FDF Vlaams Belang 1 168 010 267 240 18,60 4,30 62 796 62 149 cdH 2 475 544 2 367 681 68,00 63,75 36 405 37 140 Ecolo (2) 3 265 815 2 423 535 23,50 19,16 138 971 126 489 762 416 775 867 8,60 8,60 88 653 90 217 16 420 36 354 1,00 2,00 16 420 18 177 64 144 61 003 Groen LDD Coût moyen du personnel/Gemiddelde personeelskost (1) (1) VTE = Voltijdse Equivalent ETP = Equivalent Temps Plein (2) L’accroissement des charges du personnel du parti Ecolo a été commenté11 dans le rapport du réviseur d’entreprises. Celui-ci mentionne la poursuite de la mise en conformité de barèmes décidée en 2009/2010 avec la régularisation des barèmes 2011, l’impact structurel à partir de 2012 ainsi que des coûts d’indemnités de rupture supérieurs à ceux provisionnés. Par ailleurs, le même parti a apporté divers commentaires12 lors de l’envoi de ses réactions sur l’examen des rapports 11 12 Page 847, doc. parl. Chambre, n° 53 2786/002, et Sénat, n° 5-2056/2. Page 40, doc. parl. Chambre, n° 53 2173/005, et Sénat, n° 5-1596/5. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 (2) De stijging van de personeelskosten bij de partij Ecolo wordt becommentarieerd11 in het verslag van de bedrijfsrevisor. Dat verslag vermeldt dat er verder werk wordt gemaakt van het conform maken van de barema’s zoals was beslist in 2009/2010, met de regularisering van de barema’s 2011. Het gaat eveneens in op de structurele impact vanaf 2012 en op de kosten voor het uitbetalen van vertrekvergoedingen hoger dan de voorzieningen die daarvoor zijn aangelegd. Dezelfde 11 Bladzijde 847, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2786/002, en Senaat, nr. 5-2056/2. 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 61 financiers 2011. Ces derniers évoquent notamment le fait que le nombre d’ETP communiqué est une moyenne sur l’année et que le parti verse également des compléments salariaux au personnel sous contrat d’assemblée. partij heeft, naar aanleiding van haar reacties op het onderzoek van de financiële verslagen 2011, bovendien diverse commentaren geformuleerd12. Deze hebben onder andere betrekking op het feit dat het opgegeven aantal VTE een gemiddelde voor het jaar is en op het feit dat de partij ook weddetoeslagen betaalt aan het personeel dat onder contract staat bij de assemblee. La valeur du ratio précité par rapport à la valeur moyenne, son évolution dans le temps ou encore la variation des facteurs le composant peuvent être de nature à susciter l’une ou l’autre interrogation. De waarde van de bovengenoemde ratio ten aanzien van de gemiddelde kost, de evolutie ervan of nog de variatie van de factoren waaruit hij bestaat, kunnen mogelijks vragen oproepen. La Cour des comptes ne dispose pas — en dehors des commentaires fournis par un parti [Ecolo], voir supra — d’information lui permettant de préciser la raison des divergences observées ou des évolutions présentant, a priori, un caractère atypique. Buiten de door één partij [Ecolo] geformuleerde commentaren, zie supra, beschikt het Rekenhof niet over informatie die het mogelijk maakt de redenen van de vastgestelde afwijkingen of van de evoluties die a priori afwijkend zijn, te verklaren. 12 CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 Bladzijde 40, Parl. stuk Kamer, nr. 53 2173/005, en Senaat, nr. 5-1596/5. 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 62 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) ANNEXE 2 BIJLAGE 2 POINTS DE VUE DES PARTIS POLITIQUES SUR LES OBSERVATIONS DE LA COUR DES COMPTES STANDPUNTEN VAN DE POLITIEKE PARTIJEN NOPENS DE OPMERKINGEN VAN HET REKENHOF 1. Nieuw - Vlaamse Alliantie (N-VA) 1. Nieuw - Vlaamse Alliantie (N-VA) 17 juillet 2013 17 juli 2013 Comme suite à votre lettre du 20 juin 2013, nous vous transmettons ci-joint la réponse de la Nieuw-Vlaamse Alliantie aux observations de la Cour des comptes. In opvolging van uw schrijven van 20 juni 2013 bezorgen wij u hierbij het antwoord van de Nieuw-Vlaamse Alliantie op de opmerkingen van het Rekenhof. Vous trouverez en annexe la version adaptée du rapport financier 2012 avec l’adjonction formelle du texte introductif de “Modèle I” et des données demandées concernant le cadre XVII. Als bijlage vindt u de aangepaste versie van het financieel verslag boekjaar 2012 met de formele toevoeging van de inleidende tekst van “Model I” en de gevraagde gegevens m.b.t. kader XVII. Il va de soi que la N-VA tiendra également compte des observations formulées pour ce qui est des rapports financiers des exercices suivants. Het spreekt voor zich dat de N-VA voor de financiële verslagen van volgende boekjaren ook zal tegemoetkomen aan de geformuleerde opmerkingen. Bart DE WEVER, Bart DE WEVER Président Voorzitter CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 63 2. Parti Socialiste (PS) 2. Parti Socialiste (PS) 9 août 2013 9 augustus 2013 Vous voudrez bien trouver ci-dessous les réponses du PS aux remarques formulées par la Cour des comptes dans son avis relatif aux comptes de l’exercice 2012: Bijgaand vindt u de antwoorden van de PS op de opmerkingen die het Rekenhof maakt in zijn advies met betrekking tot de rekeningen van het boekjaar 2012: 4.1 – Omission de la précision demandée en bas du cadre VI de l’annexe: l’institution article 22 comprend le secrétariat national mais pas le service d’études. 4.1 – Niet-vermelding van de precisering waarnaar wordt gevraagd onderaan kader VI van de bijlage: de bij artikel 22 bedoelde instelling omvat het nationaal secretariaat, maar niet de studiedienst. 4.3 – En effet,les cadres XVI,XVII et XVIII sont séparés de la liasse formant l’ensemble de l’annexe et les cadres XVII et XVIII sont inversés. Il s’agit d’erreurs de pagination pour laquelle nous nous présentons nos excuses. 4.3 – Het klopt dat de kaders XVI, XVII en XVIII gescheiden zijn van de bundel die de bijlagen vormt, alsook dat de kaders XVII en XVIII in de omgekeerde volgorde staan vermeld. Het gaat om fouten in verband met de paginanummering, waarvoor onze excuses. 10.2 – Le cadre XVII n’a effectivement pas été complété.La mention “néant” aurait dû être inscrite dans ce tableau. 15 – Vérification arithmétique de la relation entre résultat consolidé et cumul des résultats des différentes composantes: l’annexe 1 au présent courrier fournit un exemple permettant d’éclairer les corrections comptables entre deux exercices et les variations des comptes consolidés qui en résultent. 10.2 – Het klopt dat kader XVII niet werd ingevuld. Er had “n.v.t” moeten staan. 15 – Cijfermatig nazicht van het verband tussen het geconsolideerde resultaat en de cumul van de resultaten van de verschillende componenten ervan: bijlage 1 bij deze brief bevat een voorbeeld ter duiding van de boekhoudkundige correcties die tussen de beide boekjaren hebben plaatsgevonden, alsook ter duiding van de daaruit voortvloeiende variaties op het stuk van de geconsolideerde rekeningen. 15 – Vérification arithmétique de la relation entre patrimoine consolidé et cumul des patrimoines des différentes composantes: idem point 15. 16 – Cijfermatig nazicht van het verband tussen het geconsolideerde patrimonium en de cumul van de patrimonia van de verschillende componenten: idem als punt 15. Jean-Marc LIÉTART Jean-Marc LIÉTART Directeur fi nancier du PS Administrateur-délégué FONSOC ASBL Financieel directeur van de PS Gedelegeerd bestuurder van de vzw FONSOC CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 64 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 65 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 66 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 67 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 68 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 3.A. Mouvement Réformateur (MR) 3.A. Mouvement Réformateur (MR) 9 septembre 2013 9 september 2013 J’ai bien reçu votre courrier daté du 20 juin 2013. Ce dernier a retenu toute mon attention. Ik heb uw brief van 20 juni 2013 in goede orde ontvangen. Deze weerhield mijn volle aandacht. J ’ai pris connaissance de l’avis de la Cour des Comptes concernant les rapports financiers sur la comptabilité des partis politiques (exercice 2012). Ik heb kennis genomen van het advies van het Rekenhof betreffende de financiële verslagen over de boelhouding van de politieke partijen (boekjaar 2012). Nous n’avons pas d’observations à formuler sur ce rapport. Wij hebben geen opmerkingen te formuleren bij dit verslag. Charles MICHEL Charles MICHEL Président du MR Voorzitter MR CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 69 3.B. Fédéralistes Démocrates Francophones (FDF) 3.B. Fédéralistes Démocrates Francophones (FDF) 26 août 2013 26 augustus 2013 J ’accuse bonne réception de votre courrier du 20 juin dernier relatif aux contrôles des rapports financiers sur la comptabilité des partis politiques et leurs composantes, exercice 2012. Bij deze bevestig ik de ontvangst van uw brief van 20 juni jl. in verband met de controle van de financiële verslagen over de boekhouding van de politieke partijen en hun componenten (boekjaar 2012). J’ai pris bonne note des différentes observations faites par la Cour des comptes à propos du parti. Ik heb akte genomen van de diverse opmerkingen die het Rekenhof omtrent onze partij heeft geformuleerd. A cet égard, celle-ci précise expressément que la Commission de contrôle n’pas adopté de point de vue quant à la question de savoir si notre parti devait créer l’association sans but lucratif prévue aux articles 22 et 23 de la loi du 4 juillet 1989 relative à la limitation et au contrôle des dépenses électorales engagées pour les élections des Chambres fédérales, ainsi qu’au financement et à la comptabilité ouverte des partis politiques. Het Rekenhof stelt uitdrukkelijk dat de Controlecommissie geen standpunt heeft ingenomen over de vraag of onze politieke partij moest voorzien in de oprichting van een vzw, als bedoeld in de artikelen 22 en 23 van de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen. Pour la présente législature, notre parti n’est pas soumis à la loi précitée et en conséquence, il n’est pas tenu de respecter les articles 22 et 23 (cfr supra) puisqu’il ne bénéficie pas du financement public en application de la loi précitée. Dès lors, ce n’est que par souci de transparence que le parti FDF veille à transmettre à la Chambre des représentants les documents requis par ladite loi. Wat deze zittingsperiode betreft, is onze partij niet aan voornoemde wet onderworpen: aangezien de FDF de openbare financiering waarin voornoemde wet voorziet, niet genieten, is onze partij bijgevolg niet verplicht die artikelen 22 en 23 in acht te nemen. De FDF verstrekken de Kamer van volksvertegenwoordigers dus louter met het oog op de transparantie de bij die wet vereiste documenten. Les FDF veilleront, pour la prochaine législature, à désigner une institution constituée sous la forme d’une ASBL, qui sera chargée de recevoir la dotation publique en exécution de l’article 22 de la loi du 4 juillet 1989 relative à la limitation et au contrôle des dépenses électorales engagées pour les éléctions des Chambres fédérales, ainsi qu’au financement et à la comptabilité ouverte des partis politiques. Onze partij zal erover waken tegen de volgende zittingsperiode een instelling op te richten in de vorm van een vzw, die de openbare dotatie zal innen met toepassing van artikel 22 van de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen. A cette fin, les FDF opteront plus que probablement pour la désignation de l’asbl “Solidarité Bruxelloise et Francophone” qui est l’une des deux entités consolidantes, ayant d’ores et déjà la charge de la gestion financière du parti FDF, et solliciteront son agrément par voie d’arrêté royal auprès de la ministre de l’Intérieur. De FDF zullen in dat verband wellicht de vzw “Solidarité Bruxelloise et Francophone” aanwijzen. Dat is een van onze twee consoliderende entiteiten die nu al het financieel beheer van de partij behartigt. De partij zal de minister van Binnenlandse Zaken verzoeken die vzw bij koninklijk besluit daartoe te machtigen. Quant aux autres remarques, ils veilleront à en tenir compte pour l’exercice 2013. Wat de overige opmerkingen betreft, zullen de FDF ze ter harte nemen in verband met het boekjaar 2013. Olivier MAINGAIN Olivier MAINGAIN Président des FDF Voorzitter FDF CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 70 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 4. Christen-Democratisch & Vlaams (CD&V) 4. Christen-Democratisch & Vlaams (CD&V) 5 juillet 2013 5 juli 2013 Nous avons bien reçu votre lettre du 20 juin 2013. Nous avons lu attentivement l’avis de la Cour des comptes et examiné avec soin les questions complémentaires formulées dans le rapport du 12 juin 2013. Vous trouverez ci-après des éclaircissements ainsi que nos réponses à ces questions. Wij hebben uw brief d.d. 20 juni 2013 in goede orde ontvangen. We hebben het advies van het Rekenhof aandachtig doorgenomen en hebben de bijkomende vragen die in het verslag van 12 juni 2013 worden gesteld grondig onderzocht. Gelieve hierbij onze verduidelijkingen en antwoorden te willen vinden. En ce qui concerne le point 1.1, vous trouverez en annexe le texte introductif du MODÈLE I. Met betrekking tot punt 1.1 kan u in bijlage de inleidende tekst van MODEL I vinden. Le point 6 concerne une erreur matérielle. Ce sont les montants figurant dans les comptes annuels consolidés qui sont corrects. Les montants repris dans le résumé du rapport financier (Modèle II) doivent être corrigés. Le montant qui se rapporte aux « Charges sur activités courantes » doit par conséquent devenir –9 296 428,76 euros et celui afférent aux « Charges exceptionnelles » -2 944,76 euros. Les autres chiffres repris dans le tableau du résumé du rapport financier restent inchangés. Punt 6 betreft een materiële vergissing. De bedragen die worden vermeld in de geconsolideerde jaarrekening zijn de juiste. De bedragen opgenomen in de samenvatting van het financieel verslag (Model II) dienen te worden gecorrigeerd. Het bedrag dat betrekking heeft op de “Kosten uit de gewone werking” is bijgevolg te lezen als -9.296.428,76 euro en het bedrag dat betrekking heeft op de “Uitzonderlijke kosten” is te lezen als -2.944,76 euro. De andere cijfers in de tabel van de samenvatting van het financieel verslag blijven ongewijzigd. En ce qui concerne le point 11.2, nous reprendrons la prochaine fois les mentions requises du schéma légal. Met betrekking tot punt 11.2 zullen we de volgende keer de vereiste verwoordingen uit het schema opnemen. En ce qui concerne le point 14, nous renvoyons au tableau et au commentaire repris à l’Annexe XVIII et à l’annexe IV des comptes annuels consolidés. La différence de 922 euros correspond à la somme de la part des intérêts de tiers dans le résultat de l’exercice (+1 167,57 euros) et de la correction imputée en 2012 de la participation dans CVBA TEHUIS ANTWERPEN acquise en 2011 (-245,50 euros). Met betrekking tot punt 14 verwijzen wij naar de tabel en de commentaren opgenomen in de Toelichting XVIII en Toelichting IV van de geconsolideerde jaarrekening. Het verschil van 922 EUR is de som van het aandeel belang van derden in het resultaat van het boekjaar (+1.167,57 EUR) en de in 2012 verwerkte correctie van de in 2011 aangekochte participatie in CVBA TEHUIS ANTWERPEN (- 245,50 EUR). En ce qui concerne le point 16, la différence de -97 954 euros mentionnée dans le rapport de la Cour des comptes s’explique, d’une part, par l’intérêt de tiers de -98 142,79 euros (ainsi que mentionné dans le tableau XVIII) et, d’autre part, par une différence concernant les chiffres figurant dans le patrimoine de Unitas Arro Limburg ASBL, d’une valeur de +189,09 euros. Met betrekking tot punt 16 heeft het, in het verslag van het Rekenhof vermelde, verschil van -97.954 EUR te maken met enerzijds het belang van derden (zoals vermeld in tabel XVIII) -98.142,79 EUR en anderzijds een verschil met betrekking tot de weergegeven cijfers in het patrimonium van Unitas Arro Limburg VZW met een waarde van +189,09 EUR. Les montants mentionnés dans l’état récapitulatif de Unitas Arrondissement Limburg doivent être corrigés par suite d’une erreur matérielle. Le patrimoine de la composante UNITAS Arrondissement Limburg VZW s’élève à 252 261,05 euros (ainsi que mentionné dans le tableau XVIII des comptes annuels consolidés) au lieu de 252 071,96 euros (ainsi que mentionné dans l’état récapitulatif). De vermelde bedragen in de samenvattende staat van Unitas Arrondissement Limburg moeten worden gecorrigeerd ingevolge een materiële vergissing. Het patrimonium van de component UNITAS Arrondissement Limburg VZW bedraagt 252.261,05 EUR (zoals vermeld in tabel XVIII van de geconsolideerde jaarrekening) i.p.v. 252.071,96 EUR (zoals vermeld in de samenvattende staat). CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 71 La différence entre ces montants est de 189,09 euros. Vous trouverez ci-dessous le bilan correct de la composante en question. Le compte de résultats reste inchangé. BILAN 2012 2011 4.650,56 7.011,35 Actif disponible et réalisable 409.750,12 242.422,04 Total de l’actif 414.400,68 Patrimoine Het verschil tussen deze bedragen is 189,09 EUR. Hieronder vindt u de correcte balans van de betrokken component. De resultatenrekening blijft ongewijzigd. 2012 2011 4.650,56 7.011,35 Vlottende activa 409.750,12 242.422,04 249.433,39 Totaal van de activa 414.400,68 249.433,39 252.261,05 104.250,27 Patrimonium 252.261,05 104.250,27 Provisions et impôts différés 78.138,53 86.319,46 Voorzieningen en uitgestelde belastingen 78.138,53 86.319,46 Dettes 84.001,10 58.863,66 Schulden 414.400,68 249.433,39 Actif immobilisé Total du passif CHAMBRE BALANS Vaste activa Totaal van de passiva 84.001,10 58.863,66 414.400,68 249.433,39 Yves DE GRAEVE Yves DE GRAEVE Président de l’ASBL Agora Voorzitter VZW Agora 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 72 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 73 5. sp.a (Socialistische partij - anders) 5. sp.a (Socialistische partij - anders) 15 juillet 2013 15 juli 2013 À la suite de l’avis de la Cour des comptes, je vous communique, par la présente, les données manquantes et je vous fournis de plus amples précisions quant aux observations qui ont été formulées. Naar aanleiding van het advies van het Rekenhof wil ik u bij deze graag de ontbrekende gegevens bezorgen en wat meer uitleg geven omtrent de gemaakte opmerkingen. Vormelijke aspecten: Aspects formels: — Chapitre 1er - § 1.1: Vous trouverez le rapport financier signé en annexe. — Hoofdstuk 1 - paragraaf 1.1: Als bijlage vindt U het ondertekende financieel verslag. — Chapitre 9: Pour le rapport financier de 2013, il sera tenu compte de l’observation de la Cour des comptes qui suggérait de préciser ce qui suit en première ligne du cadre XVI: “Les règles d’évaluation produites ci-après reprennent l’intégralité de celles intervenant dans le cadre des opérations comptables de l’entité consolidante et des composantes consolidées.” — Hoofdstuk 9: Voor het financieel verslag van 2013 wordt rekening gehouden met de opmerking van het Rekenhof om op de eerste lijn van kader XVI het volgende te melden: “De hierna voorgestelde waarderingsregels bevatten al de waarderingsregels die van toepassing zijn in het raam van de boekhoudkundige verrichtingen van de consoliderende entiteit en van de geconsolideerde componenten” Aspects financiers: Financiële aspecten: a. Composantes: L’augmentation tant des charges sur activités courantes que du produit des activités courantes de l’asbl OSP.A West-Vlaanderen s’explique par l’augmentation du coût des dépenses électorales et la récupération d’une grande partie des dépenses électorales. En vue de mener une campagne aussi efficace que possible à l’occasion des élections communales et provinciales, il a été décidé de gérer et de traiter un maximum de choses de manière centralisée. a. Componenten: De stijging van zowel de kosten als de opbrengsten uit de gewone werking van de vzw OSP.A West-Vlaanderen zijn te verklaren door de stijging van de kost van de verkiezingsuitgaven en de recuperatie van een groot gedeelte van de verkiezingsuitgaven. Om een zo efficiënt mogelijke campagne te voeren naar aanleiding van de gemeente-en provincieraadsverkiezingen werd er geopteerd om zoveel mogelijk centraal te beheren en te verwerken. b. Comptes consolidés: L’augmentation des créances sur activités courantes ainsi que des produits divers résulte de la récupération des dépenses électorales. b. Geconsolideerde rekeningen: De stijging van de vorderingen uit de gewone werking en de stijging van de diverse opbrengsten is een gevolg van de recuperatie van de verkiezingsuitgaven. Si vous avez d’autres questions, n’hésitez pas à nous contacter. Mocht u nog verdere vragen hebben, aarzel dan niet ons te contacteren. Vanessa SCHELFAUT Luc HOOYLAERTS Vanessa SCHELFAUT Luc HOOYLAERTS Comptabilité sp.a Boekhouding sp.a CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 74 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 75 6. Vlaamse Liberalen en Democraten (Open Vld) 6. Vlaamse Liberalen en Democraten (Open Vld) 30 août 2013 30 augustus 2013 Par la présente, nous accusons réception de votre courrier du 20 juin 2013. Hierbij melden wij goede ontvangst van uw schrijven dd. 20 juni 2013. Vous trouverez ci-après une réplique ponctuelle aux observations formulées par la Cour des comptes dans son avis du 12 juin dernier: Hierna volgt een punctuele repliek op de bemerkingen van het Rekenhof geformuleerd in haar advies van 12 juni ll.: — au point 1.1. Ainsi que le prévoit le schéma légal, le texte introductif du ‘Modèle 1’ sera à l’avenir joint, en intégralité et signé, au rapport financier de l’Open Vld. — onder punt 1.1. Zoals voorzien in het wettelijk schema, zal in de toekomst de inleidende tekst van ‘Model 1’, integraal en ondertekend, worden toegevoegd aan het financieel verslag van Open Vld. — au point 4.2. Ainsi que l’a précisé et fait observer la Cour des comptes l’année dernière, les Contributions – Institution Art. 22 – sont mentionnées sous la rubrique ‘Secrétariat national’, parce que l’asbl LIBERA transmet intégralement et immédiatement toutes les contributions directement par netting bancaire au ‘Secrétariat national’. — onder punt 4.2. Zoals vorig jaar meegedeeld en opgemerkt door het Rekenhof, staan de Bijdragen – Instelling Art. 22 – vermeld bij de rubriek ‘Nationale Werkingsentiteit’, omdat de vzw LIBERA integraal en onmiddellijk alle bijdragen rechtstreeks via bancaire netting doorstuurt naar de ‘Nationale Werkingsentiteit’. — au point 12.8. a) L’augmentation, à concurrence de 647 923 euros, des actifs immobilisés de l’association de fait Vlaamse Liberalen en Democraten est, mis à part l’amortissement annuel d’un montant de 53 024 euros, la conséquence d’investissements de rénovation dans le bâtiment du parti à Bruxelles pour un montant de 779 470 euros durant l’exercice 2012. L’augmentation, à concurrence de 779 470 euros, des dettes de l’association de fait Vlaamse Liberalen en Democraten est, mises à part les fluctuations au niveau des dettes à un an au plus pour un montant de 29 470 euros, la conséquence de prêts sans intérêt accordés par d’autres composantes au parti en vue de financer les travaux de rénovation précités. — onder punt 12.8. a) De toename van de vaste activa bij Vlaamse Liberalen en Democraten fv t.b.v. 647.923 EUR is, onverminderd de jaarlijkse afschrijving t.b.v. 53.024 EUR, het gevolg van vernieuwingsinvesteringen in het nationaal partijgebouw te Brussel t.b.v. 700.946 EUR in het boekjaar 2012. — au point 12.8. b) L’augmentation du coût des services et biens divers et son impact sur le résultat sur le compte courant avant résultat financier dans les comptes consolidés sont suffisamment explicités dans le tableau repris au point 12.1. — onder punt 12.8. b) De toename in de kosten voor diensten en diverse goederen en de impact hiervan op het resultaat uit de gewone werking vóór financieel resultaat in de geconsolideerde rekening wordt voldoende toegelicht in de tabel van punt 12.1. — au point 17. L’augmentation du ratio “coût moyen du personnel” est, mise à part l’augmentation moyenne observée chez tous les partis politiques, la conséquence d’une erreur matérielle dans le nombre de référence 2011. Pour la composante asbl Open Vlaamse Liberalen en Democraten – fractie provincieraad Oost-Vlaanderen, le chiffre 1,5 a été mentionné en 2011, au lieu de 0. Si l’on tient compte de ce diviseur pour fixer le nombre CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 De toename van de schulden bij Vlaamse Liberalen en Democraten f.v. t.b.v. 779.470 EUR zij,n onverminderd fluctuaties binnen de schulden op ten hoogste van één jaar t.b.v. 29.470 EUR, het gevolg van toegestane renteloze leningen van andere componenten aan de partij ter financiering van voormelde vernieuwingsinvesteringen. — onder punt 17. De toename van de ratio “gemiddelde personeelskost” is, onverminderd de gemiddelde stijging voor alle politieke partijen, het gevolg van een materiële misslag in het referentiegetal 2011. Bij de component Open Vlaamse Liberalen en Democraten – fractie provincieraad Oost-Vlaanderen vzw werd in 2011 1,5 i.p.v. 0 vermeld. Rekening houdend met deze deler voor het 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 76 DOC 53 de référence 2011, l’augmentation absolue du “coût moyen du personnel” reste limitée à 4 538 euros ou 6,7 % (de 68 030 euros en 2011 à 72 568 euros en 2012) au lieu 7 928 euros ou 12,3 %. 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) referentiegetal 2011 blijft de absolute stijging in “gemiddelde personeelskost” beperkt tot 4.538 EUR of 6,7 % (van 68.030 EUR in 2011 naar 72.568 EUR in 2012) i.p.v. 7.928 EUR of 12,3 %. Gwendolyn RUTTEN Dirk VAN MECHELEN Gwendolyn RUTTEN Dirk VAN MECHELEN Présidente Trésorier Voorzitter Penningmeester CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 77 7. Vlaams Belang (VB) 7. Vlaams Belang (VB) 4 juillet 2013 4 juli 2013 Nous avons examiné avec attention l’avis de la Cour des comptes et tiendrons compte à l’avenir de ces remarques. Wij hebben het advies van het Rekenhof aandachtig doorgenomen, en zullen in de toekomst met deze opmerkingen rekening houden. En ce qui concerne le Cadre XVIII (p. 7 – point 11.2), nous sommes partis du principe que les deux alinéas “Remarques” sont repris pour mémoire et qu’ils ne font pas réellement partie du modèle prescrit. Met betrekking tot Vak XVIII (blz. 7 – punt 11.2) gingen we ervan uit dat de twee aangehaalde punten bij “Opmerkingen” geheugensteuntjes waren, zonder dat deze effectief deel uitmaken van het voorgeschreven model. Une question se pose en ce qui concerne les aspects formels. La Cour des comptes estime que le texte introductif du “Modèle I” s’écarte de la forme prescrite (p. 3, point 1.1). Aangaande de vormelijke aspecten dringt zich een vraag op. Het Rekenhof stelt dat de inleidende tekst van “Model I” afwijkt van de voorgeschreven vorm (blz. 3 – punt 1.1). Le Vlaams Belang a effectivement inséré un commentaire concernant certains aspects et évolutions importants par rapport à l’exercice précédent. Aucune rubrique n’étant prévue à cet effet dans le rapport, nous avons estimé opportun de placer notre commentaire dans l’introduction du rapport. Pouvez-vous nous indiquer à quel endroit de tels commentaires doivent être inscrits à l’avenir? Inderdaad, Vlaams Belang heeft tevens een toelichting opgenomen aangaande belangrijke aspecten en evoluties t.o.v. vorig boekjaar. Vermits in het verslag hiervoor nergens ruimte voorzien wordt, meenden wij dat het opportuun is dit te melden in de aanhef van het verslag. Kan u ons informeren waar deze toelichtingen in de toekomst dienen opgenomen te worden? Patsy VATLET Patsy VATLET Trésorier national Nationaal penningmeester CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 78 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 8. Centre démocrate Humaniste (cdH) 8. Centre démocrate Humaniste (cdH) 15 juillet 2013 15 juli 2013 Nous avons bien reçu votre correspondance datée du 20 juin dernier nous transmettant l’avis de la Cour des comptes concernant l’exactitude et l’exhaustivité des rapports financiers sur la comptabilité des partis et de leurs composantes en application des articles 1er, 4°, alinéa 3, et 24, alinéa 2, de la loi mieux identifiée sous rubrique. Wij hebben uw brief d.d. 20 juni jl. ontvangen, waarmee ons het advies van het Rekenhof wordt bezorgd in verband met de juistheid en volledigheid van de financiele verslagen over de boekhouding van de partijen en hun componenten, met toepassing van de artikelen 1, 4°, derde lid, en 24, tweede lid, van de bovenvermelde, nader bepaalde wet. Elle a retenu notre meilleure attention en nous nous réjouissons qu’aucune remarque ne soit formulée concernant le cdH. Wij hebben er met de grootste aandacht kennis van genomen, en tot ons genoegen wordt geen enkele opmerking gemaakt over het cdH. Eric PONCIN Eric PONCIN Secrétaire général Secretaris-generaal CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 79 9. Ecolo 9. Ecolo 5 juillet 2013 5 juli 2013 Faisant suite à votre courrier du 20 juin dernier, nous vous communiquons ci-après nos commentaires sur les observations faites par la Cour des Comptes à propos du parti Ecolo. Remarque 1.1. Naar aanleiding van uw brief van 20 juni jl. delen wij u hierbij onze commentaar mee over de opmerkingen van het Rekenhof in verband met de partij Ecolo. Opmerking 1.1 Dans le cadre de son contrôle portant sur l’exercice 2012, la Cour des comptes a plus spécifiquement examiné si les deux documents du schéma légal devant faire l’objet de signature(s) avaient systématiquement été communiqués. De cet examen, il ressort que le texte introductif du “Modèle 1” est absent (et donc forcément non signé) auprès de cinq partis (N-VA-MR-CD&VOpen Vld-Ecolo). Ce modèle, bien que repris, s’écarte toutefois de la forme prescrite auprès de trois.partis (FDF-Vlaams Belang-Groen). In het kader van zijn controle van boekjaar 2012 heeft het Rekenhof meer specifiek onderzocht of de twee documenten van het wettelijke schema die beide moeten worden ondertekend, systematisch werden meegedeeld. Uit dit onderzoek blijkt dat de inleidende tekst van “Model I” ontbreekt (en dus niet werd ondertekend) bij vijf partijen (N-VA - MR - CD&V - Open Vld - Ecolo). Dit model, hoewel opgenomen, wijkt echter bij drie partijen (FDF - Vlaams Belang - Groen) af van de voorgeschreven vorm. Commentaire des co-présidents du parti Ecolo à la remarque 1.1 de la Cour des comptes. Commentaar van de covoorzitters van de partij Ecolo op opmerking 1.1 van het Rekenhof Ce “Modèle 1” se trouve bien dans notre rapport financier mais s’écarte, légèrement, de la forme prescrite (cfr page 4 et 56 ). Nous veillerons, dans notre prochain rapport, a respecter scrupuleusement, le texte introductif du “Modèle 1”. Dit “Model I” is wel degelijk opgenomen in ons financieel verslag, maar wijkt licht af van de voorgeschreven vorm (cf. blz. 4 en 56). In volgende verslagen zullen wij de inleidende tekst van “Model I” nauwgezet opnemen. Remarque 12.11 Ecolo. Opmerking 12.11 Ecolo a) Composantes a) Componenten Pas de rubrique concernée. Geen betrokken rubrieken. b) Comptes consolidés. b) Geconsolideerde rekeningen — Le résultat de l’exercice passe de 472.217 € à -305.672 € essentiellement en raison de l’accroissement ·des charges de personnel. Het resultaat van het boekjaar daalt van 472 217 € naar -305 672 €, voornamelijk wegens de toename van de personeelskosten. Commentaire des co-présidents du parti Ecolo à la remarque 12.11 de la Cour des comptes Commentaar van de covoorzitters van de partij Ecolo op opmerking 12.11 van het Rekenhof b) Comme remarqué par la Cour des comptes, la différence de résultat entre 2011 et 2012 s’explique essentiellement par un accroissement des charges de personnel. b) Zoals het Rekenhof opmerkt, is het verschil in resultaat tussen 2011 en 2012 in de eerste plaats toe te schrijven aan de hogere personeelskosten. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 80 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) Cet accroissement est, d’ailleurs, commenté dans le rapport de notre réviseur d’entreprise (commentaire relaté par la Cour des comptes au point 17 examen du ratio “coût moyen du personnel”). Die verhoging wordt overigens toegelicht in het verslag van onze revisor; het Rekenhof verwijst naar die commentaar onder punt 17 - Onderzoek van de ratio “gemiddelde personeelskost”. Pour le asbl Ecodata-Ecolo Fédéral, Voor de vzw Ecodata-Ecolo Fédéral, Julien HORDIES Julien HORDIES Administrateur général Administrateur-generaal CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 81 10. Groen 10. Groen 4 juillet 2013 4 juli 2013 Par la présente, je souhaite vous remercier pour le rapport de la Cour des comptes. Comme toujours, nous avons lu ce rapport avec beaucoup d’attention et répondons à présent aux observations qui concernent notre parti. Bij deze wens ik u te bedanken voor het verslag van het Rekenhof. We hebben dit verslag zoals steeds met veel aandacht gelezen en beantwoorden via deze weg de over onze partij geformuleerde opmerkingen. 9. Nous avons pris acte de cette observation. Il a déjà été convenu avec notre comptable externe que nous suivrons la proposition de la Cour des comptes et que nous reprendrons dorénavant la formulation qu’elle a proposée: “Les règles d’évaluation produites ci-après reprennent l’intégralité de celles intervenant dans le cadre des opérations comptables de l’entité consolidante et des composantes consolidées.” 9. Wij hebben akte genomen van deze opmerking. Er is al met de externe boekhouder afgesproken dat we het voorstel van het Rekenhof volgen en voortaan de door het Rekenhof voorgestelde formulering opnemen: “De hierna voorgestelde waarderingsregels bevatten al de waarderingsregels die van toepassing zijn in het raam van de boekhoudkundige verrichtingen van de consoliderende entiteit en van de geconsolideerde componenten”. 10.1 Nous avons pris acte de cette observation. Après analyse des rapports financiers des différents partis, nous nous accorderons avec notre comptable externe en vue de compléter le cadre XVII en fonction de ce qui est demandé. 10.1 Wij hebben akte genomen van deze opmerking. Na analyse van de financiële verslagen van de verschillende partijen maken we samen met onze externe boekhouder afspraken voor het invullen van het kader XVII,die beantwoorden aan het gevraagde. 11.2 Nous avons pris acte de cette observation. Lors de la rédaction du rapport financier sur la base du modèle publié au Moniteur belge, il y a manifestement eu confusion entre les éléments obligatoires et les textes explicatifs. Nous souscrivons dès lors à la suggestion formulée par la Cour des comptes dans son avis concernant la nécessité de reprendre le cadre XVIII dans son intégralité. 11.2 Wij hebben akte genomen van deze opmerking. Bij het opstellen van het financieel verslag op basis van het model gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad is er blijkbaar verwarring ontstaan tussen de verplicht op te nemen elementen en de verklarende teksten. We ondersteunen dan ook de suggestie die het Rekenhof in haar advies maakt met betrekking tot het volledig opnemen van het kader XVIII. Nous nous accorderons avec notre comptable externe en vue de reprendre l’alinéa “remarques” au bas du cadre XVIII. La remarque formulée dans la note de bas de page sous la rubrique XVIII de notre déclaration devrait figurer dans l’alinéa “remarques” de la même rubrique. Met de externe boekhouder spreken we af om de alinea opmerkingen op te nemen onderaan kader XVIII. De opmerking geformuleerd in de voetnoot onder rubriek XVIII in onze aangifte, hoort thuis in de alinea opmerkingen in diezelfde rubriek. 12.12 Dans l ’analyse des composantes et des comptes consolidés, nous ne relevons pas d’autres questions de la Cour des comptes. 12.12 Bij de analyse van de componenten en de geconsolideerde rekeningen bemerken wij geen verdere vragen van het Rekenhof. Nous tenons à remercier la Cour des comptes pour son analyse et son avis. Wij houden er ons aan om het Rekenhof te bedanken voor haar analyse en het geformuleerde advies. Wouter VAN BESIEN Truus ROESEMS Wouter VAN BESIEN Truus ROESEMS Président de Groen Secrétaire de parti Voorzitter Groen Partijsecretaris CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 82 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 11. LDD Libertair, Direct, Democratisch 11. LDD Libertair, Direct, Democratisch 16 juillet 2013 16 juli 2013 Nous avons bien reçu l’avis de la Cour des comptes concernant les rapports financiers sur la comptabilité des partis politiques et de leurs composantes (exercice 2012) et n’avons aucune remarque à formuler. Wij hebben het advies van het Rekenhof betreffende de financiële verslagen over de boekhouding van de politieke partijen en hun componenten (boekjaar 2012) goed ontvangen en hebben geen opmerkingen. Jan VAN BRUSSEL Collaborateur LDD Jan VAN BRUSSEL Medewerker LDD CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 83 ANNEXE 3 BIJLAGE 3 VERSION ADAPTÉE DU RAPPORT FINANCIER (EXERCICE 2012) DE LA N-VA (ANNEXE À LA LETTRE DU 17 JUILLET 2013 VOIR ANNEXE 2) AANGEPASTE VERSIE VAN HET FINANCIEEL VERSLAG (BOEKJAAR 2012) VAN DE N-VA (BIJLAGE BIJ DE BRIEF VAN 17 JULI 2013 ZIE BIJLAGE 2) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 84 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 85 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 86 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 87 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 88 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 89 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 90 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 91 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 92 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 93 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 94 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 95 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 96 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 97 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 98 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 99 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 100 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 101 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 102 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 103 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 104 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 105 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 106 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 107 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 108 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 109 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 110 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 111 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 112 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 113 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 114 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 115 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 116 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 117 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 118 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 119 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 120 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 121 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 122 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 123 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 124 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 125 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 126 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 127 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 128 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 129 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 130 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 131 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 132 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 133 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 134 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 135 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 136 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 137 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 138 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 139 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 140 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 141 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 142 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 143 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 144 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 145 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 146 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 147 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 148 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 149 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 150 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 151 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 152 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 153 ANNEXE 4 BIJLAGE 4 RÉSUMÉS DES RAPPORTS FINANCIERS RELATIFS À L’EXERCICE 2012 SAMENVATTINGEN VAN DE FINANCIËLE VERSLAGEN OVER HET BOEKJAAR 2012 0000 CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 154 CHAMBRE DOC 53 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 155 1. NIEUW-VLAAMSE ALLIANTIE (N-VA) Het financieel verslag voor de vzw N-VA is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur van de vzw N-VA, overeenkomstig de vereisten van artikel 23 van de wet van 4 juli 1989, en omvat de gegevens die vermeld zijn in de bijlage bij deze wet, zoals ingevoegd door artikel 14 van de wet van 19 november 1998, met name: — een document met de identificatie van de vzw N-VA en haar componenten; — de samenvattende rekening van elk van deze componenten; — de geconsolideerde jaarrekening van de vzw N-VA en haar componenten; — het verslag van de commissaris. De geconsolideerde jaarrekening van het boekjaar van de vzw N-VA en van haar componenten, vat volgende gegevens samen: — Opbrengsten uit de gewone werking — Kosten uit de gewone werking 9.212.093,77 -7.236.550,69 _____________ +1.975.543,08 +456.380,44 +206,61 0,00 _____________ — Courant resultaat — Financieel resultaat — Uitzonderlijk resultaat — Belastingen — Resultaat van het boekjaar 2.432.130,13 De commissaris heeft over de geconsolideerde jaarrekening van het boekjaar een verklaring zonder voorbehoud gegeven. Er zijn geen vergoedingen betaald aan de commissaris buiten de door de algemene vergadering van leden goedgekeurde vergoeding voor zijn wettelijke controleopdracht. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 156 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 2. PARTI SOCIALISTE (PS) Le rapport financier relatif au PARTI SOCIALISTE a été établi sous la responsabilité du conseil d’administration de l’ASBL FONSOC, conformément aux exigences de l’article 23 de la loi du 4 juillet 1989, et contient les éléments mentionnés par l’annexe à la même loi telle qu’introduite par l’article 14 de la loi du 19 novembre 1998, c’est-à-dire: — un document identifiant le parti et ses composantes; — les comptes synthétiques de chacune de ces composantes; — les comptes consolidés du parti et de ses composantes; — le rapport du réviseur. Les résultats consolidés de l’exercice découlant des comptes consolidés du parti et de ses composantes fournissent en synthèse les informations suivantes: — Produits sur activités courantes — Charges sur activités courantes 13.096.453,95 -12.648.147,47 ____________ +448.306,48 +168.825,37 +78.830,70 -12.370,52 ____________ — Résultat courant — Résultats financiers — Résultats exceptionnels — Impôts — Résultat de l’exercice 683.592,03 Le réviseur d’entreprises a délivré une attestation sans réserve sur les comptes consolidés de l’exercice. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 157 3- A. MOUVEMENT REFORMATEUR (MR) Le rapport financier relatif au MOUVEMENT REFORMATEUR (MR) a été établi sous la responsabilité du conseil d’administration de l’ASBL GAL, conformément aux exigences de l’article 23 de la loi du 4 juillet 1989, et contient les éléments mentionnés par l’annexe à la même loi telle qu’introduite par l’article 14 de la loi du 19 novembre 1998, c’est-à-dire: — un document identifiant le parti et ses composantes; — les comptes synthétiques de chacune de ces composantes; — les comptes consolidés du parti et de ses composantes; — le rapport du réviseur. Les résultats consolidés de l’exercice découlant des comptes consolidés du parti et de ses composantes fournissent en synthèse les informations suivantes: — Produits sur activités courantes — Charges des activités courantes 8.669.976 -8.466.597 _________ +203.379 -129.766 +49.852 -975 _________ — Résultat courant — Résultats financiers — Résultats exceptionnels — Impôts — Résultat de l’exercice 122.490 Le réviseur d’entreprises a délivré une attestation sans réserve sur les comptes consolidés de l’exercice. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 158 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 3- B. FEDERALISTES DEMOCRATES FRANCOPHONES (FDF) Le rapport financier relatif au FEDERALISTES DEMOCRATES FRANCOPHONES (FDF) a été établi sous la responsabilité du Comité administratif des FDF, conformément aux exigences de l’article 23 de la loi du 4 juillet 1989, et contient les éléments mentionnés par l’annexe à la même loi telle qu’introduite par l’article 14 de la loi du 19 novembre 1998, c’est-à-dire: — un document identifiant le parti et ses composantes; — les comptes synthétiques de chacune de ces composantes; — les comptes consolidés du parti et de ses composantes; — le rapport du réviseur. Les résultats consolidés de l’exercice découlant des comptes consolidés du parti et de ses composantes fournissent en synthèse les informations suivantes: — Produits sur activités courantes — Charges des activités courantes 465.879,40 -578.749,44 __________ -112.870,04 +1.699,24 +9.213,39 — Résultat courant — Résultats financiers — Résultats exceptionnels __________ — Résultat de l’exercice -101.957,41 Le réviseur d’entreprises a délivré une attestation sans réserve sur les comptes consolidés de l’exercice. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 159 4. CHRISTEN-DEMOCRATISCH & VLAAMS (CD&V) Het financieel verslag voor CD&V is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de beheerraad van de vzw AGORA, overeenkomstig de vereisten van artikel 23 van de wet van 4 juli 1989, en omvat de gegevens die vermeld zijn in de bijlage bij deze wet, zoals ingevoegd door artikel 14 van de wet van 19 november 1998, met name: — een document met de identificatie van de partij en haar componenten; — de samenvattende rekening van elk van deze componenten; — de geconsolideerde rekening van de partij en haar componenten; — het verslag van de bedrijfsrevisor. De geconsolideerde resultaten van het boekjaar 2011, die uit de geconsolideerde rekening van de partij en haar componenten voortvloeien, vatten volgende gegevens samen: — Opbrengsten uit de gewone werking — Kosten uit de gewone werking 9.863.786,80 -9.296.428,76 ___________ +567.358,04 +119.008,39 +57.456,82 ___________ — Courant resultaat — Financieel resultaat — Uitzonderlijk resultaat — Belastingen — Resultaat van het boekjaar 743.823,25 De bedrijfsrevisor heeft over de geconsolideerde jaarrekening van het boekjaar een verklaring zonder voorbehoud afgegeven. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 160 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 5. SOCIALISTISCHE PARTIJ ANDERS (sp.a) Het financieel verslag voor de sp.a is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur van de vzw Organisatie Socialistische Partij, afgekort OSP vzw, overeenkomstig de vereiste van artikel 23 van de wet van 4 juli 1989, en omvat de gegevens die vermeld zijn in de bijlage bij deze wet, zoals ingevoegd door artikel 14 van de wet van 19 november 1998, met name: — een document met de identificatie van de vzw Organisatie Socialistische Partij, afgekort OSP vzw en haar componenten; — de samenvattende rekeningen van elk van deze componenten; — de geconsolideerde rekeningen van de vzw Organisatie Socialistische Partij, afgekort OSP vzw en haar componenten; — het verslag van de commissaris; De geconsolideerde resultaten van het boekjaar, die uit de geconsolideerde rekeningen van de vzw Organisatie Socialistische Partij, afgekort OSP vzw en van haar componenten voortvloeien, vatten volgende gegevens samen: — Opbrengsten uit de gewone werking — Kosten uit de gewone werking 9.739.353,60 -9.297.227,12 ___________ +442.126,48 +109.038,88 -99.997,89 0,00 ___________ — Courant resultaat — Financieel resultaat — Uitzonderlijk resultaat — Belastingen — Resultaat van het boekjaar 451.167,47 De commissaris heeft over de geconsolideerde rekeningen van het boekjaar een verklaring zonder voorbehoud gegeven. Er zijn geen vergoedingen betaald aan de commissaris buiten de door de algemene vergadering van leden goedgekeurde vergoeding voor zijn wettelijke controleopdracht. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 161 6. VLAAMSE LIBERALEN EN DEMOCRATEN (Open VLD) Het financieel verslag voor de VLAAMSE LIBERALEN EN DEMOCRATEN is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van het bestuursorgaan van de vzw Libera, overeenkomstig de vereisten van artikel 23 van de wet van 4 juli 1989 betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de federale Kamers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen, en omvat de gegevens die vermeld zijn in de bijlage bij deze wet, zoals ingevoegd door artikel 14 van de wet van 19 november 1998, met name: — een document met de identificatie van de partij en haar componenten; — de samenvattende rekening van elke component; — de geconsolideerde rekening van de partij en haar componenten; — samenvattende opgave 2012 – evolutie vermogen; — het verslag van de bedrijfsrevisor. De geconsolideerde resultaten van het boekjaar, die uit de geconsolideerde rekening van de partij en haar componenten voortvloeien, vatten volgende gegevens samen: — Opbrengsten uit de gewone werking — Kosten uit de gewone werking 6.480.285,24 -7.420.757,69 ___________ -940.472,45 +312.749,33 0,00 ___________ — Courant resultaat — Financieel resultaat — Uitzonderlijk resultaat — Resultaat van het boekjaar -627.723,12 De bedrijfsrevisor heeft over de geconsolideerde rekening van het boekjaar een verklaring zonder voorbehoud afgegeven. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 162 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 7. VLAAMS BELANG Het financieel verslag voor het VLAAMS BELANG is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur van de vzw Vrijheidsfonds, overeenkomstig de vereisten van artikel 23 van de wet van 4 juli 1989, en omvat de gegevens die vermeld zijn in de bijlage bij deze wet, zoals ingevoegd door artikel 14 van de wet van 19 november 1998, met name: — een document met de identificatie van de partij en haar componenten; — de samenvattende rekening van elk van deze componenten; — de geconsolideerde rekening van de partij en haar componenten; — het verslag van de bedrijfsrevisor. De geconsolideerde resultaten van het boekjaar, die uit de geconsolideerde rekening van de partij en van haar componenten voortvloeien, vatten volgende gegevens samen: — Opbrengsten uit de gewone werking — Kosten uit de gewone werking 6.244.571,97 -8.353.360,75 ___________ -2.108.788,78 +192.494,30 +2.750,00 -37.136,23 __________ — Courant resultaat — Financieel resultaat — Uitzonderlijk resultaat — Belastingen — Resultaat van het boekjaar -1.950.680,71 De bedrijfsrevisor heeft over de geconsolideerde rekening van het boekjaar een verklaring zonder voorbehoud afgegeven. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 163 8. CENTRE DEMOCRATE HUMANISTE (cdH) Le rapport financier relatif au CENTRE DEMOCRATE HUMANISTE a été établi sous la responsabilité du conseil d’administration de l’ASBL Action Solidaire, conformément aux exigences de l’article 23 de la loi du 4 juillet 1989, et contient les éléments mentionnés par l’annexe à la même loi telle qu’introduite par l’article 14 de la loi du 19 novembre 1998, c’est-à-dire: — un document identifiant le parti et ses composantes; — les comptes synthétiques de chacune de ces composantes; — les comptes consolidés du parti et de ses composantes; — le rapport du réviseur. Les résultats consolidés de l’exercice découlant des comptes consolidés du parti et de ses composantes fournissent en synthèse les informations suivantes: — Produits des activités courantes — Charges des activités courantes 6.404.044,24 -6.635.678,63 ___________ -231.634,39 +47.662,63 +82.845,14 0,00 ___________ — Résultat courant — Résultats financiers — Résultats exceptionnels — Impôts — Résultat de l’exercice -101.126,62 Le réviseur d’entreprises a délivré une attestation sans réserve sur les comptes consolidés de l’exercice. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 164 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 9. ECOLO Le rapport financier relatif au parti politique écolo a été établi sous la responsabilité du conseil d’administration de l’ASBL ECODOTA — ECOLO FEDERAL, conformément aux exigences de l’article 23 de la loi du 4 juillet 1989, et contient les éléments mentionnés par l’annexe à la même loi telle qu’introduite par l’article 14 de la loi du 19 novembre 1998, c’est-à-dire: — un document identifiant le parti et ses composantes; — les comptes synthétiques de chacune de ces composantes; — les comptes consolidés du parti et de ses composantes; — le rapport du réviseur. Les résultats consolidés de l’exercice découlant des comptes consolidés du parti et de ses composantes fournissent en synthèse les informations suivantes: — Produits sur activités courantes — Charges des activités courantes 7.394.830,34 -7.638.509,41 ___________ -243.679,07 +46.196,12 -108.189,51 0,00 ___________ — Résultat courant — Résultats financiers — Résultats exceptionnels — Impôts — Résultat de l’exercice -305.672,46 Le réviseur d’entreprises a délivré une attestation sans réserve sur les comptes consolidés de l’exercice. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 165 10. GROEN Het financieel verslag 2012 voor GROEN is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de raad van beheer van de vzw Groen Fonds, overeenkomstig de vereisten van artikel 23 van de wet van 4 juli 1989, en omvat de gegevens die vermeld zijn in de bijlage bij deze wet, zoals ingevoegd door artikel 14 van de wet van 19 november 1998, met name: — een document met de identificatie van de partij en haar componenten; — de samenvattende rekening van elk van deze componenten; — de geconsolideerde rekening van de partij en haar componenten; — het verslag van de bedrijfsrevisor. De geconsolideerde resultaten van het boekjaar, die uit de geconsolideerde rekening van de partij en van haar componenten voortvloeien, vatten volgende gegevens samen: — Opbrengsten uit de gewone werking — Kosten uit de gewone werking 5.007.131,41 -5.118.583,52 ___________ -111.452,11 +5.809,60 -7.576,00 0,00 ___________ — Courant resultaat — Financieel resultaat — Uitzonderlijk resultaat — Belastingen — Resultaat van het boekjaar -113.218,51 De bedrijfsrevisor heeft over de geconsolideerde rekening van het boekjaar 2012 een verklaring zonder voorbehoud afgegeven. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE 166 DOC 53 2786/003 (Chambre/Kamer) 5-2056/3 (Sénat/Senaat) 11. LIBERTAIR, DIRECT, DEMOCRATISCH (LDD) Het financieel verslag 2012 voor “LDD” is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur van de vzw Gezond Verstand, overeenkomstig de vereisten van artikel 23 van de wet van 4 juli 1989, en omvat de gegevens die vermeld zijn in de bijlage bij deze wet, zoals ingevoegd door artikel 14 van de wet van 19 november 1998, met name: — een document met de identificatie van de partij en haar componenten; — de samenvattende rekening van elk van deze componenten; — de geconsolideerde rekening van de partij en haar componenten; — het verslag van de bedrijfsrevisor. De geconsolideerde resultaten van het boekjaar, die uit de geconsolideerde rekening van de partij en van haar componenten voortvloeien, vatten volgende gegevens samen: — Opbrengsten uit de gewone werking — Kosten uit de gewone werking 1.558.389,67 -1.480.632,28 ___________ +77.757,39 +18.771,32 +5.684,63 -2.525,56 ___________ — Courant resultaat — Financieel resultaat — Uitzonderlijk resultaat — Belastingen — Resultaat van het boekjaar 99.687,78 De bedrijfsrevisor heeft over de geconsolideerde rekening van het boekjaar 2012 een verklaring zonder voorbehoud afgegeven. CHAMBRE 5e SESSION DE LA 53e LÉGISLATURE 2013 2014 KAMER 5e ZITTING VAN DE 53e ZITTINGSPERIODE Centrale drukkerij – Imprimerie centrale
© Copyright 2024 ExpyDoc