28-1 3 juni 2014 Corr.nr. 2014-20.652, BWb Nummer 28/2014

3 juni 2014
Corr.nr. 2014-20.652, BWb
Zaaknr. 518425
Nummer 28/2014
Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van
Groningen voor het beschikbaar stellen van krediet ten behoeve van de
realisatie van het vervangen van de spoorbrug Zuidhorn in het kader van de
opwaardering hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl.
1. Samenvatting
Het Rijk en de provincies Fryslân en Groningen werken samen aan het
opwaarderen van de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl. Het Rijk stelt hiervoor
middelen ter beschikking en de provincies zijn belast met de projectleiding,
planstudie, planuitwerking en realisatie van onder andere de vervanging van
bruggen binnen hun provincie.
In verband hiermee zijn wij voornemens de huidige spoorbrug Zuidhorn over
het Van Starkenborghkanaal te vervangen. De realisatiekosten voor de
vervanging van de spoorbrug Zuidhorn zijn geraamd op € 32,0 mln. excl.
btw. In deze voordracht stellen wij u voor een realisatiebesluit te nemen
voor het vervangen van de spoorbrug Zuidhorn en hier een krediet voor
beschikbaar te stellen, onder voorbehoud van de toekenning van de
rijksbijdrage. Het krediet wordt gedekt door de rijksfinanciering vanuit de
hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl fase 1 en een provinciale bijdrage. De
aanvraag voor de Rijksmiddelen zal op korte termijn plaats vinden. Beheer
en onderhoud van de brug komen ten laste van het Rijk.
2. Doel en wettelijke grondslag
Het project vervanging spoorbrug Zuidhorn maakt deel uit van de fase 1 van het programma voor
opwaardering van de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl. De hoofdvaarweg wordt hiermee geschikt
gemaakt voor grotere schepen, van scheepvaartklasse Va, voor vierlaags containervaart en
tweebaks duwvaart in gestrekte formatie (combinatie van 1 duweenheid en 2 bakken achter elkaar;
ca. 190 m.).
3. Procesbeschrijving en planning
Per project verstrekt het Rijk aan de provincie middelen ter hoogte van een bedrag waarvoor de
werken gerealiseerd moeten worden. Eventuele overschotten of tekorten op projectniveau worden
op programmaniveau verrekend volgens vooraf met projectpartners gemaakte afspraken.
In het geval van de spoorbrug zullen wij conform de werkwijze bij andere werkzaamheden aan het
spoor een samenwerkingsovereenkomst met ProRail afsluiten. Wij geven ProRail vervolgens
opdracht om de werkzaamheden die samenhangen met het vervangen van de spoorbrug Zuidhorn
aan te besteden en uit te laten voeren in nauwe samenwerking met ons en binnen door ons
gestelde voorwaarden. Wij verwachten dat de realisatie in de zomer van 2018 kan worden
afgerond.
4. Begroting
De kosten die met dit besluit aan de orde zijn worden geraamd op € 32.000.000,-. Deze kosten
worden gedekt zoals aangegeven in de paragraaf Financiën van hoofdstuk 6.
5. Inspraak/participatie
De bevolking en omgeving zijn gedurende de planuitwerking via websites, nieuwsbrieven en
informatieavonden periodiek geïnformeerd over de voortgang van de planvorming. Meest
recentelijk is dit gebeurd tijdens een door meer dan 400 mensen bezochte inloopavond op
25 november 2013.
28-1
6. Nadere toelichting
Inleiding
De hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl wordt opgewaardeerd voor grotere schepen van klasse Va,
vierlaags containervaart en tweebaks duwvaart in gestrekte formatie. De huidige spoorbrug voldoet
niet aan de eisen die dit met zich mee brengt. Dit geldt ook vanuit nautisch oogpunt voor de
situering van de brug in combinatie met de nauwe bochten aan de westzijde in de vaarweg (zie
afbeelding 1). De nieuwe brug moet op die locatie de volle vaarwegbreedte van 66,5 meter gaan
overspannen en krijgt een doorvaarthoogte van 9.10 meter.
Voor het verruimen van de te nauwe bochten hebben uw Staten op 12 februari 2013 ingestemd
met een realisatiebesluit (voordracht 05/2013). Deze werkzaamheden worden in 2014 afgerond.
Bij de verkenning in 2007 was onze inzet om de huidige enkelspoorsbrug te vervangen door een
dubbelspoorsbrug. Rijkswaterstaat stelt de middelen beschikbaar voor de vervanging van de
enkelspoorsburg; de meerkosten voor het realiseren van het dubbelspoor konden gefinancierd
worden uit BDU (reserve) Spoor.
De in 2010 door ProRail uitgevoerde studie naar de benodigde infrastructuur voor het uitbreiden
van de dienstregeling Groningen - Leeuwarden naar vier treinen per uur liet zien dat het spoor
tussen Zuidhorn en Grijpskerk hiervoor niet verdubbeld behoeft te worden.
Op basis hiervan hebben wij ons voornemen voor realisatie van de duurdere dubbelspoorsbrug
heroverwogen. Wij hebben u hierover per brief geïnformeerd op 27 september 2011 (zaaknummer
327755). Vanuit de reservering BDU Spoor worden alleen de meerkosten à € 0,3 mln. voor de
extra planuitwerkingskosten voor de ontwerpaanpassingen gedekt.
In het nieuwe enkelspoorsontwerp zijn, in nauw overleg met de vaarwegbeheerder, Rijkswaterstaat
ook de gewijzigde eisen uit de nieuwe (Rijks-) Richtlijnen Vaarwegen 2011 meegenomen.
Situering
De nieuwe brug komt aan de oostkant, direct naast de huidige brug te liggen. De brug en aan te
passen (spoor-)opritten liggen grotendeels op het voormalig spoortraject van voor 1932. De impact
op de omgeving is hierdoor het minst groot, want op hoofdlijnen verandert de ligging van de
vaarweg en de spoorbaan niet. Iets meer inzoomend zijn de meest opvallende wijzigingen het
verleggen van de opritten in oostelijke richting, het verhogen van deze opritten in aansluiting op de
hogere ligging van de brug, het verbreden van de vaarwegbocht op de noord- en zuidoever met de
aansluiting op de bestaande situatie en het dientengevolge verleggen van achterliggende
infrastructuur.
Afbeelding 1: Bochtverruiming en huidige spoorbrug Zuidhorn
28-2
Vormgeving
De noodzakelijke vrije doorvaartbreedte in het verlengde van de verruimde bocht aan de westzijde
van de brug, het kruisen van de vaarweg onder een hoek van ca. 45º en de visie van "Masterplan
vormgeving vaarweg Lemmer-Delfzijl" hebben geleid tot de keuze voor een boogbrug. Naast de
vaarweg overspant de brug ook op beide oevers een gemeentelijke weg. De hierdoor verkregen
open doorkijk geeft de vaarweggebruikers voldoende zichtruimte voor een veilige doorvaart.
In het najaar van 2013 is het voorlopig ontwerp gepresenteerd aan de omgeving en in april 2014
als concept definitief ontwerp ( zie ook afbeelding 2) voorgelegd aan de welstandscommissie. Op
beide bijeenkomsten is het ontwerp goed ontvangen.
Afbeelding 2: Definitief ontwerp spoorbrug Zuidhorn
Voorbereiding
Parallel aan de ontwikkeling van het ontwerp van de brug zijn de afgelopen jaren al de nodige
vooronderzoeken uitgevoerd en waar nodig geactualiseerd. Planologische procedures kunnen naar
verwachting dit najaar worden afgerond en tussen de gemeente Zuidhorn, Rijkswaterstaat en het
project vind nog een uitruil van grondeigendom plaats.
De lopende technische voorbereiding zal de komende tijd worden afgerond. Hierin spelen wij ook
een rol. Uit oogpunt van efficiëntie en kostenbesparing hebben wij met ProRail een werkverdeling
afgesproken; ProRail concentreert zich op de spoorwegzaken (brug en spoorbaan) en de provincie
op de vaarweg, oevers en omgeving. In deze rol vertegenwoordigen wij beheerders als gemeente,
waterschap, Rijkswaterstaat en kabel- en leidingeigenaren in het bouwteam en hebben wij direct
contact met de omgeving (burgers en bedrijven). De verlegging van kabels en leidingen en het
aanpassen van de groenvoorzieningen worden separaat door de provincie voorbereid.
Aanbestedingen
ProRail gaat het contract voor het bouwen van de spoorbrug met bijkomende werkzaamheden
in de markt zetten. Door met een plafondprijs te werken kunnen wij met ProRail de kosten goed
in de hand houden en is er voor ons een ingebouwd "go/no go-moment". De voorbereidende en
afrondende werkzaamheden worden door ons aanbesteed.
Uitvoering
Wij zullen starten met het aanpassen van de bestaande infrastructuur en omgeving. Doel is om
het grote spoorbrug zo obstakelvrij als mogelijk is te laten bouwen. Binnen de uitvoering van dat
contract leveren wij ook voor de door de provincie voorbereide onderdelen de directievoering en
het toezicht. Aansluitend op de afronding van het spoorbrugcontract zullen wij de door de
gemeente Zuidhorn ontworpen groenvoorzieningen laten uitvoeren.
De fasering van de werkzaamheden wordt zodanig gekozen dat de aannemer van het spoorbrug28-3
contract de benodigde uitvoeringsvrijheid houdt en dat de omgeving te maken krijgt met zo kort
mogelijke periodes van hinder. Het risico van het niet goed op elkaar aansluiten van fases moet
echter worden vermeden en daarvoor is in de planning rekening gehouden met extra marges.
Afspraken
Wij zullen met ProRail een samenwerkingsovereenkomst aangaan voor de uitvoering en oplevering
van de werkzaamheden. Wij zullen met de verschillende beheerders op voorhand afspraken
maken over het opleveren van hun onderdeel. Omdat wij ter plaatse geen beheerder zijn van enige
infrastructuur zal op het moment van opleveren het betreffende onderdeel direct in beheer en
onderhoud komen van deze partijen.
Planning
- aanbestedingsprocedure
- uitvoering
- afronding
december 2014 - juli 2015
september 2015 - december 2017
januari 2018
- juni 2018
Communicatie
Daar waar mogelijk wordt samen met ProRail bekeken waar aangesloten kan worden bij de
communicatie activiteiten, zoals nieuwsbrieven en inloopavonden die voor de andere projecten in
het kader van de opwaardering van de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl worden georganiseerd.
Voor project specifieke zaken wordt een communicatieplan opgesteld. Afhankelijk van de fase
waarin het project zit worden bijeenkomsten gehouden of zullen omgeving/ burgers/bedrijven/
verenigingen rechtstreeks benaderd worden.
Financiën
De totale kosten voor de werkzaamheden, gebaseerd op de probabilistische raming van ProRail en
eigen kostenraming, worden geraamd op € 32 mln., excl. btw (prijspeil 2014). De kosten zijn
inclusief engineering, de posten nader te detailleren, indirecte kosten en object- en projectrisico's.
De dekking komt uit de rijksfinanciering van fase 1 van de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl en een
bijdrage uit BDU Spoor van € 0,3 mln. (zaaknummer 327755).
De benodigde rijksbijdrage is dus € 31,7 miljoen exclusief btw. Aangezien de provincie optreedt als
ondernemer jegens Rijkswaterstaat zullen wij de bijdrage inclusief btw aanvragen.
Nadat de bevestiging van rijksbijdragen binnen is en de middelen ook zijn ontvangen vloeien de
voor de planuitwerking voorgefinancierde middelen (zie in dit verband ook voordracht nr. 12/2014)
weer terug naar de genoemde dekkingsbronnen.
Op korte termijn zal de aanvraag voor de rijksmiddelen worden ingediend. Verplichtingen ten
behoeve van de uitvoering worden pas aangegaan na het ontvangen van een bevestiging hiervan.
7. Voorstel
Wij stellen u voor het in ontwerp bij deze voordracht gevoegde besluit vast te stellen.
Groningen, 3 juni 2014.
Gedeputeerde Staten van Groningen:
M.J. van den Berg
, voorzitter.
H.J. Bolding
, secretaris.
Behandeld door : K.L. Siegers
Telefoonnummer : 050-3164131
e-mail
: [email protected]
28-4
Bijlagen bij de voordracht
Geen
28-5
Nr.
28/2014
Provinciale Staten van Groningen:
Gelezen de voordracht van Gedeputeerde Staten van 3 juni 2014, nr. 2014-20.652, BWb;
Gelet op:
- Het programma opwaardering hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl;
- Het budgetrecht van Provinciale Staten overeenkomstig de Provinciewet artikelen 193, 194, 195,
201 en 202;
Besluiten:
1. Een realisatiebesluit te nemen voor de het project vervangen van de spoorbrug Zuidhorn.
2. een krediet beschikbaar te stellen voor de realisatie van het project vervangen spoorbrug
Zuidhorn ter hoogte van € 32,0 mln. exclusief btw en te dekken op de wijze zoals in de
voordracht is aangegeven. Dit onder voorbehoud van toekenning van de bijdrage door
door Rijkswaterstaat.
Groningen,
Provinciale Staten voornoemd:
, voorzitter.
, griffier.
28-6