1-4-2014 Inhoud -Inleiding Vleermuizen waarnemen met Batloggers -Resultaten/Projecten a) Hopping detectors b) NEM VTT c) Boer zoekt vleermuis Zoogdierdag 2014 Eric Jansen, Herman Limpens en Marcel Schillemans -Conclusie Inleiding Inleiding Waarnemen van vleermuizen • • Vleermuizen waarnemen via geluid Zicht – kasten, wintertellingen, vliegend in schemer – video/foto – vangen Gehoor batdetectors: ultrasoon naar voor mens hoorbaar Geluiden herkennen: • • • • Inleiding Geluiden (automatisch) opnemen: • • • • • Steile leercurve Twijfel bij determinatie: opnames te delen Apparaten niet altijd even makkelijk te bedienen/in te stellen Lastig voor niet-vleermuisonderzoekers en participatie Determinatie = specialisten werk Steile leercurve Lastig voor niet-vleermuisonderzoekers Lastig om mensen in te betrekken (paticipatie) Soms twijfel over soort, moeilijk(er) te delen Batlogging of digital mistnetting • • • • hele nacht alle vleermuizen worden opgenomen (full spectrum) op locaties die moeilijk te bereiken zijn passief versus actief Geluiden (automatisch) opnemen en automatisch determineren: • • • • • Minder steile leercurve Twijfel bij determinatie: opnames te delen Apparaten niet altijd even makkelijk te bedienen/in te stellen Makkelijker voor niet-vleermuisonderzoekers en participatie Determinatie = makkelijker geworden, deels specialisten werk 1 1-4-2014 Projecten/voorbeelden Batlogging of digital mistnetting • hele nacht Hardware/Batlogger • •• • alle vleermuizen worden opgenomen (full spectrum) Trigger-functie af te stellen op locaties die moeilijk te bereiken zijn Duur van de opnames passief versus actief ed. af te stellen --Hopping Detector in Utrecht en Wijchen Herman Limpens en Eric Jansen Determinatie opnames Eric Jansen Software • • • Determinatie Administratie Weergave --NEM VTT Herman Limpens, Eric Jansen, CBS (Tom van der Meij) Determinatie opnames vrijwilligers, controle Eric Jansen --Boer zoekt Vleermuis Herman Limpens en CLM Determinatie opnames Wesley Overman, controle Eric Jansen Utrecht Hopping detectors: het idee • Automatische opnames van vleermuizen, de detector • De detector wordt door mensen doorgegeven, het hoppen • Dataverwerking door Zoogdiervereniging en/of vrijwilligers • Doel: op eenvoudige wijze ecologische data verzamelen door mensen en zo mensen enthousiast maken voor vleermuizen • Twee batloggers, hoppend door het westelijk en oostelijk deel (196 nachten in tuinen, 13 nachten in parken, 73 tuinen). Resultaten Utrecht: activiteit Projecten/voorbeelden --Plaatje van Wijchen (h ttp://www.zo og di e r ve r e n i gi n g .n l /h o ppi n g de te c t or s ) • • Bijna 95% van de passages is gewone dwergvleermuis, gevolgd door ruige dwergvleermuis, rosse vleermuis, laatvlieger en watervleermuis Watervleermuis op maar vijf locaties, maar veel passages: foerageer gedrag? Percentage passages in tuinen Gewone dwergvleermuis Ruige dwergvleermuis Laatvlieger Rosse vleermuis 2‐kleurige vleermuis Verzamelgroep 1 Kleine dwergvleermuis Dwergvleermuis onbekend Gewone grootoorvleermuis Meervleermuis Watervleermuis Baardvleermuis Myotis onbekend 2 1-4-2014 Kleine dwergvleermuis Tweekleurige vleermuis Foto: Bernadette van Noort Foto: Bernadette van Noort Wijchen Resultaten Utrecht: activiteit • • (h ttp://www.zo og di e r ve r e n i gi n g .n l /h op pi n g Wi jc h e n ) Bijna 93% van de passages is gewone dwergvleermuis, gevolgd door ruige dwergvleermuis, rosse vleermuis en watervleermuis Kleine dwergvleermuis afwezig (najaar?) • 10 tuinen, 43 nachten Percentage passages in parken Resultaten tot nu toe? Gewone dwergvleermuis Ruige dwergvleermuis Laatvlieger Rosse vleermuis Bosvleermuis 2‐kleurige vleermuis Verzamelgroep 1 Dwergvleermuis onbekend Gewone grootoorvleermuis Meervleermuis Foto: Bernadette van Noort Watervleermuis Baardvleermuis Resultaten Wijchen: activiteit • • Resultaten Utrecht Over de gehele periode: bijna 90% van de passages is gewone dwergvleermuis, gevolgd door ruige dwergvleermuis, laatvlieger, rosse vleermuis Kleine dwergvleermuis, bosvleermuis en meervleermuis: slechts enkele passages • Ook soorten die slechts ‘even’ voorbij komen worden opgepikt gewone grootoorvleermuis, tweekleurige vleermuis, meervleermuis, kleine dwergvleermuis en baardvleermuis Resultaten tot nu toe? Ppip 54845 94,137 Pnat 1796 3,08 Es 230 0,395 Nnoc 439 0,754 Vmur 48 0,082 Verzamel‐ groep 1 393 0,6746 Ppyg 47 0,0807 Pspec 93 0,16 Paur 1 0,0017 Mdas 1 0,002 Mdaub 365 0,626 Mmyst 5 0,00858 Mspec 43 0,07381 Totaal 58261 100 Bosvleermuis, foto Camiel Spoelstra 3 1-4-2014 Resultaten Utrecht: activiteit Resultaten Wijchen: activiteit Seizoensaspect, batlogger meerdere keren in seizoen op dezelfde plek Voorbeeld van analyse: voorkeuren soorten per wijk, maar ook aantal passages per soort per wijk etc. Kleine dwergvleermuis met name in voorjaar? 14 12 10 8 Laatvlieger 6 • Laatvlieger: hoe ouder de wijk hoe meer gebruikt? • Gewone dwergvleermuis: geen relatie met leeftijd wijk? 4 2 0 1920 Poelhekkestraat 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 rosse vleermuis 2010 2020 350 300 tweekleurige vleermuis 250 gew one dw ergvleermuis laatvlieger/rosse-/bos/tweekleurige vleermuis ruige dwergvleermuis 200 150 100 50 20130416 20130527 20130703 20131029 gewone dwergvleermuis 0 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 Conclusies • Zeldzame en sporadisch aanwezige soorten opgemerkt • Relatieve activiteit te bepalen en te vergelijken tussen locaties • Veel analyse mogelijkheden (seizoen, wijk-wijk, groenstructuren) • Veel tijd voor verwerking • Veel mensen bereikt 2000 2010 2020 NEM VTT NEM Vleermuis Transect Tellingen • • 2000 450 400 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Aantal passages Ruige dwergvleermuis actiefst in voorjaar? laatvlieger NEM Vleermuis Transect Tellingen Populatie monitoring Laatvlieger, gewone en ruige dwergvleermuis en rosse vleermuis • • Gewone dwergvleermuis 160 140 Aantal passages 120 100 Weinig verschil tussen ronde 1 en 2 Tijdstippen en afstellingen batlogger geoptimaliseerd voor laatvlieger, gewone en ruige dwergvleermuis en rosse vleermuis 80 Ronde 1 60 Ronde 2 40 Soortensamenstelling in aug/sept 20 Ppip Pnat 0 0 2 4 6 8 10 12 14 Locatie nummer Ppyg Pspec. Nnoc Eser foto: Eric Jansen • – • • Vmur Vaststaande routes E/N/V op standaard manier, afrijden volgens protocol Deelnemers analyseren zelf Upload portal voor bestanden en resultaten Mdas Mdaub Mspec Paur • Kleine dwergvleermuis, tweekleurige vleermuis, water- en meervleermuis en gewone grootoorvleermuis als ‘bijvangst’ 4 1-4-2014 Boer zoekt Vleermuis Toekomst/Conclusie • Zeldzame en/of sporadisch aanwezige soorten opgemerkt • Relatieve activiteit te bepalen en te vergelijken • Software is laagdrempelig, apparaat eenvoudig te bedienen • Sterke combinatie van software en hardware maakt onderzoek makkelijker en daardoor ook meer bijzondere waarnemingen Ingekorven vleermuis foto: Wesley Overman CITIZEN SCIENCE VOOR VLEERMUIZEN ONDER HANDBEREIK De ‘geluidsval’ voor vleermuizen? 5
© Copyright 2024 ExpyDoc
