Infra-Info Oktober 2014

Infra
info
Infraprojecten in beeld
Infra-info
Rapportage oktober 2014
In deze Infra-info
De kunst van het vooruitkijken 2 | Infraprojecten in beeld 3-6 | Kansen bieden en enthousiast maken 7
Hurdegaryp veiliger en aantrekkelijker 7 | Klaar 8 | N381 in uitvoering 8
Lees online meer:
Artist impression Brug Stroomkanaal
De Nieuwe Afsluitdijk:
de weg naar een duurzame toekomst
Invaren Akwadukt Ritsumasyl millimeterwerk
De Afsluitdijk wordt de komende jaren versterkt. In het verlengde daarvan zetten regionale
overheden, kennisinstellingen en bedrijven zich in voor een duurzame vernieuwing van dit
icoon van onze Deltawerken. Eind dit jaar wordt vooralsnog duidelijk welke initiatieven en
duurzame projecten van De Nieuwe Afsluitdijk meegaan in het rijkscontract.
Lees online het interview met projectmanager Jan Doornbos.
Op vrijdag 29 augustus is het nieuwe aquaduct bij Ritsumasyl op zijn plaats
gevaren en afgezonken. De 12.000 ton wegende betonnen bak werd binnen
een etmaal geplaatst. Dat was een precisiewerkje, met slechts acht centimeter
speling aan beide kanten. Het vakmanschap op de millimeter trok veel publiek.
Gemist? Lees dan online het artikel.
Op www.frieseinfrainfo.nl leest u meer, vindt u interessante links, extra foto's en video's.
vakmanschap
Meerjarenprogramma Kunstwerken (MPK):
De kunst
van het
vooruitkijken
Artist impression
De provincie is eigenaar en beheerder van ruim 275 kunstwerken.
‘Kunstwerk’ is een civieltechnische aanduiding voor een brug, sluis, tunnel,
viaduct of aquaduct. Veel kunstwerken in onze provincie stammen uit
de jaren ‘50 tot ’70. Na jaren trouwe dienst, zijn veel kunstwerken aan
renovatie of vervanging toe. Om deze piek het hoofd te bieden, stelden
Gedeputeerde Staten al in 2011 het Meerjarenprogramma Kunstwerken
(MPK) in werking. Hierin staat hoe in twintig jaar alle kunstwerken worden
doorgelicht, en waar nodig gerenoveerd of vervangen.
Het MPK bestaat uit drie fases. Fase A omvat
een archiefstudie over het kunstwerk, een
technische inspectie en een quickscan. De
quickscan toetst de constructiekenmerken in
relatie tot het verkeer dat het kunstwerk te
verwerken krijgt. Zo zijn veel bruggen van
halverwege vorige eeuw niet gemaakt
voor het vele en zware verkeer van
tegenwoordig. Ook brengt de scan in kaart
welk economisch belang het kunstwerk
heeft. Denk aan vracht- en woonwerkverkeer, maar ook aan recreatie. Aan
het eind van fase A is bekend of het
kunstwerk, zonder ingrijpend onderhoud,
nog jaren mee gaat en dus uit het
programma kan. Of dat renoveren of
vervangen noodzakelijk is.
2
Renoveren of vervangen?
Voldoet het kunstwerk niet meer? Dan volgt
fase B: het opstellen van een scope
(afbakening project) en programma van
Infra-info / oktober 2014
eisen. Bij het maken van het programma van
eisen wordt onder meer gekeken naar het
beleid en de wensen uit de directe
omgeving. Zodra gekozen is voor renovatie
of vervanging, breekt fase C aan: de
uitvoering. Een traject van ontwerp, bouw
en nazorg. Op welke termijn de uitvoering
start, hangt vooral af van de veiligheid van
het kunstwerk. Ook de financiën spelen een
rol; per jaar is acht miljoen euro beschikbaar.
Alle kunstwerken uit het MPK zijn uiterlijk in
2031 toekomstbestendig.
Veertien van de 275 kunstwerken hebben
prioriteit. Doel is deze als eerste aan te
pakken. Het gaat om twaalf bruggen,
viaduct Meamert bij Winsum en Slûs II bij
Jubbega. Een aantal is onlangs onderzocht,
maar het merendeel werd al bij
routinekeuringen afgeschreven. Waaronder
de brug over het Stroomkanaal in Lemmer.
Brug Stroomkanaal,
een uitzonderlijk project
Brug Stroomkanaal ligt op steenworp
afstand van het ir. D.F. Woudagemaal. De
nog handbediende brug uit 1958 wordt
binnenkort vervangen door een vast
exemplaar. Richard Elzinga, projectleider van
de provincie, legt uit waarom: “Voor het
huidige verkeer is de brug, en dus ook de
rijbaan, te smal. Dat vergroot de kans op
aanrijdingen. Bovendien is er nog nauwelijks
sprake van vaarverkeer. Waar vroeger
schepen het gemaal met steenkool en later
ruwe stookolie bevoorraadden, doen nu
vrachtauto’s dat. Daarom is, in overleg met
Wetterskip Fryslân, gekozen voor een
nieuwe, vaste brug.”
Veel bruggen niet
gemaakt voor het vele
(zware) verkeer
In het midden is de onderdoorgang acht
meter breed en 2,5 meter hoog. De huidige
doorvaarthoogte is 1,1 meter.
“Straks kunnen er nog altijd opduwers met
pontons of beunbakken passeren. Tussen de
brug en het gemaal komt een kleine
loskade.” Elzinga voegt hieraan toe dat de
brug weliswaar onderdeel is van de N359,
maar dat de vervanging los staat van de dit
voorjaar afgeronde Variantenstudie N359 in
Lemmer. “De nieuwe brug past in elke
mogelijke variant.”
“Visueel ondergeschikt”
De kosten voor vervanging van Brug
Stroomkanaal raamde de provincie op tien
miljoen euro. Verreweg het meest kostbare
project op de prioriteitenlijst. Niet zo gek,
aldus Elzinga: “De brug is met een
overspanning van zo’n negentig meter veruit
de langste op het lijstje. Bovendien ligt hij
pal ‘voor’ het Woudagemaal en binnen de
officiële bufferzone van het UNESCO
werelderfgoed. Dit betekent dat er een
beeldkwaliteitsplan moest komen, waaraan
ontwerpers in de aanbesteding zich
moesten houden. Eén van de vele eisen is
dat de brug minder prominent aanwezig is
dan het gemaal op de achtergrond.”
De opdracht is geslaagd, vindt Elzinga,
kijkend naar de winnende inschrijving van
Reimert Bouw en Infrastructuur. Bij
afronding van de aanbesteding (juli jl.)
werd het ontwerp weliswaar tweede,
maar het Almeerse bedrijf won op prijskwaliteitsverhouding. Het Rotterdamse
architectenbureau Wurck is verantwoordelijk
voor het ontwerp van de brug,
ingenieursbureau Tauw uit Assen zorgt voor
de technische uitwerking.
Artist impression Drachtsterweg en omgeving
Hier werken we aan een mooi en bereikbaar Fryslân!
Holwerd
18
2
21
Dokkum
1
Hallum
3
37
29
20
16
34
4
3
6
26
Franeker
2
Leeuwarden
24
8
36
Burgum
2
7
Harlingen
22
5
17
23
14
25
13
31
12
25
15
Drachten
Grou
23
10
32
Bolsward
Nij Beets
12
Sneek
27
35
33
33
Gorredijk
Workum
Oosterwolde
19
30
13
Joure
Woudsend
Heerenveen
9
Appelscha
33
10
28
25
11
Wolvega
1
aan de weg
• werken
werken
het water
• werken aan
aan
het spoor
• gebiedsontwikkeling
•
Lemmer
•
1 Hoofdvaarweg Lemmer - Delfzijl
2 De Centrale As
3 Extra sneltrein Groningen - Leeuwarden
4 N31 Traverse Harlingen
5 Haak om Leeuwarden
6 Westelijke invalsweg
7 Drachtsterweg en omgeving
8 Station Werpsterhoeke
9 Knooppunt Joure
10 N381 Drachten - Drentse grens
11 Onderdoorgang Om den Noort (Wolvega)
12 De Nieuwe Afsluitdijk
13 Investeringsagenda Drachten Heerenveen
••
•
••
••
•
••
•
••
••
•
•••
••
•
•
14 Skieding (N358)
15 Uterwei (N358)
16 Kootstermolen - Kootstertille
17 Bolsward - Leeuwarden (N359)
18 Hallum - Holwerd (N357)
19 Fietsroute Sneek - Woudsend
20 Lutkepost - Augustinusga
21 Fietspad Stroobossertrekweg
22 Turborotondes bij op- en afritten Drachten Noord
23 Froonackerdyk (N384)
24 Van Harinxmakanaal
25 Rotondes op- en afritten
Frieschepalen, Bolsward, Wolvega
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
26 Brug Dronrijp
27 Van Panhuysbrug
28 Ruijtenschildtbrug
29 Brug Tzummarumervaart
30 Sluis Workum
31 Pikmar Grou
32 Natuurcompensatie
Polderhoofdkanaal Nij Beets
33 Opwaarderen Turfroute
34 Stationsbrug Franeker
35 Heafeart
36 Gebiedsontwikkeling Skûlenboarch - Westkern
37 Kom Twijzel
•
•
•
•
•
•
Naast deze projecten wordt er over een periode van 4 jaar nog eens €18 miljoen geïnvesteerd in het aanpassen van diverse wegenknelpunten.
•
•
•
••
••
3
16 infraprojecten in beeld >>
Planning
2014
1e kwrt
2e kwrt
3e kwrt
4e kwrt
2015
1e kwrt
2e kwrt
3e kwrt
SU
Hoofdvaarweg Lemmer - Delfzijl
GU
stationsbrug franeker
GU/SU
Kom Twijzel
SU
IG
IG
GU
N31 Traverse Harlingen
Haak om Leeuwarden
SU
IG
heafeart
IG
GB
Station Werpsterhoeke
Drachtersterweg en omgeving
SU1e fase
SU2e fase
Knooppunt Joure
GU
onderdoorgang Wolvega
GU
Brug Stroomkanaal lemmer
GU
= risico op vertraging
hoofdVaarweg
Lemmer - Delfzijl
www.lemmer-delfzijl.nl
taakstellend budget
= 10 mln.
binnen budget
risico op overschrijding
overschrijding
ingebruikname
SU
grond in eigendom
(Ha)
projectrisico’s
(grond voor brug Burgum)
100%
Vertraging door procedures.
toelichting
project ligt financieel en qua planning
Het
op koers. De werkzaamheden voor de brug
Burgum en de kanaalcorrectie liggen op
schema.
Het milieu-effectrapport voor Skûlenboarch/
Westkern is inmiddels door Provinciale
Staten vastgesteld. In het vervolg daarop
is het provinciaal inpassingsplan in
voorbereiding genomen. Dit is in de loop
van 2015 gereed.
De studie naar de technische varianten voor
de bruggen Kootstertille en Skûlenboarch
loopt en is naar verwachting eind 2014
afgerond.
De investeringsmiddelen voor de
vervanging van de bruggen Kootstertille en
Skûlenboarch zijn, samen met de bruggen
in Groningen, inmiddels opgenomen in
de begroting van het Rijk. Er moeten
nog afspraken gemaakt worden over
het definitieve jaar van uitvoering. De
rijksbegroting gaat uit van de periode 20172023. Bestuurlijk is afgesproken dat de
bruggen uiterlijk in 2020 zijn vervangen.
4
Infra-info / oktober 2014
IG
= ingebruikname
= (voor) op schema
stationsbrug franeker
kom twijzel
N31 TRAVERSE HARLINGEN
Haak om Leeuwarden
www.fryslan.nl/stationsbrug
www.fryslan.nl/twijzel
www.n31harlingen.nl
www.vrij-baan.nl
7,8 mln.
3,4 mln.
149 mln.
149,7 mln.
eind 2017
december 2014
137,8 mln. (betreft het Friese deel)
2025
SU
SU
GU = gunning contracten GB = gronden beschikbaar SU = start uitvoering (deel)projecten IG
= vertraagd
4e kwrt
begin 2016
oktober 2015
Niet van toepassing
Niet van toepassing
Overlast door werkzaamheden.
Vertraging
door besluitvorming
van de gemeente.
TOELICHTING
Stationsbrug Franeker verkeert in slechte
De
staat. Belangrijke onderdelen hebben
hun technische levensduur overschreden
waardoor de brug niet meer aan de
veiligheidseisen voldoet. Besloten is naast
renovatie, de brug ook gedeeltelijke te
vernieuwen om de gewenste doorvaarbreedte
te realiseren. Op verzoek van de gemeente
wordt de brug een meter breder.
Er ligt een relatie met het Franeker
Waddenpoort project (voorheen Kanaalzone)
van de gemeente. Het Friese Merenproject is
ook bij de ontwikkeling van de Waddenpoort
betrokken. Hoewel de brug de hoogste
prioriteit heeft, wordt zoveel mogelijk
rekening gehouden met de werkzaamheden
van Franeker Waddenpoort. Er is en wordt
goed afgestemd met de omgeving en
belangenpartijen.
Het werk is inmiddels aanbesteed. De
aannemer voert de verdere voorbereiding
uit. De verwachting is dat in april/mei
2015 wordt gestart met de daadwerkelijke
uitvoering van de brug. Uiterlijk januari 2016
is de nieuwe Stationsbrug klaar.
TOELICHTING
e hoge verkeersintensiteit op de provinciale
D
weg N355, binnen de bebouwde kom
van Twijzel, zorgt voor problemen qua
bereikbaarheid, verkeersveiligheid en
leefbaarheid. Oplossing is een herinrichting
van de traverse Twijzel, waarbij de
hoofdrijbaan stiller asfalt krijgt.
De drukke provinciale weg was zes weken
voor al het verkeer afgesloten. Door goede
communicatie met de omgeving bleef
de overlast beperkt. Het project verliep
voorspoedig en in goede samenwerking met
de direct betrokkenen uit de omgeving.
.
90%
opgezette bestuurlijke alliantie (Rijk, proDe
vincie en gemeente) en de provinciale inbreng
in het project, moeten er voor zorgen dat het
project goed loopt en tot een goed resultaat
komt. Momenteel lijkt deze aanpak te slagen.
Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor de
uitvoering van het werk. Provincie en gemeente
dragen wel de financiële risico’s.
Uitvoeringsrisico’s door technische complexiteit.
toelichting
Traverse Harlingen is aanbesteed. Het
De
resultaat past binnen de budgetruimte van dit
project. Het project ligt financieel op koers en
zal waarschijnlijk niet goedkoper uitvallen.
Naar verwachting is het budget van €149
miljoen (prijspeil 2014) toereikend.
Het werk is gegund aan Ballast Nedam.
Voor een aantal percelen is de
onteigeningsprocedure gestart. Deze wordt
medio 2015 afgerond, zodat de benodigde
gronden tijdig in bezit zijn, dan wel dat
de aannemer weet wanneer welk perceel
wanneer in bezit is.
Er is een afspraak gemaakt voor het in depot
brengen van de vrijkomende gronden. Bij
een positief besluit m.b.t. de Vismigratierivier
wordt de vrijkomende grond voor dit project
aangewend.
Enkele panden bij de nieuw aan te leggen weg
zijn deze zomer verwijderd. Eén van de panden
is een oude directeurswoning. Waardevolle
elementen van deze woning worden bewaard
in het gemeentemuseum van Harlingen: het
Hannemahuis.
Het Perseverantiaterrein grenst aan de
toekomstige N31. Dit ernstig vervuilde terrein
moet gesaneerd worden. Bekeken wordt of
een groter deel van dit terrein gesaneerd
kan worden om in dit gebied toekomstige
stadsontwikkelingen mogelijk te maken.
De website www.n31harlingen.nl en die
van het Knooppunt Joure zijn gelijktijdig
ontwikkeld en gebouwd. De sites hebben
dezelfde structuur en uitstraling. Dit leverde
efficiëntie- en kostenvoordeel op.
100%
P lanning staat onder druk.
Uitvoeringsrisico’s door technische
complexiteit.
Afstemming tussen aannemers en
wegbeheerders voor ingebruikname weg.
toelichting
e aanleg van de Haak om Leeuwarden
D
(contracten Midden, aquaduct RW31 en Haak
Noord) zit in de afrondende fase. Alles is er
op gericht dat het traject in december 2014 in
gebruik wordt genomen. Deze deadline staat
onder druk, maar is haalbaar. De voorbereidingen voor de openstelling zijn in volle gang.
Voor de gebiedsontwikkeling is de planvorming verder uitgewerkt en is er een projectorganisatie opgezet. In het kader van Wurkje
foar Fryslân is, samen met de gemeente
Menameradiel, een subsidie van € 2,9 mln.
verworven.
Gebiedsontwikkeling (fase 1), opgenomen in
contract Haak Noord, is volop in uitvoering.
Gebiedsontwikkeling (fase 2 en verder) bevindt
zich in de fase van contractvoorbereiding.
De aanbesteding wordt eind 2014 verwacht.
Bestuurlijke besluitvorming vindt volgens
planning plaats in 2014.
De werkzaamheden (opruimen en herinrichten) van de gebieden tussen Marsum en
Leeuwarden (het verwijderen van de N383) en
Marsum en het Van Harinxmakanaal worden
verder uitgewerkt. De herinrichting van de
omliggende gebieden, en sloop van de oude
wegen, vindt in 2015 - 2016 plaats.
Het project wordt naar verwachting € 12 mln.
goedkoper. Hiermee kan een deel van de
taakstelling op het RSP-programma worden
ingelost.
Op 29 augustus is het aquaduct in de Haak
om Leeuwarden, ter hoogte van Ritsumasyl, op
zijn plek gevaren. Een technische, ingewikkelde operatie die uitstekend verliep. Daarmee is
een belangrijke stap met oog op de ingebruikname van de totale Haak gezet.
Lees online meer over het
invaren en de huidige situatie.
heafeart
Station Werpsterhoeke
www.fryslan.nl/heafeart
www.fryslan.nl/spoorwegen
0,6 mln.
30 mln.
najaar 2015
waarvan 21 mln. voor de onderdoorgangen
(fase 1) en 9 mln. voor station en voorzieningen
(fase 2)
92,3 mln.
medio 2016 (betreft onderdoorgangen)
najaar 2016
toelichting
e provinciale vaarweg langs de
D
Deelen, de Heafeart/Nije Pompsleat,
wordt vanaf januari 2015
gebaggerd. Dit gebeurt over een
lengte van bijna tien kilometer. Het
werk start na de jaarwisseling.
Normaal gesproken wordt in het
bestek (technische omschrijving van
het werk) precies voorgeschreven
wat een aannemer moet doen
om tot het gewenste resultaat te
komen. Met deze werkwijze wordt
bij dit baggerwerk gebroken. Het
werk wordt met een zogenaamd
UAV-gc contract op de markt
gebracht. Daarin staat beschreven
wat het eindresultaat moet zijn.
De aannemer mag zelf – binnen
bepaalde randvoorwaarden bepalen hoe dat gebeurt.
Dit baggerwerk is een van de
velen dat in een kort tijdsbestek
wordt uitgevoerd. Andere onlangs
gerealiseerde baggerwerken
zijn: het Dokkumer Grutdjip, een
gedeelte van de Turfroute, een
gedeelte van de vaarweg naar
Drachten, de Alde Lune, de Harnzer
Feart en de Pikmar.
Vertraging aanbesteding.
Voorbereidende werkzaamheden niet
tijdig gereed.
Onvoldoende reizigersaanbod waardoor
de haalbaarheid van het station (fase 2)
onder druk komt te staan.
et bouwen in een stedelijke omgeving
H
vraagt om extra maatregelen om overlast te
beperken. Dit kan tot hogere kosten leiden.
De weg en de vaarweg blijven tijdens de
werkzaamheden open met risico op hogere
kosten en vertraging.
Uitvoeringsrisico’s door technische
complexiteit.
rondaankoop is vertraagd. Het laatste
G
stuk grond is nog niet in eigendom.
Minnelijke verwerving wordt nog
steeds verwacht. Dit jaar is hierover
duidelijkheid. Pas wanneer de grond
volledig in eigendom is, wordt gestart
met de aanbesteding van zowel de
conditionerende werkzaamheden (fase
0), als met beide onderdoorgangen
(fase 1).
De verwachting is dat beide
onderdoorgangen medio 2016 worden
opgeleverd. Dit is ruim voor het in dienst
nemen van de 4e trein LeeuwardenZwolle (dienstregeling 2017).
De verplaatsing van de gasbuis,
noodzakelijk voor het aanleggen van de
onderdoorgangen, is gerealiseerd.
onderdoorgang Wolvega
www.knooppuntjoure.nl
www.fryslan.nl/spoorwegen
brug stroomkanaal
LEMMER
www.fryslan.nl/brugstroomkanaal
70,9 mln.
12 mln.
10 mln.
begin 2016
eind 2017
100%
toelichting
Knooppunt Joure
(waarvan 10,5 mln. RSP-gelden en 1,5 mln.
bijdrage van de gemeente)
90%
Niet van toepassing
Contractvorm is risico voor budget.
Drachtsterweg
en omgeving
www.vrij-baan.nl
toelichting
et project Drachtsterweg en
H
omgeving omvat de herinrichting tot
dubbelbaansweg met ongelijkvloerse
kruispunten tussen het Drachtsterplein
en Hemriksein. Het Drachtsterplein
is gereed en sinds november 2012 in
gebruik. Tot het project behoren ook de
verdiepte ligging, inclusief aquaduct, en
ongelijkvloerse kruising Zuiderburen en
als laatste deel de fiets- en sloepenroute
Wiarda.
Het contract van de verdiepte ligging,
inclusief aquaduct en ongelijkvloerse
kruising Zuiderburen, is volop in
uitvoering. Vlak voor de zomer meldde
de aannemer forse vertraging. Begin
oktober gaf aannemer Heijmans aan
goede mogelijkheden te zien om de
originele planning van oplevering in het
voorjaar van 2016, voor het werk aan
de Drachtsterweg, te halen. In februari
2015 wordt bekeken of de planning
nog steeds haalbaar is.
Het contract voor de fiets- en
sloepenroute Wiarda is eind 2013
aanbesteed. De opdrachtnemer is bezig
met de voorbereiding en engineering.
Het project wordt naar verwachting
€ 5,8 mln. goedkoper. Dit bedrag is
nodig om de taakstelling op het RSP
te verlagen.
90%
Taakstelling wordt niet gehaald.
Rijkswaterstaat is verantwoordelijk
voor de uitvoering van het werk.
Provincie en gemeente dragen wel
financiële risico’s.
Planning staat onder druk.
toelichting
e drie beroepen op het Tracébesluit zijn
D
door de Raad van State afgewezen op 16
juli. Hierdoor is het plan onherroepelijk.
Er is flinke progressie gemaakt bij het
verwerven van gronden. Voor een aantal
dossiers wordt een onteigeningsprocedure
verwacht, waarbij één perceel op het kritieke pad van de bouw van de aansluiting
ligt. Percelen voor het knooppunt zijn
nagenoeg allemaal aangekocht.
In de realisatieovereenkomst is afgesproken dat de drie alliantiepartijen zich
inspannen om een onderdoorgang te
realiseren in de Hollandiastraat bij Joure.
Gezien de taakstelling op het project lijkt
dit lastig. Gezocht wordt naar een oplossing om dit maatschappelijk gewenste
element in het project een plaats te geven.
Desondanks staat de planning van de
start van het werk onder druk. Het vraagt
nog tijd om het aanbestedingsdossier af
te ronden. Na de aanbesteding van het
werk, voorjaar 2015, zal blijken of de
planning wordt behaald.
De vernieuwde website van Knooppunt
Joure is in de lucht. Op www.knooppuntjoure.nl vindt u het laatste nieuws en de
3D visualisatie van het nieuwe knooppunt.
Het nieuwe informatiecentrum aan
Sewei 4b in Joure is ook geopend.
eind 2015
100%
Op dit moment geen projectrisico’s
toelichting
e spoortunnel ‘Om den Noort’ in
D
Wolvega is één van de projecten
die moeten bijdragen aan de
capaciteitsuitbreiding tussen Leeuwarden
en Zwolle (vier treinen per uur).
Het project is aanbesteed en gegund
aan Mobilis. Openstelling van de
onderdoorgang wordt verwacht in april
2016. Het project kan binnen budget
gerealiseerd worden.
Voor de spooronderdoorgang is het
Ministerie van Infrastructuur en Milieu
formeel opdrachtgever. De provincie is
inhoudelijk opdrachtgever voor ProRail. De
provincie vult dit, in nauwe samenwerking
met de gemeente Weststellingwerf, in.
De bewoners in de directe omgeving
worden bij het project betrokken en
geïnformeerd.
Niet van toepassing
Op dit moment geen risico’s voorzien.
TOELICHTING
e handbediende grote ophaalbrug
D
over het Stroomkanaal, in de N359
te Lemmer, verkeert in slechte staat.
Bovendien voldoet de brug niet
meer aan zijn huidige en gewenste
functie. De rijbaan op de brug
is te smal voor deze weg en de
bovenbouw staat te dicht op de
rijbaan. Gevolg is een verhoogd
risico op aanrijdingen met mogelijk
ernstige gevolgen. De brug staat
jaarlijks ook nog maar 4 tot 6
keer open voor de scheepvaart.
Technisch is het mogelijk de brug
te renoveren, maar daarmee blijft
de brug te smal. Vervanging van de
brug is de beste oplossing.
De vormgeving/uitstraling van de
nieuwe brug past bij het
Ir. D. F. Woudagemaal, monument
op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Het werk is in de zomer gegund. In
november start de aannemer.
5
>> 16 infraprojecten in beeld
Planning
2014
1e kwrt
2e kwrt
3e kwrt
4e kwrt
2015
1e kwrt
2e kwrt
N359 Lemmer*
De Centrale As
N381 Drachten - Drentse grens
SUN2
SUM2/GUZ2
GB
GU2/GU3
GU
GU
GU
GB
GUN3/IGZ1
SUZ2
= risico op vertraging
www.fryslan.nl/n359lemmer
GU
GU
IG
GU = gunning contracten GB = gronden beschikbaar SU = start uitvoering (deel)projecten IG
N359 lemmer
GU
IG
westelijke invalsweg
taakstellend budget
= 10 mln.
binnen budget
risico op overschrijding
overschrijding
4e kwrt
* Hangt af van voorkeursvariant. Nu nog niet bekend.
Extra sneltrein Groningen - Leeuwarden (12 contracten worden gegund in de periode 2014-2016)
= vertraagd
3e kwrt
= ingebruikname
= (voor) op schema
extra SNELTREIN
GRONINGEN - LEEUWARDEN
www.fryslan.nl/spoorwegen
gebiedsontwikkeling
DE CENTRALE AS
www.decentraleas.nl
gebiedsontwikkeling N381
Drachten - Drentse grens
www.n381.nl
Westelijke invalsweg
www.vrij-baan.nl
Budget nog onbekend
148,2 mln.
90 mln.
188,8 mln.
(Inclusief bijdrage van Groningen van 16 mln.)
396 mln.
ingebruikname
nog onbekend
dienstregeling 2018
medio 2016
eind 2015
december 2014 / 2016
(fase 1 / fase 2)
grond in eigendom
(Ha)
projectrisico’s
Afhankelijk van de te maken tracékeuze
Nog geen projectrisico’s bekend.
TOELICHTING
p de rondweg (N359) in Lemmer heeft het
O
wegverkeer in toenemende mate problemen
met de doorstroming. In samenwerking met
de gemeente De Friese Meren en
Rijkswaterstaat is in 2010 een
verkeerskundig onderzoek uitgevoerd naar
de oorzaak van de problemen en naar
mogelijke oplossingen. In het onderzoek is
meegenomen dat de Zijlroedebrug
vervangen zal worden door een aquaduct.
Met de omgeving en belangenpartijen zijn
verschillende varianten besproken. De
eindrapportage, met de gebundelde
resultaten, is gereed. Er is een Noord-,
Midden-, Basis-, en Zuidvariant uitgewerkt.
Gedeputeerde Staten zijn van mening dat de
basisvariant de beste oplossing is voor de
verkeersproblematiek. Provinciale Staten
nemen in oktober het finale besluit.
6
Infra-info / oktober 2014
90%
Zie toelichting
Planning
staat onder druk, onder andere
vanwege besluitvorming overheden en
ruimtelijke procedure (Tracéwet).
Overschrijding van het budget.
toelichting
E r wordt tussen Zuidhorn en Hoogkerk
135.000 m2 grond verworven. Dit is
hoofdzakelijk nodig voor spoorverdubbeling
tussen Zuidhorn en Hoogkerk. Ook voor het
keerspoor in Zuidhorn moet grond worden
aangekocht.
Gekozen is voor een aanpak waarmee het
spoor al in 2017 (voor Culturele Hoofdstad
2018) in gebruik kan worden genomen. Deze
aanpak brengt risico’s met zich mee die
mogelijk gevolgen hebben voor de planning.
Het project kan gerealiseerd worden binnen
het beschikbare projectbudget van 137
miljoen euro Dit is inclusief de bijdrage van de
provincie Groningen. Het huidige planstudiebudget bedraagt circa 7,1 mln, daarvan is 6,6
mln. gerealiseerd.
Provinciale Staten hebben tijdens hun
vergadering van 24 september een
garantstelling voor de financiering van de
spoortunnel Hurdegaryp afgegeven op basis
van het schetsontwerp dat GS voorstelde. Het
ontwerp is aangepast naar aanleiding van de
informatieavond op 1 juli 2014 en
daaropvolgend overleg met Dorpsbelangen
Hurdegaryp en de gemeente Tytsjerksteradiel.
De tunnel wordt opgenomen in de procedure
voor het tracébesluit.
De besluitvorming over onder andere de
perrons en fietstunnel aan de overweg op de
Schrans in Leeuwarden heeft plaatsgevonden
op 8 september 2014. De raad heeft besloten
om geen fietstunnel te willen. Verder heeft de
raad ingestemd met de aanpassing van het
perron en de aanpassingen van de overweg
de Schrans.
In het eerste kwartaal maakte geotechnisch
onderzoek duidelijk dat de kosten voor de
spoorverdubbeling tussen Zuidhorn en
Hoogkerk aanzienlijk hoger gaan uitvallen.
Er is inmiddels een geotechnische oplossing
gevonden. De meerkosten bedragen 6 mln.
Dit wordt binnen het budget opgelost.
verschrijding van het budget door het niet
O
kunnen invullen van de projecttaakstelling.
Vrijwillige kavelruilprocessen slagen niet
waardoor we gebiedsontwikkelingsprojecten
moeten bijstellen.
Uitvoeringsrisico’s door technische
complexiteit.
toelichting
e afgelopen periode is het contract Zuid 2
D
(Nijega-Sumar) aanbesteed. Deze aanbesteding is gewonnen door aannemerscombinatie
'Nije Daam' die ook het contract Midden 2
(aquaduct, brug en rondweg Burgum) uitvoert.
Contract Midden 2 is voorbereid. In september
startte de aannemer met de daadwerkelijke
bouw van het aquaduct.
Bij de spooronderdoorgang bij Feanwâlden is
in de afgelopen maanden gewerkt aan het
maken van de spoortrog. Deze wordt van
15 tot 19 oktober geplaatst. Publiek is hierbij
welkom. Het treinverkeer wordt een paar
dagen gestremd.
Het project is financieel op sterkte. Naar
verwachting wordt de taakstelling voor de
gebiedsontwikkeling en de weg gerealiseerd.
Kansen in Kernen (KIK) is een deelproject van
De Centrale As. Gemeenten en provincie betalen
elk 1/3e deel. Voor het resterende 1/3e deel
stellen ze samen een financiële strategie op. In
Garyp is de voorbereiding van KIK gestart. De
overeenkomst wordt in oktober ondertekend.
Begin 2015 start de uitvoering in Garyp.
De grondverwerving voor de aanleg van de
weg loopt momenteel volgens planning. De
onteigening van Koninklijk Besluit 1 en 2
lopen. Afgelopen periode startte ook het
Koninklijk Besluit 3.
12 kavelruilen zijn voor de zomervakantie afgerond. Voor eind 2014 volgen er nog 12.
Veel technisch ingewikkelde kunstwerken
maken het werk complex. Uitvoeringsrisico’s
blijven bestaan, met eventuele consequenties
voor aannemer en provincie.
Omwonenden van de Doniawei in Damwâld
worden extra geïnformeerd met een
maandelijkse nieuwsbrief. Dit in verband met
het uitlopen van de werkzaamheden in de
buurt vanwege maatregelen die de aannemer
treft om risico’s te vermijden.
Provinciale Staten hebben tijdens hun
vergadering van 24 september een
garantstelling voor de financiering van de
spoortunnel Hurdegaryp afgegeven op basis
van het schetsontwerp dat GS voorstelde. Het
ontwerp is aangepast naar aanleiding van de
informatieavond op 1 juli 2014 en
daaropvolgend overleg met Dorpsbelangen
Hurdegaryp en de gemeente Tytsjerksteradiel.
De tunnel wordt opgenomen in de procedure
voor het tracébesluit.
95%
Gronden
niet op tijd beschikbaar voor
gebiedsontwikkeling.
Kabels en leidingen niet op tijd verlegd (met
kans op vertraging)
toelichting
T erwijl 2 aannemers nog met de voorbereidingen bezig zijn, en nog moeten beginnen met
het werk, laat de prognose een positief
resultaat zien van ruim 10 miljoen euro.
De provincie is nu juridisch eigenaar van alle
gronden onder het tracé van de N381. Voor
twee onteigeningsdossiers moet de financiële
afhandeling nog plaatsvinden.
Voor de gebiedsontwikkeling moeten nog
gronden worden verworven. Deze verwerving
gebeurt op basis van vrijwilligheid. Enkele
grondeigenaren willen niet vrijwillig
meewerken aan grondverkoop. Hierdoor
kunnen niet alle maatregelen uit het
vastgestelde inrichtingsplan gebiedsontwikkeling N381 gerealiseerd worden. Er zijn
alternatieven om de plus in het gebied te
realiseren. Keuze uit deze alternatieven ligt bij
GS. Op 6 oktober hebben gemeenten en
provincie een overeenkomst getekend.
Alle wegcontracten zijn gegund. Op het deel
N381 Drachten - Oosterwolde wordt volop
gewerkt. De contracten voor de gebiedsontwikkeling worden eind dit jaar en in 2015
aanbesteed en uitgevoerd.
Alle betrokken nutsbedrijven verleggen
inmiddels kabels en leidingen.
In juni en juli 2014 zijn diverse inloopmarkten
voor de infrastructurele maatregeling en
gebiedsontwikkelingen (aanpassingen in het
wegennet) georganiseerd. De opkomst was
goed en er waren veel positieve reacties.
Gemaakte opmerkingen (via reactiekaarten)
worden meegenomen bij de verdere uitwerking
van het ontwerp.
De nieuwe N381 kan, volgens planning, eind
2015 in gebruik worden genomen. De
maatregelen voor gebiedsontwikkeling worden
in meerdere contracten in de markt gezet om de
kansen voor het MKB te vergroten. Dat kost tijd
(méér voorbereiding, méér raakvlakken, méér
aanbestedingen) en kan er toe leiden dat niet
alle gebiedsmaatregelen eind 2015 zijn
uitgevoerd. Een deel van de uitvoering kan
doorlopen in 2016.
Hanzehogeschool Groningen bezocht het
project tijdens een excursie in de introductieweek, begin september.
100%
P lanning staat onder druk.
Uitvoeringsrisico’s door technische
complexiteit.
Afstemming tussen aannemers en
wegbeheerders voor ingebruikname weg.
toelichting
P arallel aan de realisatie van de Haak om
Leeuwarden is ook de eerste fase van de
Westelijke invalsweg aangelegd. Deze
eerste fase is door de provincie
gerealiseerd en vrijwel gereed. De
gemeente is verantwoordelijk voor fase 2
(aansluiting Westelijke invalsweg op de
stadsring). De voorbereiding hiervan zit
in de onteigeningsfase.
De eerste fase verloopt volgens planning
en wordt in december, samen met de
Haak, in gebruik genomen. Bij de
aansluiting Zwettestraat is een oud
rioolsysteem in de ondergrond
aangetroffen. Dit heeft invloed op de
planning van dit deel van het werk. Naar
verwachting komt de ingebruikname in
december niet in gevaar.
Naar verwachting blijft het totale project
binnen budget, maar kan er geen
bijdrage worden geleverd aan de
taakstelling RSP. De verwachte tekorten
in de tweede fase kunnen worden
opgevangen in het project.
In juli zijn beide helften van het aquaduct
in de Westelijke invalsweg aan elkaar
vastgemaakt en is de doorgang onder
het kanaal door tot stand gebracht.
onderwijs/SROI
In maart sprak de provincie met Bouwend Nederland,
aannemers en gemeenten af om lokale werkzoekenden in
te schakelen bij infraprojecten. Ook zouden overheid,
onderwijs en bedrijfsleven meer van elkaar moeten
profiteren, was de gedachte. Vormen van samenwerking
die, onder de noemer Social Return On Investment (SROI),
steeds meer ingeburgerd raken bij provinciale
infraprojecten.
Hoe SROI in de praktijk functioneert, zien we bijvoorbeeld in Burgum waar gewerkt
wordt aan De Centrale As én de opwaardering van de Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl.
“Dat twee grote infraprojecten elkaar kruisen, maak je hier zelden mee. De activiteiten
hebben invloed op zowel het landschap als de inwoners en passanten. Voor ons reden
om een interactief informatiecentrum in te richten”, aldus Jeen Bruinsma,
projectsecretaris van De Centrale As namens de provincie. Het infocentrum aan de
Stinswei 1 in Garyp is sinds half augustus elke dinsdagmiddag en vrijdagochtend open.
Pal naast de werkzaamheden aan de rondweg Garyp en op steenworp afstand van het
nieuwe aquaduct over het Prinses Margrietkanaal.
Werknemers uit arbeidspool
Het centrum wordt gerund door een gastheer en -vrouw die geselecteerd zijn uit een
arbeidspool van de gemeente Tytsjerksteradiel. Ze ontvangen bezoekers, geven
toelichting, begeleiden excursies en haalden hun VCA-certificaat om op de bouw veilig
rondleidingen te kunnen geven. “Ook de schoonmaakster van het gebouw, waarin ook
aannemerscombinatie Nije Daam kantoor houdt, kwam via de arbeidspool aan een
baan”, aldus Bruinsma. Wim Boogholt, projectleider Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl,
vindt het een goede zaak dat SROI-doelen tegenwoordig vastliggen in contracten met
aannemers. “Je ziet het; wij profiteren van capabele mensen, die op hun beurt
waardevolle werkervaring opdoen. Zo snijdt het mes aan twee kanten.”
Studenten bouwen mee
Ook het onderwijs is actief betrokken bij het werk rondom Burgum. Bruinsma:
“Leerlingen van het Nordwin College maken voor het infocentrum een maquette.
Deze laat in detail zien hoe de omgeving er hier straks uitziet. Van de nieuwe weg en
het aquaduct, tot de brug en het Wetter en Wille park in Burgum. Alles krijgt een
plek. Ook komt er een ‘voelhoek’. Hier krijgen bezoekers letterlijk feeling met
materialen die toegepast worden in het aquaduct. Een idee van het Friese platform
voor onderwijs, bedrijfsleven en overheid (OBO).” Werken in de praktijk doen de
leerlingen van ROC Friese Poort zoveel mogelijk. Zo hielpen ze eerder dit jaar bij de
aanleg van het fietspad over de brug bij Burgum. “Van ontwerp, bestek, calculatie en
inmeten, tot de uitvoering; bij alle fases waren ze betrokken”, aldus Boogholt. “Het
enthousiasme was groot. Met dit soort praktijkonderwijs maken we techniek
aantrekkelijker.”
gebiedsgerichte aanpak/veiligheid
Kansen bieden en
enthousiast maken
Wim Boogholt (links) en Jeen Bruinsma.
Hurdegaryp veiliger
en aantrekkelijker
In 2017 zullen ze klaar moeten zijn: de
auto- en fietstunnel onder het spoor in
Hurdegaryp. De onderdoorgang leidt
automobilisten van de Rijksstraatweg
naar de nieuwe rondweg ten noorden
van het dorp (onderdeel De Centrale
As), waarmee de spoorovergang van
de N355 vervalt. Maar er staat meer
op stapel in Hurdegaryp. De tunnel
is onderdeel van een gebiedsgerichte
aanpak. Doel: het dorp veiliger en
leefbaarder maken. Zowel voor reizigers
als bewoners.
Eind september is definitief besloten dat de tunnel tussen
de kruising voor het station en de huidige spoorovergang
van de Rijksstraatweg komt. Onder de grond buigen
automobilisten in westelijke richting af om bovengronds
via een gelijkvloerse kruising de rondweg op te rijden.
Dorpser karakter
Ook het kruispunt voor het station verandert. Zeker is dat
de verkeerslichten verdwijnen, nog niet bekend is wat
hiervoor in de plaats komt. Een rotonde of shared spaceplein behoren tot de mogelijkheden. De Rijksstraatweg
zelf wordt versmald, beklinkerd en omgevormd tot
30-kilometerzone. Daarmee transformeert de weg van
een drukke verkeersader, tot een sympathieke en veiligere
dorpsstraat die Hurdegaryp niet splitst, maar verbindt.
< Henni van Asten
Bewoners betrokken
De provincie deed tijdens het besluitvormingsproces
een actief beroep op dorpsbewoners en plaatselijke
ondernemers. Zo organiseerde de provincie op 1 juli in
het plaatselijke Van der Valk-hotel een informatieavond.
Aanwezigen werd gevraagd feedback te geven op de
verschillende ontwerpen, waaronder die van Dorpsbelangen
Hurdegaryp. Dorpsbelangen pleitte voor een extra
autotunnel onder de nieuwe rondweg door in plaats van
een gelijkvloerse kruising waarvoor nu gekozen is.
Noodzakelijk voor veiligheid
PvdA-statenlid Henni van Asten diende de motie in voor
de tunnel en is blij dat deze er “nu eindelijk” komt. En
dat daarmee de spoorovergang vervalt. “Belangrijk voor
de leefbaarheid, maar noodzakelijk voor de veiligheid
in het dorp. Met de extra sneltrein tussen Groningen en
Leeuwarden zouden de spoorbomen in 2017, per uur, een
kwartier langer gesloten zijn. Dat leidt tot frustraties en
capriolen van mensen die de trein moeten halen”, aldus
het statenlid. Van Asten wees het college in haar motie op
het Landelijk Verbeterprogramma Overwegveiligheid
(LVO), dat nu maximaal de helft van de plannen financiert.
Van Asten is blij met het actieve meedenken van
omwonenden. “Wie anders dan de bewoners weten hoe
je het snelste en veiligste van a naar b komt in het dorp.
Waarlangs scholieren fietsen. Hoe er overgestoken wordt.
En wanneer onveilige situaties ontstaan. Zulke kennis
moet je altijd raadplegen.”
7
Klaar!
Duurzame verlichting
Frieschepalen
Ledlampen die direct aanspringen als het nodig is. Bij de ontwikkeling van de carpoolplaats bij
Frieschepalen heeft de provincie bewust gekozen voor deze dynamische oplossing. Op 17 juli
werd de carpoolplaats met ruim tachtig parkeerplekken en dynamische verlichting officieel in
gebruik genomen.
Op en rondom de carpoolplaats bij de aansluiting van de N358 op de A7 staan dertien
lantaarnpalen met een detectieradar en led verlichting. Als er niemand op het terrein is, wordt de
verlichting op het terrein gedimd naar 30 procent. Zodra de radardetectie activiteit meet op het
carpoolterrein, gaan de lampen op hun felst branden. Zijn de auto’s of mensen weer vertrokken,
dan blijft het licht nog ongeveer 5 minuten
fel branden. Daarna gaat die weer terug naar
de dimstand. Hierdoor wordt niet alleen veel
energie bespaard, maar ook lichtvervuiling
voorkomen. De lampen branden immers
alleen wanneer het noodzakelijk is.
Koning opent Johan Frisosluis
De nieuwe Johan Frisosluis is klaar. Op 8 mei opende Koning Willem-Alexander op
feestelijke wijze de sluis in Stavoren. Naast het bestaande kunstwerk bouwde Ballast
Nedam, in opdracht van de provincie Fryslân, een tweede sluis. Deze is ruim, gastvrij, groen
en energieneutraal.
De kolk van de nieuwe sluis heeft een ruime knik en is 65 meter lang. De breedte varieert van
7 meter (breedte sluishoofden) tot 18 meter. De sluis is 2,6 tot 3 meter diep. Kortom, genoeg
ruimte voor manoeuvrerende pleziervaarders. De sluiskom is begroeid met gras en riet en oogt
als een natuurlijke afmeerplaats. Wie afmeert of de sluis vanaf de wal bezoekt, is welkom in de
ontvangstruimte. De energie voor alle elektronica van de sluis komt van 150 m2 zonnepanelen.
Deze staan op het bedieningsgebouw en een carport. De nieuwe Johan Frisosluis is onderdeel
van het Friese Merenproject.
N381 in uitvoering
Drie kapiteins op 26 kilometer weg
Hoe zorg je ervoor dat drie wegenbouwers,
die aan dezelfde weg werken, goed
samenwerken en hetzelfde kwaliteitsniveau
halen? Voor die opgave stond de provincie bij
de aanbesteding van de N381. Projectleider
Joran Kroes van de provincie vertelt daar
graag meer over. “Je kunt in de aanbesteding
en contracten vooraf veel regelen. Ook wat
samenwerking en ambitieniveau betreft.”
Tussen nu en eind 2015 wordt de weg tussen Drachten en de
Drentse grens omgebouwd tot een verkeersveilige stroomweg.
"Dat betekent ‘werk aan de winkel’," vertelt Kroes. “Het gaat om
26 kilometer, maar de vele kunstwerken (tunnels, bruggen en
viaducten) en bebouwing maken het een complex werk met een
behoorlijk volume. Daarom, en om de risico's te spreiden, hebben
we het traject in drie delen aanbesteed.”
8
Colofon
Infra-info is een uitgave van de provincie Fryslân en verschijnt drie keer per jaar.
Redactie provincie Fryslân, afdeling Complexe Infraprojecten, (058) 292 46 40,
[email protected] / afdeling Ynfraprojekten en Advys.
Infra-info / oktober 2014
Combinatie
Uit de aanbestedingen kwamen MNO Vervat (Drachten tot
Oosterwolde-Noord), Gebr. Van der Lee (Oosterwolde-Noord
tot Oosterwolde-Zuid) en Heijmans (Oosterwolde-Zuid tot
Drentse grens) als uitvoerders naar voren. Zij scoorden het
beste op de combinatie van prijs, kwaliteit, duurzaamheid én
beperking omgevingshinder.
“Deze en andere eisen hebben we in de contracten verder
uitgewerkt”, aldus Kroes. “Zo bewaakt het beeldk waliteitsplan
de uniformiteit. Meer specifiek is ook de aard en kleurstelling
van bijvoorbeeld de onderdoorgangen vastgelegd. Hetzelfde
geldt voor de onderlinge taakverdeling, coördinatie en de
manier en momenten van afstemmen en communiceren.”
Verrassingen
Kroes weet dat niet alles afgedekt kan worden. “Je komt altijd
voor verrassingen te staan. Dat is onlosmakelijk verbonden
aan infraprojecten. We moeten dus voortdurend met elkaar in
gesprek blijven. Ook omdat de aannemers
Teksten, ontwerp en productie Schrijfburo Terwisscha & Wagenaar en GH+O
communicatie en creatie. Fotografie provincie Fryslân. Oplage 700 exemplaren.
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, gekopieerd of vermenigvuldigd
op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de provincie
hun planningen moeten afstemmen en om een goede
doorstroming te kunnen garanderen.” De grootste
verantwoordelijkheid in de onderlinge afstemming ligt bij Gebr.
Van der Lee. “Zij zitten in het midden en starten als laatste. Ze
moeten dus met beide andere wegenbouwers afstemmen en
op hen aansluiten.”
Om tafel
Het projectbureau houdt de vinger aan de pols. Het bewaakt
de voortgang, toetst en accepteert de definitieve ontwerpen
en stuurt zo nodig bij. “We zitten geregeld met de aannemers
om tafel. Eén op één en gezamenlijk. Maar bijvoorbeeld ook
met betrokkenen uit de omgeving en de hulpdiensten erbij.
We weten elkaar natuurlijk ook te vinden als de situatie daar
om vraagt.” De aannemers zijn zelf verantwoordelijk voor het
informeren van omwonenden en het in goede banen leiden
van het verkeer. Contractoverstijgende zaken als planning,
voortgang op hoofdlijnen en de projectcommunicatie komen
voor rekening van het projectbureau dat veel via de eigen
website communiceert.
Fryslân. Aan deze rapportage kunnen geen rechten worden ontleend.
Ga naar www.frieseinfrainfo.nl voor de digitale versie van deze krant met
vele extra's.

Download Report