Open brief

Brussel, 30 april 2014
Open brief
Wil ons land nog topzorg?
De onderfinanciering van de universitaire ziekenhuizen brengt de
kwaliteit van onze gezondheidszorg in gevaar. Weinigen beseffen hoe
belangrijk de kruisbestuiving in onze universitaire ziekenhuizen is
tussen het wetenschappelijk onderzoek, de zorg voor patiënten met
ernstige complexe aandoeningen en het onderwijs.
België telt zeven universitaire ziekenhuizen. Allen zijn ze ontstaan uit een samenwerking tussen een
faculteit geneeskunde met volledig leerplan en een ziekenhuis. Deze samenwerking is uniek en vormt
het antwoord op belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen om voor complexe medische
problemen een oplossing te zoeken. De universitaire ziekenhuizen vervullen, door deze unieke
combinatie van zorg, onderzoek en opleiding aan het bed van de patiënt, een sleutelrol in de
innovatieve zorg. Het zijn plaatsen waar onderzoek en unieke expertise vorm krijgen in de zorg voor
de patiënt.
Vertaald naar de praktijk
In de universitaire ziekenhuizen, is het onderzoek patiënt en zorggericht. Het merendeel van het
“klinisch” onderzoek is een vertaling van de inzichten die ontstaan zijn in het fundamenteel
onderzoek naar praktische toepassingen aan het bed van de patiënt. Denk maar aan de ontwikkeling
van therapeutische vaccins voor bepaalde kankers, dendritische celtherapie voor huidkanker,
bewaring van transplantorganen, de ontwikkeling van nanobody’s voor een betere localisatie van
kankercellen. Onze Belgische arts-onderzoekers behoren in een aantal domeinen tot de wereldtop.
Hierdoor kunnen patiënten met ernstige complexe aandoeningen, die vaak nergens anders meer
terecht kunnen, rekenen op de beste zorg!
De universitaire ziekenhuizen spelen een cruciale rol in de opleiding van geneesheer-specialisten.
Binnen dit uniek kader, waar zorg en onderzoek hand in hand gaan, worden ze vertrouwd gemaakt
met de nieuwste inzichten en innovaties. Dit onderlijnt eens te meer het maatschappelijk belang van
de universitaire ziekenhuizen. Het zijn immers die geneesheer-specialisten in opleiding die morgen
verantwoordelijk zullen zijn voor de zorg in alle ziekenhuizen van ons land, of het nu universitaire of
algemene ziekenhuizen zijn.
Aan welke prijs?
De universitaire ziekenhuizen krijgen een aparte financiering voor hun onderzoeks- en
opleidingsfunctie. In 2013 kregen ze een globale som van 139 miljoen euro voor de zeven
universitaire ziekenhuizen. Dat is weinig! Ter vergelijking: in Nederland kregen de acht Universitaire
Medische Centra in 2012, waarvan de activiteit te vergelijken is met die van onze 7 universitaire
ziekenhuizen, hiervoor een bijkomende financiering van 720 miljoen euro!
Ons land spendeert 10,4% van het BNP aan gezondheidszorg. De financiële crisis heeft de druk om de
uitgaven te beperken en de kosten te verminderen de voorbije jaren nog vergroot. De financiële
crisis leidde ertoe dat de zeven universitaire ziekenhuizen de voorbije drie jaren voor meer dan 100
miljoen euro hebben bijgedragen aan besparingen. In 2013 alleen liepen de besparingen op tot 53
miljoen euro! Meer nog door hun specifiek statuut, worden de universitaire ziekenhuizen zwaarder
getroffen door de besparingen dan de algemene ziekenhuizen.
“Onze maatschappij moet beseffen dat de unieke interactie tussen
onderzoek, opleiding en zorg een belangrijke bron is van vele beloftevolle
therapieën.”
De jarenlange onderfinanciering van de kerntaken van de universitaire ziekenhuizen zet de
universitaire functie – die de motor van onze gezondheidszorg vormt – sterk onder druk. Willen we
blijven investeren in nieuwe beloftevolle therapieën? Zonder de kruisbestuiving tussen het
onderzoek, de opleiding en de zorg, zal ook de ontwikkeling en de toepassing van nieuwe
beloftevolle therapieën stoppen en dit ten koste van de meest kwetsbare patiënten. Het zijn precies
die nieuwe inzichten en innovatieve therapieën die op termijn kostenbesparend kunnen zijn omdat
ze mensen langer gezond en actief houden.
Nieuw model
De vergrijzing van de bevolking, de technologische evolutie, de toename aan chronische
aandoeningen, de betaalbaarheid en de toegankelijkheid van onze gezondheidszorg zijn maar enkele
van de uitdagingen waarvoor de zeven universitaire ziekenhuizen van ons land staan en dit in een
context van beperkte financiële middelen. De universitaire ziekenhuizen willen daarom meewerken
aan de hervorming van de organisatie en de financiering van de gezondheidszorg. Een meer
efficiënte gezondheidszorg vraagt een andere reflectie dan een focus op economische efficiëntie. De
oefening moet ook rekening houden met maatschappelijke doelstellingen van de zeven universitaire
ziekenhuizen. Deze hervormingen zijn ambitieus en zullen uiterst moeilijk zijn, omdat er zoveel
partijen bij betrokken zijn. Ondertussen legt de onderfinanciering van de universitaire ziekenhuizen
een zware hypotheek op de kernopdrachten en het is de patiënt die hiervoor de rekening zal betalen.
Gesteund door de Faculteiten geneeskunde van het land, lanceren we een oproep aan de politieke
verantwoordelijken van dit land om meer middelen vrij te maken voor de financiering van de
kerntaken van onze universitaire ziekenhuizen.
De zeven universitaire ziekenhuizen pleiten ervoor dat de topreferentiezorg, het onderzoek, de
opleiding en de vorming van de beste specialisten kan worden verder gezet. Ze zijn de
kernopdrachten, vormen de basis van onze gezondheidszorg en garanderen dat patiënten met
ernstige complexe aandoeningen kunnen blijven rekenen op de beste zorg.
De zeven universitaire ziekenhuizen lanceren een petitie die vraagt om het onderzoek, de
topreferentiezorg en de opleiding van de toekomstige specialisten veilig te stellen. U kan ons steunen
in die vraag door de petitie www.geenzorgzonderinnovatie.be te ondertekenen.
Chantal De Boevere
De Raad van Universitaire Ziekenhuizen van België
Namens het UZ Leuven, UZ Brussel, UZ Antwerpen, UZ Gent, CU Saint-Luc, Hôpital Erasme, CHU Liège
Sart-Tilman en de zeven Faculteiten Geneeskunde van België

Download Report