Dichterbij MAGAZINE VOOR LEDEN VAN RABOBANK WEST BETUWE NAJAAR 2014 WEST BETUWE 3212 MVO: omdat het goed voelt »28 STARTER VAN HET KWARTAAL ARBEIDSRE-INTEGRATIE OUDERENZORG Je moet vooral jezelf blijven »14 Als je van ver moet komen »18 Praten met de huisarts via de iPad »22 OM DE HOEK 2 WEST BETUWE De 3e editie van de Rabo Fietsdag was wederom een groot succes. met 2788 deelnemers van 151 verenigingen/ stichtingen. Stichting Why Not verdubbelde hun financiële bijdrage met de actie: 'Stap met de hele club in Rabobank sfeer op de fiets'. Met de 'selfies' van de vele vrijwilligers van de stichting hebben zij hun fietsen versierd en een collage gemaakt. FOTO: RABOBANK WEST BETUWE 3212 STICHTING WHY NOT MET HUN ACTIE TIJDENS DE RABO FIETSDAG 3 HENK VERMEULEN VOOR WOORD directievoorzitter VERANDEREN Z iet u ook vaak hoe dingen anders kunnen? In ieder mens schuilt een uitvinder. Iemand met een idee om de zaken handiger, slimmer of sneller aan te pakken. Of duurzamer. Of samen met anderen. Dat is wat we bij Rabobank West Betuwe ook doen. Samen met onze klanten hun dromen verwezenlijken. Met slimme producten en handige diensten. Met hulp van de leden die met onze coöperatieve bank meedenken. Van hen leren we steeds weer. Ledenraadslid Carel Romijn vertelt daarover op de achterzijde van dit magazine. Jezélf opnieuw uitvinden kan ook een mogelijkheid zijn om met veranderingen om te gaan. Bijvoorbeeld wanneer je na lange tijd uit het arbeidsproces te zijn geweest, een nieuwe start moet maken. De Werkmaatschappij Groei & Ambitie in Tiel en Boogh vertellen over hoe zij COLOFON Redactie Rabobank Nederland: Margit van den Berg, Conny Feskens vdbj_: Anja Corbijn van Willenswaard, Janet Deibert, Esther Joosse, Mandy van Koningsbrugge, Jeroen van Koningshoven, Nenad Mecava Druk & handling: vdbj_, Frank van der Kolk Zonder schriftelijke toestemming van de Rabobank mag niets uit deze uitgave worden overgenomen of gekopieerd. De Rabobank en vdbj_ besteden uiterste zorg aan de betrouwbaarheid en actualiteit van alle gepubliceerde data. Onjuistheden kunnen echter voorkomen. De Rabobank en vdbj_, alsmede de aan hen gelieerde ondernemingen en toeleveranciers, zijn niet aansprakelijk voor onjuistheden of enig handelen op grond van de inhoud van dit blad. 4 WEST BETUWE mensen begeleiden die van ver moeten komen. Anderzijds is het soms verstandig om juist niet aan jezelf te sleutelen. Bijvoorbeeld als je een eigen bedrijf begint. Starter Evert van Ingen uit Tiel tipt dat je niet te veel moet veranderen, maar gewoon jezelf moet blijven. Maar sommige veranderingen doen ons juist goed. Zo kan innovatie in de zorg bijvoorbeeld helpen om de menselijke maat weer terug te brengen. Ouderen kunnen dan langer thuis wonen, iets wat vaak een wens is, maar ook een economische noodzaak. Op pagina 18 leest u daarover. Ook uw bank verandert continu. Wij gaan mee in de virtuele ontwikkelingen en passen onze dienstverlening daarop aan. Met klanten die nog niet klaar zijn voor deze verandering gaan we in gesprek om voor hen passende alternatieven te bepalen. Doe mee met de family challenge in de Efteling. Kijk op p. 38 Dichterbij WEST BETUWE THEMA: UITVINDEN 8 18 22 34 Hoe shoppen we in 2020? Als je van ver moet komen We blijven thuis wonen. Maar hoe? Gezocht: betrokken leden INNOVATIE 10 Hoe breng je een idee met succes aan de man? STARTER VAN HET KWARTAAL 14 14 Van Ingen in Tiel: blijf vooral jezelf TIPS 16 Start uw eigen webwinkel INFOGRAPHIC 26 Produceren zonder afval MVO 28 MVO: omdat het goed voelt ONDERNEMEN 32 18 Als zakelijk en privé elkaar raken 3212 RUBRIEKEN 22 28 2 6 17 21 31 36 38 39 40 Om de hoek Kort nieuws Feiten op een rij Puzzel Meer doen met spaargeld: het kan Lokale ledenaanbiedingen Aanbiedingen voor leden Column van Hans Stegeman Op de bank met Carel Romijn 5 KORT NIEUWS Open Monumentendag OP REIS NAAR VROEGER Twee dagen, duizenden monumenten, 18.000 vrijwilligers: Open Monumentendag belooft ook dit jaar een succes te worden. Rabo Vastgoedgroep is traditiegetrouw – al 28 jaar – hoofdsponsor van dit culturele hoogtepunt. O p 13 en 14 september openen monumenten overal in het land hun deuren voor publiek. Het thema is dit jaar ‘Op reis’. Hoe zag het vervoer van onze voorouders eruit – over land, water en zelfs door de lucht – en welke rol speelden monumentale gebouwen zoals koetshuizen, werven en werkplaatsen daarbij? Het is precies daarom dat Rabo Vastgoedgroep zich al bijna dertig jaar met veel plezier verbindt aan de Open Monumentendag. Gebouwen met een rijke historie moeten we samen koesteren, door ze te verzorgen én erover te vertellen. Want met 225 jaar ervaring weet Rabo Vastgoedgroep als geen ander hoe belangrijk monumentale gebouwen vandaag de dag nog kunnen zijn. Open Monumentendag kent een rijk Uitkomsten online dienstverlening W ij vinden het belangrijk om de wensen, behoeften en ervaringen van onze klanten over de dienstverlening via internet in kaart te brengen. Daarom is er medio maart/april een enquête onder de particuliere klanten van 65 jaar en ouder gehouden. De respons van deze enquête was ongeveer 15%, waarvoor wij alle deelnemers hartelijk bedanken. De doelgroep is tevreden over de manier waarop zij in 6 WEST BETUWE contact kunnen treden met de bank. De leeftijd speelt een belangrijke rol bij de bepaling of een klant open staat voor het regelen van bankzaken via internet. Een klant staat het meest open voor online dienstverlening tussen de leeftijd 65–75 jaar, waarbij het gemak van online dienstverlening de meest voorkomende reden is. Met de uitkomsten gaan wij zeker aan de slag, zodat wij nog beter kunnen inspelen op de wensen en behoeften van onze klanten. programma, dat door verschillende gemeenten op eigen wijze wordt ingevuld. Op de hoogte blijven van het laatste nieuws en het programma? Kijk op openmonumentendag.nl of volg Open Monumentendag op Facebook of Twitter. EINDE CHIPKNIP De chipknip gaat stoppen. Er wordt steeds minder met de chipknip betaald. Daarom is besloten om met ingang van 1 januari 2015 te stoppen met het betaalmiddel. Vanaf dan zijn er geen oplaadpunten en betaalapparaten meer voor de chipknip en is ook de chipknip op uw bankpas niet meer actief. Wij adviseren u daarom om het tegoed op uw chipknip uiterlijk 31 december 2014 uit te geven of terug te storten op uw betaalrekening via een Chipknip oplaadpunt. U krijgt geen nieuwe bankpas. KENNIS DELEN OP LINKEDIN Platform starters vernieuwd G oed nieuws voor startende ondernemers: ikgastarten.nl wordt vernieuwd! Het succesvolle platform krijgt deze zomer nieuwe functionaliteiten, extra services en meer content. Zo komt er meer branchespecifieke informatie, zoals stappenplannen om je eigen klusbedrijf of winkel te starten. Daarnaast wordt het design geheel vernieuwd, waardoor de site ook op tablet en mobiel perfect te bekijken is. Hiermee is ikgastarten.nl steeds meer op weg om de meest complete onlinegids te worden voor beginnende zzp’ers. LinkedIn, hét zakelijke onlinenetwerk, telt inmiddels al 5 miljoen Nederlandse leden. De Rabobank ziet dit als een mooie plek voor ondernemers en stakeholders om met elkaar in gesprek te gaan en heeft daarom LinkedIn-groepen voor de verschillende sectoren opgericht om kennis te delen. Deze kennis stellen we weer beschikbaar aan andere ondernemers, via eigen publicaties en de Rabo Kennis App. EVENEMENTEN IN DE REGIO BENT U OOK EEN STARTENDE ONDERNEMER? KIJK DAN OP IKGASTARTEN.NL. Meerjarige manifestatie 500 JAAR JHERONIMUS BOSCH 3212 D e stad 's-Hertogenbosch staat volledig in het teken van Jheronimus Bosch. In 2016 is het 500 jaar geleden dat de beroemde middeleeuwse schilder stierf in de stad waar hij woonde en werkte. Daarom worden onder de noemer ‘Jheronimus Bosch 500’ tussen 2010 en 2020 tal van bijzondere activiteiten en tentoonstellingen georganiseerd. Het hoogtepunt van de manifestatie is de unieke overzichtsexpositie in 2016 in Het Noordbrabants Museum, waar de Rabobank als partner aan verbonden is. Niet eerder waren zo veel werken van de kunstenaar op één plek te zien. Kijk op bosch500.nl. 12 en 13 september kunt u op de Waalkade in Tiel genieten van geweldige bands tijdens het gratis popfestival Appelpop. Op 20 september komt de stoet van het Fruitcorso voorbij. Maak gebruik van de ledenaanbieding op pag. 36 om de wagens van dichtbij te bekijken. Meer weten? Kijk op appelpop.nl en fruitcorso.nl. LEDENBIJEENKOMST Exclusief voor onze leden organiseren wij op maandag 24 november 2014 een algemene ledenbijeenkomst. Tijdens deze avond brengen wij de leden op de hoogte van ontwikkelingen bij uw bank. Er komt ook een gastspreker. Is uw e-mailadres bij ons bekend? Wij sturen nl. per e-mail een uitnodiging voor deze avond. Meer informatie over deze ledenbijeenkomst vindt u t.z.t. op: www.rabowestbetuweleden.nl 7 TOEKOMST WINKELEN 3.0 Shoppen in de winkel van 2020 Shoppen we in het jaar 2020 anders dan nu? Met behulp van slimme apparaten? Is er van enige privacy dan nog sprake? En hoe bereiden retailers zich voor op de toekomst? TEKST: PAUL VAN HORN FOTO'S: STUDIO SPASS D e fysieke en virtuele wereld lopen steeds meer in elkaar over, zegt Marcel Evers, manager Beleid & Advies bij Inretail, de grootste brancheorganisatie voor ondernemers in de woon-, mode-, schoenen- en sportbranche. ‘Onlinewinkels worden fysiek en fysieke winkels gaan online. Consumenten gebruiken vaker smartphone, tablet of laptop om zich te oriënteren en te bestellen. Hun bestelling halen ze vervolgens op bij de winkel of een speciaal afhaalpunt. Ook op de winkelvloer zie je verandering. Straks hebben winkelmedewerkers een iPad bij zich zodat ze de klant actuele informatie kunnen geven. In winkels verschijnen internetzuilen. Is een product niet voorradig, dan kan de klant dit zelf in de winkel bestellen. Gegevens intoetsen, afrekenen met je mobiel en kiezen of je het product later afhaalt of wil laten bezorgen. De rij bij de kassa verdwijnt; mensen betalen mobiel.’ Edwin de Ron, specialist e-commerce bij de 8 WEST BETUWE Rabobank, onderschrijft die stelling. ‘Nu moet je nog naar een counter om te betalen. Mobiel betalen kan straks op twee manieren: je houdt je mobiele telefoon bij een betaalautomaat en er wordt automatisch betaald, of je toetst je pincode op het schermpje van je telefoon als er om een betaling wordt gevraagd. Binnen vijf jaar breekt mobiel betalen door.’ MEER MOGELIJK MET UW MOBIEL Naomi Bisschop, hoofd Marketing & Service Particulieren bij Rabobank Nederland, wijst op de talloze mogelijkheden die de mobiele telefoon biedt voor de consument: ‘Het versnelt het afrekenen bij de kassa. Even je telefoon bij het apparaat houden en het is gepiept. Het bedrag wordt direct van je rekening afgeschreven, je hoeft dus geen saldo op te waarderen, zoals bij de chipknip. Bedragen tot 25 euro betaal je snel zonder pincode, daarboven betaal je met de zogenoemde pin. Straks komen daar allerlei toepassingen bij.’ De Ron: ‘Met MyOrder van de Uw bestelling ter plekke laten produceren door een 3D-printer ... het is niet ondenkbaar. WAT IS MYORDER? Met MyOrder kan de consument zelf bestellen én afrekenen. Gemak voor hemzelf, maar ook voor de ondernemer. Op circa 11.000 locaties zoals in de horeca, bij bioscopen, in steeds meer steden bij parkeergelegenheden en bij bezorgrestaurants is bestellen en betalen met MyOrder mogelijk. MyOrder werkt zowel via stand-alone- als geïntegreerde kassa’s. Meer weten? Kijk op myorder.nl. 3212 Rabobank kunnen retailers inhaken op deze ontwikkelingen. Dankzij de mobiele telefoon ‘herkent’ de retailer zijn klanten.’ PRIVACY Maar wil de consument dat wel? Privacy blijft een gevoelige kwestie. De Ron nuanceert: ‘Een consument kan ervoor kiezen om zich bij binnenkomst in de winkel bekend te maken. Daar gebruikt hij zijn smartphone voor. Hierdoor weet de retailer wie er in zijn winkel is. Hoe meer informatie de klant met hem deelt, hoe gerichter de winkelier de consument kan benaderen.’ Ook Evers gelooft niet dat de privacy een grote rol speelt. ‘De jongere generatie is gewend alles met elkaar te delen. Voor retailers zijn de social media dan ook belangrijk om in contact te komen met hun doelgroep. Het is wel de kunst om het juiste medium in te zetten. Voor een modewinkel gericht op jongeren, is misschien niet Facebook, maar juist Pinterest de beste keuze, omdat je goed kan laten zien wat jouw winkelconcept inhoudt.’ Zullen deze social media ook in 2020 relevant zijn? Bisschop: ‘Social media evolueren; de een blijft, de ander verdwijnt of verandert. We kunnen de gevolgen van nieuwe technische ontwikkelingen nog niet helemaal overzien. Zal een nieuwe iPhone of smartphone mogelijkheden hebben die we nu nog niet kennen? Zal Google Glass het gebruik van social media beïnvloeden? Je ziet wel dat de contacten met de klant steeds meer online verlopen en als het kan 24 uur per dag. Hij wil dat alles gewoon goed geregeld is, gemakkelijk en snel. Basisinformatie is makkelijk online te vinden. Voor specifieke vragen of diensten, persoonlijke aandacht, gaat de consument extra betalen. Uiteindelijk krijgt de consument meer en meer keus.’ 9 INNOVATIE DE WEG NAAR SUCCES Een goed idee. En nu? Een gat in de markt vinden, wie droomt er niet van? Een goed idee kan je rijk maken. Helaas is de praktijk een stuk ingewikkelder. TEKST: MILOE VAN BEEK FOTO'S: NANA KOEKOEK @SALTY STOCK Er is veel tijd, geld en doorzettingsvermogen nodig om een idee tot een 3212 succes te maken. V eel mensen denken dat ze alleen met een goed idee al veel geld kunnen verdienen, merkt Ruben van der Horst, innovatieadviseur bij de Kamer van Koophandel. ‘Maar met een idee alleen verdien je niets. Er is veel tijd, geld en doorzettingsvermogen nodig om een idee tot een succes te maken. Een goed businessplan, onderzoek naar de concurrentie en de afzetmarkt, de zoektocht naar financiering; er komt zo veel bij kijken.’ DELEN IS VERMENIGVULDIGEN Veel innovatieve ondernemers zoeken daarom hulp, bijvoorbeeld bij hun bank. ‘We adviseren startups, snelle groeiers en ervaren ondernemers om over de muren van hun eigen sector te kijken, de samenwerking op te zoeken en te delen’, zegt Cindy Koolhout van het onlangs gestarte Innovatiepunt van de Rabobank. ‘Veel ondernemers vinden dat lastig. Ze zijn bang dat hun idee wordt gejat en blijven er daardoor te lang alleen mee rondlopen. Wij zeggen: delen is vermenigvuldigen.’ Bij het Innovatiepunt van de Rabobank is alle kennis rondom innovatie gebundeld. Accountmanagers van lokale Rabobanken kunnen er vragen stellen rondom de financierbaarheid of commerciële haalbaarheid van een idee. Als er voldoende vertrouwen in de onderneming of het idee is, maar de mogelijkheden voor een reguliere financiering of de eigen midden zijn beperkt, dan denkt het Innovatiepunt mee over alternatieven. De Rabobank heeft in haar productassortiment diverse bijzondere financieringsmogelijkheden voor innovatie, waarmee ondernemers in de verschillende fases van innovatie kunnen worden ondersteund. Denk daarbij bijvoorbeeld aan bancaire financiering aangevuld met een garantiestelling, risicodragend kapitaal, kennis, een netwerk of een combinatie. 11 ‘Veel ondernemers blijven alleen met hun idee rondlopen. Wij zeggen: delen is vermenigvuldigen’ Om ondernemers te helpen bij nieuwe samenwerkingen, organiseert de Rabobank regelmatig regionale netwerkbijeenkomsten. Zo kwam aubergineteler Johan Groenewegen bijvoorbeeld zijn nieuwe zakenpartner tegen. ‘Innovatie is voor ons noodzakelijk om te overleven. Zes jaar geleden besloten we te gaan kijken welke andere businessmodellen er mogelijk waren in de glastuinbouw. Op die bijeenkomst ontmoetten we iemand die plantenvezels kon verstenen tot bouwmateriaal. Wij produceren jaarlijks 400 ton afval, de match was snel gemaakt.’ Het bedrijf dat ze oprichtten, Nova Lignum, maakt van de vezels van aubergineplanten gevelplaten. Om erachter te komen of de bouwwereld dit zag zitten, presenteerde Groenewegen het idee snel bij potentiële afnemers in de bouwwereld. ‘Architecten kregen soms tranen in hun ogen. Ze vonden het fantastisch dat wij glastuinders een nieuw bouwproduct hadden gemaakt van afval. Duurzaamheid leeft erg in de bouw, ze zijn bezig met het verkleinen van hun CO2-footprint. We wisten dus snel dat het een succes kon worden.’ VEEL OVERTUIGINGSKRACHT NODIG Om een idee daadwerkelijk tot een succes te maken, moet je het wel kunnen vermarkten. Bij het Rabobank Innovatiepunt adviseren ze daarom ondernemers die marketing en commercie lastig vinden, zich hierin bij te scholen. ‘Of zoek een partner met overtuigingskracht,’ zegt Cindy Koolhout. Dit is ook belangrijk om potentiële investeerders te overtuigen van je idee. 80 tot 90 procent van de mkb-ondernemers klopt als eerste aan bij de bank voor krediet, maar de tijd dat banken als eerste financier instappen, is voorbij. Dat merkte ook Johan Groenewegen toen hij met zijn plannen bij onder meer de Rabobank aanklopte. ‘Ze vonden het idee sympathiek, maar wilden pas meedoen als we ook andere investeerders hadden gevonden.’ ‘De financiële risico’s moeten worden gespreid over meerdere partijen’, legt Koolhout uit. ‘Wel helpen we ondernemers met contacten Een partner met overtuigingskracht kan handig zijn om potentiële investeerders te overtuigen van uw idee. 12 WEST BETUWE De tijd dat banken als eerste financier instappen, is voorbij. STAPPENPLAN VOOR INNOVATIE 3212 en wijzen we ze op bijvoorbeeld incubators, investeerders en de mogelijkheden van crowdfunding. Blijkt na de R&D-fase dat het een goed idee is en zijn investeerders bereid om in te stappen, dan doen wij ook mee om de lastige introductie naar de markt te overbruggen.’ PITCHEN Groenewegen en zijn partner namen een adviseur in de arm om voet aan de grond te krijgen bij investeerders en pitchten tientallen keren. ‘Ons businessplan werd ondersteboven gekeerd. Dat heeft het beter gemaakt.’ Nadat ze er eigen geld in hadden gestoken, twee investeerders instapten en ze steun kregen van de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij, deed de Rabobank ook mee. ‘Ze brachten het proces in een stroomversnelling. Door De Lage Landen erbij te betrekken konden we de benodigde machines via een leaseconstructie aanschaffen, ze hebben echt hun nek uitgestoken.’ Afgelopen jaar werd Nova Lignum genomineerd voor de Herman Wijffels Innovatieprijs, de grootste en meest prestigieuze prijs voor innovatieve ondernemers. Jaarlijks zijn er meer dan vijfhonderd deelnemers. Deze prijs, die de Rabobank sinds 2002 uitreikt, is bedoeld voor innovaties in de laatste fase van ontwikkeling met een impact op milieu, mens of maatschappij. Deelnemers maken kans op een geldprijs, doen kennis op en houden er een netwerk van duurzame, innovatieve ondernemers aan over. Nova Lignum eindigde op de tweede plaats. Behalve via de Herman Wijffelsprijs, stimuleert de Rabobank innovatie ook via deelname aan het Dutch Greentech Fund (DGF). DGF biedt kennis, kapitaal en een netwerk aan ambitieuze, innovatieve ondernemers die bijdragen aan verduurzaming. Daarnaast is de Rabobank partner van Port4growth, het in groei gespecialiseerde 'social network' voor ondernemers, en ondersteunen de Rabobank, De Lage Landen en MyOrder het Europese acceleratorprogramma Startupbootcamp FinTech voor start-ups in de financiële sector. 1. Denk in problemen. Een oplossing hiervoor is vaak het begin van een goed, innovatief idee. 2. Kijk over de muren van je eigen sector. Praat met mensen die iets anders doen en kijk of je je kunt verbinden. 3. Toets een idee zo snel mogelijk aan de markt: familie, vrienden, buren. Hoe kan het beter worden gemaakt? 4. Bouw een prototype of een demo en toets dat bij kritische partijen. 5. Pitch bij investeringsclubs, banken en financieringsprogramma’s. Doe mee aan prijzen en competities. 6. Denk goed na over je afzetmarkt en distributiekanaal. 13 STARTER VAN HET KWARTAAL STARTER EVERT VAN INGEN Blijf jezelf als ondernemer Evert van Ingen uit Tiel geeft zonder erover na te hoeven denken antwoord op de vraag wat nu écht belangrijk is voor een startende ondernemer. 'Je moet vooral jezelf blijven', vertelt hij overtuigd. TEKST: 2LVW - LINDA VAN DOREN FOTO'S: PETER VENEMA D e 39-jarige Evert van Ingen zette eind vorig jaar de stap naar het zelfstandig ondernemerschap met zijn koelinstallatiebedrijf Van Ingen Las en Montage. Die stap zette hij niet zomaar. 'Ik heb er heel lang over nagedacht of ik het zou doen. Ik had een prima baan bij een werkgever die mij enorm waardeerde. Desondanks bleef het maar steeds kriebelen. Het idee om een eigen bedrijf te beginnen liet me gewoon niet los. Maar ik had nog veel vragen. Dus ben ik eerst op zoek gegaan naar antwoorden.' ADVIES VAN ONDERNEMERS Evert vroeg rond en informeerde zichzelf over allerhande zaken die met het starten van een bedrijf te maken hebben. 'Op internet is veel informatie te vinden', zo ontdekte hij. 'En ik bezocht in november een speciale startersbijeenkomst die georganiseerd werd door de Kamer van Koophandel.' Ondertussen trok Evert langzaam maar zeker zijn plan. Doorslaggevend 14 WEST BETUWE was uiteindelijk zijn contact met andere zelfstandige ondernemers. 'Je kunt toch het beste te rade gaan bij de mensen die ooit dezelfde stap hebben gezet en voor zichzelf zijn begonnen. Zij weten als geen ander waar de valkuilen liggen en welke twijfels al dan niet gegrond zijn. Eén van hen sprak de magische woorden: blijf vooral jezelf. Ga je niet ineens anders gedragen en overhaast beslissen of lukraak dure investeringen doen. Blijf nuchter. Ik spiegel mezelf elke keer weer aan die woorden. En ik merk dat - ook al ben ik pas een goed half jaar bezig - het écht waardevol is. Mijn klanten waarderen mij om wie ik ben. Dat ik dicht bij mezelf blijf, is dus erg belangrijk.' SPRONG IN HET DIEPE Niet alleen Evert blijft trouw aan zichzelf. Ook zijn voormalig werkgever doet dat. Van Kempen Koudetechniek in Tiel was ruim 15 jaar Everts vertrouwde basis. Dat los te laten voor een sprong in het diepe vond Evert niet eenvoudig. Evert van Ingen aan het werk aan een grote koelinstallatie. OOK EEN BEDRIJF STARTEN? En andersom zag Van Kempen zijn gewaardeerde werknemer niet graag gaan. 'Maar ook hier bleek hoe belangrijk het is om jezelf te zijn en alles in openheid uit te spreken met elkaar. Mijn voormalige baas snapt dat ik graag op eigen benen wil staan. Daar steunt hij mij dan ook in. Maar hij heeft me wel gevraagd er te zijn voor de klanten waar ik bekend mee ben. Hij wil ze de service blijven bieden waar ze aan gewend zijn. En dus huurt hij me in op projectbasis.' 3212 MOOIE BASIS Evert beseft dat hij vanuit een luxe positie zijn eigen start kan maken. 'Het feit dat ik in mijn voormalig werkgever een vaste klant heb, geeft mij een mooie basis om vanuit verder te ontwikkelen. De branche is lekker in beweging en ik word regelmatig getipt door collega-ondernemers over werk.' Investeren in nieuwe gereedschappen doet hij weloverwogen en gefaseerd. 'Je moet niet alles tegelijk willen doen. Het is beter stap voor stap op te bouwen en uit te breiden. Je moet alles overzichtelijk houden en alleen doen wat echt goed voelt. Zo blijf je trouw aan jezelf.' Rabobank West Betuwe kiest ieder kwartaal de 'starter van het kwartaal'. Een startende ondernemer die, net als Evert van Ingen, opvalt door tomeloze inzet, in het oog springende dienstverlening of een bijzondere start. Denk jij er ook aan om een eigen bedrijf te starten? Op www.ikgastarten.nl vind je alle tools, tips en informatie voor startende ondernemers. Of schrijf je ondernemingsplan met de online hulptool op www.rabobankstart proof.nl. BEWUST VAN DE RISICO'S Accountmanager Marlieke Schiltmans van Rabobank West Betuwe adviseerde Evert over zijn verzekeringen. 'Startende ondernemers moeten zich goed realiseren dat ze helemaal zelf verantwoordelijk zijn voor hun inkomen. Het is dus erg belangrijk je te verzekeren tegen de risico's van arbeidsongeschiktheid.' Marlieke: 'We beantwoorden graag vragen van startende ondernemers over hun specifieke branche, financieringen en het afdekken van ondernemersrisico's. Wil je meer weten? Neem dan telefonisch contact op met ons Bedrijven Contact Centrum via (0344) 62 96 00.' WWW.IKGASTARTEN.NL WWW.RABOBANK STARTPROOF.NL 15 TIPS Uw webwinkel wordt zo geopend! 3 thema’s en variëren van het bedenken van een bedrijfsnaam en het starten vanuit de WW of loondienst, tot het bepalen van de kostprijs en marketing op social media. Droomt u van een eigen webwinkel? Als verlengstuk van uw fysieke winkel of als zelfstandige online-etalage? Een aantal handige diensten voor startende webwinkeliers op een rij. TEKST: ANNETTE PRINS HANDIGE LINKS rabobank.nl/e-commerce rabobank.nl/omnikassa rabobank.nl/starten rabobank.nl/ zekervanjezaak ikgastarten.nl thuiswinkel.org rabobankstartproof.nl 1 Beschrijf uw ambities Vorig jaar startten ongeveer 150.000 mensen een eigen bedrijf. Over vijf jaar zal de helft nog actief zijn in de onderneming en is één op de tien écht succesvol, zo blijkt uit onderzoek. Beschrijf in een doortimmerd ondernemingsplan uw motivatie en persoonlijke doelen, uw markt, doelgroep en concurrentie en uw financiële plannen. Met Rabobank StartProof maakt u online, in zes stappen, een helder ondernemingsplan. 2 Deel uw kennis Met een groeiend aantal webwinkeliers is online veel kennis voorhanden. Stel vragen en deel do’s & don’ts op Twitter, Facebook en de diverse platforms. Ziet u door de bomen het bos niet meer? Kijk dan eens op www.rabobank.nl/e-commerce of www.ikgastarten.nl. Daar vindt u tips en trucs voor het starten en optimaliseren van webwinkels. De adviezen zijn opgedeeld in handige 16 WEST BETUWE Pak uw voordeel Een webwinkel starten vraagt investeringen in tijd én geld. En het duurt even voordat het geld naar u terugstroomt. Tal van bedrijven en organisaties bieden voordelen aan starters. Zoek de beste deal voor uw software, webdesign, lening of internetabonnement. De Rabobank ondersteunt startende webwinkeliers onder meer met kosteloos internetbankieren, voordeel op betalingsverkeer, korting op verzekeringen en interessante netwerkbijeenkomsten. 4 Succes verzekerd? Hoe gaat u om met de onvermijdelijke tegenslagen? Technische storingen, brand, diefstal of internetcriminaliteit. Welke bedrijfsrisico’s u wilt en kunt verzekeren, hangt af van uw assortiment en omzet. Een particuliere inboedelverzekering dekt bijvoorbeeld geen voorraden die u thuis opslaat. En misschien is een bedrijfsspaarrekening de eerste tijd slimmer dan verzekeren. Breng één keer per jaar uw risico’s in kaart. Bijvoorbeeld via rabobank.nl/zekervanjezaak. 5 Maak betalen eenvoudig De kans dat klanten in het zicht van de kassa alsnog hun winkelmandje legen, blijkt online groter dan in een fysieke winkel. Onwelkome verrassingen als verzendkosten, betaalkosten of een verplicht account zijn redenen om af te haken. Hoe transparanter uw betaalproces, hoe hoger uw omzet. Zorg voor een veilige betaalomgeving die voldoet aan de laatste wetgeving, weinig afleiding en meerdere betaalmogelijkheden. De Rabo OmniKassa ondersteunt de belangrijkste Nederlandse en buitenlandse betaalmethoden. DUURZA ME SAMENLE VING Uw bank is als coöperatieve bank betrokken bij diverse maatschappelijke projecten. Hieronder noemen we enkele door de bank gesteunde projecten, die voor u mogelijk interessant zijn. 3212 TEKST: RABOBANK WEST BETUWE DE CAMBIER VAN NOOTENSCHOOL TIEL BOUWT SAMEN MET ’S HEEREN LOO EEN BREDE ZORGSCHOOL IN TIEL. (CAMBIERVANNOOTENSCHOOL.NL) /// HET REGIONAAL ARCHIEF RIVIERENLAND LANCEERDE ONLANGS HET EDUCATIEVE PROJECT ‘DOOR OORLOG GETEKEND’ MET CARTOONS VAN WIM DAALDEROP EN HET DAGBOEK VAN EVA JANSEN (REGIONAALARCHIEFRIVIERENLAND.NL) /// DE VOLKSUNIVERSITEIT WEST BETUWE NAM HAAR INTREK IN HET VERBOUWDE ELISABETH WEESHUIS IN CULEMBORG SAMEN MET HET MUSEUM EN DE BIBLIOTHEEK (VUWESTBETUWE.NL) 17 OPNIEUW BEGINNEN Mensen die langdurig uit het arbeidsproces zijn geweest of door ziekte veel gewone dingen weer opnieuw moeten leren. Hoe komen zij weer terug in de maatschappij? TEKST: 2LVW - LINDA VAN DOREN FOTO'S: PETER VENEMA RE-INTEGRATIE OP DE ARBEIDSMARKT Als je van ver moet komen R e-integratie op de arbeidsmarkt: werknemers helpen weer deel uit te gaan maken van het arbeidsproces na eruit geweest te zijn. Dat klinkt eenvoudiger dan het is. Mensen die langdurig van een bijstandsuitkering hebben geleefd of gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn, komen vaak maar weer moeilijk aan het werk. Vanuit de overheid worden er wel stimulerende maatregelen getroffen om mensen uit deze groepen weer in het arbeidsproces te integreren. Bedrijven krijgen bijvoorbeeld loondispensatie, -compensatie of subsidie voor het invullen of aanpassen van werkplekken. Maar het probleem is niet alleen om plekken te creëren waar mensen aan de slag kunnen. Veel van deze mensen moeten van heel ver komen. Door omstandigheden of ziekte. Een simpel en eenduidig stappenplan dat 'werkt' voor alle betrokkenen, is er eenvoudigweg niet. Ieder individu heeft een eigen verhaal. Daarom is een 18 WEST BETUWE persoonlijke aanpak zo ontzettend belangrijk volgens Arno Melis van de Werkmaatschappij Groei & Ambitie (WMGA) in Tiel. STRIJDEN TEGEN ONZEKERHEDEN 'Veel mensen die langdurig uit het arbeidsproces zijn geweest, ontbreekt het aan durf. Ze zijn vaardigheden kwijtgeraakt die wij als vanzelfsprekend beschouwen. Ze moeten als het ware helemaal opnieuw beginnen. Het zelfvertrouwen is aangetast. Iets ogenschijnlijk simpels als de telefoon pakken om iemand te bellen, kan een enorme drempel zijn. Maar dat wordt over het algemeen als vanzelfsprekende vaardigheid aangenomen wanneer je ergens gaat werken.' Melis heeft in zijn werk als re-integratiespecialist al veel verschillende situaties voorbij zien komen. 'Er zijn mensen bij die door omstandigheden in de bijstand terecht zijn gekomen. Ze willen heus weer aan het werk, maar strijden tegen vooroordelen en hun eigen onzekerheden. Sommigen van hen hebben nog 3212 een lange weg te gaan. En dan kun je best wat hulp gebruiken.' Melis beseft maar al te goed dat ieder mens een andere aanpak nodig heeft om weer deel te nemen aan een volwaardig arbeidsproces. In P&O adviseur Manuela l'Herminez vond hij een gelijkgestemde. Dit was de basis om WMGA te starten. WIN-WIN-WIN WMGA giet re-integratie in een ander vat. Een kleine groep mensen wordt op persoonlijke wijze geholpen de weg terug naar de arbeidsmarkt te vinden. De intensieve individuele aanpak vergroot volgens WMGA de slagingskans aanzienlijk. De teamleden komen pas met de arbeidsmarkt in contact wanneer zij zich aantoonbaar werkgerelateerde vaardigheden (weer) eigen gemaakt hebben. Daarnaast wordt ondernemers die maatschappelijk verantwoord willen ondernemen de mogelijkheid geboden het re-integratietraject van een herintreder te ondersteunen door een werkplek te bieden. Teamleden van WMGA ondersteunen deze ondernemers op hun beurt op het gebied van administratie, verkoop en marketing en leren al doende weer hun vaardigheden te benutten. 'WMGA ambieert mensen met een bepaalde vraag bij elkaar te brengen en gelooft dat als mensen samen leren en werken, de verschillen niet alleen geaccepteerd maar ook gewaardeerd worden. Zo ontstaat er een win-win-win situatie waarbij ondernemers, overheid en andere instanties, werkzoekenden en de lokale gemeenschap gebaat zijn. Samenwerken kun je leren en kan tot grote innovaties leiden. We moeten naar nieuwe manieren toe van elkaar helpen. Dat past in de participatiemaatschappij’, aldus l’Herminez. Manuela l'Herminez en Arno Melis van Werkmaatschappij Groei & Ambitie in Tiel. KANSEN EN MOGELIJKHEDEN Margreet Takken coördineert projecten die te maken hebben met het begeleiden, behandelen, trainen en re-integreren van mensen met hersenletsel, een lichamelijke beperking of chronische ziekte in Midden-Nederland. Zij 19 werkt voor Boogh, een organisatie met centra in Amersfoort, Baarn, Harmelen, Utrecht, Veenendaal, Wijk bij Duurstede en Culemborg. De slogan van Boogh is 'terug in je kracht'. Samen met de cliënten wordt gekeken wat de kansen en mogelijkheden zijn om hen weer zo goed mogelijk mee te laten doen in de samenleving. Geheel naar eigen kunnen. GELIJKEN ONTMOETEN Boogh gebruikt verschillende begeleidingsvormen. Zo zijn er begeleidingsgroepen op locatie en worden er activiteiten georganiseerd voor specifieke doelgroepen. Een voorbeeld daarvan is de Booghkring, een sociëteit voor hoger opgeleiden met hersenletsel. 'Stel je voor: de ene dag ben je manager en de volgende dag moet je opkrabbelen uit een diep dal na een herseninfarct. Mensen met hersenletsel moeten echt leren omgaan met het plotseling wegvallen van vaardigheden. Het ontmoeten van gelijken die hetzelfde meegemaakt hebben en ook nog dagelijks tegen 20 WEST BETUWE beperkingen aanlopen, wordt door de meesten als zeer waardevol ervaren', schetst Takken. Margreet Takken (tweede van links) tijdens een gezellige schildersessie bij INNOVATIE IN RE-INTEGRATIE Boogh richt zich op re-integratie binnen het specifieke kunnen van de cliënt. Dat betekent voor de een betaald werk en voor de ander vrijwilligerswerk. Het belangrijkste is, dat er weer op betekenisvolle wijze geparticipeerd kan worden. Een innovatieve manier is het maken van Booghgoed: trendy artikelen die in samenwerking met een designer worden ontworpen naar de vaardigheden van de cliënten. De artikelen worden vervolgens verkocht in onder andere de webwinkel. Takken: 'Met deze producten willen we absoluut weg van het gevoel van dagbesteding en geknutsel. Booghgoed zijn goed doordachte, eerlijke en hippe accessoires en woondecoraties. Wie iets koopt in de webwinkel participeert in een maatschappij waarin mensen met hersenletsel veilig deel kunnen nemen.' Boogh Culemborg. Oplossing De oplossing van puzzel PUZZEL 2-2014 was 'export'. De heer Looyen uit Culemborg won met zijn inzending een Spaans wijnpakket van € 75,- van Proost & Co. Maak kans op Een waardebon t.w.v. € 70,- bij Holland Evenementengroep SUDOKU 3212 Vul het diagram zo in dat alle cijfers van 1 tot en met 9 slechts één keer voorkomen in alle horizontale en verticale kolommen, en dat alle cijfers van 1 tot en met 9 voorkomen in elk van de negen vierkantjes van 3 x 3 vakjes. Stuur uw oplossing voor 15 oktober 2014 naar [email protected] o.v.v. Puzzel Dichterbij 3-2014 en uw persoonlijke gegevens. Of in een envelop naar Antwoordnummer 220, 4000 VB Tiel. Een postzegel is niet nodig. 21 Zorg op afstand met apps voor tablets OUDERENZORG TECHNOLOGIE HELPT Oud worden in eigen huis De bevolking vergrijst en steeds meer verzorgingshuizen sluiten hun deuren vanwege de hoge kosten. Dus waar moeten ouderen van nu en straks naartoe? TEKST: JOS LEIJEN FOTO'S: ISTOCK S taatssecretaris Martin van Rijn wil de zorg in hoog tempo veranderen. Verzorgingshuizen moeten dicht omdat de ouderenzorg veel te duur wordt. Bovendien willen ouderen zelf ook liever zelfstandig blijven 3212 wonen. Dit heeft grote gevolgen voor de woningmarkt. Weliswaar woont niet meer dan 5 procent van de ouderen in een verzorgingshuis, maar als die plaatsen verdwijnen, komt er een grote vraag naar geschikte woonruimte. Naar schatting zijn er de komende jaren 100.000 appartementen nodig. BOUWEN EN AANPASSEN ‘In het verleden is er vooral gebouwd voor jonge gezinnen en te weinig voor ouderen’, zegt Paul de Vries, woningmarkteconoom bij de Rabobank. ‘Daardoor sluiten vraag en aanbod niet op elkaar aan. En wat er aan senioren- appartementen is, voldoet nauwelijks aan de wensen van ouderen van nu.’ De uitdaging voor de komende tijd is om voldoende appartementen te bouwen. Daarnaast moeten bestaande woningen worden aangepast, zodat senioren daar kunnen blijven wonen als ze meer zorg nodig hebben. De vraag is echter: wie gaat dat betalen. Voorzitter Marc Calon van Aedes, de vereniging van woningcorporaties, zei eerder dit jaar nog in het NOS-journaal dat de corporaties niet genoeg geld hebben om hun woningen geschikt te maken voor senioren. Hoewel woningbezitters beter op hun oude dag zijn voorbereid, overschrijden echte aanpassingen vaak ook hun budget. En ook gemeenten kunnen moeilijk bijspringen, omdat zij te maken krijgen met bezuinigingen. WOONSTRATEGIE ‘Er zal meer verantwoordelijkheid bij de burger komen te 23 liggen’, voorspelt Michel van Schaik, directeur Gezondheidszorg bij de Rabobank. ‘De tijd dat de staat het regelde als we zorg nodig hadden, ligt achter ons. Mensen moeten zich afvragen hoe hun toekomst eruitziet als ze meer zorg nodig hebben, en stappen ondernemen. Ze zullen vaker zelf voor de kosten opdraaien.’ Van Schaik adviseert mensen om een woonstrategie op te stellen. Wat doe je als je zorgbehoefte toeneemt? Ga je verhuizen naar een ‘nultredenwoning’, of ga je je woning aanpassen? Als je een koopwoning hebt, kun je die dan verkopen om vervolgens een appartement te huren of te kopen? En hoe ziet het financiële plaatje eruit? ‘De zorg moet nu echt werk maken van innovaties die al beschikbaar zijn’ 24 WEST BETUWE SERIOUS GAME De Rabobank ontwikkelt samen met pensioenreus PGGM, enkele verzekeraars en woningcorporaties een ‘serious game’, een computerspel waarmee u de gevolgen kunt zien van financiële beslissingen en economische ontwikkelingen voor uw pensioen, inkomen in de toekomst, en de armslag om te betalen voor extra zorg en aanpassingen. ‘Zo willen we klanten bewustmaken van verschillende scenario’s’, zegt Van Schaik. Hij kondigt verder aan dat de Rabobank nieuwe arrangementen ontwikkelt om klanten te helpen hun financiële toekomst te regelen. Daarbij wordt rekening gehouden met diverse aspecten, zoals het verwachte pensioen, de waardeontwikkeling van de eigen woning en eventuele zorgkosten. ‘Nu worden die zaken nog te vaak los van elkaar gezien. Terwijl ze wel degelijk met elkaar te maken hebben. Wij gaan onze advisering daar meer op toespitsen.’ Niet alleen de woningmarkt moet inspelen op de vergrijzing en de veranderende vraag van senioren. Ook de zorgsector staat voor een grote uitdaging. Die moet steeds meer zorg aan huis leveren, terwijl de thuiszorg tegelijk te maken krijgt met bezuinigingen. ‘Daar is een grote omslag voor nodig’, zegt Van Schaik. ‘De zorg moet nu echt werk maken van innovaties die al beschikbaar zijn, maar nog onvoldoende SAMEN ZORGEN VOOR LATER Consumenten krijgen steeds meer eigen verantwoordelijkheid voor wonen en zorg als ze ouder worden. Niet alleen voor hoe ze wonen en welke zorg ze ontvangen, maar ook voor de financiering daarvan. Het is verstandig om hiermee rekening te houden bij uw financiële planning. De adviseur van de Rabobank helpt u graag inzicht te krijgen in uw financiële toekomst. Samen zorgen voor later, dat is het idee. 3212 worden toegepast.’ De Rabobank heeft recent met een aantal bedrijven en zorgexperts een boek gepubliceerd onder de titel ‘Diagnose Zorginnovatie: over technologie en ondernemerschap’ met daarin een concrete innovatieagenda voor de zorgsector. KLANTVRIENDELIJKE IPAD Focus Cura is een van de bedrijven die zich bezighouden met innovaties in de (thuis)zorg. De onderneming ontwikkelt onder meer systemen voor zorg op afstand met gebruikmaking van apps voor tablets. ‘In het verleden was er vaak weerstand bij zorgorganisaties om innovaties te omarmen’, weet commercieel directeur Jeroen van der Heijden. ‘Zorgprofessionals vonden het vaak een inbreuk op hun werkwijze en vreesden voor hun baan. Daarom betrekken wij die professionals nadrukkelijk bij de ontwikkeling en implementatie.’ Van der Heijden ziet dat de argwaan plaatsmaakt voor nieuwsgierigheid. Ook ouderen zelf hebben belangstelling. ‘Mensen kunnen zelf metingen doen en de resultaten doorgeven aan de centrale. Ze hoeven niet te wachten op een verpleegkundige en die verpleegkundige hoeft niet voor kleine dingen op pad. Het gaat allemaal efficiënter en het is klantvriendelijker. En ouderen van nu kunnen steeds beter met een iPad omgaan. Het is niet alleen een hulpmiddel voor de zorg, maar ook een venster op de wereld en een communicatiemiddel met bijvoorbeeld de kleinkinderen.’ INNOVATIEPRIJS ZORG EN WELZIJN Sinds 2013 kent de Herman Wijffels Innovatieprijs een speciale onderscheiding in de categorie Zorg en Welzijn. Deze categorie is toegevoegd om zorginnovatie te stimuleren, vooral vindingen die mensen helpen om zelfstandig te blijven wonen. De Rabobank wil bijdragen om de zorg meer te richten op preventie. 25 CIRCULAIRE ECONOMIE 3212 MVO Loon- en grondverzetbedrijf Bongers in Tiel en Rabobank West Betuwe ondernemen op maatschappelijk verantwoorde wijze. Maar waarom eigenlijk? En wat levert dat dan op? Over lange termijn investeringen, inborst, flow en imago. TEKST: 2LVW - LINDA VAN DOREN FOTO'S: PETER VENEMA MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN Gewoon omdat het goed voelt O 3212 ndernemen op een manier die maatschappelijk verantwoord is, die bijdraagt aan een betere sociale omgeving of het milieu zo min mogelijk belast. In de praktijk blijkt dat ondernemers die zich geroepen voelen op deze manier hun bedrijf te leiden, vaak moeten beginnen met het herinrichten van processen, het bewust maken van medewerkers en het aanschaffen van apparaten en machines die bijdragen aan de nieuw ingeslagen richting. Er moet worden geïnvesteerd in verandering. Want in ondernemersland draait het vooralsnog in de eerste plaats om het maken van winst. Lange tijd zijn milieuaspecten en sociale factoren daaraan ondergeschikt geweest. Maar steeds meer ondernemers raken doordrongen van het idee dat het anders kan. Of liever, anders móet. De eerste stap is vaak wel ingegeven door een kostenbesparing. Zo ook bij loon- en grondverzetbedrijf Bongers in Tiel. 28 WEST BETUWE KOSTENBESPARING IN DE TOEKOMST Bongers combineert het loon- en grondverzetwerk met een boerenbedrijf. In het loonbedrijf worden 25 man met specialistische apparatuur verhuurd aan de agrarische en cultuurtechnische sector. Op de boerderij worden 300 stuks melk- en vleesvee gehouden en suikerbieten, graan, tarwe en mais geteeld. Bongers besloot vorig jaar in zonnepanelen te investeren. 'We voeden het loonbedrijf en de boerderij met zonne-energie van 440 grote zonnepanelen van 300 wattpiek. Niet bepaald een direct voordeel in de portemonnee, maar een lange termijn investering', weet Gerard Bongers. 'De installatie verdient zichzelf in 12 à 15 jaar terug, mede omdat we ook voor een isolerend dak hebben gekozen. We hopen op een levensduur van de installatie van 30 jaar. Dat levert een flinke kostenbesparing op in de toekomst.' Medeleidinggevende Harry van Ginkel laat de display zien waarop de dagelijks opgewekte wattage te zien is. Op zijn 3212 Een lange termijn investering 29 smartphone volgt hij de energieproductie met een speciale app. 'Mooi is dat we voor de komende decennia al weten wat de energiekosten zijn. Geen quick win, maar zeker de moeite waard.' STEEDS WEER NIEUWE MANIEREN Volgens Gerwin Bongers leidde de investering in zonne-energie tot andere ideeën om op maatschappelijk verantwoorde wijze te ondernemen. ''We zien steeds meer mogelijkheden om de arbeidsomstandigheden te verbeteren en verspilling tegen te gaan op ons bedrijf. Als je eenmaal in die flow zit, dan zie je telkens weer zaken die je beter aan kunt pakken. Op het gebied van efficiency, milieu en mensen.' Zo vangt Bongers tegenwoordig het regenwater op in een grote put om te gebruiken bij de besproeiing van de gewassen. De akkerbouwmachines zijn voorzien van een GPS-systeem waarmee ze precisiewerk kunnen leveren tijdens het maaien, bewerken of zaaien. Op die manier wordt alles geoogst zonder te veel brandstof te verbruiken en wordt geen zaaizaad verspild. En in de werkruimte is vloerverwarming aangelegd voor het personeel. OMDAT HET GOED VOELT 'Sommige dingen komen op je pad en en pak je beet zonder dat je weet wat de directe opbrengst ervan is voor de onderneming. Maar gewoon omdat het goed voelt', vertelt Gerwin Bongers. Als je eenmaal in die flow zit, dan zie je telkens weer zaken die je beter aan kunt pakken. Op het gebied van efficiency, milieu en mensen. 30 WEST BETUWE Gerard Bongers van Bongers loon- en grondverzetbedrijf en Ron van Ewijk van Rabobank West Betuwe. 'Zo hebben we ons aangesloten bij Project A15: een initiatief van Natuur & Milieu en Milieudefensie om van de A15 de allereerste duurzame snelweg ter wereld te maken door er elektrische (deel)auto’s op lokaal opgewekte stroom uit zon en wind op te laten rijden. Hoe dat precies vorm krijgt, weten we nog niet, maar het is al mooi om er deel van uit te maken.' Voorlopig levert de duurzame inborst van Bongers geen groot geld op. Maar Bongers is ervan overtuigd dat ook overheden steeds meer naar de milieufootprint van hun dienstverleners gaan kijken. 'En dan kan je imago zich uitbetalen in werk.' DUURZAAMHEID ALS VERDIENMODEL ‘Voor ondernemers is duurzaamheid meestal een verdienmodel’, zegt Ron van Ewijk, accountmanager Food & Agri van Rabobank West Betuwe. ‘Zonder duurzame bedrijfsvoering komt op termijn de continuïteit van de onderneming in gevaar. Daarom mag een ondernemer van de bank maatwerk verwachten in de vorm van adequate financiering en advies. Het klopt dat steeds meer opdrachtgevers van hun leveranciers een duurzame aanpak verwachten. Kun je dat niet leveren, dan prijs je jezelf uit de markt. En duurzaamheid komt pas echt van de grond als iedereen eraan bijdraagt, overheden, bedrijven en burgers. Daarom investeer ik privé ook in zonnepanelen.’ FEITEN OVER SPAREN Sparen kunnen Nederlanders als de beste. Weet u voor welk doel we het meest sparen? Tips om meer te doen met uw spaargeld vindt u op www.rabobank.nl/slim. 3212 TEKST: PETER VAN STEEN TOP 5 DOELEN: VAKANTIE, WONING, HUISHOUDELIJKE APPARATEN, AUTO, AANVULLING PENSIOEN /// GEMIDDELD SPAREN WE 3.048 EURO PER JAAR VOOR DE AFLOSSING VAN DE HYPOTHEEK /// TIP: IS EEN DEEL VAN UW SPAARGELD NIET DIRECT NODIG? BELEGGEN KAN INTERESSANT ZIJN OM UW GELD TE LATEN GROEIEN /// BESTEDING VAKANTIEGELD: SPAREN 43%, VAKANTIE 34%, HUIS 13%, OVERIG 10% /// TIP: LOS MET UW SPAARGELD SCHULDEN AF. U BETAALT VAAK MEER RENTE DAN U ONTVANGT /// WE SPAREN GEMIDDELD 1410 EURO PER JAAR VOOR DE VAKANTIE 31 ONDERNEMEN Hoe combineer je de zakelijke risico’s die je als ondernemer niet uit de weg gaat, met de financiële zekerheid die je privé wilt? Een uitdaging waar elke ondernemer wel wat hulp bij kan gebruiken. TEKST: PETER STEEMAN FOTO'S: GETTY IMAGES Als zakelijk en privé elkaar raken RABOBANK.NL/ SEMINAR E lk ondernemersbestaan kent een aantal mijlpalen: het starten van uw eigen bedrijf, een grote investering, het kiezen van het tijdstip waarop u stopt en het overdragen van het bedrijf. Het zijn momenten waarop u zakelijke en privébelangen moet afwegen en risico’s moet inventariseren. De adviseur van de Rabobank geeft inzicht in de mogelijkheden. En ondersteunt bij het maken van de juiste keuze. GEZIN BESCHERMEN Wie een eigen bedrijf start, kan in de eerste periode elke euro goed gebruiken. Het treffen van maatregelen voor uw pensioen of voor het geval u iets overkomt, is dan vaak niet uw eerste zorg. Dat geldt ook als u een grote investering wilt doen. Hoe kunt u zakelijke kansen grijpen zonder dat u uw gezin opzadelt met de financiële risico’s? Grote, zakelijke investeringen kunt u immers niet los zien van de gevolgen voor uw privéfinanciën. 32 WEST BETUWE Knopen doorhakken is lastig wanneer zakelijk en privé elkaar raken. Wat is bijvoorbeeld een geschikt moment om te stoppen met ondernemen? Een levenswerk dat u zelf hebt opgebouwd uit handen geven, is niet eenvoudig. Hoe zorgt u in het geval van een bedrijfsoverdracht in de familie dat u voldoende overhoudt om prettig te leven, zonder dat u uw zoon of dochter opzadelt met een torenhoge schuld? Een financiële planning helpt bij het nemen van zulke emotionele beslissingen. INVESTEREN IN DE TOEKOMST Ondernemers stellen belangrijke beslissingen soms te lang uit. Velen hebben de afgelopen jaren hun handen vol gehad aan het trotseren van de crisis en hebben hun reserves al moeten aanspreken. Het laatste wat in zo’n geval bij u opkomt is geld reserveren voor uw pensioen. Gelukkig kunt u ook in kleine stapjes investeren in de toekomst. De Rabobankadviseur kan in een gesprek aangeven welke mogelijkheden er zijn om uw wensen voor later vorm te geven. Maar ook wat de gevolgen zijn van bepaalde keuzes en wat de consequenties zijn als u niets doet. Soms kunnen maatregelen die u nu treft voor uw oude dag al eerder voordeel opleveren. De adviseur kan bijvoorbeeld uitleggen welke fiscaal aantrekkelijke oplossingen er zijn waar u als ondernemer al in het komende belastingjaar voordeel van heeft. Onlineseminar 3212 Nieuwsgierig geworden? Meld u nu aan voor een van de onlineseminars in september via rabobank.nl. Elk seminar gaat in op een specifieke situatie waar zakelijk en privé elkaar raken. Ontdek hoe andere ondernemers daarmee omgaan. Wilt u nu al weten wat de gevolgen van mogelijke keuzes zijn voor u persoonlijk? Vraag een adviesgesprek aan met uw adviseur. 33 LEDEN Sinds een aantal jaren heeft Rabobank West Betuwe een actieve ledenraad. TEKST: RABOBANK WEST BETUWE FOTO'S: RABOBANK Gezocht: betrokken leden aftredend en kunnen kandidaten zich melden. Van de kandidaten verwachten wij dat zij aantoonbaar betrokken zijn bij hun woon- en werkomgeving. Met 36 leden bent u de afvaardiging van het ledenbestand van de coöperatieve Rabobank West Betuwe en denkt mee over dienstverlening en maatschappelijke projecten. Wij horen het graag als u interesse heeft in een actieve rol in de coöperatie. D e ledenraad heeft een belangrijke statutaire en adviesrol. Voor de ledenraad zijn wij op zoek naar kandidaten die midden in de samenleving staan. De ledenraad is de verbindende schakel tussen de bank en de leden. Als afvaardiging van de leden is het belangrijk dat de raad een goede afspiegeling is van de leden. Dit jaar zoeken we leden voor de aandachtsgebieden Private Banking en Handel, Industrie & Dienstverlening. De ledenraad is vooral een klankbord voor de directie en heeft daarnaast een aantal statutaire taken, zoals het vaststellen van de jaarrekening, het benoemen van de commissarissen en het beslissen over de besteding van de winst. ACTIEVE ROL Wij zijn op zoek naar nieuwe kandidaten voor de verkiezing die dit najaar plaatsvindt. De ledenraad van Rabobank West Betuwe bestaat uit 36 enthousiaste en betrokken leden. Jaarlijks zijn er enkele leden 34 WEST BETUWE INFORMATIEAVOND Bent u betrokken bij wat er leeft en speelt in uw woon- en werkomgeving en wilt u iets betekenen voor uw coöperatieve bank? Dan bent u misschien wel de kandidaat naar wie wij op zoek zijn! Wilt u meer weten, meld u dan aan voor de informatieavond op 13 oktober via www.rabowestbetuweleden.nl of neem contact op met Henk Bolt, Coöperatieadviseur, via (0344) 62 99 82 of [email protected]. De uiteindelijke verkiezing van de kandidaten verloopt dit jaar wederom online via de ledensite. Het spreekt voor zich dat we onze leden die geen computer of internet hebben een alternatieve stemwijze bieden. 3212 De ledenraad bestaat uit 36 enthousiaste en betrokken leden. Van de kandidaten verwachten wij dat zij aantoonbaar betrokken zijn bij hun woon- en werkomgeving. Heeft u interesse om deel te nemen aan de ledenraad? Meld u dan aan voor de informatiebijeenkomst op maandag 13 oktober. Meer info op rabowestbetuweleden. nl 35 SPECIAAL VOOR LEDEN Lidmaatschap is iets waard bij Rabobank West Betuwe. Speciaal voor leden hebben we kortingen geselecteerd op producten en diensten dicht bij u in de buurt. 15% KORTING OP LUXE SHOPPER OCEAN ACCESSORIES IN OMMEREN Ocean Accessories is een lederwarengroothandel, gevestigd in Ommeren en ontwikkelt en modelleert collecties in kwalitatief hoogwaardige luxe lederwaren. De collecties die wij brengen onder het merk Czanne bestaan uit damestassen en een brede collectie klein lederwaren voor dames en heren. In samenwerking met De LEES EN KIJK 3212 BUREN VERTELT (D). CANON VAN BUREN Bent u ook zo benieuwd naar het verhaal achter het prachtige Gelderse stadje Buren? De stadswallen, het middeleeuwse stratenpatroon, de historische gebouwen. De geschiedenis ligt hier letterlijk op straat. Het achterliggende verhaal is nog rijker, Buren als heerlijkheid en graafschap, met ooit een van de grootste kastelen van Nederland, bewoond door de graven van Egmond die 36 WEST BETUWE hun dochter uithuwelijkten aan Willem van Oranje. Buren. De stad die in verval raakte maar ook weer gerestaureerd werd. De Canon van Buren is een reeks van 50 korte verhalen en prachtige afbeeldingen. Samen vertellen ze hoe Buren zich in de loop van de eeuwen heeft ontwikkeld tot wat het nu is. Bestel het boek met de kortingscode Dichterbij op: canonvanburen.nl Snelherstel, Hoogeindsestraat 17 in Tiel, die de Czanne-collectie verkoopt, bieden wij een speciale kortingsaktie aan voor de leden. Op vertoon van deze bon ontvangt u t/m 15 oktober 2014 een korting van 15% op de luxe shopper (in cognac of zwart) zoals afgebeeld. Dus van € 119,- voor € 99,-. Kijk voor meer informatie en openingstijden op: www.snelhersteltiel.nl. MET KORTING NAAR CONCERT KOORKUNST IN TIEL Zaterdag 1 november om 20.00 uur geven het Betuws Mannen Vocaal (BMV) en het Tiels Vocaal Ensemble (TVE) samen een concert in de St. Maartenskerk in Tiel. Het Betuws Mannen Vocaal bestaat uit 12 mannen, met als passie: muzikaal het beste uit jezelf halen. Hierin hebben ze elkaar in 2012 gevonden. Het Tiels Vocaal Ensemle is een gemengd koor, dat bestaat uit 6 sopranen, 6 alten, 5 tenoren en 6 bassen. Het wordt een avond met een grote variëteit aan koorwerken. Gezien de grote rol, die de Rabobank op sociaal en cultureel gebied speelt in haar werkgebied, leveren beide koren graag een tegenprestatie. Als lid van de bank kunt u met introducé voor € 4 p.p. dit concert bezoeken. Knip deze aanbieding uit en lever deze in bij de kassa. SPECIALE AANBIEDING FRUITCORSO TENTOONSTELLING de twee toegangskaarten voor het ledenterras ontvangt u van ons een kopje koffie/thee en een gebakje. U kunt dit speciale ledenaanbod aanvragen via de website rabowestbetuweleden.nl. Er is een maximum aantal kaarten beschikbaar. Wees er dus snel bij! In de week voor het evenement ontvangt u via Stichting 4-Stromenland per post uw toegangskaarten. 3212 Rabobank West Betuwe is al jaren hoofdsponsor van het Fruitcorso in Tiel. Ook dit jaar ondersteunt de bank het evenement. Rabobank West Betuwe nodigt u en uw partner graag op maandag 22 september uit voor het Rabobank ledenterras tijdens de tentoonstelling. U kunt op en rondom de Veemarkt in Tiel het werk van de honderden vrijwilligers van dichtbij bewonderen. Naast 37 AANBIEDINGEN Als lid van de Rabobank kunt u profiteren van aantrekkelijke kortingen. Kijk voor het volledige aanbod en meer info op rabobank.nl/dichterbij. EFTELING EFTELING THEATER MAAK KANS OP DE FAMILY CHALLENGE SPROOKJESBOOM DE MUSICAL MET KORTING Zaterdag 8 november vindt de Family Challenge plaats: een speurtocht in de Efteling met gezinsopdrachten. Het gezin met de meeste punten wint een overnachting in de ‘Vergulde Suite’ in het Efteling Hotel, Vanaf 17 september 2014 exclusief te zien in het Efteling Theater: Sprookjesboom de musical, een wonderlijk muziekfeest. In de periode van 5 oktober t/m 9 november betaalt u geen €18,50, maar slechts €13,50 inclusief parkbezoek. Wilt u kans maken op deelname aan de Family Challenge? Spaar en doe mee met de digitale spaarweken op rabobank.nl/Dichterbij. Actie geldt voor kinderen t/m 12 jaar. per kaartje (excl. reserveringskosten). Reserveren kan via het Efteling Contact Center: 0900-0161 (€ 0,60 per gesprek) o.v.v. Rabobank Dichterbij. Kijk voor meer informatie op rabobank.nl/dichterbij. BOSCH MANIFESTATIE ONTDEK DE STAD EN HET WERK VAN BOSCH 3212 Het 500e sterfjaar van schilder Jheronimus Bosch (ca. 1450-1516) wordt groots gevierd in ’s-Hertogenbosch. Maar liefst tien jaar lang zijn er tal van activiteiten en tentoonstellingen. Voor leden en klanten heeft de Rabobank een speciaal arrangement om de stad én het werk van Jheronimus Bosch te ontdekken. Een overnachting in één van de geselecteer38 WEST BETUWE de hotels in ’s-Hertogenbosch, inclusief ontvangst met prosecco en een bezoek aan het Museumkwartier. Hier vindt u een veelheid aan kunst, cultuurhistorisch erfgoed en design. Bij bezoek aan het Noordbrabants museum is de tweede persoon gratis. Combineer dit bijvoorbeeld met de festiviteiten van de Bosch 500 manifestatie! Info: rabobank.nl/dichterbij. COLUMN HANS STEGEMAN Hoofd Internationaal Onderzoek Rabobank Nederland We moeten de economie (opnieuw) uitvinden W 3212 aar wordt u gelukkig van? Een heel basale, maar cruciale vraag voor economen. Alleen is deze de afgelopen tientallen jaren niet gesteld. Vooral omdat we, geheel onterecht, het antwoord dachten te weten. Tijd om de economie opnieuw uit te vinden. Ook u heeft wellicht aan den lijve ondervonden dat de economie de laatste jaren aanzienlijk is veranderd. Mede daarom zijn twee vragen juist nu cruciaal: hoe meten we vooruitgang en hoe ziet een houdbare of welzijnsvaste economie eruit? Achterliggend is de essentiële vraag: wat is vooruitgang? Dit is nog steeds gedefinieerd als een toename van de materiële welvaart: groei van het bruto binnenlands product. De houdbaarheid van onze economische, ecologische en sociale systemen speelt echter een steeds belangrijkere rol. Ons gedrag heeft consequenties voor het welbevinden van mensen later en elders. En welbevinden is ook schone lucht, sociale samenhang en veiligheid. De nieuwe uitvinding voor het meten van economische vooruitgang moet daar dan ook rekening mee houden. Duurzame of houdbare vooruitgang dus. Het antwoord op de tweede vraag is nog essentiëler: wat moeten wij doen om dit te bereiken? Een deeloplossing daarvoor is de circulaire economie, waar de Rabobank druk mee bezig is. Een dergelijke circulaire benadering zorgt voor een efficiëntere benutting van grondstoffen, beter gebruik van producten en veel minder afval. Zo wordt ons economische systeem houdbaarder en het milieu minder belast. Hierin ontbreekt echter de sociale component. Circulair individualisme lijkt me niet echt gelukkigmakend. Ik ben nog op zoek naar de juiste term voor het alternatieve economische model, maar een sociulaire economie staat qua naam nu op één. Alleen snapt nog niemand wat het is. Maar dat gebeurt wel vaker met uitvindingen. ‘Welbevinden is ook schone lucht, sociale samenhang en veiligheid’ 39 OP DE BANK MET ‘De bank leert van klanten’ 3212 WIE: Carel Romijn (65) WAT: Ledenraadslid Rabobank West Betuwe WAAR: Culemborg WAAROM: Waarom zou u stemmen op de kandidaten voor de ledenraad van uw bank? 'Om te bepalen wie er namens u meedenkt over dienstverlening', meent Carel Romijn uit Culemborg. Hij is sinds 1,5 jaar ledenraadslid. 'Ik besefte al snel dat er veel meer speelt bij een bank dan wij als klant aan de voorkant ervaren. Dat ik met mijn eigen bank mee kan denken en praten met de directie over dienstverlening vind ik dan erg belangrijk. En bijzonder. Laten we niet vergeten dat andere banken hier totaal niet mee bezig zijn. Praten doen we bovendien als gelijken. We zijn als één club bezig voor de klant. Het is prettig om bij te kunnen dragen aan de ontwikkeling van mijn bank, haar diensten en me daarbij zelf ook steeds verder te ontwikkelen. Als onderwijskundige geloof ik in de Zone van Naaste Ontwikkeling: nét buiten je eigen doe- en denkniveau dingen leren met behulp van mensen die dicht op de materie zitten. Dat is feitelijk ook hoe de bank haar ledenraad inzet. Zij leert van leden en klanten en kan aan de hand daarvan producten en diensten ontwikkelen die aansluiten op hun behoeften. Stemmen voor de ledenraad is dus zinvol als je wilt bepalen wie die behoeften verwoordt.'
© Copyright 2025 ExpyDoc