BEZOEK FAMILIE DUTRA UIT BR KASTEEL

BEZOEK FAMILIE DUTRA UIT BRAZILIË AAN
KASTEEL WIJNENDALE OP 2 SEPTEMBER 2014
In de 15de eeuw begon de Europese
Wat heeft de Braziliaanse familie Dutra te maken
met Kasteel Wijnendale? Achter de naam "Dutra"
"
of "D' Utra" schuilt een spannend en historierijk
verhaal. Ze onderging een heuse transformatie en
had
verschillende
varianten
doorheen
de
geschiedenis,, van "Huerta", "Huter" tot "Urtere",
"Huertere" of "Hutre
Hutre". De Portugese verbastering
(men sprak de 'h' niet uit) gaat terug tot "de Hurtere", wat
etymologisch 'ten
ten strijde trekken'
trekken betekent. Deze familie stamt
wellicht af van schildknapen die ridders ten dienste stonden.
Tijdens de late middeleeuwen leefde de adellijke familie de
Hurtere in het Land van Wijnendale als poorters van het Brugse
Vrije.
expansie. Voornamelijk Portugal wierp
zich op als pionier in de
ontdekkingsreizen. Vaak wordt daarbij
een groep Vlaamse avonturiers
vergeten.
Joost de Hurtere was één van hen.
In dienst van Hendrik de Zeevaarder
vertrok hij in 1466 naar de Azoren,
ook wel de 'Vlaemsche Eylanden'
genoemd. Hij was er bewindvoerder
van twee eilanden, Faial en Pico.
De opdracht de eilanden te bevolken
De
oudste
vermelding
ervan
vinden
we
terug
in
stadsrekeningen
rekeningen van Brugge: Willem de Hurtere (1314). Het
aanzien
zien van de familie steeg in de 14de eeuw. De stamvader van
deze Braziliaanse familie is Nicolaas de Hurtere (1367), heer
van Hagebroek en ridder van de Bourgondische Hertog Filips de
Goede (1369-1467). Zijn zoon Leo volgde hem op als heer van
Hagebroek. Hij was een belangrijk
ngrijk functionaris van Adolf van
v
Kleef-Ravenstein (1425-1492),, de zoon van Maria van
Bourgondië en de toenmalige eigenaar van het Land van
Wijnendale.. Na het overlijden van zijn moeder bouwde hij
Kasteel Wijnendale om tot een prachtig jachtslot. Leo de
Hurtere was er hoogbaljuw en voorzitter van de Wijnendaalse
schepenraad.
en te kerstenen was niet gemakkelijk.
Hier splitst de tak van de stamboom verder op. Leo's zoon
Joost de Hurtere/Joz
/Joz D'Utra (ca. 1435-1495) is een
spilfiguur in het hele verhaal (zie kaderstukje). Zijn jonge
halfbroer Boudewijn en zus Josina trokken samen met hem
naar de Portugese Azoren. Na hen komen honderden Portugese/
Braziliaanse afstammelingen.
Rombout de Doppere werden de
De link tussen Kasteel Wijnendale en het Portugese
Portuges avontuur
dat de Braziliaanse familie Dutra vandaag naar hier brengt, is
vrij eenvoudig. Niet alleen bestonden er goeie handelsrelaties
tussen Portugal en Brugge,, deze werden
werd
ook regelmatig
bezegeld op het hoogste niveau. Zo trouwde de dochter van de
Portugese Infante of Regent, Beatrix,
Beatri
met de staatsman en
kasteelheer Adolf van Kleef. De meeste Vlaamse uitwijkelingen
kwamen uit het Brugse Ommeland.
De hoofdstad van Faial, Horta, werd
De onherbergzame vulkanische
eilandengroep was niet erg
aantrekke
aantrekkelijk.
Dus verzon Joost de
Hurtere een list:
list de eilanden waren
rijk aan kostbare edelmetalen.
edelmetalen Dit
klonk menige Vlaming als muziek in de
oren. Toen de kolonisten na enige tijd
dit bedrog doorhadden, kwamen ze in
opstand. Joost vluchtte naar Lissabon,
maar keerde terug en sloeg de
opstand neer. Volgens Bruggeling
eilanden tot 'Nieuw Vlaanderen'
gedoopt van waaruit wijn en suiker
naar Brugge werden
werd
verscheept.
WEETJE:
afgeleid van 'de Hurtere'.
De heren van Hagebroek, een heerlijkheid binnen
het Land van Wijnendale, woonden op een
kasteelhoeve. De plaats van het oude tehuis van de
familie Dutra is nog steeds te zien in het landschap
en bevindt zich op de huidige grens tussen Gits en
Hooglede. Tegenwoordig staat er een hoeve op een
verhoogd plateau.
De heerlijkheid (Gits) wordt ook vermeld in het
Manscheepebouck, te bezichtigen in het
kasteelmuseum.
Als
kapitaalkrachtige
ondernemers
namen zij het gouverneurschap op zich
in deze nieuwe kolonisatiegebieden op
zoek naar winsten. Onder Joost de
Hurtere en zijn gelijknamige nazaat
ontwikkelden twee van de eilanden zich
tot stedelijk bevolkte en bloeiende
exportgebieden. Productie vond zowel
plaats
in
de
landbouw,
als
in
verscheidene proto-industrieën. Ook
werden er verschillende residenties,
overheidsgebouwen
en
katholieke
kerken gebouwd.
Bij Joost Jr. (ca. 1468-1549) steeg het succes naar het hoofd.
Zijn tiranniek en overspelig gedrag zorgde voor onrust in de
familie, vooral bij de aangetrouwde familie van Cortê-Real. In
zijn testament liet hij alles na aan een bastaardzoon. Dit werd
het markant begin van een reeks intriges op de eilanden. De
meeste van de nazaten Utra-Cortê-Real waren belangrijke
militairen en admiralen op zee voor de Spaans-Portugese kroon.
Vandaar dat er van deze tak ook nazaten te vinden zijn in de
buurt van Lissabon en aan de westkust van India.
De rechtstreekse nazaten van de tak van de zus van Jorge Sr.,
Josina de Utra, verhuisden aan het einde van de 17de eeuw van
het eiland Faial naar het naburige Terceira (Santa-Bárbara).
Afstammelingen trokken daarop naar Rio de Janeiro (Brazilië)
en uiteindelijk Californië (V.S.) aan het begin van de 20ste eeuw.
De derde tak, die van de meegereisde halfbroer van Jorge Sr.,
Baudewijn/Balduíno, verbleven vooral op de eilanden waar ze
zich ook in de strijd zouden mengen tegen latere militaire
aanvallen.
BRONNEN:
FERREIRA DE SERPA (A.). A familia Utra (Hurtere): os flamengos na Ilha do Faial. Lissabon, Centro Tip.
Colonial, 1929.
CLAEYS (A.L.FR.). Vlamingen op de Azoren sinds de 15de eeuw. Genealogische geschiedenis van 17 LusoBourgondisch-Vlaamse families Azorianen. Brugge, vol. 2, 2011.
VAN BIERVLIET (A.). Gits door de eeuwen heen. Leuven, Davidsfonds, 1985.
VIAENE (A.). Veelnamig Vlaanderen. Een overzicht van de oude samenstellingen. In: Biekorf, 1 (1971), 72,
pp. 5-14.-"De vergeten Vlamingen van de Azoren" [URL: http://lusophonia.com/?q=node/140]
COLOFON:
Redactie:
Eindredactie:
V.U.:
Martijn Strubbe, bachelor geschiedenis
Bart Hanson. Toerisme Torhout - Stad Torhout
Norbert De Cuyper, Aartrijkestraat 11B, 8820 Torhout

Download Report