Rubrieken

30
cogiscope
0413
BE R IC H T E N UI T H E T V E L D
b e r i c ht e n u i t h e t v e ld
Stichting Centrum ’45 bewijst al 40
jaar zijn noodzaak
‘Lang leve uw koninkrijk! In de vijftien
jaar dat ik er woon is de elektriciteit
van mijn lamp geen minuut uitgevallen. Het water heeft de kraan nooit
in de steek gelaten. De riolering in
uw koninkrijk is sterker dan de hemel,
want hoeveel water zij ook naar beneden gooit, het verdwijnt. In bakkerijen
liggen meer soorten brood dan soorten
wapens in Irak. Een hond heeft meer
papieren en rechten dan ik in mijn vaderland had. Zelfs een cavia in uw koninkrijk geniet meer dan mijn moeder
die twaalf kinderen heeft gebaard en
ze vanaf 27 oktober 1987 nooit meer
allemaal samen heeft kunnen zien.’
Uit: Brieven voor de koning van het
NRC, dit voorjaar gepost door
Rodaan Al Galidi.
Hij won dit jaar de Europese
Unieprijs voor de letteren, was al
twee keer Zwarte Piet, is gek op fietsen, maar zakte voor zijn inburgeringsexamen en dreigt, ondanks zijn
generaal pardon, alsnog te worden
uitgezet.
Al Galidi is een van de sprekers
in de Stadsgehoorzaal in Leiden,
waar op 7 november jl. het 40-jarige
jubileum van Centrum ’45 wordt
gevierd. Wat valt er, buiten het
gegeven van dit jubileum, eigenlijk
te vieren? Ik luister naar Al Galidi
en raak verward. Hij verhaalt over
de vele onzekere jaren in het AZC:
niet mogen werken, geen onderwijs, geen lessen Nederlandse
taal, gedoemd tot ledigheid… Nu
draagt hij zijn met zelfstudie in het
Nederlands geschreven gedichten
voor. Ik voel me wat ongemakkelijk
de schoonheid van mijn eigen taal
te ervaren uit de mond van een allochtoon. Ritmisch, melancholisch,
soms zelfs humoristisch draagt
hij zijn gedicht Ik hou van Holland
voor.
De jubileumbijeenkomst begint
met een film van Erik Heuvelink
die ons in vogelvlucht meeneemt
langs de maatschappelijke ontwikkelingen op het gebied van traumaverwerking en behandeling en de
reflectie van Centrum ’45 hierop.
We zien Koningin Juliana op 16
mei 1973 Centrum ’45 openen, dat
in zijn eerste jaren de nadruk legt
op de zorg van verzetsstrijders
en hun familieleden, slachtoffers
Foto Erik Kottier
van de Tweede Wereldoorlog. Later
komen daar Indiëgangers met de
kampslachtoffers en dwangarbeiders
bij. Vanaf de jaren '90 breiden de
patiëntengroepen zich verder uit met
veteranen en vluchtelingen en nog
later beroepsgetroffenen van politie
en brandweer.
Niet alleen de patiëntengroep verandert, ook het behandelaanbod is
voortdurend in ontwikkeling. We
zien fragmenten uit de documentaire Begrijpt u nu waarom ik huil
van Louis van Gasteren, waarin
een patiënt LSD toegediend krijgt
door Prof. dr. Bastiaans (psychiater
bij Centrum ’45 tot 1988), overgaan in recente beelden van een
EMDR-sessie. De doelstelling van
het centrum blijft echter al die
jaren dezelfde: de best mogelijke
psychotrauma-behandeling bieden
aan getroffenen van vervolging,
oorlog en geweld. Daarvoor is ook
onderzoek en innovatie nodig en
niet in het minst de onvoorwaardelijke toewijding van het personeel.
De naam Centrum ’45 verwijst naar
het bevrijdingsjaar maar eigenlijk
is het centrum voortdurend bezig
met bevrijding; de bevrijding van
ernstig getraumatiseerde mensen,
BE R IC H T E N UI T H E T V E L D cogiscope 0413
31
b e r i c ht e n u i t h e t v e ld
opdat ze weer grip krijgen op hun
eigen leven.
Vervolgens gaat Dorine Holman in
gesprek met Jan Brokken over het
thema verwerking van oorlogstrauma’s in de literatuur. In Brokkens
autobiografische roman Mijn kleine
waanzin beschrijft hij aan de hand
van persoonlijke herinneringen een
halve eeuw Hollandse geschiedenis. Jan Brokken is geboren na de
oorlog in een domineesgezin dat
de kampen in Indië heeft overleefd.
Hij is het ‘verwende’ nakomertje
dat ziet hoe de oorlog, die hij zelf
nooit heeft meegemaakt, blijft
doorwoekeren in het gezin waarin
hij opgroeit.
Daarop laat Jan Brokken aan de
hand van zijn laatst verschenen
boek zien dat oorlog niet alleen de
natuurlijke homeostase binnen een
gezin kan ontwrichten, maar zelfs
die van een hele samenleving. In
dat boek, De vergelding, een dorp
in tijden van oorlog, reconstrueert
hij de gebeurtenissen die zich
hebben afgespeeld in het plaatsje
Rhoon waar hij is opgegroeid.
Een dorp dat sinds de oorlog een
geheim met zich meedraagt. Door
sabotage vindt in 1944 een Duitse
soldaat de dood. De vergelding is
verschrikkelijk: zeven mannen uit
Rhoon worden geëxecuteerd, hun
vrouwen en kinderen uit hun huis
verdreven. Wie pleegde de aanslag
op de Duitse soldaat en waarom?
Of was het toch een dom ongeluk
met fatale gevolgen? Tot op de dag
van vandaag maken de dorpsbewoners elkaar verwijten. Ook zij zijn
nu nog slachtoffers van de oorlog.
Voor de media niet gekende slachtoffers, die wel erkenning kunnen
vinden bij Centrum ’45.
Na de pauze staan Freek de Jonge
en zijn vrouw Hella op het programma. Hella begint met de
voordracht van een autobiografisch
verhaal. Haar ouders hebben in de
Tweede Wereldoorlog een groot
deel van hun familie verloren en
die onverwerkte trauma’s drukten
een zware stempel op de jonge
Hella. Dat leidde bij haar tot een
loyaliteitsconflict. De liefde van
haar vriend, de toen nog piepjonge
Freek, gaf haar de nodige steun.
Freek vervolgt met een uit grap-
pen opgebouwd maar daarom niet
minder dramatisch familieverhaal,
waarin hij het publiek begrip laat
opbrengen voor de persoon die ‘het
schitterende gouden horloge heeft
gestolen dat je van je opa hebt geërfd’,
door invoelbaar te maken waarom
deze uiteindelijk tot die daad gekomen is. Freek eindigt zijn bijdrage
met een gedicht, oorspronkelijk geschreven voor zijn dochter met liefdesverdriet, maar voor vanmiddag
eveneens toepasselijk: Laat die hand
maar los, of pak er juist een vast…
Centrum ’45 is in al die jaren van
haar bestaan de uitgestoken hand
geweest voor getraumatiseerden.
Duizenden patiënten zijn geholpen
om in weerwil van de barbarij die
ze hebben meegemaakt toch nog
iets van hun leven te maken. Maar
tijdens deze jubileumbijeenkomst
geen aandacht voor de wapen
feiten van het centrum, dat op het
gebied van psychotraumatologie
het keurmerk TOPGGz heeft en het
initiatief nam om de deelgebieden
in de psychotraumazorg bijeen te
brengen in een groep van experts,
de Arq Psychotrauma Expert Groep.
Vandaag laat men genodigden
verhalen over de verschrikkingen
die mensen elkaar aandoen en de
nasleep hiervan.
Daarmee wordt duidelijk dat een
discussie over het bestaansrecht
van een organisatie als Centrum ’45
helaas ook voor de komende jaren
niet aan de orde is. Een lichtpuntje:
er zijn altijd mensen die zich met
volle overgave inzetten om anderen
te helpen hun angsten en verdriet
om te zetten in kracht, liefde, in
kunst… Maar ronduit indrukwekkend en bemoedigend is het dat
veel slachtoffers daartoe in staat
zijn louter op eigen veerkracht. Zo
iemand is Al Galidi die eerder deze
dag zijn gedicht voorlas:
‘Ik hou van Holland’, zei de paraplu.
‘Het is mijn land.
Ik kan me geen ander land voorstellen
waar ik zo mezelf kan zijn
en zo open voor iedereen.’
Marieke Sleijpen, onderzoeker/
psycholoog; o.m. werkzaam bij Arq
Psychotrauma Expert Groep
32
cogiscope
0412
BE R IC H T E N UI T H E T V E L D / b o e k e n
b e r i c ht e n u i t h e t v e ld b o e k e n
Indische collectie 1940-1950 van
het NIOD wordt gedigitaliseerd
Het NIOD start binnenkort met
de digitalisering van een groot
deel van de Indische collectie
1940-1950. De digitalisering is
mogelijk door een subsidie van
Metamorfoze, het nationaal programma voor het behoud van papieren erfgoed.
Door de conservering blijft de
waardevolle maar kwetsbare collectie voor de toekomst behouden
en komen de veelal bijzondere archiefstukken voor iedereen digitaal
beschikbaar.
De collectie bestaat onder andere
uit documenten met betrekking
tot de bezettingstijd, waaronder
administratie van de Japanse
internerings- en krijgsgevangenenkampen en persoonlijke verslagen.
Deze gegevens werden in de loop
der tijd aangevuld door uitgebreide
interviews met repatrianten die tijdens de oorlog in een Japans kamp
gezeten hadden.
Daarnaast bevat de collectie documenten (o.a. processtukken) van
geallieerde en Nederlandse opsporingsinstanties en krijgsraden voor
de berechting van Japanners. Ook
bevat de collectie rapporten en
verslagen van overheidsinstanties
over de nasleep en financiële afwikkeling van de Japanse bezetting en
over de naoorlogse economische
ontwikkeling van Indië/Indonesië.
Baranowsky, Anna B., Eric Gentry,
Franklin Schultz, Behandeling na
trauma: Methoden voor stabilisatie en
herstel. Amsterdam: Hogrefe, 2013.
ISBN 9789079729821, 256 pag.
De auteurs baseren zich in dit
boek op het Driefasenmodel van
Herman. In dit model wordt eerst
gezorgd voor veiligheid, vervolgens
vindt de traumaherinnering en
-verwerking plaats, en ten slotte
wordt gewerkt aan het herstel van
verbinding met het dagelijks leven.
Dit uitgebreide naslagwerk bevat
instructies, praktische werkbladen
en talloze oefeningen en protocollen.
Chalavi, Sima, The traumatized
brain: gray and white matter morphology in dissociative identity disorder
and Posttraumatic Stress Disorder.
Zutphen: Wöhrmann, 2013.
Proefschrift Rijksuniversiteit
Groningen, 239 pagina’s.
De hersenen van mensen met een
dissociatieve identiteitsstoornis
(DIS, eerder: meervoudige persoonlijkheidsstoornis) of een PTSS
zien er anders uit dan die van
mensen zonder zo’n stoornis. De
verhouding tussen grijze en witte
stof is afwijkend in bepaalde gebieden, waaronder de hippocampus.
Dat concludeert Sima Chalavi in
dit promotieonderzoek, waarin zij
met behulp van MRI-scans de verhouding tussen witte en grijze stof
in de hersenen vergeleek van mensen met DIS, met een PTSS en die
van een gezonde controlegroep.
boeken
c o g i s c o p e 0 4 1 2 33
van collaborateurs. Dit onderzoek
is onderdeel van het NWO-project
'Erfenissen van collaboratie'.
Doornbos, Nienke, De papieren
asielzoeker: institutionele communicatie in de asielprocedure, Recht &
Samenleving 18, GNI Instituut
voor Rechtssociologie/Centrum
Hezewijk, Irma van, Anne-Mieke
voor Migratierecht KU Nijmegen,
Kruuk, Anke Visser, Moet iedereen
2013.
het weten? Draaiboek bij crisissitua-
ISBN 907147870X, 269 pagina’s.
ties seksuele intimidatie in het primair
Dit boek beschrijft en verklaart op
basis van observaties en interviews
hoe de communicatie tussen asielaanvragers en de Immigratie- en
Naturalisatiedienst (IND) verloopt
en welke rol de vraaggesprekken spelen in het selectieproces
dat met de asielprocedure wordt
beoogd. Er is ook aandacht voor
de rol van tolken en de communicatieproblemen waar zij mee te
maken hebben.
onderwijs. Utrecht: PPSI/APS, 6e
Gelder, Johan van, Maror: de
dubbele roof op de Joodse tegoeden.
Groenste Media, 2013.
ISBN 9789491267055.
Maror beschrijft de geschiedenis van het Centraal Joods
Overleg (CJO) en de Stichting
Platform Israël (SPI) die met de
Nederlandse overheid, bankwezen
en verzekeraars hebben onder-
herz. druk 2013. 78 pagina’s.
handeld over teruggave van de geroofde Joodse tegoeden. Publicist
Johan van Gelder volgde het spoor
van de geroofde Joodse tegoeden
wat uiteindelijk resulteerde in de
Stichting Collectieve Maror-gelden
Nederland die jaarlijks subsidies
verstrekt om de Joodse traditie
voor de toekomst financieel zeker
te stellen.
Grevers, H.M., Van landverraders tot
goede vaderlanders: de opsluiting van
collaborateurs in Nederland en België,
1944-1950. Balans, 2013.
ISBN 9789460037009, 256 pag.
De vervolging van collaborateurs
in Nederland en België na de
Tweede Wereldoorlog ging niet
alleen gepaard met geweld, zoals
vaak wordt gedacht. Heropvoeding
tot 'goede vaderlanders' was even
belangrijk als bestraffing, al sorteerde die heropvoeding niet altijd
het gewenste effect. Opsluiting,
vervolging en heropvoeding verliepen in beide landen verschillend.
Dat concludeert historicus Helen
Grevers in dit vergelijkend promotieonderzoek naar opsluiting
Het project Preventie Seksuele
Intimidatie (PPSI) werd in 1993
ingericht om te fungeren als ‘aanjaagmotor’ voor de bestrijding van
seksuele intimidatie op scholen.
Dit is al weer de 6de druk van dit
stappenplan voor besturen en directies die geconfronteerd worden
met seksuele intimidatie op hun
school. Per stap worden steeds informatie en een lijst met actiepunten gegeven.
Iersel, Fred van, Jan Peter van
Bruggen, René de Boer, Trouw aan
jezelf: hoe de Geestelijke Verzorging
kan bijdragen aan de morele vorming
van militairen. Budel: Damon, 2013.
ISBN 9789460361555, 159 pagina’s.
Dit praktijkboek verschaft inzicht
in het proces van morele vor-
34
cogiscope
0412
Boeken
b o e k e n
ming van militairen waarin voor
de Geestelijke Verzorging een
belangrijke taak is weggelegd. In
vier artikelen wordt o.a. aandacht
besteed aan de ontwikkeling van
moreel besef bij militairen, de
deugdethiek als karaktervorming
van militairen, en op welke manier
ontsporend groepsgedrag voorkomen kan worden.
Kolmer, Roy, Leven met PTSS: het
Lower, Wendy, Hitler's Furies:
Soest, Aaldert van, Oorlog op af-
ware verhaal van een Bosnië-veteraan.
German Women in the Nazi Killing
stand: De betrokkenheid van Iran bij de
Zoetermeer: Free Musketiers,
Fields. Houghton Mifflin
terreurbewegingen Hezbollah, Hamas
2013.
Harcourt, 2013.
en Palestijnse Islamitische Jihad.
ISBN 9789048428830, 161 pagina’s.
ISBN 9780547863382, 288 pagina’s.
Soesterberg: Aspekt, 2007.
Roy Kolmer is een Bosnië-veteraan
die tijdens zijn uitzending in
voormalig Joegoslavië chronische
PTSS heeft opgelopen. In dit boek
vertelt Kolmer zijn persoonlijke
verhaal met behulp van dagboekfragmenten gemaakt tijdens zijn
uitzending en de periode dat hij in
therapie was.
Dit boek belicht de rol van hele
gewone Duitse vrouwen die tijdens
de Tweede Wereldoorlog actief
waren aan het Oostfront. Uit o.a.
dertien biografieën die in dit boek
beschreven worden, blijkt dat vrouwen veel actiever betrokken waren
bij de misdaden van de Holocaust
dan voorheen werd gedacht.
ISBN 9789059115835, 103 pagina’s.
Aaldert van Soest onderzocht in
zijn doctoraalscriptie of Iran een
oorlog via derden, de zogenaamde
'proxy's' tegen Israël voert. Hij
beantwoordde die vraag met 'ja',
gezien de invloed op en steun van
Iran aan Hezbollah en de Palestijns
Islamitische Jihad. Ook deed hij
onderzoek naar de banden die er
tussen Iran en Hamas bestaan.
BOEKEN
COGISCOPE
Narratieve
Exposure
Therapie
Wegen, Joost van der, Onder
spanning. Werken bij de politie.
Crimesite, 2013.
ISBN 9789491308109
Journalist Joost van der Wegen
sprak met (oud-)politieagenten,
wetenschappers, politiechefs en
andere ervaringsdeskundigen over
het werken bij de politie. In dit
boek laat hij onder andere zien dat
politieagenten in hun loopbaan
vaak met meer geweld en agressie
te maken krijgen, dan militairen
tijdens hun uitzending naar een
brandhaard ergens in de wereld.
Agenten hebben daardoor moeite
om overeind te blijven en gaan gebukt onder grote spanningen.
Wind, Tim R., Linking post-disaster
mental health to the erosion of social
fabric. Diemen: Arq Psychotrauma
Expert Groep, 2013.
ISBN 9789089531957, 179 pagina’s.
Psychische gevolgen na een
natuurramp worden niet alleen
bepaald door de traumatische ervaring zelf en de manier waarop
individuen omgaan met de gevolgen van de ramp. Zij worden
ook bepaald door de destructieve
35
0412
gevolgen van rampen op de context
en de sociale gemeenschap waarin
getroffen mensen wonen. Het is
belangrijk deze complexe factoren
te betrekken in rampen-onderzoek.
Dit proefschrift wil aantonen dat
het kruisvlak tussen individuele
variabelen en determinanten in
de rampgetroffen context bepaalt
of mensen psychische problemen
ervaren na een ramp.
Voorjaarssymposium
Arq Psychotrauma Expert Groep
21 maart 2014
Narratieve Exposure Therapie (NET) is specifiek
ontwikkeld voor de behandeling van PTSS ten gevolge
van meervoudige traumatiserende gebeurtenissen.
In maart 2014 verschijnt het eerste Nederlandstalige
handboek over NET, Levensverhalen en Psychotrauma.
Het boek beschrijft de achtergrond van deze behandelmethode. Diverse invalshoeken komen aan de orde
zoals oral history, getuigenistherapie, narratieve
therapieën bij ouderen en NET in Uganda.
Ter gelegenheid van het verschijnen van het boek
organiseert Arq Psychotrauma Expert Groep een
symposium over NET.
Sprekers zijn o.a. Maggie Schauer, Thomas Elbert,
Ruud Jongedijk, Selma Leydesdorff en Eric Vermetten.
Prijs € 145 (studenten € 100‚ inclusief boek t.w.v. € 27,50)
Locatie Amsterdam
Accreditatie wordt aangevraagd
Voor meer boeken, artikelen en
dvd’s bezoek onze bibliotheek
www.cogis.nl/bibliotheek
Levensverhalen en Psychotrauma (red. Ruud Jongedijk)
verschijnt in maart 2014 bij Uitgeverij Boom
en maakt onderdeel uit van de Arq-reeks.
www.arq.org
36
cogiscope
0412
In de media
in de media
Oorlog in het hoofd
Volkskrant, 23 november 2013
Wat gebeurt er precies in het hoofd
van de soldaat als er een berm bom
vlak bij hem ontploft? In ruim tien
jaar tijd is bij bijna een-vijfde van
de teruggekeerde militairen de diagnose mild traumatisch hersenletsel gesteld, maar artsen hebben
zich daarbij louter gebaseerd op
de door militairen gerapporteerde
klachten. Of die afkomstig zijn van
beschadigingen in het hoofd?
‘We weten het niet zeker’, zegt
Eric Vermetten, die als hoogleraar
aan het LUMC de medisch-biologische en psychiatrische aspecten
van trauma onderzoekt. Toch lijkt
een fysieke oorzaak niet onmogelijk. Een reportage over Mild
Traumatisch Hersenletsel
Babymeisjes hebben tot twee jaar
na Filipijnse tyfoon een verhoogde sterftekans
Scientias, 21 november 2013
Tyfonen zoals het exemplaar dat
recent over de Filipijnen joeg,
doet de sterftekansen van jonge
meisjes tot 24 maanden nadat
een tyfoon overkomt, enorm ver-
hogen. Dat blijkt uit onderzoek
aan de Universiteit van Berkeley.
Opvallend genoeg bleek de sterftekans van babyjongetjes niet te
pieken na een tyfoon. De onderzoekers speculeren dat dat komt
doordat ouders – waarschijnlijk onbewust – ander voedsel en andere
zorg bieden aan babymeisjes dan
aan babyjongetjes.
Nederland geeft miljoen voor
slachtofferfonds ICC
Onafhankelijke adviescommissie
PTSS Politie ingesteld
‘post-koloniaal
geheugenverlies’
van de Nederlandse autoriteiten.
Politieacademie, 19 november 2013
De onafhankelijke adviescommissie PTSS Politie is officieel van
start gegaan.
Deze commissie buigt zich over de
verzoeken van individuele politiecollega’s die de diagnose PTSS kregen en kijkt aan de hand van eenduidige criteria of er een verband
is tussen de ziekte PTSS en het
beroep of de werkomstandigheden.
Kwaliteit meten in de kinder- en
jeugdpsychiatrie
MGv, 15 november 2013
Alle behandelaren willen graag
weten of hun behandeling werkt.
Maar hoe meet je dat? Mijnke
Janssen en collega’s onderzochten
een vragenlijstmethode voor kinderen, hun ouders en behandelaren
in de kinder- en jeugdpsychiatrie.
Trouw, 20 november 2013
Nederland geeft een miljoen euro
aan het slachtofferfonds van het
Internationaal Strafhof (ICC).
Minister Frans Timmermans van
Buitenlandse Zaken maakte dat
bekend op de jaarvergadering in
Den Haag van de 122 aangesloten
landen bij het ICC.
Het Slachtofferfonds (TFV) geeft
onder meer materiële steun en fysieke en psychologische bijstand
aan slachtoffers van genocide, misdaden tegen de menselijkheid en
oorlogsmisdaden.
‘Moord op (Indische)
Nederlanders is genocide’
Opening poli Suïcidepreventie
Reformatorisch Dagblad, 18 no-
GGZ nieuws, 5 november 2013
vember 2013
Op 5 november werd bij
GGZ-instelling
Vincent
van
Gogh in Venray de eerste poli
Suïcidepreventie van Nederland
geopend. De medewerkers van de
poli gaan mensen met ernstige
suïcidegedachten begeleiden en
behandelen en bieden nazorg aan
cliënten en hun familie of naasten.
De golf van etnisch geweld in
Nederlands-Indië, die begon in
1945, is steeds ten onrechte door
Nederland naar de achtergrond
verdrongen. De moord op duizenden (Indische) Nederlanders in de
Bersiaptijd is door Nederland altijd gelaten geaccepteerd, ‘terwijl
het zich het best laat omschrijven
als volkerenmoord’. Dat zegt de
Amerikaanse historicus William
H. Frederick in een interview in
Trouw. Hij spreekt daarin van
Onderzoeksprogramma ‘Erfenissen
van Collaboratie’ gepresenteerd
NIOD, 1 november 2013
In
het
onderzoeksprogramma
In de media cogiscope 0412
37
in de media
Erfenissen van Collaboratie hebben onderzoekers voor het eerst
de positie van voormalig ‘fout’
Nederland en België in de naoorlogse samenleving in kaart gebracht. Zo geven ze nieuw inzicht
in de mechanismen van uitsluiting en integratie in Nederland
en België en in de daarmee samenhangende ideeën over ‘goed
burgerschap’. Dit onderzoeksprogramma besluit met drie uitgaven.
Het laatste deel zal in mei 2014
verschijnen.
Minder risico op PTSS bij kinderen
van Holocaust-overlevenden
Jonge recruten hebben verhoogde
kans op PTSS
Laboratory Equipment, 29 okto-
The Guardian, 28 oktober 2013
ber 2013
Jongeren die onder de 18 jaar zijn
en gerekruteerd worden in het
Britse leger hebben meer kans op
het ontwikkelen van PTSS en zijn
suïcidaler bij het verlaten van hun
dienst. Dit blijkt uit het rapport The
Last Ambush, van ForcesWatch.
Onderzoekers aan de Universiteit
van Tel Aviv onderzochten of de
zogenoemde tweede generatie
Holocaust-overlevenden
minder
kans heeft op het ontwikkelen van
PTSS en zelfs baat heeft bij de
trauma’s van hun ouders. De uitkomsten zijn gepubliceerd in de
Journal of Traumatic Stress Volume
26, Issue 4.
Installatie Klachtencommissie
Nuldelijnsondersteuning Veteranen
Platform
Trauma veroorzaakt dissociatieve
identiteitsstoornis (DIS)
Nieuwsbrief Veteraneninstituut,
De hersenen van mensen met een
dissociatieve identiteitsstoornis (DIS,
eerder: meervoudige persoonlijkheidsstoornis) of een PTSS zien er
anders uit dan die van mensen zonder zo’n stoornis. De verhouding tussen grijze en witte stof is afwijkend
in bepaalde gebieden, waaronder de
hippocampus. Dat concludeert Sima
Chalavi in haar promotieonderzoek.
31 oktober 2013
Het Veteranen Platform is met de
steun van het VFonds in 2012 begonnen met een driejarig project
om de nuldelijnsondersteuning
van veteranen en hun relaties te
versterken. Dit moet leiden tot het
opzetten van een landelijk dekkend
systeem van genormeerde nuldelijnsondersteuning.
UMCG, 28 oktober 2013
en zussen. Dat was al bekend, nu
begint duidelijk te worden waarom: door veranderingen aan het
DNA van de ongeboren vrucht, al
in het prilste begin van de zwangerschap. Dat ontdekte Elmar Tobi
tijdens zijn promotieonderzoek
in het Leids Universitair Medisch
Centrum (LUMC). Hij deed genetisch onderzoek bij zestig kinderen, verwekt in de barre winter van
1944-45.
'Roma-onderzoeken deugen niet'
Trouw, 26 oktober 2013
Onderzoek naar de Roma-cultuur
die criminaliteit veroorzaakt, deugt
niet. Dat schrijft Huub van Baar in
Letter&Geest (literaire bijlage van
Trouw). De kenner van de positie
van Roma in Europa analyseerde
twee studies die uitvoerig in de media zijn geweest.
Hongerwinter trok sporen in het
DNA van baby's
Trouw, 18 oktober 2013
Hongerwinterkinderen zijn vaker
te dik, hebben vaker suikerziekte
en een te hoog cholesterolgehalte,
en lijden vaker aan schizofrenie
dan eerder of later geboren broers
Vroege screening herkent mogelijk
PTSS bij jonge kinderen
Pediatrics, 23 september 2013
Door zeer jonge kinderen te screenen met de Pediatric Emotional
Distress
Scale-Early
Screener
(PEDS-ES), 6 tot 13 dagen na een
schokkende gebeurtenissen of ongeval, zouden tijdig symptomen te
herkennen zijn die kunnen leiden
tot PTSS. Een onderzoek daarnaar
is recent gepubliceerd in Pediatrics,
32 september 2013 (doi: 10.1542/
peds.2013-0713).
38
cogiscope
0412
f i lm s
films
Speelfilm: Omar
Regie: Hany Abu-Assad, Palestina, 2013, 96 min.
Première: 21 november 2013
Al eeuwen bouwen mensen muren om zich te beschermen tegen de vijand. Van Hadrian’s Wall in Schotland tot de Grote Muur in China of de
muur van Berlijn. Nog redelijk nieuw en minder bekend is de ‘Israëlische
muur’ die sinds tien jaar wordt gebouwd op de westelijke Jordaanoever.
Voor de Israëli’s een barrière om Palestijnse terroristen tegen te houden
en voor Palestijnen een versperring, die zorgt voor separatie en segregatie en die hun bewegingsvrijheid ernstig beperkt. Met name in OostJeruzalem is een situatie ontstaan, die herinneringen oproept aan de
scheiding tussen Oost en West-Berlijn.
Het eerste beeld uit de film Omar van de Palestijns-Nederlandse filmmaker Hany Abu-Assad spreekt wat dat betreft boekdelen. Een jongeman
staat te wachten bij een immens hoge muur. Plotseling klimt hij behendig aan een touw langs de muur omhoog. Bovenop gekomen wordt hij
beschoten, maar hij weet te ontkomen in de wirwar van steegjes aan de
andere kant. Even later zit Omar, zoals de muurklimmer heet, gezellig op
de bank bij zijn vrienden Tarek en Amjad, maar hij heeft vooral oog voor
Tarek’s zuster Nadja met wie hij stiekem briefjes uitwisselt.
Bij een volgende klimpartij over de muur wordt Omar, die de kost verdient
als broodbakker, op de terugweg opnieuw beschoten en even later aangehouden door een jeep met Israëlische militairen. Als pesterij moet hij
doodstil op een wiebelende steen blijven staan, terwijl zijn identiteitskaart
wordt gecontroleerd. Als hij, zoals te verwachten, van de steen valt wordt
hij bruut met een geweerkolf neergeslagen. Daarmee zet regisseur AbuAssad de toon voor de komende gebeurtenissen. Al snel blijkt dat er meer
speelt achter de muur. De drie vrienden behoren tot een groep Palestijnse
‘freedom fighters’. In het geheim bereiden ze een missie voor, waarbij ’s
nachts een Israëlische militair in koelen bloede wordt neergeschoten.
IJzeren gordijn
Abu-Assad heeft maar weinig beelden nodig om zijn verhaal te vertellen.
Op een snelle, bijna minimalistische manier wordt de overval in beeld
gebracht. Geen woord en geen beeld teveel, de kijker mag veel dingen zelf
invullen. Daarbij kan enige voorkennis van de situatie in de Palestijnse bezette gebieden geen kwaad. Zoals het feit dat Israël sinds 2003 een nieuw
soort ‘ijzeren gordijn’ rond de Westbank aanlegt van inmiddels zo’n 450
kilometer lang, dwars door steden, dorpen en landbouwgebieden. Het
aantal aanslagen door terroristen is daarmee, naar zeggen, drastisch afgenomen, maar het sociale leven in Palestijnse woongebieden is hier en daar
ernstig verstoord.
Zo moet Omar over een muur van acht meter klimmen om bij zijn vrienden te komen die een paar minuten bij hem vandaan wonen. De muur is
daarbij ook een metafoor voor de barrière tussen hem en zijn geliefde, met
wie hij geheime afspraakjes heeft en fantaseert over trouwen. Maar voor
een huwelijk heeft hij toestemming nodig van de familie van Nadja. In
dit geval haar broer Tarek, maar die heeft andere, belangrijker dingen aan
zijn hoofd en vindt dat Omar zich eerst maar eens moet bewijzen in de
strijd voor zijn land.
Regisseur Abu-Assad focust in de film op de persoonlijke geschiedenis
van Omar, die je zowel kunt zien als een aardige, verliefde bakkersknecht
die je het mooiste meisje van de wereld gunt, maar die tegelijk ook betrokken is bij een koelbloedige moord op een onschuldige Israëlische soldaat.
Hij is mededader, maar komt gaandeweg steeds meer in de rol van slachtoffer terecht. Een ontwikkeling die door Abu-Assad op een subtiele manier
in beeld wordt gebracht, met aanvankelijk nog onschuldige klimpartijen
over hoge muren maar eindigend in een doolhof waaruit geen ontkomen
meer mogelijk is.
Bij een fatale klimpartij wordt
hij beschoten en opgepakt
door Israëlische militairen.
In een gevangenis wordt hij
gemarteld en zwaar onder
druk gezet om tot een bekentenis te komen over de moord
op de Israëlische soldaat. De
gevangenis blijkt een broeinest
waar niemand te vertrouwen
is. Omar wordt er in geluisd
en gedwongen mee te werken
met de Israëli’s in ruil voor zijn vrijlating. Hij denkt er wel mee weg te
komen, maar komt van alle kanten onder druk te staan in een serie van
gebeurtenissen die eindigen in een Gordiaanse knoop.
Een onontwarbare kluwen die symbolisch is voor de situatie in het
Midden-Oosten en die Abu-Assad van binnenuit kent. Hij is in 1961 geboren in Nazareth, waar hij zijn jeugd heeft doorgebracht voor hij in 1980
naar Nederland kwam om vliegtuigbouwkunde te studeren. Begin jaren
negentig sloeg hij een andere weg in en werd filmmaker. Daarbij bleek het
Midden-Oosten een belangrijke bron van inspiratie. Met films als Rana’s
Wedding, over een Palestijnse bruid die dreigt te worden uitgehuwelijkt,
gevolgd door Ford Transit, een geënsceneerde documentaire over een
Palestijnse chauffeur die met zijn Fordbusje passagiers vervoert tussen
Ramallah en Jeruzalem. En vooral zijn bekroonde film Paradise Now uit
2005. Een aangrijpend drama over twee Palestijnse zelfmoordterroristen.
f i lm s cogiscope 0412
39
Een film die hem ook een ticket bezorgde voor ‘Hollywood’, maar dat
leidde slechts tot een mislukte thriller (The Courier) en twee jaar geleden
kwam hij met de staart tussen de benen terug naar Nederland. Om daar
zonder verdere Hollywoodaspiraties het scenario te schrijven voor Omar.
Net als Paradise Now een kleine film, volledig opgenomen in Palestijns gebied, met een Palestijnse crew en met een cast van voornamelijk amateurs
die weten wat er speelt in de bezette gebieden. Alleen voor de rol van de
Israëlische ondervrager huurde hij een professionele acteur in.
Vertrouwen
Het verhaal van Omar is deels gebaseerd op ware gebeurtenissen. Een
vriend van Hany Abu-Assad werd ooit benaderd door de Israëlische geheime dienst, die hem, omdat ze bepaalde dingen van hem wisten, probeerde
te chanteren en voor hen te laten werken. Abu-Assad werkte het verhaal
uit tot een spannend scenario en wist er, gepokt en gemazeld door zijn
ervaringen in Hollywood, een meeslepende thriller van te maken.
Het thema dat hem daarbij voor ogen stond was vriendschap en vertrouOmar ging in première op het filmfestival van Cannes, waar de film de
juryprijs won in het onderdeel ‘Un Certain Regard’. Ook viel de film in de
prijzen op het in oktober gehouden Filmfestival in Gent en dingt de film
– net als eerder Paradise Now – in 2014 mee naar een Oscar in de categorie ‘Beste buitenlandse film’. Na een succesvolle tournee langs diverse
filmfestivals en de Nederlandse filmhuizen is Omar inmiddels ook geselecteerd voor het Movies That Matter-festival van Amnesty International,
dat van 20-26 maart 2014 wordt gehouden in Den Haag.
40
cogiscope
films
wen en hoe die door omstandigheden compleet kunnen kantelen.
Zoals in de film Omar, waarbij de
drie vrienden het vertrouwen in
elkaar kwijt raken nadat Omar is
opgepakt door de Israëli’s. Door
zijn vrijlating wordt hij in de eigen
gemeenschap automatisch als collaborateur en verrader beschouwd.
En het wordt nog erger als hij
daarna door zijn vrienden gedwongen wordt mee te doen aan een
actie om Israëlische militairen in
een hinderlaag te lokken. Daardoor
komt hij volledig klem te zitten
tussen twee werelden, die allebei
hun vertrouwen in hem hebben
opgezegd en hem min of meer vogelvrij hebben verklaard. Dat daarbij zijn vriendinnetje er ook nog
eens vandoor gaat met zijn vriend
is de druppel die de emmer doet
overlopen en die zorgt voor een onontkoombare ontknoping.
Het zorgt voor een zinderend slot
van een documentaire die opnieuw
aantoont hoe wankel het evenwicht
is tussen goed en fout.
Henk Maurits, freelance film
journalist.
0412
f i lm s / R e f e r e e r b i j e e nk o m s t e n Refereerbijeenkomsten Stichting Centrum ’45
23 januari 2014
Locatie: Oegstgeest
Tijd: 16.30-18.00 uur
Relatie tussen mens- en
wereldbeeld en de ernst van
psychopathologie bij mensen
met complex trauma in de voorgeschiedenis
Ruth Roelofsen
(arts in opleiding tot psychiater)
Complex trauma leidt vaak tot
psychopathologie. Er zijn verschillen in klachtenniveau en in behandelbaarheid. De vraag is in hoe
verre het mens- en wereldbeeld van
patiënten een bijdrage kan leveren
aan de verklaring van deze verschillen en of er een verschil is tussen doelgroepen (eerste generatie,
naoorlogse generatie, veteranen en
vluchtelingen/asielzoekers).
Medisch-psychiatrisch forensische rapportage bij asielzoekers
Rembrandt Aarts
(psychiater in opleiding)
Het Instituut voor Mensenrechten
en Medisch Onderzoek (IMMO)
faciliteert sinds 2012 medisch- forensische rapportages bij asielzoe-
kers. Er wordt in het referaat een
beeld geschetst van de uitvoering
van deze rapportages en hun
plaats in de asielprocedure. Aan
de hand van literatuur en kwantitatieve analyse van opgestelde
rapporten (N=97) worden onder
andere de volgende vraagstellingen besproken: wat zijn de
(psychiatrische) kenmerken van
de onderzochte asielpopulatie?;
hoe beoordelen de rapporteurs
de eventueel aanwezige (causale)
relatie tussen het asielrelaas en
de bestaande psychopathologie?;
welke variabelen spelen een rol in
het tot stand komen van deze causaliteitsbeoordeling?
Religieuze intensiteit en
cognitieve strategieën bij
getraumatiseerde vluchtelingen
Ellen Minkenberg
(psychiater in opleiding)
Cultuur bepaalt wat als stressvol
wordt ervaren, hoe die stress lichamelijk en psychologisch beleefd
wordt, wat de gevolgen zijn, welke
symptomen er bij optreden, hoe
die geïnterpreteerd worden, en
wat een adequate reactie van het
individu en de omgeving is. Religie
staat zeer hoog in de hiërarchie
van betekenisverlening. Het doel
van het onderzoek is het in kaart
brengen van positieve en negatieve cognitieve strategieën en
intensiteit (beleving en handelen)
van religie en geloof bij vluchtelingen met PTSS.
25 februari 2014
Locatie: Diemen
Tijd: 16.30-18.00 uur
Relatie tussen mens- en
wereldbeeld en de ernst van
psychopathologie bij mensen
met complex trauma in de
voorgeschiedenis
Ruth Roelofsen
(arts in opleiding tot psychiater)
Medisch-psychiatrisch
forensische rapportage
bij asielzoekers
Rembrandt Aarts
(psychiater in opleiding)
Informatie en aanmelden:
www.arq.org
C OGI S C OPE
0413
redactioneel
auteursinstructie
Behoefte om te publiceren?
van de redactie
Schrijf voor Cogiscope – platform voor kennisuitwisseling – een artikel, essay, column; of interview een collega of bericht over uw onderzoek.
Stel…
Stel dat behandelaren in staat zouden zijn feilloos aan te geven wie welke
psychische stoornissen hebben en welke behandelingen ervoor geschikt zijn.
In de actiefilm Minority Report (2002) waren wetshandhavers erin geslaagd
foutloos vast te stellen wie in de toekomst misdaden zouden plegen. Dat
kunnen we niet zeggen van psychische stoornissen, momenteel zijn we niet
in staat tot meer dan delen van de puzzel te verklaren. Een puzzel waarvan
de stukjes kunnen veranderen bij ieder nieuw onderzoek en elke nieuwe
waarneming, interpretatie en speculatie.
Als ik naar de onderzoeken kijk die behandelsucces bij PTSS voorspellen
voelt het soms alsof we onszelf voor het eerst proberen te beschrijven in een
lachspiegel. Van het weinige dat er onderzocht is zien we ruwweg wat er is en
hoe het werkt, maar het beeld is niet consistent. Als we er vanuit een andere
hoek naar kijken dreigt het soms te vervormen en onze visie te vertroebelen.
Enkele voorbeelden: Speelt klachtenernst een voorspellende rol op behandel
succes? Vier studies hebben dit onderzocht, het oordeel van iedere afzon
derlijke studie geef ik gemakshalve in hoofdletters weer: JA, JA, NEE, NEE.
Een tweede voorbeeld: Speelt depressie een rol: JA, NEE, JA, NEE. Deze uit
komsten lenen zich niet voor kant-en-klare conclusies. Het beeld is overigens
niet alleen troebel, er zijn ook concepten die eenduidiger succes voorspellen
zoals boosheid: JA, JA, JA, NEE.
Los van de vraag of we ooit de som van iemands leven kunnen begrijpen als
we onszelf na een heel leven nog niet begrijpen, vrees ik de dag dat we einde
lijk alles weten over onszelf en anderen. Dat we alles kunnen voorspellen en
behandelen. Enerzijds wordt het een prachtwereld waarbij iedereen zich goed
voelt en er geen plek is voor leed, maar tegelijkertijd verliest iedere persoon
zijn uniekheid en de verantwoordelijk over zijn eigen daden en eigen lot.
Passiviteit ligt op de loer om als een nummer door de fabriek van psychisch
herstel te gaan. Het is maar de vraag of iemand kan genieten van het zoete
zonder af en toe het bittere te proeven, en maken onze ervaringen, goede en
slechte, ons niet volwaardig? Overigens, wat Minority Report betreft, het her
kenningsproces van misdadigers bleek zelfs op het witte doek niet feilloos;
voorlopig duurt het nog even voordat we alles kunnen voorspellen en mis
schien is dat maar goed ook.
Joris Haagen
Cogiscope
Cogiscope informeert over de psychosociale
Kwartaalblad: verschijnt 4x per jaar
Kosten: € 27,50 per jaar
sCholing
26 april 2013
Symposium Getraumatiseerde
gezinnen: veerkracht van gezin
& hulpverlening
www.cogis.nl
geconfronteerd. Daarbij denken wij ook aan geüni
• congresverslagen
28 mei 2013
Refereerbijeenkomst Stichting
Centrum ’45
www.centrum45.nl
31 mei 2013
Complex trauma bij kinderen; de
focus op dissociatie
www.congressenenopleidingen.nl
Cogiscope omslag_1-2013.indd 1
sCholIng
formeerden bij defensie, politie, ambulance, brand
• recensies
weer, openbaar vervoer.
• actuele informatie uit het veld
2013
9 en 16 september
Psychotrauma en ouderen
Noord-Holland)
(Arq i.s.m. RINO
www.rino.nl
10 september 2013
Zorg en Welzijn Jaarcongres
www.reedbusinessevents.nl
3 december 2013
Basis GGZ. Naar
multidisciplinaire en regionale
samenwerki
s.nl
www.leidscongresbureau ng
1 en 15 november
2013
.nl
19 november 2013
Trauma bij baby’s
en peuters
10 december 2013
am
: h y pe
of
www.rino.nlVeer k r ach t bij rDe
rolpen
van cognitie
bij
Biologische Psychiatrie
psychiatrisch
posit iev e on t wik
k elin g?
gen
e stoornissen: theorie
– Resilience
oVer geVol
www.benecke.nl
en praktijk
7 november 2013
tIjdsChrIft
rtenIssen
ende gebeU
www.yuliusacademie.nl
Psychotraumatisering.
Va n s C h o K K
De r olEen
v an
aspe-sociale bin d in g
11 december 2013
cifieke kwetsbaarhe
jaargang 9 numm
er 4 deCember 2013
idsfactor voor
n a collect
ief geweld
Jubileumcongres
19 november 2013
psychopathologie
oktober-december
De Evenaar,
2013
Centrum voor Transculture
Vroegkinderlijke
www.scem.nl
Basisopleiding
chronische traupsychotrauma
le
matisering:
B lau w d r u k M en
t ale Zor
glij nenPolit
ie psychiatrie Noord-Nederland
(Arq i.s.m. RINO
diagnostiek
Noord-Holland)
behanwww.ggzdre
deling
7-9 november
www.rino.nl
van psychische
nthe.nl
2013
gevolgen in
de volwassenhe
Resilience after
trauma:
De
imfrom
pact
een r amidp
sur- v an
22 januari 2014
www.curecare.nl
viving to thriving
oktober 2013-maart
2014
op alloch t on e get r offen
en
Diagnostiek van
(Annual Meeting
PTSS na vroegkinderl
de persoonlijk* Organisatie in handen van Arq i.s.m. RINO NoordHolland
ISTSS)
ijk misbruik
heid. Verwarring
21 november 2013
www.istss.org
of kindermisha
of houvast?
ndeling
www.sympopna.nl
Trends in de GGZ
20 maart 2014
april-juni 2014
januari – juni 2014
2013 10 januari 2014
www.benecke.nl
Cultuursensitief behandelen
Basisopleiding psychotrauma*
GGZ Kennisdag 2014
Complexe traumatisering – ver7-9 november 2013
from
diepingscursus*
www.rino.nl
www.rino.nl
www.trimbos.nl
Resilience after trauma:
www.rino.nl
surviving to thriving
2013
september-december
Therapie
Narratieve Exposure
(NET)
Noord-Holland)
(Arq i.s.m. RINO
www.rino.nl
2013
september 2013-december
(MFT)
Multi Family Therapy
)
(Arq i.s.m. RINO Noord-Holland
www.rino.nl
ISTSS)
(Annual Meeting
www.istss.org
13 november 2013
Back to the future
Najaarscongres VGCT
www.vgctnajaarscongres.nl
2014
september 2013-maart
Beknopte Eclectische
PTSS (BEPP)
Psychotherapie voor
Noord-Holland)
(Arq i.s.m. RINO
27 september 2013
in de
EMDR: brede toepassingen
praktijk
l
www.cursussenencongressen.n
2013
september-november
EMDR basiscursus
Noord-Holland)
(Arq i.s.m. RINO
www.rino.nl
2013
september-december
Basisopleiding psychotrauma
Noord-Holland)
(Arq i.s.m. RINO
www.rino.nl
www.rino.nl
7 oktober 2013
psychiatrie
Palliatieve zorg en
www.studiearena.nl
2014
oktober 2013-maart
basisComplexe traumatisering:
cursus
Noord-Holland)
(Arq i.s.m. RINO
www.rino.nl
19 november 2013
bij psychiDe rol van cognitie
theorie en
atrische stoornissen:
praktijk
www.yuliusacademie.nl
19 november 2013
Vroegkinderlijke chronische
en
traumatisering: diagnostiek
behandeling van psychische
gevolgen in de volwassenheid
www.curecare.nl
2013
november-december
na ingrijpende
Opvang en nazorg
gebeurtenissen
www.rino.nl
CogIsCope
SCHoling
16 januari 2014
Jaarsymposium Kinder- en
Jeugdpsychiatrie 2014
www.benecke.nl
21 maart 2014
24 april 2014
Narrative Exposure Therapy
Voorjaarssymposium
Arq trauma
psycho (herhaling 20 mei 2014)
unen na
onderste
trauma Expert Groep
Cultuur en trauma ( Jeroen
www.arq.org
Knipscheer)
agen?
nafase doorgesl Refereerbijeenkomst Stichting
22 januari 2014
Is de zorg in de
27-29 maart 2014
Centrum ‘45
Diagnostiek van de persoonlijk25 februari 2014
www.centrum45.nl
heid. Verwarring of houvast?
Refereerbijeenkomst Stichting
Trauma, dissociation
and attachop het slagveld
terug
Centrum ‘45 Veterane n
ment in the 21st century. Where
www.sympopna.nl
26-03-13 12:37
1-2 mei 2014
are we heading?
Voor informatie over onder
werpen en sprekers zie pagina aten
Congres Kind, gezin en trauma
23 januari 2014
in Uganda
Kindsold … www.estd2014.org
www.centrum45.nl
Refereerbijeenkomst Stichting
www.centrum45.nl
Centrum ‘45
31 maart en 14 april 2014
februari – april 2014
Voor informatie over onder
Psychotrauma en ouderen*
1-4 juli 214
werpen en sprekers zie pagina …
www.rino.nl
EMDR basiscursus*
7th European Conference on
www.centrum45.nl
Positive Psychology
www.rino.nl
maart – mei 2014
www.ecpp2014.nl
30 januari 2014
EMDR vervolgcursus*
1-4 maart 2014
Conferentie Nafase
European Congres of Psychiatry
www.rino.nl
najaar 2014
www.impact.nl
www.epacongress.org
Complexe traumatisering – basiscursus*
1 april 2014
Beknopte Eclectische
www.rino.nl
31 januari 2014
vanaf 6 maart 2014
Psychotherapie voor PTSS*
Effectiever behandelen door
Getraumatiseerde gezinnen*
stageren en profileren
www.rino.nl
www.rino.nl
november 2014 – april 2015
9-11 april
www.amcpsychiatrie.nl
Beknopte Eclectische
Psychotherapie voor PTSS*
Voorjaarscongres NVVP
nb
www.nvvp.net
www.rino.nl
1 ik heb een noorapeel gemaakt ter informatie van een veelvoorkomend
zinnteje dat een hoop ruimte inneemt. mee eens?
2 kunnen julie in deze kolom één witregel te winnen? boven 9-11 april
moet er nog een worden toegevoegd namelijk.
Cogiscope omslag_4-2013.indd 1
vanaf 5 februari 2014
Trauma, cultuur en migratie.
Complicerende factoren bij de
behandeling Kinderen
www.rino.nl
e
TijdsChRi
fT oveR g
evolgen
va n s C h o
kkende g
ebeuRTen
issen
Thema numme
r Rampe n
- Impact van
crises en rampen
- Stevan Hobfol
l over kernpr
incipes
van psycho sociale
zorg
- Veerkra cht:
baken
- Bertho ld Gerson of dwaalli cht?
20 jaar rampen s over lessen uit
hulpve rlening
www.psychotherapie.nl
september-december 2013
6-9 juni 2013
lI 2013
Ummer 2 jU
0 nbasiscursus
Trauma and its clinical
r g a n–g 1EMDR
j a apathways
PTSD and beyond
(Arq i.s.m. RINO Noord-Holland)
www.rino.nl
(ESTSS congress)
www.estss.org
september-december 2013
14 juni 2013
Basisopleiding psychotrauma
Tot welke prijs?! De keuzes van de
(Arq i.s.m. RINO Noord-Holland)
www.rino.nl
vrijgevestigde GGZprofessional
anno 2013
www.congressenenopleidingen.nl november-december 2013
17 september 2013
Mental Health.
Zomer 2013 Opvang en nazorg na ingrijpende
No health without
in
zorginstelling
EHRI summer schools
gebeurtenissen
21 juni 2013
Hoe zorgzaam is de
studies
Holocaust
DigitaleZorgEvent: Zien,
Doen,
www.rino.nl
www.scem.nl
www.ehri-project.eu
Beleven
www.cursussenencongressen.nl
23-24 september 2013
and violence
10 september 2013
Understanding terror
Stichting
and
Refereerbijeenkomst
in the lives of children
Centrum ‘45
adolescents
de
in
Sociale mechanismen
http://gyroconference.no/en
geestelijke
gemeenschap die
2013
gezondheid na natuurrampen
september
rzoek Tim 24
bepalen (promotieonde
Veilig in de GGZ
Wind)
www.veiligezorgiederszorg.nl
www.centrum45.nl
Conference
www.winchester.ac.uk
november 2013-maart
2014
Narratieve Exposure
Therapie
(NET) bij de behandeling
van PTSS
(Arq i.s.m. RINO
Noord-Holland)
www.rino.nl
13 november 2013
Back to the future
Najaarscongres
VGCT
www.vgctnajaarscongre
23-26 oktober
2013
8th European congress
on violence
in clinical psychiatry
www.oudconsultancy.nl
september-december 2013
Brief Eclectic Psychotherapy for
PTSD (BEPP)
(Arq i.s.m. RINO Noord-Holland)
www.rino.nl
4-6 september 2013
of War
5th International Children
11 november 2013
Landelijk Congres
Positieve
Psychologie
www.positievepsycholog
i
CogisCop
tijdSCHrift over gevolgen
va n S C H o k k e n d e g e b e u r t e n i S S e n
CogiSCope
04 13
• interviews
23 april 2013
Refereerbijeenkomst Stichting
Centrum ’45
www.centrum45.nl
31 oktober 2013
Congres Online
hulp 2013
www.congresonlinehulp
.nl
31 oktober en
1 november 2013
Partners in psychiatrie
www.ggzdrenthe.nl
november-december
2013
Opvang en nazorg
na ingrijpende
gebeurtenissen
www.rino.nl
0413 C o g i S C o p e
gevolgen van) schokkende gebeurtenissen worden
18 april 2013
Palliatieve zorg in de GGZ
www.studiearena.nl
11 oktober 2013
Slegs vir Nederlandss
prekenden?
De toegankelijk
heid van de zorg
www.ktv-kennisnet.nl
11 oktober 2013
Diagnostiek en
classificatie in de
psychotherapie:
uit de schaduw
van
DSM-5
Cope
0213 C o g I s
psychotrauma
zomer 2013
EHRI summer schools in
Holocaust studies
www.ehri-project.eu
6 juni 2013
Dader & slachtoffer. Evenbeeld of
tegenpool?
www.ppo-opleidingen.nl
0213
• achtergrondverhalen over
werkbelasting voor mensen die veelvuldig met (de
Mei-juni 2013
Multi Family Therapy
(Arq i.s.m. RINO Noord-Holland)
www.rino.nl
juni–oktober 2013
Narratieve Exposure Therapie
(NET)
(Arq i.s.m. RINO Noord-Holland)
www.rino.nl
CogisCoPe
CogIsCope
Een belangrijk aandachtsgebied vormt ook de
17 april 2013
5e Nationale Rehabilitatie
Congres: 'Maatschappelijk inte
greren. Hoe kun je dat van elkaar
leren?'
www.trimbos.nl/agenda
25 juni 2013
Refereerbijeenkomst Stichting
Centrum ’45
www.centrum45.nl
‘Cultuur erbij, een
zorg minder’,
interculturele competentie
in
theorie en praktijk
www.i-psy.nl
C o g i S C o p e 04 13
26 april 2013
Netwerken, van neuraal tot
psychosociaal
www.zonderzorg.nl
oVer geVolgen
8 november
Va n s C h o k k e n D e g e B e u r2013
tenissen
021 3
16 april 2013
Landelijke studiedag EMental
Health
www.leidscongresbureau.nl
www.rino.nl
tijDsChrift
oktober 2013-maart
2014
Complexe traumatiseri
ng: basiscursus
(Arq i.s.m. RINO
Noord-Holland)
www.rino.nl
031 3
10-12 april 2013
Voorjaarscongres NVvP
www.nvvp.net
Inhoud:
31 mei 2013
Cultural Psychiatry & Global
Mental Health
www.nvtg.org
2013
0313 C o g
isCope
rellen, aanslagen, gijzelingen, rampen.
25 april 2013
Meet the expert Renos
K. Papadopoulos: psychotrauma,
resilience and adversityactivated
development
www.rvagroep.nl
10 numm
eR 3 okTo
beR
9 en 30 oktober
2013
E-mental health
in de eigen praktijk
www.rino.nl
sCholing
april-oktober 2013
Beknopte eclectische psycho
therapie voor PTSS (BEPP)
(Arq i.s.m. RINO Noord-Holland)
www.rino.nl
jaaRgang
7 oktober 2013
Palliatieve zorg
en psychiatrie
www.studiearena.nl
jaargang 10 nuMMer 1 aPril 2013
0113 C o g i s C o P e
slachtoffers van mensenhandel, seksueel geweld,
Aanmelden: [email protected]
01 1 3
van schokkende gebeurtenissen
e 0313
Thema: sociale en psychische gevolgen
oorlogsgetroffenen, asielzoekers, vluchtelingen en
C o g i s C o P e 0 11 3
aandacht voor de hulpverlening aan slachtoffers als
CogisCop
gevolgen van schokkende gebeurtenissen. Er is
S p ok e n i n d e k a m e r – ov e r
tr a u m a e n h e ch ti n g bi j
v lu ch te li n ge n k i n d e r e n
C u ltu u r se n si ti e v e tr a u m a th e r a p i e
Handreiking herdenken
H on d e n m e t e e n m i ssi e
29-11-13 10:30
Auteursinstructie
Cogiscope is een kwartaalblad over sociale en
psychische gevolgen van schokkende gebeurte
nissen. Het stelt zich ten doel ombetrokkenen
op dit terrein te informeren over ontwikkelingen
op het gebied van preventie en hulpverlening.
Ook wil het de huidige en sociaal-historische
context belichten waarin geweld plaatsvindt en
-vond.
De redactie ontvangt graag wetenschappelijke,
opiniërende en praktijkgerelateerde bijdragen
over sociale en psychische gevolgen en achter
gronden van geweld, als ook over de opvang,
zorg en nazorg van betrokkenen.
De redactie beoordeelt binnengekomen teksten
en geeft een beknopte reactie. Daarin zijn de
eventuele redenen voor afwijzing opgenomen
dan wel vragen en opmerkingen als de tekst in
beginsel is geaccepteerd.
Instructies voor de auteur
Auteur en redactie hebben bij voorkeur contact
over omvang en inrichting van het artikel vóórdat
het wordt toegezonden.
• Indien u noten wilt gebruiken, dan enkel eind
noten. Notenlijst als tekst aan eind van het
artikel.
• Indien u geen noten wilt gebruiken, maar wel
literatuur wilt vermelden, dan graag aan het
slot. * Houd het aantal literatuurverwijzingen
beperkt.
• Citaten in het Nederlands.
• De tekst wordt verdeeld in (niet-genummerde)
paragrafen, elke paragraaf heeft een titel
(tussenkopje). Werk met korte tussenkopjes
(max. 20 karakters).
• Geef het artikel een korte titel, maximaal
30 karakters. De redactie kan kiezen voor een
andere titel.
c o g i sc o p e 0 4 1 3
41
Abonnementsinformatie
Cogiscope verschijnt 4x per jaar. Een jaarabonnement kost
Aanleveren en verdere procedure
We ontvangen uw tekst in Word, bij voorkeur
per e-mail: [email protected]
€ 27,50. U kunt zich abonneren via: www.cogis.nl/cogiscope
Colofon
Redactie: Michel Dückers, Joris Haagen, Jeroen Knipscheer
De tekst zo plat mogelijk aanleveren, dus zo
weinig mogelijk opmaakeffecten in de tekst aan
brengen. Onderstrepingen en vet worden niet
overgenomen, c ursiveringen zijn wel toegestaan.
In de regel zult u, korte tijd na de afgesproken
inleverdatum, de geredigeerde bijdrage ter
goedkeuring ontvangen. Indien de redactie geen
inhoudelijke wijzigingen of slechts minimale
wijzigingen aanbrengt, bijvoorbeeld alleen in de
interpunctie, krijgt u uw tekst niet meer voorge
legd. Ook dan ontvangt u bericht van de redactie.
Voor de lay-out van uw bijdrage is de redactie
verantwoordelijk.
Cogiscope verschijnt zowel in een papieren als
digitale versie.
(hoofdredacteur), Hans Moors, Michaela Schok en Pim Scholte
Eindredactie: Marleen van de Ven
Bureauredactie: Linda Reek en Wim Visser
Redactieadres: Cogis, Nienoord 5, 1112 XE Diemen
Telefoon 020-6601930, fax 020-6601931
E-mail [email protected]
Oplage: 900 exemplaren
Vormgeving: CARTA, communicatie & grafisch ontwerp, Utrecht
Druk: ZuidamUithof, Utrecht
ISBN 1871-1065 © Cogis
Cogis
Cogis is het kennisinstituut sociale en psychische gevolgen van
oorlog, vervolging en geweld. Hulpverleners vormen de belang
rijkste doelgroep. Voor hen ontwikkelt en organiseert Cogis cur
sussen, trainingen, congressen, symposia en studiedagen, ook
Honorarium
Voor toegezonden en opgenomen tekstmateriaal
wordt geen honorarium verstrekt. In andere geval
len wordt het honorarium in overleg vastgesteld.
op aanvraag. Daarnaast geeft Cogis beleidsadviezen en fungeert
het als vraagbaak voor geweldsgetroffenen.
De bibliotheek van Cogis
Cogis heeft een uitgebreide bibliotheek over de psychische
Copyright
Het copyright van opgenomen materiaal valt
toe aan Cogiscope. Uitzonderingen op deze
regel zijn mogelijk.
gevolgen van geweld. Naast een uitgebreide eigen verzameling
gedrukt- en beeldmateriaal is veel (externe) informatie ook
digitaal toegankelijk. www.cogis.nl/bibliotheek
Foto omslag: Jonge Cambodjaanse vluchteling, 1992 (Corbis/HH).
sch o l i n g
* Organisatie in handen van Arq i.s.m. RINO Noord-Holland
10 januari 2014
Cultuursensitief behandelen
www.rino.nl
januari – juni 2014
Basisopleiding psychotrauma*
www.rino.nl
16 januari 2014
Jaarsymposium Kinder- en
Jeugdpsychiatrie 2014
www.benecke.nl
vanaf 5 februari 2014
Trauma, cultuur en migratie.
Complicerende factoren bij de
behandeling
www.rino.nl
22 januari 2014
Diagnostiek van de persoonlijkheid. Verwarring of houvast?
www.sympopna.nl
23 januari 2014
(herhaling 25 februari)
Refereerbijeenkomst Stichting
Centrum ’45
Voor informatie over onder
werpen en sprekers zie pag. 40.
www.centrum45.nl
27-29 maart 2014
Trauma, dissociation and attachment in the 21st century. Where
are we heading?
www.estd2014.org
31 maart en 14 april 2014
Psychotrauma en ouderen*
www.rino.nl
februari – april 2014
EMDR basiscursus*
www.rino.nl
maart – mei 2014
EMDR vervolgcursus*
www.rino.nl
1-4 maart 2014
European Congres of Psychiatry
www.epa-congress.org
1 april 2014
Beknopte Eclectische
Psychotherapie voor PTSS*
www.rino.nl
vanaf 6 maart 2014
Getraumatiseerde gezinnen*
www.rino.nl
30 januari 2014
Conferentie Nafase
www.impact.nl
20 maart 2014
GGZ Kennisdag 2014
www.trimbos.nl
31 januari 2014
Effectiever behandelen door
stageren en profileren
www.amcpsychiatrie.nl
21 maart 2014
Narrative Exposure Therapy
Voorjaarssymposium Arq psycho
trauma Expert Groep
www.arq.org
9-11 april
Voorjaarscongres NVVP
www.nvvp.net
april-juni 2014
Complexe traumatisering – ver
diepingscursus*
www.rino.nl
24 april 2014
(herhaling 20 mei 2014)
Cultuur en trauma
Refereerbijeenkomst Stichting
Centrum ’45
www.centrum45.nl
1-2 mei 2014
Congres Kind, gezin en trauma
www.centrum45.nl
1-4 juli 214
7th European Conference on
Positive Psychology
www.ecpp2014.nl
najaar 2014
Complexe traumatisering – basiscursus*
www.rino.nl
november 2014 – april 2015
Beknopte Eclectische
Psychotherapie voor PTSS*
www.rino.nl
C o g i sc o p e
Sp ok en in de k inderk amer – ov er
trauma en hechting b ij
v luchteling enk inderen
Cultuurs ens itiev e traumatherap ie
H andreik ing herdenk en
H onden met een mis s ie
0413
0 4 1 3 C o g i sc o p e
C o g i sc o p e 0 413
t i j d sch r i f t o v e r g e v o l g e n
v a n sch o k k e n d e g e b e u r t e n i ss e n
jaargang 10 nummer 4 december 2013

Download Report