Binnenkort ruime keuze van familienaam voor kind

Binnenkort ruime keuze van familienaam voor kind
De meerderheid heeft de naamwet van minister van Justitie Annemie Turtelboom (Open Vld)
geamendeerd. De dubbele familienaam wordt het normale systeem, niet meer die van de vader.
Dat besloot de Kamercommissie Justitie zopas. Ze keurde in eerste lezing het geamendeerde
ontwerp-Turtelboom goed. N-VA en VB stemden tegen en CD&V onthield zich.
Momenteel krijgt ieder kind automatisch de familienaam van zijn vader. Minister van
Justitie Annemie Turtelboom (Open Vld) wil dat veranderen. Ze stelt voor dat de ouders de naam
van hun kind mogen kiezen: ofwel de naam van één van beide (vader of moeder), ofwel hun
beider naam in de volgorde die ze zelf kiezen. Bij onenigheid krijgt het kind - in het aanvankelijke
ontwerp-Turtelboom - de naam van de vader. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in
Straatsburg besloot op 7 januari 2014 in het Cuzan en Fazzo-arrest dat ouders de mogelijkheid
moeten hebben om een familienaam te kiezen: slechts één mogelijke achternaam verplicht
maken, kan niet, aldus Straatsburg.
Tijdens het eerste debat vanmorgen viel vooral de herrie tussen CD&V en Open Vld op. CD&V
dreigde er zelfs mee om het ontwerp niet goed te keuren.
"Te conservatief"
De namiddag begon met de voorzetting van die herrie. Er was een oeverloos debat tussen CD&V
en Open Vld die elkaar verweten "te patriarchaal" en "te conservatief" te zijn.
Annemie Turtelboom (Open Vld) vond dat CD&V met haar voorstel alleen de man centraal stelt en
de vrouw discrimineert. CD&V pleitte immers voor een keuze tussen de naam van de vader en de
dubbele naam (vader-moeder, met vader eerst). En als er geen eensgezindheid is, dan wil CD&V
vader-moeder (met de vader eerst). "U hecht alleen belang aan de vader", reageerde Turtelboom.
Sonja Becq (CD&V) vond op haar beurt dat Turtelboom "alleen belang hecht aan de vader".
Turtelboom wil de ouders laten kiezen tussen: de naam van de vader, de naam van de moeder, de
dubbele naam van vader en moeder in de volgorde die ze zelf kiezen.
Als er geen akkoord is, wordt het bij Turtelboom de naam van de vader. "U hecht alleen belang
aan de vader, U geeft de vader een vetorecht", zegde Becq.
Nederlandse Academie
02/218 47 07
B2
Compromis-Brotcorne
Het leek een dovemansgesprek. Maar dan diende Christian Brotcorne (cdH) een amendement in
waardoor het kind bij gebrek aan eensgezindheid van zijn ouders de dubbele naam van vader en
moeder krijgt (verplicht eerst de naam van vader, dan die van moeder). Minister van Justitie
Turtelboom ging hiermee "niet één keer, maar vijfhonderd keer akkoord".
Bocht van 180 graden
Daphné Duméry (N-VA) vond dat CD&V "een bocht van 180 graden had gemaakt. Er is geen
maatschappelijk draagvlak voor deze wetswijziging".
Waarop Sonja Becq (CD&V): "Ik denk ook dat er geen maatschappelijk draagvlak voor is. Maar wij
moeten de mensen uitleggen dat wij dit moeten doen van het Europees Hof voor de Rechten van
de Mens in Straatsburg".
"Historisch moment"
Renaat Landuyt (sp.a) vond het een "historisch moment" omdat "iedereen er nu mee akkoord gaat
dat de dubbele naam de regel wordt, ook zij die er vanmorgen nog tegen waren".
Landuyt diende zelf nog een door de meerderheid aanvaard amendement in voor de "tweede
generatie": "Als beide ouders een dubbele naam hebben en zij gaan niet akkoord over welke naam
hun kind moet krijgen, dan krijgen de kinderen een dubbele naam met verplicht eerst de eerste
naam van de vader en vervolgens de eerste naam van de moeder".
Christian Brotcorne (cdH) was blij "dat in de toekomst nu de grote meerderheid van de kinderen
een dubbele naam zal hebben".
Hoewordthet nu?
Het wordt nu dus zo: de ouders kunnen kiezen tussen de naam van de vader, de naam van de
moeder, hun beider naam in de volgorde die ze kiezen. Als de ouders niet akkoord gaan, dan krijgt
het kind een dubbele naam met eerst die van de vader en dan die van de moeder.
Tiental mogelijkheden
In de volgende generatie blijven de ouders - volgens het kabinet van Justitie - alle
keuzemogelijkheden hebben. Dat zijn er zo'n tien in totaal. Maar als beide ouders al een dubbele
naam hebben, dan moet het kind in ieder geval een dubbele naam hebben. Teruggaan naar een
enkele naam kan dus niet, aldus het kabinet-Justitie. En vier achternamen kan dus ook niet, het
maximum blijft twee.
Als de ouders met een dubbele naam het niet eens zijn, dan krijgen hun kinderen ook een dubbele
naam met eerst de eerste naam van de vader en dan de eerste naam van de moeder.
Volgens Renaat Landuyt (sp.a) kunnen ouders met een dubbele naam hun kinderen bovendien ook
nog een enkelvoudige naam geven, nl. één van hun vier namen. Sophie De Wit (N-VA) meent ook
dat dit zo in het amendement-Brotcorne staat. In dat geval zijn er 16 mogelijkheden in de tweede
generatie en geen tien. Maar volgens Turtelboom en Sonja Becq (CD&V) kan dit niet: als beide
ouders een dubbele naam hebben, moet het kind ook een dubbele naam hebben. In ieder geval
Nederlandse Academie
02/218 47 07
B2
leidt eenzelfde amendement tot verschillende uitlegjes bij de indieners (Landuyt vs. TurtelboomBecq).
Overgangsmaatregelen
Er zijn ook overgangsmaatregelen:
* De ouders van minderjarige kinderen krijgen na de inwerkingtreding van de nieuwe wet een jaar
de tijd om de familienaam van hun kinderen aan te passen aan de nieuwe wet. Maar binnen één
gezien moet dezelfde familienaam gelden. De kinderen krijgen géén inspraak in een mogelijke
wijziging. Als één van de kinderen al meerderjarig is als de wet in werking treedt, dan mag er niets
veranderen.
* Als er een nieuw kindje komt na de inwerkingtreding van de wet, dan hebben de ouders drie
maanden de tijd om de naam van al hun kinderen aan te passen. Ook hier weer: géén inspraak van
de kinderen én als er een meerderjarig kind is, gaat de wijziging niet door. Tijdens de debatten was
onduidelijk of dat dit slechts één keer kan (bij het eerste kindje), dan wel telkens opnieuw. Sonja
Becq (CD&V) stelde de vraag aan de minister, maar er kwam geen antwoord op.
De Kamercommissie Justitie keurde het geamendeerde ontwerp-Turtelboom in eerste lezing goed.
N-VA en VB stemden tegen, CD&V onthield zich. De groenen stemden mee met de meerderheid.
Na de krokusvakantie stemt men over het geheel.
Gazet van Antwerpen, 25/02/2014
Welke achternamen zijn voortaan mogelijk bij geboorte?
Binnenland De federale meerderheid is het dinsdag eens geraakt over een hervorming waardoor
nieuwe kinderen binnenkort automatisch een dubbele achternaam krijgen, tenzij de ouders dat
expliciet anders kiezen. Maar wat betekent dat nu in de praktijk?
Laat ons starten met koppels die hun eerste kindje krijgen. Zij zullen kunnen kiezen of het de
achternaam krijgt van de vader of van de moeder, dan wel de combinatie vader-moeder of
moeder-vader. Maken ze geen keuze, dan wordt het voortaan automatisch vader-moeder.
Nederlandse Academie
02/218 47 07
B2
Anders is het voor zij die nu al kinderen hebben. Voor hen komt er bij de invoering van de nieuwe
regels een overgangsperiode, waarbij ze de naam van hun kinderen kunnen aanpassen. Belangrijk
is wel dat kinderen met dezelfde ouders steeds dezelfde familienaam moeten hebben. En heb je al
een meerderjarig kind, dan kan aanpassen niet meer.
En wat dan in de volgende generatie? Daar kan het aantal opties oplopen tot tien, met name als
beide ouders zelf al een dubbele naam dragen. Je kan dan kiezen voor de dubbele naam van vader
of moeder, of een combinatie van de oorspronkelijke onderdelen. Een combinatie van beide
dubbele achternaam - wat er vier zou geven - kan niet. Je eigen dubbele naam omdraaien en zo
doorgeven evenmin.
Concreet zou een kind van Jan Janssens-Wouters en Petra Peeters-Maes volgende tien
achternamen kunnen krijgen: (1)Janssens-Wouters, (2)Peeters-Maes, (3)Janssens-Peeters,
(4)Janssens-Maes, (5)Wouters-Peeters, (6)Wouters-Maes, (7)Peeters-Janssens, (8)PeetersWouters, (9)Maes-Janssens of (10)Maes-Wouters. Eén onderdeel van één dubbele naam
afzonderlijk kan volgens kabinet-Turtelboom niet.
Maken de ouders in tweede generatie tot slot geen keuze, dan krijgt hun kind automatisch de
eerste achternaam van de vader gecombineerd met de eerste achternaam van de moeder.
Gazet van Antwerpen, 25/02/2014
CD&V wil Turtelbooms naamwet wijzigen
CD&V wil dat het huidige ontwerp van minister van Justitie Annemie Turtelboom (Open Vld) om
ouders de mogelijkheid te geven om de familienaam van hun kinderen te kiezen, wordt aangepast.
Anders zal de partij zich bij de stemming onthouden. Dat werd wel duidelijk tijdens het debat over
dat ontwerp deze ochtend. Maar welk alternatief de partij voorstelt was minder duidelijk.
Momenteel krijgt ieder kind automatisch de familienaam van zijn vader. Minister van Justitie
Annemie Turtelboom(Open Vld) wil dat veranderen. Ze stelt voor dat de ouders de naam van hun
kind mogen kiezen: ofwel de naam van één van beide, ofwel hun beider naam in de volgorde die
ze kiezen. Bij onenigheid krijgt het kind de naam van de vader. Tijdens het eerste debat viel vooral
de onbeslistheid van nogal wat Vlaamse partijen op.
Nederlandse Academie
02/218 47 07
B2
"Prenatale Familienaamkeuzestress"
Raf Terwingen (CD&V) vroeg zich af of deze wet wel nodig is. "Is de bevolking hiermee bezig? Staat
onze maatschappij hierom te springen? In Frankerijk voerde men het systeem in en nu blijkt dat
82% van de ouders nog altijd de naam van de vader verkiezen". Terwingen vreesde - met een
kwinkslag - voor "prenatale familienaamkeuzestress", die volgens hem zal komen naast de
"prenatale voornaamkeuzestress" en de "prenatale behangpapierstress voor de kinderkamer".
Terwingen had ook twijfels bij het emancipatorische aspect. Hij kon zich vinden in de dubbele
naam, "maar dan verplicht eerst de naam van de vader en dan die van de moeder". In de tweede
generatie zijn er met Turtelbooms voorstel liefst 10 mogelijkheden en dat vindt Terwingen teveel.
Uiteindelijk verduidelijkte perswoordvoerder Marc Paredis dat de CD&V pleit voor een keuze
tussen de naam van de vader of de dubbele naam (met in dat geval vaders naam verplicht als
eerste naam). Sonja Becq (CD&V) zegde dat de CD&V het ontwerp-Turtelboom in de huidige vorm
niet zal goedkeuren. "Zonder amendering zullen wij ons onthouden. Maar is dit nu zo dringend?",
zo stelde zij.
Voornaamkeuze beperken
Bert Schoofs (VB) wil alles liefst houden zoals het is. "Een verandering mag, maar niet de deze", zo
luidde het. "De naam van de vader is belangrijk om hem ook zijn verantwoordelijkheid te doen
nemen", zo zegde hij. Hij citeerde daarbij uitvoerig de linkse Franse filosoof Jacques Lacan ("De
moeder geeft het leven (aan het kind), de vader geeft zijn naam"). Het was ook niet duidelijk wat
hij voorstond, maar hij wilde wel dat de keuze van voornamen beperkt wordt. "Er zijn nu heel wat
combinaties mogelijk die niet kunnen. Anna Nas of Connie Komen. De combinaties bestaan, maar
kunnen m.i. niet. Een ouderpaar noemde hun kind Rolex. Hoe moet dat later door het leven gaan?
De keuze van de voornamen moet beperkt worden".
"Wankel draagvlak"
Daphné Duméry en Koenraad Degroote (N-VA) noemden het draagvlak voor de wet "wankel". "Is
het nodig om die wet er nu snel door te drukken? Dit wordt de zoveelste wet die snel zal moeten
worden gerepareerd of die in de praktijk niet uitvoerbaar zal zijn. Heel wat belangrijke punten zijn
bovendien niet geregeld. Wat gebeurt er met mensen die nu al een dubbele naam hebben, maar
die na de nieuwe wet een enkele naam voor hun kinderen kiezen", zo luidde het De N-VA lijkt voor
een dubbele familienaam te zijn, maar wil eerst alles meer onderzoeken.
Het is zeer onduidelijk of het ontwerp deze namiddag zal worden gestemd.
Gazet van Antwerpen, 25/02/2014
Nederlandse Academie
02/218 47 07
B2
What's in a name? Dan toch enkel familienaam van vader?
Nieuw voorstel Turtelboom: Waaneer ouders er niet uit geraken, wordt de naam van de vader
gekozen.
De discussie over de familienaam die ouders aan hun kinderen geven blijft aanslepen. Minister van
Justitie Annemie Turtelboom (Open Vld) dient morgen in de Kamer een regeringsamendement in
dat teruggrijpt naar haar oorspronkelijke voorstel, zoals het door de ministerraad is goedgekeurd.
De CD&V-Kamerfractie gaat dat voorstel echter niet steunen.
Turtelboom wil dat ouders de vrije keuze hebben in de familienaam die ze geven aan hun
kinderen. Ze kunnen blijven kiezen voor de naam van de vader, maar ook die van de moeder
kiezen of opteren voor een dubbele familienaam (in de volgorde vader-moeder of moeder-vader).
Wanneer ouders er niet uit geraken, wordt de naam van de vader gekozen.
In de Kamer vond regeringspartij CD&V echter dat het voorstel de vader een vetorecht gaf.
Wanneer hij niet akkoord gaat, krijgt het kind immers automatisch de naam van de vader en de
discriminatie tussen vader en moeder zou daarmee niet verdwijnen, luidde de redenering.
Uiteindelijk tekenden alle meerderheidspartijen een amendement dat ervoor zou zorgen dat het
kind een dubbele naam (vader-moeder) zou krijgen wanneer ouders er niet uit geraakten. Dat
voorstel werd in de bevoegde Kamercommissie goedgekeurd.
Daags nadien laaide de discussie binnen de meerderheid opnieuw op. Het cdH vond de daags
voordien goedgekeurde regeling te ingewikkeld en stelde voor om af te stappen van de
keuzevrijheid en voor elk kind de dubbele naam op te leggen, met de naam van de vader als
eerste. PS en MR reageerden afwijzend.
Donderdag zou de plenaire Kamer in principe over het in commissie goedgekeurde voorstel
moeten stemmen. Maar minister Turtelboom dient morgen dus een regeringsamendement in dat
terugkeert naar haar oorspronkelijke voorstel. Turtelboom benadrukt dat dit er komt "na 15 jaar
aan debatten in het parlement, die in wetsvoorstellen zijn uitgemond van quasi alle partijen" en
na "een jaar van besprekingen op regeringsniveau".
Blijft de vraag of een meerderheid in het parlement zich achter het voorstel van de minister zal
scharen. De CD&V-Kamerfractie zal alvast tegenstemmen en ontkent formeel dat haar vicepremier
Pieter De Crem groen licht gaf voor het amendement van minister Turtelboom.
De Morgen, 18/03/2014
Nederlandse Academie
02/218 47 07
B2

Download Report